Wees zoals je wil zijn (Socrates) Over jezelf vinden en worden, ook op school elkegovaerts@ppw.kuleuven.be
Programma - Verkenning identiteitsontwikkeling - Opbouw kader identiteitsontwikkeling - Resultaten onderzoek - Gevolgen voor de klaspraktijk
Verkenning identiteitsontwikkeling Noteer op kaartjes hoe je merkt dat leerlingen bezig zijn met identiteitsontwikkeling of wat er meespeelt in die identiteitsontwikkeling Per kaartje: - 1 idee = 1 kaartje - Leesbaar - Max 3 lijnen
Kader identiteitsontwikkeling
Kader identiteitsontwikkeling basis
Kader identiteitsontwikkeling zelfvertrouwen basis
Kader identiteitsontwikkeling Exploratie en keuzes maken zelfvertrouwen basis
Kader identiteitsontwikkeling Keuzes maken foreclosure achieved Geen exploratie exploratie difuse moratorium Geen keuzes maken
Kader identiteitsontwikkeling In interactie met de omgeving Exploratie en keuzes maken zelfvertrouwen basis
Kader identiteitsontwikkeling In interactie met de omgeving Persoonlijkheid Genderidentiteit Exploratie en keuzes maken zelfvertrouwen basis
Kader identiteitsontwikkeling In interactie met de omgeving Persoonlijkheidsontwikkeling Genderidentiteit Exploratie en keuzes maken zelfvertrouwen basis Jongens meisjes
Wat zegt onderzoek?
Wat zegt onderzoek? Er is een duidelijk verband tussen identiteitsontwikkeling en schools functioneren: - Rechtstreeks Verschillende statussen hebben een directe impact op het academisch presteren - Onrechtstreeks Verschillende statussen hangen samen met variabelen die de academische prestaties beïnvloeden
Wat zegt onderzoek? Rechtstreeks verband: - De achievement status heeft een directe positieve impact op academisch presteren, de diffuse status een negatieve - Personen met een foreclosed status functioneren en presteren enkel goed in een gestructureerde omgeving waar geen introspectie wordt gevraagd.
Wat zegt onderzoek? Onrechtstreeks verband: - De diffuse status hangt samen met negatieve ontwikkelingsuitkomsten (gedragsproblemen, hyperactiviteit, middelenmisbruik, lager zelfvertrouwen, delinquentie, minder optimisme, sociale isolatie, weinig zelfsturing en cognitieve impulsiviteit, weinig proactief zijn en een slechte aanpassing.) - Dit heeft negatieve impact op het schools functioneren
Wat zegt onderzoek? Onrechtstreeks verband: - Met de foreclosed status zijn zowel een aantal problematische als positieve kenmerken verbonden. Bij de problematische kenmerken gaathet over autoritair gedrag, moeite met probleem-oplossen onder stress, stereotiepe/pseudo-intieme relaties. Bij de positieve kenmerken gaat het over weinig angst, goede relaties met ouders, tevredenheid met het onderwijs, verzet tegen druggebruik.
Wat zegt onderzoek? Onrechtstreeks verband: - Personen met een moratorium status scoren hoog op autonomie, scoren hoog op intimiteit in interpersoonlijke relaties. Daarnaast ervaren ze veel angst. - De achievement status is gerelateerd met bevredigende persoonlijke relaties en morele ontwikkeling. Daarnaast werken deze personen goed onder stress, tonen ze culturele verfijning, zijn ze reflectief in het nemen van beslissingen, en hebben ze meer kans om in een intieme relatie te zijn.
Wat zegt onderzoek? Onrechtstreeks verband: De moratorium en achievement status hangen samen met de meest positieve ontwikkelingsuitkomsten. Deze personen gaan ook het meest proactief om met het oplossen van levensdilemma s. Ze hebben de meest constructieve aanpak van identiteitsproblemen.
Wat zegt onderzoek? Er is een verband tussen identiteitsstijlen en leeftijd, en identiteitsstijlen en geslacht: - Op jongere leeftijd bevinden jongeren zich vaker in de foreclosed of de diffuse status - Jongens blijven langer in deze statussen dan meisjes. Dit verschil verdwijnt naarmate de leeftijd stijgt.
Naar de klaspraktijk Hoe kan je ingrijpen op de identiteitsontwikkeling: 1) Je kan ingrijpen vanuit het denkkader: Ingrijpen op de verschillende onderdelen van het schema Ingrijpen vanuit een focus op bepaalde groepen vanuit een probleemstelling 2) Je kan preventief ingrijpen Vanuit de zelfdeterminatietheorie (Deci & Ryan, 2002) vanuit het creëren van optimale voorwaarden.
Naar de klaspraktijk Zelfvertrouwen: - Procesgericht werken - Vanuit sterktes van de leerling - Positieve en eerlijke feedback - Realistisch prijzen - Via het hidden curriculum hebben scholen invloed op attitudes, zelfconcept en waarden van leerlingen
Naar de klaspraktijk Exploratie en keuzes maken: - Zelfreflectie bevorderen - Persoonlijk portfolio - Schrijfopdrachten - Aanbieden van alternatieven - In contact brengen met rolmodellen - Ontwikkelen van cognitieve vaardigheden en processen van beslissingen nemen
Naar de klaspraktijk Focus op bepaalde groepen: - Diffuse status - Interventies om aan betekenisvolle exploratie te doen, leren beslissingen nemen - Foreclosure - Interventies die erop focussen om te exploreren, mogelijke alternatieve keuzes te formuleren en over te gaan van externe naar interne oriëntatie
Naar de klaspraktijk zelfdeterminatietheorie (Deci & Ryan, 2002)- 3 basisbehoeften: - Nood aan autonomie - Nood aan competentie - Nood aan verbondenheid
Naar de klaspraktijk Casus van Susanna Anderstalige nieuwkomer in reguliere klas Belgische stiefvader, zeer autoritair en strikt, Stiefvader heeft veel aandacht voor het Nederlands, maar is het niet eens met de school over de juiste aanpak. Zeer gesloten meisje, leerkrachten zien haar ook nooit lachen. Moeilijke aanpassing Susanna speelt ook erg goed piano. Vertelt in de lessen taal en talent haar verhaal aan een groepje medeleerlingen,
Naar de klaspraktijk Casus van Adil Moeilijk gedrag in de les wiskunde, slechte resultaten Adil lijkt gedemotiveerd (hangen in zijn stoel, komt bij opmerkingen uit de lucht vallen) Stelt t.o.v. de leraar: als ik het niet kan, is omdat jij het niet goed uitlegt. Vorig jaar met andere leerkracht ging het wel goed- Adil kijkt hier zelf ook met heimwee op terug
Naar de klaspraktijk Casus van Thomas Thomas vertoont erg verschillend gedrag bij verschillende leerkrachten. Bij de leerkracht techniek valt hij nauwelijks op, de leerkracht zedenleer vindt dat hij duidelijk te weinig zelfvertrouwen heeft, de lerares wiskunde vindt juist dat hij er een overdosis aan heeft. Dit uit zich in luid en aanstellerig machogedrag. Deze leerkracht weet niet goed hoe ze met hem moet omgaan. Hij is erg goed in wiskunde. Thomas heeft een gehoorprobleem.
Naar de klaspraktijk Casus van Arash