Effectstudie KLINc: Kinderen Leren Initiatieven Nemen in communicatie

Vergelijkbare documenten
Beginnende geletterdheid. Stimulering van geletterdheid: kansen creëren. Jonge kinderen en de visualisatie van taal. Belangrijke factoren

Wat is een specifieke taalontwikkelingsstoornis? dr Ellen Gerrits, logopedist Congres TaalStaal 9 november 2012 Koninklijke Auris Groep

Interactief werken aan woordenschat Onderzoek in groep 2 tot en met groep 4

VAN VERDICHTING NAAR VERLICHTING Leraarcompetenties voor succesvolle communicatie in het PO, SBO en SO

Domeinen onderliggend aan de communicatieve ontwikkeling

Het belang van (ondersteuning van) communicatie bij personen met een verstandelijke handicap

Laag intensieve gedragstherapie voor kinderen met ASS en VB

Longitudinale studie van de communicatieontwikkeling van jonge kinderen met een verstandelijke beperking 22/09/2011. Inleiding. Inleiding.

faculteit gedrags- en maatschappijwetenschappen Vroege ontwikkeling Motorische ontwikkelingspatronen bij jonge kinderen met ZEVMB

Deel 1. Snoezelen en multisensorische ontwikkeling 27

Ankergestuurd werken. Loes Luijten / Hanneke van Bakel

Internationalisering in kinderopvang en basisonderwijs in Amsterdam

Vroegtijdige interventies in de Belgische context: onderzoek en perspectieven

Flitspresentatie afasieconferentie. De ontwikkeling van een communicatiekeuzehulp

De ontwikkeling van de Nederlandse taalvaardigheid van kleuters met vroeg vreemde-taal onderwijs

Kenmerken van peuters met een taalontwikkelingsstoornis

Lezen en spellen voor niet of nauwelijks sprekende kinderen

ARTIKELEN. Vroegbehandeling voor kinderen met ernstige spraak- en taalmoeilijkheden: doeltreffend of niet? TONNY BRANDS, HARRY KNOORS EN GEERTJE AARTS

Logopedie in het cluster 2 onderwijs

Logopedie in het cluster 4 onderwijs

RTI: een prachtig instrument om zicht te krijgen op het effect van je instructie. Beurs Beter begeleiden, 17 april 2012,

Heeft vroeg vreemde-talenonderwijs een negatief effect op de Nederlandse taalontwikkeling van kinderen?

Logopedie in het cluster 3 onderwijs

Nederlandse samenvatting

Betekenis van vaderschap

Het onderzoek. Taalontwikkeling. Inhoud. Lezing Kannercyclus 10 december Autismespectrumstoornissen. Jarymke Maljaars

Procesbeschrijving en Kwaliteitsindicatoren voor het onderwijs aan leerlingen met doofblindheid in cluster 2

De inzet van robots in de behandeling van autisme. Bibi Huskens en Rianne Verschuur

Uit Jezelf! Taal die niet tot spraak komt, vindt in communicatie altijd een uitweg. Hans van Balkom. Inaugurale Rede Radboud Universiteit Nijmegen

Procesbeschrijving en Kwaliteitsindicatoren voor het onderwijs aan leerlingen met een meervoudige beperking.

Telt elke stap? Waarom wandelen werkt

De begeleiding bij chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie)

BEGRIP VAN AFBEELDINGEN EN TAAL

Vroege spraak- en taalontwikkeling

CHC Werkdocument Benadering het zeer lage IQ. Talige personen met vermoedelijke ML tussen 2 en 7 jaar

Helpen ondersteunende gebaren bij woordleren?

Over de grenzen van taal en rekenen. Ontwikkeling van rekenvaardigheid bij baby s en peuters

Girls Talk+ Ontwikkeling en evaluatie van een counselingsprogramma over relaties en seksualiteit voor meisjes met een lichte verstandelijke beperking

Effectieve woordenschattherapie bij peuters met S-TOS Siméacongres 11 april Dr. N. Uilenburg Dr. E. Gerrits

COCP in de klas Iedereen doet mee!

