Ouderplan Koetsveldschool Visie op ouderbetrokkenheid. Iedere leerling heeft recht op een goede samenwerking tussen school en ouders. Ouderbetrokkenheid is daarom een niet-vrijblijvende en gelijkwaardige samenwerking tussen ouders en school waarin ouders en school vanuit een gezamenlijke verantwoordelijkheid werken aan de (school)ontwikkeling van de leerling (de leerling). Ouderbetrokkenheid beoogt slechts één ding: een betere wereld voor de leerling, de ouders en de school. 1 Nu ( nog ) gezien vanuit de visie van de school op de ouders, volgende stap ; wat verwachten de ouders van de school. April 2014 1 volgens CPS Onderwijsontwikkeling en advies 1
Inleiding 2 Dit Ouderplan vormt de grondslag voor de activiteiten die de Koetsveldschool mét en voor ouders ontplooit of wil ontplooien. Het ouderplan is niet alleen een agenda van activiteiten, maar beschrijft welke doelen ten grondslag liggen aan de activiteiten en tegen welke uitdagingen de school aan verwacht te lopen met het naar een hoger plan brengen van ouderbetrokkenheid. Het plan laat zien waar de Koetsveldschool accenten legt in ouderbetrokkenheid. Dit Ouderplan vormt de basis voor de activiteiten kalender voor de komende 5 jaar. Ieder jaar worden de doelen die in het plan beschreven staan geëvalueerd en op basis van deze evaluatie wordt de activiteiten kalender voor het nieuwe jaar vastgesteld. Ouderplan Koetsveldschool De Koetsveldschool is een school voor leerlingen met speciale onderwijsbehoeften. De leerlingen van het SO en VSO die zeer moeilijk leren, worden stap voor stap, in hun eigen tempo, begeleid naar hun toekomst. Met voor iedere leerling een plan, en heel veel persoonlijke aandacht voor hun ontwikkeling. Er wordt praktisch onderwijs gegeven, gericht op een startbekwaamheid voor arbeid. De doelstelling van de school is het zorgdragen dat de leerling zo zelfstandig mogelijk kan functioneren in de maatschappij. De Koetsveldschool vindt het belangrijk dat ouders betrokken zijn bij de school van hun kind. 3 Het verbeteren van ouderbetrokkenheid is volgens de minister van onderwijs niet primair een kwestie van meer geld of meer regels. Het gaat om een mentaliteitsverandering bij betrokkenen. De rol van de ouder is een te zeer vergeten rol. Veel ouders zijn, gewild of ongewild, in een consumentenrol terechtgekomen. Scholen zouden niet te bescheiden moeten zijn om ouders te vragen zich in te zetten voor de school van hun kind. Ouders zijn vaker bereid om iets te doen dan scholen soms denken, maar de school moet de vraag om betrokkenheid en participatie wel expliciet maken. Dat vraagt om durf, maar het kan ook het nodige opleveren. 2 Waar Ouders staat dient ook opvoeders en of verzorgers gelezen te worden 3 29 november 2011; uit brief aan de tweede kamer van toenmalige minister van onderwijs 2
Situatie van de ouders in beeld De ouders van de leerlingen van de Koetsveldschool zijn tevreden over de school. Uit de ouderenquête blijkt dat de school gemiddeld het cijfer 8 krijgt. Alle medewerkers van de Koetsveldschool zijn hier heel trots op. Veel gezinnen van de leerlingen die op de Koetsveldschool zitten zijn van niet Nederlandse afkomst. [ In het schooljaar 2014-2015 137 van de 208 gezinnen] Er is een groep ouders die regelmatig in de school te vinden zijn, als lid van de ouderraad of als lid van de MR, en ouders die meehelpen bij activiteiten. De Koetsveldschool gaat deze ouders vragen om ook de andere ouders meer te betrekken bij de school. De Koetsveldschool is een school voor speciaal onderwijs. Een relatief groot percentage van de ouders heeft (te) weinig kennis van de aandoening van hun kind en hebben hierdoor een beperkt of onrealistisch beeld van de ontwikkelmogelijkheden van hun kind. Acceptatieproblematiek kan een grote rol spelen. De Koetsveld school wil ouders ondersteunen bij het inzicht krijgen van de ontwikkelings kansen van hun kind. Hoe dat gebeurt staat beschreven in dit beleidsplan. Omdat de leerlingen in veel gevallen worden gebracht en gehaald door speciaal vervoer, komen de ouders niet veel in de school. Het contact met de ouders beperkt zich vaak tot de officiële momenten en op momenten dat de leerkracht de ouders belt. De leerkracht belt de ouders eigenlijk alleen als er slecht nieuws is. Hierdoor is het contact vaak beladen en gaat het over zaken die niet goed gaan. De Koetsveld school wil hier graag verandering in brengen. Het voornemen is dat de leerkrachten vaker contact opnemen met de ouders en dan vooral om te vertellen wat er allemaal goed gaat op school. De Koetsveldschool wil graag van de ouders weten op welke wijze zij graag contact willen hebben met de leerkracht. De leerkrachten gaan dat aan de ouders vragen. 3
Huidige stand van zaken Ouderbetrokkenheid De Koetsveldschool heeft een werkgroep ouderbetrokkenheid. In deze werkgroep zijn leraren van de school vertegenwoordigd. De werkgroep ouderbetrokkenheid heeft als taak activiteiten te organiseren met en voor ouders. De werkgroep heeft in het schooljaar 2011-2012 een de ouderraad opgezet. die momenteel uitgevoerd worden door de werkgroep ouderbetrokkenheid zijn Nederlandse les, het organiseren van maandelijkse themaochtenden en het aansturen van de ouderraad. De werkgroep heeft ook de taak het leraren team te enthousiasmeren om ouders meer bij het onderwijs te betrekken. Verdere taken van de werkgroep ouderbetrokkenheid zijn: Bij collega s nog meer onder de aandacht brengen dat ouders een belangrijke rol spelen bij de ontwikkeling van het kind. De werkgroep leden gaan actief ouders opzoeken, bellen en de ouders vragen om te helpen bij verschillende activiteiten op school. Bespreken wat de rol is van de ouders in de school; hoe kunnen we de ouders zo goed mogelijk inzetten? Waar kunnen de ouders ons mee helpen? Contact leggen met externe instanties, met als doel meer ouders IN de school te krijgen, zoals bijvoorbeeld stichting MOOI. Onderzoeken wat de beste manier is om met ouders in contact te blijven. Beheren van de nieuwe ouder pagina op de website De wens van de werkgroep ouderbetrokkenheid en van de directie van de school is dat de zowel de ouderbetrokkenheid ( zichtbaar in de school) en de ouderparticipatie van de ouders vergroot wordt. De school zet ouder- educatie in als middel om ouders te ondersteunen bij het vergroten van hun betrokkenheid en participatie. 4 4 Samen sterk, ouders en school. Noelle Pameijer 4
Doelen Ouderbetrokkenheid De Koetsveldschool streeft naar een zo groot mogelijke ouderbetrokkenheid en Educatief Partnerschap. Rekening houdend met de mogelijkheden van de ouders en van de leraren. In december 2013 is er in het SO en VSO team aan de hand van stellingen besproken welke aandachtspunten er zijn ten aanzien van ouderbetrokkenheid. Om de ouderbetrokkenheid in de Koetsveldschool te vergroten en te komen tot de ambitie van Educatief Partners zijn vanuit het gezichtspunt van de school 4 doelen geformuleerd zijn. Doel 1 Ouders en leraren hebben een gemeenschappelijk doel, namelijk dat het kind zich optimaal ontwikkelt gezien zijn mogelijkheden. Ouders en leraren zetten zich gezamenlijk in om het kind de kans te bieden zich optimaal te ontplooien. Een