B&W-Aanbiedingsformulier

Transcriptie

1 B&W-nr B&W-Aanbiedingsformulier Onderwerp Schriftelijke vragen aan het College van Burgemeester en Wethouders van het raadslid Roelof van Laar (PvdA) inzake ontheffing van de arbeidsplicht van WWB-cliënten ingekomen op 19 juli 2006 In te vullen door afdeling Bestuursondersteuning Ontwerper Parafanten Directeuren Portefeuilleh. B&W Nr: Dienst : SOZA SOZA Sociale Zaken en Cultuur Agenda Sect. /afd. : BPJZ Openbaar: ja Naam : Piet Minderhoud Raadsvoorstel: nee Tst.nr : 7393 Datum B&W vergadering: Datum : 19 september BESLUITEN Behoudens advies van de commissie OWZ 1. de bijgevoegde beantwoording van de vragen van de heer R. van Laar over ontheffing van de arbeidsplicht vast te stellen. 2. dit besluit en de bijlagen te zenden aan de heer Van Laar en de overige leden van de Gemeenteraad - Samenvatting (verschijnt in persbriefing) De heer Van Laar van de PvdA fractie in de gemeenteraad heeft op 6 juni 2006 vragen gesteld over het aantal bijstandsgerechtigden dat in Leiden van de arbeidsplicht is ontheven en tevens ter discussie gesteld of het wel zin heeft om deze mensen te verplichten om te solliciteren. Het College heeft op 7 juli 2006 geantwoord dat in Leiden 32 procent van de bijstandsontvangers is ontheven van de arbeidsverplichting en dat er daarnaast nog een grote groep is met een grote tot de arbeidsmarkt. Desondanks blijft het hoofddoel van het beleid het aantal mensen in de bijstand te verminderen door in beginsel iedereen in de bijstand een re-integratietraject aan te bieden. Als toeleiding naar betaald werk niet mogelijk is, is er recht op begeleiding naar een andere vorm van maatschappelijke deelname. Het College heeft aangegeven dat zorgvuldig te werk wordt gegaan, dat maatwerk wordt geleverd en dat een respectvolle benadering van de burger voorop staat. In het antwoord op de vervolgvragen handhaaft het College het ingenomen standpunt en licht dit nader toe. Het College benadrukt dat in het re-integratietraject geen verplichtingen worden opgelegd die niet zinvol zijn. Er zijn geen specifieke regels hoe moet worden omgegaan met het begrip sollicitatieplicht. Er wordt ook geen onderscheid gemaakt tussen arbeidsplicht, re-integratieplicht en sollicitatieplicht omdat deze begrippen te nauw met elkaar samenhangen. Het College maakt geen gebruik van de door de heer Van Laar voorgestelde indeling in groepen, waarbij mensen minder plichten en meer rechten krijgen naarmate hun tot de arbeidsmarkt groter is omdat een dergelijke indeling niet past bij het bieden van individueel maatwerk. - Aanpak verder communicatie (inclusief eventuele speciale acties naar externe (direct) betrokkenen) nvt

