Saxion Expertisecentrum Het Jonge Kind 2016-2017 ACADEMIE PEDAGOGIEK EN ONDERWIJS saxion.nl
Saxion Expertisecentrum Het Jonge Kind In het licht van de ontwikkelingen op het gebied van Wetenschap & Technologie-onderwijs is landelijk de Post-hbo opleiding Onderwijskundig Expert Wetenschap & Technologie ontwikkeld. Deze opleiding is door CPION geregistreerd aan het eind van het schooljaar 2014-2015. Deze opleiding wordt in opdracht van het expertisecentrum TechYourFuture verder doorontwikkeld, zodat huidige wetenschappelijke inzichten voor een gedegen basis zorgen. Als je met jonge kinderen werkt, wil je dat die kinderen groeien en bloeien en volop profiteren van het beste wat je pedagogisch en didactisch in huis hebt. Investeren in je eigen vakmanschap samen met collega s zorgt ervoor dat je beter in staat bent om een kwalitatief rijk aanbod te geven en je eigen handelen te onderbouwen en te verantwoorden naar anderen. Het ontwikkelen van een gedegen visie en kunnen denken en handelen vanuit een beredeneerd aanbod waarin spelend leren uitgangspunt is, vormt de kern van ons scholingsaanbod. Expertisecentrum Het Jonge Kind biedt leerkrachten inspiratie, kennis en praktische ondersteuning. We doen dat door in het schooljaar 2016/2017 de post-hbo-opleiding Jonge Kind Specialist, een lezingenreeks en kortlopende nascholingen aan te bieden die actueel zijn, aansluiten bij wat er in de praktijk speelt en met thema s die er toe doen voor jonge kinderen en hun leerkrachten. Professionaliseringsaanbod schooljaar 2016-2017 Post-hbo opleiding Jonge Kind Specialist Naast het nascholingsaanbod in deze brochure bieden wij ook de post-hbo-opleiding Jonge Kind Specialist aan. De opleiding tot jonge kind specialist is een praktijkgerichte opleiding met gefundeerde theoretische onderbouwing. De eigen werkplek wordt als belangrijkste plaats voor het leren gezien. Na afloop van de opleiding jonge kind specialist is de leraar in staat een beargumenteerd onderwijsaanbod voor het jonge kind van 3-7 jaar te ontwikkelen en vorm te geven in de praktijk. Dit wordt gedaan vanuit een onderbouwde visie op de ontwikkeling van het jonge kind. De leraar kent de leerlijnen en weet de ontwikkelingen van het jonge kindte observeren en te registreren in het leerlingvolgsysteem van de school. De opleiding wordt aangeboden in Deventer start september 2016 en Enschede start januari 2017. Kijk voor meer informatie op www.saxion.nl/jongekind. Lezingen We hebben vijf interessante sprekers die hun visie geven op belangrijke thema s in de ontwikkeling van jonge kinderen. Na de lezing is er gelegenheid om met elkaar in gesprek te gaan over de betekenis van de inhoud voor de eigen onderwijspraktijk. 1. Valt er nog wat te onderzoeken, juf/meester? Door Symen van der Zee Woensdag 21 september Enschede, woensdag 5 oktober Deventer. Tijd: 15.00-17.00 uur. Symen is lector Wetenschap & Techniek in het Onderwijs, Saxion, en vader van een jong kind. In zijn lezingen weet hij met humor en speelsheid het belang van onderzoekend spelen bij jonge kinderen op de kaart te zetten. Na afloop weet u waarom dit zo essentieel is als basis voor het leren van jonge kinderen. 2. Over de zin en onzin van observeren en toetsen bij kleuters. Door Cathy van Tuijl Woensdag 2 november Enschede, woensdag 16 november Deventer. Tijd: 15.00-17.00 uur. Cathy is lector Gedrag-en leerproblemen, Saxion. Zij heeft als specialisme jonge (risico)kinderen. Ze is een gedreven en overtuigend spreekster met veel kennis van zaken en oog voor kansrijke ontwikkelingen van jonge kinderen. Zij laat u nadenken over de rol van toetsen en observeren in het onderwijs aan jonge kinderen. 3. Interactievaardigheden als basis voor kwaliteit van goede educatie en onderwijs. Door Lotte Henrichs Woensdag 18 januari Enschede, woensdag 1 februari Deventer. Tijd: 15.00-17.00 uur Lotte is verbonden aan de Universiteit van Utrecht, onderzoekster en trainster op het gebied van interactieprocessen tussen leerkracht en kinderen. Zij laat tijdens de lezing met beelden zien hoe interactie bijdraagt aan de ontwikkeling en hoe je interactievaardigheden kunt inzetten om de taal-/denkontwikkeling van jonge kinderen te stimuleren in verschillende activiteiten.
