Richtlijnen schrijven voor werkenbijmmc.nl Myxt Web Solutions Ron Schöningh Helftheuvelweg 11 511 AV s-hertogenbosch Tel. 073 850 51 85 mail: ron@myxt.nl
Inhoudsopgave 1. Schrijven voor het web 3 1.1 Lezen op het web 3 2. Opbouw van digitale teksten 4 2.1 De kop 4 2.2 De lead 4 2.3 Tussenkoppen 4 2.4 Alinea s 4 2.5 Hyperlinks 5 2.6 Bullets 5 2.7 Grafisch materiaal 5 2.8 Aanvullende informatie 6 2.9 Interactieblok 6 3. Taalgebruik op het web 6 3.1 Actief schrijven 7 3.2 Kunnen 7 3.3 Aanspreekvorm, u of je 7 2 3.4 Jargon & afkortingen 7 3.5 Emoticons 7 3.6 Quotes, of 7
1. Schrijven voor het web Schrijven voor digitale media is het ultieme compact schrijven, zoveel mogelijk zeggen met zo min mogelijk woorden. Om te begrijpen hoe je de beste teksten schrijft voor het web moet je eerst begrijpen hoe digitale teksten gelezen worden. 1.1 Lezen op het web Lezen vanaf een beeldscherm kost meer energie dan lezen van papier. Het overgrote merendeel van de bezoekers scant de webpagina s die zij op het scherm gepresenteerd krijgen. Een muur van tekst is saai, intimiderend en moeilijk leesbaar en brengt dus de boodschap slecht over. Uit onderzoek blijkt dat slechts 16% van de bezoekers de tekst op een webpagina word voor woord napluizen. In die wetenschap zullen teksten voor webpagina s anders geschreven moeten worden dan teksten voor drukwerk. Schrijf je webteksten daarom zodanig de ze de bezoeker ondersteunen bij het scannen van de tekst. Dit kun je onder andere bewerkstelligen door gebruik te maken van de volgende regels : Gebruik de helft minder woorden dan wanneer je voor drukwerk zou schijven. Werk altijd volgens de omgekeerde piramide methode, dus start met de conclusie. Een digitale tekst begint met een conclusie, een samenvatting of nieuws, gevolgd door details en achtergrondinformatie. 3 Accentueer belangrijke woorden door ze vetgedrukt of als hyperlink te presenteren. o Let op: gebruik nooit onderstrepingen om woorden te accentueren, dit schept verwarring bij gebruikers omdat hyperlinks vaak ook onderstreept zijn. Ook cursief getoonde teksten worden afgeraden, deze zijn moeilijk leesbaar vanaf een beeldscherm. Schrijf in blokken en ventileer één idee per alinea. Zorg dat de eerste regel van elke alinea de aandacht trekt van de bezoeker zodat deze de moeite zal nemen de hele alinea te lezen. Een alinea telt ongeveer 4 5 regels. Maak gebruik van opsommingen. Illustraties, infographics en foto s zijn, mits relevant en duidelijk, een aanvulling op de tekst. Zorg dat de bezoeker nooit horizontaal hoeft te scrollen, bij voorkeur ook zo min mogelijk verticaal. o Tip: gebruik maximaal 800 woorden voor een digitale tekst, maar liever nog 600.
2. Opbouw van digitale teksten 2.1 De kop De kopregel of titel moet de lading van het gehele artikel dekken en op zichzelf staan. Vaak zal de titel ook een belofte omvatten. 2.2 De lead Deze volgt op de kop en is ongeveer 60 woorden. De lead van een digitaal artikel is een samenvatting van het totale artikel. Gebruik deze ruimte dus niet om een verhaal op te bouwen of de bezoeker te teasen maar beperk de inhoud tot een concrete samenvatting. Presenteer het belangrijkste als eerste en wanneer dit goed genoeg is, heb je de aandacht van de bezoeker te pakken. In de kop en de lead worden de belangrijkste vragen beantwoord: wie, wat, waar, wanneer en waarom. 2.3 Tussenkoppen Tussenkoppen zijn de samenstellende elementen van je boodschap. Dit wil zeggen dat een bezoeker die alleen de tussenkopjes leest alle kernwoorden van de alinea s als een soort samenvatting moet ervaren. Door goede tussenkoppen te kiezen begeleid je de bezoeker als het ware door de tekst. Tip: Herhaal, bij voorkeur, het woord dat als tussenkop wordt gebruikt niet in de eerste regel van de alinea. 4 2.4 Alinea s Realiseer je dat het lezen van een beeldscherm moeilijker is dan lezen van papier. Maak daarom gebruik van korte alinea s en ventileer slechts één idee per alinea. Gebruik bij voorkeur korte zinnen, maximaal 20 woorden, of wissel korte en lange zinnen met elkaar af. Maak gebruik van witregels tussen alinea s. Ook de zinsbouw en zinsconstructie zijn belangrijk voor de leesbaarheid. Speel bijvoorbeeld met de volgorde onderwerp (O), persoonsvorm (P) en andere zinsdelen (A). Rechte vorm apple Ik (O) schrijf (P) al jaren (A) Vragende vorm apple Schrijf (P) ik (O) al jaren (a)? Omgekeerde vorm apple Al jaren (A) schrijf (P) ik (O).. Bijzin apple Zij juichen toe dat ik (O) al jaren (A) schrijf (P)
