3 Opdrachten Werkplaats Wonen Doel Een evenwichtige en toekomstbestendige woningmarkt. Opdracht Opstellen van een regionale visie op en regionaal programma voor de woningmarkt. Maken van een uitvoeringsprogramma en het beleggen van de acties bij de verantwoordelijke partijen. Activiteiten Inventariseren belangen en verkennen van de opgaven Opstellen van een visie op de regionale woningmarkt (2014 en 2015) Actualiseren Regionaal Woningbouwprogramma (2014 en 2015) Actualiseren Regionale Begrippenlijst (2014 en 2015) Uitvoeren Regionaal Woonbehoeftenonderzoek (2014) Actualiseren Regionale Huisvestingsverordening (2014)
Werkplaats Wonen 31 1. Context Zuidoost-Brabant is met een schaalsprong bezig. Op economisch terrein bestaat de ambitie om tot de sterkste economische regio s in Europa te behoren. In de concurrentiestrijd tussen regio s in Europa en de rest van de wereld betekent dit dat onze regio moet inzetten op het versterken van het vestigingsklimaat. Het ruimtelijk domein (de Basics van Brainport 2020) speelt daarbinnen een belangrijke rol.waarom gaan de triple helixpartijen met elkaar aan de slag? Omdat ze belang hebben bij een economische sterke regio, die mede bepaald wordt door een goede woon- en leefomgeving en een goed functionerende woningmarkt. Om te komen tot een evenwichtige en toekomstbestendige voorraad zullen de 21 gemeenten afspraken maken; over aantallen nieuw te bouwen woningen, over de kwaliteit daarvan en ook over de bestaande voorraad en over bepaalde doelgroepen, zoals arbeidsmigranten. Om afspraken te kunnen maken is een goede monitoring nodig. Afspraken worden vastgelegd in het Regionaal Programma Wonen. Als basis hiervoor is een Regionaal woonbehoefteonderzoek noodzakelijk. 2. Doelstelling en opdracht Doel van de werkplaats Wonen is een evenwichtige en toekomstbestendige woningmarkt. Een goed functionerende woningmarkt kan een bijdrage leveren aan de gewenste sociale, economische en ruimtelijke ontwikkeling van de regio Eindhoven. Wonen is namelijk meer dan alleen de woning en woonomgeving. De Werkplaats Wonen werkt aan het formuleren van de regionale opgave voor wat betreft de regionale woningmarkt om zo te komen tot een gezamenlijke strategie. Hierbij is het niet nodig om op nul te beginnen. In de afgelopen jaren zijn al diverse thema s opgepakt. Concreet heeft de Werkplaats Wonen de volgende opdrachten: Vaststellen waar de woningmarktpartijen gezamenlijk naartoe willen, qua regionale woningmarkt, en de gezamenlijk te bespreken thema s en knelpunten bepalen. De thema s en knelpunten samenvatten in een visie op de regionale woningmarkt. De visie vertalen in een programma regionale woningmarkt Op basis van het programma een uitvoeringsprogramma opstellen De benodigde middelen in beeld brengen. 3. Activiteiten en producten De doelstelling en opdracht van de Werkplaats Wonen vragen naast het opstellen van een visie en bijbehorend programma en uitvoeringsprogramma ook om een aantal andere activiteiten: Actualiseren regionaal woningbouwprogramma Het programma bevat de afspraken over het aantal te bouwen woningen per gemeente in de komende 10 jaar en de kwaliteit daarvan. Elk jaar wordt het programma geactualiseerd en wordt het een jaar opgeschoven. Het programma is gebaseerd op de provinciale prognose, deze wordt
32 eens in de 3 á 4 jaar geactualiseerd. De subregio s (Peel, Kempen en Stedelijk Gebied Eindhoven) bespreken elk hun subregionaal programma en brengen dit regionaal in. Deze worden gebundeld en vormen samen het Regionaal woningbouwprogramma. Actualiseren regionale begrippenlijst Bij het Regionaal woningbouwprogramma hoort de Regionale begrippenlijst. Doel van de begrippenlijst is om heldere afspraken te kunnen maken en verwarring over begripsdefinities te voorkomen. Deze begrippenlijst bevat belangrijke afspraken over begrippen, zoals de te hanteren sociale koopprijsgrens. Regionaal woonbehoefteonderzoek Eens in de drie jaar wordt het Regionaal woonbehoefteonderzoek uitgevoerd. Doel van dit onderzoek is om inzicht te krijgen in de behoeften van woonconsumenten in de regio. Dit onderzoek geeft belangrijke uitgangspunten en handvatten voor de kwalitatieve woningbouwafspraken. Regionale huisvestingsverordening