Interviewverslag Succesvol inspecteren Theo de Groot, MPS, 26 oktober 2010, Naaldwijk Door: Tony Koeleman Theo de Groot is algemeen directeur van MPS. Wat in 1995 begon als milieuproject van Bloemenveiling Westland is momenteel een internationale organisatie die actief is in zestig landen. Alle producten (certificaten) en diensten van MPS zijn gericht op het stimuleren van duurzaam ondernemen in de internationale tuinbouwsector. Website: www.my-mps.com Wat is MPS? Stichting MPS ontwikkelt en beheert certificatieschema s op het gebied van duurzaamheid. Wij zijn actief in de gehele tuinbouwsector en bieden certificaten aan voor de gehele keten, dus van kweker tot en met het handelskanaal. Tevens is MPS aandeelhouder van certificeringinstelling MPS-ECAS, die voor MPS de inspecties doet. Inspectiebedrijven willen op een commerciële manier inspecties doen, waarbij de betrouwbaarheid voorop staat. Als certificaateigenaar willen we het certificaat goed en veelvuldig in de markt zetten, zonder het certificaat te belasten met te veel en te dure audits. Het certificaat moet de gebruikers maximaal rendement leveren tegen minimale kosten. Wat biedt het MPS-certificaat? Het MPS-certificaat maakt het mogelijk om duurzaamheideisen op het bedrijf toe te passen en duurzaamheid meetbaar te maken. Daar is behoefte aan, zeker bij het retailkanaal en andere verkoopkanalen. De MPS-certificaten vormen wereldwijd dé standaard waaraan bedrijven zich conformeren. MPS is internationaal erkend en geaccepteerd, zowel door de productie- en handelsbedrijven als ook door vakbonden en andere ngo s. Ondanks het internationale karakter blijft ook het imago van de Nederlandse tuinbouwsector heel belangrijk voor ons. Onze strategie heeft een kwantitatief en kwalitatief aspect; enerzijds verkopen wij graag zoveel mogelijk certificaten en anderzijds helpen wij juist daarmee de tuinbouwsector zo duurzaam mogelijk te maken. En lukt dat? Ja, wij opereren in zestig landen. Zeventig procent van de wereldhandel in sierteelt passeert Nederland. In Nederland hebben wij tachtig procent marktaandeel. Wij zijn aanwezig in alle sierteeltproductielanden en hebben daar marktaandelen variërend van tien tot negentig procent. Japan en de Verenigde Staten zijn opkomende landen op het gebied van de productie van sierteelt en wij zijn daar aanwezig. Hoeveel procent van de sierteelthandel is duurzaam? Wij hanteren drie categorieën binnen het certificaat MPS-ABC. De MPS- A categorie staat voor meest milieubewuste teelt en is goed voor 50% van de handel. Maar dit is Interview Theo de Groot MPS def.doc 1
een momentopname. Het kenmerkende van duurzaamheid, dat ook in het certificatieschema terug te vinden is, is de voortdurende ijking van de prestaties. De deelnemer wordt continu gecontroleerd en vier keer per jaar wordt de deelnemer van het certificaat gewogen aan de hand van een sustainability scorecard. Dat is een continu proces. Waarin zit dat continue karakter? Wij vragen continu data op bij de deelnemers en stoppen dit in een centrale database. Dat is het unieke aan ons systeem. Daarin zit ook het onderscheid met ISO-certificaten en GlobalGAP, waar je maar één keer per jaar wordt getoetst op de eisen. Onze deelnemers leveren iedere vier weken, en in de groente bijna iedere dag, data bij ons aan. Data op het gebied van middelengebruik, energieverbruik, CO 2, water, meststoffen. Je bent dus het hele jaar met duurzaamheid bezig en je kunt de data achteraf niet meer wijzigen. Op basis van deze data wordt vier keer per jaar de score berekend. Doen deelnemers hier vrijwillig aan mee? De deelnemers tekenen hiervoor. Het aanleveren van de data is onderdeel van het certificaat. Voor sommige van hun klanten is het MPS-certificaat een license to deliver. Hier ligt geen wet- en regelgeving aan ten grondslag. Er zijn wel overheidsinstanties, zoals de Nederlandse waterschappen, die gebruikmaken van deze gegevens en het een afdoend registratiemiddel vinden. We zijn het systeem nu aan het aanpassen, zodat het ook voldoet aan regelgeving rond gewasbeschermingsmiddelen, zoals gevraagd door de nvwa. Dus MPS levert gegevens uit het MPS-systeem aan overheden? Dat doen we alleen als de deelnemer daar toestemming voor geeft. We hebben het doel geformuleerd om over twee jaar frequenter te gaan controleren op de wettelijk toegestane middelen. En dan komen we heel dicht tegen de publieke