Milieu, marktonderzoek en NEN-EN-ISO Introductie
|
|
- Johannes de Smet
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Milieu, marktonderzoek en NEN-EN-ISO Introductie September 2010
2 Inleiding In toenemende mate vragen opdrachtgevers aan marktonderzoekbureaus, met name bij aanbestedingen, hoe zij omgaan met het aspect milieu. In sommige gevallen wordt zelfs specifiek gevraagd of een marktonderzoekbureau beschikt over ISO 14001, een norm die betrekking heeft op milieumanagementsystemen. De vraag is in dit verband welke relatie bestaat tussen het uitvoeren van marktonderzoek en de eventuele noodzaak om te beschikken over ISO Als die relatie er is, doet zich vervolgens de vraag voor hoe marktonderzoekbureaus hiermee moeten omgaan. Er doen zich hierbij drie positieve factoren voor: -De milieuproblematiek rond marktonderzoek is beperkt en overzichtelijk -Deze problematiek geldt in vrijwel gelijke mate voor alle marktonderzoekbureaus: individuele bureaus hoeven op dit gebied dus niet meer het wiel uit te vinden -Een groot aantal marktonderzoekbureaus beschikt reeds over ISO normeringen (ISO en/of ISO en/of ISO 9001): zij hebben ervaring met het implementeren van kwaliteitssystemen binnen hun organisatie In dit document wordt de relatie milieu en marktonderzoek verder verkend, er wordt een uitleg gegeven van ISO en hoe certificering van ISO bij een marktonderzoekbureau kan plaatsvinden. De KCC heeft daarbij gezocht naar een zo tijds- en kostenefficiënt mogelijke aanpak: ISO is een belangrijke ondersteunende norm als het gaat om de maatschappelijke verantwoordelijkheid van een onderneming maar het is geen doel op zichzelf. De mankracht die een gemiddeld marktonderzoekbureau in het behalen van een dergelijke norm kan steken zal per definitie beperkt zijn, ook gelet op de beperkte werking van milieuaspecten bij het uitvoeren van marktonderzoek. Voor meer informatie over de inhoud van dit document kunt u contact opnemen met de KCC. Milieu, marktonderzoek en opdrachtgevers Het milieu speelt de laatste decennia een steeds belangrijkere rol bij de activiteiten die overheden en ondernemingen uitvoeren. Enerzijds gaat het daarbij om duurzaamheid : door grondstoffen ongelimiteerd te verbruiken kunnen later problemen voor de generaties na ons ontstaan. Anderzijds gaat het om zaken als 2
3 vervuiling en broeikaseffecten: milieueffecten die een direct gevaar kunnen betekenen voor het welzijn van de huidige bevolking. De meest recente trend is dat milieu een onderdeel wordt van het zogenaamd Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO), waarbij ook het niet door het milieu beïnvloede welzijn van de mens een rol speelt: gelijke kansen voor werknemers, vermijden van kinderarbeid, etc. In dit document gaat het uitsluitend over de milieuproblematiek, dus niet over MVO, al moet de kans niet uitgesloten worden geacht dat de marktonderzoekbranche daar binnen enkele jaren alsnog nadrukkelijker mee te maken zal krijgen. Overheid, bedrijven en milieu Het is met name de overheid die op het vlak van het milieu allerlei maatregelen neemt en wetten en verordeningen uitvaardigt. Dit zijn dwingende eisen waaraan bedrijven moeten voldoen. Ze hebben overigens vooral betrekking op bedrijven die fysiek iets produceren en op de agrarische sector terwijl bedrijven met voornamelijk een kantoorfunctie er veel minder mee te maken hebben. Tegelijkertijd wil de overheid graag dat bedrijven, ook zonder dat het wettelijk afgedwongen wordt, milieubewust(er) gaan opereren, een streven dat in toenemende mate ook vanuit vele geledingen in de maatschappij ondersteund wordt inclusief medewerkers van ondernemingen. Naarmate bedrijven, door eigen beleid en door de milieumaatregelen van de overheid, bewuster omgaan met het onderwerp milieu (waarbij de vraag centraal staat welke milieueffecten het bedrijf door haar activiteiten veroorzaakt en hoe zij die effecten kan verbeteren), komt ook de vraag naar voren hoe toeleveranciers van een bedrijf omgaan met het milieu. Als een bedrijf haar zaken wat betreft het milieu op orde heeft, zal het ook van haar toeleveranciers verlangen dat die hun milieuzaken op orde hebben. In eerste instantie speelt dat voor toeleveranciers van wie het werk veel milieueffecten oplevert (transportondernemingen, afvalverwerkers, etc.) maar in toenemende mate vragen bedrijven aan ál hun toeleveranciers hoe zij omgaan met het milieu, al zijn de milieueffecten van een individuele toeleverancier (zoals bijvoorbeeld een marktonderzoekbureau) nog zo miniem. Het is met name de overheid die het voortouw neemt bij het beoordelen van toeleveranciers op hun milieubeleid, maar inmiddels volgen ook allerlei niet-overheidsbedrijven dit beleid. Beleid of prestaties? 3
4 Interessant is dat het hierbij vooral gaat om milieubeleid en niet om milieuprestaties. Kwantificeerbare milieuprestaties worden immers veelal door wet- en regelgeving afgedwongen. Van toeleveranciers mag verwacht worden dat zij de wet- en regelgeving volgen en daarmee voldoen aan de vereiste milieuprestaties voor zover die omschreven en gekwantificeerd zijn in wetten en regels. Wat opdrachtgevende overheden en bedrijven daarnaast willen weten van hun toeleveranciers is het antwoord op de vraag hoe de toeleverancier ten algemene omgaat met het onderwerp milieu. Een bevredigend antwoord op die vraag helpt een opdrachtgevende organisatie weer bij haar beleid: men kan dan immers naar buiten toe stellen dat het milieu een rol speelt bij alles wat men als organisatie doet, ook voor wat betreft uitbestede werkzaamheden. NB-Een consequentie hiervan is dat marktonderzoekbureaus die aan milieubeleid doen, ook van hun toeleveranciers