LEIP Dongecentrale LEIP: motor voor energietransitie dongecentrale IV- 2015 Landelijk Energie Innovatie Platform 4 juni 2013 in opdracht van BOEi - Erfgoed in ontwikkeling Transformatieplein - Provada 2013 transformatiearchitect powered by jadearchitecten
van nelle fabriek dongecentrale Rotterdam: herontwikkelingen maken gebruik van stedelijke massa Geertruidenberg eo.: gering lokaal draagvlak, gebruikers moet worden aangetrokken van buiten Herbestemming of transformatie van grote industriële complexen valt of staat met de toestroom van nieuwe gebruikers. De met de Dongecentrale vergelijkbare gebouwen zoals de Van Nelle Fabriek of de Maassilo in Rotterdam kunnen leunen op een stedelijke massa. Gebouwen omringd door voldoende gebruikers kunnen vaak omgebouwd worden tot creatieve hotspot. De Dongecentrale mist deze stedelijke massa. Een creatieve fabriek ligt niet voor de hand. De toekomstige gebruikers van de Dongecentrale komen voor het grootste gedeelte van buiten Geertruidenberg, Raamsdonkveer en Oosterhout. zoekgebied gebruikers 2
Landschaftspark Duisburg Nord Gasometer Oberhausen Zeche Zollverein Küppersmühle Duisburg De Dongecentrale heeft behoefte aan een functie met een grote gebruikers-reikwijdte. Soortgelijke transformaties zijn te vinden in het Ruhrgebiet. Ieder complex heeft een unieke functie gekregen waarmee specifieke bezoekers worden aangetrokken. Deze gebouwen hebben een combinatie van educatief en recreatief programma. Vanwege hun bekendheid komen bezoekers van buiten het Ruhrgebiet. transformaties met een grote reikwijdte 3
utrecht rotterdam 45 40 Toekomstige gebruikers zullen voornamelijk gevonden kunnen worden in de Drechtsteden, Rotterdam, West-Brabant en tussenliggende gebieden. Utrecht, Eindhoven en Antwerpen liggen weliswaar iets verder weg maar kunnen ook met specifiek programma worden bereikt. drechtsteden 30 35 s hertogenbosch 30 25 30 roosendaal breda tilburg 50 50 eindhoven antwerpen stedelijke reikwijdte Dongecentrale 4
mainport rotterdam 45 industriecluster drechtsteden 20 haven moerdijk 20 haven antwerpen 50 Rondom Geertruidenberg liggen een aantal belangrijke (havengerelateerde) industrieclusters die toekomstige gebruikers kunnen leveren. Gedurende tientallen jaren in haar bestaan vormde de Dongecentrale een middelpunt tussen deze industiegebieden. industrieclusters rondom Dongecentrale 5
universiteit utrecht Samenwerking tussen bedrijven en kennisinstituten leidt tot innovaties en kennisuitwisseling. Rondom de Dongecentrale bevinden zich diverse ROC opleidingen, verder weg liggen een aantal grote kennisinstituten. technische universiteit delft technopolis tno 50 universiteit rotterdam 50 rdm campus rotterdam 35 40 roc dordrecht 30 30 roc s hertogenbosch 40 15 25 roc oosterhout 30 30 roc breda roc tilburg 50 roc roosendaal green chemistry campus bergen op zoom high tech campus eindhoven technische universiteit eindhoven kennisinstituten rondom Dongecentrale 6
De Dongecentrale ligt op een strategische positie in het (stedelijk) landschap. De nieuwe invulling van de centrale kan aanhaken op industrieclusters, toerisme en Brabant als culturele hoofdstad in 2018. De Dongecentrale kan worden bereikt via de omliggende snelwegen maar ook via het water. biesbosch 5 25 drunense duinen Brabant Culturele Hoofdstad 2018 strategische ligging Dongecentrale 7
decentraal centraal Voor ca. 1900 wekte iedere fabriek zijn eigen energie op. De energievoorziening was decentraal geregeld. Na ca. 1900 waren de fabrieken aangesloten op een centrale machine die energie opwekte. De energievoorziening was centraal geregeld, het complex kreeg de naam centrale. van decentraal naar centrale 8
