Wijziging uitvoerder & pensioenregeling 2015 25 november 2014

Wijziging uitvoerder & pensioenregeling 2015 25 november 2014 1

Doel van deze bijeenkomst Toelichting waarom overstap naar nieuwe pensioenuitvoerder Toelichting waarom nieuwe pensioenregeling per 1-1-2015 Uitleg over nieuwe pensioenregeling Hoe verhoudt deze regeling zich ten opzichte van huidige regeling Akkoord van de medewerkers 2

Inhoud 1. Achtergrond informatie 2. Nieuwe uitvoerder pensioenregeling 3. Sappi Pensioenregeling bij PGB 4. Stappenplan 3

Achtergrond informatie Sappi Nederland (Sappi) bevindt zich in een uitdagende situatie gegeven de huidige financiële ontwikkelingen in de wereld. Afgelopen jaar heeft pensioenfonds Sappi de aanspraken reeds met 5,5% moeten korten vanwege de verslechterde financiële positie van het fonds, ondanks de herstelbetalingen die door de werkgever aan het fonds zijn betaald. Pensioenfonds Sappi heeft circa 4.100 deelnemers, waarvan er nog maar een kleine 600 actief pensioen opbouwen en ruim 2.200 pensioen ontvangen / gepensioneerden (= 18 tot 19 mio jaarlijkse uitkeringen). De werknemers van Sappi Nijmegen bouwen geen pensioen meer op binnen Pensioenfonds Sappi. Sappi Pensioenfonds is door haar omvang en toekomstperspectief kwetsbaar. De Nederlandse Bank (DNB) heeft dit onderkend. Sappi Pensioenfonds hoort bij de 60 kleine tot middelgrote pensioenfondsen die DNB schaart onder kwetsbaar. Sappi wil de continuïteit van haar pensioenregeling en de uitvoering daarvan borgen (risicobeheersing) en mogelijke knelpunten van het huidige pensioenfondsbestuur oplossen (deskundigheid, tijd, verantwoordelijkheid, kosten). 4

Achtergrond informatie Hervormen van de pensioenregeling is ook noodzakelijk: Moet voldoen aan de nieuwe fiscale regelgeving die van kracht zal zijn vanaf 1 januari 2015; Pensioenregeling makkelijker uitlegbaar aan alle belanghebbenden; Beperking van de huidige volatiliteit van de pensioenregeling op de jaarcijfers van Sappi. Ondernomen stappen: Sappi is in 2013 begonnen met onderzoeken van de mogelijkheden; 2 juli 2014 heeft Sappi Brussel groen licht gegeven mogelijkheden met vakorganisaties te bespreken; 22 juli 2014 heeft het eerste overleg met de vakorganisaties plaats gevonden: Na een aantal informerende sessies, zijn we maandag 17 november 2014 gekomen tot overeenstemming; Vakorganisaties en Sappi hebben zich laten bijstaan door deskundigen. 5

Stakeholders Stakeholders Aangrijpingspunt Stakeholders Aangrijpingspunt Sappi Nederland Pensioenovereenkomst Uitvoeringsovereenkomst Certificerend actuaris Liquidatieverslag Sociale Partners FNV Bondgenoten De Unie CNV Vakmensen COR Deelnemers / aanspraak en pensioengerechtigden CAO - pensioenovereenkomst Pensioenovereenkomst Pensioenovereenkomst Waardeoverdracht Adviserend actuaris AZL Nieuwe uitvoerder Actuariële ondersteuning bij CWO en liquidatietraject Administratie en overgang ondersteuning CWO Akkoord aansluiting Uitvoeringsovereenkomst Pensioenfondsbestuur Verantwoordingsorgaan DNB Accountant Uitvoeringsovereenkomst Besluit ontbinding en CWO Oordeel ontbinding en CWO Adviesrecht over liquidatie en toeslagbeleid Uitvoeringsovereenkomst Akkoord voor de CWO nodig Liquidatieverslag Assurance bij transitie Administratie en beleggingen IFRS Herverzekeraar Vermogensbeheerders ING Investment Management Visitatiecommissie Stop-loss herverzekering Uitloop-/inlooprisico Schadereserve/afkoop/cessie Verkoop en overgang stukken, transitie en risicoprofiel Transitie management Visitatie liquidatie 6

Verantwoordelijkheden algemeen CAO-partijen (vakorganisaties + werkgever) bepalen de pensioenregeling (pensioenovereenkomst): De inhoud ervan en wijzigingen De ambitie De maximale premiebijdrage Eigen bijdrage Pensioenfonds(bestuur) gaat over de uitvoering van de regeling die door CAOpartijen is vastgesteld: Vertaling in pensioenreglement Premie/financieel/ALM-beleid/Continuïteitsanalyse Beleggingsbeleid Toeslagbeleid Administratie en Communicatie En besluit zelfstandig over het onderbrengen van de opgebouwde aanspraken en rechten Vandaag gaat over..! En over wie de regeling gaat uitvoeren. 7

