Gelderse Museumdag : 22 oktober 2016 VERLEG JE GRENS! Versie 2, 29 maart 2016 Gelderse Museumdag 2016 Erfgoed Gelderland 1
Gelderse Museumdag 2016 1. Inleiding Uit de evaluatie van de Gelderse Museumdag (GMD) 2015 kwam een tweeledig beeld naar voren. Een groep musea was zeer tevreden over het verloop van de dag en het aantal bezoekers dat werd verwelkomd. Deze groep vraagt altijd in november naar de datum van de GMD voor het volgende jaar. Een andere groep musea ziet al een paar jaar achtereen het aantal bezoekers teruglopen. Vanaf de start van de GMD in 2006 werd ingezet op het vergroten van de bezoekersaantallen door de doelgroep gezinnen met kinderen aan te spreken. Dit doel is gehaald, veel gezinnen bezochten afgelopen jaren de Gelderse musea. Dat was niet alleen de verdienste van de GMD, maar ook een algemene trend waar de herfstvakantie een echte periode met volop doeactiviteiten voor kinderen is geworden. Het aanbod voor de doelgroep is enorm groot en divers. In de eerste versie van het beleidsprogramma Cultuur en Erfgoed 2017-2020, staat het volgende over de Gelderse Museumdag: De laatste jaren was de Gelderse Museumdag bij alle musea een belangrijk en gewaardeerd instrument om gezinnen met jonge kinderen te verleiden een bezoek aan een museum te brengen. De Gelderse Museumdag zetten we de komende beleidsperiode in om nieuwe doelgroepen te bereiken, aansluitend bij actuele maatschappelijke vraagstukken. Met de museumsector en het onderwijs overleggen we hoe de Museumdag ook in de toekomst deze functie kan vervullen. Voordat de dag een sleets karakter krijgt en zijn eigen doel voorbij schiet, is in overleg met de provincie besloten om in 2016 te onderzoeken op welke manier de Gelderse Museumdag met zijn tijd kan meegaan. Veranderen kan niet in één keer, daarom wordt in 2016 zowel een onderzoek gedaan naar vernieuwing en wordt de dag op de vertrouwde manier, waarschijnlijk voor de laatste maal, georganiseerd. Liesbeth Tonckens Erfgoed Gelderland Maart 2016 Westervoortsedijk 67-D 6827 AT Arnhem l.tonckens@erfgoedgelderland.nl Gelderse Museumdag 2016 Erfgoed Gelderland 2
2. Het onderzoek Het onderzoek naar een andere opzet van de GMD wordt uitgevoerd door een hbo student cultureel erfgoed (afstudeeronderzoek). Zij heeft haar doelstellingen als volgt geformuleerd: - Het koppelen van een nieuwe doelgroep aan de Gelderse Museumdag - Meer draagvlak creëren voor Gelderse musea bij de inwoners van Gelderland. - Het professionaliseren van musea op het gebied van participatie - Een voorbeeld zijn voor andere erfgoedinstellingen In het onderzoek wordt gekeken naar voorbeelden in binnen- en buitenland van maatschappelijke participatie in musea. Er worden verkennende gesprekken gevoerd met een aantal Gelderse musea waarmee wordt afgetast of de musea open staan voor het ontvangen van publieksgroepen vanuit hun maatschappelijke taak en bereid zijn voor deze nieuwe doelgroepen aangepaste programma s aan te bieden. Nina Simon gaat in haar boek The participatory Museum, (2010) uit van vier typen participatie. a) Bijdrage: bezoekers kunnen tijdens het bezoek ideeën uiten of suggesties doen. b) Samenwerken: actief meewerken aan projecten die het museum heeft opgezet. c) Co creatie: samen met het museum nadenken over doelen en uitwerking van nieuwe projecten. d) Hosted: gebruikmaken van (zalen in) het museum voor de eigen doelen. Deze ideeën worden meegenomen en verder uitgewerkt in het onderzoek. Cultuurmij Oost is één van onze gesprekspartners