Zaaknummer 00442195 Onderwerp Regeling voor adoptie van openbaar groen door inwoners. Collegevoorstel Aanleiding / voorgeschiedenis Bij toenemende participatie van inwoners hoort de mogelijkheid om niet enkel bij de vormgeving, maar ook bij het beheer en onderhoud van hun woon- en leefomgeving een rol te vervullen. U heeft daarom gevraagd om een regeling op te stellen voor zogenaamde groenadoptie. Met een dergelijke regeling wordt het voor bewoners, zowel individueel als in groepsverband, binnen enkele spelregels formeel mogelijk om op vrijwillige basis openbaar groen in te richten, te beheren en te onderhouden. Feitelijke informatie De gemeente Heusden heeft ongeveer 115 hectare openbaar groen. Over het algemeen kan gesteld worden dat met name heesters, hagen en gazon in aanmerking komen voor adoptie. De beoordeling van groenadoptie is in alle voorkomende gevallen maatwerk. Op informele basis worden er al delen van het openbaar groen door bewoners onderhouden. Over hoeveel situaties en welke oppervlakte dit gaat, is niet bekend. Ervaringen in andere gemeenten leren dat besparingen op het onderhoud van openbaar groen door de intrede van groenadoptie pas na enkele jaren optreden en ook op langere termijn minimaal zijn. Deze gemeenten beschikken, in tegenstelling tot de gemeente Heusden, over het algemeen niet over een eigen dienst voor groenonderhoud, maar laten het onderhoud doen door een aannemer. Dit maakt het vertalen van het aantal vierkante meters geadopteerd groen naar een kostenreductie eenvoudiger. Een eerste doorkijk naar eventuele financiële effecten kan pas na het eerste jaar worden gegeven. Afweging Een overeenkomst plus de spelregels voor groenadoptie zijn als bijlage bij dit voorstel gevoegd. Deze zijn allebei zo beknopt en eenvoudig mogelijk gehouden om mensen die overwegen om groen te adopteren, niet op voorhand te ontmoedigen. Groenadoptie zal over het algemeen gaan om kleine stukjes openbaar groen dat op individuele basis wordt geadopteerd. Groenadoptie mag echter meer zijn dan dat. Adoptie van openbaar groen in een hele kern of buurt door groepen van inwoners behoort ook tot de mogelijkheden. Het is van belang om eventuele gemeentelijke regeldrang in toom te houden. Groenadoptie wordt beschouwd als een experiment. Hoewel groenadoptie landelijk gezien niet nieuw is, is het voor de gemeente Heusden wel nieuw. Dilemma s over de rolverdeling tussen inwoners en overheid doen zich daarbij voor. Dit past echter in de weg die leidt naar schaalverdieping. Groenadoptie blijft maatwerk, maar kent bij de toetsing vooraf een paar uitgangspunten: de gemeente biedt in de regel geen vergoeding voor groenadoptie, in geval van meer grootschalige groenadoptie op bijvoorbeeld buurt- of wijkniveau behoort een bijdrage in de materiaalkosten tot de mogelijkheden; de verkoop en verhuur van restgroen worden in geval van adoptie ook als opties besproken; het geadopteerde groen blijft eigendom van de gemeente en blijft openbaar; bomen en hoofdgroenstructuur kunnen vanwege het specialistisch onderhoud en de mate waarin het beeldbepalend is, niet worden geadopteerd; mensen mogen het geadopteerde groen onderhouden en op eigen kosten zelf anders inrichten; de gemeente is niet aansprakelijk voor schade in wat voor vorm dan ook. De keuze voor groenadoptie is onderdeel van de ambitie om participatie van inwoners op diverse fronten de ruimte te geven. De groenadoptieregeling past naadloos in het gedachtegoed van Dromen. Doen. Heusden. en sluit aan bij de gemeentelijke koers gericht op schaalverdieping. Het voorstel is om op basis van de geschetste uitgangspunten met groenadoptie te starten en de regeling in 2017 zowel inhoudelijk als financieel te evalueren en waar nodig bij te sturen. Dit geeft de gelegenheid om een jaar ervaring op te doen met groenadoptie en alle onderdelen van het proces. 1