belangrijke bron voor werkgelegenheid geertruidenberg en omgeving? decentrale energie dongecentrale I - 1919 dongecentrale II - 1929 dongecentrale III - 1950-1978 amercentrale 1952 decentrale energie natuurlijke bronnen decentrale innovatie energieinnovatie energieinnovatie energieinnovatie energietransitie energietransitie Innovatie staat al van oudsher aan de basis van nieuwe vormen van energievoorziening. Eerst van decentrale naar centrale energieopwekking. Deze energie leverende centrales werden steeds groter tot ze een landelijke of zelfs internationale rol kregen. De centrales werkten hoofdzakelijk met fossiele brandstoffen. Schadelijk voor mens en milieu, en niet onuitputtelijk. Als reactie hierop ontstonden en ontstaan er opnieuw decentrale vormen van energieopwekking. Dit zijn doorgaans natuurlijke vormen van energie, gewonnen uit eindeloze bronnen zoals wind, water en zon. de Dongecentrale was een innovatie Fossiele brandstoffen - zoals bijvoorbeeld olie - raken op, hergebruik van energie is effectiever. De overgang van fossiele brandstoffen naar duurzame of hernieuwbare energie heet energietransitie. Nederland heeft een plan opgesteld voor energietransitie. Volgens dit plan moet ons land in 2020 één van de duurzaamste landen van Europa zijn. In de overgangsperiode wordt het aandeel conventionele energiebronnen - zoals kolencentrales - steeds verder verkleind, en wordt tegelijkertijd gewerkt om zo veel mogelijk energie te besparen. Het doel is om uiteindelijk tot een volledig duurzame energievoorziening te komen. Energietransitie omvat niet alleen het bouwen van windmolens en dergelijke, maar ook onderzoek naar duurzame technologie, zoals opvang en afvang van CO2 en elektrisch vervoer. Om een kwalitatieve transitie te bewerkstelligen moet er minder energie verbruikt worden en dit kan voornamelijk door het opnieuw lokaal maken van bronnen. Dit wordt energie-afdaling genoemd waarbij dus minder energie wordt gebruikt. Door het gebruik van fossiele brandstoffen wordt momenteel een te grote druk gelegd op het milieu. Alleen door hernieuwbare grondstoffen en energiebronnen te benutten wordt de totale ecologische keten ontlast, dit zou moeten resulteren in een krimp van de voetafdruk die de mens op de aarde achterlaat. Dit vereist dus meer dan alleen een transitie in energie, het vereist een verandering in denken, doen en laten. Bron: uwiki en wikipedia 9
In Nederland en daarbuiten wordt volop geëxperimenteerd met nieuwe manieren om duurzaam energie op te wekken. Vroeg of laat vinden deze uitvindingen hun weg naar de consument en dragen zo bij aan de energietransitie. energie-innovatie door experiment 10
wat als......de Dongecentrale weer een energiecentrale wordt? 11
belangrijke bron voor werkgelegenheid geertruidenberg en omgeving nieuwe werkgelegenheid LEIP decentrale energie dongecentrale I - 1919 dongecentrale II - 1929 dongecentrale III - 1950-1978 amercentrale 1952 decentrale energie natuurlijke bronnen decentrale innovatie dongecentrale IV- 2015 Landelijk Energie Innovatie Platform energieinnovatie energieinnovatie energieinnovatie energietransitie energietransitie Er wordt volop geëxperimenteerd met alternatieve nieuwe energiebronnen en vormen, maar om echt om te schakelen naar een duurzame samenleving is meer dan alleen een transitie in energie vereist. Het vereist een verandering in denken, doen en laten. En juist hiervoor zien wij een nieuwe rol weggelegd voor de nieuwe Dongecentrale. Het opwekken van energie zal in de nabije toekomst vooral natuurlijk, decentraal en lokaal gebeuren maar op weg hier naar toe is er behoefte aan bundeling van kennis, ruimte voor experiment en onderzoek en publiciteit voor baanbrekende innovaties. De Dongecentrale heeft de ruimte en symboolwaarde om een platform te worden voor energie-innovaties. Het zou het Landelijk Energie Innovatie Platform kunnen worden. Kortweg LEIP. ga voor een uniek programma waar vraag naar is 12
LEIP decentrale innovatie dongecentrale IV- 2015 Landelijk Energie Innovatie Platform 13
