Spoor je leerlingen dus aan om een verzorgde taal te hanteren tijdens en buiten de lessen. Je maakt hen enkel sterker!
|
|
- Melissa Smets
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Jongeren en chattaal geen probleem, standaardtaal is ook een must in ons systeem! September Aandacht voor Standaardnederlands Taal verbindt en maakt van een groep mensen een samenleving. Een rijke taal zorgt voor rijke communicatie en dus een rijke samenleving. Taal verdeelt binnen de groep bovendien de individuele kansen. Kansen op middelmatigheid zijn geen gelijke kansen. Dat zijn de twee redenen waarom we wensen dat elke jongere op een hoog, rijk niveau in het Nederlands (mondeling en schriftelijk) kan communiceren. Dit is geen eenvoudige opdracht in een samenleving waarin talige communicatie aan een proces van verbrokkeling onderhevig lijkt te zijn. De opgang van krom en regionaal taalgebruik, de veranderingen in taalgebruik onder invloed van de nieuwe communicatietechnologieën en allerlei subculturele taalvarianten, maken de talige communicatie in de samenleving erg complex. Ook in het onderwijs leidt dit tot verwarring, bij sommigen zelfs tot fatalisme. Sommigen stellen zich de vraag of het nodig is om de lat hoog te leggen en ernaar te streven elk kind en elke jongere tot correct Nederlands te brengen. Toenemende taalcomplexiteit als sociologische en culturele realiteit aanvaard ik echter niet als pedagogisch excuus. Relativisme en een laissez-faire houding zijn in het onderwijs in het algemeen slechte raadgevers, zeker als het over taal gaat. De pedagogische opdracht van het onderwijs kan er niet in bestaan dat leraren zich neerleggen bij maatschappelijke veranderingen die zij als onvermijdbaar beschouwen. Zij hoeven niet als Don Quichote tegen windmolens te vechten, maar zij moeten in die maatschappelijke complexiteit duidelijke doelen blijven nastreven die zowel de jongere als de samenleving ten goede komen. Ook al verbreedt het taalrepertorium van jongeren zich, het onderwijs heeft de plicht om hen ook op een rijke manier vaardig te leren zijn in de communicatie in de standaardtaal. Uit de talenbeleidsnota van Frank Vandenbroucke Spoor je leerlingen dus aan om een verzorgde taal te hanteren tijdens en buiten de lessen. Je maakt hen enkel sterker!
2 Antwoorden precies en vlot formuleren? Hoe kun je dit als leraar stimuleren? Oktober De leerlingen worden aangespoord om vragen en antwoorden precies en vlot te formuleren. (Uit de observatielijst van de inspectie) Formulering van de vraag Korte vragen die beginnen met Wie Wat Waar Wanneer Hoeveel Waarmee Geef 3 voorbeelden van... Schrijf 3 zaken op die... Noem 3 zaken die... Wat betekent? Wat bedoelt men met? Formulering van het antwoord Antwoord met één volledige zin waarin een persoon een zaak een plaats een tijdstip een hoeveelheid voorkomt. Antwoord met één volledige zin Waarin door... te gebruiken voorkomt. Bijvoorbeeld: Voorbeelden zijn: betekent dat Met bedoelt men dat Misschien kan een schrijfkader helpen? Op elov vind je voorbeelden onder de rubriek talenbeleid.
3 Vergroot de kans van je leerlingen op werk. Verzorgd schriftelijk taalgebruik maakt hen sterk! November De leerlingen worden aangespoord om hun schriftelijk taalgebruik te verzorgen. (Uit de observatielijst van de inspectie) Aandacht voor het gebruik van hoofdletters en leestekens. Aandacht voor het gebruik van alinea s. Wijs op het belang en het juiste gebruik van verbindingswoorden ( en wijst op een aaneenschakeling; maar wijst op een tegenstelling; zodat wijst op een gevolg; omdat geeft een reden aan; echter drukt een tegenstelling uit tussen 2 zinnen; dus wijst op een conclusie ) en verwijswoorden ( die, ze verwijzen naar andere woorden) bij het begrijpen van teksten en het formuleren van vragen en antwoorden.
4 Leerlingen zijn gebaat bij duidelijke vragen. Vermijd dus dat ze achteraf komen klagen! December Scholieren hebben proefwerken, studenten leggen examens af. Toetsen en proefwerken zijn in een correcte en duidelijke taal opgesteld. (Uit de observatielijst van de inspectie) Ga naar DPB, SO, Permanente onderwijsthema s, Taalbeleid/Taaldrempels, 5.6 Taal in toetsen en proefwerken. Je vindt daar een kijkwijzer.
5 Hebben je leerlingen moeite met lezen? Met het stappenplan hoeven ze niets te vrezen! Januari Oriënteren Stap 1: kijk naar de buitenkant Lees de tekst nog niet. Lees de titel. Schrijf de titel over. Zijn er afbeeldingen bij de tekst? Zo ja, wat staat erop? Zijn er opvallende woorden? Zo ja, schrijf die over. Stap 2: kijk naar de indeling Let op de alinea s en de tussenkopjes. Hoeveel alinea s zijn er? Zijn er tussenkopjes? Zo ja, schrijf ze over. Voorbereiden Stap 3: voorspel het onderwerp Je hebt nu al veel gezien van de tekst. Wat is volgens jou het onderwerp? Wat weet je er zelf al van? Uitvoeren: waarom en hoe ga ik deze tekst lezen? Stap 4: kies je leesdoel en je leesmanier Lees eerst de tekst vlug door en lees daarna de vragen. Kies per vraag je leesdoel en je leesmanier: waarom en hoe ga ik deze tekst lezen? Reflecteren Stap 5: ga na wat je geleerd hebt Klopte je voorspelling? Over wie of waarover gaat het?