inspecties aan. Verkennende gesprekken met de overheden zijn gestart, maar het onderwerp ligt nog vrij gevoelig. Voordat dit daadwerkelijk leidt tot minder controles door de overheid, moet er nog veel gebeuren. Er is nog veel wantrouwen bij de kwekers tijdens de publieke inspecties. Idealiter werkt het MPS-certificaat naar twee kanten. Enerzijds moet het de beste duurzaamheidgarantie in de wereld naar de markt zijn. Anderzijds moet het certificaat het vertrouwen van de overheid krijgen en tot minder inspecties leiden. Wat is de relatie van MPS met buitenlandse overheden? Vlaanderen heeft het MPS-certificaat heel nadrukkelijk in de inspecties opgenomen. Een teler in Vlaanderen krijgt zelfs subsidie voor MPS. In landen als Denemarken en Ethiopië worden onderdelen van het MPS-certificaat al gebruikt door de overheid. Door Japan wordt het overwogen. Continu data verzamelen in een centrale database. Wat hebt u daarvoor moeten doen? Wij hebben er al vele jaren miljoenen euro's in geïnvesteerd. Op basis van verkregen inzichten en het gebruik zijn er steeds dimensies aan het certificaat en de database toegevoegd. Zo zijn we ooit gestart met de milieucomponent, daarna volgden de kwaliteit- en sociale aspecten. Momenteel registreren we ook nog andere aspecten rond maatschappelijk verantwoord ondernemen, zoals CO 2 en water. Vanuit de jarenlange energieregistratie, kunnen wij nu vrij eenvoudig een gecertificeerde CO 2 footprint leveren. MPS is gestart in de bloemen en planten. Dit is uitgebreid naar bloembollen en voedingstuinbouw. Is dit concept verder in de landbouw toepasbaar? Interview Theo de Groot MPS def.doc 2
MPS is ook al toepasbaar bij bomen, uitgangsmaterialen en de akkerbouw. Het systeem is in principe universeel toepasbaar in de agrarische sector. De gewasbeschermingsmiddelen, meststoffen en hun eigenschappen zullen niet veel veranderen. In onze database zitten al ongeveer dertigduizend middelen. De normen bouw je op gedurende het proces. Daarnaast hebben we voor groenten en fruit een residumonitoring en een betrouwbaarheidsindex opgezet. Biedt u zo een nieuw residumonitoringsysteem aan de retailer aan? Dat zou kunnen, we hebben een speciaal Retail Team dat nauwe contacten onderhoudt met de retail. Maar de afhankelijkheid van producenten van bepaalde middelen wordt steeds groter. Producenten hebben behoefte aan een weerwoord en willen bij voorkeur geen middelen opgelegd krijgen. Als zij dit monitoringsysteem omarmen, dan kunnen ze proactief betrouwbare, kwalitatief hoogstaande producten aan de retail leveren waarvan de teeltwijze volledig transparant is. We richten ons dus expliciet ook op de producenten zelf. Als schema-eigenaar neemt u zelf het initiatief voor de ontwikkeling van het schema? Ja. Bij de start van MPS in 1995 zagen de bestuurders dat milieu een factor van betekenis werd in de handel. Daar zijn later de andere aspecten bijgekomen. Continu denken wij na over behoeften in de relatie tussen producent en eindklant. We gaan hierin verder dan het kopiëren van andere schema's en het op deelaspecten verder uitdiepen. Dit is bijvoorbeeld veelvuldig gebeurd bij allerlei sociale schema's die allemaal gebaseerd zijn op de tien ILO-punten. Herkomstgarantie wordt de komende tijd ook van toenemend belang. Hierbij beperken we ons niet alleen tot het land van herkomst, maar betrekken we ook het bedrijf zelf. Hoe beheers je de bijkoop en voorkom je dat het product van de buurman onder het MPS-certificaat of een ander certificaat wordt meegeleverd? Neemt u nog andere trends waar? Er zijn producenten in Afrika die tien certificaten voeren en met tien verschillende auditinstanties te maken hebben. Die hebben mensen opgeleid om alle auditoren op te vangen. Aan iedere auditor kunnen ze bijna hetzelfde verhaal vertellen. Dit is de valkuil van alle certificaten. Er ligt een verantwoordelijkheid bij schema-eigenaren om dit in goede banen te leiden. Hoe pakt MPS deze verantwoordelijkheid op? Wij kunnen in onze rol van certificeerder combinaties maken en verschillende certificaten tegelijkertijd beoordelen. Maar hoe pakt MPS als schema-eigenaar deze rol op? Je kunt bijvoorbeeld zeggen: als je al een ISO14000-certificaat heb, dan hoef je voor je MPSmilieucertificaat ook minder te doen? Dat zou een mogelijkheid zijn, maar dat zie ik nog niet zo snel gebeuren. Dan ga je allerlei uitzonderingen of ontheffingen