Leeswijzer Voor u ligt het volledige, geïntegreerde jaardocument of jaarverslag 2015 van heel Aeres. Het beschrijft de grote (strategische) kaders waarbinnen Aeres werkt en de resultaten van het verslagjaar. Door de indeling in afzonderlijke hoofdstukken per onderdeel en onderwijssoort wordt de OCW-richtlijn van verplichte segmentatie nageleefd. Behalve aan de relevante wettelijke richtlijnen voldoet dit geïntegreerde jaardocument ook aan de governancecode, het onderwijscontroleprotocol, de Wet op de ondernemingsraden en richtlijnen uit andere (verplichte) bronnen. Dit geïntegreerde jaardocument bestaat uit het bestuursverslag, de geconsolideerde jaarrekening en de enkelvoudige jaarrekening van de hoofdstichting Aeres. De jaarrekeningen van de nevenstichtingen zijn niet opgenomen. Het jaardocument heeft een belangrijke functie in de formele verantwoording naar de overheid, de onderwijsinspectie en verschillende subsidieverstrekkers. Behalve in deze zogenaamde verticale verantwoording speelt dit jaardocument ook een rol in de horizontale verantwoording. Denk daarbij aan medewerkers, studenten, ouders, het bedrijfsleven, leveranciers, enzovoort. Het document kan aanleiding geven tot discussie. Aeres nodigt iedereen uit om met haar de discussie aan te gaan! Dit geïntegreerde jaardocument bestaat uit een overkoepelende inleiding, drie inhoudelijke delen en de genoemde jaarrekeningen: Het jaardocument begint met een jaarimpressie van het College van Bestuur: Talent voor groei. Deel I Verbinding en meerwaarde beschrijft wat de onderdelen van de groep verbindt; wat de meerwaarde, de gezamenlijke financiën en kaders zijn (hoofdstuk 1 en 2). Deel II Onderwijsonderdelen omvat de verslagen van de onderwijsonderdelen binnen de Stichting Aeres Groep (Groenhorst in hoofdstuk 3 en Vilentum Hogeschool in hoofdstuk 4). Iedere onderwijssoort heeft een eigen inhoudsopgave. Deel III Commerciële activiteiten omvat de verslagen van de commerciële en ondersteunende activiteiten: Stichting PTC +, Aeres Praktijkcentrum Dronten bv, de Stichting Agrotransfer en de ondersteunende stichtingen (hoofdstukken 5, 6 en 7). Deel IV Bedrijfsvoering en toezicht Aeres omvat de resultaten van de Aeres-brede bedrijfsvoering, het sociaal jaarverslag van Aeres en het verslag van de Raad van Toezicht (hoofdstukken 8, 9 en 10). Aan het einde van deze inhoudelijke verslagen zijn de bijbehorende bijlagen opgenomen. Het document sluit af met deel V: de jaarrekening van heel Aeres. Leeswijzers Alle hoofdstukken beginnen met een eigen leeswijzer waarin is aangegeven voor wie het hoofdstuk geschreven is, wat de link is met de andere hoofdstukken en wat de lezer in het hoofdstuk kan verwachten. Aeres Talent voor groei 2 juni 2016 Pagina 2 van 378
Inhoud Talent voor groei 5 Deel I Verbinding en meerwaarde 9 1 Gezamenlijke kaders 11 2 Aeres-brede kengetallen en financiële resultaten 27 Deel II Onderwijsonderdelen 55 3 Groenhorst 57 Groenhorst College Praktijkonderwijs 73 Groenhorst vmbo 79 Groenhorst mbo 91 Groenhorst cursus- en contractactiviteiten 107 4 Vilentum Hogeschool 111 Onderwijs 143 Onderzoek 151 Deel III Commerciële activiteiten 171 5 PTC + 173 6 Aeres Praktijkcentrum 181 7 Aeres Agree en Aeres Bedrijvencentrum Dronten 191 Deel IV Bedrijfsvoering en toezicht Aeres 201 8 Bestuursbureau 203 9 Sociaal jaarverslag 213 Onderwijsonderdelen en Bestuursbureau 217 Commerciële activiteiten 235 10 Verslag Raad van Toezicht 245 Bijlagen 253 Bijlage 1 Verklarende woordenlijst Bijlage 2 Verklaring bevoegd gezag Bijlage 3 Samenstelling Raad van Toezicht Bijlage 4 Samenstelling College van Bestuur Bijlage 5 Kengetallen personeel Bijlage 6 Overzichten en kengetallen Groenhorst Bijlage 6B Locatiepagina's Groenhorst (alleen in geringde versie) Bijlage 7 Overzichten en kengetallen Vilentum Hogeschool Bijlage 8 Modellen MIP Bijlage 9 Helderheid in bekostiging Deel V Jaarrekening 317 Alle onderdelen hebben een eigen inhoudsopgave. Aeres Talent voor groei 2 juni 2016 Pagina 3 van 378
Aeres Talent voor groei 2 juni 2016 Pagina 4 van 378
Talent voor groei De wereld verandert en Aeres verandert mee. Het groene domein waarin wij werken, staat voor grote maatschappelijke uitdagingen en de ontwikkeling van de technologie schrijdt onverminderd voort. De banen voor onze afgestudeerden veranderen, sommige verdwijnen en nieuwe ontstaan. Nieuwe generaties lerenden, jong en oud, dagen ons uit een antwoord te geven op hun ontwikkelvragen. Het (voorbereidend) beroepsonderwijs is de kern van ons bestaan. Aeres wil de (toekomstig) professional helpen vaart te geven aan de leven lange professionele ontwikkeling van zijn of haar talenten en professionele identiteit. De wereld verandert 2015 is een jaar dat zich kenmerkt door tal van bewegingen die van invloed zijn op het groene onderwijs. Als antwoord op politieke ontwikkelingen werken de groene onderwijsinstellingen in samenwerking met overheid en bedrijfsleven aan een strategische ontwikkelagenda voor de komende jaren met als doel het groene kennissysteem toekomstbestendig te maken. Er liggen landelijk belangrijke uitdagingen om op te pakken: het verder versterken van de effectiviteit en kwaliteit van de onderwijsstructuur, het versterken van de verbindingen tussen onderwijs en bedrijfsleven en het ontwikkelen van de verbindingen met het niet-groene onderwijs. De groene kolom verwoordt, binnen vijf actielijnen gezamenlijke ambities, nationaal en internationaal. Gezamenlijk optrekken bij en werken aan vernieuwing van het opleidingsaanbod, versterking van samenwerking in de regio, aandacht voor een leven lang leren en internationalisering. Het zijn landelijke thema s die naadloos aansluiten op de strategische keuzes die Aeres maakt. Aeres Talent voor groei Bestuursverslag 2015 2 juni 2016 Pagina 5 van 378