Onderzoek laat zien dat met name de interactievaardigheden van leidsters en leerkrachten van doorslaggevend belang zijn voor het behalen van goede opbrengsten. 4. Onze Klas, Mijn Wereld. Door Dorian de Haan en Els Schellekens Woensdag 8 maart Enschede. Tijd: 15.00-17.00 uur Dorian en Els hebben hun wortels in de opleiding van kleuterleidsters. Dorian was daarna o.a. lector Ontwikkelingsgericht Onderwijs aan de Hogeschool In Holland en universitair docent Ontwikkelingspsychologie in Utrecht. Els was docent Nederlands en heeft nu een zelfstandig adviesbureau. Samen schreven zij het boek Onze klas, Mijn Wereld. Een boek waarin wetenschappelijke inzichten over de sociaalemotionele ontwikkeling van jonge kinderen vorm krijgt in praktijkvoorbeelden die zij op basis van de theorie samen met leerkrachten ontwikkeld hebben. Zij laten u in een interactieve lezing kennismaken met deze methodiek. 5. Geef jongens de ruimte, voor leerkrachten onder-, midden- en bovenbouw. Door Lauk Woltring Woensdag 19 april Enschede. Tijd: 15.00-17.00 uur Lauk Woltring is de expert op het gebied van jongens. Hij geeft hierover lezingen, trainingen en adviezen. Jongens hebben het tegenwoordig moeilijk op school. Ze halen lagere cijfers dan meisjes, haken eerder af en volgen een opleiding op een lager niveau. In deze lezing neemt Lauk je mee in de wereld van jongens en wat zij nodig hebben om zich te ontwikkelen. Volgens hem is er met de jongens zelf niet zoveel aan de hand, maar worden ze vooral beknot door het systeem. Hoe kunnen we jongens meer uitdagen en ze vertrouwen bieden in hun eigen kunnen? En wat hebben zij nodig aan voorbeeldrollen in hun omgeving om hun talenten te kunnen ontwikkelen? Een boeiende lezing voor alle leerkrachten! Kosten: 35,- per persoon, per lezing. Kortlopende nascholingen De nascholingen bieden verdieping maar zijn vooral ook praktisch en inspirerend voor de eigen praktijk. Ze leveren direct een bijdrage aan de kwaliteit en opbrengsten van je eigen onderwijs waarbij je leert om onderzoekend leren en spel als basis voor het onderwijs in je groep handen en voeten te geven. Certificering Voor al onze kortlopende nascholingen geldt dat u een bewijs van deelname ontvangt mits u de praktijkgerichte opdrachten heeft uitgevoerd. De scholingen zijn aangemeld bij het lerarenregister. 1. Een rijke speel-/leeromgeving voor groep 1 en 2! Niet de methode maar de speelleeromgeving is leidend in het onderwijs voor jonge kinderen (Aleid Beets, 2013). Veel scholen maken gebruik van een methode om hun onderwijs aan jonge kinderen vorm te geven. Een methode biedt overzicht, heldere doelen en leerlijnen. In deze scholing gaan we met elkaar verkennen hoe je m.b.v. de methode het aanbod kunt afstemmen op de interesses van je eigen groep. Hoe kun je vanuit doelen en leerlijnen de speelleeromgeving verrijken zodat kinderen actief kunnen handelen en leren? Vanuit verschillende ontwikkelingsgebieden verdiepen we ons in de manier waarop het brein van jonge kinderen zich ontwikkelt en hoe we dit praktisch vorm kunnen geven in de inrichting van hoeken en het gebruik van materialen. Uiteraard hebben we ook veel aandacht voor de voorbereiding en begeleiding door de leerkracht en de wijze waarop je kunt inspelen op de verschillende onderwijsbehoeften van de kinderen in je groep. Met deze scholing ben je in staat om het aanbod van de methode te verrijken en te verdiepen op een verantwoorde, creatieve en eigentijdse wijze, waarbij je ook leert om de opbrengsten in kaart te brengen en te borgen. Data Deventer (4 bijeenkomsten): Dinsdag 20-09, 25-10, 22-11, 17-01. Tijd: 16.00-19.00 uur Data Enschede (4 bijeenkomsten): Donderdag 22-09, 27-10, 24-11, 19-01. Tijd: 16.00-19.00 uur Kosten: 395, -- per persoon 2. Bewust hanteren van spelend en methodisch werken in groep 3 De verschillende lees- en rekenmethodes in groep 3 bieden een heldere basis om het leren lezen en rekenen op een efficiënte en aantrekkelijke wijze in te richten. De vraag is wel of we daarmee voldoende tegemoet komen aan de behoefte van kinderen om de wereld te leren kennen met activiteiten die betekenisvol en interessant voor hen zijn. In deze scholing gaan we vooral samen bekijken op welke wijze je thematisch werken en spelend leren vorm kunt geven in samenhang met de thema s van de lees- en rekenmethode.