2.5 Hyperlinks Het aardige van website is dat als je extra informatie te bieden hebt, je deze aan de bezoeker kunt aanbieden via een hyperlink. Met hyperlinks breng je gelaagdheid aan in de webpagina, bezoekers kunnen makkelijker navigeren tussen verschillende onderwerpen. Wil je veel informatie kwijt over een bepaald onderwerp maak dan gebruik van hyperlinks. Wanneer je alsnog een lang stuk tekst overhoudt, gebruik dan interne links (links binnen de webpagina) om het overzicht te vergroten. Wanneer een bezoeker geïnteresseerd is in aanvullende informatie zal deze de moeite nemen om door te klikken (laat de bezoeker maximaal 3 maal klikken), terwijl niet geïnteresseerde bezoekers niet worden gedwongen de aanvullende informatie tot zich te nemen. Het is van belang dat hyperlinks niet per definitie gevolgd moeten worden om het complete verhaal te krijgen! Tot slot is het belangrijk om hyperlinks te kiezen die de bezoeker duidelijk vertellen welke informatie beschikbaar komt nadat wordt doorgeklikt. Pas op: Maak noot gebruik van constructies als: klik hier voor meer informatie. Gebruik in plaats daarvan Hier vindt u meer informatie over dit of dat. 2.6 Bullets Maak gebruik van genummerde en ongenummerde lijsten bij: 5 Opsommingen Overzichten Statements Maak de items bij een opsomming niet te lang, maximaal 5 woorden. Gebruik ook geen hele zinnen maar bij voorkeur kernwoorden. Let op: Gebruik consistente hoofd- of kleine letters aan het begin, en een punt, puntkomma of niets aan het einde. 2.7 Grafisch materiaal Omdat er op het web minder tekst gebruikt wordt dan bij een geschreven medium kun je de boodschap kracht bijzetten door grafisch materiaal te gebruiken. Grafisch materiaal is echter alleen geschikt als het de communicatieboodschap een meerwaarde geeft. Zorg bij foto s of infographics voor een pakkend onderschrift, deze worden namelijk bijna altijd gelezen. Tip: Grafisch materiaal kan de bezoeker toegang geven tot extra informatie wanneer je de afbeelding als link gebruikt. Cartoons of Clip Art zijn niet geschikt voor het web vanwege de onprofessionele uitstraling. Bovendien wordt de humor in dergelijk afbeeldingen niet altijd door iedereen gewaardeerd.
2.8 Aanvullende informatie Op veel webpagina s is het mogelijk in de rechter kolom (links naar) aanvullende informatie te plaatsen. Gebruik deze kolom voor het presenteren van links naar belangrijke aanvullende informatie bronnen. Dit ondersteunt het scannen van de webpagina. De leze hoeft namelijk niet de gehele tekst door te scannen om bijvoorbeeld een link naar een folder te vinden. 2.9 Interactieblok In het interactieblok bevindt zich onderaan de pagina en geeft de bezoeker de mogelijkheid te reageren of extra informatie aan te vragen. Noem dus zo veel mogelijk een e-mailadres van de contactpersoon. Verder biedt het interactieblok Social Media knoppen waarmee bezoekers de mogelijkheid hebben de pagina te delen via Social Media. Tip: Wanneer een bezoeker kan reageren via een webformulier is het belangrijk binnen 24 uur te reageren. 3. Taalgebruik op het web Gebruik verzorgde en informele spreektaal, dit leest sneller. Vermijd omslachtige formuleringen. Dus niet Maar liever 6 Aldus Betreffende Bovengenoemde Daar Desalniettemin Doende Echter Evenmin Evenzeer Inzake Niettemin Nochtans Pogen Slechts Streven Thans Trachten Zo Over Dit Omdat Toch Bezig Maar Ook niet Ook Over Toch Toch Proberen Maar Proberen Nu Proberen
3.1 Actief schrijven Gebruik nooit de lijdende, maar altijd de actieve vorm. Hiermee druk je je krachtiger uit. Lijdende vorm De zoekfunctie wordt geactiveerd door het aanklikken van de bovenste knop De PC wordt op uw verzoek uitgerust met Actieve vorm Klik op de bovenste knop om de zoekfunctie te activeren Wij rusten uw PC, op uw verzoek, uit met 3.2 Kunnen Vermijd zoveel mogelijk het woord kunnen. Het wordt vaak in infantiele zinsconstructies gebruikt, probeer daarom een creatieve manier te vinden om je boodschap in andere woorden te formulieren. U kunt hier lezen hoe wij werken apple Klopt, tenzij ik analfabeet ben, kan ik dat lezen. Maar het nodigt mij niet uit om het ook te doen. Lees hier hoe wij werken apple Een actieve manier van schrijven stimuleert de bezoeker. 7 3.3 Aanspreekvorm, u of je Maak een bewuste keuze voor de aanspreekvorm je of u en gebruik deze vervolgens consistent. 3.4 Jargon & afkortingen Bedenk dat de doelgroep van de website heel breed is en een verschillend opleidingsniveau en een verschillende achtergrond heeft. Vermijd daarom jargon en schrijf afkortingen altijd minimaal Vermijd daarom jargon en schrijf afkortingen altijd minimaal éénmaal per alinea uit. 3.5 Emoticons Gezichtsuitdrukkingen en intonatie zijn moeilijk over te brengen via schrift. In sms en chats worden daarom vaak zogenaamde emoticons gebruikt, symbolen om gevoelens uit te drukken. Emoticons zijn echter niet geschikt voor zakelijk gebruik. Laat ze op het internet daarom buiten beschouwing. 3.6 Quotes, of Dubbele quotes zijn onrustig voor het oog en maken een tekst minder leesbaar. Maak daarom liever gebruik van enkele quotes, ook al citeer je iemand letterlijk.