Bijzondere bescherming tegen ontslag J. HERMAN Raadsheer in het arbeidshof te Gent -Kluwer a Wolters Kluwer business
Inhoudstafel Hoofdstuk I. Inleidende beschouwingen 1 1. Ontslagrecht en ontslagmacht I 2. Algemene en bijzondere bescherming tegen ontslag 2 3. Chronologisch overzicht van de regelingen inzake bijzondere bescherming tegen ontslag 5 4. Typologie van de regelingen inzake bijzondere bescherming tegen ontslag 8 5. Overzicht van de studie 11 Hoofdstuk II. Moedersehapsbeseherming 13 1. Algemeen 13 I. Overzicht van de verschillende regelingen 13 II. Toepassingsgebied 14 2. Bescherming tegen ontslag bij zwangerschap en bevalling 16 I. Wettelijke bepaling 16 II. Periode waarin de bescherming tegen ontslag geldt 16 A. Aanvang 16 B. Einde 18 III. Handelingen die de werkgever verboden zijn 20 Ogenblik van het ontslag 22 A. Ontslag door opzegging 22 B. Schriftelijk ontslag zonder opzegging 23 C. Belangrijke eenzijdige wijziging van een essentieel element 24 V. van bescherming mag worden ontslagen 25 A. Ontslag om een voldoende reden 25 B. Ontslag om een economische of technische reden 26 C. Ontslag om een reden die betrekking heeft op de persoon van de werknemer 27 VI. Formele motivering van het ontslag 29 A. Regel 29 Bijzondere bescherming tegen ontslag
BIJZONDERE BESCHERMING TEGEN ONTSLAG B. Verplichting tot kennisgeving in artikel 40, tweede lid van de Arbeidswet 30 C. En de Wet Motivering Bestuurshandelingen? 31 VII. Bewijsregeling 32 VIII. Sanctionering van het onregelmatig ontslag 34 A. Algemeen 34 B. Bijzondere ontslagvergoeding 34 1. Wettelijke bepaling 34 2. Ontstaan van het recht op de bijzondere ontslagvergoeding 34 3. Hoogte van de bijzondere ontslagvergoeding 35 C. Algemeen ontslagrecht 36 1. Algemeen 36 2. Opzegging 37 3. Onregelmatige beeindiging 40 3. Bescherming tegen ontslag bij vaderschapsverlof 40 I. Regeling bij koninklijk besluit 40 II. Wettelijke bepaling 41 III. Periode waarin de bescherming tegen ontslag geldt 42 A. Aanvang 42 B. Einde 43 Handelingen die de werkgever verboden zijn 43 V. van bescherming mag worden ontslagen 43 VI. Formele motivering van het ontslag 44 VII. Bewijsregeling 44 VIII. Sanctionering van het onregelmatig ontslag 44 A. Algemeen 44 B. Bijzondere ontslagvergoeding 45 C. Algemeen ontslagrecht 45 4. Bescherming tegen ontslag bij het nemen van borstvoedingspauzes 46 I. Wettelijke bepaling 46 II. Periode waarin de bescherming tegen ontslag geldt 47 A. Aanvang 47 B. Einde 48 III. Handelingen die de werkgever verboden zijn 48 Redenen waarom de werkneemster tijdens de periode van bescherming mag worden ontslagen 49 V. Formele motivering van het ontslag 49 VI. Bewijsregeling 49 VI Kluwer
INHOUIJSTAFKI. VII. Sanctionering van het onregelmatig ontslag 50 A. Algemeen 50 B. Bijzondere ontslagvergoeding 50 C. Algemeen ontslagrecht 50 Hoofdstuk III. Onderbreking van de beroepsloopbaan 53 1. Algemeen 53 I. Overzicht van de verschillende regelingen 53 II. Toepassingsgebied 55 2. Bescherming tegen ontslag in artikel 101 van de Sociale Herstelwet («Thematische» verloven) 56 I. Wettelijke bepaling 56 II. Periode waarin de bescherming tegen ontslag geldt 57 A. Aanvang 57 1. Algemeen 57 2. Recht op verlof met of zonder toestemming van de werkgever 57 3. Kennisname door de werkgever 60 B. Einde 61 III. Handelingen die de werkgever verboden zijn 61 van bescherming mag worden ontslagen 62 V. Formele motivering van het ontslag 63 VI. Bewijsregeling 63 VII. Sanctionering van het