Functie met grote reikwijdte De Dongecentrale krijgt een functie met een grote reikwijdte die zowel lokaal als landelijk gebruikers aantrekt Programma voldoende groot Het programma is voldoende groot en permanent om aan te sluiten bij de omvang van de centrale Symboolwaarde genereert draagvlak Het nieuwe gebruik bouwt voort op de symboolwaarde en kan mede daardoor rekenen op voldoende draagvlak Flexibel gebruik Het programma kan gefaseerd worden opgezet en dient meerdere gebruikersgroepen Sluit aan bij het karakter van het complex De (start)investeringen blijven beheersbaar door aan te sluiten bij de ruimtelijke kenmerken van de gebouwen uitgangspunten transformatiestrategie 14
universiteit utrecht utrecht technische universiteit delft technopolis tno universiteit rotterdam rotterdam Superpositie van de verschillende gebruikers-reikwijdtes laten zien dat de Dongecentrale een centrumpositie kan vervullen voor bedrijven, kennisinstituten en recreanten. mainport rotterdam rdm campus rotterdam industriecluster drechtsteden roc dordrecht haven moerdijk drechtsteden biesbosch roc s hertogenbosch dongecentrale s hertogenbosch roc oosterhout drunense duinen roc roosendaal roosendaal roc breda breda roc tilburg tilburg green chemistry campus bergen op zoom high tech campus eindhoven technische universiteit eindhoven eindhoven haven antwerpen antwerpen reikwijdte Dongecentrale: centrumpositie voor bedrijven, kennisinstituten en recreanten 15
ketelhuis machinehal schakelhuis driedeling in volume gevel: staalskelet met metselwerk- en glasvullingen imposante hoogte in ketelhuis en machinehal (introvert) en panorama-zicht vanaf hogere verdiepingen (extrovert) jadekleurig staalskelet uit vakwerken en liggers zware betonnen funderingsplaat geschikt voor zware lasten historische machines verwijzen naar de oorspronkelijke energiecentrale behoud karakteristieke elementen 16
imposante afmeting machinehal 17
imposante afmeting ketelhuis 18
Niet iedere functie is makkelijk in te passen binnen de geldende regels en wetten. Naast het feit dat voor woningen veel kostbare aanpassingen nodig zijn (die ook afbreuk zouden doen aan de ruimtelijke kwaliteit van de meeste gebouwen), ligt deze functie op korte termijn ook niet voor hand in deze omgeving. Beter is te zoeken naar een bestemming die past binnen het gebied en de regelgeving en welke het mogelijk maakt de karakteristieke elementen van de centrale te behouden. zoek naar een bestemming die is in te passen in het gebied 19
ketelhuis bvo: 3340 m2 bruto inhoud: 55935 m3 vormfactor*: 16,7 filtergebouw bvo: 925 m2 (incl. kelder) bruto inhoud: 5445 m3 vormfactor*: 5,9 machinehal bvo: 1670 m2 bruto inhoud: 24740 m3 vormfactor*: 14,8 schakelhuis bvo: 2900 m2 bruto inhoud: 13535 m3 vormfactor*: 4,6 woningen bvo: 1335 m2 bruto inhoud: 4150 m3 vormfactor*: 3,1 kantoorgebouw bvo: 1800 m2 bruto inhoud: 7232 m3 vormfactor*: 4,0 Iedere m2 vertegenwoordigd een aantal m3 s. Het ketelhuis en de machinehal hebben relatief weinig vloeroppervlakte ten opzichte van de inhoud. Verhuur voor bijvoorbeeld werkplekken is hier geen optie. Om deze twee gebouwen te kunnen exploiteren is een specifiek programma nodig waardoor mensen van buitenaf aan getrokken worden. Er kan inhoud meeverhuurd worden aan ander programma in het complex, denk aan experimentruimte waar grote hoogte voor nodig is. Om de vormfactor iets gunstiger te maken is het mogelijk om zowel in het ketelhuis als in de machinehal extra vloeren te maken. Het is hierbij van belang de imposante afmetingen van de ruimten te behouden. *vormfactor = ruimtebeslag per m2 bruto vloeroppervlakte oppervlakte vs. inhoud 20