zullen moeten verlangen dat die enigerlei vorm van milieubeleid hanteren. Milieu hanteerbaar maken met behulp van ISO De grote vraag is bij dit alles hoever je moet gaan bij het milieubeleid. Een minimaal uitgangspunt bij milieubeleid is dat je je als bedrijf houdt aan de milieuwet- en regelgeving. Als je dat doet, moet je dan daarnaast nog meer doen? De algemene opinie is dat je dat in ieder geval moet onderzoeken, want als je meer kunt doen aan het beperken van de milieueffecten die de bedrijfsactiviteiten opleveren, waarom zou je dat dan niet doen? Ook al omdat het vaak kostenbesparingen op kan leveren. Wat moet je doen, hoe moet je het doen en hoe ver moet je gaan: het risico is levensgroot dat hierbij een volstrekt onoverzichtelijke situatie ontstaat waarbij iedere partij haar eigen definities en normen gaat aangeven. Om dat te vermijden is ISO Milieumanagementsystemen ontwikkeld. Het is een Europese ISOnorm waarvan de eerste versie al in 1996 werd aangenomen. In 2004 volgde een gereviseerde tekst die nu nog steeds van kracht is. Deze norm geeft heldere richtlijnen hoe je als organisatie (overheid of bedrijf) kunt aantonen dat je daadwerkelijk een milieubeleid hebt ontwikkeld en ook uitvoert. Belangrijk is dat de norm geen specifieke criteria geeft voor milieuprestaties, met andere woorden, de norm schrijft niet voor wat je precies moet doen op milieugebied of welke cijfermatige resultaten op het gebied van het milieu geboekt dienen te worden. Met de norm kun je wel aantonen dat je een beleid hebt ontwikkeld dat is gericht op het verbeteren van je huidige milieuprestaties, al zijn die nog zo bescheiden. Het werken met de norm laat zien dat in het bedrijf aantoonbaar sprake is van milieubewustzijn. Marktonderzoekbureaus die aan hun opdrachtgevers kunnen melden dat zij over ISO beschikken hebben daarmee ondubbelzinnig en 4
5 zonder verdere discussie duidelijk gemaakt dat zij aantoonbaar dat doen wat op milieugebied van een organisatie als een marktonderzoekbureau verwacht mag worden. In Nederland hebben naar schatting bedrijven en overheidsinstanties hun milieubeleid geborgd met behulp van ISO Dit aantal is nog steeds groeiende. Een diepgaande analyse van de KCC heeft duidelijk gemaakt dat ISO zonder al te veel moeite gehanteerd kan worden door marktonderzoekbureaus, met name als zij al over een of meer andere ISO-normen beschikken. In de volgende paragrafen wordt aangegeven op welke wijze dit mogelijk is. Activiteiten van de KCC De rol van de KCC bij ISO is enerzijds tamelijk ingrijpend, anderzijds vrij beperkt: -De KCC heeft een KCC ISO Werkdocument voor marktonderzoekbureaus opgesteld en geeft hierin richtlijnen voor het opstellen van het milieubeleidsplan. Marktonderzoekbureaus kunnen deze richtlijnen volgen maar dat is niet per definitie vereist -De KCC zal continu de algemene (landelijke) wet- en regelgeving laten monitoren door adviesbureau Eppa, dat ook ten behoeve van de MOA de voor de branche toepasselijke wet- en regelgeving continu inventariseert. Het zal hierbij alleen gaan om wet- en regelgeving die betrekking heeft op milieuaspecten die samenhangen met de activiteiten van marktonderzoekbureaus. De resultaten daarvan worden periodiek ter beschikking gesteld aan de ISO marktonderzoekbureaus -De KCC bevestigt de eigenverklaringen van ISO marktonderzoekbureaus. Dit is geen verplichting, maar een vermelding op de MOA-website van ISO marktonderzoekbureaus is alleen mogelijk als de KCC de eigenverklaring van de betreffende bureaus bevestigd heeft, of als bureaus zich volledig door een externe certificeringsinstelling hebben laten certificeren voor ISO Deze bevestiging is eens per drie jaar nodig Qua kosten zal een eenmalig bedrag van 375,- (prijspeil 2010, excl. BTW) berekend worden voor de door de KCC opgestelde aanwijzingen voor het milieubeleidsplan, het hiervoor genoemde KCC ISO Werkdocument voor 5
6 marktonderzoekbureaus. Aan bureaus die op basis van dit document kiezen voor het invoeren van ISO en het door de KCC eens per drie jaar laten bevestigen van de eigenverklaring wordt jaarlijks een bedrag van 150,- (prijspeil 2010, excl. BTW) in rekening gebracht. In dit bedrag is ook het periodiek monitoren van milieuwet- en regelgeving begrepen voor zover die op marktonderzoekbureaus betrekking kan heeft. Daarmee komen de externe kosten van invoering van ISO per bureau op een bescheiden bedrag van 275. per jaar voor een periode van drie jaar. Indien een bureau ook haar onroerend goed (incl. eventuele parkeergarages) of haar specifieke productiefaciliteiten (keukens, huisdrukkerijen) ook onder ISO wil brengen, kan, samen met de KCC, een externe adviseur of externe certificeringsinstelling geselecteerd worden die ervaring heeft op die gebieden. 6
COMMUNICATIEPLAN code: B1308 1 oktober 2013
COMMUNICATIEPLAN code: B1308 1 oktober 2013 datum: 1 oktober 2013 referentie: lak code: B1308 blad: 3/11 Inhoudsopgave 1. Inleiding 4 2. Belanghebbenden 4 2.1. Interne doelgroepen 4 2.2. Externe doelgroepen
Nadere informatieTevredenheid over ISO 14001- en OHSAS 18001-certificatie is hoog
Tevredenheid over ISO 14001- en OHSAS 18001-certificatie is hoog In 2013 heeft SCCM onderzoek gedaan naar de toegevoegde waarde van zowel ISO 14001- als OHSAS 18001-certificatie. Het onderzoek onder ISO
Nadere informatieBureau Waardenburg B.V. Communicatieplan Bijlage C Bij Energiemanagement actieplan
Bureau Communicatieplan Bijlage C Bij Energiemanagement actieplan CULEMBORG, DECEMBER 2014, VERSIE 1 BUREAU WAARDENBURG B.V. Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Belanghebbenden (stakeholders) 3 2.1 Interne doelgroepen
Nadere informatieDe volgende stap naar certificering!
