Is de fietser kwetsbaar?

Is de fietser kwetsbaar? Jorrit Harbers Traumachirurg UMCG

19 februari 2014, pag. 2 ACHTERGROND FIETSONGELUKKEN Chirurgen zien een stijging van het aantal letsels door fietsongelukken. De overheid moet een fietshelmplicht voor elektrische fietsers overwegen, vindt traumachirurg Jorrit Harbers, tevens bestuurslid van de Nederlandse Vereniging voor Traumachirurgie en de Ongevallen Stichting. Elektrische fietser is brokkenpiloot Arend van Wijngaarden GRONINGEN/ASSEN,,De snelheidsverschillen tussen racefietsers, elektrische fietsers en gewone fietsers nemen toe en leiden vaker tot ongevallen, zegt traumachirurg Jorrit Harbers van het Uiniversitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). Vooral ouderen op elektrische fietsen lopen risico.,,de bromfietsers zijn nu van de fietspaden af, maar toch zien we een stijging van het aantal mensen dat wordt aangetikt door andere fietsers en dan valt, vervolgt Harbers.,,Daarnaast zien we meer eenzijdige fietsongelukken. Misschien is het niet verantwoord om iemand van 80 zonder helm met 30 kilometer per uur door de bocht te laten gaan. Misschien moeten de fietspaden wel breder gemaakt. De cijfers van de traumachirurgen komen overeen met registraties van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Dat constateerde vorig jaar dat onder 60- tot 80-jarigen het aantal fietsslachtoffers toenam van 78 in 2011 naar 96 in 2012. In de jaren daarvoor bleek dat het aantal behandelingen na fietsongelukken op de spoedhulp van ziekenhuizen tussen 2005 en 2009 steeg met 17 procent. Het aantal ziekenhuisopnames na een fietsongeluk nam zelfs toe met 46 procent. Ook uit cijfers van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) blijkt dat het aantal gewonden en doden als gevolg van fietsongelukken toeneemt. Harbers en de andere traumachirurgen hebben de stellige indruk dat juist 60-plussers op elektrische fietsen of racefietsen vaker onderuitgaan.,,bovendien neemt de ernst De elektrische fiets is populair bij zestig-plussers, maar het aantal gewonden in die leeftijdsgroep neemt ook erg toe. Foto: Archief ANP van de fietsongelukken toe, waarschijnlijk doordat mensen harder rijden. De Fietsersbond en Veilig Verkeer Nederland krijgen wel eens signalen over te hard rijdende elektrische fietsers of snorfietsers. De Fietsersbond heeft ook de indruk dat er meer eenzijdige ongevallen zijn op fietspaden. Dat heeft volgens de woordvoerder te maken met de toenemende drukte op fietspaden. Het aantal fietsers in Nederland is inmiddels gestegen tot 13,5 miljoen mensen, waardoor fietspaden dichtslibben.,,bredere fietspaden zijn dus zeker gewenst. Veilig Verkeer Nederland wijst erop dat er juist ook veel fietsongelukken zijn na botsingen tussen auto en fiets. Door paaltjes weg te halen en hoofdfietsroutes ruimer te ontwerpen worden de fietspaden wel wat veiliger, zegt de woordvoerder. Een ander gevaar voor fietsers zijn de vele rotondes. Automobilisten zien fietsers gemakkelijk over het hoofd bij het afslaan.,,voor automobilisten is het heel goed, voor fietsers is de voorrangskwestie juist gevaarlijker, meent Harbers. Diverse organisaties ondernemen inmiddels actie, maar vooral om ongelukken door racefietsers te voorkomen. De Nederlandse Toer Fiets Unie (NTFU) en de Fietsersbond hebben een gedragscode opgesteld voor fietsers om toch vooral rekening met elkaar te houden. Helm De meeste partijen in Nederland voelen niets voor het verplichten van fietshelmen. Uit onderzoek van de SWOV blijkt dat de kans op hoofd- en nekletsel met een helm op bijna 45 procent afneemt.,,tien jaar geleden had ook niemand gedacht dat het dragen van een helm op de skipiste gemeengoed zou worden, meent Harbers. @ a.v.wijngaarden@dvhn.nl

Mobiliteit = ALLES!!! zitten maakt ziek beweeg je beter sociaal isolement => afhankelijkheid transport

13.5 miljoen fietsers - drukte op de fietspaden - - 1 miljoen e-bikes -

Holland Imago Onderzoek, NBTC 2012

Gevoel vanuit de medische praktijk? - onderbuiksgevoel?

> 70%!!

Meervoudig ernstig gewonden

SEH-bezoeken door letsel in 2012 Totaal 903.000 privé-ongeval 480.000 sportletsel 160.000 verkeersongeval 130.000 huisarts 160.000 arbeidsongeval 85.000 geweld 34.000 suïcide 14.000

Oorzaken

Oorzaken: SWOV-rapport R-2012-8 Van fietsongeval naar maatregelen: kennis en hiaten diversiteit in oorzaken

Feiten en cijfers ernstig verkeersgewonden: fietsers de grootste groep (>50%) bijna twee derde geen betrokkenheid motorvoertuig deze groep kent een sterke stijging in de afgelopen 10 jaar 75.000 slachtoffers: na fietsongeval op SEH (+17%) 15.000 opnamen per jaar (+46%) > 25% schedelhersenletsel helft van deze stijging door oudere fietser (>55 jaar) meer fietsen en grotere kans op ongeval

Feiten en cijfers komende decennia: sterke toename oudere verkeersdeelnemers per gereden kilometer grootste kans op ongeval grotere kans om door verkeersongeval te overlijden

Feiten en cijfers - schedelhersenletsel - schedelhersenletsel per gereden fietskilometer: het vaakst bij kinderen tot 12 jaar en bij 65 plussers vaak door eenzijdig ongeval (met name bij jonge kinderen) bij 65-plussers: stijgt de kans sterk naarmate de leeftijd vordert SWOV 2009, VeiligheidNL 2013

Gezondheidswinst van fietsgebruik overtreft ruimschoots het gezondheidsverlies door fietsongevallen. Gevaar: middel erger dan het kwaad Maatregelen ter bevordering ongevalreductie kunnen leiden tot minder fietsgebruik! gezondheidsverlies

Preventie? Nationale Onderzoeksagenda Fietsveiligheid (NOaF) - verbeteren fietsveiligheid -

Preventie? fietshelm geeft 45% reductie op schedelhersenletsel skihelm! - fietshelm? (ongeacht oorzaak fietsongeval) (geen reductie op fietsgebruik)

Preventie fietsgedrag - informatie maximumsnelheid - verlagen snelheidsverschillen auto s, scooters, e-bikes verbreding fietspaden en verwijderen onnodige obstakels fietshelmen (verplicht in veel landen) draagvlak - voorlichting - leeftijd ouders onderschatten kans op eenzijdig ongeval comminuty-based aanpak invoeren van airbags aan buitenzijde auto (TNO-onderzoek) vermindering dodelijke ongevallen met 44 per jaar => rol van / voor professionals...?!