6 Een synthese maken? Hoe begin je daaraan zeg? Met dit schrijf-/spreekkader zet je de leerlingen op weg. Februari Voorbeeld van schrijfkader voor het maken van een synthese of samenvatting In het boek/tijdschrift/artikel bespreekt de auteur,, het probleem van Hij is van mening/beweert dat Hij toont die bewering aan met het volgende argument: Bovendien tracht de auteur te bewijzen dat Vervolgens beschrijft hij hoe Daarvan geeft hij verschillende voorbeelden, zoals Daarnaast gaat de schrijver van het artikel dieper in op In een laatste item onderzoekt X (naam auteur) hoe Uiteindelijk komt hij tot de conclusie dat
7 Je of u? Leerlingen maken niet altijd het onderscheid. Formeel en informeel register zijn nochtans een feit. Maart Geachte heer directeur Als u dit wenst, wil ik graag naar je bedrijf komen voor een gesprek. Groetjes In formele situaties gebruiken we de beleefdheidsvorm. Bv. Als u dit wenst, wil ik graag naar uw bedrijf komen voor een gesprek. Een formele aanspreking vraagt ook een formeel slot. Bv. Met vriendelijke groeten/groet In informele situaties kiezen we voor de vertrouwelijke vorm je of jij. Bv. Als je dit wenst, kom ik graag langs. Ga je op reis tijdens de vakantie? Duid je dat niet beter aan?
8 Bij een goede presentatie kijkt het publiek niet sip. Daarom een handige checklist ter voorbereiding van de gip! Mei Leerlingen kunnen hun presentatie nakijken aan de hand van een checklist. Een voorbeeld Wie is je doelpubliek? Is je taal (formeel-informeel) aangepast aan dit doelpubliek? Wat wil je bereiken met je presentatie? Wil je informeren, overtuigen, motiveren om iets te doen? Spreek je je publiek direct aan? Bevat je inleiding een opening die de aandacht trekt en een overzichtsstructuur? Maak je de structuur van je presentatie duidelijk via signaalwoorden (eerst, vervolgens, daarna, tot slot)? Is je slot duidelijk herkenbaar? Ondersteunt je ppt je uiteenzetting?
9 Aantrekkelijk, correct, helder en gepast Help je leerlingen. Ze kunnen het zeker en vast. Juni Een goede tekst moet voldoen aan de volgende voorwaarden: - hij moet aantrekkelijk zijn (aangenaam en vlot leesbaar), - hij moet correct geschreven zijn, - de tekst moet helder zijn, zodat je doelpubliek alles goed kan begrijpen, - de taal moet gepast zijn (aangepast aan doelpubliek en onderwerp).
Begrijpend lezen, lessenserie. voor het VO
Begrijpend lezen, lessenserie voor het VO Handleiding Antwoorden Jeltje Harnmeijer Hedy van Hemert Voorwoord en Handleiding Inleiding Voor u ligt de lessenserie Begrijpend lezen, ontwikkeld door Jeltje
Nadere informatieDe theorie voor leesvaardigheid in de vorm van een stappenplan
De theorie voor leesvaardigheid in de vorm van een stappenplan 1. Globaal lezen a. Lees eerst altijd een tekst globaal. Dus: titel, inleiding, tussenkopjes, slot en bron. b. Denk na over het onderwerp,
Nadere informatieNAAM:... Voornaam:... Klas: 4T... Volgnr.:... Datum:... LEERVAK:Nederlands... Leerkracht:... Gebundelde Controletoets periode Einde schooljaar
NAAM:... Voornaam:... Klas: 4T...... Volgnr.:... Datum:...... LEERVAK:Nederlands...... Leerkracht:... Gebundelde Controletoets periode Einde schooljaar Kranten in de klas: een lezersbrief schrijven: kladversie
Nadere informatieMonitoraat op Maat Academisch Nederlands 1
Monitoraat op Maat Academisch Nederlands 1 E-MAILS SCHRIJVEN 1. Algemeen De basisregel luidt: Houd het bericht kort en bondig. Wees echter ook niet té bondig: je ontvanger moet voldoende informatie hebben
Nadere informatieEEN E MAIL STUREN NAAR EEN DOCENT
Monitoraat op maat Academisch Nederlands 1 EEN E MAIL STUREN NAAR EEN DOCENT De communicatie tussen een student en een docent verloopt vaak per e mail. Een groot voordeel van het medium is namelijk de
Nadere informatieVMBO-T / Nederlands / 2011 / tijdvak 1
VMBO-T / Nederlands / 2011 / tijdvak 1 Voorbeeld van een brief: Eigen naam Adres Postcode en plaats Naam geadresseerde Adres Postcode en plaats Geachte heer De Vries, Plaats, Datum Mijn naam is Mike Louwman,
Nadere informatieFormeel en informeel. Formeel: Je gebruikt u om iemand aan te spreken. Je noemt iemand bij zijn achternaam.
Formeel en informeel Tijdens je stage praat je veel met mensen. Soms is het een officieel gesprek, soms een gezellig praatje met een collega. Dit noem je formele en informele gesprekken. Formeel betekent
Nadere informatieHoe schrijf ik een artikel?