onregelmatig ontslag 63 A. Algemeen 63 B. Bijzondere ontslagvergoeding 64 1. Wettelijke bepaling 64 2. Ontstaan van het recht op de bijzondere ontslagvergoeding 64 3. Hoogte van de bijzondere ontslagvergoeding 65 C. Algemeen ontslagrecht 66 3. Bescherming tegen ontslag in artikel 20, 2 tot 4 van de CAO nr. 77bis (tijdskrediet) 67 I. Wettelijke bepaling 67 II. Periode waarin de bescherming tegen ontslag geldt 68 A. Aanvang 6$ B. Einde 69 III. Handelingen die de werkgever verboden zijn 70 Bijzondere bescherming tegen ontslag '
BIJZONDERE BESCHERMING TEGEN ONTSLAG V. VI. VII. van bescherming mag worden ontslagen Formele motivering van het ontslag Bewijsregeling Sanctionering van het onregelmatig ontslag A. Algemeen B. Bijzondere ontslagvergoeding C. Algemeen ontslagrecht 1. Algemeen 2. Opzegging 3. Onregelmatige beeindiging 70 71 71 72 72 72 72 72 73 74 4. Bescherming tegen ontslag in artikel 15 van de CAO nr. 64 (ouderschapsverlof) 75 Hoofdstuk Andere gevallen van wettelijke schorsing 77 1-2. 3. Militaire dienst en dienst als gewetensbezwaarde Politiek verlof I. II. III. V. VI. VII. VIII. Algemeen Wettelijke bepaling Periode waarin de bescherming tegen ontslag geldt A. Kennisgeving van een voorgenomen kandidatuur B. Effectieve kandidatuur Handelingen die de werkgever verboden zijn van bescherming mag worden ontslagen Formele motivering van het ontslag Bewijsregeling Sanctionering van het onregelmatig ontslag A. Algemeen B. Bijzondere ontslagvergoeding C. Algemeen ontslagrecht Betaald educatief verlof I. Algemeen II. Wettelijke bepaling III. Periode waarin de bescherming tegen ontslag geldt A. Aanvang B. Einde Handelineen die de werkeever verboden ziin 77 78 78 78 79 79 80 81 81 82 82 82 82 83 83 84 84 84 85 85 86 87 VIII Kluwer
V. VI. VII. VIII. 4. Adc I. II. III. V. VI. VII. VIII. van bescherming mag worden ontslagen Formele motivering van het ontslag Bewijsregeling Sanctionering van het onregelmatig ontslag A. Algemeen B. Bijzondere ontslagvergoeding C. Algemeen ontslagrecht /erlof Algemeen Wettelijke bepaling Periode waarin de bescherming tegen ontslag geldt A. Aanvang B. Einde Handelingen die de werkgever verboden zijn van bescherming mag worden ontslagen Formele motivering van het ontslag Bewijsregeling Sanctionering van het onregelmatig ontslag A. Algemeen B. Bijzondere ontslagvergoeding C. Algemeen ontslagrecht INHOUDSTAFKL 87 88 88 89 89 89 90 90 90 92 92 92 94 94 95 96 96 96 96 96 97 Hoofdstuk V. Andere redenen tot bescherming 99 1 - Bescherming tegen ontslag in de CAO nr. 39 van de Nationale Arbeidsraad 99 I. Algemeen 99 II. Wettelijke bepaling 100 2. Bescherming tegen ontslag in de Arbeidsreglementenwet 101 I. Algemeen ' 01 II. Wettelijke bepaling 102 3. Bescherming tegen ontslag in de Wet Nachtarbeid 104 I. Algemeen ' 04 II. Wettelijke bepaling l05 Bijzondere bescherming tegen ontslag IX
BIJZONDERE BESCHERMING TEGEN ONTSLAG Hoofdstuk VI. Ontslag als represaille 107 1. Algemeen 107 I. Overzicht van de verschillende regelingen 107 A. Gelijkheid Man-Vrouw 107 B. Evenredige participatie 109 C. Pestwet 110 D. Discriminatiewet 110 E. Nieuwe wetgeving in 2007 111 II. Toepassingsgebied 115 2. Bescherming tegen represailleontslag van de werknemer-klager 115 I. Reden van de bescherming 115 A. Algemeen 115 B. Klacht 115 1. Welzijnswet werknemers 115 2. Discriminatiewetten 118 C. Rechtsvordering 119 II. Periode waarin de bescherming tegen ontslag geldt 121 A. Aanvang 121 B. Einde 122 III. Handelingen die de