Welke keuzes kun je maken m.b.t. de leerstof? Wat maakt deel uit van het kernaanbod? Hoe kun je variëren in didactische werkvormen en leeractiviteiten? Hoe kun je hoeken een plek geven in je groep? Hoe bied je kinderen ruimte voor eigen initiatief in leersituaties en hoe bied je uitdaging aan kinderen die meer aankunnen? Daarnaast richten we ons op de (brein)ontwikkeling van kinderen in groep 3 en hoe we deze vanuit een krachtige leeromgeving kunnen beïnvloeden Daarbij zal er zeker ook aandacht zijn voor de ontwikkeling van de 21 ste -eeuwse vaardigheden. We komen iedere maand bijeen, waarbij het accent zal liggen op kennisdeling, het samen ontwikkelen en uitwisselen van ideeën gebaseerd op de doelen en de leerlijnen van de methode. Data Deventer (5 bijeenkomsten): Dinsdag 06-09, 04-10, 08-11, 06-12, 17-01. Tijd: 16.00-19.00 uur Data Enschede (5 bijeenkomsten): Donderdag 08-09, 06-10, 10-11, 08-12, 19-01. Tijd: 16.00-19.00 uur Kosten: 495,-- per persoon 3. Beeldcoaching In deze scholing leer je om vanuit een educatief kader te kijken naar de kwaliteit van interacties tussen leerkracht en kinderen. Aan de basis ligt een wetenschappelijk en praktijkgericht kader met concrete leerkrachtvaardigheden waarvan we weten dat ze de ontwikkeling van jonge kinderen positief beïnvloeden en ondersteunen. We richten ons hierbij vooral op de ondersteuning van de concept (denk)ontwikkeling, het hanteren van motiverende feedback en het stimuleren van taalontwikkeling. Uit onderzoek blijkt dat op deze gebieden nog veel winst voor leerkrachten te behalen is. Juist omdat de interactievaardigheden van leerkrachten er zo toe doen in de proceskwaliteit bieden wij deze scholing aan voor intern begeleiders, ervaren leerkrachten die coachend zijn naar collega s en schoolopleiders die studenten begeleiden. Naast een kennismaking met het (wetenschappelijke) kader is er in de bijeenkomsten veel aandacht voor het werken met beelden en het versterken van de coachingsvaardigheden. Deze scholing wordt naar gelang de woonplaats van de ingeschreven deelnemers in Deventer of Enschede gegeven. Data (5 bijeenkomsten): Woensdag 28-09, 16-11, 18-01, 8-03, 12-04. Tijd: 16.00-19.00 uur. Kosten: 495,-- per persoon 4. Onderzoekend en ontwerpend leren met jonge kinderen Jonge kinderen zijn erg nieuwsgierig naar de wereld. Het kleuteronderwijs en lesmateriaal is uitermate geschikt om samen met jonge kinderen de wereld om hen heen te ontdekken. Onderzoekend en ontwerpend leren (OOL) kan daarbij worden ingezet om de onderzoekende houding van kinderen optimaal te gebruiken en te stimuleren. Aan de hand van praktijkvoorbeelden laten we zien hoe onderzoekend en ontwerpend leren in de praktijk kan worden ingezet. We laten zien hoe betekenisvolle activiteiten ingezet kunnen worden om aan de brede- en talentontwikkeling van jonge kinderen te werken. Hierbij wordt o.a. gebruikgemaakt van voorbeelden uit lesmateriaal dat is ontwikkeld tijdens het project Techniektalent ontwikkelen met kleuters. Vervolgens wordt samen naar de mogelijkheden van onderzoekend en ontwerpend leren binnen het eigen onderwijs gekeken. Als je deze scholing gaat volgen is de lezing van Symen van de Zee Valt er nog wat te onderzoeken juf/meester? ook een aanrader. Data Enschede (4 bijeenkomsten): Donderdag 23-02, 23-03, 13-04, 01-06. Tijd: 16.00-19.00 uur Kosten: 395,-- per persoon Na deze vier workshops bestaat de mogelijkheid tot verdere verdieping. Hierin wordt het eigen onderwijs vormgegeven, getest en ontwikkeld. Het uitgangspunt van de bijeenkomsten is de dagelijkse onderwijspraktijk van de deelnemers. Samen met een groep enthousiaste collegaleerkrachten wordt, onder begeleiding