Hoe schrijf ik een artikel? Gebruiksaanwijzing in 7 stappen Vondelschool, januari 2013 Hoe schrijf ik een artikel? Bij het schrijven van een artikel werk je aan een informatieve tekst (weettekst). Dit
Nadere informatieAantekeningen die je moet leren voor het SE Leesvaardig voor Eldeweek 2 en je eindexamen!! Goed bewaren dus!!!! Naam: Leesvaardig Blok 1
Aantekeningen die je moet leren voor het SE Leesvaardig voor Eldeweek 2 en je eindexamen!! Goed bewaren dus!!!! Naam: Leesvaardig Blok 1 Tekstverband Signaalwoord Voorbeeld Reden Omdat, want, daarom Ik
Nadere informatieGedocumenteerd schrijven Schrijfopdracht klas 2. Brainstorm maak hieronder je brainstorm inzichtelijk
Gedocumenteerd schrijven Schrijfopdracht klas 2 Wat? Datum? Aftrek punten paraaf? Hoofdvragen & deelvragen - ½ punt Bronnen (2 verscheidene) - 1 punt 1 e versie - 2 punten Beoordeling (klasgenoot) - ½
Nadere informatie3.3 Schrijfdoel en publiek bepalen In deze paragraaf oefen je met de schrijfstrategieën schrijfdoel en publiek bepalen.
EN_interventie_werkboek_niv4_201 27-6-201 15:01 Pagina 125 Fase. Schrijfdoel en publiek bepalen In deze paragraaf oefen je met de schrijfstrategieën schrijfdoel en publiek bepalen. Taalgebruik Als je een
Nadere informatieZorg & Welzijn Opleiding MBO Verpleegkundige Leerjaar 4 periode 13
Zorg & Welzijn Opleiding MBO Verpleegkundige Leerjaar 4 periode 13 Titel integrale opdracht:?? Uitstroombranche: VVT Werkprocessen: invullen branchespecifieke en brancheoverstijgende werkprocessen (zie
Nadere informatieSCHRIJVEN. Instructiekaart voor de leerling nr. 5. A-vragen. Korte vragen die beginnen met Wie...? Wat...? Waar...? Wanneer...? Hoeveel...?
Instructiekaart voor de leerling nr. 5 A-vragen Formulering van de vraag Formulering van het antwoord Korte vragen die beginnen met Wie...? Wat...? Waar...? Wanneer...? Hoeveel...? Antwoord met één volledige
Nadere informatieLes 1. 1 En jij? O 2 keer per jaar O 3 keer per jaar O 4 keer per jaar. Wat is een rapport? 1. Krijgt jouw kind een rapport?
Les 1 Wat is een rapport? 1 En jij? 1. Krijgt jouw kind een rapport? O ja O nee 2. Krijgen kleuters ook een rapport? O ja O nee 3. Kreeg jij vroeger in de school ook een rapport? O ja O nee Wanneer? Wat
Nadere informatieLezen. Doelgroep Lezen. Omschrijving Lezen
Lezen Het programma is met name geschikt voor groepen waarin grote niveauverschillen bestaan en voor leerlingen die het gewone oefenen met teksten niet interessant meer vinden. Doelgroep Lezen Muiswerk
Nadere informatieHet Sectorwerkstuk 2015-2016
Het Sectorwerkstuk 2015-2016 Inhoud Inleiding... 3 Het Sectorwerkstuk... 4 De opbouw... 4 De voorbereiding... 5 Het onderzoek... 6 De verwerking... 7 De presentatie... 7 Het filmpje... 7 Het werkstuk...
Nadere informatieSchrijven voor internet
Schrijven voor internet Wat gaat er mis en hoe kan het beter? Amersfoort, 4 februari 2016 Wie is Xenia? Xenia Wassenbergh, geboren in Amsterdam. Is drs. Europese Studies (UvA). Schrijft sinds 1992 voor
Nadere informatieVoordoen (modelen, hardop denken)
week 11-12 maart 2012 - hardop-denktekst schrijven B Voordoen (modelen, hardop denken) Waarom voordoen? Net zoals bij lezen, leren leerlingen heel veel over schrijven als ze zien hoe een expert dit (voor)doet.
Nadere informatieSamenvatting Nederlands Alle hoofdstukken
Samenvatting Nederlands Alle hoofdstukken Samenvatting door een scholier 1969 woorden 28 april 2009 6 65 keer beoordeeld Vak Nederlands ~Hoofdstuk 1 Laat wat van je horen! De uiterlijke kenmerken van een
Nadere informatieEEN BRIEF NAAR DE DOCENT
EEN BRIEF NAAR DE DOCENT Je hebt een vraag en je schrijft een brief naar je docent. Wat moet je doen? 1. Lees de e-mail op blad 2. Beantwoord de vragen. 2. Lees de e-mail op blad 3. Beantwoord de vragen.
