Bron (richtlijn/) Kennishiaat Toelichting KNIE beschermend effect VKB -reconstructie op artrose aanvullende waarde corrigerende osteotomie bij VKB -reconstructie timing ingreep VKB -reconstructie wel of geen brace bij VKB -letsel voorkeur fixatie methode bij VKB -letsel artroscopische lavage of herhaalde naaldaspiratie bij bacteriële artritis wel of niet meniscus hechten De werkgroep is van mening dat er geen bewijs is voor een beschermend effect van VKBreconstructie op het ontstaan van artrose. Er zijn aanwijzingen dat standsafwijkingen van het been, de resultaten van een kruisbandreconstructie negatief beïnvloeden. De resultaten van een VKB-reconstructie zouden beter voorspelbaar zijn door deze te combineren met een corrigerende osteotomie. 1.Het lijkt waarschijnlijk dat toenemende tijd tussen letsel en reconstructie een risicofactor is voor schade aan menisci en kraakbeen. 2. Het lijkt waarschijnlijk dat subacute reconstructie op lange termijn (7 jr follow up) betere resultaten geeft dan late reconstructie in termen van ROM, werk hervatting en degeneratieve verandering. Er zijn aanwijzingen dat bracegebruik leidt tot afname van het instabiliteitgevoel, maar aanvankelijk ook tot toename van ADL klachten bij personen met een voorste kruisbandletsel Het lijkt aannemelijk dat er geen verschil is in stevigheid van diverse moderne fixatiemethoden met metalen of oplosbare schroeven. In de acute fase lijkt het artroscopische lavage met debridement een voorkeur te hebben ten opzichte van herhaalde naaldaspiratie. Het hechten van perifere meniscusscheuren tijdens een reconstructie van de voorste kruisband leidt tot goede resultaten, mits deze scheuren zich in het doorbloede gebied bevinden. RL heup en knie artrose RL heup en knie artrose RL heup en knie artrose kosteneffectiviteit artroscopie bij meniscusscheur artroscopie of open procedure bij tibiaplateufracturen wel of geen artroscopie voorafgaand aan knieprothese indicatie artroscopie bij traumatisch en degeneratief meniscusletsel effectiviteit paracetamol bij artrose effectiviteit NSAIDs bij artrose wel of geen inlegzolen bij knieartose Wat is de effectiviteit en indicatie voor een hemiknieprothese? Wat is de meest effectieve conservatieve behandeling van vroege/medium/ernstige knie artrose? Bariatrische chirurgie of knieprothese tegen kniepijn bij overgewicht? De werkgroep is van mening dat bij slotklachten van de knie ten gevolge van een meniscusscheur een therapeutische artroscopie (hechten of reseceren) geïndiceerd is. Artroscopische behandeling leidt mogelijk tot een snellere revalidatie dan een open procedure bij tibiaplateaufracturen. Er zijn aanwijzingen dat een artroscopie voorafgaande aan een totale knieprothese een hogere incidentie aan postoperatieve complicaties en falen van de knieprothese geeft. De experts zijn van mening dat het zinvol is een onderscheid te maken tussen traumatische en degeneratieve meniscusletsel omdat de prognose op lange termijn verschillend is. Paracetamol is een redelijke of matige pijnstiller bij artrose en heeft een gunstig bijwerkingenprofiel. Er zijn enige aanwijzingen dat bepaalde NSAID s mogelijk een versnelde progressie van heup- en knieartrose geven. Laterale inlegzolen met subtalaire bandages geven mogelijk enige verbetering bij knieartrose van het mediale compartiment. Wanneer is het vroege/medium/ernstige knie artrose, hoe stel ik de indicatie voor knieprothese? Welke behandeling is het meest aanbeloven, waar twijfel je het meest over.
