RAADSVOORSTEL MET VERORDENING

Transcriptie

1 RAADSVOORSTEL MET VERORDENING Raadsvergadering : 12 januari 2015 Agendapunt : Onderwerp : Verordening tegenprestatie Opsterland 2015 Portefeuillehouder : Wietze Kooistra Voorstel 1. de Verordening tegenprestatie Opsterland 2015 vast te stellen. Beetsterzwaag, 16 december 2014 Inleiding Met ingang van 1 januari 2015 treedt de Participatiewet in werking. Deze wet komt in de plaats van onder andere de Wet werk en bijstand (WWB). De Participatiewet verplicht ons tot het opstellen van een aantal nieuwe verordeningen. Een van de nieuwe verordeningen heeft betrekking op de tegenprestatie. In bijlage 1 is een overzicht opgenomen waarin een inhoudelijke toelichting wordt gegeven en zijn de verschillen benoemd tussen de oude en de nieuwe verordeningen. De verordening is in OWO-verband opgesteld en zoveel mogelijk beleidsmatig afgestemd. Op 7 augustus 2014 is, met behulp van een uitgangspuntennotitie, met het CUMO gesproken over de manier waarop de gemeente Opsterland invulling wil geven aan de tegenprestatie. Het CUMO heeft aangegeven in te kunnen stemmen met de inhoud waarop wij uitvoering willen geven aan de tegenprestatie. In de bijlage treft u een verslag aan van het overleg waarin de notitie is besproken. Aangezien de verordening de juridische vertaling is van de notitie, is de verordening zelf niet meer voorgelegd aan het CUMO. Beoogd effect en/of resultaat Met het vaststellen van de verordeningen wordt beoogd dat er gewerkt kan worden met actuele Verordeningen die juridisch correct zijn. Argumenten 1.1. Met het vaststellen van de verordening voldoet de gemeente aan haar verordeningsplicht op grond van de Participatiewet. In artikel 8a van de Participatiewet is in lid 1 vastgelegd dat de gemeenteraad bij verordening regels vaststelt met betrekking tot: b. het opdragen van een tegenprestatie als bedoeld in artikel 9, eerste lid, onderdeel c Met het vaststellen van de verordeningen sluit de uitvoering aan bij de actuele wetgeving. Het werken met juridisch correcte verordeningen is belangrijk voor de rechtszekerheid van de burger en de rechtmatigheid van de uitvoering. Ook zijn de wetswijzigingen aangegrepen om in OWO tot een verdere afstemming van de regelgeving te komen. Kanttekeningen Geen. 1 / 8

2 Middelen In beginsel leidt deze verordening niet tot aanpassingen van de huidige begroting. Evaluatie Jurisprudentie en voortschrijdend inzicht kunnen het noodzakelijk maken dat er bijstelling van de verordeningen moet plaatsvinden. Wij zullen u, als deze situatie zich voordoet, adviseren over de te nemen maatregelen. Bijlagen 1. Weergave inhoud en verschil diverse verordeningen; 2. Verslag overleg CUMO rond tegenprestatie. Ter inzage gelegde stukken 1. Verordening tegenprestatie Opsterland 2015; Burgemeester en wethouders van de Gemeente Opsterland, De secretaris, De burgemeester, Koen van Veen Ellen van Selm Afdeling : Ontwikkeling Behandelend ambtenaar : Petronella Stroop Telefoonnummer : (0512) adres : petronella.stroop@opsterland.nl 2 / 8