programma gebruikers programma gebruikers programma gebruikers opbrengsten uitgaven uitgaven opbrengsten instandhouding complex kost ca. 2,3 milj. tijd FASE 1 Het complex wordt in stand gehouden met het nodige onderhoud en veilig gemaakt voor een tijdelijk gebruik. Er wordt intensief gewerkt aan het creëren van publiciteit voor de Dongecentrale. Het doel is delen van het complex nu al in gebruik te nemen waardoor waarde ontstaat. Immers een leegstaand gebouw is minder waard dan een gebouw in gebruik. Voor de tijdelijke programma s zijn geen grote investeringen nodig. Idealiter zijn de aangetrokken programma s kostendekkend. FASE 2 Het is van belang een goed vestigingsklimaat te scheppen waardoor investeerders worden aangetrokken. Ruimtes worden geschikt gemaakt voor verhuur op projectbasis en permanent gebruik. Ondersteunend programma, zoals een restaurant, vindt een plek in het complex. Het unique sellingpoint is het aanbieden van onderzoeksfaciliteiten. Gebruikers profiteren van de stroom bezoekers om hun innovaties onder de aandacht te brengen bij een groot publiek. FASE 3 Door de publiciteit en de onderzoeksfaciliteiten wordt de Dongecentrale steeds meer een begrip binnen energieminnend Nederland. Kennisinstituten en innovatieve bedrijven werken intensief samen. De overheid, het bedrijfsleven en de kennisinstituten investeren in nog betere faciliteiten. Bedrijven vestigen zich permanent. FASE 4 Op het nabij gelegen terrein hebben nieuwe bedrijven zich gevestigd, kinderen leren al spelenderwijs over het opwekken van energie. Lokale ondernemers hebben een nieuwe bron van inkomsten. De werkgelegenheid in de regio is opmerkelijk verbeterd. De nieuwe Dongecentrale is de motor voor energietransitie - hét Landelijke Energie Innovatie Platform. opbrengsten vs. uitgaven 21
bedrijven & instituten energieinnovatie recreanten energierecreatie zelfvoorzienend publiciteit verhuur op projectbasis explorelab kennisinstituten ondernemers verkoop / verhuur gebouwdelen innovatief kenniscentrum start enecotour aanbieden onderzoeksfaciliteiten platform voor bijeenkomsten toevoegen oppervlakte educatieve kennisuitwisseling kolendiner uit je eigen stad restaurant lever je energie in (sport) energie museum Landelijk Energie Innovatie Platform (LEIP) rondleiding energie historie opzet museum door oudmedewerkers wek je eigen energie op energie inspiratiecentrum kost + Energie levert + Energie meerdere dragers van het plan 22
Genereer publiciteit voor de Dongecentrale door de ruimte (tijdelijk) te benutten voor initiatieven van buitenaf. Initiatieven die de plek kunnen versterken, bijvoorbeeld door het inzetten van de lege ruimtes rond het complex of de imposante afmetingen binnen in de centrale. aanjaag-programma (vaak tijdelijk) 23
Laat mensen kennis maken met de energiehistorie en vooral de energietoekomst. Wat ligt achter ons en waarom is het zo gegaan. Hoe staat het er nu voor en waar moeten we met z n allen aan werken voor de toekomst. Transitie vereist een verandering in denken, doen en laten. Dit is de nieuwe rol van de Dongecentrale. energierecreatie 24
Biedt onderzoeksfaciliteiten aan. Verhuur ruimte op projectbasis. Maak het laagdrempelig. Initiatieven zonder groot startkapitaal krijgen de mogelijkheid zich te ontplooien. De spin-off ontstaat op het moment dat de Dongecentrale ook zorgt voor een podium, een platform om nieuwe ideeën voor een groter publiek te ontsluiten. energie-innovatie door bedrijven en kennisinstituten 25
Hoor de wind waait door de rietjes Luidruchtige windmolenparken zijn achterhaald. Door rietjes verandert een wolkenkrabber in een geruisloze windenergiecentrale. De Strawscraper is een voorstel om de Söder Torn in Stockholm met veertien verdiepingen te verhogen en het gebouw te voorzien van duizenden rietjes. Het plan van Belatchew Arkitekter verandert een nietszeggende toren in een stadse energiecentrale waarbij de wind het werk doet. De rietjes in het concept zijn gemaakt van een composiet met piëzo-elektrische eigenschappen, wat inhoudt dat de positieve en negatieve elektrische ladingen in de piëzo-elektrische kristallen in het materiaal gescheiden zijn. Doordat de rietjes buigen in de wind worden de kristallen vervormd. Daarmee wordt elektrische spanning gegenereerd. Een licht briesje is al genoeg om de rietjes te laten buigen. Zo ontstaat een façade die constant in beweging is en lijkt het statische gebouw te ademen. De oplossing is ook nog eens zo goed als stil, in tegenstelling tot windmolens die