Wat is de optimale behandeling van patienten > 50 jaar met een meniscusscheur? Wat is de optimale preventieve behandeling voor thromb emb events bij onderbeengips? effectiviteit MRI bij acuut kniebandletsel met hemartrose MRI evaluatie bij een acute knie met hemartrose tonen de ligamentaire rupturen adequaat aan. RL artroscopie van knie ENKEL+VOET HEUP RL heupprothese Wat is het nut van een MRI boven de 45/55 jaar om een meniscusletsel aan te tonen? Richtlijnen: Update in richtlijn over effectiviteit laterale release bij patellofemoraal pijnsyndroom Wat is de meerwaarde van beeldvormend onderzoek van de enkel 3 maanden na een distorsie met persisterende klachten? Wat is de effectiviteit van prothesevervanging van het MTP gewricht. Wat is de meest effectieve behandeling van een fasciitis plantaris? Spalk, FT, Injectie of wait and see? Moeten achillespeesrupturen wel of niet operatief behandeld worden? Wat is de zin van een resectie van een Mortons neurinoom? Is operatieve behandeling van een calcaneus (hiel) fractuur beter dan conservatieve behandeling? Wat zijn de lange termijn resultaten van het debaseren van een teen (laterale tenen)? Primair onderzoek Wat is de kosteneffectiviteit van bepaalde heupprotheses? Wat is het nut van routinematige controle van een patiënt met één of meer heup en/of knie endoprotheses? Wat is de juiste behandeling (osteosynthese of endoprothese) bij een heupfractuur bij patiënten > 70 jaar? Wat is de rol van injecties bij bursitis trochanterica? (slijmbeursontsteking heup) Wat is de effectiviteit van een vorm correctie van de heup voor bv impingment, open of scopisch? Wat is de effectiviteit van een kraakbeenbehandeling zoals microfracture voor kraakbeenafwijkingen bij heupimpingment? Wat is de optimale preventieve behandeling voor PAO's na totale heup prothese? Hoe om te gaan met nierpatienten? Is langdurige antistolling uberhaupt nodig na THP/TKP? Wel of niet preoperatief eenmalig profylactische antibiotica bij revisie totale knie of heupprothese bij lage verdenking septische loslating bij wel afname kweken? Effectieve indicatiegebieden heup arthroscopie Het lijkt niet zinvol om een (artroscopische) laterale release bij de behandeling van het patellofemoraal pijnsyndroom uit te voeren. Op basis van een modelstudie is aannemelijk gemaakt dat duurdere prothesen (veel) betere uitkomsten nodig hebben om kosteneffectief te zijn, met name in de groep patiënten van 50-70 jaar. De noodzaak voor regelmatige controle tussen één en vijf jaar na heupprothesen is niet bewezen.
SCHOUDER Richtlijnen Richtlijn over diagnose en behandeling van bursitis trochanterica (slijmbeursontsteking heup) effectiviteit orale NSAIDs bij SAPS optimale benadering rotator cuff scheuren Orale NSAIDs (celecoxib, flurbiprofen, naproxen) lijken effectiever dan placebo in het verminderen van pijn in de eerste één tot twee weken. Er zijn aanwijzingen dat er geen verschil is tussen een open, een mini-open of een artroscopische benadering wat betreft het uiteindelijk klinische resultaat (schouderfunctie, complicaties) in de operatieve behandeling van rotator cuff scheuren. Er zijn aanwijzingen dat een mini-open benadering bij de operatieve behandeling van rotator cuff scheuren leidt tot snellere werkhervatting dan een open benadering. voorkeur fixatie methode (dubbele/ enkele rij) van pezen effectiviteit tenotomie versus tenodese wat bepaalt de uitkomst bij scheur in pees, wie moet je wel opereren en wie niet? timing operatie bij ruptuur rotator cuff (zoals een bursectomie of subacromiale decompressie) nut van immobilisatie voor preventie recidief wel of geen controle in revalidatieperiode effectiviteit