ieder heeft een eigen rol en verantwoordelijkheid. Vanuit de eigen rol en verantwoordelijkheid hebben ouders en leraren een gelijkwaardige bijdrage in de ontwikkeling van het kind. De ouders zijn ervaringsdeskundigen, de ouders kennen hun kind het langst en in verschillende situaties. De leraren zijn onderwijs professionals, zij kennen het kind als leerling het beste en zijn opgeleid, deskundig en betrokken. De ouders zijn primair verantwoordelijk voor de opvoeding. De leraren ( de school ) zijn primair verantwoordelijk voor het onderwijs. Het stimuleren van de ontwikkeling en verbeteren van leerprestaties vraagt om wederkerigheid. De leraren mogen de ouders aanspreken op hun betrokkenheid. Andersom mogen de ouders verwachten van de leraren dat zij de ouders actief betrekken bij de school en de ontwikkeling van hun kind. De ouders durven kritisch te zijn naar de school, en gaan in gesprek met de leraar over de ontwikkelmogelijkheden van hun kind. Doel 2 Elk gesprek met de ouder heeft duidelijk doelen. Zorgen komen aan bod maar ook altijd de positieve ontwikkelingen De visie van de school Zie de talenten! is onderwerp van gesprek. Doel 3 Vanuit een gezamenlijke analyse (ouders en leerkracht ) worden ontwikkel- en leerdoelen geformuleerd. De ouders zijn betrokken bij het opstellen, uitvoeren en evalueren van het handelingsplan van hun kind. De ouders worden gestimuleerd mee te denken vanuit de eigen rol als ouder en opvoeder. Leraren en ouders maken samen afspraken, noteren deze afspraken en evalueren ze. Doel 4 Waar mogelijk worden de leerlingen betrokken bij de samenwerking tussen de ouders en de school. 5
om de 4 doelen Ouderbetrokkenheid te behalen Kennisoverdracht en begeleiding Als ouders meer kennis hebben van de aandoening van hun kind zijn zij beter in staat realistische doelen na te streven. De school kan de ouders helpen bij dit inzicht door voorlichting te geven over Verschillende aandoeningen als autisme en dergelijke. ( Doel 1 ) Begeleiding bij de verwerking ten aanzien van de acceptatie dat hun kind anders is, is essentieel voor de ouders. Voorlichting geven over: Welke aandoening heeft uw kind Wat zijn zijn of haar mogelijkheden en beperkingen Wat kun jij als ouder doen om de talenten te benutten ( positieve benadering; zie de talenten) Indien nodig: informatie over gebarentaal Oudereducatie: Nederlandse les Fietsles Invloed van Sociale Media Twitter Ondersteuning door I shop 1x per maand zal de mobiele I-shop van stichting MOOI spreekuur houden in de Koetsveldschool. Informatie over de mogelijkheden van de i-shop worden gegeven tijdens de koffieochtenden. Ouders weten niet altijd de ( juiste) weg als het gaat om zaken als PGB, speciaal vervoer en belasting zaken, aanvraag ooievaarspas en dergelijke. De I-shop ondersteunt hen daarbij. Zie de talenten Inzetten van de visie ( doel 2 ) Bij OPP gesprek ( ontwikkelings perspectief gesprek ) meer de talenten centraal stellen. Welke talenten zien de ouders? Op welke wijze kan de school en de ouders het kind ondersteunen bij het verdere ontwikkelen en inzetten van dit talent. Onderwijssysteem SO en VSO De leraren geven inzicht in het onderwijssysteem en voorlichting over wat voor school de Koetsveldschool is vooral en ook tijdens de aanname. ( doel 1 ) Open ochtenden 4 x per jaar kunnen de ouders van de leerlingen van het SO een uurtje meekijken in de klas en zien welke activiteiten er gedaan worden. Ouders krijgen hierdoor inzicht in de activiteiten van hun kind in de klas. 6