voor de nieuwe ontwikkeling van de GMD vanaf 2017. In de periode mei-september zullen drie tot vijf kleinere pilotprojecten uitgevoerd worden waarmee de eerste ideeën over een nieuwe vorm van de Gelderse Museumdag in de praktijk worden getest. Hierbij wordt gedacht aan: - Een pilot als uitvloeisel van het onderzoek van de student, zij heeft onder andere gesprekken gevoerd met het Natuurmuseum Nijmegen, Museum De Scheper in Eibergen en Flipje en Streekmuseum Tiel. - Een pilot die is geënt op het bestaande format Museum voor 1 Dag. 1 In dit van oorsprong Utrechtse project krijgen ouderen die wonen in zorgcentra een interactief programma aangeboden op basis van een kist vol objecten uit verschillende musea. Binnen dit project is veel ervaring opgedaan over het praten met ouderen over objecten en het ophalen van herinneringen op basis van museumvoorwerpen. De pilot wordt uitgevoerd samen met Cultuurmij Oost, waar al veel contacten zijn gelegd met zorgcentra. Het is toegestaan om vanuit het bestaande format van Museum voor 1 Dag, een typische Gelderse variant te ontwikkelen. Samen met Cultuurmij Oost is besloten om eerst het bestaande format uit te voeren en te evalueren, om daarna te kijken of en hoe we hier mee verder willen gaan. 2 - Er is contact geweest met De Lichtenvoorde, een zorgaanbieder voor dagbesteding in de Achterhoek. De organisatie is bezig een samenwerking aan te gaan met Vereniging Het Museum in Winterswijk, maar vindt het interessant om door te praten over programma s of activiteiten voor hun cliënten, die met name in de weekenden vaak eenzaam zijn. 1 www.museumvooreendag.nl 2 Beide organisaties stoppen hier uren van hun adviseurs in, de out of pocket kosten worden gedeeld. Gelderse Museumdag 2016 Erfgoed Gelderland 3
De ervaring van de pilots wordt verwerkt in een voorlopig voorstel Gelderse Museumdag 2017. Dit wordt besproken met zowel de musea als met de provincie en zal uitmonden in een definitief plan. De musea zullen voor de GMD 2016 geïnformeerd worden dat het onderzoek, de pilots en het voorlopige voorstel leiden tot een geheel vernieuwde Gelderse Museumdag. Zij zijn er op voorbereid dat de GMD 2016 voor de laatste maal een groot publieksevenement is. De kans is reëel dat de naam Gelderse Museumdag na 2016 gewijzigd zal worden. 3. De uitvoering van de Gelderse Museumdag 2016 Doestellingen Met de Gelderse Museumdag willen we bereiken dat: - een grote(re) groep mensen geniet van het aanbod van de Gelderse musea - gezinnen met kinderen de gastvrijheid en aantrekkelijke activiteiten in de Gelderse musea ontdekken - de Provincie Gelderland zich sterker positioneert als cultuurprovincie met veel leuke musea voor iedereen Doelgroepen - basisschoolleerlingen in de leeftijd 6-12 jaar oud - de (groot)ouders van kinderen in de leeftijd van 6-12 jaar oud Thema Ook in 2016 sluit het thema aan bij de Maand van de Geschiedenis. Dit thema is Grenzen. Het woord alleen is niet direct inspirerend voor het organiseren van activiteiten voor gezinnen met kinderen. Daarom is er voor gekozen om het afgeleide thema te nemen: Verleg je grens. - Dit thema sluit aan bij de verandering die ingezet wordt voor de GMD (zie paragraaf 2) - De formulering zorgt voor een direct aanspreken van de doelgroep en daagt uit tot activiteiten zoals bijvoorbeeld: doe iets wat je nog nooit gedaan hebt, kijk op een bijzondere manier naar vertrouwde dingen, verdiep je in iets waar je nog niets van af wist. Inspiratiebijeenkomst In het voorjaar wordt een