Het SRE is als WGR+-regio bevoegd om de Regionale huisvestingsverordening vast te stellen. De Regionale huisvestingsverordening bevat afspraken over de woonruimteverdeling. Op basis van een aantal bijeenkomsten is een overzicht gemaakt van thema s die meegenomen worden in het proces om te komen tot een visie, programma en uitvoeringsprogramma. MOGELIJKE THEMA S Vraag Aanbod Afstemming vraag en aanbod Verstedelijking Scenario s Heroverweging Leegloop van dorpen woningbouwlocaties Woonmilieus Woonmilieus Toevoegen/transformeren woonmilieus Doelgroepen o Starters o arbeidsmigranten o kenniswerkers o bijzondere doelgroepen Vergrijzing Huishoudensontwikkeling Bevolkingsgroei Krimp Bestaande voorraad o sociale huursector o particuliere huursector o koopsector Verkoop huurwoningen door corporaties Wonen in BAR (bewoonde andere ruimten) Nieuwbouw Senioren geschikte woningen Wonen en zorg Extramuralisering Domotica Woonruimteverdeling o verordening o website o beschikbaarheid Transformatie Sloop en renovatie Duurzaamheid Betaalbaarheid Wensen van de woonconsument Woonmilieus Leefbaarheid Woningbouwprogramma Locatiekeuze Afstemming woningbouwprojecten Doorstroming Provinciale prognose Resultaten Onderzoek wonen en zorg
Woonbegeleiding 33 4. Samenstelling werkplaats In de Werkplaats Wonen zijn overheid, bedrijfsleven, kennisinstellingen, maar ook brancheorganisaties vertegenwoordigd. Deze brede coalitie kan een goed beeld creëren van alle facetten van de woningmarkt. Op dit moment hebben de volgende personen en organisaties zitting in de Werkplaats Wonen. Naam Overheid Frans Stienen Chris Tönissen Helm Verhees Organisatie Wethouder gemeente Helmond, bestuurlijk trekker Werkplaats Wonen, vertegenwoordiger Stedelijk Gebied Wethouder gemeente Eersel, vertegenwoordiger Kempen-gemeenten Wethouder gemeente Deurne, Vertegenwoordiger Peel-Gemeenten Bedrijfsleven / brancheorganisaties etc Willy Giesbers Adriaans Bouwgroep, voorzitter Bouwend Nederland kring Zuidoost-Brabant Rob Möhlmann Woningbelang Paul Tholenaars Woonbedrijf Jan-Willem Neggers Chaletgroep / Ramphastos Investment Moniek Derks Savant zorg Ron Kruijswijk Kruijswijk Makelaardij, regio-bestuur NVM Frans van den Boomen Bouwfonds Ontwikkeling Kennisinstellingen Rinus Verberne Fontys Hogescholen Jos Smeets TU/e 5. Werkwijze De Werkplaats Wonen functioneert in samenhang met diverse andere gremia (zie bijlage 1). De drie subregio s leveren input voor de regionale producten. Dit vraagt inzet van de gemeenten, zowel ambtelijk als bestuurlijk. Daarnaast speelt ook het Regionaal Platform Wonen een rol. Het Platform is al jaren een adviesorgaan voor wat betreft de aanpak van problemen op de woningmarkt. Daarnaast is vanuit het Platform ook het Kenniscluster Wonen opgericht, bedoelt om zo veel mogelijk kennis over de woningmarkt met elkaar te kunnen delen. Daarnaast werkt de Werkplaats Wonen op het thema arbeidsmigranten nauw samen met de Regionale Stuurgroep Arbeidsmigranten. Een aantal producten van de Werkplaats Wonen zullen vastgesteld worden in het RRO. Afspraken met een ruimtelijk planologische consequenties raken namelijk de bevoegdheden van de Provincie.
Tot slot werkt de Werkplaats Wonen samen met de Werkplaats Strategie Ruimte, aangezien het onderwerp wonen eigenlijk altijd te maken heeft met ruimtelijke problematiek / consequenties. 34 6. Mensen en Middelen De Werkplaats Wonen wordt vanuit de Metropoolregio Eindhoven ondersteund door een procesmanager. Kosten Voor uitvoering van deze opdrachten zijn middelen nodig. Aangezien op dit moment het uitwerken in concrete thema s en doelen nog moet starten (zie planning, wordt hier volstaan met benoemen van de nu benodigde middelen Activiteit Leveringen en diensten door Kosten Frequentie derden Regionaal Rapport sociale voorraad en 5.500 jaarlijks Woningbouwprogramma doelgroepen Regionale Begrippenlijst - - - Regionale Publicatie in media 5.000 eenmalig Huisvestingsverordening Woonbehoeftenonderzoek Bijdrage aan kenniscluster 7.000 jaarlijks wonen NVM-kwartaalcijfers 2.100 jaarlijks Onderzoek wonen en zorg 54.000 eenmalig Uitvoeren 200.000 1x per 3 jaar woonbehoeftenonderzoek Totaal 273.600
35 Bijlage 1. Werkplaats Wonen in schema