3 Ontwerp Verordening Raadsvergadering : 12 januari 2015 Agendapunt : Onderwerp : Verordening tegenprestatie Opsterland 2015 De raad van de Gemeente Opsterland, Gelezen het verslag van het overleg met het CUMO van 7 augustus 2014; gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van 16 december 2014, Gelet op artikel 8a, eerste lid, onderdeel b, van de Participatiewet, artikel 35, eerste lid, onderdeel d, van de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers en artikel 35, eerste lid, onderdeel d, van de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen. overwegende dat, - de Participatiewet, de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers, en de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijke arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen de gemeenteraad opdracht geven om bij verordening regels te stellen in verband met het opdragen van een tegenprestatie Besluit vast te stellen de: Verordening tegenprestatie Opsterland 2015 Hoofdstuk 1. Algemene bepalingen Artikel 1. Begrippen In deze verordening wordt verstaan onder: a. college: het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Opsterland; b. mantelzorg: langdurige zorg die niet in het kader van een hulpverlenend beroep wordt geboden aan een hulpbehoevende door personen uit diens directe omgeving, waarbij zorgverlening rechtstreeks voortvloeit uit de sociale relatie en de gebruikelijke zorg van huisgenoten voor elkaar wordt overstegen; c. IOAW: Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijke arbeidsongeschikte werkloze werknemers; d. IOAZ: Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijke arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen. Hoofdstuk 2. Tegenprestatie naar vermogen Artikel 2. Opdragen en inhoud van de tegenprestatie 1. Het college draagt op grond van de artikelen 9, eerste lid, onderdeel c, van de Participatiewet, 37, eerste lid, onderdeel f, van de IOAW en artikel 37, eerste lid, onderdeel f, van de IOAZ een tegenprestatie naar vermogen op. 3 / 8

4 2. De tegenprestatie naar vermogen bestaat uit onbeloonde maatschappelijk nuttige werkzaamheden met een additioneel karakter, die: a. niet zijn gericht op toeleiding tot de arbeidsmarkt; b. niet zijn bedoeld zijn als re-integratie-instrument; c. worden verricht naast of in aanvulling op reguliere arbeid, een re-integratie- of participatietraject; d. niet leiden tot verdringing op de arbeidsmarkt. Artikel 3. Duur en omvang van een tegenprestatie De tegenprestatie wordt opgedragen voor maximaal 26 uur per twaalf maanden. Artikel 4. Belanghebbende voldoet al aan tegenprestatie 1. Een belanghebbende voldoet aan zijn tegenprestatie, als hij aantoonbaar actief is als vrijwilliger of zich inzet voor maatschappelijk nuttige activiteiten. 2. Een belanghebbende voldoet aan zijn tegenprestatie, als hij aantoonbaar actief mantelzorg verricht, voor zover deze mantelzorg naar het oordeel van het college redelijkerwijs noodzakelijk is. 3. Een belanghebbende voldoet aan zijn tegenprestatie, als hij aantoonbaar deelneemt aan een opleiding Nederlandse taal en rekenen gericht op alfabetisering (Nederlandse taal 1F) of de opleiding Nederlandse taal en rekenen gericht op het ingangsniveau van de beroepsopleidingen (Nederlandse taal 2F). Artikel 5. Beleids- en uitvoeringsregels Het college stelt beleids- en uitvoeringsregels op ter nadere uitvoering van deze verordening. Hoofdstuk 3. Slotbepalingen Artikel 6. Hardheidsclausule 1. Het college kan, wanneer het toepassen van bepalingen uit deze verordening in de individuele situatie tot onbillijkheden van overwegende aard leidt, afwijken van deze verordening. 2. In gevallen waarin deze verordening niet voorziet, beslist het college. Artikel 7. Citeertitel en inwerkingtreding 1. Deze verordening kan worden aangehaald als "Verordening tegenprestatie Opsterland 2015". 2. Deze verordening treedt in werking op 1 januari Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad van de Gemeente Opsterland van 12 januari De griffier, De voorzitter, Ieke Zwart Ellen van Selm 4 / 8