van inhoudelijke deskundigen, vernieuwend onderwijs ontwikkeld op basis van OOL. 5. Taalrondes in de onderbouw Taal is een dagelijks gereedschap. Je hebt het nodig om anderen te begrijpen, je uit te drukken en om te leren. Kinderen leren de hele dag taal. Van elkaar, van volwassenen, uit boeken, van internet. Op school leren kinderen de regels van taal en hoe je het zo goed en effectief mogelijk kan gebruiken. Maar hoe zorg je er als leerkracht voor dat die taal om te leren niet losstaat van dagelijkse taal? Dat kinderen regels die ze leren ook toepassen? Een antwoord hierop is het gebruik van taalrondes. In een taalronde praten kinderen met elkaar over eigen ervaringen, bijvoorbeeld aan de hand van een thema. Het onderwerp begint dicht bij de kinderen. Ze luisteren intensief naar elkaars ervaringen en zijn actief betrokken. Uiteindelijk tekenen de kinderen
hun eigen ervaring en de leerkracht schrijft het verhaal van het kind erbij. Doordat de taalronde uitgaat van de eigen ervaringen van kinderen, zorgt het voor plezier in schrijven, lezen, spreken en luisteren. Taalrondes komen niet bovenop het normale taalonderwijs. In de onderbouw en groep 3 zijn ze gericht op mondelinge taalvaardigheid en beginnende geletterdheid. Ze haken aan bij thema s die in de klas spelen of behandeld worden. Taalrondes zijn geschikt voor alle groepen, van kleuters tot en met groep 8. In de nascholing staat het gebruik van de taalronde in de onderbouw centraal. We gaan uit van taalrondes als verbindende factor in het curriculum, omdat er vanuit alle vakken en onderwerpen over eigen ervaringen gepraat, geschreven en getekend kan worden. Er is veel aandacht voor praktische zaken als wat is een goed onderwerp voor een taalronde en welke werkvormen zijn inzetbaar. Maar ook de inbedding van taalrondes in de rest van het onderwijs komt uitgebreid aan de orde. Alle deelnemers voeren tussendoor taalrondes uit, de resultaten worden onderling besproken. Tijdens de bijeenkomsten komen de volgende onderwerpen aan bod: samen voorbereiden en zelf uitvoeren van taalrondes; koppelen van inhouden en doelen van andere taalactiviteiten aan taalrondes en hoe inspireer je kinderen en jezelf om meer te genieten van taal? Data Deventer (4 bijeenkomsten): Dinsdag 31-01, 28-02, 28-03, 09-05. Tijd: 16.00-19.30 uur Kosten: 475,-- per persoon 6. Beweging als motor voor ontwikkeling en leren in groep 1 tot en met 3 Bewegen en leren zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden in de ontwikkeling van jonge kinderen. Jonge kinderen maken gebruik van hun hele lichaam om te leren. In de (brein)ontwikkeling van jonge kinderen zien we dat de verschillende ontwikkelingsgebieden nauw met elkaar verweven zijn en zich in samenhang met elkaar ontwikkelen. De motorische, sociaalemotionele en taal-/denkontwikkeling worden daarbij primair aangestuurd door beweging. Door in beweging te zijn komt interactie met de fysieke, sociale en symbolische omgeving tot stand. Bewegen zorgt voor meer plezier, beter (buiten)spelen en hogere leeropbrengsten. In deze scholing gaan we door ons te verdiepen in de (brein)ontwikkeling van jonge kinderen(groep 1-3) bekijken hoe we door bewegingsactiviteiten in brede zin de ontwikkeling en het leren positief kunnen beïnvloeden. De volgende aspecten komen daarbij aan de orde: verhogen van motivatie en betrokkenheid in spelactiviteiten; de bijdrage van bewegen aan een positief groepsklimaat; bewegingsactiviteiten die de samenwerking en de verbinding tussen kinderen stimuleren; bewegingsactiviteiten die het leren en de zelfregulatie positief beïnvloeden, met specifieke aandacht voor kinderen met leer- en/of gedragsproblemen. Data