Meerjaren Ontwikkelingsplan 21 t/m 25 8.5 HANDEL EN TOERISME HANDEL De activiteiten in de sector handel worden onderscheiden in groothandel, kleinhandel en markthandel. In onze economie neemt de handel, met name de importhandel, een belangrijke plaats in. De exporthandel, met name van bauxiet, rijst en garnalen wordt geconfronteerd met dalende grondstofprijzen op de wereldmarkt, terwijl wat bacoven betreft, wij te maken krijgen met het wegvallen van de preferentiële voordelen op de traditionele afzetmarkten. De doorvoerhandel in Suriname vindt voornamelijk plaats naar de buurlanden Guyana en Brazilië. Deze handel zal worden geëvalueerd ter verkrijging van een beter inzicht in de structuur van de handel en om efficiëntie te bevorderen. Bij de binnenlandse distributie is er sprake van branche-vervaging en een lage kwaliteit van de dienstverlening. De import van grond- en hulpstoffen en van consumptiegoederen vindt plaats tegen de parallelmarktkoers, welke sedert ultimo januari 21 een minimale bandbreedte van 3% heeft met de officiële wisselkoers. Vanuit het nauw verweven belang van de handel met de productieve ontwikkeling en de consumentenbevrediging, zal het handelsbeleid zich concentreren op de ontwikkeling en bevordering van de voortstuwing van goederen en diensten, met als concreet doel maximalisatie van deviezenverdiensten en welvaartsbevordering. Tevens ondersteunt een effectieve en efficiënte uitwerking van het uitgestippelde handelsbeleid de productie en de export, waardoor evenwicht op de handelsbalans kan worden gerealiseerd. In de voorliggende beleidsperiode zal concentratie van het handelsbeleid plaatsvinden op de volgende beleidsgebieden: verdere liberalisatie van handel en transport, zodat de grotere concurrentie leidt tot efficiëntere operaties en lagere kosten. Het vergunningenbeleid zal verder gedereguleerd worden; het aanmoedigen om, waar mogelijk, gebuik te maken van waterwegen en het ontmoedigen van handel en transport over landwegen in alle gevallen, waarbij een alternatief van waterwegen aanwezig is en 192
Meerjaren Ontwikkelingsplan 21 t/m 25 het actiever betrekken van ambassades bij het verkrijgen van informatie voor het bedrijfsleven en het ondersteunen van voor Suriname voordelige handelsrelaties door een grotere business orientation. In dit kader zal transparantie binnen het handelsbeleid worden nagestreefd, waarbij marktinformatie essentieel is voor het kunnen positioneren van de Surinaamse producten alsook om gezonde concurrentie te stimuleren. Niet alleen het binnenlandse handelsbeleid wordt door het proces van globalisatie geïnternationaliseerd, maar ook omgekeerd is dat het geval; het buitenlandse handelsbeleid moet samenspel, samenhang en slagkracht vertonen. Daartoe wordt bereids op intra- en interdepartementaal niveau samengewerkt en afgestemd met de exponenten van het particuliere bedrijfsleven. Met het oog op het voeren van een effectief buitenlands handelsbeleid worden er in bilateraal en multilateraal verband handelsdiplomatieke contacten met andere staten onderhouden. In dit kader past ook de interactie met het netwerk van de diplomatieke posten van Suriname in het buitenland. Als hoeksteen van het handelsbeleid zal een doorzichtig, stabiel en zo vrij mogelijk handels- en investeringsklimaat worden gevestigd, waarbij de belangen van de Surinaamse economie - dus ook van het Surinaamse bedrijfsleven - zoveel mogelijk zijn gegarandeerd. Het proces van globalisatie doet zich in velerlei opzichten in de economie gelden. Vanuit economisch perspectief bezien, wordt dit proces door een aantal centrale tendenties gekenmerkt, waaronder: technologische veranderingen; het liberaliseren van de handel en investeringen en het internationaliseren van handelsactiviteiten. Het buitenlands beleid en het extern handelsbeleid in het bijzonder zal het optreden van Suriname in het buitenland en op de internationale fora moeten overzien en zal moeten indiceren welke strategische beleidskeuzen men in bepaalde situaties zal gaan volgen. 193