5 Toelichting verordening tegenprestatie Algemene toelichting Verordening Tegenprestatie 2015 Een belanghebbende van 18 jaar of ouder, maar jonger dan de pensioengerechtigde leeftijd is gehouden naar vermogen een tegenprestatie te verrichten. Dit is vastgelegd in de Participatiewet. De tegenprestatie bestaat uit de plicht om naar vermogen door het college opgedragen onbeloonde maatschappelijk nuttige werkzaamheden te verrichten, naast of in aanvulling op reguliere arbeid en die niet leiden tot verdringing op de arbeidsmarkt. Individuele omstandigheden Het college bepaalt aan de hand van de individuele omstandigheden en de voorhanden zijnde onbeloonde maatschappelijk nuttige werkzaamheden, de aard, de duur en de omvang van de aan een persoon op te leggen tegenprestatie. Hierbij moet het college de in deze verordening neergelegde criteria in acht nemen. Als het college een tegenprestatie vraagt van een belanghebbende, moet het een duidelijke omschrijving geven van de te verrichten werkzaamheden. Het moet voor een belanghebbende immers duidelijk zijn welke tegenprestatie van hem verwacht wordt. Geen tegenprestatie Wanneer er sprake is van dringende redenen, zoals zorgtaken, kan het college in individuele gevallen tijdelijk ontheffing verlenen van de plicht tot het verrichten van een tegenprestatie. De plicht tot tegenprestatie is niet van toepassing op een belanghebbende die volledig en duurzaam arbeidsongeschikt is als bedoeld in de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen. De plicht tot tegenprestatie is voorts niet van toepassing op een alleenstaande ouder die een ontheffing heeft van de arbeidsverplichtingen. Afstemmen Net als bij het niet nakomen van de arbeids- en re-integratieverplichting geldt voor het niet nakomen van de tegenprestatie dat de (bijstands-)uitkering kan worden verlaagd op grond van de Maatregelverordening. Tegenprestatie is geen re-integratie-instrument De plicht tot tegenprestatie heeft tot doel om maatschappelijk nuttige werkzaamheden te doen in de samenleving als tegenprestatie voor het ontvangen van een uitkering. Het opdragen van een tegenprestatie heeft niet primair tot doel de re-integratie van een belanghebbende te bevorderen, maar moet worden gezien als een nuttige bijdrage aan de samenleving. De tegenprestatie is daarom naar haar aard niet gericht op toeleiding tot de arbeidsmarkt en is niet bedoeld als re-integratieinstrument. Voorts mag een tegenprestatie het accepteren van passende arbeid of van re-integratieinspanningen niet belemmeren. Immers het uitgangspunt is: werk boven uitkering. Verordeningsplicht De Participatiewet legt de gemeenteraad de verplichting op om in een verordening regels vast te stellen over het opdragen van een tegenprestatie aan mensen met een (bijstands-)uitkering in de leeftijd van 18 jaar tot de pensioengerechtigde leeftijd. Deze verordeningsopdracht is neergelegd in de Participatiewet. Het is aan de gemeente om de duur, omvang en inhoud van de tegenprestatie te regelen. 5 / 8