PGB wordt nieuwe uitvoerder pensioenregeling Sappi PGB = Pensioenfonds voor de Grafische Bedrijven PGB werkt voor ruim 2.000 bedrijven en heeft: 48.800 actieve deelnemers 59.400 pensioengerechtigden 130.000 slapers Het fondsvermogen bedraagt circa 17 miljard Vrijwillige aansluiting; werkingssfeer Papierindustrie 9

www.pensioenfondspgb.nl 10

PGB wordt nieuwe uitvoerder pensioenregeling Sappi Pensioenfonds Sappi Bedrijfstakpensioenfonds PGB? Door volledige uitbesteding wordt tijdsbesteding pensioendossier beduidend lager; Toekomst pensioenuitvoering is veilig gesteld; Invloed op inhoud regeling doordat Sappi bij PGB zijn eigen regeling kan samenstellen uit de modules van PGB; Inkoopcondities van PGB voor opgebouwd pensioen bij pensioenfonds Sappi relatief gunstig, afhankelijk van dekkingsgraad PGB; Schaalvoordelen, professionaliteit en ontbreken winstoogmerk zorgen voor gunstige opbrengsten / kosten verhouding; Poldermodel zorgt voor stabiliteit premie en regeling; Neutraal bestuur als behartiging belangen van alle partijen; ook vakorganisaties vertegenwoordigd; Indexatieperspectief op lange termijn beter en ook mogelijkheid inhaalindexatie voor alle deelnemers; Medezeggenschap is al in orde; NB. Geen garanties (kortingskans blijft). 11

Wijziging inhoud pensioenregeling Wijzigingen pensioenregeling per 1-1-2015 Geldt voor: alle actieve deelnemers van Pensioenfonds Sappi (= werknemers van Sappi Maastricht en Sappi Netherlands Services) Centrale vragen: Waarom wordt de pensioenregeling gewijzigd? Wat betekenen de wijzigingen voor mij? 13

Waarom wordt de pensioenregeling gewijzigd? Fiscale noodzaak voor aanpassing Sappi regeling per 1-1-2015: Maximaal opbouwpercentage wordt verlaagd naar 1,875% per jaar bij een pensioenleeftijd van 67 jaar Pensioenopbouw toegestaan over een salaris tot maximaal 100.000 Sappi vindt bij aanpassing regeling de volgende zaken van belang: Vereenvoudiging van de regeling Hoogte toekomstige opbouw binnen fiscale mogelijkheden zo veel mogelijk in stand houden t.o.v. huidige regeling Werknemersbijdrage tot het minimum te beperken Sappi heeft deze uitgangspunten besproken met Vakorganisaties, COR en Bestuur Pensioenfonds. 14

Huidige versus nieuwe pensioenregeling Onderstaand een overzicht van de belangrijkste kenmerken Nieuwe regeling bij PGB (2015) Huidige regeling Sappi (2014) Type pensioenregeling Middelloonregeling Middelloon- en excedentregeling Grens middelloonregeling 100.000 59.900 Franchise (2014) 12.553 voor ouderdomspensioen 12.553 voor partnerpensioen 15.701 voor ouderdomspensioen 21.360 voor partnerpensioen Opbouw Ouderdomspensioen 1,875% 1,825% Opbouw levenslang Partnerpensioen 1,3125% (= 70% van ouderdomspensioen) 1,25% (= veelal tussen de 15% en 40% van ouderdomspensioen) Tijdelijk Partnerpensioen N.v.t. 10% van partnerpensioen (op risico basis) ANW-hiaat (2014) 13.646 per jaar (tot 67 jaar) Op vrijwillige basis buiten pensioenregeling Toeslagen (indexatieambitie) Actieven: prijsinflatie, voorwaardelijk Inactieven: prijsinflatie, voorwaardelijk Actieven: looninflatie, onvoorwaardelijk Inactieven: prijsinflatie, voorwaardelijk Werknemersbijdrage 0% 0% Pensioen(richt)leeftijd 67 jaar 65 jaar Garantieregeling 2006 Ja, blijft voorwaardelijke regeling Ja, is voorwaardelijke regeling NOOT 1: nieuwe regeling is fiscaal maximaal toegestane regeling 2015 NOOT 2: in nieuwe regeling wordt ANW-hiaat volledig door werkgever betaald 15