bijeenkomst georganiseerd waarvoor alle musea worden uitgenodigd. Deze bijeenkomst heeft twee doelen: - Musea uitnodigen om deel te nemen aan de Gelderse Museumdag 2016 - Musea inspireren tot activiteiten rond het thema Verleg je grens - Musea meenemen in het denken over de eigen maatschappelijke betrokkenheid en bewustwording creëren over mogelijke nieuwe doelgroepen in de eigen omgeving. - Musea informeren over de pilot projecten in aanloop naar de nieuwe opzet van de dag. Na de inspiratiebijeenkomst bieden we extra ondersteuning aan de musea die aangeven dat zij het moeilijk vinden om een activiteit te organiseren die past bij het thema van 2016. We kiezen ervoor om dit als individueel maatwerk aan te bieden, zodat de opbrengst optimaal is. Deze uren komen uit de reguliere ondersteuning van Erfgoed Gelderland. Communicatie De communicatie rond de GMD kent net als voorgaande jaren, vier sporen: 1. De communicatie met de provincie Gelderland a. Afstemming met gedeputeerde en ambtenaren b. Betrekken van de statenleden (commissie BOC) bij ideeontwikkeling c. Afstemmen met afdeling communicatie, gezamenlijke communicatie afstemmen Gelderse Museumdag 2016 Erfgoed Gelderland 4
d. Afspraken met de postkamer over verzenden promotiemateriaal 2. De communicatie met de musea a. Welke musea doen mee in 2016 b. Informeren over thema en contactmomenten c. Gezamenlijke promotie, afstemming onderling d. Input van de musea over activiteiten voor website e.a. 3. De communicatie met de basisscholen a. Verspreiden flyers b. Speciale advertentie voor in schoolkranten 4. De communicatie met het publiek a. Website www.geldersemuseumdag.nl b. Sociale media, twitter en facebook c. Gedrukte media, flyers en posters d. Extra nieuw te ontwikkelen communicatie-item om de doelgroep kinderen extra te prikkelen Musea Musea die deelnemen aan de Gelderse Museumdag op 22 oktober 2016 voldoen aan een aantal criteria: Het museum is lid van de coöperatie Erfgoed Gelderland Het museum is (nog) geen lid van de coöperatie Erfgoed Gelderland maar is wel opgenomen in het Museumregister Nederland Het museum is op 22 oktober 2016 minimaal open van 11 tot 16 uur Het museum vraagt deze dag een entree van maximaal 1,- per persoon Het museum ondersteunt de gezamenlijke promotie door de persberichten en folders zelf ook te verspreiden en de GMD vlag (ook gebruikt in 2014 en 2015) buiten te plaatsen Het museum organiseert op deze dag een speciale activiteit voor gezinnen met kinderen in de leeftijd tot 12 jaar. Het museum geeft tijdig door welke activiteiten het organiseert ten behoeve van de centrale communicatie/website Het museum zorgt ook zelf voor promotie bij de lokale media via persberichten, website of sociale media. Organisatie De organisatie van de het onderzoek en van de GMD zelf is in handen van Erfgoed Gelderland. In tegenstelling tot voorgaande jaren wordt er geen extern communicatiebureau ingezet. Een communicatiedeskundige zal gedurende de aanlooptijd van de GMD vanuit het kantoor van Erfgoed Gelderland de communicatie verzorgen. Subsidie verstrekker: Provinciale Staten van Gelderland Contactpersoon provincie: Petra Heeren Projectcoördinatie: Erfgoed Gelderland, Liesbeth Tonckens Projectuitvoering: Eefje Broere - Projectleiding - Budgetbeheer - Contact provincie en Statenleden - Contact musea - Organisatie inspiratiebijeenkomst - Sociale media en website Projectcommunicatie: Climmy Hansen - Ontwikkelen campagne Gelderse Museumdag 2016 Erfgoed Gelderland 5