6 Artikelsgewijze toelichting Verordening Tegenprestatie 2015 Artikel 1. Begrippen Begrippen die al zijn omschreven in de Participatiewet, de Algemene wet bestuursrecht of de Gemeentewet worden niet afzonderlijk gedefinieerd in deze verordening. Deze zijn vanzelfsprekend van toepassing op deze verordening. Mantelzorg In artikel 1 van deze verordening is de definitie opgenomen van mantelzorg. Deze begripsbepaling is gebaseerd op het begrip zoals dat wordt gehanteerd in de Wet maatschappelijke ondersteuning. Onder mantelzorg wordt verstaan: langdurige zorg die niet in het kader van een hulpverlenend beroep wordt geboden aan een hulpbehoevende door personen uit diens directe omgeving, waarbij zorgverlening rechtstreeks voortvloeit uit de sociale relatie en de gebruikelijke zorg van huisgenoten voor elkaar wordt overstegen. Het begrip 'mantelzorg' is van belang, omdat artikel 4 van deze verordening bepaalt dat het college geen tegenprestatie opdraagt, indien een belanghebbende mantelzorg verricht, voor zover het verrichten van mantelzorg naar het oordeel van het college redelijkerwijs noodzakelijk is. Uit kamerstukken met betrekking tot het begrip 'mantelzorg', zoals neergelegd in de Wet maatschappelijke ondersteuning volgt dat de vier belangrijkste kenmerken van mantelzorg zijn: 1. er is een bestaande sociale relatie tussen de zorgvrager en de zorgverlener; 2. mantelzorg wordt niet verricht in een georganiseerd verband; 3. het verrichten van mantelzorg is veelal geen bewuste keuze; 4. het verlenen van mantelzorg is nooit afdwingbaar. Voor mantelzorg is vereist dat de verleende zorg de gebruikelijke zorg van huisgenoten voor elkaar overstijgt. Voor de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning hanteren gemeenten veelal de definitie van het Protocol Gebruikelijke Zorg van het Centrum Indicatiestelling Zorg. Gebruikelijke zorg wordt in dat Protocol als volgt omschreven: de normale, dagelijkse zorg die partners of ouders en inwonende kinderen geacht worden elkaar onderling te bieden, omdat ze als leefeenheid een gezamenlijk huishouden voeren en op die grond een gezamenlijke verantwoordelijkheid hebben voor het functioneren van dat huishouden. Artikel 2. Opdragen en inhoud van de tegenprestatie Het college heeft beleidsvrijheid om een tegenprestatie nader in te vullen. Het college bepaalt uiteindelijk welke tegenprestatie wordt opgedragen. Tegen een besluit tot het opdragen van een tegenprestatie kan bezwaar en beroep worden aangetekend. Het college kan onbeloonde maatschappelijk nuttige werkzaamheden, die additioneel van aard zijn, inzetten als tegenprestatie, voor zover die werkzaamheden voldoen aan de in artikel 2, lid 2 van deze verordening genoemde voorwaarden. Het college kan een aanvullende tegenprestatie opdragen aan de uitkeringsgerechtigde die reguliere arbeid (parttime) verricht of een re-integratie- of participatietraject volgt. Het college beoordeelt in dergelijke situaties of het wenselijk en- /-of mogelijk is dat betrokkene een tegenprestatie in combinatie met werk of een traject kan uitvoeren. De uitvoering van de tegenprestatie mag niet leiden tot een verdringing van regulier (parttime-)werk of een verminderde inzet op de uitvoering van een reintegratie- of participatietrajecten. Hier geldt dat het vergroten van kansen richting arbeidsmarkt voorrang geniet boven de uitvoering van de tegenprestatie. De boordeling vindt telkens op individuele basis plaats. Het college houdt rekening met meerder factoren als het gaat om de tegenprestatie. Er is sprake van maatwerk. Een tegenprestatie is altijd naar vermogen. 6 / 8

