Draaiboek Campagne bij OR-verkiezingen

Draaiboek Campagne bij OR-verkiezingen bestaande uit drie onderdelen: A. Stappenplan (6 stappen) voor een verkiezingscampagne B. Checklist Verkiezingscampagne C. Checklist Verkiezingsprogramma Bedoeld voor: - BLG-leden - Zittende OR-leden - kandidaten ABVAKABO FNV Zoetermeer 2005

A. Stappenplan voor een verkiezingscampagne Bij het opzetten van een verkiezingscampagne is een aantal zaken belangrijk. Aan de hand van zes stappen breng je deze elementen in kaart. Dit is een goede basis voor je verkiezingscampagne. 1. Wat wil je bereiken? Als eerste moet je bedenken wat je wilt bereiken. Vervolgens maak je daar concrete doelen van. Voorbeelden van doelen zijn: X weken voor de verkiezingsdatum zijn collega s/werknemers geïnformeerd over het ABVAKABO FNV verkiezingsprogramma; Y weken voor de verkiezingsdatum kent iedereen de ABVAKABO FNV kandidaten; ABVAKABO FNV haalt Z zetels bij de verkiezingen. Voor een uitvoerbaar campagneplan moeten de doelen concreet, meetbaar en haalbaar zijn. 2. Wie zijn je doelgroepen? Als je de doelstellingen op een rij hebt, dan moet je de doelgroep bepalen. Natuurlijk zijn dat alle medewerkers in de organisatie die mogen stemmen. Maar niet iedereen vindt dezelfde onderwerpen belangrijk. Daarom is het goed te bedenken wat hen aanspreekt en hoe ze graag aangesproken willen worden. Je maakt zo een onderscheid tussen doelgroepen en kunt dan per doelgroep een doelstelling afspreken. Houdt rekening met: onderscheid in betrokkenheid; Naast een kerngroep van betrokken kaderleden is er ook een groep geïnteresseerden in de medezeggenschap en de verkiezingen, een groep neutralen en een groep die de verkiezingen en de medezeggenschap niet interesseert of negatief beoordeelt. onderscheid naar thema's; Dit is vaak gekoppeld aan een specifieke afdeling of gemeenschappelijke positie zoals vrouwen, jongeren en allochtonen. onderscheid naar functies Voor bepaalde functies en/of beroepsgroepen zijn er actuele zaken die ook in het OR- en OC-werk een rol spelen. Probeer daar op in te spelen. 3. Welke middelen kun je inzetten? Je kunt bij middelen grofweg het volgende onderscheid maken: Mondeling; bijvoorbeeld: contacten in de wandelgang, werkoverleg, bijeenkomsten. Schriftelijk; bijvoorbeeld: verkiezingskrant, pamfletten, achtergrond informatie. Promotiemateriaal; pennen, lineaaltjes, onderzetters, enzovoorts. Hier komt de creativiteit om de hoek kijken. Het is heel effectief om met elkaar te brainstormen over mogelijke ideeën. Als er eenmaal een overzicht is van alle ideeën moet er een selectie gemaakt worden. Zo bepaal je welke middelen je het best voor de verschillende doelen en doelgroepen kunt inzetten. 1

4. Wat is je boodschap? Waar kiest men voor als men zijn stem op de ABVAKABO-kandidaat uitbrengt? Via bovengenoemde communicatie-middelen moet zo aansprekend mogelijke informatie worden verspreid over: 1. Het belang van de medezeggenschap voor de organisatie. De taak en invloed van de medezeggenschap moet kort en helder voor het voetlicht gebracht worden. Je kunt voorbeelden noemen die voor de doelgroepen herkenbaar zijn. Lopende zaken waar de OR mee bezig is en die na de verkiezingen afgerond moeten worden. Nieuwe ontwikkelingen die de komende periode binnen de organisatie zullen gaan spelen en de belangen van de medewerkers die daarbij aan de orde zijn. En over de noodzaak van een voltallige en goed bezette OR om te bevorderen dat een zo goed mogelijk beleid totstandkomt. Wat is de bijdrage die de OR de afgelopen periode heeft geleverd aan de totstandkoming van een evenwichtig bedrijfsbeleid? Beoogd effect van de boodschap: alle medewerkers zijn ervan doordrongen hoe belangrijk de medezeggenschap is voor een goed werkklimaat 1. 2. De kandidaten; wie zijn zij, wat doen zij, waar werken ze, eerder OR-lid geweest, waarom hebben zij zich kandidaat gesteld? Waar ligt hun affiniteit, specialiteit, ervaring en deskundigheid? 3. Verkiezingsprogramma. Waar staat ABVAKABO FNV in jullie organisatie voor? Welke onderwerpen vindt AKF belangrijk, welke visie hebben de OR-leden en de kandidaten daarop, welke ontwikkelingen gaan er spelen, hoe staat de AKF-fractie daar tegenover? In onderdeel C. wordt nog apart aandacht geschonken aan het ontwikkelen van een verkiezingsprogramma. 5. Wat zijn de mogelijkheden? Het is belangrijk om, voordat je aan de uitvoering begint, je af te vragen of het allemaal wel mogelijk is. Dit kan je doen door te inventariseren hoeveel menskracht, tijd en geld beschikbaar is. Soms moet je dan besluiten om je plannen aan te passen. Kijk dan naar wat je wilde bereiken en of je dat op en andere manier toch voor elkaar krijgt. 6. Evaluatie Vaak wordt dit vergeten. De verkiezingen zijn achter de rug en het OR-werk begint. Dat kost veel tijd. Toch is het belangrijk om tijd uit te trekken om de campagne te evalueren. Als je meetbare doelen hebt gesteld, dan kun je nu beoordelen of je je doel hebt bereikt. Het kan ook zo zijn dat je hetzelfde doel misschien op een betere manier zou kunnen bereiken. Na afloop stilstaan bij de resultaten en de uitvoering kan leerpunten en tips voor de volgende keer opleveren. 1 Ter ondersteuning kun je de Infokrant Medezeggenschap aanvragen via 0900-2282522 (0,10 per minuut), voor je eigen informatie en om uit te delen. 2

