Gemeente Amersfoort Collegebesluit Org. onderdeel: Opsteller: WSO/MO/ZI I.M. Hooijschuur User-id: HOOI Tel: 4697 Onderwerp: BEANTWOORDING VRAGEN GROENLINKS OVER VOG'S VAN VRIJWILLIGERS Toelichting: De fractie van GroenLinks heeft vragen gesteld over VOG bij vrijwilligersorganisaties, naar aanleiding van een uitzending hierover bij Zembla op 11 januari j.l.. Bijgaand vindt u de concept-beantwoording. Het college besluit: De beantwoording van de vragen van GroenLinksover VOG bij vrijwilligersorganisaties vast te stellen. Reg.nr. 3000316 Datum 16-02-2009 verantwoordelijken datum paraaf.. sectorcontroller directeur sector directeur sector juridisch advies gemeentecontroller staf VZ d.d. 29-1-2009 Collegebehandeling agendastuk hamerstuk geheim embargo datum: tijd: vergadering datum agd.pnt paraaf secretaris Hamerstuk akkoord secretaris burgemeester weth. Luchtenveld weth. Hekman weth. Eerdmans weth. Van Daalen weth. Kruyt weth. Boeve Advies De Raad De Ronde Het Besluit Raadsinformatiebrief geen Peiling Voorbereiding besluit Collegebesluit d.d.: conform aangehouden vervallen
Gemeente Amersfoort Vragen 2008, nummer 7.nr. 2983719 VRAGEN van het raadslid Erik van Vliet (GroenLinks) inzake VOG Vrijwilligersorganisaties gedaan overeenkomstig artikel 43 van het reglement van orde voor vergaderingen van de gemeenteraad van Amersfoort (WSO, nr. 2974116; ontvangen d.d. 14 januari 2009). ANTWOORD van burgemeester en wethouders (verzonden d.d. 17 februari 2009) Inleiding: Afgelopen zondag handelde de uitzending van Zembla (http://zembla.vara.nl/) over het feit, dat vrijwilligersorganisaties nauwelijks het verleden controleren van mensen die met kinderen werken. Een voorbeeld dat ons als raadslid erg trof, was dat van de gemeente Breda. Daarbij was iemand die veroordeeld was voor pedofilie subsidie gegeven voor activiteiten met kinderen. Deze subsidie gebruikte hij bovendien ook voor het opzetten van zijn eigen kinderactiviteitenbedrijfje. Wij zouden ons er als lid van de gemeenteraad enorm voor schamen als zoiets in Amersfoort zou gebeuren. Echter, wij willen ons in deze schriftelijke vragen niet beperken tot het publicitaire hot item van de pedofilie. Vrijwilligers werken immers met tal van zwakke groepen: gehandicapten, ouderen, asielzoekers, verslaafden. En ook een
club kan kopje onder gaan als een bestuurslid met een crimineel verleden er met de kas vandoor gaat. Voor wat betreft mensen die eerder zijn veroordeeld, is misbruik van positie, macht of mensen te voorkomen door vooraf een verklaring omtrent gedrag (VOG) te eisen. (http://www.justitie.nl/onderwerpen/opsporing_en_handhaving/verklaring_omtr ent_het_gedrag/). Bij afgifte van een VOG wordt beoordeeld of iemand strafbare feiten heeft gepleegd, relevant ten opzichte van het doel waarvoor de verklaring wordt aangevraagd. Wij, als GroenLinks-fractie in de gemeenteraad van Amersfoort, zouden graag zien, dat de gemeente het vragen van VOG s bevordert en zoveel mogelijk afdwingt. Dit kan door vrijwilligersorganisaties op de mogelijkheid en voordelen van het vragen van VOG s te wijzen. Een steviger maatregel is om daarnaast voor alle organisaties die geld van de gemeente ontvangen in overeenkomsten en contracten vast te leggen, dat zij VOG s van hun vrijwilligers moeten (kunnen) tonen. Het is immers de plicht van de overheid om de zwakkeren in de samenleving te beschermen, en dit kan op deze manier op een vrij eenvoudige wijze worden bevorderd. Vraag 1: Is het college bekend met deze uitzending van Zembla? Zijn er soortgelijke gevallen in Amersfoort (geweest)? Antwoord 1: Ja, het college is bekend met de uitzending van Zembla van 11 januari j.l.. Uit navraag bij relevante instellingen zijn ons geen soortgelijke gevallen in Amersfoort gebleken. Vraag 2: Wat is het huidige beleid van de gemeente Amersfoort ten opzichte van het vereisen van VOG s voor vrijwilligers, enerzijds vrijwilligers die voor de gemeente werken, anderzijds vrijwilligers die voor