7 Geen tegenprestatie Bij dringende redenen, zoals zorgtaken, kan het college in individuele gevallen tijdelijk een ontheffing verlenen op de plicht van het verrichten van een tegenprestatie. Artikel 3. Duur en omvang van een tegenprestatie In dit artikel zijn de voorwaarden vastgelegd voor wat betreft de duur en de omvang van de tegenprestatie. Conform het door het gemeentebestuur vastgestelde Beleidsplan drie decentralisaties is de verplichting in de duur en omvang beperkt tot 26 uur per 12 maanden. Het college bepaalt aan de hand van de individuele omstandigheden en de voorhanden zijnde onbeloonde maatschappelijk nuttige werkzaamheden, de aard, de duur en de omvang van de aan een persoon op te leggen tegenprestatie. De omvang van de werkzaamheden en de periode dienen in de regel beperkt te zijn. Individuele omstandigheden Het college beoordeelt op basis van de individuele omstandigheden van de belanghebbende de omvang en de duur van de tegenprestatie. Dat betekent dat het college steeds een afweging maakt op basis van de situatie in welke mate een tegenprestatie verlangd kan worden. Artikel 4. Belanghebbende voldoet al aan de tegenprestatie In dit artikel wordt een opsomming gegeven van situaties waarin al wordt voldaan aan de invulling van de tegenprestatie. Vrijwilligerswerk / maatschappelijke activiteiten Dit lid bepaalt dat aan de tegenprestatie wordt voldaan, wanneer iemand al actief is als vrijwilliger of zich inzet voor maatschappelijk nuttige activiteiten en de duur en omvang daarvan in goede verhouding staan tot de opgelegde tegenprestatie en het geval de persoon in kwestie het vrijwilligerswerk of de maatschappelijke activiteiten niet had verricht. De tegenprestatie moet gezien worden als een nuttige bijdrage aan de samenleving. Iemand die al aan de minimumvereisten van een tegenprestatie voldoet als vrijwilliger of maatschappelijke activiteiten verricht levert al een bijdrage. Onder vrijwilligerswerk wordt verstaan: werk dat in enig verband onverplicht en onbetaald wordt verricht voor anderen of de samenleving. Mantelzorg Aan de tegenprestatie wordt ook voldaan, wanneer iemand mantelzorg verricht en het college het verrichten hiervan redelijkerwijs noodzakelijk vindt. Of sprake is van mantelzorg, wordt getoetst aan de criteria van het begrip mantelzorg, zoals neergelegd in artikel 1 van deze verordening. Verricht een persoon mantelzorg in de zin van deze verordening en is het verrichten van mantelzorg volgens het college redelijkerwijs noodzakelijk, dan is aan de tegenprestatie voldaan als de duur en omvang daarvan in goede verhouding staan tot de opgelegde tegenprestatie in het geval de persoon in kwestie de mantelzorg niet had verleend. Alfabetisering Deelname van laaggeletterden aan de opleidingen Nederlandse taal en rekenen gericht op alfabetisering (Nederlandse taal 1F) en Nederlandse taal en rekenen gericht op het ingangsniveau van de beroepsopleidingen (Nederlandse taal 2F) wordt ook beschouwd als een tegenprestatie als de duur en omvang daarvan in goede verhouding staan tot de opgelegde tegenprestatie in het geval de persoon in kwestie niet had deelgenomen aan de genoemde opleidingen. Dit sluit aan bij de visie dat inwoners ook een tegenprestatie leveren, als ze zich inzetten voor de verbetering van hun eigen positie. Hiermee dienen zij zichzelf, maar op termijn ook de gehele samenleving. Individuele omstandigheden Het college beoordeelt op basis van de individuele omstandigheden van de belanghebbende de omvang en de duur van de tegenprestatie. Dat betekent dat het college steeds een afweging maakt op basis van de situatie in welke mate een tegenprestatie verlangd kan worden. Artikel 5. Beleids- en uitvoeringsregels In de door de raad vastgestelde beleidsnotitie 3 d s is het uitgangspunt van de tegenprestatie vastgesteld. Het formuleren van nadere beleids- en uitvoeringsregels is aan het college. Uitgangspunt is dat wij een Talentenbank gaan invoeren. De Talentenbank is een website waar vraag en aanbod 7 / 8

8 van klussen samenkomen. Op deze website kunnen personen zich melden voor een klus, maar hier kunnen organisaties ook hun klus opzetten. Wij willen zo veel mogelijk de bestaande kanalen verbinden en combineren. Dit biedt belanghebbenden de mogelijkheid om eenvoudig en laagdrempelig invulling te geven aan de tegenprestatie. Personen zijn ook vrij om met een eigen voorstel tot invulling van de tegenprestatie te komen. Artikel 6. Hardheidsclausule Dit artikel heeft betrekking op de hardheidsclausule en maakt het mogelijk in het voordeel van de belanghebbende af te wijken van wat in de verordening is vastgelegd. Het college beslist in individuele gevallen. Artikel 7. Citeertitel en inwerkingtreding Op dit artikel is nadere toelichting niet noodzakelijk. 8 / 8