B. Checklist Verkiezingscampagne 1. Vorm een campagneteam Een campagneteam is verantwoordelijk voor de planning en organisatie van de campagne. Taken: campagneplan opstellen; specifieke aandachtspunten voor ledenwerving en verkiezingen vaststellen; budget voor je activiteiten aanvragen; bestellen van materiaal; extra mensen werven die meedoen aan de activiteiten; maken van eigen campagnemateriaal; contact met de afdeling; zonodig regelen toestemming bedrijf voor activiteiten; verspreiding materiaal organiseren; contact onderhouden met andere teams en/of hoofdkantoor. 2. Maak een verkiezingsprogramma Zie hiervoor onderdeel C 3. Bedenk welke activiteiten je wilt gaan uitvoeren Mogelijke communicatiekanalen en activiteiten: persoonlijk gesprek e-mail aan collega s (bedenk een originele, ludieke actie) intranet speciale bulletins, nieuwsbrieven een stuk van de ABVAKABO FNV-fractie in het eigen personeelsblad om steun te geven aan de kandidaten affiches, posters, flyers om de kandidaten bekend te maken (uitdelen, neerleggen in koffiekamer, kantine of bedrijfsrestaurant, ophangen op publicatiebord) affiches, posters, flyers, papieren placemats in de kantine met verkiezingsleuzen: waar staat ABVAKABO voor bij deze verkiezingen freecards met oproep tot stemmen op AKF-kandidaten (probeer van de personeelsafdeling het adressenbestand van de medewerkers te krijgen op stickers, dan kun je alle collega s vlak voor de datum dat ze moeten gaan stemmen een kaart sturen) personeelsbijeenkomst organiseren over een actueel onderwerp of over de thema s van het eigen programma, voorstellen van de kandidaten verkiezingsdebat, bijvoorbeeld aan de hand van stellingen bedrijfsonderdelen bezoeken (met een aantal leden de werkvloer bezoeken, praatje houden, materiaal uitdelen, collega's aanspreken op lidmaatschap van de bond en het belang van de OR) OR-informatiestand in de koffiekamer, kantine of bedrijfsrestaurant externe publiciteit zoeken: een voorbeeld van een behaald succes in de lokale media 3

