168 FINLAND Officiële taal Fins, Zweeds Bestuursvorm presidentiële republiek Bevolking 5,4 miljoen Hoofdstad Helsinki Valuta euro (EUR) Lid van de EU of EER EU Landnummer +358 Domeinextensie.fi (vasteland),.ax (Ålandeilanden) WAAROM WERKEN IN FINLAND? Finland staat opmerkelijk vaak boven aan de ranglijsten wat betreft de kwaliteit van leven, het onderwijsniveau en het concurrentievermogen. Het populairste tijdverdrijf is een bezoek aan de sauna, maar Finnen organiseren ook graag de vreemdste wereldkampioenschappen, zoals vrouwdragen, luchtgitaar spelen en muggenvangen. De inwoners trekken ook graag af en toe voor korte tijd de wildernis in, of het nu de bossen, meren of een van de 180 000 eilanden zijn die het land rijk is. Ondanks het grote concurrentievermogen van Finland heeft de recente economische onzekerheid een rem gezet op het aannemen van nieuw personeel. Er is echter nog steeds vraag naar gekwalificeerde arbeidskrachten in de dienstensector, zoals verpleegkundigen, artsen, psychologen en tandartsen, leerkrachten voor het peuteren speciaal onderwijs, maatschappelijk werkers, accountants, verkoopmedewerkers, telemarketeers en schoonmakers.
Finland 169 WERK ZOEKEN Vacatures worden geplaatst op de website van de dienst voor arbeidsvoorziening, op particuliere banensites en in dagbladen. Op het Eures-portaal staan links naar die informatiebronnen voor vacatures. Sollicitatietips Stel uw sollicitatie met zorg op. Als er informatie ontbreekt, wordt uw sollicitatie misschien niet in behandeling genomen. Een werkgever ontvangt waarschijnlijk honderden sollicitaties. Probeer uzelf dan ook in positieve zin van de anderen te onderscheiden. Een sollicitatiebrief mag niet meer dan één bladzijde beslaan. Beschrijf kort waarom u denkt de beste kandidaat te zijn. Vermeld één of twee referenties en hun contactgegevens, zodat de werkgever indien gewenst contact met hen kan opnemen (indien mogelijk al vóór een eventueel sollicitatiegesprek) om hun te vragen wat voor werknemer u bent. Vergeet niet de brief te ondertekenen. Beperk het cv tot maximaal twee A4 tjes. Als u een open sollicitatie wilt sturen, kijk dan vooraf op de website van het bedrijf om te zien welke loopbaanmogelijkheden er zijn en wat de gebruikelijke sollicitatieprocedure is. Als er een elektronisch sollicitatieformulier is voor open sollicitaties, moet u dat gebruiken. Zo niet, neem dan per e-mail of telefonisch contact op met de werkgever. Als het eerste contact per e-mail wordt gelegd, belt u het bedrijf ongeveer één week later om te vragen of degenen die verantwoordelijk zijn voor werving, uw sollicitatie hebben ontvangen en al de tijd hebben gevonden om ernaar te kijken. Vooral in kleinere bedrijven is het mogelijk dat er onvoldoende personeel is om vacatures te publiceren, de sollicitaties door te nemen, sollicitatiegesprekken af te nemen enz. In dat geval is het de moeite waard rechtstreeks contact op te nemen voor uw open sollicitatie. Is het gebruikelijk om een foto aan het cv toe te voegen? Nee, maar in bepaalde gevallen kan het wel. Hebben handgeschreven sollicitaties de voorkeur? Nee, handgeschreven sollicitaties worden nooit gebruikt. Wordt het Europass-cv algemeen gebruikt en geaccepteerd? Bij nationale sollicitaties wordt het nauwelijks gebruikt, maar voor internationale sollicitaties kan dat wel. Telefonisch contact opnemen Sommige werkgevers verwachten dat sollicitanten telefonisch of per e-mail contact met hen opnemen voor nadere inlichtingen alvorens te solliciteren. Zij beschouwen het contact als een blijk van belangstelling. Dat is echter geen algemene regel. Er zijn ook werkgevers die geen tijd hebben om telefoongesprekken en e-mails te beantwoorden en zij verwachten van sollicitanten dan ook niet dat zij contact met hen opnemen.