Voorbeeld berekening ouderdomspensioen Uitgangspunten: Jaarsalaris 35.000 Pensioengevend jaarsalaris 32.500 (= 13/14 e van het salaris) Leeftijd 25 jaar Pensioengevend salaris Franchise Pensioengrondslag Opbouwpercentage Pensioenopbouw na 1 jaar Te bereiken pensioen * Nieuwe regeling PGB 32.500 12.553 -/- 19.947 1,875% 374 (ingaand op 67) 15.708 Huidige regeling 32.500 x 1,825% = 593 15.701 x 1,625% = 255 -/- 1,825% en 1,625% 338 (ingaand op 65 jaar) 13.520 (= circa 15.142 op 67 jaar) * Geen rekening gehouden met indexaties en jaarlijkse daling van de franchise in de huidige regeling 16

Voorbeeld berekening partnerpensioen Uitgangspunten: Jaarsalaris 35.000 Pensioengevend jaarsalaris 32.500 (= 13/14 e van het salaris) Leeftijd 25 jaar Pensioengevend salaris Franchise Pensioengrondslag Opbouwpercentage Pensioenopbouw na 1 jaar LL uitkering bij overlijden * Tijdelijk partnerpensioen Extra LL partnerpensioen Tijdelijk ANW-hiaat Totaal Nieuwe regeling PGB 32.500 12.553 -/- 19.947 1,3125% 262 11.004 n.v.t. n.v.t. 13.646 + 24.650 Huidige regeling 32.500 x 1,250% = 406 21.360 x 1,625% = 347 -/- 1,25% en 1,625% 59 2.360 236 1.520 n.v.t. + 4.116 * Uitgaand van 42 resp. 40 deelnemersjaren 17

Wat betekent dit voor mij? Sappi verwacht een hogere zekerheidsmate door onderbrenging van het pensioen bij PGB (lagere kortingskans op lange termijn). Sappi verwacht dat de meerderheid van de medewerkers er qua pensioenopbouw op vooruit zal gaan. De onvoorwaardelijke indexatie voor actieve deelnemers verdwijnt wat is echter de waarde van onvoorwaardelijke indexatie als een pensioenfonds moet korten bij financiële problemen? Compensatie Met Vakorganisaties is overeengekomen dat medewerkers die er meer dan 4% op achteruit gaan, gecompenseerd moeten worden: Gedurende een periode van maximaal 15 jaar In de vorm van aanvullend salaris Op basis van een afgesproken aanname voor indexaties 18

Compensatie Hoe wordt de hoogte van de compensatie bepaald? De contante waarde van huidige regeling wordt vergeleken met de contante waarde van de nieuwe regeling. Wat wordt bedoeld met contante waarde? Voor zowel de huidige regeling als de nieuwe regeling wordt berekend hoeveel pensioen je zou kunnen opbouwen tot pensioendatum. Vervolgens wordt gekeken hoeveel dat pensioen vandaag de dag waard is als je het nu in één keer in je handen zou krijgen. Hierbij geldt de volgende aanname: Huidige regeling: 1,25% looninflatie Nieuwe regeling: 0% indexatie 2015-2019 en 1% indexatie vanaf 2020 19

Compensatie Voorbeeld berekening: Contante waarde huidige regeling bedraagt 100.000 Contante waarde nieuwe regeling bedraagt 90.000 -/- Verschil in contante waarde 10.000 Verschil is dan 10% ten opzichte van huidige regeling. Indien verschil groter dan 4%, wordt het meerdere gecompenseerd. In dit voorbeeld wordt dus 6% gecompenseerd = 6.000 Compensatie per jaar is vervolgens afhankelijk van aantal jaar tot pensioendatum. Stel dit is 10 jaar, dan bedraagt de jaarlijkse bruto compensatie 6.000 / 10 = 600 Compensatie vervalt na 2029 20

Stappenplan Stap 1: Akkoord over nieuwe pensioenregeling per 1-1-2015 nodig in november 2014. Waarom zo snel? De regeling moet per 1-1-2015 voldoen aan de nieuwe fiscale eisen. en De dekkingsgraad van Sappi is op dit moment hoger dan die van PGB, waardoor overdracht van de opgebouwde pensioenaanspraken zonder bijbetalingsplicht van de werkgever kan plaatsvinden. De Vakorganisaties zijn akkoord met nieuwe pensioenregeling. Na afloop presentatie: ledenraadpleging door vakbondsbestuurders om te toetsen of de achterban ook akkoord gaat met de nieuwe pensioenregeling. 22

Stappenplan Stap 2: Besluit tot collectieve waardeoverdracht van alle aanspraken en rechten naar PGB: Besluitvorming hierover door bestuur pensioenfonds Evenwichtige belangenafweging Rol Verantwoordingsorgaan Stap 3: Besluit tot liquidatie pensioenfonds Sappi Netherlands Idem 23

Vragen? 24

Bijlagen 25

AOW leeftijd versneld omhoog vanaf 2015 AOW-leeftijd in 2018 op 66-jarige en in 2021 67-jarige leeftijd 26