een behoorlijke impact kunnen hebben op de omgeving. Bovendien passen de rietjes op nieuwe, maar ook op bestaande gebouwen. De energie die opgewekt wordt, kan dan direct in het gebouw gebruikt worden. Bron: Bright Zonnecellen komen uit de printer Australische wetenschappers zijn erin geslaagd om zonnecellen te printen op een plastic, flexibel A3-vel. De zonnecellen zijn tien keer groter dan eerder geprinte cellen en kunnen (op termijn) ook op andere materialen, zoals staal en glas, worden geprint. De organische fotovoltaïsche cellen produceren 10 tot 50 watt per vierkante meter. Volgens het onderzoeksteam van het Victorian Organic Solar Cell Consortium (VICOSC) biedt het printen van zonnecellen op zo n grote schaal veel mogelijkheden. De zonnecellen kunnen bijvoorbeeld verwerkt worden in reclame-uitingen om lampen en andere interactieve elementen van stroom te voorzien. We kunnen ze zelfs in laptoptassen verwerken om te zorgen voor noodstroom, vertelt wetenschapper Scott Watkins. Onderzoeker David Jones denkt veel groter. Op termijn kunnen we de zonnecellen lamineren op de ruiten van wolkenkrabbers. Door gelijk op materialen als staal te printen, zijn we in staat de cellen ook in dakmaterialen te verwerken. Bron: Trouw Google neemt startup zwevende windturbines over Google heeft het bedrijf Makani Power overgenomen. Zij hebben een techniek ontwikkeld waarbij door middel van een zweefvliegtuigje groene energie wordt opgewekt. Zoekmachine Google investeerde eerder $15 mln ( 11,6 mln) in het Amerikaanse Makani Power, maar heeft de startup nu volledig overgenomen. Het project zal worden gevestigd onder de innovatieve tak, Google X. Makani is blij met de overname: De timing kon niet beter, nu vorige week de eerste vlucht met de Wing 7 is voltooid. Het opwekken van groene energie is een van de grootste kwesties in de wereld op dit moment. Google probeert hier al jaren aan bij te dragen, zegt Astro Teller van Google X. De technologie van Makani Power heeft de deur naar een nieuwe mogelijkheid voor het winnen van groene stroom geopend. Google heeft de middelen om meer tests uit te voeren, zodat de techniek verder kan worden ontwikkeld. Duurzame energie De techniek lijkt soortgelijk te zijn als die van het Nederlandse bedrijf Ampyx Power. De kleine vliegtuigjes vangen wind op terwijl ze in de lucht zweven. Door de windkracht wordt energie opgewekt, dat via een kabel naar een op de grond staande stroomgenerator wordt gebracht. Dankzij deze methode kunnen de minivliegtuigen tot wel tien keer de snelheid van de actuele windsnelheid ontvangen. Het is nog niet bekend wanneer de zwevende windturbines op de markt worden gebracht. Ampyx Power schat dat de duurzame energie van hun Power Plane in 2016 kan concurreren met goedkope energie van kolencentrales. Bron: Duurzaam Bedrijfsleven Kijk ook eens op energyfuture.nl en laat je inspireren! ter inspiratie 26
wo 4 april vr 6 april za 7 april t/m 30 juli wo 11 april za 14 & zo 15 april ma 16 april do 19 april za 21 april zo 22 april wo 25 april vr 27 april di 1 & wo 2 mei vr 4 mei za 5 & zo 6 mei wo 9 mei za 12 & 13 mei do 17 mei za 19 mei zo 20 mei wo 23 mei do 24 t/m zo 27 mei za 26 & zo 27 mei ma 28 mei t/m 30 augustus vr 1 juni za 3 juni wo 6 juni za 9 & zo 10 juni di 12 t/m do 14 juni do 14 juni za 16 juni zo 17 juni wo 20 juni do 21 juni vr 22 juni za 23 & zo 24 juni za 23 juni evenement: Seminar Getijden- en Golfenergie, kansen voor de Nederlandse maritieme industrie evenement: Debat over de energie van de toekomst expositie: 100 jaar energie in Nederlandse huishoudens lezing: De propeller is terug van weggeweest, TU Delft rondleiding: Dongecentrale vroeger en nu (mogelijkheid tot verlenging naar Amercentrale) evenement: Opening explorelab TUdelft en TUeindhoven rondleiding: Week rondleiding over de energieinspiriatieroute workshop: Maak je eigen huis energiezuinig, JADE architecten rondleiding: Weekend rondleiding over de energieinspiriatieroute