ISO 14001 CERTIFICERING De volgende stap naar certificering! Laat u ondersteunen en vergroot het draagvlak binnen uw organisatie. Draag zorg voor een continue verbetering van processen, producten en diensten.
Nadere informatieDe volgende stap naar certificering!
ISO 50001 CERTIFICERING De volgende stap naar certificering! 2 - Kader, bureau voor kwaliteitszorg b.v. Inleiding Hartelijk dank voor uw interesse in de begeleiding naar ISO 50001 certificering. Met ISO
Nadere informatieVoorwoord Preview Voorbeeld
Voorwoord In 1996 werd de eerste versie van ISO 14001 gepubliceerd. Daarmee werd het mogelijk een milieumanagementsysteem op te zetten volgens een wereldwijd erkend model en het te laten certificeren tegen
Nadere informatieSpecialist in certificatiebegeleiding. KAM Consultants. ISO Milieunorm. Telefoon:
KAM Consultants ISO 14001 Milieunorm 1 Brochurewijzer 1. 3. Welkom bij bij KAM KAM Consultants 2. 4. Werkwijze 3. 5. ISO ISO 14001 4. 6. ISO ISO 14001 certificatiebegeleiding 5. 7. QuickScan 6. 8. Coaching
Nadere informatieAANTOONBAAR. MVO norm. Stichting MVO Aantoonbaar. Door Gerben Bekooy
VO norm Stichting VO Aantoonbaar Door Gerben Bekooy Inhoud presentatie 1. aanleiding 2. doel 3. toelichting 4. relatie met andere VO initiatieven 5. status van de norm 6. vragen Door Gerben Bekooy Aanleiding
Nadere informatieMAATSCHAPPELIJK ONDERNEMEN
MAATSCHAPPELIJK ONDERNEMEN HDS Schoonmaakdiensten 1 Inhoudsopgave Pagina 1. Algemene informatie HDS Schoonmaakdiensten 3 1.1 referenties 4 2. Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) 5 3. Maatschappelijk
Nadere informatieartikel SUSTAINGRAPH TECHNISCH ARTIKEL
SUSTAINGRAPH TECHNISCH ARTIKEL SUSTAINGRAPH is een Europees project, gericht (op het verbeteren van) de milieuprestaties van Europese Grafimediabedrijven binnen de productlevenscyclus van hun grafimedia
Nadere informatieDuurzaam inkopen en milieumanagementsystemen (ISO 14001)
pag.: 1 van 8 code: SPE-MVI-art-017-bl Duurzaam inkopen en milieumanagementsystemen (ISO 14001) Bron: SCCM, pp. 1-7 Auteur(s): www.sccm.nl Duurzaam inkopen en milieumanagementsystemen (ISO 14001) 1 Duurzaam
Nadere informatieGoed energiemanagement volgens NEN-EN-ISO 50001 loont! www.nen.nl/energy. Normalisatie: de wereld op één lijn
Goed energiemanagement volgens NEN-EN-ISO 50001 loont! www.nen.nl/energy Normalisatie: de wereld op één lijn Goed energiemanagement volgens NEN-EN-ISO 50001 loont! Goed energiemanagement leidt tot hoge
Nadere informatieToelichting ISO Milieuprestatiemeting versie 15 mei 2018
Toelichting ISO 14001 Milieuprestatiemeting versie 15 mei 2018 SCCM heeft een instrument ontwikkeld waarmee u goed inzicht krijgt in de milieuprestaties van uw organisatie, de ISO 14001 Milieuprestatiemeting.
Nadere informatieCO2 prestatieladder Managementverklaring
CO2 prestatieladder Versie: Definitief Datum: Februari 2018 Eis: 2.B.4 Opgesteld Goedgekeurd Goedgekeurd J.M. Kroes E.G. Kroes Pagina: 2 MANAGEMENTVERKLARING Het Kwaliteit-, Arbo- en Milieubeleid (KAM-beleid)
Nadere informatieOnderzoek maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo) 2014
Onderzoek maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo) 2014 Het jaarlijkse mvo-onderzoek van Service Management resulteerde opnieuw in enkele opvallende conclusies. Zo hebben opdrachtgevers veel minder
Nadere informatieMaatschappelijk verantwoord ondernemen
Maatschappelijk verantwoord ondernemen Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) wint aan terrein in het bedrijfsleven en in de samenleving als geheel. Het verwachtingspatroon
Nadere informatieVraag naar duurzame producten blijkt crisisproof Duurzaamheidkompas #9 thema: Duurzaamheid in tijden van crisis
Vraag naar duurzame producten blijkt crisisproof Duurzaamheidkompas #9 thema: Duurzaamheid in tijden van crisis November 2012 Inleiding Duurzaamheidkompas Antwoord op duurzaamheidvragen In deze tijd van
Nadere informatieBedrijfsmilieuplan 2012
Bedrijfsmilieuplan 2012 Opgesteld door: Documentdatum: 01-08-2012 Documentversie: Versie 1.0 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Milieubeleid... 4 2. Wet- en regelgeving... 4 3. Input vanuit de directiebeoordeling...