Dag van het Sportonderzoek 2013 Sport op Basisscholen een kwaliteitsimpuls in het bewegingsonderwijs Remo Mombarg en Eralt Broers Wouter de Groot en

6 Zoveel Zeggend Communicatieontwikkeling en -ondersteuning voor mensen met meervoudige beperkingen

VERSLAG CHC- INTELLIGENTIEONDERZOEK 6 16 jaar

Leef je in! Een sociaal cognitieve vaardigheidstraining voor jongeren met een licht verstandelijke beperking en gedragsproblemen

Helpen ondersteunende gebaren bij woordleren?

gebaren bij jonge kinderen met TOS

IDS-2. Intelligentie- en ontwikkelingsschalen kinderen en jongeren. HTS Report. Jeroen De Vries ID Datum

Ontwikkelen van responsieve gespreksstrategieën tijdens het reflecteren met jonge kinderen

Onderzoek Communicatie: Assessment en interventie van perceptieve en productieve functiestoornissen bij volwassenen met een verstandelijke beperking

INDICATIESTELLING HOORTOESTEL OF CI; HET BELANG VAN DE COGNITIEVE ONTWIKKELING

Ontwikkelingsdysfasie en ASS 07/02/2013

Studie-opzet Effectiviteit Logopedie TS Ank Verschoor, team Stichting Dysphatische Ontwikkleling. November Evidence based.

Bayley III-NL Motoriekschaal

NIET SIMPEL: WERKEN MET OUDERS DIE MOEILIJK LEREN CARLO SCHUENGEL

Dutch summary (Samenvatting van hoofdstukken)

SAMENVATTING SAMENVATTING

Effectiveness of a self-regulated remedial program for handwriting difficulties

Het kan! Cognitieve gedragstherapie bij mensen met een verstandelijke beperking

Basisvaardigheden en communicatie training met Geïntegreerde sportactiviteiten

Samenvatting (summary in Dutch)

IDS-2. Intelligentie- en ontwikkelingsschalen voor kinderen en jongeren. HTS Report. Jeroen De Vries ID Datum

Ontwikkeling van(uit) talent

Tabel 1: Weekrooster voor de instructie in het Programma Interactief Taalonderwijs

DE METADENKENDE LEERLING TRAINING DEEL 3 26 JANUARI M METHODE VOOR HET VERBETEREN VAN DE METACOGNITIE BIJ LEERLINGEN

Leergang Psychodynamisch Leiderschap

Praktijkonderzoek. Joke van Adrichem & Toos van der Smit

Opbouw. Meten is weten, maar wat en hoe? Meetinstrumenten als gereedschap. 2. Doel van de meting. 1. Wat wil je meten?

PRATEN MET JE KIND: HOE DOE JE DAT?

CHC - Werkdocument benadering het zeer lage IQ. Talige personen met vermoedelijke ML boven 7 jaar

White paper 1. Bayley III-NL. Algemene introductie op de Bayley-III-NL, 2014, Pearson Assessment & information BV

De invloed van LVB en PTSS op behandelresultaten. Birgit Seelen-de Lang (GZ psycholoog) Berry Penterman (Psychiater) GGZ Oost Brabant, FACT

Neurofeedback: een geschikte behandeling voor autisme?

Autisme en een verstandelijke beperking 20 september 2016

Ondersteunde communicatie bij een kind met een ernstige verstandelijke beperking

Effect van behandelgroepen

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen

De TestWijzer. Een overzicht van diagnostisch instrumentarium voor spraak-taalonderzoek bij kinderen in de leeftijd 0;6-15;11 jaar

VERSLAG CHC- INTELLIGENTIEONDERZOEK 4 8 jaar

Onderzoekers: diverse onderzoekers, in binnen- en buitenland onder leiding van Prof. Dr. C. Vlaskamp, Dr. A. van der Putten & Drs. P.