Zaaknummer 00442195 Onderwerp Regeling voor adoptie van openbaar groen door inwoners. Gelet op het mogelijke aantal af te sluiten overeenkomsten en ter bevordering van een korte doorlooptijd van aanvraag naar overeenkomst, is het voorstel om de manager cluster Wijkteam openbare ruimte te mandateren voor het aangaan van overeenkomsten over groenadoptie. Inzet van middelen De geadopteerde percelen worden ter verduidelijking voor de eigen en ingehuurde onderhoudsploegen gemarkeerd. Er wordt een object, bijvoorbeeld een trottoirtegel met een logo, geplaatst. De kosten voor deze materialen worden gedekt door het budget voor burgerparticipatie. Eventuele personele gevolgen die voortvloeien uit groenadoptie zijn sterk afhankelijk van het aantal vierkante meters dat niet meer onderhouden hoeft te worden door de gemeente. De verwachting is dat er niet direct personele gevolgen zijn, omdat eerst minder ingehuurd zal worden. Tegelijkertijd is er ambtelijke inzet nodig voor de beoordeling van adoptieverzoeken en voor het toezicht op het gebruik van de grond. Bij een beperkt aantal verzoeken per jaar is het de verwachting dat dit binnen de beschikbare capaciteit kan worden opgevangen. Risico's Een van de uitgangspunten is dat verkoop van restgroen, zoals beschreven in de Uitvoeringsregeling voor verkoop en verhuur van groenstroken, voorgaat op groenadoptie. Een goede gezamenlijke toetsing van de aanvraag in de gemeentelijke organisatie minimaliseert het risico dat restgroen niet wordt verkocht maar geadopteerd. Na ondertekening van de adoptieovereenkomst wordt de situatie van het geadopteerde groen gemonitord. Procedure / vervolgstappen Als u volgens dit voorstel besluit, wordt over de mogelijkheid van groenadoptie gecommuniceerd via de gemeentelijke website. Via de website wordt ook de mogelijkheid geboden om groenadoptie aan te vragen. Verder wordt de mandaatregeling zodanig aangepast, dat de overeenkomst voor groenadoptie door de manager cluster Wijkteam openbare ruimte kan worden aangegaan. Voorgenomen besluit Het voorstel is om bijgaand besluit vast te stellen. 2
Zaaknummer 00442195 Onderwerp Regeling voor adoptie van openbaar groen door inwoners. BESLUIT Het college van Heusden heeft in de vergadering van 22 september 2015 besloten: de regeling voor groenadoptie, bestaande uit de bijbehorende overeenkomst en spelregels, vast te stellen; mandaat te verlenen aan de manager cluster Wijkteam openbare ruimte voor het aangaan van dergelijke overeenkomsten; de regeling in 2017 zowel inhoudelijk als financieel te evalueren en waar nodig bij te sturen. namens het college van Heusden, de secretaris, mr. J.T.A.J. van der Ven 3
Overeenkomst adoptie openbaar groen Dromen. Doen. Heusden. 1. Locatie Het betreft de volgende locatie:. De grootte van het gebied is: Het gebied is op de bijgevoegde kaart (bijlage 1) aangegeven. In het gebied bevinden zich kabels en leidingen*: *Aanvullende afspraken hierover staan beschreven onder punt 7. Ja Nee Onbekend 2. Soort groen: Het betreft onderhoud van: Perk of plantsoen Gras Haag Plantenbak Boomspiegel Anders, nl.: Bestaande beplanting: Hoogte beplanting:. 3. Werkzaamheden: Alle voorkomende onderhoudswerkzaamheden worden verricht waaronder: onkruidvrij maken van het openbaar groen; opruimen van zwerfvuil uit het openbaar groen; opruimen van afgevallen blad; snoeien/knippen van de beplanting. Overig, nl.: 4. Looptijd overeenkomst Deze overeenkomst gaat in op. en loopt tot. Daarna wordt de overeenkomst stilzwijgend met 1 jaar verlengd. Het kan zijn dat adoptant de groenadoptie niet meer kan of wil voortzetten. De overeenkomst kan door beide partijen tussentijds schriftelijk worden opgezegd. Dit gebeurt altijd met inachtneming van een opzegtermijn van 1 maand. Als het onderhoud niet goed of niet volgens de spelregels wordt uitgevoerd dan neemt de gemeente contact met de adoptant op. Als daarna de situatie niet verbetert, kan dat er toe leiden dat de gemeente de overeenkomst beëindigt (zie bijlage 2, de spelregels). Het perceel wordt dan mogelijk anders en soberder ingericht. Adoptant heeft geen recht op kostenvergoeding.
