Actiegroep Stopknipmonicabrug www.stopknipmonicabrug.nl Utrecht, 24 februari 2014 Geachte leden van de gemeenteraad / geachte mevrouw, heer, Wij, Actiegroep Stopknipmonicabrug, zijn erg bezorgd over de gevolgen die de voorgenomen Knip Monicabrug gaat hebben op de luchtkwaliteit, verkeersveiligheid en leefbaarheid in de wijken Pijlsweerd, Daalsebuurt, Ondiep en Zuilen. De knip is onderdeel van het plan Aanpak Luchtkwaliteit Utrecht (ALU) zoals in 2009 vastgesteld. Het doel is om de luchtkwaliteit in de wijk Noordoost te verbeteren door verkeersstromen te verleggen. Dit is geen oplossing van het probleem maar een verplaatsing ervan naar o.a. de wijken Pijlsweerd, Daalsebuurt, Ondiep en Zuilen. De luchtkwaliteit voldoet hier echter al enkele jaren niet aan de wettelijk gestelde minimum eisen en een verdere intensivering van de verkeersstroom zal het probleem onnodig vergroten. Uit het wijkactieprogramma Noordwest 2014 blijkt dat in de wijk Noordwest nu al bovengemiddeld veel bewoners last hebben van problemen aan de luchtwegen. Dit zal met een slechtere luchtkwaliteit nog verder verergeren. Hoewel wij het doel van het plan (verbeteren van de luchtkwaliteit in Utrecht) toejuichen, zijn wij van mening dat het huidige plan Knip Monicabrug daartoe niet de juiste methode is en een aanpassing nodig is voor een duurzame oplossing voor alle inwoners van Utrecht. Knip Monicabrug De luchtkwaliteit in Utrecht voldoet niet aan de door de EU vastgestelde minumum eisen. Het gevaar zou volgens de gemeente dreigen dat er vanuit Brussel een verbod komt op alle bouwactiviteit in Utrecht als de luchtkwaliteit per 2015 niet is verbeterd. Gemeente Utrecht heeft daarom gewerkt aan een pakket van maatregelen om verkeersstromen in de stad te verleggen en de uitstoot van fijnstof en NO 2 te reduceren. Dit plan is bekend onder de naam ALU 2009. Onderdeel van dit plan is de zogeheten 'Knip Monicabrug'. Doel is om het verkeer niet meer door de stad van en naar de snelwegen te voeren, maar via de stadsring. Afslaan van de Weerdsingel Westzijde naar Oudenoord en vice versa wordt nabij de Monicabrug vanaf 1 januari 2015 verboden. Met de 'Knip Monicabrug' wordt de verbinding tussen Utrecht Noord, Utrecht Noord-Oost en Centrum via de Weerdsingel W. verbroken. Autoverkeer dat van deze stadsdelen en van de A27 toch naar het centrum wil, wordt omgeleid via de stadsring en vervolgens naar de Amsterdamsestraatweg en vice versa. Waarom dit het geen oplossing? In gemeentelijke rapportage 'Gezonde lucht voor Utrecht - Naar een vernieuwd maatregelenpakket luchtkwaliteit- Uitvoeringsprogramma 2013-2015' (vervolg van ALU 2009) van mei 2013 staat op pagina 9 beschreven waarom dit geen oplossing kan zijn: Locatiespecifieke maatregelen: waarbij met name door middel van de inzet van verkeerskundige maatregelen wordt ingegrepen in de verkeersstromen. Voorbeelden hiervan zijn de knip op het Paardenveld en groene golven. Echter, veelal leiden deze maatregelen tot het verplaatsen van de verkeersstromen en derhalve verplaatsing van de verkeersdruk ( waterbedeffect ). Als uitgangspunt is hierbij gehanteerd om de doorstroming te bevorderen daar waar dat nodig is voor de luchtkwaliteitsconcentraties en stagnatie of toename van verkeersintensiteiten toelaten waar dat kan Het beschreven waterbedeffect zal bij de Knip Monicabrug plaatsvinden richting de Amsterdamsestraatweg en daarmee de wijken Pijlsweerd, Daalsebuurt, Ondiep en Zuilen. Uit de verkeersmodel plots zoals bereid voor verkeersgroep Ondiep, blijk dat de