Zintuigenverhalen. Rita Gerkema-Nijhof, Communicatiedeskundige en orthopedagoog. Nina Wolters-Leermakers, Senior-onderzoeker

EACD recommendations DCD. EACD recommendations. EACD recommendations DCD. EACD recommendations DCD. What s new? EACD recommendations DCD

Rapportage capaciteiten (strikt vertrouwelijk) Naam: Mevrouw Voorbeeld Adviseur: Mevrouw Even Datum: 3 december 2014

Betekenisvolle activiteiten als alternatief voor. Prof dr Patricia De Vriendt & Ruben Vanbosseghem

Krachtlijnen voor een sterk basisonderwijs Praktijkvoorbeeld

Inzicht in de behandeling van kinderen met taalontwikkelingsstoornissen

Afasie bij kinderen met epilepsie. Symposium 'Verworven kinderafasie,

IDS-2. Intelligentie- en ontwikkelingsschalen voor kinderen en jongeren. HTS Report. Jeroen De Vries ID Datum Executieve functies

Bewegen in perspectief Motorische activering bij personen met (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen

Een exploratieve studie naar de relatie tussen geïntegreerd STEM-onderwijs en STEM-vaardigheden op secundair niveau

Portfolio en betekenisvol leren

Draagt lesmateriaal bij aan het vergroten van financiële vaardigheden van basisschoolleerlingen?

STEMmige bedrijvigheid

Effecten van vroege screening op algemene taalvaardigheid bij kinderen in de DECIBEL-studie

Evidence-based - Wat een feest! Ellen Gerrits Alle Taal Centraal 2014

hoofdstuk 3 hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5

Brabantse Basisscholen in Beweging. Menno Slingerland, Hans Barmentlo, Liesbeth Jans & Yvonne Sanders

WAP-symposium: schoolsucces René Berends

Verleg je grenzen! Waarom kiest ú voor de nieuwe Taalblokken? Taalblokken Engels Brochure MBO

Competentiegericht veterinair onderwijs Een geïntegreerde benadering van leren en toetsen op de klinische werkplek

Transcriptie:

: Kinderen Leren Initiatieven Nemen in communicatie drs. Margje van der Schuit Interreg Benelux Middengebied 4-BMG-V-I=31

Interventie Start bij sociale en cognitieve competenties Sensomotorische, multimodale integratie Integreer ervaringsgerichte en sociale kennis in doel-setting Kind is actieve leerder en taalverwerver Ontwikkelingsgerichte, dynamische benadering Behandeldoelen in zone van aangrenzende ontwikkeling window of opportunities : betekenisvolle and functionele communicatieve setting, relevant en herkenbaar voor kind (Pro-)actieve training, coaching, ondersteuning van communicatiepartners

Ankergestuurde instructie Authentieke leerervaring Activiteit die de kinderen grijpt en vragen oproept Basis om met elkaar verbonden activiteiten te ontplooien vanuit verschillende invalshoeken Leidt tot netwerk van woorden en begrippen dat beter beklijft dan losse kennis Nadruk op herhaling, consolidering en verbreding van kennis

Spelen en werken in hoeken Aandacht voor beginnende geletterdheid door boeken, picto s, geschreven taal Bevorderen van zelfredzaamheid en eigen intiatief Geïnspireerd door Reggio Emilia: 100 talen van kinderen Toegankelijke materialen Scripts en modeling Inzet van Ondersteunde Communicatie (OC)

Dynamisch Assessment Gericht op leer- en ontwikkelingspotentieel Toekomstig te verwerven Vooruitkijkend, predictief, hypothesestellend Procesvolgend op individueel adaptief ontwikkel- en leerproces Aangepaste activiteiten in zone van naaste ontwikkeling Adaptiviteit vanuit omgeving is onderdeel Sterk kwalitatief Moet samengaan met afname van genormeerde tests

Dynamisch Assessment in KLINc Initieel Assessment -Gestandaardiseerde tests -Vragenlijsten -Observaties Individueel Competentie Plan Gevolgd door: Ankergebaseerde tests en kernteam sessies elke negen weken Evaluatie meetmomenten elke zes maanden Initieel Assessment video Baseline Meting Dynamisch Assessment KLINc Interventie- en ondersteuningstraject van twee jaar Tussentijdse evaluatiemeetmomenten Expertteam, Opleiding, Training, Coaching video Uitvoeringscyclus video video Kindgecentreerde kernteams, minimaal elke negen weken Hans van Balkom, Viataal Sint-Michielsgestel video Case management Portfolio Evaluatiecyclus