inbouwen. Dat zien we bij GlobalGAP, het grootste schema op het gebied van voedsel. MPS-GAP is gebenchmarkt met GlobalGAP. Kenya Flower Council GAP is ook gebenchmarkt met GlobalGAP. Maar MPS-GAP en KFC-GAP mogen niet onderling uitgewisseld worden van GlobalGAP. Als ze dat wel toe zouden staan, zouden wij de hele markt over kunnen nemen. Dan krijg je toch weer de strijd om het voortbestaan van de schema-eigenaren. Ja, dat is boeiend. En ik zie het alleen maar meer worden. Het belang van de schemaeigenaar en van de certificeerder loopt gelijk op. Hoe meer certificaten er zijn, hoe meer uren een certificeerder kan maken. Interview Theo de Groot MPS def.doc 3
Gaat op een gegeven moment de wal het schip niet keren? Ja, dat gaat een keer gebeuren. De strijd om hét certificaat richting de retail zal gevoerd gaan worden. MPS-ECAS is de enige certificeerder van MPS. Hoe komt dat? Dat komt door onze database. Die speelt een centrale rol in ons certificaat. Die database kunnen en willen wij niet uit handen geven. Dat maakt MPS monopolist voor zijn eigen schema. Hoe gaat u hiermee om? MPS als schema-eigenaar bepaalt het tarief voor het certificaat. Onze dochter, de certificeerder, moet het daarmee doen. En als het te duur wordt, dan trekt het bestuur van de stichting MPS aan de bel? Nee, het bestuur speelt hierin geen rol. Wat kunnen andere schema-eigenaren of overheden van MPS leren? De toekomst zit in het continu verzamelen van data. Fysieke inspecties blijven belangrijk, maar die zijn veel gerichter te maken door de bureauanalyses van de data. Tevens leveren de deelnemers hun handboeken al digitaal aan. Ook dat maakt de audit veel gerichter. Hoe meer je continu monitort, hoe gerichter je kunt inspecteren. Kunnen deelnemers zich ook benchmarken met hun peer group? Ja, dat doen ze ook al. Voor duurzaamheid hebben we een sustainability index gemaakt waarmee bedrijven vergeleken kunnen worden. Een grote Duitse retailer krijgt, met toestemming van de bedrijven, een overzicht van alle gegevens van zijn rozenleveranciers afgezet tegen deze sustainability index. Het geeft dus niet alleen informatie aan onze klanten, maar ook aan de klanten van onze klanten. Maar allemaal met toestemming van de deelnemers. Feitelijk stelt de Duitse retailer deze werkwijze als voorwaarde om te mogen leveren. Op uw website heb ik gelezen dat retailers steeds vaker een private label ontwikkelen om de supply chain zichtbaar te maken. Kunt u dat toelichten? Elke retailer komt met private schema s om zichzelf beter te kunnen onderscheiden. Deze schema s omvatten thema's als CO 2, of water. Het is onze uitdaging om deze retailers te wijzen op de mogelijkheden die MPS al biedt en hen te attenderen op het feit dat MPS-gecertificeerde bedrijven deze aspecten al in hun bedrijfsvoeringen geïmplementeerd hebben. Ook lazen wij op uw website dat bedrijven momenteel moeite hebben het hoofd boven water te houden en dat certificering bijzaak is geworden. Dat is een tendens van de laatste twee jaar. Voor grote bedrijven geldt dat niet, maar vooral de kleinere producenten zien toch af van certificering ondanks dat het om kleine bedragen gaat. Daarnaast blijft er een afzetkanaal waaraan producten zonder MPScertificaat verkocht kunnen worden, bijvoorbeeld de straathandel en de Russische afzetmarkt. Los van het afzetkanaal zou een bedrijf toch voor zijn werknemers of voor zijn imago gecertificeerd kunnen zijn. Het ideale certificaat moet tegemoetkomen aan 4 voorwaarden: Het moet voldoen aan de marktvraag; je moet je eigen bedrijfsvoering kunnen verbeteren; klanten moeten jouw bedrijf kunnen monitoren en last but not least het moet aantonen dat je je maatschappelijke verantwoordelijkheid neemt en als zodanig bijdraagt aan een goed imago. Krijgt u van de deelnemers ook terug dat het MPS-certificaat de bedrijfsvoering verbetert? Interview Theo de Groot MPS def.doc 4
Onze registratietool wordt absoluut als een managementtool ervaren. Onze deelnemers krijgen vier keer per jaar een grafiek en een benchmark met hun peer group. Levert een MPS-certificaat de producent ook meer geld op? Als dat een zodanig direct verband zou hebben, dan zou iedere producent MPSgecertificeerd zijn. Je ziet wel dat de goede bedrijven die in het hogere segment zitten met hogere prijs MPS-gecertificeerd zijn. Voor sommige markten is het een license to deliver. Interview Theo de Groot MPS def.doc 5