lezing: Het gaat lukken. Energietransitie in Nederland, Jan Rotmans evenement: Opening uitbreiding Nederlands Energiemuseum evenement: Seminar Zonne-energie 2018 met interessante praktijkcases evenement: Energiek ondernemersontbijt regio Brabant rondleiding: Amercentrale, de toekomst lezing: Op weg naar betere verbinding tussen energievoorziening en eindgebruikers, TNO rondleiding: Dongecentrale vroeger en nu (mogelijkheid tot verlenging naar Amercentrale) rondleiding: Week rondleiding over de energieinspiriatieroute workshop: Wek je eigen energie op (alleen voor kinderen van 3 t/m 6 jaar) rondleiding: Weekend rondleiding over de energieinspiriatieroute lezing: Getijstroom uit Oosterscheldekering, Tocardo International BV expositie: 3e wereldtentoonstelling voor duurzame en schone energie ism Energy Valley Groningen rondleiding: Amercentrale, de toekomst expositie: Een jurk van melk, kleding gemaakt van restproducten evenement: Energiek ondernemersontbijt regio Brabant evenement: Energie voor energie, 6 uur spinningmarathon workshop: Maak je eigen huis energiezuinig, JADE architecten rondleiding: Dongecentrale vroeger en nu (mogelijkheid tot verlenging naar Amercentrale) evenement: European Energy Conference (E2C) 2018 rondleiding: Week rondleiding over de energieinspiriatieroute workshop: Haal meer uit uw elektrische auto rondleiding: Weekend rondleiding over de energieinspiriatieroute lezing: Amercentrale op naar 100% biomassa, Essent workshop: Maak kennis met de nieuwe duurzaamheidsmaatregelen in het bouwbesluit 2018, SBR workshop: Toetsing energieprestatie van gebouwen met opnameprotocollen, Duurzaam gebouwd rondleiding: Amercentrale, de toekomst evenement: Dance Energy Special op de sustainable dancefloor agenda april-mei-juni 2018 27
ketelhuis tentoonstelling van oude en nieuwe energie, ruimte voor evenementen, kleine lokale voorzieningen, panorama energieplatform filtergebouw aanlegplaats waterrecreanten, trouwlocatie, brasserie, ruimte voor evenementen schakelhuis test, onderzoek en presentatie door kennisinstituten en bedrijven woningen test, onderzoek en presentatie door kennisinstituten en bedrijven stadsmoestuin parkeren innovatiepark machinehal kinder leer- en doecentrum, testlaboratorium kantoorgebouw test, onderzoek en presentatie door bedrijven en bedrijven innovatiepark parkeren positie programma 28
educatie & inspiratieroute educatie & inspiratieroute Gebruikers worden met elkaar verbonden door een route met een educatieve en inspirerende functie. De route loopt zowel langs de onderzoeksruimten, die hoofdzakelijk door bedrijven en kennisinstituten gebruikt worden, als door de meer publieke of recreatieve voorzieningen zoals het LEIP lab, het energieplatform en de sportschool. Vanaf de educatie- en inspiratieroute zijn de historische machines en de nieuwste energieinnovaties te zien. educatie & inspiratieroute 29
de nieuwe Dongecentrale LEIP: motor voor energietransitie Dongecentrale filmzaal lezingentheater restaurant LEIP presentatieen overlegruimten energiewinkel en dansstudio energieleverende sportschool eventuele extra vloeren werkplekken onderzoeksfaciliteiten innovatiepark LEIP experimenteer-, expositie- en evenementenhal LEIP lab testruimten facilitaire ruimten publiek waterpaviljoen stadsmoestuin ketelhuis tentoonstelling van oude en nieuwe energie, ruimte voor evenementen, kleine lokale voorzieningen, panorama energieplatform machinehal kinder leer- en doecentrum, testlaboratorium schakelhuis test, onderzoek en presentatie door kennisinstituten en bedrijven kantoorgebouw test, onderzoek en presentatie door bedrijven en bedrijven filtergebouw aanlegplaats waterrecreanten, trouwlocatie, brasserie, ruimte voor evenementen positionering programma 30
ketelhuis tentoonstelling van oude en nieuwe energie, vrije ruimte voor evenementen, kleine lokale voorzieningen, panorama energieplatform machinehal kinder leer- en doecentrum, testlaboratorium voor kennisinstituten en bedrijven schakelhuis test, onderzoek en presentatie door kennisinstituten en bedrijven Dongecentrale LEIP - Landelijk Energie Innovatie Platform 31