Nadere informatieWerken met tussendoelen in de onderbouw
Laura Punt 2013 Werken met tussendoelen in de onderbouw Interactief lees- en schrijfonderwijs Inhoud Het waarom en het wat van tussendoelen Aansluiting tussen po en vo Werken met tussendoelen Voorbeelden
Nadere informatiePROGRAMMA VOOR BEGRIJPEND LEZEN DE ZUID-VALLEI
PROGRAMMA VOOR BEGRIJPEND LEZEN DE ZUID-VALLEI (Dit programma is in 2011 aangepast aan de meest recente AVI-indeling van het CITO.) Het leren lezen is voor veel leerlingen een proces dat veel inspanning
Nadere informatieLeesvaardigheid & schrijfvaardigheid beheersingsniveaus
Leesvaardigheid & schrijfvaardigheid beheersingsniveaus Tekst: Vraag for Life uit: De Standaard, 22122011 2.1 2.2 2.3 Lezen: (tijdschrift)artikel structurerend onbekende leeftijdsgenoten Leerplanonderdeel
Nadere informatieVMBO-T / Nederlands / 2011 / tijdvak 2
VMBO-T / Nederlands / 2011 / tijdvak 2 Voorbeeld van een zakelijke brief: Eigen naam Adres Postcode en plaats Zoektocht T.a.v. de heer Victor Brent Adres Postcode en plaats Geachte heer Brent, Plaats,
Nadere informatieWaarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen
week 17 20 april 2015 - Schrijfopdrachten niveau A, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Beantwoord deze vragen: Een mooie manier om te herdenken 1. Waarom is het volgens jou belangrijk om de
Nadere informatieSyntheseproef kerst 2013 Theoretische richtingen
Syntheseproef kerst 2013 Theoretische richtingen Vooraf De syntheseproef bestaat uit een aantal onderdelen. 1. Schriftelijke taalvaardigheid Het verslag dat je maakte van de aidsgetuigenis van Kristof
Nadere informatieGiP Opdracht Kantoortechnieken
STAGEPERIODE 2012-2013: OPDRACHT KANTOORTECHNIEKEN GiP Opdracht Kantoortechnieken Evaluatie uitgevoerde stagewerkzaamheden Dhr. Goeminne 2012-2013 EEN EVALUATIEVERSLAG OVER UITGEVOERDE STAGEWERKZAAMHEDEN
Nadere informatieWerkstuk of verslag. de vormvoorschriften
Werkstuk of verslag de vormvoorschriften begeleider: (naam van de docent) het vak waarvoor je het verslag maakt naam en klas van de leerling schooljaar en datum van inleveren 2 Samenvatting Elk onderzoeksverslag
Nadere informatieSTAGEPERIODE : OPDRACHT KANTOORTECHNIEKEN
STAGEPERIODE 2012-2013: OPDRACHT KANTOORTECHNIEKEN Eindwerk PAV CLW Don Bosco Halle Mathieu Goeminne 2014-2015 EEN EVALUATIEVERSLAG OVER UITGEVOERDE WERKZAAMHEDEN TIPS Lees je verslag (luidop) na en laat
Nadere informatieLeerlijn Leeslink niveau 2 (groep 5-6) Schooljaar
Startles 35 Introductieles Het vak begrijpend en studerend lezen. Wat houdt het in? Wat heb je er aan? de 1 36 De leerling kan: - vertellen waarom hij een tekst leest - een leesdoel kiezen 1 37 De leerling
Nadere informatie2.5 Seminar Literatur- und Sprachwissenschaft (3. und 4. Semester) 2.5 a Werkcollege met werkstuk (en presentatie) datum:
2.5 Seminar Literatur- und Sprachwissenschaft (3. und 4. Semester) Die Arbeit mit dem Sprachtagebuch dient in den Seminaren Literatur- und Sprachwissenschaft zur Vertiefung und Erweiterung der erworbenen
Nadere informatieKan ik het wel of kan ik het niet?
1 Kan ik het wel of kan ik het niet? Hieronder staan een aantal zogenaamde kan ik het wel, kan ik het niet-schalen. Deze hebben betrekking op uw taalvaardigheid in zowel het Nederlands als het Engels.
Nadere informatieLes 17 Zo zeg je dat (niet)
Blok 3 We hebben oor voor elkaar les 17 Les 17 Zo zeg je dat (niet) Doel blok 3: Leskern: Woordenschat: Materialen: Leerlingen leren belangrijke communicatieve vaardigheden, zoals verplaatsen in het gezichtspunt
Nadere informatieDwerggras 30, Rotterdam. 1. Schrijf tijdens het kijken dingen op die jou belangrijk lijken. Je hebt dit later nodig.
Les 1: Een Wikitekst schrijven Waarom ga je schrijven: het Jeugdjournaalfilmpje bekijken Bekijk met de klas het Jeugdjournaalfilmpje over koningin Beatrix op www.nieuwsbegrip.nl 1. Schrijf tijdens het
Nadere informatieZonder hulp: onduidelijkheden vinden en ophelderen
1. Je gaat in groepjes de tekst Strijd tegen namaakmerkkleding lezen. Kijk eerst naar de buitenkant van de tekst. a. Wat is namaakmerkkleding? b. Waarom zou er een strijd tegen namaakmerkkleding zijn?
Nadere informatieHuiswerk Spreekbeurten Werkstukken
Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken - 2 - Weer huiswerk? Nee, deze keer geen huiswerk, maar een boekje óver huiswerk! Wij (de meesters en juffrouws) horen jullie wel eens mopperen als je huiswerk opkrijgt.