artroscopische lavage als therapie Er zijn aanwijzingen dat er geen verschil is tussen fixatie van de pees/pezen middels enkele rij of dubbele rij fixatietechniek wat betreft het uiteindelijk klinische resultaat (schouderfunctie, rerupturen) in de operatieve behandeling van rotator cuff scheuren. Er zijn aanwijzingen dat er een grotere kans is op anatomisch herstel (peeshechting op de voetafdruk) bij de dubbele rij fixatietechniek vergeleken met de enkele rij fixatietechniek. Er zijn aanwijzingen dat de kans op rerupturen kleiner is bij de dubbele rij fixatietechniek in vergelijking tot de enkele rij fixatietechniek voor scheuren groter dan één centimeter. Er zijn aanwijzingen dat biceps tenotomie meer cosmetische afwijkingen veroorzaakt dan tenodese. Er zijn aanwijzingen dat biceps tenodese meer pijn geeft over de biceps pees dan biceps tenotomie. Wordt al onderzoek naar gedaan. Er zijn aanwijzingen dat een slechtere uitkomst na artroscopisch rotator cuff herstel gemeten na één tot twee jaar follow-up geassocieerd is met: gelijktijdige procedures aan de biceps; gelijktijdige procedures aan het acromioclaviculair gewricht; de mate van preoperatieve vettige degeneratie van m. infraspinatus; de mate van preoperatieve vettige degeneratie van m. supraspinatus; geslacht (vrouwen slechtere uitkomst dan mannen); leeftijd (hoe ouder des te groter de kans op slechtere uitkomst). Er is onderzoek gewenst naar hoe lang er met de operatie gewacht kan worden voordat verdere progressie optreedt, die de operatie lastiger maakt en de kans op volledig herstel vermindert. Er is geen sluitend bewijs dat immobilisatie in het algemeen na APAS zinvol is ter voorkoming van recidief. In de wetenschappelijke literatuur zijn geen gegevens over het uitvoeren van controles in de revalidatieperiode na APAS. Er is geen bewijs dat artroscopische lavage als therapie na APAS op lange termijn recidiefluxaties of instabiliteit voorkomt.
Wat is de beste behandeltechniek voor schouderluxatie? Wat is de indicatiestelling voor welke operatie? voorkeur stabilisatietechniek bij fragmenten > 25-30% / rotator cuff rupturen wel of niet hechten Wat is het effect van een arthroscopische neer procedure bij schouderpijn? Evt in vergelijking met effectiviteit open decompressie Wat is de effectiviteit van operatief herstel van een degeneratieve rotatorcuff lesie ten opzichte van het natuurlijk beloop van de klachten? Moeten clavicula fracturen wel of niet worden geopereerd? Onderzoek loopt Wat is het nut van cuff repair (versus fysio) van patiënten boven 65 jaar? Wat is de optimale behandeling van de multi fragment proximale humerus fracturen? Wat is de effectiviteit van subacromiale decompressie? kosteneffectiviteit echografie Op basis van de huidige wetenschappelijke gegevens (cohortonderzoeken) geeft open stabilisatie een lagere recidiefkans dan artroscopische stabilisatie bij schouderinstabiliteit. Echter, dit is (nog) niet aangetoond in een directe vergelijking voor de specifieke groep na APAS. Typen operaties posttraumaische anterieure schouderinstabiliteit; latarjet procedure, Capsularshift, labrum/slap repair (scopisch), Kapselreving (scopisch) Bij fragmenten groter dan 25-30% wordt door experts een stabilisatie geadviseerd, waarbij de (open) procedure met herstel van de benige structuur van het glenoid de voorkeur heeft. Het is zinvol om begeleidende rotator cuff (supraspinatus-subscapularis)- rupturen bij patienten met recidiverende instabiliteit na APAS te hechten. Er zijn aanwijzingen dat een open decompressie in vergelijking met een artroscopische ingreep voor SAPS leidt tot een langere ziekenhuisopname en een langere duur tot