2 Schriftelijke vragen aan het College van Burgemeester en Wethouders van het raadslid Roelof van Laar (PvdA) inzake ontheffing van de arbeidsplicht van WWB-cliënten ingekomen op 19 juli De vragen zijn gesteld naar aanleiding van de beantwoording van de vragen van de heer Van Laar van 6 juni 2006 over de ontheffing van de arbeidsplicht van WWB-cliënten (zie bijlage). In de inleiding tot de vragen wordt op basis van het al of niet sollicitatieplichtig zijn, de zin van het solliciteren en de controle die daarop plaatsvindt een onderverdeling gemaakt in vijf mogelijkheden/situaties, die voor WWB-klanten kunnen gelden. 1. Vraag: Kunt u per mogelijkheid aangeven voor welk percentage bijstandsgerechtigden deze mogelijkheid geldt. Antwoord: Nee. De dienst SOZA werkt niet met de geschetste verdeling. Er zijn twee mogelijkheden: iemand heeft ontheffing van de arbeidsplicht of geen ontheffing van de arbeidsplicht. In het tweede geval zal de bijstandsontvanger altijd werk moeten zoeken dan wel medewerking moeten verlenen aan re-integratie..2. Vraag: Hoe worden cliënten geïnformeerd over de situatie waarin zij zitten (met betrekking tot het al dan niet controleren van sollicitaties). Antwoord: Bij toekenning van de bijstand ontvangt de klant een besluit waarin de verplichtingen zijn opgenomen waaraan hij moet voldoen. Al bij toekenning zijn deze verplichtingen toegespitst op de omstandigheden van de persoon. Consulenten en casemanagers hebben vervolgens regelmatig contact. Zij leveren maatwerk. Het is goed mogelijk dat de verplichtingen in de loop van de tijd wijzigen. De klant wordt over wijzigingen door middel van een besluit van B&W ingelicht. Bijna altijd gaat daaraan een mondelinge mededeling vooraf. 3. Vraag: U schrijft in uw antwoorden dat er sprake is van maatwerk bij het al dan niet controleren van sollicitaties. Zijn er wel richtlijnen/beleidsregels/instructies waarop de medewerkers van de Dienst Sociale Zaken dit onderscheid tussen cliënten maken? Zo, ja hoe worden die vastgesteld? Zo nee, waarom niet (maatwerk zonder basis kan immers tot willekeur leiden). Antwoord: Het hoofddoel van de WWB is re-integratie, de bevordering en realisering van mogelijkheden van de belanghebbenden om in hun eigen bestaan te voorzien. Om dit doel te bereiken wordt gewerkt volgens de regels van de WWB zelf, de door de gemeenteraad vastgestelde re-integratieverordering, het gemeentelijk re-integratieplan en de in het werkboek van de dienst SOZA opgenomen werkinstructies, waarbij maatwerk vooropstaat. Re-integratie omvat veel meer dan (en overigens niet altijd) de plicht om te solliciteren. Er zijn geen specifieke regels hoe moet worden omgegaan met het begrip sollicitatieplicht. 4. Vraag: Het lijkt tegenstrijdig een plicht op te leggen terwijl het invulling geven aan die verplichting niet zinvol is en niet gecontroleerd wordt. Waarom kiest het college ervoor een deel van de bijstandsgerechtigden niet tijdelijk vrij te stellen van de sollicitatieplicht terwijl solliciteren ook volgens het College niet zinvol is (blijkens uw antwoorden). Antwoord: Hier is sprake van een misverstand. Het College verplicht mensen alleen om te solliciteren als dat zinvol is. Als iemand in een traject zit worden de sollicitaties begeleid door het reintegratiebedrijf. 5. Vraag: Maakt het College bij het al dan niet vrijstellen van bijstandsgerechtigden onderscheid tussen de verschillende plichten die in de WWB vervat zijn (in ieder geval sollicitatieplicht en arbeidsplicht en re-integratieplicht)? Zo nee, waarom niet. Antwoord: Nee. In de WWB wordt niet op deze wijze een onderscheid in deze verplichtingen gemaakt. Daarvoor hangen ze te nauw met elkaar samen.

3 Aan de hier volgende vraag gaat een schema vooraf. In het schema hebben personen naarmate de tot de arbeidsmarkt groter is meer rechten en minder plichten 8. Vraag: Het is lastig om het exact eens te worden over precieze definities van de verschillende rechten, plichten en en. Toch zijn wij benieuwd naar wat het College vindt van de gedachte achter deze opbouw: bijstandsgerechtigden krijgen naarmate hun tot de arbeidsmarkt groter is, steeds meer (en deels andere) rechten en minder plichten. Antwoord: De gedachte die tot uitdrukking wordt gebracht in de vraag en het schema past niet in het in de re-integratieverordening vastgelegde gemeentelijk beleid dat maatwerk wordt geleverd. In beginsel is het hele scala van rechten voor alle WWB cliënten beschikbaar. Casemanagers en medewerkers van re-integratiebedrijven bepalen in overleg met de klant welke middelen het best kunnen worden ingezet om het beoogde doel, re-integratie (met inbegrip van sociale activering) te bereiken. Iedereen heeft dus in beginsel dezelfde rechten. Hetzelfde geldt voor de plichten. De plichten betreffen vooral het nakomen van afspraken die in het kader van re-integratie gemaakt zijn. Deze afspraken zijn toegesneden op de individuele situatie van de klant. Maatwerk en respect voor de klant zijn daarbij het uitgangspunt. Bijlagen: kopie schriftelijke vragen (met de schema s) beantwoording van de vragen van 6 juni 2006