Nadere informatieSectorwerkstuk 2010-2011
Sectorwerkstuk 2010-2011 Namen: ---------------------------------------------------------------------------------------- Klas: -------------------- Sector: --------------------------------------------
Nadere informatieLeerlijn Leeslink niveau 2 (groep 5-6) Schooljaar 2012-2013
Startles 35 Introductieles Het vak begrijpend en studerend lezen. Wat houdt het in? Wat heb je er aan? de 1 36 De leerling kan: - vertellen waarom hij een tekst leest - een leesdoel kiezen 1 37 De leerling
Nadere informatieVriendelijke groet, Tim Bowman Leraar, auteur, inleider, oprichter van Class Creator (www.classcreator.io), echtgenoot en vader
Inleiding Dit is géén boek over dingen die ik goed doe. Dit is géén boek over dingen die ik heb ontdekt. Dit boek is géén diepgravende zoektocht op pedagogisch gebied. Dit boek is toegankelijk gemaakt
Nadere informatieDocument vertellen en presenteren voor de groepen 1, 2, 3 en 4. Doelen van vertellen en presenteren in groep 1 en 2:
Document vertellen en presenteren voor de groepen 1, 2, 3 en 4 Doelen van vertellen en presenteren in groep 1 en 2: Leerlingen raken vertrouwd met het presenteren voor een groep Leerlingen raken vertrouwd
Nadere informatieTravelNext LOBKE ELBERS @LOBKEELBERS
TravelNext LOBKE ELBERS @LOBKEELBERS Intro Lobke Elbers @lobkeelbers lobke@travelnext.nl Community manager Content schrijver Online marketing Blogger Kansenzoeker Samenwerker Gastdocent NHTV Nijmegen www.travelnext.nl
Nadere informatieHeeft de school aandacht voor de taalvaardigheid van haar leerlingen?
Heeft de school aandacht voor de taalvaardigheid van haar leerlingen? 1. Hoe is het taalbeleid van de school? Infodossier van de school I 1.3.1 Nascholing/vakgericht I 1.3.2 Nascholing/algemeen pedagogisch
Nadere informatieChecklist. De 8 must haves voor een succesvol blogartikel
Checklist De 8 must haves voor een succesvol blogartikel Veerle Metten, Mettenta Ga je graag door het leven met een goed geweten? Neem dan niet zomaar stukken uit deze checklist over zonder bronvermelding.
Nadere informatieRichtlijnen schrijven voor werkenbijmmc.nl
Richtlijnen schrijven voor werkenbijmmc.nl Myxt Web Solutions Ron Schöningh Helftheuvelweg 11 511 AV s-hertogenbosch Tel. 073 850 51 85 mail: ron@myxt.nl Inhoudsopgave 1. Schrijven voor het web 3 1.1 Lezen
Nadere informatieHier vertel je wat je hebt gedaan om informatie te vinden. Wat en waar gezocht? Wie geïnterviewd, enz.
Onderzoeksverslag Omslag en titelpagina Op het omslag staan in elk geval de titel van het onderzoek en de namen van de schrijvers. Op de titelpagina opnieuw de titel en de namen van de schrijvers. Nu uitgebreid
Nadere informatieTekst lezen zonder hulp: samenvatten
1. Bekijk de buitenkant van de tekst: de titel, de tussenkopjes en het plaatje. De tekst gaat over de laatste speelgoedrage: de fidget spinner. Wat gaat de tekst je hierover vertellen, denk je? 2. Welke
Nadere informatieWaarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen
week 17 20 april 2015 - Schrijfopdrachten niveau B, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Beantwoord deze vragen: Een mooie manier om te herdenken 1. Waarom is het volgens jou belangrijk om de
Nadere informatieBrochure Begrijpend lezen VMBO 1
Brochure Begrijpend lezen VMBO 1 Brochure Begrijpend lezen VMBO 2 Inleiding Het belang van begrijpend lezen kan nauwelijks overschat worden. Het niveau van begrijpend lezen dat kinderen aan het einde van
Nadere informatieDe presentatie: basisprincipes
De presentatie: basisprincipes Een presentatie is eigenlijk een voordracht of spreekbeurt. De belangrijkste soorten: a Een uiteenzetting: je verklaart bv. hoe taal ontstaan is, behandelt het probleem van
Nadere informatieVragenlijst: Wat vind jij van je
Deze vragenlijst is bedacht door leerlingen. Met deze vragenlijst kunnen leerlingen er zelf achter kunnen komen wat andere leerlingen van hun school vinden. De volgende onderwerpen komen langs: Sfeer op
Nadere informatieHoofdstuk 5 Schrijven
Hoofdstuk 5 Schrijven Een overtuigende tekst schrijven Noordhoff Uitgevers bv 2014 3 vmbo-(b)k 2F Welk voorbeeld is goed? Afgelopen jaar heeft de direktie van school besloten de zomervakantie met een week
Nadere informatieHAVO 4 presenteren + debat + betoog periode
HAVO 4 presenteren + debat + betoog periode 3 2018-2019 In deze periode kies je in groepjes een onderwerp, houd je een presentatie, debatteer je tegen andere groepen en schrijf je een betoog over je eigen
Nadere informatie2.5 Seminar Literatur- und Sprachwissenschaft (3. und 4. Semester) 2.5 a Werkcollege met werkstuk (en presentatie) datum:
2.5 Seminar Literatur- und Sprachwissenschaft (3. und 4. Semester) Die Arbeit mit dem Sprachtagebuch dient in den Seminaren Literatur- und Sprachwissenschaft zur Vertiefung und Erweiterung der erworbenen
Nadere informatieCV en motivatiebrief. 1. Kop Curriculum Vitae, eventueel je naam
CV en motivatiebrief Hoe zorg je, dat je met jouw CV en brief wordt uitgenodigd voor een gesprek? Moeilijk te zeggen, want het aannemen van personeel is mensenwerk en iedereen kijkt anders naar dit soort
Nadere informatieLeerstofoverzicht Lezen in beeld
Vaardigheden die bij één passen, worden in Lezen in beeld steeds bij elkaar, in één blok aangeboden. Voor Lezen in beeld a geldt het linker. Voor Lezen in beeld b t/m e geldt het rechter. In jaargroep
Nadere informatieOntdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek
Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Welkom in de bibliotheek. Je gaat op ontdekking in de bibliotheek. Hierbij doe je een onderzoek naar verschillende soorten media; zoals
Nadere informatieCommunicatie en de (G)MR Cursus medezeggenschap
Communicatie en de (G)MR Cursus medezeggenschap Taak (G)MR De MR heeft tot taak het bevorderen van openheid en onderling overleg in de school (art 7, lid 1 Wms). Communicatie De MR of GMR (art 7, lid 3
Nadere informatieCLIL Toolkit voor het basisonderwijs
CLIL Toolkit voor het basisonderwijs Auteurs: Alessandra Corda, Eke Krijnen, Wibo van der Es Redactie: Jan Willem Chevalking, Tine Stegenga 2012 Expertisecentrum mvt, Leiden Een digitale versie van deze
Nadere informatieWerkstuk. Groep 5. Hoe maak je in 9 stappen een werkstuk:
Werkstuk Groep 5 Hoe maak je in 9 stappen een werkstuk: Je gaat een onderwerp kiezen, waar je meer over te weten wilt komen. Dit ga je in verschillende stappen doen: 1. Het onderwerp 2. Het woordweb 3.
Nadere informatieTeksverklaringen!!!!! Samenvattingen!! - Meerkeuzevragen! - Open! !!!! Nederlands! 1. Spellen! 2. Samenvatting schrijven
NEDERLANDS Nederlands Teksverklaringen Samenvattingen 1. Hoofdgedachte 2. Meerkeuzevragen 3. Tekstverbanden 4. Open vragen 5. Argumentatie 6. Mening en doel van de schrijver 1. Spellen 2. Samenvatting
Nadere informatieSchrijven voor het web. Roel Meertens
Schrijven voor het web Roel Meertens Inhoud Doel vandaag Taalniveau B1 Belang begrijpelijk schrijven Richtlijnen voor schrijven Webrichtlijnen Praktische voorbeelden Doel van vandaag Burger centraal Dienstverlening
Nadere informatiePTA Nederlands TL/GL Bohemen, Houtrust, Kijkduin, Media&Design cohort 14-15-16
Examenprogramma PTA Nederlands TL/GL Bohemen, Houtrust, Kijkduin, Media&Design cohort 14-15-16 NE/K/1 Oriëntatie op leren en werken De kandidaat kan zich oriënteren op de eigen loopbaan en op het belang
Nadere informatieCONCEPT. Domein A 1: Lezen van zakelijke teksten. Tussendoelen Nederlands onderbouw vo havo/vwo
Tussendoelen Nederlands onderbouw vo havo/vwo Domein A 1: Lezen van zakelijke teksten Subdomein A 1.1: Woordenschat 1.1 h/v de betekenis van onbekende woorden afleiden uit de context; 1.2 h/v de betekenis
Nadere informatieExamenopgaven VBO-MAVO-C 2004
Examenopgaven VBO-MAVO-C 2004 tijdvak 2 woensdag 23 juni 13.30-15.30 uur NEDERLANDS LEESVAARDIGHEID C Bij dit examen horen een uitwerkbijlage en een tekstboekje. Beantwoord alle vragen en maak de samenvattingsopdracht
Nadere informatieExamen HAVO. Nederlands. tijdvak 1 maandag 19 mei 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een bijlage.
Examen HAVO 2008 tijdvak 1 maandag 19 mei 13.30-16.30 uur Nederlands Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 22 vragen en een samenvattingsopdracht. Voor dit examen zijn maximaal 53 punten
Nadere informatieExamenopgaven VMBO-GL en TL 2004
Examenopgaven VMBO-GL en TL 2004 tijdvak 2 woensdag 23 juni 13.30-15.30 uur NEDERLANDS LEESVAARDIGHEID CSE GL EN TL NEDERLANDS LEESVAARDIGHEID VBO-MAVO-D Bij dit examen horen een uitwerkbijlage en een
Nadere informatieBEGRIJPEND LEZEN 1 NEDERLANDS TEKSTSOORTEN EN TEKSTDOELEN
BEGRIJPEND LEZEN 1 NEDERLANDS TEKSTSOORTEN EN TEKSTDOELEN 0 AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je het onderwerp uit een zin bepalen. - Kun je het onderwerp van een tekst bepalen. - Kun je een soort tekst
Nadere informatieChecklist Sollicitatiebrief schrijven 2F - handleiding
Checklist Sollicitatiebrief schrijven 2F - handleiding Inleiding De checklist Sollicitatiebrief schrijven 2F is ontwikkeld voor leerlingen die moeten leren schrijven op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht
Nadere informatieFilms kijken op internet: verboden of niet?
Les over auteursrecht tekst niveau A Films kijken op internet: verboden of niet? Veel mensen kijken graag naar films. Jij ook? Als je zin hebt om een film te zien, kun je natuurlijk naar de bioscoop gaan.