werkhervatting. Er is behoefte aan kosteneffectiviteits studies met inclusie van echografie in het behandelalgoritme van SAPS. effectiviteit aanvullend beeldvormend onderzoek wel of geen röntgenopnamen voor en na repositie Wat is de toegevoegde waarde/kosteneffectiviteit van MR -artrografie bij rotator cuff rupturen? Het is aannemelijk dat als bij APAS zowel voor als na repositie aanvullend beeldvormend onderzoek gewenst is, conventionele rontgenopnamen het onderzoek van keuze zijn. Er is geen goede wetenschappelijke - getalsmatige - onderbouwing van de klinische relevantie van het maken van rontgenopnamen voor en na repositie van een schouderluxatie. MR-artrografie is een betrouwbaar onderzoek voor het aantonen van (partiele en totale) rotator cuff -rupturen. effectiviteit CT -scan bij ossale fragment Het ossale fragment is betrouwbaar aantoonbaar door middel van CT-scan onderzoek. Moet er altijd een MRI worden gedaan voor cuff repair? Moet er altijd een MRI bij anterieure schouderinstabiliteit worden gedaan? RUG neurologisch onderzoek na 72u betrouwbare voorspeller van uiteindelijke beperkingen patiënt? Voor het voorspellen van de lange termijn functionele uitkomst is neurologisch onderzoek van de sensibiliteit en motoriek, inclusief pijnzin, scherp-stompdiscriminatie, fijne tastzin, krachtmetingen (MRC-schaal) uitgevoerd rond 72 uur na het letsel, en op grond daarvan het vaststellen van de ASIA impairment scale, het meest zinvol.
effectiviteit decompressie < 24 uur bij incomplete neurologische uitval Er zijn onderzoeksresultaten die er op wijzen dat decompressie < 24 uur een goede behandeling is in het geval van incomplete neurologische uitval. Andere onderzoeksresultaten zijn hiermee in tegenspraak en waren niet in staat neurologisch voordeel statistisch gezien aan te tonen. conservatieve of operatieve behandeling traumatische wervelletsels zonder neurologische uitval Alleen relevant bij fracturen in schemergebied: AO type A3 en fracturen met 4 punten in TLICS. Hoewel er de laatste twee decennia steeds meer operatieve behandelingen zijn uitgevoerd voor thoracolumbale fracturen, zijn deze behandelingen niet voldoende vergeleken met de conventionele niet-operatieve behandelingen. Daardoor ontbreekt bewijs vóór of tegen een behandelingsmethode voor de grote meerderheid van de letseltypes. Hetzelfde geldt voor verschillende chirurgische benaderingen. effectiviteit gesloten repositie van uni-of bilaterale facetdislocatie Gesloten repositie van uni-of bilaterale facetdislocatie, zonder rostraal cervicaal letsel, kan in de wakkere patiënt veilig worden uitgevoerd en is effectief voor herstel van deformiteit. type en tijdsduur postoperatieve immobilisatie Er is onvoldoende bewijs om verschillende vormen en tijdsduur van postoperatieve immobilisatie te onderbouwen. Wat is het nut van een dynamische "spondylodese" bij lage rugklachten? Wat is het nut van een spondylodese bij alleen rugpijn (zonder been pijn)? Er komt een richtlijn aan met neurochirurgen Wat is de effectiviteit van de diverse injectie therapie technieken bij degeneratieve lage rugklachten? Wat is de (kosten) effectiviteit van minimaal invasieve spondylodese technieken? Wat is de (kosten) effectiviteit van antibiotica als behandeling voor rugklachten? Effectiviteit ORIF wervelfractuur bij multitraumapatient tav morbiditeit/mortaliteit CT versus conventionele röntgenfoto's Er zijn aanwijzingen dat screenen op traumatisch letsel van de CWK met behulp van CT minder tijd kost en niet duurder is dan screenen met behulp van conventionele röntgenfoto s. HAND,POLS,ARM Kinderorthopedie CT versus oblique - of zwemmersopname voor uitsluiten van