en Aeres verandert mee Te midden van alle ontwikkelingen houdt Aeres inspelend op deze ontwikkelingen vast aan een eigen koers. 2015 staat voor Aeres in het teken van de implementatie van de strategie Verbindend perspectief. Deze strategie is een antwoord op de veranderende omgeving. In toenemende mate wordt binnen de organisatie duidelijk wat de impact is van de nieuwe strategie. Als Aeres focussen we ons op dat wat we met elkaar delen, waarin we elkaar kunnen versterken en op wat we in gezamenlijkheid kunnen bereiken. Tegelijkertijd koesteren we de kleinschaligheid van de onderdelen en maken we beter zichtbaar wat we in huis hebben, nationaal en internationaal. Dit krijgt concreet vorm in het nieuwe merkenbeleid. Onder grote belangstelling viert Aeres op 21 mei in Dronten haar tienjarig bestaan en is de feestelijke opening van het Aeres Praktijkcentrum Dronten. Met het symposium Groen Perspectief maakt Aeres op feestelijke wijze de nieuwe strategie bekend. Onderdeel daarvan is dat alle onderdelen van de groep, uiterlijk per 1 september 2017, een naam krijgen die begint met Aeres. Zo wordt letterlijk duidelijker wat Aeres in huis heeft en voor de sector kan betekenen. Dit beleid zal op de langere termijn tevens leiden tot minder kosten, waardoor we meer geld kunnen besteden aan onderwijs, onderzoek, innovatie en valorisatie: ons primaire proces. Vergroten van efficiency is bittere noodzaak in een tijd waarin hard bezuinigd wordt. Praktijkleergelden vallen definitief weg, voor het groene mbo geldt een lagere basisfinanciering dan voor vergelijkbare mbo-opleidingen en door de groei van deelnemers en studenten is voorfinanciering nodig. Dit geïntegreerde jaardocument heet Talent voor groei. Deze titel verwijst naar de nieuwe pay-off van Aeres. Om talent goed voor te bereiden op de toekomst ziet Aeres leren als een motor voor groei en verandering. De organisatie daagt leerlingen en studenten uit om zich te ontwikkelen en te ontplooien als mens en het beste uit zichzelf te halen. Aeres ondersteunt professionals continu in hun ontwikkeling door met behulp van de nieuwste inzichten en innovatieve technieken te zoeken naar oplossingen voor nieuwe en bestaande vraagstukken. Blijven doen waar we goed in zijn Te midden van alle ontwikkelingen in de binnen- en buitenwereld houdt Aeres zich goed staande. Tegen de landelijke tendens in groeit het aantal leerlingen in het praktijkonderwijs en op het vmbo, en ook het aantal mbo-studenten blijft groeien. Landelijk is het aantal nieuw ingeschreven hbo-studenten flink gedaald. Voor de sector Agro en Food geldt landelijk een lichte daling in het aantal nieuw ingeschreven studenten. Vilentum Hogeschool kent daarentegen een lichte groei. Groenhorst mbo staat voor de zesde keer op rij als aoc bovenaan in de keuzegids en op de derde plaats van alle mbo-scholen. De inspectie ziet behalve bij één opleiding geen risico in het mbo, er geldt voor de rest dan ook geen vervolgtoezicht. Voor het vmbo geldt dat de kwaliteit van het kader- en beroepsgerichte onderwijs als voldoende is beoordeeld. De inspectie heeft er op grond van de ingezette koers vertrouwen in dat de onderwijskwaliteit van de theoretische leerweg vmbo binnen het komend jaar in Maartensdijk voldoende kan zijn. In Bilthoven blijft het oordeel zwak gehandhaafd en heeft de locatie de opwaartse lijn voorzichtig te pakken. Op de overige locaties is de kwaliteit van de theoretische leerweg als voldoende beoordeeld. Het praktijkonderwijs kreeg een kwaliteitsonderzoek: zowel de opbrengsten als ook de kwaliteit van het onderwijsproces zijn op voldoende niveau. De Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO) kent Vilentum Hogeschool het bijzonder kenmerk Ondernemen toe. Dit is een bekroning op een intensief traject en draagt bij aan het profiel van de hogeschool. De aanvraag om accreditatie voor de bacheloropleiding Toegepaste biologie is ingediend bij de NVAO. Een mooie stap in de ontwikkeling van de hogeschool is het eerste instellingsplan. Dit plan schetst het toekomstperspectief van de hogeschool voor 2020. Voor het onderzoek geldt dat de Validatiecommissie Kwaliteitszorg Onderzoek (VKO) heeft besloten om het kwaliteitszorgsysteem van CAH Vilentum voorwaardelijk te valideren. De commissie heeft veel goede bouwstenen en initiatieven aangetroffen om tot een consistent en uitnodigend kwaliteitsbeleid te komen. Het onderzoek heeft zich goed ontwikkeld. Er zijn meerdere onderzoeksprogramma s, passend bij de zwaartepunten, en het aantal lectoren is groeiend. Aeres Talent voor groei Bestuursverslag 2015 2 juni 2016 Pagina 6 van 378
De participatie in de Centres of Expertise (CoE s hbo) is versterkt, samenwerkingsrelaties met het bedrijfsleven en onderwijsinstellingen intensiveren en de relatie met de Nationale Wetenschapsagenda is gelegd. De Review-commissie Hoger Onderwijs en Onderzoek oordeelt positief over zowel de integrale zwaartepuntvorming rond onderwijs en onderzoek alsook over de cofinanciering en publiek-private samenwerking (PPS) voor het CoE Open Teelten. Het CIV Agri & Food (mbo) is twee jaar actief. Aeres draagt met name bij aan de ontwikkeling van de meeting points food, akkerbouw, pluimvee en melkveehouderij. De midterm review 2015 is positief verlopen. De CoE s, CIV s en andere regionale samenwerkingsverbanden blijken goede, aanvullende instrumenten om de inhoudelijke vernieuwing te ondersteunen. Ook het Meerjarig Investeringsprogramma draagt bij aan vernieuwing en professionalisering. Als College van Bestuur maken we ons zorgen over het verdwijnen van dit soort regelingen (CoE, CIV en MIP e.d.) als onmisbare katalysator voor innovaties. Het vmbo bereidt zich voor op de beroepsgerichte examenprogramma s die aanleiding zijn voor de herijking van het totale curriculum. Het vmbo is met name regionaal georganiseerd. Daar waar mogelijk zoeken we samenwerking met het bedrijfsleven, zoals bijvoorbeeld in de Food Valley. Voor het mbo is de Overeenkomst kwaliteitsafspraken getekend. Het kwaliteitsplan en het excellentieplan zijn positief beoordeeld en voldoen aan de Regeling kwaliteitsafspraken mbo. De prestatieafspraken in het hbo worden in dit jaardocument verantwoord wat betreft de behaalde resultaten als ook het verhaal achter de cijfers. Landelijk zijn er over alle onderwijssoorten heen aanpassingen in de toezicht-kaders. Zo is er het onderwijsresultatenmodel VO 2016, het waarderingskader 2017 sector mbo en staat het accreditatiestelsel hoger onderwijs ter discussie. Ontwikkelingen worden gevolgd en leiden waar relevant tot aanpassingen van interne processen. Internationalisering staat bij Aeres meer prominent op de agenda. We formuleren (nieuw) beleid voor onder andere internationaal praktijkleren, de portfolio s van opleidingen en trainingen op groepsniveau en voor internationaal onderzoek en expertise. Ook kijken we opnieuw naar de balans