Nadere informatieTekststructuren. Oriënteren. Verkennen. Uitvoeren
20172018 Het Sterkste Geslacht, Frappant 2012 Oriënteren Denk aan het communicatiemodel van Jacobson. Onderzoek welke onderdelen van het schema je kan invullen. Wat is de tekstsoort / tekstdoel / bron?
Nadere informatieKim Dalessi. K.dalessi@student.fontys.nl
1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave...2 Hallo!!...3 Aflevering 1...7 Opdracht 1...7 Opdracht 2...8 Aflevering 2...9 Opdracht 3...9 Opdracht 4...10 Aflevering 3...11 Opdracht 6...12 Opdracht 7...13 Werkblad Logboek...14
Nadere informatieLeerlijnen peuters en jonge kind (MET extra doelen) versie juli 2015. Naam leerling. Taal Beginnende geletterdheid
Leerlijnen peuters en jonge kind (MET extra doelen) versie juli 2015 Taal eginnende geletterdheid eginnende geletterdheid-stap 1 OEKORIËNTATIE: Herkent een boek en weet dat er een verhaal in staat -20--20
Nadere informatie5.3 SAMENVATTEND SCHEMA SOORTEN VERBANDEN
10.2.9 Andere verbanden Soms worden ook nog de volgende verbanden onderscheiden: 1 toelichtend verband (komt sterk overeen met het uitleggend verband) 2 argumenterend verband 3 verklarend verband Deze
Nadere informatieExamen VMBO-GL en TL 2005
Examen VMBO-GL en TL 2005 tijdvak 2 dinsdag 21 juni 13.30-15.30 uur NEDERLANDS LEESVAARDIGHEID-SCHRIJFVAARDIGHEID CSE GL EN TL Bij dit examen horen een uitwerkbijlage en een tekstboekje. Beantwoord alle
Nadere informatieSmartschool berichtgeving brieven netiquette
Smartschool berichtgeving brieven netiquette Halle, 2018 09 14 Smartschool berichtgeving brieven netiquette Geachte ouders Beste Leerling Vanaf dit schooljaar zullen we nog intensiever gebruikmaken van
Nadere informatieVerslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen
Verslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen Data verzameld in de derde graad van de basisschool en verslag opgesteld door Amber Van Geit Opleiding:
Nadere informatieHalle, Smartschool berichtgeving brieven netiquette. Geachte ouders. Beste Leerling
Halle, 2017-09-01 Smartschool berichtgeving brieven netiquette Geachte ouders Beste Leerling Vanaf dit schooljaar zullen we nog intensiever gebruikmaken van Smartschool. Hierdoor hopen we op een ecologische
Nadere informatieCONCEPT. Domein A 1: Lezen van zakelijke teksten. Tussendoelen Nederlands onderbouw vo, vmbo
Tussendoelen Nederlands onderbouw vo, vmbo Domein A 1: Lezen van zakelijke teksten Subdomein A 1.1: Woordenschat 1.1 vmbo de betekenis van onbekende woorden afleiden uit de context; 1.2 vmbo de betekenis
Nadere informatieHier niet schrijven Hier niet schrijven Hier niet schrijven Hier niet schrijven Hier niet schrijven Hier niet schrijven
Klacht concertkaartjes U heeft een paar maanden geleden concertkaartjes besteld bij Concert En Zo. Dit is echter niet helemaal goed gegaan. U schrijft daarom een klachtenbrief naar Concert En Zo. Opdracht
Nadere informatieDraaiboek vorming oudercontact
Draaiboek vorming oudercontact Doel van de avond: - De juiste informatie over uw kind uit het oudercontact kunnen halen en zelf de juiste informatie aan de leerkracht tijdens het oudercontact kunnen geven
Nadere informatieEducatief Professioneel (EDUP) - C1
Educatief Professioneel (EDUP) - C1 Voor wie? Voor hogeropgeleide volwassenen (18+) die willen functioneren in een uitdagende kennis- of communicatiegerichte functie: in het hoger onderwijs, als docent
Nadere informatieproject: Introductie Helpende Zorg & Welzijn
project: Introductie Helpende Zorg & Welzijn. > Cas us Vmbo Morgenland heeft een afdeling Zorg & Welzijn. De school merkt dat de leerlingen van deze afdeling graag wat meer willen weten over het beroep
Nadere informatieTAAL- EN LEESMETHODEN. Het aanbod Taal- en leesmethoden Begrijpend Lezen. Begrijpend lezen. Effectieve strategieën voor begrijpend lezen ALGEMEEN
TAAL- EN LEESMETHODEN ALGEMEEN Het aanbod Taal- en leesmethoden Begrijpend Lezen Algemeen: aandachtspunten bij methode Begrijpend lezen Om een goede begrijpend lezer te zijn, is het in de eerste plaats
Nadere informatieAmsterdam, november 2014. Aan de ouders/verzorgers van de vierde klas-leerlingen. Geachte ouders/verzorgers,
Amsterdam, november 2014 Aan de ouders/verzorgers van de vierde klas-leerlingen Geachte ouders/verzorgers, Deze maand zijn we begonnen met het maken van de sectorwerkstukken. Een sectorwerkstuk is een
Nadere informatieBeantwoord alle vragen en maak alle opdrachten in de uitwerkbijlage.