4 Schriftelijke vragen aan het College van Burgemeester en Wethouders door het raadslid R. VAN LAAR (PvdA) inzake ontheffingen arbeidsplicht (2) (ingekomen 19 juli 2006). Op grond van artikel 43 van het reglement van orde voor de vergaderingen van de gemeenteraad wil de fractie van de PvdA uw College schriftelijke vragen stellen naar aanleiding van uw antwoorden (ingezonden 7 juli 2006) op eerder vragen van de PvdA over ontheffingen van de sollicitatieplicht (ingekomen 6 juni 2006). In uw antwoorden lezen wij dat er voor bijstandsgerechtigden minimaal drie verschillende situaties kunnen gelden. Er zijn bijstandsgerechtigden met en zonder ontheffing van de sollicitatieplicht. Onder de bijstandsgerechtigden zonder ontheffing zijn er van wie de sollicitaties wel gecontroleerd worden, terwijl dat bij andere niet gebeurt. De PvdA vindt dit geen wenselijke situatie. In theorie zijn er vijf verschillenden mogelijkheden/situaties voor bijstandsgerechtigden 1 : Mogelijkheid / situatie Sollicitatieplic Solliciteren Controle ht? zinvol? sollicitaties? 1 ja ja ja 2 ja nee ja 3 ja ja nee 4 ja nee nee 5 nee nee nee Naar aanleiding van uw antwoorden wil de PvdA u de volgende vragen stellen: 1. Kunt u per mogelijkheid aangeven voor welk percentage bijstandsgerechtigden deze mogelijkheid geldt? 2. Hoe worden cliënten geïnformeerd over de situatie waarin zij zitten (met betrekking tot het al dan niet controleren van sollicitaties)? 3. U schrijft in uw antwoorden dat er sprake is van maatwerk bij het al dan niet controleren van sollicitaties. Zijn er wel richtlijnen/beleidsregels/instructies waarop de medewerkers van de Dienst Sociale Zaken dit onderscheid tussen cliënten maakt? Zo ja, hoe worden die vastgesteld? Zo nee, waarom niet (maatwerk zonder basis kan immers tot willekeur leiden)? We zijn het geheel met het college eens dat inzetten op werk en reïntegratie belangrijk is, ook als bijstandsgerechtigden verder van de arbeidsmarkt afstaan. De sollicitatieplicht op zich helpt daar ons inziens niet bij (als solliciteren niet zinvol is). Het College lijkt uit te gaan van een alles of niets benadering waar het gaat om het opleggen van plichten en het aanspraak laten maken op rechten. Die benadering delen wij niet. De Wet Werk en Bijstand stelt immers duidelijk: Het college stemt de bijstand en de daaraan verbonden verplichtingen af op de omstandigheden, mogelijkheden en middelen van de belanghebbende (artikel 18, eerste lid). 4. Het lijkt tegenstrijdig een plicht op te leggen terwijl het invulling geven aan die verplichting niet zinvol is en niet gecontroleerd wordt. Waarom kiest het College ervoor een deel van de bijstandsgerechtigden niet (tijdelijk) vrij te stellen van de sollicitatieplicht, terwijl solliciteren ook volgens het College niet zinvol is (blijkens uw antwoorden)? 5. Maakt het college bij het al dan niet vrijstellen van bijstandsgerechtigden onderscheid tussen de verschillende plichten die in de WWB vervat zijn (in ieder geval sollicitatieplicht en arbeidsplicht en reïntegratieplicht)? Zo nee, waarom niet? De PvdA heeft in november vorig jaar voorgesteld de opbouw van rechten in plichten binnen de WWB in relatie tot de van een bijstandsgerechtigde tot de arbeidsmarkt als volgt op te zetten*: 1 Er daarbij vanuit gaande dat wanneer een bijstandsgerechtigde ontheven is van de sollicitatieplicht het antwoord op de tweede vraag automatisch nee is en de derde vraag niet van toepassing is.

5 Rechten Begeleiding naar werk werk werk Geen Kleine Grote Onoverbrugbare Niet kunnen werken Training Scholing Gesubsidieerd Vrijwilligers- Plichten Sollicitatie- plicht Arbeidsplicht *** *** Reïntegratie- ** plicht * deze tabel geldt ook voor ouderen, behalve als zij vrijwilligerswerk doen. Dan worden zij vrijgesteld van alle plichten, ongeacht tot welke groep ze behoren. ** worden vrijgesteld als ze actief zijn als vrijwilliger. *** worden niet actief bemiddeld naar ongesubsidieerd werk. 8. Het is lastig om het exact eens te worden over precieze definities van de verschillende rechten, plichten en en. Toch zijn wij benieuwd naar wat het College vindt van de gedachte achter deze opbouw: bijstandsgerechtigden krijgen, naarmate hun tot de arbeidsmarkt groter is, steeds meer (en deels andere) rechten en minder plichten.