werkgever verboden zijn 122 van bescherming mag ontslagen worden 124 V. Formele motivering van het ontslag 125 VI. Bewijsregeling 125 A. Regel 125 B. Beperking van de periode waarin de bewijslast bij de werkgever berust 127 C. Ontslag na de periode waarin de bewijslast verschoven wordt 128 VII. Sanctionering van het onregelmatig ontslag 128 A. Algemeen 128 B. Bijzondere ontslagvergoeding 129 1. Verzoek tot herplaatsing 129 2. Recht op de bijzondere ontslagvergoeding zonder verzoek tot herplaatsing 13 3 3. Hoogte van de bijzondere ontslagvergoeding 137 C. Algemeen ontslagrecht 139 Kluwer
JNHOUDSTAFEL 3. Bescherming tegen ontslag van de werknemer-getuige 140 I. Wettelijke bepalingen 140 II. Toepassingsgebied 141 A. Algemeen 141 B. «Buitengerechtelijke» getuigenis 142 C. Getuigenis «in rechte» 142 III. Periode waarin de bescherming tegen ontslag geldt 143 A. Aanvang 143 B. Einde 144 Handelingen die de werkgever verboden zijn 144 V. van bescherming mag ontslagen worden 145 VI. Formele motivering van het ontslag 145 VII. Bewijsregeling 145 A. Regel 145 B. Beperking van de periode waarin de bewijslast bij de werkgever berust 146 VIII. Sanctionering van het onregelmatig ontslag 146 Hoofdstuk VII. Preventieadviseurs 147 1. Siruering van de wettelijke bepalingen 147 2. Toepassingsgebied 149 I. Algemeen 149 II. Wie is preventieadviseur? 149 3. Periode waarin de bescherming tegen ontslag geldt 150 4. Inhoud van de ontslagbescherming 151 I. Wettelijke bepaling 151 II. Handelingen die de werkgever verboden zijn 151 III. Redenen waarom toch tot ontslag mag worden overgegaan 151 Motivering van het ontslag 152 V. Bewijsregeling '53 5. Ontslagprocedure ' 53 I. Algemeen '53 II. Geen verplichting de procedure te volgen 154 Bijzondere bescherming tegen ontslag XI
BIJZONDERE BESCHERMING TEGEN ONTSLAG III. Procedure 155 A. Algemeen 155 B. Kennisgeving 155 1. Algemeen 155 2. Mededeling aan de preventieadviseur 156 3. Mededeling aan de leden van het «comite» 156 C. Overleg binnen het geconsulteerde orgaan 157 1. Algemeen 157 2. Akkoord 158 3. Geen akkoord 159 D. Verzoeningsprocedure 159 E. Gerechtelijke procedure 160 F. Schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst 160 G. Einde van de procedure 161 6. Sanctionering van het onregelmatig ontslag 162 I. Algemeen 162 II. Bijzondere ontslagvergoeding 164 A. Wettelijke bepaling 164 B. Ontstaan van het recht op de bijzondere ontslagvergoeding 164 C. Omvang van de bijzondere ontslagvergoeding 165 1. Forfaitair karakter 165 2. Hoogte 165 III. Algemeen ontslagrecht 167 Hoofdstuk VIII. Cumulatieregels 169 1. Algemeen 169 2. Cumulatie van bijzondere ontslagvergoedingen van het «klassieke» type 170 I. Wettelijke bepalingen inzake cumulatie 170 A. Besluit vaderschapsverlof 170 B. CAO nr. 80 (borstvoedingsverlof) 170 C. Sociale Herstelwet (onderbreking van de beroepsloopbaan) 171 D. CAO nr. 77bis (tijdskrediet) 171 E. CAO nr. 64 (ouderschapsverlof) 171 XII Kluwer
lnhoudstafkl. F. Adoptieverlof 171 G. CAO nr. 39 (invoering nieuwe technologiefin) i 71 II. Regels 172 3. Cumulatie van bijzondere ontslagvergoedingen verschuldigd bij represailleontslag 173 4. Cumulatie van bijzondere ontslagvergoedingen van het «klassieke» type met deze verschuldigd bij represailleontslag 174 5. Cumulatie van de bijzondere ontslagvergoeding van de preventieadviseur met enige andere bijzondere ontslagvergoeding 174 Bij wijze van besluit 175 Beknopte bibliografie 177 Bijzondere bescherming tegen ontslag XIII