5. Schade De gemeente Heusden is niet aansprakelijk voor schade in wat voor vorm dan ook. Dit geldt ook voor schade veroorzaakt aan of door (nuts-)voorzieningen die aanwezig zijn op of onder het perceel. 6. Spelregels Voor het adopteren en onderhouden van een stukje openbaar groen heeft de gemeente spelregels opgesteld (bijlage 2). De spelregels maken onlosmakelijk onderdeel uit van deze overeenkomst. Ik, adoptant, begrijp en accepteer de spelregels voor groenadoptie en zal hiernaar handelen. 7. Eventuele aanvullende afspraken / opmerkingen: 8. Gegevens adoptant(en): 1e contactpersoon Straat/huisnummer: Postcode/woonplaats: Telefoon: E-mail: 2e contactpersoon Straat/huisnummer: Postcode/woonplaats: Telefoon: E-mail:
9. Ondertekening Voor akkoord adoptant(en): Datum: Handtekening: Datum: Handtekening: Voor akkoord gemeente Heusden: Functie: Telefoonnummer: Handtekening: Bijlage 1: Kaart Bijlage 2: Spelregels
Bijlage 2 Spelregels bij de overeenkomst voor groenadoptie. Wat is groenadoptie? Groenadoptie is het vrijwillig onderhouden van een stukje openbaar groen door bewoners van de gemeente Heusden. Doordat u zich inzet voor het onderhoud van openbaar groen, bepaalt u mee hoe het openbaar groen in uw omgeving er uit ziet. Door hier zelf mee aan de slag te gaan, heeft u de voldoening van een mooi plantsoen in uw buurt. Doordat u het groen meer tijd en aandacht kunt geven, ziet het er vaak ook nog eens fraaier uit. Als u het onderhoud bovendien samen met andere buren doet, versterkt het ook nog eens de onderlinge contacten. Om duidelijk te maken wat we bij groenadoptie van elkaar verwachten, hanteert de gemeente Heusden de volgende spelregels. Algemeen De gemeente verleent geen financiële bijdrage of andere vergoeding voor groenadoptie. Bij adoptie krijgt u het perceel in de huidige toestand aangeboden. U mag de bestaande inrichting van het groen wijzigen, zij het op eigen kosten. Als u dit wilt doen, meldt u dit altijd bij uw verzoek om groenadoptie. De opzichter openbaar groen van de gemeente gaat dan met u in gesprek over welke beplanting op de betreffende plek goed tot zijn recht zou komen. Hij maakt ook bindende afspraken met u als er kabels en leidingen in de bodem liggen. Spelregels De opzichter openbaar groen van de gemeente geeft u graag tips en advies over het onderhoud van het groen dat u adopteert. De overige spelregels voor adoptie van openbaar groen luiden als volgt: het groen blijft eigendom van de gemeente en blijft openbaar toegankelijk. Zaken als het aanbrengen of plaatsen van een afscheiding of schutting en dergelijke, verharding, bebouwing, het opslaan van materiaal, of het houden van dieren is dan ook niet toegestaan; gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen is niet toegestaan. Dit doen we om schade aan de gezondheid van mens en dier en om vervuiling van het grondwater te voorkomen. Overleg met de opzichter openbaar groen als u een ziekte of plaag ontdekt in het groen; in het broedseizoen (van half maart tot half juli) moet rekening gehouden worden met broedende vogels. Het is bij wet niet toegestaan om nesten te verstoren of te vernielen; de gemeente blijft zelf het onderhoud aan de bomen doen; de gemeente en nutsbedrijven behouden het recht om werkzaamheden uit te (laten) voeren in/om het groen dat u heeft geadopteerd (bijvoorbeeld aan riolering, kabels en leidingen, of onderhoud van de bomen); door de gemeente of nutsbedrijven aangebrachte voorzieningen, zoals kabels, leidingen, riolering verkeersborden, lichtmasten en afvalbakken moeten gehandhaafd, toegankelijk en duidelijk zichtbaar blijven. De veroorzaker van eventuele schade draagt zorg voor vervanging of herstel. Opzichter openbaar groen De opzichter openbaar groen is uw contactpersoon bij de gemeente voor groenadoptie door inwoners. Hij voorziet u van advies en beantwoordt vragen over het onderhoud van het groen. Als u ideeën of wensen heeft over het openbaar groen dat u heeft geadopteerd, overleg dan met de opzichter openbaar groen wat er mogelijk is. Opzichter openbaar groen: dhr. H. Brekelmans Telefoonnummer: 14 073 E-mail: info@heusden.nl