LEIP experimenteer-, expositie- en evenementenhal 32
LEIP energieplatform en restaurant 33
LEIP lab 34
Na 60 jaar leegstand is deze bunker in Hamburg getransformeerd naar een vreedzaam gebruik voor mens en milieu: de Energiebunker. Het moet een symbool worden voor energie. Het voormalige oorlogspand wordt omgebouwd tot een innovatieve energiecentrale die schone elektriciteit uit o.a. biomassa produceert voor de aangrenzende wijk. Op het dek in een van de ronde silo s bevindt zich een restaurant en informatiecentrum met uitzicht over de stad. ter inspiratie - energiebunker Hamburg 35
Dongecentrale LEIP entreegebied 36
Dongecentrale LEIP innovatiepark 37
de toekomst: verkocht! terrein voor energieke bedrijven 38
transformatie & transformatiearchitect Transformatie is een belangrijke opgave voor de toekomst, en terecht: bestaande gebouwen bieden tal van mogelijkheden voor hergebruik. JADE architecten is gespecialiseerd in het transformeren van gebouwen en gebieden. Om antwoord te kunnen geven op vragen omtrent leegstand en om inzicht te geven in de mogelijkheden van herontwikkeling hebben wij de service Transformatiearchitect.nl opgezet. Een gebouw in gebruik heeft een grotere waarde dan een leegstaand gebouw. Als een leeg gebouw een nieuw gebruik krijgt, wordt de waarde vergroot. De schoonheid, stevigheid en bruikbaarheid van gebouwen maakt het mogelijk ze te transformeren en daarmee hun levensduur te verlengen. Transformatie resulteert in het ombuigen van een waardedaling of leidt zelfs tot een waardevermeerdering van het vastgoed of gebied. Een getransformeerd gebouw krijgt opnieuw betekenis voor zijn omgeving en voor de nieuwe gebruikers. Wanneer een locatie weer goed gebruikt wordt, brengt dit nieuwe voorziene of onvoorziene ontwikkelingen in de directe omgeving op gang. De nadruk in de werkwijze van Transformatiearchitect ligt op het benutten van bijzondere gebouwkenmerken voor een toekomstig gebruik. Transformatiearchitect verkent de unieke mogelijkheden en geeft een beeld van de toekomstwaarde. Wij ontwerpen en ontwikkelen duurzame transformaties waardoor de levensduur van gebouwen wordt verlengd, ze een rol blijven spelen in de samenleving en hun waarde wordt behouden of vergroot. Elke transformatieopgave, elk proces, elke opdrachtgever is anders en verdient een gericht onderzoek en een persoonlijke benadering. JADE architecten heeft hier de kennis en ervaring voor, maar doet dit niet alleen. Per project wordt een team van specialisten samengesteld. Wij geloven in de synergie van een multidisciplinaire samenwerking. BIM-technieken maken communicatie en uitwisseling van informatie eenvoudig, snel, inzichtelijk en efficiënt. Bestempel samen met Transformatiearchitect een gebouw of gebied voor de toekomst en kom er achter voor welke nieuwe functies het geschikt is geef het een tweede kans door ruimte te geven aan nieuwe initiatieven match het met de gebruikersvraag vanuit de markt geef het betekenis voor de buurt verander een bestaand object in een duurzame parel krijg inzicht in de toekomstwaarde buig waardevermindering om naar waardevermeerdering en neem gefundeerde beslissingen voor de toekomst Wat kan transformatiearchitect voor u betekenen? 39
LEIP ongecentrale II - 1929 ecentrale III - 1950-1978 amercentrale 1952 decentrale energie natuurlijke bronnen decentrale innovatie dongecentrale IV- 2015 Landelijk Energie 4 juni 2013 in opdracht van Innovatie BOEi - Erfgoed Platform in ontwikkeling Transformatieplein - Provada 2013 energieinnovatie energieinnovatie energietransitie energietransitie transformatiearchitect powered by jadearchitecten ir. Eelco Dekker +31 (0)6 52322850 ir. Ernst de Jager +31 (0)6 29192505 info@jadearchitecten.nl transformatiearchitect.nl jadearchitecten.nl Proveniersstraat 43b 3033 CH Rotterdam colofon 40