Voorlichting Wat voor school is de Koetsveldschool. Hoe werken wij, wat is het onderwijssysteem De Ouderraad De ouderraad is nu nog meer een activiteitenraad. De Ouderraad moet zich gaan ontwikkelen als een luisterend oor van de school die de vragen en wensen van de ouders verwoord. ( doel 2 ) Ontwikkeling van de ouderraad. Ouderraad moet een ondersteuningsnetwerk worden van de school. De ouderraad moet gaan fungeren als bruggenhoofd naar andere groepen ( afwezige ) ouders. De ouderraad moet een rol gaan spelen bij het op warme wijze onthalen van (nieuwe) ouders door deze ouders te bellen en uit te nodigen voor activiteiten binnen de school. De ouderraad moet zichtbaar worden in de school; zij moeten aanwezig zijn bij zo veel mogelijk activiteiten. De ouderraad zal de komende jaren meer zelfstandig moeten gaan functioneren. De werkgroep ouderbetrokkenheid gaat de ouderraad begeleiden bij de ontwikkeling van de ouderraad conform bovenstaande. door de werkgroep ouderbetrokkenheid en lerarenteam : Zoek contact, toon interesse, ga in gesprek over culturele achtergrond, leef je in, kijk waar je mee kunt helpen en win vertrouwen. Betrokkenheid van ouders wordt vergroot door de ouderraad actief te betrekken bij de school en de ouders uit de ouderraad te benoemen tot ambassadeurs. Mede verantwoordelijkheid Maak ouders medeverantwoordelijk voor de opvoeding en onderwijs; spreek ze aan op hun verantwoordelijkheid. ( doel 1) Opvoed Ondersteuning als thema s bij de koffieochtenden; 5 Wat is de rol als opvoeder, waar loop je tegen aan, wat heb je nodig? Wat is het effect van het thuis ondersteunen van je kind bij zijn (leer) ontwikkeling. Wat heeft de ouder zelf nodig om hun kind te stimuleren bij de ontwikkeling. Vader ( koffie ) avond. Vaders spelen een grote rol in de beslissingen die genomen worden in een gezin. Betrokkenheid van de vaders bij het onderwijs van hun kind is daarom belangrijk voor de ontwikkeling van het kind. De werkgroep ouderbetrokkenheid gaat samen met de ouderraad onderzoeken op welke wijze een thema avond voor de vaders georganiseerd kan worden. Relatie en Communicatie met de ouders Communicatie is het sleutelwoord voor het opbouwen van een goede relatie. Investeer in de relatie met ouders, zie ouders als serieuze gesprekspartners, luister, sta open voor de zorgen van de ouders. Geef inzicht in welke gesprekken er plaats vinden en met welk doel. 5 In samen werking met het Opvoedsteunpunt van stichting MOOI en CJG 7
In ieder gesprek komen ook de positieve ontwikkelingen aan bod. Stimuleer de ouders kritisch te zijn. Stimuleer de ouders deel te nemen aan de koffie en thema ochtenden ( Doel 1,2,3,4 ) Activiteit De leerkrachten gaan de ouders frequenter bellen met juist goed nieuws! Culturele diversiteit Heb oog voor de culturele diversiteit. Als je kennis hebt van gewoontes en gebruiken kun je je beter verplaatsen in de andere levensstijl en culturen van de ouders en de leerlingen. ( Doel 1 t/m 4) Culturele diversiteit Om het thema culturele diversiteit bespreekbaar maken in het lerarenteam is er een boekje ontwikkeld over de achtergrond van verschillende culturen. Dit boekje moet aanleiding geven tot het bespreekbaar maken en bespreekbaar blijven van culturele diversiteit. In juli 2014 wordt dit boekje gepresenteerd. Actieve rol van de leraren Het vraagt een actieve en blijvende inzet van de leraren richting de ouders die vanwege hun achtergrond of cultuur minder bij de school betrokken zijn. Betrekken van de ouders doe je door belangstelling te tonen voor de ouders, helder te zijn in wat je van ze verwacht en open te staan voor hun wensen. Bouw een informele band op, zoek de ouders thuis op als je ze niet op school ziet. ( Doel 3 ) Activiteit De werkgroep ouderbetrokkenheid heeft als taak de actieve rol van leerkrachten te vergroten door ouderbetrokkenheid op de agenda te zetten op de personeelsvergadering en in het SO en VSO overleg. 8