- Laten vervaardigen drukwerk en communicatiemiddelen - Contact afdeling communicatie en postkamer van de provincie voor persberichten en verspreiding Onderzoek nieuwe vorm GMD: Heidi Bakker Vormgeving en beheer website: 2Keer, Arnhem Stimuleringsbijdrage Voor de kosten die het museum maakt voor het organiseren van een activiteit ontvangen zij elk jaar een stimuleringsbijdrage. De bijdrage wordt berekend aan de hand van de jaaromzet van het museum, het museum geeft zelf bij aanmelding voor deelname aan in welke categorie het museum valt. Hoogte stimuleringsbijdrage: Jaaromzet museum Stimuleringsbijdrage 2016 Inclusief btw tot 100.000 350 van 100.000 tot 1.000.000 700 van 1.000.000 tot 2.500.000 1400 van 2.500.000 tot 4.000.000 2100 Planning wat Onderzoek Uitvoering GMD 22-101 wanneer Voorbereidingsfase Start onderzoek Projectplan gereed feb. april 2016 Communicatieplan Uitvoering voorbereiding Uitvoering pilots 3 tot 5 Inspiratiebijeenkomst Vormgeving Communicatie richting musea en provincie mei - september Productiefase Realisatiefase Afronding / start Uitvoering pilots 3 tot 5 Evaluatie en communicatie met musea over de vorm van de GMD in 2017 Concrete planvorming voor 2017 Promotiemateriaal in uitvoering Contacten pers Contacten samenwerkingspartners Website vullen Verspreiden drukwerk Sociale media Uitvoering GMD Evaluatie musea Analyse online statistieken Financiële verantwoording en verslag Juli - september september 22 oktober eind oktoberdecember 2016 Gelderse Museumdag 2016 Erfgoed Gelderland 6
Begroting wat begroot 1 Projectleiding Erfgoed Gelderland, ca 100 uur p.m. 2 stimuleringsbijdrage musea 47.000,00 3 communicatie 15.000,00 4 communicatiemiddelen 29.000,00 5 vormgeving campagnestijl 7.000,00 6 website 5.000,00 7 Web redactie 6.500,00 8 inspiratiebijeenkomst musea 5.000,00 9 pilot nieuwe GMD 10.000,00 Totaal ex btw 124.500,00 Dekkingsplan Provincie Gelderland 124.500,00 Gelders Erfgoed p.m. totaal dekking ex btw 124.500,00 Toelichting 1. Projectleiding Erfgoed Gelderland: deze uren vallen onder de reguliere taken van Erfgoed Gelderland, door de provincie gesubsidieerd. Hieronder valt naast projectleiding, ook de ondersteuning en advisering van de musea. 2. Stimuleringsbijdrage musea. In 2015, is met 79 deelnemende musea een bedrag van ca 47.000,- uitgekeerd. 3. De communicatie wordt uitgevoerd bij Erfgoed Gelderland. Hier is een medewerker van begin april tot eind oktober 8 uur per week mee bezig. 4. Standaard communicatiemiddelen zijn flyers, posters, iets speciaals voor kinderen en indien er budget is, advertenties in huis-aan-huisbladen. 5. Aansluitend bij de vormgeving van vorig jaar wordt een nieuwe vormgeving gemaakt voor drukwerk en digitaal. Het woordbeeld Gelderse Museumdag (zie titelblad) wordt gehandhaafd. De vormgeving sluit aan bij de vlaggen en banieren die de musea nog in hun bezit hebben, zodat deze middelen opnieuw kunnen worden gebruikt. 6. De basiswebsite wordt jaarlijks aangepast aan het thema en er worden kleine wijzigingen en technische verbeteringen aangebracht. De website is erg belangrijk in de gehele communicatie. 7. De web redactie zorgt voor het plaatsen van alle activiteiten die op 22 oktober plaatsvinden en voor aanwezigheid in de sociale media. 8. Zie beschrijving pagina 4 9. Beschikbare middelen om de pilots uit te voeren, het is nog niet duidelijk waarvoor het budget exact gebruikt zal worden. Voor eind mei 2016 zijn hierin de keuzes gemaakt. Gelderse Museumdag 2016 Erfgoed Gelderland 7