verkeersdruk op de Amsterdamsestraatweg met enkele duizenden auto s per etmaal zal toenemen. Begrijpelijk gevolg is dat daarmee de luchtkwaliteit juist zal afnemen. De ASW is een woon-winkelstraat met meer dan 300 winkels. De luchtkwaliteit op de straat wordt niet alleen beïnvloed door doorgaand verkeer en OV, maar ook door aanwezigheid van het spoor en vooral door stilstaand en optrekkend verkeer van de bezoekers, bevoorrading van de winkels en bezorgscooters van vele horecagelegenheden. Uit de luchtmetingen van Luchtmeetnet Utrecht 2011, 2012, 2013 blijkt zonder twijfel dat de Amsterdamsestraatweg nu al een van de knelpunten van Utrecht is. De gemeten waarden zijn hoger dan de in Richtlijn 2008/50/EG Bijlage IIA opgenomen bovenste beoordelingsdrempel voor de jaargrenswaarde voor de bescherming van de menselijke gezondheid. http://eur-lex.europa.eu/lexuriserv/lexuriserv.do?uri=oj:l:2008:152:0001:0044:nl:pdf De prognose voor de Amsterdamsestraatweg moest daarbij in NSL monitoring rapportages elke jaar negatief worden bijgesteld. Eind 2013 is een gemeentelijke Monitoringsrapportage Luchtkwaliteit 2013 verschenen. De Amsterdamsestraatweg is daarin opeens als knelpunt locatie verdwenen. Ondanks het extra verkeer vanwege de knip Monicabrug wordt er in de berekening van gemeente voor de Amsterdamsestraatweg als hoogste concentratie NO 2 37,5 microgram/m 3 geprognosticeerd i.p.v. 42,9 microgram/m 3 (NSL 2013). 1 Deze aanpassing is onderbouwd met de aanname dat er een afname is aan verkeersintensiteit als gevolg van het gebruik van verkeersmodel VRU3.1u. 2 Dit betreft echter geen nieuwe locatie specifieke maatregelen die nog niet zijn opgenomen in het NSL rapport waardoor een aanpassing niet logisch lijkt. De effecten van generieke maatregelen zoals schone bussen en milieuzone waren ook al opgenomen in NSL en de zogenaamde locatie specifieke maatregel waarbij één afslagstrook vanaf Daalsetunnel richting Amsterdamsestraatweg en vice versa heeft volgens de conclusie RHDHV geen effect op verkeersintensiteiten en daarmee de luchtkwaliteit. 3 Het college verwacht zelf ook dat er een waterbedeffect zal optreden en er sluipverkeer gaat ontstaan naar de Amsterdamsestraatweg. Dit manifesteert zich in het opzetten van gesprekken met bewoners van de gebieden waar het sluipverkeer verwacht wordt om te zoeken naar mogelijkheden om dit op voorhand aan te pakken. Dat deze gesprekken, ondanks de grote inzet vanuit zowel gemeente als bewoners, niet hebben geleid tot een pakket van maatregelen dat vertrouwen schept in het voorkomen van sluipverkeer staaft onze visie op een verdere toename van verkeer op de Amsterdamsestraatweg. Leefbaarheid Afgelopen jaar hebben er overleggen plaatsgevonden voor een betere leefbaarheid op de ASW. Het integrale aanpak van de ASW is inmiddels vastgesteld in Wijkactieprogramma Noordwest 2014 en Wijkambities 2014-2018. Wij gaan er van uit dat de gemeente hier het belang nastreeft; de leefbaarheid en veiligheid in de wijk vergroten. Uit de enquête georganiseerd door bewonersgroep ASW in 2013 over de leefbaarheid en veiligheid in onze buurt, is als grootste aandachtspunt agressief gedrag in het verkeer/hard rijden over ASW uit de bus gekomen. Frustratie en agressie op de straat zal door de toenemende verkeersdrukte ongetwijfeld ook toenemen. Op de Amsterdamsestraatweg rijden meer dan 14000 fietser per dag, ouders met kinderen 1 Monitoringsrapportage Luchtkwaliteit 2013, p.22 2 Monitoringsrapportage Luchtkwaliteit 2013, p.23 3 Gezonde lucht voor Utrecht - Naar een vernieuwd maatregelenpakket luchtkwaliteit Uitvoeringsprogramma 2013-2015, p.36