Communicatie met de ouders Communicatie vormt een essentieel en continu onderdeel van het ouderbeleid. In dit hoofdstuk wordt beschreven hoe, wanneer en wat gecommuniceerd wordt met de ouders. Er wordt onderscheid gemaakt tussen de algemene communicatie en de communicatie over de individuele leerling Randvoorwaarden voor goede communicatie is dat de ouders de Nederlandse taal beheersen. De Koetsveldschool biedt Nederlandse taalles voor ouders die de Nederlandse taal niet voldoende beheersen. die de communicatie met de ouders verbeteren Hoe weten de ouders wat de school van hen verwacht? De ouderraad gaat hier een rol is spelen; ondersteund door de werkgroep ouderbetrokkenheid. Bij wie kunnen zij terecht met welke vragen? Op de website van de Koetsveldschool wordt een pagina voor ouders ingericht met onder ander een FAQ pagina. Wanneer hebben de ouders formele contacten met de leraren? De jaarplanning met ouderavonden wordt vermeld op de website van de school. Huisbezoek In het SO gaat de groepsleerkracht 1 x per jaar op huisbezoek, in het VSO bij een nieuwe leerling. Hoe worden de ouders uitgenodigd voor activiteiten, besprekingen? Er worden brieven meegegeven aan de leerlingen met uitnodigingen voor de ouders. En een vermelding op de ouderpagina van de website. Indien mogelijk via Email en what s app. Hoe open is de school? Worden de ouders uitgenodigd tot informele contacten? De school wil een open karakter hebben. De ouders moeten zich welkom voelen in de school. Welke vorm van communicatie is het meest succesvol gebleken? Persoonlijke benadering en telefonisch contact is het meest succesvolle communicatiemiddel. Email is in opkomst. 9
Evaluatie van doelen en activiteiten. Ieder schooljaar evalueert de werkgroep ouderbetrokkenheid de in het ouderbeleid beschreven doelstellingen. Op basis van de resultaten van de evaluatie wordt er voor het komend jaar een activiteiten planning gemaakt. De activiteiten hebben betrekking op de doelen in het ouderplan. plan 2014 Ieder schooljaar wordt er door de werkgroep ouderbetrokkenheid een activiteitenplan gemaakt voor dat schooljaar. Het activiteitenplan zal te vinden zijn op de, binnenkort te bezoeken, ouderpagina van de website van de Koetsveldschool. 10
Terminologie Ouderbetrokkenheid School en ouders stemmen hun visie op de opvoeding en sturing van leerlingen en jongeren op elkaar af en beide nemen daarin hun aandeel ( pedagogisch partnerschap) Ouders volgen leerontwikkelingen van hun kind, geven thuis ondersteuning en hebben daarover regelmatig contact met de school zodat de prestaties van hun kind verbeteren, gelet op de mogelijkheden van de leerling. Ouderbetrokkenheid is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van alle betrokkenen, dus van zowel de directie, de leerkrachten en anders medewerkers in de school als van de ouders. Het is essentieel dat alle partijen betrokken worden bij planvorming ( beleidsplan), uitvoering (activiteitenplan) en de evaluatie. Oudereducatie Wat willen (moeten) de ouders leren om pedagogisch partner te (kunnen) zijn? En welke educatie kan de school bieden, al dan niet met samenwerkingspartners. Ouderparticipatie Ouders leveren een bijdrage aan het reilen en zeilen van de school. Ze voeren activiteiten uit, onder verantwoordelijkheid van de leraren op school. 11