Nadere informatieOntbijtbijeenkomst GRIC Gilze en Rijen 16 september 2015
Ontbijtbijeenkomst GRIC Gilze en Rijen 16 september 2015 Krijn Ratsma (architect en voorzitter Stichting Energieke Regio) inhoud: ontstaan Energieke Regio opzet van het project ook in Gilze en Rijen? ons
Nadere informatieEnergiezorgplan Van Dorp Installaties bv 2011 2015. Versie 2.0 (summary)
Energiezorgplan Van Dorp Installaties bv 2011 2015 Versie 2.0 (summary) Auteurs: Van Dorp Dienstencentrum Datum: Februari 2012 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 2. Energiebeleid... 3 2.1 Continue verbetering...
Nadere informatieDe nieuwe ISO norm 2015 Wat nu?!
De nieuwe ISO norm 2015 Wat nu?! Stichting QualityMasters Nieuwland Parc 157 3351 LJ Papendrecht 078-3030060 info@qualitymasters.com www.qualitymasters.com 02-2015 Inhoud Inleiding pagina 3 Van Oud naar
Nadere informatieDuurzaam inkopen en milieumanagementsystemen (ISO 14001)
Duurzaam inkopen en milieumanagementsystemen (ISO 14001) Duurzaam inkopen en milieumanagementsystemen (ISO 14001) Dit informatieblad is bedoeld voor inkoopafdelingen die duurzaam willen inkopen en willen
Nadere informatieStappenplan Social Return
Stappenplan Social Return Samen maken we meer mogelijk! Leeswijzer Voor je ligt het Stappenplan Social Return van de Gemeente Nijmegen. In dit stappenplan staat beschreven hoe Social Return wordt toegepast
Nadere informatieZet de stap naar certificering!
NEN 7510 CERTIFICERING Zet de stap naar certificering! Laat u ondersteunen en vergroot het draagvlak binnen uw organisatie. Draag zorg voor continue verbetering van uw organisatie en zekerheid en vertrouwen
Nadere informatieOpening. Welkom. Theo Drenth ICT & Kwaliteitszorg. Friso Ypma Commercieel manager
Opening Introductie Harwig Wat is ISO 14001 Waarom ISO 14001 De weg naar certificering Resultaat tot nu toe Borging en continuering Duurzame oplossingen Afsluiting Agenda Opening Welkom Theo Drenth ICT
Nadere informatieProjectmatig betekent: op de wijze van een project. Je moet dus eerst weten wat een project is. Een eenvoudige definitie van project is:
Projectmatig werken Inhoudsopgave Projectmatig werken vs. niet-projectmatig werken... 1 Projectmatig werken... 1 Niet projectmatig werken... 2 Waarom projectmatig werken?... 2 Hoe herken je wanneer projectmatig
Nadere informatieBeleidsplan MVO 2015-2017
Beleidsplan MVO 2015-2017 CB Concreet Duurzaam April 2015 Inleiding Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) speelt een belangrijke rol binnen de prestatie- en groeistrategie van Cementbouw. Als een
Nadere informatie4.2 Inzichten in de behoeften en verwachtingen van de belanghebbenden. 4.3 Het toepassingsgebied van het milieumanagementsystee m vaststellen
4 Context van de organisatie 4 Milieumanagementsysteemeisen 4.1 Inzicht in de organisatie en haar context 4.2 Inzichten in de behoeften en verwachtingen van de belanghebbenden 4.3 Het toepassingsgebied
Nadere informatieWat is maatschappelijk verantwoord ondernemen?