en schoolkinderen zelf. Het is een van de top 5 hoofdfietsroutes van Utrecht volgens gegevens van Fietsersbond. De straat is de belangrijkste fietsverbinding tussen Pijlsweerd, Ondiep, Daalsebuurt, Zuilen, Maarsen en het centrum en Utrecht Centraal. Er zijn op het stuk tussen Paardenveld en Marnixlaan 4 basisscholen gevestigd. Op het zelfde stuk zijn er ook 5 supermarkten, die dagelijks bevoorraad worden en andere winkelketens aanwezig: Kruidvat, Etos, Wibra, Action, Hema, Trekpleister, Zeeman en Blokker. Bovendien zijn er talloze horeca gelegenheden met bezorgservice aanwezig. Per uur rijden op de ASW 18 bussen, en ze hebben op de bovengenoemde stuk 4 haltes aan elke kant. Er zijn tussen Paardenveld en Marnixlaan op de ASW 3 stoplichten aanwezig. Alle deze genoemde feiten zorgen voor constante stagnatie in het verkeer met als gevolg permanent ronkend en optrekkend verkeer, slechte oversteekbaarheid en verkeersonveilige situaties. Onze verbazing is dan ook groot als wij de plannen n.a.v. de 'knip nabij de Monicabrug' zien. Rechtstreeks gevolg zal zijn dat op de ASW meer auto's zullen komen. De gevolgen hiervan (overschrijding wettelijke norm fijnstof, stikstofdioxide, overlast van auto's) kunnen ons inziens nooit de bedoeling zijn. Deze staan haaks op de doelstelling: verhogen van de leefbaarheid en veiligheid in de wijk. Actiegroep Stopknipmonicabrug ziet het invoeren van de knip Monicabrug in de huidige vorm dan ook niet als een oplossing van het probleem van de luchtkwaliteit, maar als een verplaatsing van de problemen naar een ander deel van de stad en daarmee naar andere inwoners van de stad. In dat deel wordt de Europees vastgestelde minimum kwaliteit van de lucht nu al niet gehaald en dit zal alleen maar versneld verder afnemen. Het doel van de knip Monicabrug, verbeteren van de luchtkwaliteit voor de inwoners van Utrecht, zal daarmee in deze wijk zeker niet gehaald worden. Daarbij is ook de dreiging dat per vanuit de EU wordt besloten per 2015 alle verdere bouwactiviteiten in de stad stil te leggen, niet afgewend. Het huidige plan kan daarmee zowel sociaal als economisch geen oplossing bieden voor de vastgestelde problemen. Graag vernemen wij op welke wijze u van plan bent het hierboven beschreven probleem op te lossen en wij zullen graag met u meedenken over eventuele oplossingen. Daarbij is een werkwijze van doorvoeren van het huidige plan en monitoren wat het effect niet acceptabel gezien de reeds bestaande problemen met de luchtkwaliteit in de wijken Pijlsweerd, Daalsebuurt, Ondiep en Zuilen. Met vriendelijke groet, namens Actiegroep Stopknipmonicabrug, Volker Vlaming www.stopknipmonicabrug.nl stopknipmonicabrug@gmail.com (Actiegroep Stopknipmonicabrug is een samenwerking van bewoners van Pijlsweerd, Daalsebuurt, Ondiep en leden van bewonersgroep Amsterdamsestraatweg en Actiegroep 250 meter ASW)