4. Vergeet niet een plan voor ledenwerving te maken Als je campagne aan het voeren bent, dan kom je automatisch in aanraking met veel collega s die nog geen lid zijn. De ondersteunende rol van ABVAKABO FNV aan de OR komt tijdens de verkiezingstijd positief naar voren. Je kunt de campagne heel goed laten starten met een ledenwerfcampagne. Je bent dan al zichtbaar aanwezig, zonder dat de nadruk ligt op de verkiezingen. Dit is goed voor kennismaking met de kandidaten en als opwarmertje voor het echte verkiezingswerk. Als er geen tijd meer is voor een aparte ledenwerfcampagne, zorg er dan in ieder geval voor dat al het ledenwerf-materiaal binnen handbereik is tijdens bijeenkomsten en andere activiteiten in het kader van de verkiezingen (aanvragen bij de afdeling). 5. Maak een tijdsplanning Bij het maken van een planning is het verstandig om terug te werken vanaf de verkiezingsdatum. Reken ongeveer 3 maanden voor een totale goed opgebouwde campagne. De eerste tijd kun je starten met meer algemene activiteiten: wat doet ABVAKABO FNV, wat heeft de bond bereikt voor werknemers. Dit kan gekoppeld worden aan ledenwerf- en promotie-activiteiten. In de tweede fase wordt de nadruk gelegd op de kandidaten en de verkiezingsitems. 6. Maak een overzicht van bedrijfsonderdelen die bezocht gaan worden Het is belangrijk om overal je gezicht te laten zien. Maak een overzicht van alle onderdelen of afdelingen die jullie willen bezoeken en zorg voor voldoende mensen en voldoende informatie materiaal. Bespreek vooraf met deze mensen wat je daar wilt gaan doen en op welke manier je dat wilt aanpakken: hoe spreek je je collega's aan, wat ga je ze vertellen, hoe ga je om met weggevertjes, enzovoorts. 7. Maak een overzicht van materiaal dat nodig is Als duidelijk is welke activiteiten georganiseerd gaan worden, kun je bepalen wat daarvoor allemaal nodig is. Dan gaat het om krantjes, folders, affiches, nieuwsbrieven, pamfletten en weggevertjes. Maak een lijst. Welk materiaal heb je nodig voor je activiteiten en in welke hoeveelheid? Op welk moment heb je het nodig, hoe lang van te voren moet je het dus bestellen? Regel ook de distributie: wie haalt het op, deelt het uit, wanneer, waar etc. Voor medezeggenschapsverkiezingen is standaardmateriaal beschikbaar: A-3 wisselposter voor affiches, A-3 poster met tekstballonnen. Te bestellen bij de Postkamer van het hoofdkantoor ABVAKABO FNV, Postbus 3010, 2700 KT Zoetermeer. E-mail: Bestellingen@abvakabo.nl Affiches en pamfletten die door het productiebureau kunnen worden ingedrukt met foto s van kandidaten en/of belangrijke programmapunten. In verband met het grote aantal ORverkiezingen moet je rekenen op vier weken tot zes weken productietijd! Aanvragen bij de afdeling reproductie op het hoofdkantoor: Repro@abvakabo.nl 4

Weggevertjes: wervingskaarten, pepermuntrolletjes, lineaaltjes, stickers, buttons, deurhangers, onderzetters, notitieblokjes. ORVERKIEZINGSMATERIAAL@abvakabo.nl Campagnebus: ABVAKABO FNV heeft een campagnebus. Deze bus kun je gebruiken tijdens de verkiezingscampagne. Tijdig reserveren gewenst! Meer informatie: reserveringbus@abvakabo.nl Op de website van de bond, www.abvakabo.nl, kun je ook een overzicht van de beschikbare materialen aantreffen. Je kunt ook eigen materiaal verzorgen: Bijvoorbeeld een serie opeenvolgende affiches over de verkiezingsitems en andere actuele zaken die bij de instelling of het bedrijf spelen. Ken je de posters en kaarten van Loesje? Een stelling met een woordgrap er in, of zo geformuleerd dat je er even over na moet denken... Je zou een aantal grappigprikkelende oproepen kunnen bedenken en die via e-mail over de medewerkers verspreiden. Of op posterformaat ophangen. Zet een pot/schaal/mand neer in de kantine of koffieruimtes met (voor het seizoen toepasselijk) snoep/koek/kersenbonbons. Bevestig er een ABVAKABO FNV-logo op en plak het verkiezingsprogramma erop, of plastificeer het en leg het ernaast. Je kunt er ook de kandidaten bij presenteren op een A4tje met portretjes. Maak de kandidaten zichtbaar, herkenbaar voor de collega's: met een sticker, button, sjaaltje/stropdas (in ABVAKABO-blauw), of een speciale speld met de tekst ABVAKABO FNV-kandidaat voor de OR. 8. Zoek voldoende mensen die willen meewerken aan de activiteiten Om de campagne effectief te laten zijn, heb je veel mensen nodig die een handje helpen. Die meedenken over de planning, de thema s in de campagne en het verkiezingsprogramma. En die meehelpen bij verspreiding van informatie, of een informatiebijeenkomst mee-organiseren. De groep die het campagneplan maakt, moet een aantal mensen om zich heen verzamelen zoals de OR- en OC-kandidaten zelf, maar ook andere (kader)leden. Spreek met de mensen wel goed door wat je van ze verwacht en wat zij kunnen verwachten. Maak een overzicht van wie wat doet en verspreid dit onder iedereen die meedoet. 9. Na de verkiezingen Probeer de niet-gekozen kandidaten te betrekken bij BLG en kaderwerk. Bedank de collega s die op de AKF-kandidaten gestemd hebben bijvoorbeeld door een poster (in de stijl van de campagneposters) op te hangen Vermeld hierop de contactgegevens van de nieuwe OR-leden: telefoonnummer en e- mailadres. Is er misschien een OR-kamer, zijn zij daar op bepaalde tijden aanwezig? Evaluatie van de campagne 5