CWK fracturen MRI versus flexie- en extensieopnamen Wat is de kosteneffectiviteit van ORIF (Open Reduction Internal Fixation) bij communitieve distale radiusfracturen bij patiënten > 65/70 jaar? Richtlijnen: Wat is het nut van een X na 10 dagen bij verdenking scaphoid fractuur? De werkgroep is van mening dat zowel gepaarde oblique-opnamen als de zwemmersopname inferieur zijn ten opzichte van CT voor het uitsluiten van fracturen van de CWK. Er is geen vergelijkend onderzoek beschikbaar, en daarmee onvoldoende bewijs, om voor het aantonen van ligamentair letsel, MRI superieur te achten boven flexie- en extensieopnamen. OVERIG
Kan een patient met lekkende wond veilig worden ontslagen? Wanneer wel? Bij welke implantaat wel/niet? Welke wond locatie wel/niet? Wat is de rol van steroid injecties bij degeneratieve kraakbeenproblemen? Wat is de rol van steroid injecties bij degeneratieve tendinopathieen? Of als we dat al weten: Waarom wordt de steroid injectie zo vaak gebruikt wetende dat de rol beperkt is? Wat is de kosteneffectiviteit van kraakbeentransplantaties? Wat zijn de lange termijn resultaten van osteotomieën en arthrodeses bij arthrose? (evt. versus hemiknieprothese) In hoeverre speelt de patiënt een belangrijke rol in overmatige zorgconsumptie vanuit het huidige vraag gestuurde zorg model? "Verificatie commissie" langs orthepedische praktijken om een en ander wereldkundig te maken? Hoe verloopt de communicatie op de OK? Is pseudoartrose repair zinvol bij persisterende rokers? / Wel of niet opereren van rokers? Wat is de ideale duur van antibiotica profylaxe bij primaire en revisie prothesiologie, éénmalig 24 uur of langer? Indicatie stelling voor toepassing van Platelet Rich plasma (PRP). Bij welke indicatie past welk PRP preparaat? Hoeveel winst west valt er te behalen bij en snellere wondgenezing? Is PRP in alle toepassingen veilig? Implementatie +effect van lifestyle interventies op orthopedische (artrose) patiënten Effect van orthopedische behandeling op maatschappelijk functioneren Relatie tussen risicoverhogende factoren en kosten. Denk aan roken, overgewicht, OAC/NOAC gebruik. Veroorzaken meer complicaties en derhalve meer schadelast. Sommige ingrepen hebben een tijdelijke gezondheidswinst, denk b.v. aan spondylodesis, HTO. Waar ligt het omslagpunt? Wat is de kosteneffectiviteit van standaard röntgenfoto's zonder patient eerst gehoord en onderzocht te hebben? Wat is het nut van een controlefoto in gips zonder dat sprake is geweest van een repositie? Wat is het nut van een MRI van de knie of schouder (of andere extremiteit) door de eerste lijn aangevraagd en zou dit beter niet vervangen kunnen worden door een consult orthopeed? Er zijn orthopedische praktijken waar zich opvallend weinig complicaties voordoen na een bepaald type ingreep. Het kan daarbij gaan om tips en tricks die niet worden gecommuniceerd/doorgegeven. Er wordt op dit moment audit gedaan. Gaat veiligheid mee omhoog. Op basis van preklinische experimenten en op basis van het hoge gehalte van groeifactoren die de wondgenezing zou kunnen versnellen ligt een klinische effectiviteit voor de hand. Er zijn echte meerder PRP aanbieders en soorten PRP preparaat Een goede richtlijn zou het werkveld helpen in het maken van keuzes voor welke toepassing welk PRP preparaat het meest geschikt zou kunnen zijn. Afweging beeldvorming voorafgaand (om overbodige/foute foto's te vermijden) versus beeldvorming na spreekuur (patiente maar één keer per spreekuur te zien ipv 2 keer) Reactie: sommige enkel fracturen zijn op het randje van intrinsiek stabiel en daarbij is een foto wel nuttig. Na OK is een controle foto ook nuttig. nocebo-effect