Bijlage: Onze vragen over het lot van Amsterdamsestraatweg en omgeving in perspectief van de hele stad: 1. Wat is de meest recente vorm van het totale circulatieplan? Hoe moeten de nieuwe verkeersstromen in de stad verlopen volgens de gemeente, ingetekend op een kaart? Door de afzonderlijke plannen is het geheel niet meer goed zichtbaar. 2. Knip Monicabrug is een maatregel van sectorenmodel ( ALU 2009): In 2012 verschenen document Utrecht: Aantrekkelijk en Bereikbaar (2012): Het sectorenmodel verdeelt Utrecht binnen de RING in verschillende gebieden die elk vanaf de RING zijn verbonden via één aansluiting. Dit wordt ondersteund door voor het autoverkeer in de stad doorgaande routes af te sluiten. Ook autoverplaatsingen tussen wijken binnen de stad krijgen dus een route via de RING. Lokale autoverplaatsingen tussen gebieden in het stedelijk gebied zijn door het sectorenmodel niet meer mogelijk. Hierdoor ontstaat extra druk op de aansluitingen op de RING, waardoor deze zwaar overbelast raken. Ook zorgt het sectorenmodel voor extra voertuigkilometers. Vooral autoverplaatsingen binnen de stad worden in afstand langer. Noodzakelijk autoverkeer, zoals bevoorradingsritten met meerdere stops verspreid over de stad, wordt hierdoor inefficiënter. Als het sectormodel in 2012 in gemeentelijk document al achterhaald is, waarom wordt er nog vastgehouden aan de knip Monicabrug als dat geen sleutel is naar de oplossing van het probleem? 3. Door doorgaande verkeersstromen te belemmeren zal het verkeer een andere route gaan zoeken. Het plan gaat uit van gebruik van de stadsring en de buitenring N230. Hoe moet het verkeer daar komen en zijn deze wegen ingericht voor dit gebruik? Flyover is de belangrijkste ingang van A2 en A12. De maatregel zal voor bewoners van Noord en Noordoost gevolgen hebben voor hun rij-route de stad in. Het bestemmingsverkeer dat vanuit A2 rijdt en naar Votulastbuurt wil, kan bij de flyover op het 24 Oktoberplein niet afslaan naar de binnenring omdat dit verboden is. Dat betekent dat ze pas
naar de binnenring kunnen afslaan via Vleutenseweg of via Amsterdamsestraatweg. De verkeersdrukte op de Westplein blijft met deze constructie hetzelfde, zo niet groter, omdat al het verkeer zich moet gaan verplaatsen via twee wegen in plaats van drie in de oude situatie. 4. Wij willen duidelijkheid over de verkeerscijfers en invoer in het verkeersmodel. Bewoners worden in aparte groepen voorgelicht over de gevolgen van de knip Monicabrug met tegenstrijdige informatie. Mensen in Noordoost wordt voorgeschoteld dat ze na knip Monicabrug via de stadsring moeten gaan rijden aldus Onno van Schaik in de Votulastkrant ("Automobilisten worden gedwongen gebruik te maken van de binnenring die is ingericht om meer verkeer te verwerken"). Mensen op de Amsterdamsestraatweg worden gerustgesteld met een verkeersmodel, waarin na de knip Monicabrug verkeer op de Amsterdamsestraatweg niet gaat toenemen omdat alle auto's straks via de stadsring zullen gaan rijden als gevolg 37000 auto's per dag op Cartesiusweg en 32000 auto's op St. Josephslaan. Mensen van de stadsring krijgen daarentegen plaatjes met groene stadsboulevard met 2x1 rijbaan en 21% reductie van verkeer. Mensen van Lombok krijgen beloofde van 15000 tot 19000 auto's op de Westplein. In tekeningen t.b.v. Knip Monicabrug staan op de Westplein 24000 auto's aangegeven. Alle deze deel-maatregelen en hun gevolgen zijn op zijn minst tegenstrijdig al dan niet onrealistisch.