tussen de beschikbare capaciteit en de schaal van de aangenomen projecten. Internationalisering wordt op alle onderwijsniveaus nadrukkelijker verbonden. Als College van Bestuur geven we mede leiding aan intensievere samenwerking in de groene onderwijskolom met overheid en bedrijfsleven. In 2015 zijn belangrijke thema s de ontwikkeling van algemene internationale competenties en het leveren van maatwerk op de vraag vanuit bedrijfsleven en overheid. Ook internationaal bestaat de urgentie om samen te werken met onderwijsinstellingen -groen en grijs- en het bedrijfsleven. Vraagstukken kunnen niet meer op één manier bekeken worden, we moeten kennis en kunde vanuit meer invalshoeken bij elkaar brengen. We moeten samenwerken en verbinden om deze kennis te kunnen delen en tot waarde te brengen voor de samenleving. Een scherpe profilering op de markt is voor het commerciële PTC + van levensbelang en in lijn daarmee zet zij de ontkoppeling van onderdelen voort. PTC + richt zich sterk op de ontwikkeling van haar technische expertisecentra in Ede. Het profiel in Ede wordt specialist in koudetechniek en mobiele techniek. Koudetechniek is een groeiende markt, Mobiele techniek heeft het moeilijk. De economie zit weliswaar in de lift, maar bedrijven zijn nog voorzichtig met investeringen in mobiele techniek, waardoor PTC + opnieuw wordt uitgedaagd strategisch te opereren. Het expertisecentrum Varkens, Pluimvee & Diervoerders in Barneveld wordt vanaf 2015 aangestuurd vanuit Groenhorst Barneveld. Na een intensieve periode van veel overleg neemt een ondernemer uit de regio het expertisecentrum Buitengebied & Dierhouderij in Horst eind 2015 over. Alle medewerkers behouden bij deze overname hun baan bij de nieuwe onderneming. Agrojobs en Payrolljobs gaan samen verder en krijgen als uitwerking van het merkenbeleid een nieuwe naam: Aeres Agree. Aeres Agree verwijst naar het bereiken agreement, overeenstemming met opdrachtgevers en professionals in de groene sector. Aeres Agree zet in 2015 sterk in op het verbinden met de klant(en) als strategische gesprekspartner om in te kunnen spelen op ontwikkelingen in de omgeving. Aeres Agree en Vilentum Hogeschool stemmen in toenemende mate inhoud van opleidingen en behoeften van de arbeidsmarkt met elkaar af. Aeres Talent voor groei Bestuursverslag 2015 2 juni 2016 Pagina 7 van 378
Het Aeres Praktijkcentrum Dronten biedt maatwerk-oplossingen voor onderwijs en bedrijfsleven en beschikt over uitgebreide trainings- en praktijkonderzoeksfaciliteiten. Het ontstaan van dit praktijkcentrum is een concreet resultaat van het leggen van verbindingen en het bundelen van krachten waar studenten en leerlingen beter van worden. Het bedrijfsleven ziet de kracht van het centrum en wil er veel praktijkgericht onderzoek uitvoeren. Desondanks blijkt het een uitdaging om de begroting sluitend te krijgen. Dit vraagt om inspelen op kansen, benutten van mogelijkheden en het inrichten van een strakke bedrijfsvoering. De discussie over goed onderwijsbestuur blijft actueel. Passend bij deze discussie wordt in het Wetsvoorstel versterking bestuurskracht van onderwijsinstellingen ingezet op de relatie tussen Raad van Toezicht, College van Bestuur en inspraakorganen. In het strategiedocument staat dat Aeres inzet op een continue dialoog. We willen vanuit onze visie invulling geven aan onze maatschappelijke opdracht. Hoe we dat realiseren is vooral het resultaat van de dialoog die we intern in verschillende gremia van de teams tot in de medezeggenschapsorganen voeren en extern met belanghebbenden. De gesprekken met de Centrale Ondernemingsraad en met de Centrale Studentenraad ervaart het College van Bestuur als positief. Het lukt steeds beter om de gesprekscyclus qua thematiek te koppelen aan de planning-en-control-cyclus. Aanvullend waren in 2015 de strategische ontwikkeling van Aeres en onderwijs en kwaliteit terugkerende thema s. Het College van Bestuur spreekt tot slot zijn waardering uit voor de inzet van deelnemers en medewerkers en is blij met de betrokkenheid die het binnen Aeres ervaart. Bastiaan Pellikaan (r) en Joep Houterman (l) College van Bestuur Aeres Aeres Talent voor groei Bestuursverslag 2015 2 juni 2016 Pagina 8 van 378
Aeres Talent voor groei Bestuursverslag 2015 2 juni 2016 Pagina 9 van 378
Aeres Talent voor groei Bestuursverslag 2015 2 juni 2016 Pagina 10 van 378
1 Gezamenlijke kaders Leeswijzer Dit hoofdstuk beschrijft wat de uitgangspunten (kernactiviteiten, missie, visie, governance) van Aeres zijn, hoe de groep in haar omgeving staat, hoe ze de relatie onderhoudt met haar stakeholders, hoe de groep georganiseerd is, wat de strategie is en wat overkoepelende activiteiten zijn. Binnen de gezamenlijke kaders hebben de onderdelen hun eigen levensbeschouwelijke identiteit, plannen en werkwijzen. Die zijn beschreven in aparte hoofstukken (zie hoofdstukken 3 t/m 7). Inhoud 1.1. Merkkompas en kernactiviteiten 12 1.1.1. Merkkompas (missie, visie, ambities en merkbelofte) 12 1.1.2. Kernactiviteiten 12 1.2. Organisatie(structuur) 13 1.2.1. Scheiding verantwoordelijkheden Raad van Toezicht en College van Bestuur 13 1.2.2. Organisatieontwikkeling 15 1.3. Horizontale dialoog 15 1.4. Governance 17 1.5. Algemeen (strategisch) beleid 18 1.5.1. Zwaartepunten, ontwikkelpunten en doorsnijdende thema s 19 1.5.2. Kennis delen 20 1.5.3. Besturingsfilosofie en beleidscycli 21 1.6. Interne en externe ontwikkelingen 2015 22 1.7. Aeres-plannen voor 2016 22 1.8. Aeres internationaal 23 1.8.1. Beleid internationalisering 23 1.8.2. Resultaten internationaal 2015 24 1.8.3 Stichting Aeres International Student Fund 25 Aeres Talent voor groei Bestuursverslag 2015 2 juni 2016 Pagina 11 van 378