Meerjaren Ontwikkelingsplan 21 t/m 25 TOERISME Het toerismebeleid richt zich op bevordering van economische groei, die verenigbaar is met milieubehoud, bescherming van de rechten van de plaatselijke bewoners en van de sociale structuur. Toerisme schept bijzonder veel arbeidsplaatsen voor personen van alle opleidingsniveaus. Het bevordert eveneens de bedrijvigheid in de overige economische sectoren, in het bijzonder het vervoer, de bouw en de voedingsindustrie. De vooruitzichten voor groei van de toeristensector zijn gunstig, niet alleen voor grote multinationale concerns (hotelketens en vervoersmaatschappijen), maar ook voor kleine en middelgrote ondernemingen en voor maatschappelijke groepen die het moeilijk hebben op de arbeidsmarkt, te weten jongeren, vrouwen en laaggeschoolde arbeiders. Derhalve zal er gewerkt worden aan het wegmaken van barrières voor een duurzame en gestadige ontwikkeling van de toeristische sector. Ongecontroleerde ontwikkeling kan echter onherstelbare schade toebrengen aan het milieu en lokale gemeenschappen, waardoor het ontwikkelingspotentieel in gevaar komt; de ontwikkeling van het toerisme heeft tijd nodig en de aanwezigheid van toeristen leidt tot een verhoogde druk op de natuur. Dit kan leiden tot diepgaande veranderingen in de lokale cultuur. Succesvolle ontwikkeling van het toerisme zal afhangen van adequaat beheer en controle van de groei. Het doel van deze ontwikkeling is een grotere economische bijdrage te leveren aan welvaart en welziijn van de Surinaamse gemeenschap, met bescherming van de lokale bevolking, het milieu en het cultureel erfgoed. De primaire aandacht gaat daarbij uit naar het behalen van duurzame voordelen voor de bevolking, door het aanwenden van bestaande bronnen voor additionele economische activiteiten. De doelstellingen en de ontwikkelingsprincipes leiden tot een toerismestrategie, rustend op vijf pilaren, te weten: geconcentreerde ontwikkeling van toeristische gebieden, markten en producten, die planmatig, gecontroleerd en kleinschalig wordt uitgevoerd; kwantitatieve en kwalitatieve verbetering van toeristische producten en diensten; bescherming en instandhouding van primaire attracties van Suriname (natuur, cultuur en erfgoed); verhoging van de inkomsten uit het toerisme en 194
Meerjaren Ontwikkelingsplan 21 t/m 25 veiligheid van toeristen door voorlichting over infectieziekten en het beschikbaar zijn van snelle en efficiënte hulp ter plaatse bij ongelukken. In het beleid met betrekking tot de toerismesector zullen in de komende beleidsperiode de volgende maatregelen de hoekstenen vormen voor een kwalitatief en kwantitatief verbeterd aanbod van toeristische producten: ontwikkeling van een aantrekkelijk productconcept, ondersteund door de noodzakelijke voorzieningen en infrastructuur, waarvan accommodatie één van de belangrijkste is; beter management van de omgeving, zowel de natuurlijke als de door de mens aangelegde; verbeterde voorzieningen om Suriname gemakkelijker, relatief goedkoper en aangenamer bereikbaar te maken voor de toerist; effectievere promotie van Suriname: een duidelijk herkenbaar toeristisch product-imago (eco-toerisme, culturele veelzijdigheid etc) en creëren van grotere bekendheid op de relevante markten; verhoging van de kwaliteit van de dienstverlening, zodat de kwaliteit van het personeel in de toerisme-industrie geen belemmering vormt voor de toeristische ontwikkeling; Beter institutioneel raamwerk, zodat: - de nodige organisatorische structuren aanwezig zijn en effectief werken; - een effectieve betrokkenheid van de particuliere sector wordt veiliggesteld; - de noodzakelijke reguleringen en controle instrumenten aanwezig zijn; - de ontwikkeling en uitbreiding van diensten die plaatselijke medische hulp kunnen verstrekken en - verlaging van vliegtarieven. 195
Meerjaren Ontwikkelingsplan 21 t/m 25 BELEIDSMATRIX HANDEL EN TOERISME Start/ duur Programma s MAATREGELEN - 2-4 - Invest. GENERAAL TOTAAL HANDELSSECTOR 1 3 5 in SRG mln 142 5352 Verbeteren en exportfaciliteiten Het vereenvoudigen van het vergunningenbeleid 2 Het evalueren van de doorvoerhandel ter verkrijging 5 van een beter inzicht in de structuur van deze handel Surinaamse ambassades actiever betrekken bij exportbevordering en het verkrijgen van marktinformatie 5 voor het bedrijfsleven Stimuleren van handelsovereenkomsten en overeenkomsten inzake wetenschappelijke en 5 technische samenwerking Zorg dragen voor betaalbaar prijsniveau basisgoederen middels opzetten prijsformatie-systeem en fysieke 111 controle Goede marktbeheersing nationale en internationale economie door liberalisatie handel, exportbevordering, verbeterd investeringsklimaat, goede marktinformatie 111 m.b.t mogelijkheden voor het bedrijfsleven in het buitenland, adequate inbreng bij sluiten internationale verdragen enz. Institutionele versterking Ministerie van HI 55 TOERISME Ontwikkelen Toerisme sector 55 Uitvoering tweede fase Suriname Toerisme Ontwikkelingsplan 4954 Ontwerpen Toerismewet en instellen toerisme autoriteit 66 Opzetten toerisme-onderwijs -,- Promotie toerismezones w.o. het Cen traal Natuur 5 Reservaat Verder ontwikkelen van het productconcept 25 196
Meerjaren Ontwikkelingsplan 21 t/m 25 197