instellingen, clubs, verenigingen enz. werken die via subsidie of contracten of anderszins geld van de gemeente ontvangen? Antwoord 2: De gemeente Amersfoort heeft geen gemeentebreed beleid voor vrijwilligers die voor de gemeente werken. Voor vrijwilligers kan een VOG op verzoek worden aangevraagd. Van de diverse afdelingen die met vrijwilligers werken is de Brandweer de enige die een VOG verplicht stelt voor zijn vrijwilligers en dit ook regelt voor hen. De overige afdelingen (CNME, Seniorenvoorlichting, Archeologie, Archief) vragen vrijwilligers niet om een VOG, maar geven wel aan zorgvuldig te zijn in de werving en selectie van vrijwilligers. Wij hebben geen beleid ten aanzien van VOG s voor vrijwilligers die voor gesubsidieerde instellingen werken. Bij ons is bekend dat diverse instellingen en verenigingen, met name die met kinderen en jongeren werken, een VOG verplicht stellen voor hun vrijwilligers. De SWA bijvoorbeeld, stelt als regel dat van alle vrijwilligers die willen werken met kinderen/jongeren tot 21 jaar een VOG wordt opgevraagd. De instelling neemt de kosten hiervan voor haar rekening. Bij verenigingen is het beeld wisselend. Scouting groepen zijn gehouden aan het reglement van Scouting Nederland waarin een Verklaring Omtrent het Gedrag voor alle nieuwe leidinggevenden en bestuursleden verplicht is gesteld. Bij sportverenigingen zijn er ook verenigingen die dit als beleid voeren. De SRO, die sportverenigingen ondersteunt in hun vrijwillgersbeleid, besteedt regelmatig aandacht in de nieuwsbrieven van het Sportloket aan de 'verklaring goed gedrag' bij verenigingen. Vraag 3: Is het mogelijk in subsidieovereenkomsten, samenwerkingscontracten en dergelijke met andere partijen die van vrijwilligers gebruik maken, te vereisen dat deze VOG s vragen van hun vrijwilligers en dat deze partijen die VOG s aan de gemeenten overleggen? Zo nee, waarom? Vraag 4: Indien dit wel mogelijk is en nog niet gebeurt, wil het college dan met een voorstel naar de gemeente raad komen over hoe dit vorm kan worden gegeven? Binnen welke termijn komt het college dan met dit voorstel? Antwoord 3/4 Het is mogelijk om een VOG-verplichting voor vrijwilligers op te nemen in de subsidievoorwaarden. Wij beschouwen het als een eigen verantwoordelijkheid van instellingen om een VOG te vragen van hun vrijwilligers, in die functies waarin zij dat nodig achten. In de praktijk blijkt dat veel instellingen en verenigingen deze verantwoordelijkheid nemen.
Het is niet wenselijk dit vast te leggen in prestatie-afspraken en subsidievoorwaarden, omdat dit leidt tot onnodige regeldruk en kosten. Een VOG wordt aangevraagd bij Burgerzaken, die de aanvrag doorstuurt naar het Ministerie van Justitie. Een aanvraag kan uitsluitend worden gedaan door degene die het betreft. De kosten voor het opvragen van een VOG bedragen 30,05 per persoon. Meestal wordt dit betaald door de organisatie die de VOG verlangt. Het streven is juist om voor vrijwilligersorganisaties de administratieve lasten te verminderen. Bovendien kan het opleggen van een verplichting tot een VOG een drempel opwerpen tot het doen van vrijwilligerswerk, vanwege de administratieve lasten en mogelijke kosten. Bij gesubsidieerde instellingen werken naar schatting al gauw enkele duizenden vrijwilligers. Het overgrote deel van de vrijwilligers (in Amersfoort rond de 30.000 in totaal) werkt bij niet door de gemeente gesubsidieerde organisaties. Wij zullen derhalve niet met een voorstel komen om instellingen te verplichten VOG s te vereisen van hun vrijwilligers. Vraag 5: Worden organisaties gewezen op de mogelijkheden en voordelen van VOG s, en zo niet, wil het college er dan voor zorgen dat hierover voorlichting wordt gegeven aan vrijwilligersorganisaties? Antwoord 5: Organisaties worden tot nog toe niet op voorhand gewezen op de mogelijkheden en voordelen van VOG s. Wij zullen dit vanaf heden doen in onze gesprekken met instellingen. Stichting Ravelijn en de SRO hebben ons toegezegd de bij hen aangesloten organisaties te (blijven) informeren over de mogelijkheden van VOG s, zodat deze in staat zijn afwegingen te maken (wanneer) deze wel of niet te vragen van hun vrijwilligers.