Enschede (3 bijeenkomsten): Donderdag 19-01, 16-02, 16-03. Tijd: 16.00-19.00 uur Kosten: 325,-- per persoon 7. Signaleren en begeleiden van jonge risicokinderen vanuit onderwijs en jeugdzorg met aandacht voor communicatie met ouders Het vroegtijdig signaleren van (complexe) ontwikkelingsproblematiek bij jonge kinderen is een investering waard. Onderzoek wijst uit dat bij kinderen tussen 0 en 6 jaar een negatieve ontwikkeling omgebogen kan worden naar een positieve. Mits school, ouders en zorg hierin nauw met elkaar samenwerken. Dat lijkt op papier eenvoudig, maar vraagt in de praktijk om samenwerking en afstemming tussen de verschillende betrokken instanties. Daarnaast vraagt het om een heldere, richtinggevende visie en om het gebruik van evidenced based methodieken. In deze scholing richten we ons op professionals die betrokken zijn bij de signalering en het onderwijs van jonge kinderen. Zoals intern begeleiders voor- en vroegschool, pedagogisch medewerkers, leerkrachten en wijkcoaches/zorgverleners die contact hebben met de school en het gezin. Tijdens de bijeenkomsten komen de volgende onderwerpen aan bod: werken met het transactioneel model bij jonge risicokinderen en inzicht in gezinssystemen; handelingsgerichte diagnostiek; werken met ondersteuningsbehoeften in de groep/klas en het gezin; werken met een kind; communicatie met ouders en samenwerking tussen professionals. De scholing wordt gegeven door een gedragsdeskundige van Jarabee en een onderwijsexpert op het gebied van jonge risicokinderen. Data Enschede (3 bijeenkomsten): Woensdag 12-10, 30-11, 18-01. Tijd: 16.00-19.00 uur Kosten: 325,-- per persoon Een compleet overzicht vindt u ook op www.saxion.nl/jongekind.
Masterclass directie en bestuurders Met het oog op de ontwikkeling naar Integrale Kindcentra en het belang van een goede basis voor ieder kind bieden we directies en/of bestuurders een masterclass aan. Tijdens deze masterclass besteden we aandacht aan een ontwikkelingsgerichte visie op werken met jonge kinderen, het borgen van de doorgaande lijn, kwaliteitszorg onderwijs aan jonge kinderen en de ontwikkeling van professionaliteit bij medewerkers. Dit alles op basis van recent onderzoek en goede praktijken. In company Alle nascholingen kunnen ook in company en op maat voor een bestuur/school uitgevoerd worden. Vooraf stemmen we de doelen, inhouden, werkwijzen en verwachte opbrengsten met u af. Consult/adviesgesprek Ook kunt een afspraak maken voor een consult of adviesgesprek omtrent de ontwikkeling van educatie en onderwijs aan jonge kinderen in uw organisatie. Team Jonge Kind De scholingen worden uitgevoerd door het docententeam Jonge Kind van de Saxion-pabo s in Deventer en Enschede. Zij delen graag hun expertise, betrokkenheid en (vak)kennis over goed onderwijs aan jonge kinderen en zijn ervaren in het verzorgen van nascholingen. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met : Loes Veneklaas, Saxion Deventer T. 0570-603 841 E. l.g.w.veneklaas@saxion.nl Gerdie Deterd Oude Weme, Saxion Enschede T. 0570-515 226 E. g.m.t.deterdoudeweme@saxion.nl I. www.saxion.nl/jongekind Wilt u zich aanmelden voor een van de lezingen of nascholingen, neem dan contact op met Bureau Professionalisering: T. 053-537 6880 E. nascholing.apo@saxion.nl
Enschede M.H. Tromplaan 28 7513 AB Enschede Postbus 70.000 7500 KB Enschede Tel. (053) 487 15 46 Deventer Handelskade 75 7417 DH Deventet Postbus 70.000 7500 KB Enschede Tel. (0570) 603 715 Apeldoorn Kerklaan 21 7311 AA Apeldoorn Postbus 70.000 7500 KB Enschede Tel. (055) 527 57 57 Dit professionaliseringsaanbod is ontwikkeld in samenwerking met TechYourFuture, Centre of Expertise Techniekonderwijs