Implementatie Gezonde Leefstijl bij mensen met een verstandelijke beperking Aly Waninge Fysiotherapeute Koninklijke Visio De Brink Lector Participatie en gezondheid van mensen met een visuele en verstandelijke beperking Hanzehogeschool Groningen
Inhoud Doelgroep Overzicht onderzoek Leefstijl bij mensen met VB Relevantie (1-3) Stand van zaken Samenwerking Probleemstelling Doel Werkwijze Implementatie leefstijl bij mensen met VB Borging werkwijze leefstijlverbetering bij mensen met VB
Doelgroep Doelgroep onderzoekslijnen Participatie en gezondheid - Mensen met een (zeer) ernstige verstandelijke en visuele beperking (ZEVVB of (Z)EVVB), evt motorische beperking (ZEVMB of (Z)EVMB of EMB) Verbreding leefstijlonderzoek: - Mensen met een verstandelijke beperking (VB): licht: IQ 50-70 tot zeer ernstig: IQ 20-25 - Prevalentie visuele beperking neemt toe, met mate VB
Overzicht onderzoek Gezondheid Gezondheidsproblemen bij mensen met EMB (promotie onderzoek) Leefstijlinterventies bij mensen met een verstandelijke beperking (promotie onderzoek) Motorische activering bij mensen met EMB (promotie onderzoek in voorbereiding) Kracht en balans bij mensen met ZEVVB Screeningslijst verslikken bij mensen met ZEVMB Scoliose bij mensen met EMB Participatie Concept participatie doelgroep (Z)EVMB Rehabilitatie bij mensen met (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperking (ZEVMB) Motoriek en zelfredzaamheid bij kinderen met Cerebrale Visus stoornissen (promotie onderzoek)
Relevantie Leefstijl bij VB 1 Gezondheid (Bouchard, 1994) Quality of life (Kramer, 1999; Colcombe, 2003) Participatie in ADL (Hilgenkamp, 2010
Relevantie Leefstijl bij VB 2 Welk percentage van de totale groep mensen met VB beweegt te weinig (< 10.000 stappen per dag)? 1. 33% 2. 50% 3. 66% Hoe vaak komen overgewicht en obesitas voor bij mensen met VB? 1. 40 % overgewicht, 20 % obesitas, 40 % gezond gewicht 2. 20 % overgewicht, 40 % obesitas, 40 % gezond 3. 20 % overgewicht, 20 % obesitas, 60 % gezond
Relevantie Leefstijl bij VB 3 Heeft de mate van verstandelijke beperking invloed op de mate van fysieke activiteit? 1. Ja 2. Nee Wat is waar? 1. Overgewicht en obesitas komen meer voor bij mensen met een ernstiger verstandelijke beperking 2. Overgewicht en obesitas komen meer voor bij vrouwen met VB 3. Ondergewicht is geen probleem bij mensen met VB
Stand van zaken Leefstijl VB Projecten: veel goede voorbeelden (o.a. Zo kan het ook ) Wetenschappelijk onderzoek Leefstijl VB: Erasmus MC en Radboud MC - Leerstoelen Geneeskunde voor mensen met VB GOUD en vervolg o.a. Dr. Thessa Hilgenkamp RUG orthopedagogiek Dr. Annette van der Putten Hanzehogeschool & Koninklijke Visio
Samenwerking leefstijlonderzoek 10 zorgorganisaties voor mensen met VB: De Zijlen, Talant, Sprank, Philadelphia, Promens Care, De Trans, NOVO, Van Boeijen, s Heerenloo, Koninklijke Visio Dr. Ruud van Wijck Hanzehogeschool lectoren: - Dr. Johan de Jong, lector Healthy lifestyle, Sports & Physical activity - Dr. Aly Waninge Dr Thessa Hilgenkamp, Erasmus MC & Abrona Dr Annette van der Putten, RUG orthopedagogiek
Probleemstelling 1. Leefstijlprogramma s voor volwassenen met VB bij samenwerkende zorgorganisaties: Vaak projectmatig, borging mist; Vaak gebaseerd op ideeën, intuïtie en ervaringen (Webb et al, 2010); Implementatie logische volgende stap 2. Gedragsverandering bij mensen met VB: complex, rol begeleider en sociaal netwerk.
Doel Accent leefstijl voor VB op bewegen en voeding Het samenstellen van een pakket met interventies dat - zorgorganisaties succesvol kunnen implementeren, borgen en overdragen; - aanvullend is aan de al bestaande interventies en projecten; en, - passend is bij de zorgvisie van de zorgorganisatie.
Werkwijze 2 Promovendi - Van projecten/interventies naar werkwijze: voorwaarden voor implementatie - Identificeren relevante determinanten doelgroep - Opstellen gedragsveranderingsmodel Leefstijl bij mensen met VB - Opstellen modelinterventie mbv Intervention Mapping (Barthomolew, 2006) - Toetsen - RE-AIM theorie (Glasgow et al, 1999) - Pakket interventies voor duurzame implementatie
Voorbeelden Implementatie Positieve ervaringen implementatie? Negatieve ervaringen implementatie? Bewegen is gezond - wat vooraf ging - Koninklijke Visio
Implementatie CFIR 1 the consolidated framework for implementation research Interventie karakteristieken - Level of evidence, toepasbaarheid, design, kosten etc Organisatie - Soort voorziening, financiering, missie en drijfveren Interne organisatie o.a. klaar voor implementatie? Proces
Implementatie CFIR 2 the consolidated framework for implementation research Organisatie intern Netwerk en communicatie Koninklijke Visio Zorgberaad, MT s Cultuur Inpasbaarheid Prioriteit? Missie en beloning Doelen en feedback Leerklimaat Management engagement Fysieke voorwaarden Bereikbaarheid kennis en info Gezondheidsweken, aandachtsfunct Beweegplan in zorgplan, mdo s Nog geen beleidsplan Beweegplan, fysio/beweging, eigenaar? +/-, instructie in 2009, advisering +, echter nog geen beleidsplan Terrein, materialen Kennisdeelpagina, intranet
Implementatie CFIR 3 the consolidated framework for implementation research Proces Koninklijke Visio Planning - Implementatieleider Trekkers Aanwezig Aandachtsfunctionarissen Externe voorbeelden - Uitvoering Monitoring ja Fittesten en - metingen Evaluatie/reflectie -
Borging 1 Casus: Cliënt Anneke heeft moeite met lopen door een vergroeiing aan haar voet. Ze hijgt regelmatig tijdens het lopen met de begeleiders. De begeleiders gaan als reactie minder regelmatig met haar lopen.
Borging Attitude en andere determinanten Gedragsverandering mensen met VB, begeleiders en sociaal netwerk Organisatie Werkwijzen!
Bedankt voor de aandacht Contact a.waninge@pl.hanze.nl