Materialen Ankergebaseerde tests Pre- and posttest van de receptieve en productieve woordenschat van woorden behorende bij het anker Evaluatie meetmomenten Taalbegrip: Reynell Test voor taalbegrip Productieve taal: Schlichting Test voor taalproductie -zinsontwikkeling -woordontwikkeling Non-verbale intelligentie: SON-R 2 ½ - 7

Participanten Interventiegroep 10 kinderen (8 jongens; 2 meisjes) Kalenderleeftijd 2;9 6;8 jaar (M = 4;2 jaar) Verstandelijke beperking (IQ: M = 52.7, SD = 4.83) Ontwikkelingsleeftijd M = 2;3 jaar Spraak- en taalproblemen Controlegroep 18 kinderen (9 jongens; 9 meisjes) Kalenderleeftijd 2;11 4;2 jaar (M = 3;7 jaar) Verstandelijke beperking (IQ: M = 50.9, SD = 2.18) Ontwikkelingsleeftijd M = 2;1 jaar Spraak- en taalproblemen

Ontwikkeling van de kinderen in KLINc Significante vooruitgang op alle ankergebaseerde woordenschattests (receptief and productief) (alle ps <.05) Proportionele VeranderingsIndex (PVI): vergelijking van de ontwikkelingssnelheid voor en tijdens de interventie (Wolery, 1983) PVI boven 1 betekent dat kinderen zich sneller ontwikkelen tijdens dan voor de interventie Voor de ontwikkeling op taalbegrip en productieve woordenschat was de PVI significant hoger dan 1 Voor non-verbale intelligentie en productieve syntax was een trend zichtbaar

Vergelijking met controlegroep Non-verbale intelligentie

Taalbegrip 16 juni 2011

Productieve woordenschat 16 juni 2011

Productieve syntax 16 juni 2011

PVI s interventie- en controlegroep 16 juni 2011

Sprekende en niet-sprekende kinderen Tussen de sprekende kinderen in beide groepen: alleen marginaal significante verschillen voor de ontwikkeling van taalbegrip (p =.068) geen significante verschillen voor de andere vaardigheden Tussen de niet-sprekende kinderen in beide groepen: significante verschillen voor de ontwikkeling van non-verbale intelligentie (p =.043) en productieve woordenschat (p =.039) marginaal significante verschillen voor de ontwikkeling van productieve syntax (p =.073) en taalbegrip(p =.056). De grotere ontwikkelingsgroei van de interventiegroep lijkt dus met name veroorzaakt te worden door de niet-sprekende kinderen.

Lange termijn effecten 16 juni 2011

Conclusies De interventie lijkt effectief, omdat: Flinke ontwikkelingsgroei op woordenschat tijdens de ankercycli, maar ook op gestandaardiseerde tests Interventiegroep ontwikkelt zich meer op het gebied van taalvaardigheden dan controlegroep De gevonden verschillen zijn daarbij groter voor niet-sprekende kinderen Wanneer de interventie stopt, is een terugval in de ontwikkeling van de kinderen zichtbaar

Implicaties Meer gebruik maken van OC Niet alleen productief maar ook receptief inzetten Gebruik OC in meer verschillende situaties Begeleid ouders in gebruik van OC Interventie langere tijd door laten lopen,ook tijdens overgang naar nieuwe leeromgeving

Meer informatie? m.vanderschuit@pwo.ru.nl Schuit, M. van der, Segers, E., Balkom, H. van, & Verhoeven, L. (2011). Early language intervention for children with intellectual disabilities: A neurocognitive perspective. Research in Developmental Disabilities, 32, 705-712. Schuit, M. van der, Segers, E., Balkom, H. van, Stoep, J., & Verhoeven, L. (2010). Immersive communication intervention for speaking and non-speaking children with intellectual disabilities. Augmentative and Alternative Communication, 26, 203-220. Bijdrage boeken In-Com-Clusie en Communicatie op eigen wijze (Acco)