C. Checklist Verkiezingsprogramma Het is belangrijk om met een goed doordacht programma de verkiezingen in te gaan. In het verkiezingsprogramma staat wat de ABVAKABO FNV fractie belangrijk vindt en wat ze wil bereiken. Probeer zoveel mogelijk doelgroepen aan te spreken met je programma. Het programma moet ook goed op elkaar zijn afgestemd. Het kan niet zo zijn dat het programma zichzelf tegenspreekt. Het is ook belangrijk dat je prioriteiten stelt en geen waslijst van tientallen punten formuleert. 1. Actualiteit Speel in op de actualiteit die voor de medewerkers herkenbaar is en waar een OR iets mee kan doen. Dit maakt het belang van medezeggenschap zichtbaar. Veel instellingen en bedrijven zijn volop aan het veranderen, dus er valt belangrijk werk te verrichten voor de OR of OC. Houd er rekening mee dat er op de verschillende afdelingen niet hetzelfde hoeft te spelen. Kijk dan of je meerdere items op kan nemen in het verkiezingsprogramma. Mensen voelen zich aangesproken door die zaken waar ze zelf mee te maken hebben. Enkele voorbeelden van onderwerpen waarop kandidaten zich kunnen profileren: 1. organisatieveranderingen 2. werkdruk 3. werktijden 4. om-, her- en bijscholing 5. verlof voor OR-werk 2. Eenheid Presenteer je zo mogelijk als ABVAKABO FNV, dus als eenheid. Bepaal de inhoudelijke punten voor het verkiezingsprogramma bij voorkeur gezamenlijk: BLG-leden, zittende ORleden en nieuwe kandidaten. Als iedereen achter de verkiezingsstandpunten staat en ze vervolgens enthousiast en duidelijk onder woorden brengt, versterkt dat de overtuigingskracht en het effect op de kiezers. 3. Fractie ABVAKABO FNV In grotere ondernemingsraden komt vaak fractie-vorming voor. De OR-leden die via hun vakbond in de OR gekomen zijn nemen bij belangrijke zaken een collectief standpunt in, gebaseerd op het beleid van hun vakbond. In de verkiezingsstrijd kun je dergelijke kwesties gebruiken om je als ABVAKABO-fractie te onderscheiden van andere (vakbonds)lijsten. Laat de huidige OR-leden bepalen hoe de kiezers daarover geïnformeerd kunnen worden in het verkiezingsprogramma. Het is belangrijk dat de huidige OR-leden dan ook de nieuwe kandidaten OR-kandidaten goed inpraten, zodat zij kunnen laten zien dat ze betrokken zijn en weten waar ze over praten! 6

4. Achterban Geef aandacht aan het contact met de achterban. Wat kunnen jouw kiezers van je verwachten en wat verwacht je van jouw achterban? Goed communiceren met de achterban is tweerichtingsverkeer. OR-leden moeten de achterban betrekken bij de onderwerpen die in de ondernemingsraad aan de orde komen. En de achterban moet de ondernemingsraad informeren als er knelpunten dreigen of zijn op de werkvloer. 5. Verwachtingen Pas op voor het wekken van te hoge verwachtingen bij jezelf en de achterban. Als je de beoogde resultaten niet bereikt, leidt dat tot teleurstelling en het afnemen van de betrokkenheid. Het uiteindelijke resultaat heb je immers niet zelf in de hand. Dat is afhankelijk van het overleg en de onderhandelingen en de inzet van de andere OR-fracties. Je moet dus geen dingen garanderen, maar aangeven wat je belangrijk vindt en waar je je voor gaat inzetten. 6. Professioneel Formuleer het verkiezingsprogramma kort, duidelijk en eenvoudig zodat het makkelijk te lezen en uit te leggen is: gebruik het ABVAKABO FNV-logo korte introductie (belang van de medezeggenschap) puntsgewijs een aantal standpunten, speerpunten, actiepunten laat het er goed en professioneel uit zien. Eventueel kan het gedrukt worden bij de eigen drukkerij van ABVAKABO FNV op het hoofdkantoor (repro@abvakabo.nl) vermeld ook kort dat de bond ook op het werk actief is: contactpersoon, contactadres, BLG, vakbondsconsulent presenteer daarnaast de kandidaten, met foto s en korte persoonlijk verhaaltje (motief om kandidaat te staan; eigen interesses) 7