170 Finland Als u belt, zorg dan dat u zich goed hebt voorbereid. Denk goed na over de reden waarom u solliciteert naar de functie en waarom men u zou moeten aannemen. Spreek duidelijk en probeer ontspannen te blijven. Moet ik diploma s meesturen met mijn sollicitatie? Voeg alleen een kopie van uw diploma s bij uw sollicitatiebrief als dat in de vacature wordt gevraagd. Neem de originele exemplaren van uw diploma s mee naar het gesprek voor het geval dat de werkgever ze nauwkeurig wil bekijken. Gebruikelijke periode tussen de publicatie van de vacature en de eerste werkdag Die varieert, al is de periode in het geval van internationale werving doorgaans langer. Voorbereiding op het gesprek Een van de eerste vragen die een werkgever stelt, heeft betrekking op uw motivatie: Waarom solliciteert u naar deze functie en waarom moeten wij u aannemen?. Zorg dat u uw sollicitatie duidelijk kunt motiveren en maak een overzicht van uw sterke punten op professioneel en persoonlijk gebied. Om tijdens het gesprek een goede indruk te maken, kunt u het best vooraf de website van het bedrijf doornemen om er zeker van te zijn dat u de belangrijkste zaken over het bedrijf weet. Wie zijn bij het gesprek aanwezig? Normaal gesproken zijn ten minste twee mensen van het bedrijf bij het gesprek aanwezig. Geven we elkaar de hand? Ja, geef elkaar een hand als iedereen aanwezig is. Heeft het sollicitatiegesprek een vaste opbouw? De werkgever voert gewoonlijk met drie tot tien kandidaten een gesprek. Mogelijk wordt het besluit na één gesprek genomen, anders volgen er nog meer gesprekken of bekwaamheidstests. Na de begroeting geeft de werkgever een korte uiteenzetting over de baan en het bedrijf. Stel uzelf duidelijk voor en kijk iedereen in de ogen. Voordat met de vragen wordt begonnen, wordt gewoonlijk van u verwacht dat u iets over uzelf vertelt: waarom u naar de baan in kwestie solliciteert en waarom u vindt dat men u moet aannemen. Aan het einde van het gesprek krijgt u de kans om nog niet beantwoorde vragen te stellen. Sollicitatiegesprekken verlopen in het algemeen in een ontspannen sfeer. Wees echter niet verrast als er stilten vallen. De gesprekspartners zijn dan misschien aantekeningen aan het maken. Blijf tijdens het gesprek kalm en spreek duidelijk. Zeg wat u al hebt bereikt in uw leven, maar zorg ervoor dat u niet overdreven zelfverzekerd overkomt. Het is belangrijk
Finland 171 dat u belangstelling voor de functie toont door actief en aandachtig te luisteren en om nadere uitleg te vragen als u niet begrijpt wat de werkgever bedoelt. Onderbreek de gesprekspartner echter niet. Wees vooral eerlijk en bekritiseer geen vroegere werkgevers. Indien u wordt gevraagd een psychologische of bekwaamheidstest af te leggen, kunt u dat als een goed teken beschouwen. U bent dan namelijk een van de beste kandidaten. U kunt u niet echt voorbereiden op dergelijke tests. Zorg gewoon voor een goede nachtrust en blijf eerlijk. Probeer u niet als iemand anders voor te doen. De werkgever vindt het belangrijk dat hij een goed beeld krijgt van uw professionele achtergrond en capaciteiten. Hij wil echter ook meer weten over uw persoonlijkheid (wat uw sterke en zwakke punten zijn en hoe uw vorige werkgever u zou omschrijven). Mogelijk moet u ook uitleggen hoe u reageert op stressvolle situaties en deadlines, en hoe u lastige situaties aanpakt. Wanneer is een vraag ongepast? De wet op non-discriminatie verbiedt discriminatie op grond van leeftijd, etnische afkomst, nationaliteit, taal, godsdienstige