1.1. Merkkompas en kernactiviteiten 1.1.1. Merkkompas Missie Leren is de motor van groei en verandering. Wij dagen de (aankomende) professional uit om zich voortdurend verder te ontwikkelen. Wij geloven in een samenleving op basis van het continu ontwikkelen van kennis en kunde in het werken met leven. Visie De Nederlandse kennis en kunde in de groene sector zijn toonaangevend in de wereld. Internationaal zien we dat thema s als leefbare omgeving en (wereld)voedselzekerheid hoog op de agenda staan. Door externe ontwikkelingen nemen de complexiteit van en behoefte aan onze kennis en kunde toe. Juist door samen te werken kunnen organisaties, professionals en studenten/leerlingen werken aan betekenisvolle oplossingen voor de toekomst. Ambitie Vanuit de perspectieven groen & groei en onderwijs, onderzoek en dienstverlening willen wij ons ontwikkelen tot een kwalitatief sterke en goed geprofileerde partij. Een nationaal en internationaal herkenbare kennisinstelling voor het gehele groene domein. We willen mensen uitdagen het beste uit zichzelf te halen en zich maximaal te ontwikkelen. Merkbelofte Met onderwijs, onderzoek en dienstverlening (internationaal) draagt Aeres bij aan een verantwoorde groei en betekenisvolle oplossingen voor een groene toekomst. Aeres biedt leerlingen en studenten praktijkgerichte, kleinschalige groene (top)opleidingen met persoonlijke aandacht en eigen verantwoordelijkheid. Aeres leert (aankomend) docenten hoe zij anderen laten leren over de relatie tussen mens en natuur en de communicatie over voeding. Aeres biedt professionals een leven lang actueel en relevant aanbod dat de loopbaan voedt en Aeres draagt bij aan de ontwikkeling van bedrijven en organisaties door mensen op te leiden met de kennis voor morgen. Aeres innoveert (samen met anderen) en draagt zo bij aan de ontwikkeling van organisaties, bedrijven en branches en daarmee aan een verantwoorde groei van de groene sector. Voor haar medewerkers is Aeres een uitdagende werkgever die ruimte biedt voor persoonlijke ontwikkeling en ambities. Payoff Talent voor groei, kernwaarden en merkpersoonlijkheid De payoff voor heel Aeres is Talent voor groei. Door het verbinden van kennis op verschillende niveaus en met verschillende benaderingen biedt Aeres een omgeving die stimuleert tot groei. De kernwaarden zijn groei, verbindend, verantwoordelijk en zinvol. De merkpersoonlijkheid is samengevat in de woorden ondernemend, nieuwsgierig, inspirerend en betrokken. 1.1.2. Kernactiviteiten Aeres is een groene kennisinstelling met onderwijs, onderzoek en commerciële activiteiten als kerntaken. Aeres heeft alle niveaus van het beroepsonderwijs in huis: praktijkonderwijs, vmbo, mbo, hbo, master en contractonderwijs. Naast het reguliere onderwijs waaronder de lerarenopleiding en het praktijkgerichte onderzoek bieden we met de praktijk- en trainingscentra bedrijfsopleidingen, ontwikkeltrajecten, trainingen, praktijkassessments en (experimenteer)ruimte. Het aanbod rond Aeres Talent voor groei Bestuursverslag 2015 2 juni 2016 Pagina 12 van 378
loopbaanontwikkeling, arbeidsbemiddeling en (starters)faciliteiten voor agri en food maakt het geheel af. Kortom: Aeres biedt een compleet pakket rond leren, ontwikkelen en innoveren, van publiek tot privaat op alle niveaus. Aeres is een groep van (onderwijs)onderdelen op zowel algemeen christelijke als bijzonder neutrale grondslag. Aeres geeft vanuit de samenhang van onderwijskunde en godsdienstige en levensbeschouwelijke keuzen actief vorm aan haar maatschappelijke verantwoordelijkheid binnen de samenleving. De oriëntatie op de omgeving verschilt per onderdeel en daarbinnen per locatie. Zo zijn het praktijkonderwijs en het vmbo vooral lokaal georiënteerd, het mbo is regionaal, soms nationaal, soms internationaal georiënteerd en het hbo vooral nationaal en internationaal. Arbeidsbemiddeling en verhuur van kantoorruimte zijn sterk gericht op de regionale en soms nationale arbeidsmarkt. De praktijk- en trainingscentra opereren zowel nationaal als internationaal en zijn daarnaast sterk sectoraal gericht. Aeres wil zich vanuit deze diversiteit verder ontwikkelen en profileren. 1.2. Organisatie(structuur) Aeres bestaat uit meerdere stichtingen en bv s die onder hetzelfde College van Bestuur en dezelfde Raad van Toezicht ressorteren. Dit is statutair verankerd. De Stichting Aeres Groep is opgericht op 1 januari 2004 en is daarna via bestuurlijke fusies uitgebreid en ontwikkeld tot de organisatie in het organogram op de volgende pagina. Alle onderdelen in dat Aeres-organogram komen in dit geïntegreerd jaardocument aan bod. 1.2.1. Scheiding verantwoordelijkheden Raad van Toezicht en College van Bestuur Aeres heeft een Raad van Toezicht en een tweehoofdig College van Bestuur. Ieder onderdeel van Aeres heeft een eigen directie. De directeuren van de onderdelen vormen samen met het College van Bestuur het Aeresmanagementteam. Op basis van mandaat, maar met behoud van de volledige verantwoordelijkheid van het College van Bestuur, sturen de verschillende directieleden hun eigen onderdeel dan wel locatie of faculteit aan. Binnen een organisatorische eenheid zijn vervolgens teamleiders aangesteld. Taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden zijn vastgelegd in het directiereglement en functieprofielen. Het College van Bestuur zorgt ervoor dat het zo volledig mogelijk geïnformeerd blijft om zo adequaat mogelijk sturing te kunnen geven. Het College van Bestuur van Aeres is het stichtingsbestuur, waarbij de Raad van Toezicht fungeert als intern toezichtorgaan. De Raad van Toezicht ziet toe op de uitvoering van werkzaamheden en de uitoefening van bevoegdheden door het College van Bestuur en staat het college met raad ter zijde. Elke stichting heeft haar eigen statuten waarin bevoegdheden en verantwoordelijkheden, conform de wettelijke regelgeving, staan beschreven. De statuten staan op de website www.aeres.nl > over aeres. Het College van Bestuur heeft de bestuurlijke bevoegdheid over: Stichting Aeres Groep: Groenhorst College Praktijkonderwijs, Groenhorst mbo (incl. cursus- en contractactiviteiten), Groenhorst vmbo en Vilentum Hogeschool; Stichting PTC + (onderdelen Koudetechniek en Mobiele techniek); Aeres Talent voor groei Bestuursverslag 2015 2 juni 2016 Pagina 13 van 378
Aeres Praktijkcentrum Holding bv: Aeres Landbouwbedrijf bv, Aeres Trainingscentrum bv, Aeres Biologisch bedrijf bv, Aeres Studentbedrijven bv en deelname in het windmolenpark EWI; Stichting Agrotransfer Dronten: Agrotransfer Holding bv, Aeres Agree (combinatie van Agrojobs bv en Payrolljobs bv) en Agrotransfer bv (Aeres Bedrijvencentrum Dronten); De ondersteunende stichtingen Stichting Studentenvoorzieningen (SSV) en Aeres International Student Fund (AISF). Aeres Agripark is een organisatorische eenheid binnen de afdeling Huisvesting & Beheer van het Bestuursbureau. Er is een strikte scheiding in het bestuur van de stichtingen en de holding bv. Dit komt bijvoorbeeld tot uiting in afzonderlijke bestuursvergaderingen per stichting en aparte jaarrekeningen. Het College van Bestuur werkt vanuit Ede en wordt ondersteund door het Bestuursbureau. De activiteiten van het Bestuursbureau zijn beschreven in hoofdstuk 8. Aeres Talent voor groei Bestuursverslag 2015 2 juni 2016 Pagina 14 van 378