Wat is maatschappelijk verantwoord ondernemen? Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) wordt ook wel maatschappelijk ondernemen, maatschappelijk betrokken ondernemen, duurzaam ondernemen of ethisch
Nadere informatieINFORMATIEBULLETIN ISO pdf
INFORMATIEBULLETIN ISO 14001-7.pdf INFORMATIEBULLETIN ISO 14001 Kragten is sinds begin 2016 gecertificeerd voor ISO 14001, sinds kort voor ISO 14001-2015. Wij vinden het belangrijk om iedereen, ook buiten
Nadere informatieMVO volgens : een ISO26000 zelfverklaring
MVO volgens : een ISO26000 zelfverklaring 1 Waarom MVO? Moeten: Horen: Lonen: gedrag af MVO handelen wordt afgedwongen MVO handelen o.b.v. vrijwilligheid (morele motivatie) De markt beloont MVO en straft
Nadere informatieISO 14001:2015 Readiness Review
ISO 14001:2015 Readiness Review Organisatie Adres Certificaat Nr. Contactpersoon Functie Telefoon Email BSI is vastbesloten ervoor te zorgen dat klanten die willen certificeren op ISO 14001:2015 een soepele
Nadere informatieCO 2 Energie reductie plan
Tijssens Electrotechniek B.V. De Boelakkers 25 5591 RA Heeze CO 2 Energie reductie plan 2015 Pagina 1 Inhoud 1. Introductie 3 2. Organisatiegrens 3 3. Reductiedoelstellingen 3 4. Energie en CO 2 -reductie
Nadere informatieTRAININGSWIJZER MODULE 1:
TRAININGSWIJZER MODULE 1: Bosbedrijfskunde & Marketing binnen de Houtsector Aan : Suriname Business Forum (SBF) Dhr. R. Kalka Datum : 31 augustus 2012 Versie : 1.0 Inhoudsopgave 1 TRAININGSWIJZER MODULE:
Nadere informatieMilieumanagement & Duurzaam Ondernemen
Milieumanagement & Duurzaam Ondernemen Milieumanagement en duurzaam ondernemen Duurzaam ondernemen en milieumanagement zijn begrippen die vaak, bijna onbewust, gekoppeld worden aan milieubelastende sectoren
Nadere informatieSTICHTING VELDLEEUWERIK
TEGEARRE DJOERSAAM STICHTING VELDLEEUWERIK Stichting Veldleeuwerik is een uniek samenwerkingsverband tussen telers en verwerkende bedrijven om actief duurzame akkerbouw en -productie te stimuleren. Niet
Nadere informatieCommunicatieplan Energie- & CO 2
Communicatieplan Energie- & CO beleid Versie 9 - Januari 013 Akkoord Directie: Inhoud: 1. Inleiding 1.1 Ambitie 1. Aansluiting op de marktontwikkelingen 1.3 Doelstellingen en voorgenomen acties in 01 1.4
Nadere informatieMissionstatement en core values
Missionstatement en core values Inhoud 1 Het formuleren van missionstatement en core values... 1 2 Het maken en uitdragen van missie en kernwaarden... 5 1 Het formuleren van missionstatement en core values
Nadere informatieStrategisch document onderdeel milieubeleidsplan Overbetuwe MILIEUKOMPAS VOOR DE TOEKOMST
Strategisch document onderdeel milieubeleidsplan Overbetuwe MILIEUKOMPAS VOOR DE TOEKOMST 14 april 2009 INHOUD 1. Inleiding 3 1.1 Aanleiding 1.2 Milieukompas voor de toekomst 2 Opgave milieubeleidsplan
Nadere informatieEnergiezorgplan Van Dorp installaties bv 2011 2015. Versie 3.0 (Summary)
Energiezorgplan Van Dorp installaties bv 2011 2015 Versie 3.0 (Summary) Auteurs: Van Dorp Dienstencentrum Datum: Update: Augustus 2013 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 2. Energiebeleid... 3 2.1 Continue
Nadere informatieJaarplan ASVZ 2016 Zorg pakken we samen aan
Jaarplan ASVZ 2016 Zorg pakken we samen aan Jaarplan ASVZ 2016 eenvoudige versie Dit is het jaarplan van ASVZ. Hierin schrijft ASVZ op wat we in 2016 gaan doen, en wat beter of anders kan in de zorg. Het
Nadere informatieINTERNATIONAAL MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN: ONDERZOEK
INTERNATIONAAL MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN: ONDERZOEK INHOUD 1. Uitgangspunten 2. Doelgroep - achtergrondkenmerken 3. IMVO - algemeen 4. IMVO voor het eigen bedrijf/ bedrijf waar het voor werkt
Nadere informatieCase study Nieuwbouw DC Conakryweg Amsterdam
Case study Nieuwbouw DC Conakryweg Amsterdam Beschrijving van het project Aan de Conakryweg te Amsterdam, wordt in het voorjaar 2018 gestart met de realisering van een nieuw distributiecentrum voor Caprev
Nadere informatieInkoop- en aanbestedingsbeleid. Versie 2016
Inkoop- en aanbestedingsbeleid Versie 2016 Inhoudsopgave 1. INLEIDING 3 2. DOEL VAN HET INKOOP- EN AANBESTEDINGSBELEID 3 3. ETHISCHE UITGANGSPUNTEN & DUURZAAMHEID 3 4. KADERS VAN INKOPEN EN AANBESTEDEN
Nadere informatieHET KWALITEITS- VEILIGHEIDS-, GEZONDHEIDS- EN MILIEUBELEID VAN FLESST B.V.
HET KWALITEITS- VEILIGHEIDS-, GEZONDHEIDS- EN MILIEUBELEID VAN FLESST B.V. 1. KWALITEITSBELEID Kwaliteit- en milieuzorg is de verantwoordelijkheid van de leidinggevenden en de (ingeschakelde) medewerkers
Nadere informatieCertificeren Waardevol?? KVGM B.V.
Certificeren Waardevol?? KVGM Improvement Solutions: + Specialisten in verbetermanagement + 20 jaar ervaring + 6 deskundige, gedreven en pragmatische professionals + Praktische aanpak waarbij de klantorganisatie
Nadere informatieAanbestedingen winnen en klanten behouden
Aanbestedingen winnen en klanten behouden Duurzaamheid als onderscheidend vermogen Scherpenzeel, 12 december 2014 Alexander Reuvers Agenda Opening & introductie Aanbesteden (30 minuten) Eerste workshop
Nadere informatieBesluit tot wijziging van de Nadere voorschriften controleen overige standaarden Vastgesteld 18 december 2008
Besluit tot wijziging van de Nadere voorschriften controleen overige standaarden Vastgesteld 18 december 2008 1 Besluit tot wijziging van de Nadere voorschriften controle- en overige standaarden Vastgesteld
Nadere informatieMaatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2015-2016
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2015-2016 Van verbruik naar gebruik Pagina 1 van 5 Inleiding: Voor u ligt het MVO beleid van ABIRD Industrial Rental Services. Maatschappelijk Verantwoord en Duurzaam
Nadere informatieFUGRO GEOSERVICES B.V.
FUGRO GEOSERVICES B.V. CO 2 Prestatieladder - Energiemanagement Aktieplan Bijlage C - Transparantie Datum: 21 april 2017 Versie 1.0 Versie 1.0 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING... 3 2. BEHEERSMAATREGELEN... 4
Nadere informatieWelke kansen bieden internet en sociale media (niet)?