en politieke gezindheid, gezondheid, handicap, seksuele gerichtheid of andere persoonlijke kenmerken. Sollicitanten hoeven niet te antwoorden op vragen over godsdienstige en politieke overtuigingen, ziekten, zwangerschap, gezinsplanning en vakbondsactiviteiten. Werkgevers kunnen doelgerichte vragen stellen over de gezondheidstoestand van sollicitanten als een goede fysieke conditie essentieel is voor de baan. Moet ik referenties, aanbevelingsbrieven of een bewijs van goed gedrag verstrekken? Vermeld in uw sollicitatiebrief of cv een aantal personen met wie de werkgever contact mag opnemen. Zorg dat u zeker weet dat die personen bereid zijn om u aan te bevelen. Dat is wat doorgaans aan referenties wordt gevraagd. Sommige werk gevers verzoeken sollicitanten om een kopie van eventuele aanbevelingsbrieven bij de sollicitatiebrief te voegen. Neem de aanbevelingsbrieven vervolgens mee naar het sollicitatiegesprek. Veel werkgevers willen ze dan namelijk grondig kunnen bekijken. Gewoonlijk staat in de advertentie of u moet aantonen dat u geen strafblad hebt. Dat geldt alleen voor kandidaten die worden aangenomen. Onderhandelen over uw salaris en arbeidsvoorwaarden In Finland zijn arbeidsovereenkomsten gebaseerd op collectieve arbeidsovereenkomsten (cao s). Er bestaat een cao voor vrijwel elke sector. Soms kan wel over het salaris worden onderhandeld. Als dat zo is, staat dat in de vacature vermeld. Van kandidaten wordt doorgaans verwacht dat zij bij hun sollicitatie aangeven welke salarisverwachting zij hebben. Het salaris wordt gewoonlijk uitgedrukt in een bedrag per uur of per maand. Het vakantiegeld is wettelijk vastgesteld. In sommige sectoren of bedrijven (vooral bij
172 Finland managementfuncties) kunt u onderhandelen over jaarlijkse bonussen. Die zijn waarschijnlijk prestatiegebonden. In Finland worden vaak nog extra voordelen geboden. Denk aan maaltijdbonnen, kortingsbonnen voor sportieve en culturele activiteiten, en arbeidsgezondheidszorg. Sommige bedrijven stellen u een leaseauto ter beschikking. Over een aantal voordelen kan worden onderhandeld. Vraag aan uw nieuwe superieur met wie u daarover kunt onderhandelen. Moet ik er rekening mee houden dat ik op proef moet komen werken? Dat is wel gebruikelijk, maar geldt niet voor alle functies. Hoelang duurt de proeftijd normaal gesproken? Normaal gesproken duurt de proeftijd maximaal vier maanden. Vergoedt de werkgever de reiskosten die ik maak voor het sollicitatiegesprek? Waarschijnlijk niet, maar voor sommige functies is dat wel bespreekbaar. Wanneer krijg ik de uitslag te horen? Aan het einde van een gesprek zegt de werkgever gewoonlijk wanneer u bericht zult krijgen. Feedback en vervolg Als u niet wordt uitgenodigd voor een gesprek, kunt u ongeveer twee weken na de uiterste datum voor het indienen van sollicitaties contact opnemen met de werkgever. Als de werkgever na één of twee weken nog geen contact met u heeft opgenomen, kunt u zelf telefonisch of per e-mail naar de uitslag vragen. Als u niet bent aangenomen, kunt u contact opnemen met de werkgever voor feedback over het sollicitatiegesprek en uw sollicitatie. Hoe laat word ik verwacht voor het sollicitatiegesprek? Stiptheid is de norm in Finland, zowel voor de kandidaten als voor de werkgevers. Kledingadvies Kies voor een verzorgde, passende outfit. Gewoonlijk volstaat nette, gemakkelijk zittende kleding. In de zakenwereld dragen mannen echter vaak een pak. Draag eenvoudige sieraden om een goede, verzorgde indruk te geven.