1.2.2. Organisatieontwikkeling In 2015 ontstaat de rechtspersoon Aeres Praktijkcentrum Holding bv uit de samenvoeging van diverse activiteiten aan de Wisentweg in Dronten: De voormalige Stichting Schoolboerderij wordt Aeres Landbouwbedrijf bv, dat een deelname in het windmolenpark EWI heeft. De trainingsactiviteiten worden ondergebracht in het Aeres Trainingscentrum bv. De SKAL bv, LONK bv, wordt het Aeres Biologisch bedrijf bv. De Stichting Coöperatief Veredelingsdemonstratiebedrijf De Drieslag U.A. (CVDB) wordt het Aeres Studentenbedrijven bv. Onderzocht wordt of de naam van de rechtspersoon Stichting Agrotransfer, waar Aeres Agree en Aeres Bedrijvencentrum Dronten onder vallen, aangepast kan en moet worden. 1.3. Horizontale dialoog Aeres wil met haar horizontale dialoog transparant en helder communiceren met alle, direct en indirect, bij de organisatie betrokken doelgroepen. Relevante belanghebbenden van Aeres zijn deelnemers, ouders, het bedrijfsleven, overheden en grote groepen omstanders zoals leveranciers, buren en collega-instellingen. Het doel van de horizontale dialoog is informeren, gevoed worden, responsief zijn, leren en innoveren. Permanente kwaliteitsverbetering vindt plaats door open te staan voor suggesties en voor opbouwende kritiek van de bedrijven en instellingen. Aandachtspunten zijn de aansluiting van het opleidingsaanbod op de arbeidsmarkt, kwaliteit van de afgestudeerden en, specifiek voor het hbo, kenniscirculatie en valorisatie van kennis. Een voorbeeld van deze dialoog is het in gezamenlijkheid ontwikkelen van de Kenniscampus Ede. Een ander voorbeeld is het voeren van gesprekken met medewerkers, maar ook met verschillende bedrijven en maatschappelijke instellingen, over de voortgang van de implementatie van het nieuwe strategisch beleidsplan. De horizontale dialoog vindt plaats op het niveau van het collectief en per onderdeel. Afhankelijk van het soort activiteit of de aard van een besluit worden belanghebbenden hierbij betrokken. De onderdelen van Aeres geven invulling aan de horizontale dialoog op een wijze die past bij de eigen organisatie. De paragrafen met meer informatie over de horizontale dialoog per onderdeel zijn 3.5, 4.5, 5.5, 7.1.1 en 8.3. Medezeggenschap en klachtenregeling Aeres heeft haar medezeggenschap ingericht op basis van de Wet op de ondernemingsraden (WOR) en de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek. De inrichting vormt een afspiegeling van de zeggenschapsverhoudingen binnen Aeres; op medezeggenschap volgt immers zeggenschap. De medezeggenschap komt compleet en uitvoering aan bod in 9.15 van het sociaal jaarverslag. Het College van Bestuur heeft gezorgd voor een toegankelijke klokkenluidersregeling die beschikbaar is via de website. De klokkenluidersregeling van Aeres beschrijft hoe personeelsleden, leerlingen, cursisten en studenten van de groep kunnen omgaan met een ernstig vermoeden van een misstand binnen de (onderwijs)onderdelen van Aeres. Deze klokkenluidersregeling wordt alleen dan toegepast wanneer de binnengekomen klacht of gemelde misstand niet past binnen de bestaande klachtenregelingen van Aeres. Aeres Talent voor groei Bestuursverslag 2015 2 juni 2016 Pagina 15 van 378
Externe contacten Aeres onderhoudt op verschillende niveaus contacten met het onderwijs en bedrijfsleven alsook met gemeenten en provincies. Het College van Bestuur is veelvuldig in gesprek op bestuurlijk niveau. De onderdelen geven op hun eigen wijze vorm aan deze contacten. Gerichtheid op de buitenwereld en strategische samenwerking zijn ook standaard onderwerpen in de voortgangsgesprekken tussen het College van Bestuur en de directies. Elk onderdeel is doordrongen van het feit dat het belangrijk is om goede contacten met de buitenwereld te onderhouden. Onderwijsveld Per 1 januari 2014 is de Groene Tafel opgericht. Alle aoc s, hao-instellingen en Wageningen Universiteit werken strategisch samen in dit platform van de groene kennisinstellingen. Aan de Groene Tafel vindt overleg plaats over de kerntaken van de instellingen: het opleiden van leerlingen en studenten en het ontwikkelen, valideren en delen van kennis. Het doel daarbij is belangenbehartiging van de gezamenlijke groene kennisinstellingen bij de overheid en belangenbehartiging bij en overleg met het bedrijfsleven. De bestuurders van alle instellingen vormen de Groene Tafel, een viermanschap van bestuurders regisseert de Groene Tafel. De contacten met het onderwijsveld verlopen verder veelal via de koepels zoals de AOC Raad, VO-raad, MBO Raad en Vereniging Hogescholen, via brancheorganisaties zoals LTO Nederland of via productschappen. Veelvuldig contact met de andere groene onderwijsinstellingen is er in 2015 bovendien in het kader van het CIV Agri & Food, de Centres of Expertise in het hao en het Kenniscentrum Natuur en Leefomgeving. Overheden en bedrijfsleven Naast de wettelijk verplichte verticale verantwoording onderhoudt Aeres contacten met gemeentelijke en provinciale overheden. Daarnaast is er contact met de ministeries van OCW en EZ. De contacten met het bedrijfsleven lopen voor Aeres onder andere via de brancheorganisaties. Contacten met individuele bedrijven vinden vooral op onderdeelniveau plaats. Op alle locaties bestaat een vorm van (maatschappelijke) stage, zijn werkveld- en adviescommissies en- /of adviesraden. Deze commissies en raden vormen een belangrijke schakel tussen het onderwijs en het bedrijfsleven. Overige netwerken en samenwerkingsverbanden Het College van Bestuur of het Aeres-Bestuursbureau is lid van of onderhoudt onder meer contacten met: kenniscoalities (samenwerkingsverbanden gericht op het verwaarden van kennis of innovatie); vakbonden; Food Valley; Kenniscampus Ede; leveranciers en (financiële) dienstverleners; internationale relaties zoals ngo s. De netwerken en samenwerkingsverbanden van de aangesloten onderwijsonderdelen, PTC + en Aeres Agree zijn beschreven in de desbetreffende hoofdstukken. Communicatie Aeres communiceert als koepel behalve via persoonlijk contact en deelname aan netwerken ook via digitale en geschreven communicatiemiddelen met de interne en externe doelgroepen. Bijna wekelijks verschijnt de Aeres-nieuwsbrief. Deze nieuwsbrief gaat naar alle medewerkers, maar ook extern betrokkenen kunnen zich hiervoor aanmelden. In de nieuwsbrief staat nieuws over Aeres als geheel, over wetenswaardigheden vanuit de verschillende onderdelen, maar vermeldt ook relevante externe ontwikkelingen. Social media wordt in toenemende mate gebruikt om met de buitenwereld te communiceren. Aeres Talent voor groei Bestuursverslag 2015 2 juni 2016 Pagina 16 van 378