Welke kansen bieden internet en sociale media (niet)? Chris Aalberts Internet en sociale media hebben de wereld ingrijpend veranderd, dat weten we allemaal. Maar deze simpele waarheid zegt maar weinig
Nadere informatieHAVO 1995 Nederlands tijdvak 1
2 1 De kern van een goed antwoord is dat overmatig tv--kijken verslavend is/kan zijn. Ook goed: De kern van een goed antwoord is dat voor de opvatting dat overmatig tv--kijken verslavend is/kan zijn, geen
Nadere informatie... where sustainability evolves! i.s.m TRAINING DUURZAAM ONDERNEMEN
... where sustainability evolves! i.s.m TRAINING DUURZAAM ONDERNEMEN DUURZAAM ONDERNEMEN IS DE TOEKOMST WILCO DE RUITER, TARKETT 2. TARKETT Tarkett heeft een leidende positie op het gebied van milieuvriendelijke
Nadere informatieMaatschappelijk Verantwoord Ondernemen
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2014 Van verbruik naar gebruik Pagina 1 van 6 Inleiding: Voor u ligt het MVO beleid van Hef & Hijs Nederland. Maatschappelijk Verantwoord en Duurzaam Ondernemen is
Nadere informatieAb Arbo-advisering i en duurzaamheid + MVO
Ab Arbo-advisering i en duurzaamheid + MVO Esther Loozen Atze Boerstra (Stanley Kurvers) NvvA Symposium 2010 1 Programma Introductie door Esther Loozen Korte inleiding over duurzaamheid+ MVO door Atze
Nadere informatieMaatschappelijk verantwoord slopen op turnkey basis. Verantwoord, veilig en vooral vriendelijk
Maatschappelijk verantwoord slopen op turnkey basis Verantwoord, veilig en vooral vriendelijk Slopen is tegenwoordig best complex. Dat komt omdat er steeds meer eisen worden gesteld aan bouwen en slopen.
Nadere informatieVakantiegedrag. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van jou verwacht? Factoren die van invloed zijn op vakantiegedrag. Wat is vakantiegedrag?
Waar gaat deze kaart over? Deze kaart gaat over vakantiegedrag van mensen. Het maakt je duidelijk waarom mensen met vakantie gaan en hoe de keuze voor een vakantie tot stand komt. Wat wordt er van jou
Nadere informatieRisicomanagement Transities
Risicomanagement Transities 1. Inleiding In deze rapportage worden de risico s en de mogelijke beheersmaatregelen benoemd die verband houden met de te realiseren transities rondom Jeugdzorg, Participatie
Nadere informatieISO norm voor milieumanagement
ISO 14001- norm voor milieumanagement 1. Welkom bij KAM Consultants 2. Werkwijze 3. ISO 14001 4. Advies diensten 5. Trainingen 6. Quick Scan 7. Coaching 8. Intensieve begeleiding 9. Onderhoudstrajecten
Nadere informatieGemeente Tubbergen; Nota geldleningen en garantstellingen gemeente Tubbergen
GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van de gemeente Tubbergen Nr. 135371 4 augustus 2017 Gemeente Tubbergen; Nota geldleningen en garantstellingen gemeente Tubbergen Het college van burgemeester en wethouders
Nadere informatieWelkom! Voorlichtingsbijeenkomst Keurmerk Goede Doelen. De Lindenberg, Nijmegen. Woensdag 7 oktober 2009
Welkom! Voorlichtingsbijeenkomst Keurmerk Goede Doelen De Lindenberg, Nijmegen Woensdag 7 oktober 2009 Programma 13.45 uur Inloop en koffie 14.00 uur Welkom en Introductie (Peter Helmer) 14.15 uur Waarom
Nadere informatieHOEBERT HULSHOF & ROEST
Inleiding Artikel 1 Deze standaard voor aan assurance verwante opdrachten heeft ten doel grondslagen en werkzaamheden vast te stellen en aanwijzingen te geven omtrent de vaktechnische verantwoordelijkheid
Nadere informatieDuurzaamheidk. Duurzaamheid wordt de norm voor consumenten. Duurzaamheidkompas meting #15 oktober 2015
Duurzaamheidk mpas Duurzaamheid wordt de norm voor consumenten Duurzaamheidkompas meting #15 oktober 2015 Inleiding Duurzaamheidkompas #15 Antwoord op duurzaamheidvragen In deze tijd van een milieu-, klimaat-,
Nadere informatieTEN BEHOEVE VAN DE CO 2 PRESTATIELADDER SHANKS NEDERLAND BV
3.C.2 COMMUNICATIEPLAN TEN BEHOEVE VAN DE CO 2 PRESTATIELADDER SHANKS NEDERLAND BV V E R S I E 1 1 3 M A A R T 2 0 1 2 3.C.2. plan TEN BEHOEVE VAN DE CO 2 PRESTATIELADDER Inleiding... 3 Oorsprong prestatieladder...
Nadere informatie1 Milieuaspecten en milieueffecten. 2 Milieubeleid. 3 Doelstellingen en maatregelen
Memo Betreft Informatiebulletin ISO 14001-1 Datum 15-12-2015 Kragten is bezig een milieumanagementsysteem in te richten, met als oogmerk het behalen van het certificaat ISO 14001. Wij vinden het belangrijk
Nadere informatieVersie 28 februari 2007. Samenvatting communicatie op basis van ISO 14001 1
Samenvatting communicatie op basis van ISO 14001 Samenvatting communicatie op basis van ISO 14001 1 De overtuiging -en ervaring- van SCCM is dat elke organisatie (hoe klein ook) betere milieuprestaties
Nadere informatieFUGRO NL LAND B.V. CO2 Prestatieladder - Energiemanagement Aktieplan. Bijlage C - Transparantie. Datum: 3 mei Versie 1.0. Versie 1.