Examen VMBO-GL en TL 2017 tijdvak 2 dinsdag 20 juni 13.30-15.30 uur Nederlands CSE GL en TL Bij dit examen horen een bijlage en een uitwerkbijlage. Beantwoord alle vragen en maak alle opdrachten in de
Nadere informatieZorg & Welzijn Opleiding: MBO-verpleegkundige HZP1A HZP9P periode 14 integrale opdracht kwaliteitszorg
Zorg & Welzijn Opleiding: MBO-verpleegkundige HZP1A HZP9P periode 14 integrale opdracht kwaliteitszorg Titel integrale opdracht: Eén loket voor de zorg Uitstroombranche: Verpleeg- en verzorgingshuizen
Nadere informatieSECTORWERKSTUK 4VMBO - T 2014-2015
SECTORWERKSTUK 4VMBO - T 2014-2015 handleiding leerlingen inhoud: inleiding stappenplan logboek beoordelingsformulier tijdpad 1 INLEIDING SECTORWERKSTUK VOOR 4 VMBO Alle leerlingen van het vmbo theoretische
Nadere informatieLet op! Er zijn twee opdrachten 1: met hulp en zonder hulp. Als je opdracht 1 zonder hulp maakt, lees de tekst dan nog niet!
Let op! Er zijn twee opdrachten 1: met hulp en zonder hulp. Als je opdracht 1 zonder hulp maakt, lees de tekst dan nog niet! Zonder hulp: op zoek naar de samenhang in de tekst Je gaat zo een tekst lezen
Nadere informatieALGEMEEN. Doel & inhoud. Evaluatie
NI04_02 Komunikace v obchodním styku a v zaměstnání Sofie Royeaerd Ústav germanistiky, nordistiky a nederlandistiky Arna Nováka 1 602 00 Brno CZ sofie.royeaerd@gmail.com ALGEMEEN Doel & inhoud In deze
Nadere informatieWetboek van Schatjesland
Wetboek van Schatjesland Als je aardig kan zijn Dan is dat reuzefijn Alsof een kleurig lint mij aan jou verbindt maar als je scheldt dan ben je geen held en liggen we overhoop in een dikke knoop die je
Nadere informatieUitwerking kerndoel 7 Nederlandse taal
Uitwerking kerndoel 7 Nederlandse taal Tussendoelen en leerlijnen Nederlandse taal Primair onderwijs In samenwerking met het expertisecentrum Nederlands Enschede, 1 juni 2006 Nederlands kerndoel 7 Stichting
Nadere informatieWorkshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent?
Workshop Handleiding Verhalen schrijven wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Even voorstellen stelt zich kort voor en vertelt
Nadere informatieSectorwerkstuk 2012-2013
Sectorwerkstuk 2012-2013 Namen: ---------------------------------------------------------------------------------------- Klas: -------------------- Sector: --------------------------------------------
Nadere informatieLesopzet docent- en zelffeedback gericht op verder leren door het schrijven van een beschouwende tekst 'Digitaal lesmateriaal'
Lesopzet docent- en zelffeedback gericht op verder leren door het schrijven van een beschouwende tekst 'Digitaal lesmateriaal' Klas: 4 vmbo-t Leerdoelen door docent geformuleerd: Leerlingen gebruiken het
Nadere informatie2.4 Tekstopbouw In deze paragraaf oefen je in het schrijven van een tekst met een indeling in inleiding, kern en slot.
Fase.4 Tekstopbouw In deze paragraaf oefen je in het schrijven van een tekst met een indeling in inleiding, kern en slot. 1 1 Lees onderstaande tekst. Daarna ga je zelf een soortgelijke tekst schrijven.
Nadere informatieSamenvatting door een scholier 1141 woorden 26 januari keer beoordeeld. Nederlands. Nederlands Proefwerk Schrijven H.3.
Samenvatting door een scholier 1141 woorden 26 januari 2011 6 13 keer beoordeeld Vak Methode Nederlands Op niveau Nederlands Proefwerk Schrijven H.3. 1. Omgaan met informatie. 1.1 Een onderwerp kiezen.
Nadere informatieLeerlijn Leeslink niveau 3 (groep 7-8) schooljaar
Startles 35 Introductieles Het vak begrijpend en studerend lezen. Wat houdt het in? Wat heb je er aan? Nu en straks op de middelbare school? de 1 36 De leerling kan: - verschillende leesdoelen noemen -
Nadere informatieMAGDA? REGELS OP SCHOOL EN DE WERKVLOER. Magda op school? Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. materialen. Doelen STERKE SCHAKELS
MAGDA? REGELS OP SCHOOL EN DE WERKVLOER Jongeren krijgen op school, op de werkplek, in de klas met allerlei regels en afspraken te maken. Zijn de afspraken en regels duidelijk genoeg voor hen? Wat vinden
Nadere informatieSocialisatie & Seksualiteit
levensbeschouwing & maatschappij M A V O 3 katern 5 Socialisatie & Seksualiteit naam cluster maartenscollege groningen / haren MAVO 3 KATERN 5 2010 2011 levensbeschouwing & maatschappij: socialisatie &
Nadere informatiekempelscan P1-fase Kempelscan P1-fase 1/7
kempelscan P1-fase Kempelscan P1-fase 1/7 Interpersoonlijke competentie Kern 1.2 Inter-persoonlijk competent Communiceren in de groep De student heeft zicht op het eigen communicatief gedrag in de klas
Nadere informatie