In het kader van het merkenbeleid is een traject gestart om alle Aeres-activiteiten via één website toegankelijk te maken. Verbinding is het doel van de nieuwe website. Het centrale deel van de website behoudt daarnaast ook zijn functie als verantwoordingsinstrument voor de hele groep. De onderdelen worden één voor één zichtbaar zodra zij overgaan naar hun nieuwe huisstijl. De oude websites verdwijnen op termijn. Met www.aeres.nl komt de bezoeker op de site waarvandaan alle onderdelen snel te vinden zijn. De onderdelen houden hun eigen URL zodat de bezoeker snel bij de meest relevante onderdelen kan komen. Elk onderdeel heeft een eigen marketing- en communicatieafdeling die zich met name bezighoudt met het werven van en de communicatie met deelnemers (leerlingen, studenten en cursisten) en klanten. 1.4. Governance Aeres zorgt stelselmatig voor afstemming en samenhang tussen goed onderwijs, maatschappelijk verantwoord bestuur en verantwoording. De onderdelen van Aeres houden op allerlei manieren contact met medewerkers, deelnemers (leerlingen, studenten, cursisten), ouders en externe relaties over het realiseren van de visie en de doelstellingen. Aeres onderstreept het belang van good governance zoals dat ook in de verschillende codes is vastgelegd. Aeres leeft de Branchecode goed bestuur hogescholen systematisch na als leidraad voor de principes, uitgangspunten en verantwoordelijkheden van het College van Bestuur en de Raad van Toezicht. Uit een analyse in 2013 blijkt dat deze code alle issues afdekt waardoor er een goede borging is van de governance van Aeres conform maatschappelijk aanvaardbare normen. De code voor het hbo is aanvullend op datgeen wat in andere wet- en regelgeving staat. Scheiding van bestuur en toezicht ligt in de statuten verankerd. De Raad van Toezicht en het College van Bestuur moeten onafhankelijk kunnen handelen. In bijlage 3 en 4 zijn de nevenfuncties van de huidige toezichthouders en bestuurders gegeven. Daaruit blijkt dat er geen sprake is van belangenverstrengeling. De Raad van Toezicht van Aeres besluit in 2014 om de remuneratiecommissie formeel in te stellen. De voorzitter en de vicevoorzitter voeren namens de Raad van Toezicht jaarlijks functioneringsgesprekken met de leden van het College van Bestuur. De bezoldiging van de bestuurders van Aeres blijft binnen de kaders van de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT). Voor meer informatie zie 2.4, 10.4 en de jaarrekening. Positie professionals De kwaliteiten en competenties van de medewerkers bepalen het succes van Aeres. Aeres streeft naar een kwalitatief optimaal personeelsbestand van breed inzetbare medewerkers die ontwikkelings- en resultaatgericht zijn. Flexibiliteit, mobiliteit, kwaliteit en professionaliteit zijn nodig om de gestelde doelen te halen in een steeds veranderende omgeving. Aeres biedt medewerkers een positieve en inspirerende werkomgeving die gericht is op de ontwikkeling van kennis en vaardigheden en benutting van ieders talenten. Het HRM-beleid ondersteunt deze ambities. Kwaliteit dienstverlening Uiteindelijk gaat governance over kwaliteit van publieke dienstverlening. De voelsprieten staan voortdurend uit om signalen op te kunnen vangen en in te kunnen spelen op ontwikkelingen. Getoetst wordt of plannen en experimenten aansluiten op wat er gebeurt in het veld, de arbeidsmarkt en de dagelijkse onderwijspraktijk. Als dat nodig blijkt, worden plannen en aanpak aangepast. Aeres heeft een dynamische beleids- en kwaliteitscyclus; op hoofdlijnen houdt Aeres haar eigen koers vast. Transparantie en integriteit Aeres Talent voor groei Bestuursverslag 2015 2 juni 2016 Pagina 17 van 378
Aeres wil inzicht geven in haar kwaliteiten en prestaties. Ze wil ook de samenwerking met het bedrijfsleven en maatschappelijke en belangenorganisaties versterken. Medewerkers, deelnemers en externe relaties worden geïnformeerd over beleid, activiteiten en ontwikkelingen, bijvoorbeeld via nieuwsbrieven, door nieuwsberichten op de website te plaatsen of door bijeenkomsten te organiseren. Relatie publieke en private activiteiten Een belangrijk uitgangspunt in de relatie tussen publieke en private activiteiten is dat commerciële activiteiten, direct dan wel indirect, een bijdrage moeten leveren aan de corebusiness van Aeres: onderwijs, onderzoek en valorisatie. In de jaarplannen van de onderdelen is ruimte om marktactiviteiten, projecten en/of ontwikkelingen op te nemen. Deze plannen worden getoetst aan de missie, de visie en het strategisch beleidsplan van Aeres en worden besproken met de directies van de onderdelen. De onderdelen hebben bovendien in het Meerjarig Investeringsprogramma (MIP) Aeres-brede projecten en ontwikkelprogramma s geformuleerd. Het centraal beleggen van de coördinatie van het aanleveren van projectvoorstellen, subsidieaanvragen en ontwikkelingen binnen deze ontwikkelprogramma s is een aandachtspunt. In de hoofdstukken van de onderdelen staan de doelstellingen die het betreffende onderdeel heeft met de commerciële activiteiten. In bijlage 9, Helderheid in bekostiging, is de relatie tussen publiek en privaat geld verder uitgewerkt. 