FUGRO NL LAND B.V. CO2 Prestatieladder - Energiemanagement Aktieplan Bijlage C - Transparantie Datum: 3 mei 2019 Versie 1.0 Versie 1.0 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING... 3 2. BEHEERSMAATREGELEN... 4 2.1. Interne
Nadere informatieWe houden van de natuur. Dat is altijd al zo geweest!
rh environment Nature our passion We streven er altijd naar dat onze stoelen even ergonomisch voor het lichaam als vriendelijk voor het milieu zijn. Al onze stoelen kunnen voor 100 procent gerecycled worden
Nadere informatieIN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM
IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM De tijd dat MVO was voorbehouden aan idealisten ligt achter ons. Inmiddels wordt erkend dat MVO geen hype is, maar van strategisch belang voor ieder
Nadere informatieBeschrijving van de generieke norm: ISO 27001:2013. Grafimedia en Creatieve Industrie. Versie: augustus 2016
Beschrijving van de generieke norm: ISO 27001:2013 Grafimedia en Creatieve Industrie Versie: augustus 2016 Uitgave van de branche (SCGM) INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 1 INLEIDING... 4 1. ONDERWERP EN
Nadere informatieInkoop en contractmanagement
Syllabus Inkoop en contractmanagement Een inspirerende bundeling van theorie en praktijk, tips en ervaringen, kansen en bedreigingen. Inclusief best practices bij onder meer Universiteit Twente, ING, provincie
Nadere informatieProgramma van Eisen kwaliteitshandboek Natuurbeheer
Programma van Eisen kwaliteitshandboek Natuurbeheer In dit Programma van Eisen geeft de subsidiegever (in dit geval de provincie) aan, aan welke eisen een beheerder moet voldoen om voor certificering in
Nadere informatieSector- en keteninitiatieven 2015-2016 CO 2 -prestatie
Sector- en keteninitiatieven 2015-2016 CO 2 -prestatie Mouwrik Waardenburg b.v. Steenweg 63 4181 AK WAARDENBURG tel. 0031 418 654 620 fax 0031 418 654 629 www.mouwrik.nl Opgesteld d.d.: Januari 2016 Revisie:
Nadere informatieDISTRIBUTIECENTRA SAMEN BOUWEN MET EEN STERKE, BETROUWBARE EN VOORAANSTAANDE PARTNER VOORTMAN STEEL CONSTRUCTION
DISTRIBUTIECENTRA SAMEN BOUWEN MET EEN STERKE, BETROUWBARE EN VOORAANSTAANDE PARTNER WWW.VSC.NL VOORTMAN STEEL CONSTRUCTION VOORTMAN INHOUD INHOUD OVER VOORTMAN Pagina 4 DISTRIBUTIECENTRA Pagina 8 ONZE
Nadere informatieKan alles op Oevers D?
Toelichting op ons verzoek om de vragen en antwoorden in het kader van art. 37 van het ordereglement over Oevers D naar de agenda te halen. Maart 2007 Kan alles op Oevers D? Raadsfractie Sterk Meppel 26-3-2007
Nadere informatieNormen De MVO-Wijzer
Normen De MVO-Wijzer Pagina 1 Inhoudsopgave 1. MODEL 3 2. OVERZICHT MVO-THEMA S 4 3. OVERZICHT MVO-NORMEN 5 Copyright november 2014, Stichting De MVO-Wijzer, Breda Alle rechten voorbehouden. Niets uit
Nadere informatieEnergiemanagementprogramma HEVO B.V.
Energiemanagementprogramma HEVO B.V. Opdrachtgever HEVO B.V. Project CO2 prestatieladder Datum 7 december 2010 Referentie 1000110-0154.3.0 Auteur mevrouw ir. C.D. Koolen Niets uit deze uitgave mag zonder
Nadere informatieRegeling Brandmeldinstallaties. Samenvatting
Regeling Brandmeldinstallaties 2002 Samenvatting Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze samenvatting mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt,
Nadere informatieOverzicht wijzigingen certificatieschema BRL SIKB 7000 versie 6.0
Overzicht wijzigingen certificatieschema BRL SIKB 7000 versie 6.0 Inhoud BRL SIKB 7000, van versie 5 (met wijzigingsblad) naar versie 5.0... 2 Protocol 7001 van versie 4.2 naar versie 6.0... 4 Protocol
Nadere informatieKlanttevredenheidsonderzoek. Compagnon
Klanttevredenheidsonderzoek Compagnon 1-4-2016 Inhoudsopgave A. Cedeo-erkenning B. Klanttevredenheidsonderzoek Opdrachtgevers C. Conclusie Cedeo 2016 Compagnon 2 A. Cedeo-erkenning 1. Achtergrond Er zijn
Nadere informatieCertificering als gereedschap voor efficiënt organisatiemanagement
Certification Certificering als gereedschap voor efficiënt organisatiemanagement Het nastreven en behalen van vooraf vastgestelde doelstellingen is de ultieme uitdaging voor iedere onderneming of instelling.
Nadere informatieMVO verklaring
Voor u ligt het MVO beleid van Kamphuis Lastechniek BV. Maatschappelijk Verantwoord en Duurzaam Ondernemen is verankerd in ons bedrijfsbeleid. Voor nu, en voor de toekomst. Doordat Kamphuis Lastechniek
Nadere informatieEN WIE NODIGT NU DE GASTEN UIT?