1.5. Algemeen (strategisch) beleid Aeres formuleert eens in de vier jaar het strategische beleid voor heel Aeres. Binnen die richting en kaders werken de onderdelen, locaties en medewerkers in samenhang hun eigen route uit. Het strategisch document 2015-2019 heet Verbindend perspectief. De strategie werkt vanuit twee perspectieven: groen (het groene domein) en onderwijs (de kennisinstelling) en drie thematische tweelingen: productiviteit & prestatie; kwaliteit & waarde en veiligheid & vertrouwen. Elk onderdeel en elke medewerker van Aeres draagt, vanuit de eigen functie en werkplek (onderwijssoort, onderzoek, cursus & training, werving & selectie e.a.) bij aan de vormgeving en invulling van de perspectieven en thema s, collectief en individueel. Strategie in het kort In de Aeres-strategie staat de ontwikkeling van de (toekomstig) professional centraal. In een snel veranderende wereld moet een ieder zich tijdens zijn of haar loopbaan steeds weer opnieuw uitvinden. Een leven lang leren is niet langer luxe, maar noodzaak. Er moet ruimte zijn om te experimenteren zodat professionals van successen én fouten kunnen leren. Uitdagingen Aeres daagt (toekomstig) professionals een leven lang uit, begeleidt ze en voedt ze in hun ontwikkeling tot competente professionals. Leren als motor van groei en verandering. Aeres wil bijdragen aan de productie van gezond en veilig voedsel en het ontwerp en de realisatie van een vitale leefomgeving voor iedereen, wereldwijd. De vier strategische keuzes uit het nieuwe strategisch beleid zijn: Samenwerking als succesfactor; Internationalisering als kwaliteitskenmerk; Profilering: een krachtige organisatie; Sturing: Gemeenschappelijk, tenzij. Aeres Talent voor groei Bestuursverslag 2015 2 juni 2016 Pagina 18 van 378
Aeres gaat zich profileren via vier zwaartepunten, twee ontwikkelpunten en de bijbehorende doorsnijdende thema s (zie 1.5.1). De volledige strategie is terug te vinden op www.aeres.nl, net als een digitale impressie daarvan. Merkenbeleid Aeres heeft nu heel sterke merken gericht op hun primaire doelgroepen. Ieder voor zich toont zijn eigen inhoud. Maar de wereld verandert en Aeres verandert mee. De grenzen tussen leren in de school en leren als professional vervagen, net als de grenzen tussen de school, de sector en de samenleving. De deuren staan wijd open. Aeres wil daarom duidelijker laten zien wat de onderdelen van de groep bindt, wat we samen (beter) kunnen en wat we voor onze specifieke doelgroepen te bieden hebben. Aeres gaat naar gezamenlijkheid met behoud van kleinschaligheid, naar leren op verschillende niveaus en een leven lang, publiek en privaat. In 2015 is een groot transitieproject opgestart. In eerste instantie is samen met een extern bureau gewerkt aan het verhaal van Aeres. Dat heeft geresulteerd in een merkkompas (zie 1.1.1) voor de hele organisatie. Tegelijkertijd is de huisstijlontwikkeling gestart met de deelprojecten omzetten middelen, merkactivatie en online middelen. Op 4 januari 2016 krijgen de medewerkers voor het eerst de nieuwe huisstijl te zien. Van 21 maart 2016 tot 1 september 2017 zullen op relevante momenten onderdelen overgaan op de nieuwe huisstijl. Ze krijgen een nieuwe naam, een nieuw uiterlijk en blijven vooral doen waar ze altijd al goed in waren. Daarnaast zoeken we naar nieuwe kansen die we samen kunnen ontwikkelen. Organogram 2017 In 1.2 staat het huidige organogram van Aeres. Op de volgende pagina staat het verwachte organogram voor september 2017. Dit is nog niet definitief, aangezien de organisatie nog volop in ontwikkeling is. Zo kloppen de namen van de cursus- en praktijkcentra nog niet. 1.5.1. Zwaartepunten, ontwikkelpunten en doorsnijdende thema s Zwaartepunten zijn de inhoudelijke thema s waarmee de groep zich wil profileren. Ze omvatten het onderwijs, praktijkgericht onderzoek, de (commerciële) dienstverlening en valorisatie voor dat gebied en de samenhang en interactie tussen de vier. Voor de komende vier jaar zijn de zwaartepunten: Agrofood en Ondernemen: Er is een breed aanbod mbo- en hbo-opleidingen, commerciële dienstverlening en (praktijkgericht) onderzoek bij dit zwaartepunt. Het richt zich op bedrijven en mensen in de Agrofoodsector en werkt met hen aan innovaties voor het oplossen van voedsel- en productievraagstukken, met aandacht voor verantwoord ondernemen en duurzame bedrijfsontwikkeling. Leren en Ontwikkelen: Dit zwaartepunt is gekoppeld aan het profiel van de educatieve faculteit van Vilentum Hogeschool in Wageningen. Het draagt bij aan de professionele ontwikkeling van docenten en andere medewerkers en aan de ontwikkeling van het onderwijs en de competentie- en kennisontwikkeling van studenten in de verschillende opleidingen. Gezonde en vitale leefomgeving: Bij dit zwaartepunt horen onderwerpen als de vitale stad, gezondheid, groenvoorziening, natuur en recreatie, groene bedrijfskunde, circulaire economie en styling en design. Dier en Diergezondheid: Het gaat bij dit zwaartepunt enerzijds over de productiviteit en gezondheid van vee en anderzijds over de dierverzorging en dieren in een recreatieve en maatschappelijke omgeving. Essentieel bij dit zwaartepunt is de relatie tussen mens en dier. De ontwikkelpunten zijn Bloem en Voeding, Voedsel en Technologie. De bestaande opleidingen op mbo- en hbo-niveau worden verder ontwikkeld. Naast samenwerking en internationalisering zijn ondernemen, techniek, technologie en duurzaamheid doorsnijdende thema s die in alle zwaarte- en ontwikkelpunten terugkomen. Deze thema s zijn niet groen, maar grijs van karakter en samenwerking met kennisinstellingen buiten het groene onderwijs komt daardoor nu al voor. Aeres Talent voor groei Bestuursverslag 2015 2 juni 2016 Pagina 19 van 378
1.5.2. Kennis delen Een van de doelen van de zwaartepunten is het door samenwerking optimaliseren van de kwaliteit van het onderwijs. Een tweede doel is het delen van kennis met de sector en andersom. Aeres deelt de opgedane kennis bijvoorbeeld via publicaties, workshops, open lessen, inspiratiesessies en samenwerking. De lectoraten spelen daar een belangrijke rol bij (zie 4.14 t/m 4.18), net als de vakdagen voor zowel docenten als mensen uit de sector, de samenwerking binnen de mbo-centra voor Innovatief Vakmanschap (CIV s, 3.7.2) en de hbo-centres of Expertise (CoE s, 4.19.2). Aeres Talent voor groei Bestuursverslag 2015 2 juni 2016 Pagina 20 van 378
Aeres wil haar innovatievermogen gericht en doelmatig inzetten via de zwaartepunten. Ze zijn vraaggestuurd en bedoeld om de interactie tussen beroepspraktijk, onderzoek en onderwijs duurzaam te versterken. Ze zorgen ook voor de terugkoppeling van de onderzoeksuitkomsten naar het onderwijs. Relatie tot samenwerkingspartners Samenwerking met het bedrijfsleven is bepalend voor de zwaartepunten en daarmee voor het onderwijs, onderzoek en de commerciële activiteiten. Samenwerking om de inhoudelijke aansluiting tussen opleidingen en de vraag van het bedrijfsleven te bewaken en te realiseren, om onderzoeksvragen vanuit de maatschappij en het bedrijfsleven scherp te krijgen en om kennis en inzicht te delen. Behalve aan het vraaggestuurde onderzoek werken de netwerken van samenwerkingspartners ook mee aan meerdere externe kenniscoalities of samenwerkingsverbanden, waarbij de betrokken partijen (b.v. het bedrijfsleven, innoverende organisaties, partijen uit de samenleving en andere onderwijsinstellingen zoals universiteiten) samen verantwoordelijk zijn voor de kosten en de inzet van mensen. Vaak ligt hier een subsidie en/of liggen hier projectgelden aan ten grondslag. In een kenniscoalitie of samenwerkingsverband werken de verschillende partijen als gelijkwaardige partners samen aan innovatie en/of verbinding rond een specifiek thema. 1.5.3. Besturingsfilosofie en beleidscycli Aeres bestaat uit verschillende elkaar aanvullende organisatieonderdelen die relatief kleine locaties hebben. Dit stelt extra eisen aan de bedrijfsvoering en de manier waarop de groep die toepast. Dat levert spanning op en het is de uitdaging om die spanning te beheren en te beheersen. In de nieuwe strategische koers ( 1.5) is daarom gekozen voor een nieuw sturingsprincipe: Gemeenschappelijk, tenzij. De onderdelen van Aeres willen samen optrekken, om samen de kwaliteit te verhogen. Daar past een verhouding van centraal versus decentraal niet bij. Iedereen is verantwoordelijk voor zijn of haar eigen rol en is er tevens verantwoordelijk voor dat de ander zijn of haar verantwoordelijkheid kan waarmaken. Daar is vertrouwen voor nodig. Vertrouwen in elkaars goede intenties, in elkaars competenties en kwaliteiten, en vertrouwen in de organisatie als geheel. Aeres streeft naar efficiëntie, om zoveel mogelijk middelen vrij te maken voor de primaire taken onderwijs, praktijkgericht onderzoek en valorisatie. Ze wil kostenreducties realiseren door het technisch inrichten en stroomlijnen van processen en procedures en door schaalvoordelen te benutten en als onderdelen samen invulling te geven aan innovaties binnen het onderwijs en de bedrijfsvoering. Beleids- en kwaliteitscyclus Aeres gebruikt over de hele breedte dezelfde planning-en-control-cyclus. Het strategiedocument 2015-2019 beschrijft de strategische koers voor de komende jaren. Ieder onderdeel formuleert binnen die kaders zijn eigen plan waarin visie en beleid voor een aantal jaren zijn geformuleerd. Deze plannen van de onderdelen vormen weer het kader waarbinnen locaties, teams en uiteindelijk individuele medewerkers hun (jaar)plannen ontwikkelen en uitvoeren. Het College van Bestuur toetst het voorgenomen beleid van een onderdeel aan het strategiedocument en bespreekt de (jaar)plannen regelmatig met de directies van de onderdelen, mede aan de hand van voortgangsrapportages. De wijze waarop Groenhorst haar kwaliteitszorg binnen deze kaders uitvoert, staat in 3.8, 3.14, 3.19 en 3.25. Voor Vilentum Hogeschool staat het in 4.8, voor PTC + in 5.7, voor Aeres Agree Recruitment (Agrojobs) in 7.2.6 en voor het Bestuursbureau in 8.8. Aeres Talent voor groei Bestuursverslag 2015 2 juni 2016 Pagina 21 van 378
1.6. Interne en externe ontwikkelingen 2015 De omgeving van Aeres verandert voortdurend en daagt haar uit om met oplossingen te komen voor nieuwe en bestaande vraagstukken. Het groene domein (life, food & planet) waarin de groep werkt, staat voor grote maatschappelijke uitdagingen en de ontwikkeling van de technologie schrijdt onverminderd voort. De banen voor onze afgestudeerden veranderen, sommige beroepen verdwijnen en nieuwe ontstaan. Nieuwe generaties lerenden, jong en oud, vragen (maatwerk)- antwoorden op hun ontwikkelvragen. Daarnaast nemen de bevolking en welvaart in grote delen van de wereld toe. Beide hebben invloed op het groene domein. Niet alleen neemt de vraag naar veilig en hoogwaardig eiwitrijk voedsel toe, de toenemende welvaart verandert de eisen die mensen aan hun leefomgeving stellen. De groene sector is daardoor volop in ontwikkeling en daagt het onderwijs en daarmee Aeres uit in te spelen op die ontwikkelingen. Interne ontwikkelingen Enkele van de interne uitdagingen zijn: Het voortdurend afstemmen van het onderwijs, praktijkonderzoek en commerciële activiteiten op de behoefte van de (internationale) groene sector, de andere kennisinstellingen daarbinnen en met name het bedrijfsleven. Het aangaan en uitbouwen van concrete samenwerking (verbindingen en dialoog) met partijen die meehelpen de inhoud en kwaliteit van onderwijs, onderzoek en dienstverlening relevant, betekenisvol en hoog te houden. Het creëren van voldoende ruimte voor deelnemers en medewerkers om te leren en te innoveren zodat zij kunnen groeien en veranderen en zo kunnen (blijven) bijdragen aan het oplossen van de uitdagingen in het groene domein. Nationaal en internationaal. Het realiseren van een aantrekkelijke, slagvaardige, duurzaam gezonde en breed herkenbare organisatie. In het nieuwe strategisch document 2015-2019, Verbindend perspectief, geeft Aeres aan hoe zij met deze en vele andere uitdagingen om wil gaan. Zie 1.5. Externe ontwikkelingen De belangrijkste ontwikkelingen in de omgeving van Aeres zijn: de bezuinigingen in het groene onderwijs en aangekondigde overgang naar OCW; ontwikkelingen in het groene speelveld van onderwijs- en kennisinstellingen; nieuwe strategische plannen/ kaders Vereniging Hogescholen, MBO Raad, VO Raad en sectorplan AOC Raad; ontwikkelingen in de landelijke CoE s en CIV s; sterke focus op kwaliteit resulterend in diverse wettelijke kaders, regelingen en actieplannen vanuit de overheid; ontwikkelingen in het kader van het topsectorenbeleid en de Human Capital Agenda; landelijke ontwikkelingen binnen allerlei thema s in het verlengde van governance; aandacht voor een sterker internationaal georiënteerd groen onderwijs; onzekerheid over de beschikbare budgetten voor internationale projecten en samenwerking. 1.7. Aeres-plannen voor 2016 De plannen voor 2016 omvatten een verdere implementatie van de Aeres-strategie: uitbouwen inhoudelijke zwaartepunten; profilering als krachtige organisatie; internationalisering als kwaliteitskenmerk; versterken van de samenwerking op inhoud, intern en extern; ontwikkeling besturing organisatie. Aeres Talent voor groei Bestuursverslag 2015 2 juni 2016 Pagina 22 van 378