EN WIE NODIGT NU DE GASTEN UIT? Onderzoek naar Toerisme & Recreatie in Bedum AANLEIDING VAN HET ONDERZOEK Onderwerp dat door burgers is aangedragen Veel beleidsvrijheid van de gemeente, passend in regionale
Nadere informatieCO2-Prestatieladder Energiemanagement actieplan Invalshoek C; Communicatie Projectburo B.V.
CO2-Prestatieladder Energiemanagement actieplan Invalshoek C; Communicatie 05-2019 Projectburo B.V. Inhoudsopgave Inleiding... 3 Belanghebbenden... 4 Interne belanghebbende(n)en... 4 Externe belanghebbende(n)en...
Nadere informatie15 jaar re-integratie in 15 minuten
15 jaar re-integratie in 15 minuten Globale ontwikkelingen Arbeidsmarkt Re-integratiemarkt 15 jaar re-integratie in 15 minuten 10 mega trends 1. Globalisering 2. Lokalisering 3. Individualisering 4. Technologisering
Nadere informatieDigitale transformatie van zorgcommunicatie
Digitale transformatie van zorgcommunicatie trendrapport 2016 Digitale transformatie en marktwerking ontwrichten zorgcommunicatie De zorg was decennialang een behouden markt, met professionals die kwaliteit
Nadere informatieCOMMUNICATIEPLAN 2011-2020 (PUBLIEKE VERSIE) Communicatie plan CO₂ Prestatieladder (niveau 3)
Blad : Pagina 1 van 9 COMMUNICATIEPLAN 2011-2020 (PUBLIEKE VERSIE) Blad : Pagina 2 van 9 Inhoudsopgave 1. Inleiding. 3 2. Communicatie. 2.1 Stakeholders analyse. 4 2.2 Interne Communicatie. 6 Doelstellingen
Nadere informatieCoach je ziel naar wijsheid
Steven Smitt Coach je ziel naar wijsheid Inzicht krijgen in de realiteit van ieder moment Uitgeverij Akasha Inhoud Voorwoord 7 Ontstaan van het spel 9 Werking van het spel 13 De zeven stappen op weg naar
Nadere informatiePK Benelux BV. Plan van aanpak maatschappelijk verantwoord ondernemen
PK Benelux BV Plan van aanpak maatschappelijk verantwoord ondernemen INLEIDING Dit Plan van aanpak gaat over maatschappelijk verantwoord onderrnemen en Maatschappelijk verantwoord inkopen (ook wel duurzaam
Nadere informatieLoonbedrijf Klein Texas BV
Loonbedrijf Klein Texas BV CO2-Prestatieladder Communicatie plan Opgesteld door: B. Bekker en R. Louis Kader, bureau voor kwaliteitszorg b.v. Joop Geesinkweg 901 1096 AZ Amsterdam Tel: 020-3337446 Datum:
Nadere informatieWorkshop Lean en de nieuwe ISO normen
Workshop Lean en de nieuwe ISO normen Ingrid Ort Inhoud Nieuwe normen; HLS Structuur; Stakeholder analyse; Zelf aan de gang. Normontwikkelingstraject Duurzaam vertrouwd 2011 2012 2013 2014 2015 ISO 9001
Nadere informatieManagementsamenvatting
Managementsamenvatting Erasmus Universiteit Rotterdam: CSR paper De route naar Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen in algemene ziekenhuizen. De strategische verankering van MVO in de dagelijkse activiteiten
Nadere informatiePayroll Services voor de schoonmaakbranche
Payroll Services voor de schoonmaakbranche Wat is payrolling? Payrollen van medewerkers is een groeiend fenomeen binnen het Nederlandse bedrijfsleven. Van de term payrollen hebben de meeste werkgevers
Nadere informatieHet maken van een duurzaamheidsbeleid
Het maken van een duurzaamheidsbeleid Workshop Lekker Betrokken! Phyllis den Brok Projectleider Lekker Betrokken! phyllis@phliss.nl 06-22956623 hhp://www.phliss.nl/lb.html Duurzaamheid Definitie duurzaamheid:
Nadere informatieAlgemene Voorwaarden Werving & Selectie
Algemene Voorwaarden Werving & Selectie Artikel 1. Definities In deze Algemene Voorwaarden gelden de volgende definities: De Kandidaat: degene die door Manpower aan Opdrachtgever wordt voorgedragen voor
Nadere informatieSpecialist in certificatiebegeleiding. KAM Consultants. ISO Asset Management. Telefoon:
KAM Consultants ISO 55001 Asset Management 1 Brochurewijzer 1. 3. Welkom bij bij KAM KAM Consultants 2. 4. Werkwijze 3. 5. ISO ISO 55001 55001 4. 6. ISO ISO 55001 certificatiebegeleiding 5. 7. QuickScan
Nadere informatieWorkshop Innovatie via overheidsopdrachten Hoe vraagspecificatie omschrijven gebruik van normen 22/10/2012. Presentatie Dirk Mons
Workshop Innovatie via overheidsopdrachten Hoe vraagspecificatie omschrijven gebruik van normen 22/10/2012 Presentatie 1) Definitie en doel - Geheel van door de opdrachtgever opgestelde specificaties en
Nadere informatieTer certificering van de CO 2 -Prestatieladder. Status: Definitief versie 1.5 Datum opgesteld: 23 februari 2016 Auteur: M. Hoefsloot Handtekening:
Ter certificering van de CO 2 -Prestatieladder Status: Definitief versie 1.5 Datum opgesteld: 23 februari 2016 Auteur: M. Hoefsloot Handtekening: Inhoudsopgave: 1 Introductie... 3 1.1 Doel CO 2 -prestatieladder...
Nadere informatie