Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen FLVVM Agence fédérale pour la Sécurité de la Chaîne alimentaire LFSAGx I-MET MIC 069b-076 BEPALING VAN HET AANTAL COLIFORMEN EN ESCHERICHIA COLI IN IJSBLOKJES MET RAPID E.COLI 2 AGAR (36 C) DÉNOMBREMENT DES COLIFORMES ET DES ESCHERICHIA COLI DANS LES GLAÇONS SUR RAPID E. COLI 2 AGAR (36 C) Versie 03 Version 03 Datum van 2014-05-01 Date d application 2014-05-01 toepassing Opgesteld door : Rédaction par : Nazicht door : Révision par : Goedkeuring vrijgave door : Autorisation de publication par: E. Harnie sectieverantwoordelijke biologische analyses FLVVM; 2014-03-27 A. Dubois, responsable qualité LFSAGx; 2014-04-23 MC Wilem responsable de la section microbiologie LFSAGx ; 2014-04-23 Beheer & locatie geldende versie : Gestion et localisation de la version valide : N:\LABO\QSE DOC\Microbiologie\I-MET QAM Bestemmelingen : Destinataires : Sectie biologische analyses: microbiologie Section Microbiologie Trefwoorden : Mots clés Coliformen en Escherichia coli, kolonietelling, Rapid E. coli 2 Agar Coliformes et des Escherichia coli, comptage des colonies, Rapid E. coli 2 Agar LAB 21-24 I-MET-MIC-069b-076 - v.03-1/9
BEPALING VAN HET AANTAL COLIFORMEN EN ESCHERICHIA COLI IN IJSBLOKSJES MET RAPID E. COLI 2 AGAR (36 C) DENOMBREMENT DES COLIFORMES ET DES ESCHERICHIA COLI DANS LES GLAÇONS SUR RAPID E.COLI 2 AGAR (36 C) OVERZICHT WIJZIGINGEN APERCU DES REVISIONS (*) Herziening door/datum - Révision par/date* Reden van herziening - Motif de la révision EH, Document original. 14/11/2013 EH,06/01/2014 Aanpassen locatie Aanpassen prestatiekenmerken (fout) EH 04/03/2014 EH 27/03/2014 AD, 23/04/2014 Aanpassen referenties formulieren Aanpassen locatie Précisions. Tekstdeel / draagwijdte van de herziening - Partie de texte / portée de la révision voorblad 6. 13.3 Voorblad 7. * Het verschil tussen de huidige datum en de laatste herziening mag niet meer dan 5 jaar bedragen. * L écart entre la date actuelle et la date de la dernière révision ne peut pas dépasser 5 ans. LAB 21-24 I-MET-MIC-069b-076 - v.03-2/9
BEPALING VAN HET AANTAL COLIFORMEN EN ESCHERICHIA COLI IN IJSBLOKSJES MET RAPID E. COLI 2 AGAR (36 C) DENOMBREMENT DES COLIFORMES ET DES ESCHERICHIA COLI DANS LES GLAÇONS SUR RAPID E.COLI 2 AGAR (36 C) INHOUDSTABEL - TABLE DES MATIÈRES 1 DOEL OBJECTIF... 4 2 TOEPASSINGSGEBIED DOMAINE D APPLICATION... 4 3 WETTELIJKE EN NORMATIEVE DOCUMENTEN DOCUMENTS LÉGAUX ET NORMATIFS... 4 4 DEFINITIES EN AFKORTINGEN DEFINITIONS ET ABREVIATIONS... 4 5 PRINCIPE PRINCIPE... 5 6 PRESTATIEKENMERKEN INDICATEURS DE PRESTATION... 5 7 VEILIGHEIDSVOORSCHRIFTEN EN BIJZONDERE MAATREGELEN CONSIGNES DE SÉCURITÉ ET MESURES SPÉCIFIQUES... 5 8 CULTUURMEDIA MILIEUX DE CULTURE... 6 9 TOESTELLEN EQUIPEMENT... 6 10 WERKWIJZE MÉTHODE DE TRAVAIL... 6 11 KWALITEITSCONTROLE CONTRÔLE QUALITÉ... 6 12 BEREKENING EN RAPPORTERING CALCUL ET RAPPORTAGE... 6 12.1 BEREKENINGSWIJZE VAN DE RESULTATEN CALCUL DES RÉSULTATS... 6 12.2 UITDRUKKINGSWIJZE VAN DE RESULTATEN EXPRESSION DES RÉSULTATS... 6 13 VERWIJZING NAAR BIJHORENDE PROCEDURE, INSTRUCTIES, DOCUMENTEN, FORMULIEREN OF LIJSTEN RÉFÉRENCE AUX PROCÉDURES, INSTRUCTIONS, DOCUMENTS, FORMULAIRES OU LISTES Y AFFÉRENTS... 7 13.1 PROCEDURES - PROCÉDURES... 7 13.2 INSTRUCTIES - INSTRUCTIONS... 7 13.3 FORMULIEREN - FORMULAIRES... 7 14 BIJLAGEN ANNEXES... 7 LAB 21-24 I-MET-MIC-069b-076 - v.03-3/9
BEPALING VAN HET AANTAL COLIFORMEN EN ESCHERICHIA COLI IN IJSBLOKSJES MET RAPID E. COLI 2 AGAR (36 C) DENOMBREMENT DES COLIFORMES ET DES ESCHERICHIA COLI DANS LES GLAÇONS SUR RAPID E.COLI 2 AGAR (36 C) Dit werkvoorschrift beschrijft een methode voor de bepaling van het aantal coliformen en Escherichia coli bij 36 C met membraanfiltratie. 1 Doel Objectif Cette instruction décrit une méthode par filtration sur membrane pour le dénombrement des coliformes et des Escherichia coli par comptage des colonies à 36 C. 2 Toepassingsgebied Domaine d application De methode is van toepassing op ijsblokjes. La méthode est applicable aux glaçons. 3 Wettelijke en normatieve documenten Documents légaux et normatifs Dit werkvoorschrift is conform het Afnor gevalideerde protocol RAPID E.coli 2 Agar (for water control) (BRD 07/20-03/11). Cette instruction est conforme au protocole validé AFNOR RAPID E. coli 2 Agar (for water control) (BRD 07/20-03/11). Coliformen: bacteriën die in staat zijn om aëroob bij 36 C op een selectief medium te groeien en in staat zijn om een β-d Galactosidase specifiek substraat af te breken. 4 Definities en afkortingen Définitions et abréviations Coliformes : bactéries pouvant former des colonies en aérobiose à 36 C sur un milieu sélectif et possédant un substrat spécifique de la β-d Galactosidase. Escherichia coli: bacteriën die in staat zijn om aëroob bij 36 C op een selectief medium te groeien en in staat zijn om naast een β-d Galactosidase specifiek substraat ook een β-d Glucuronidase specifiek substraat af te breken. Escherichia coli : bactéries pouvant former des colonies en aérobiose à 36 C sur un milieu sélectif et possédant un substrat spécifique de la β-d Galactosidase et un substrat spécifique de la β-d Glucuronidase. Bepaling van het aantal coliformen/e. coli: het aantal coliformen/e. coli uitgedrukt per x ml product, dat teruggevonden Dénombrement des coliformes/e. coli : nombre de coliformes/e. coli par ml d échantillon soumis à l essai, lorsque LAB 21-24 I-MET-MIC-069b-076 - v.03-4/9
BEPALING VAN HET AANTAL COLIFORMEN EN ESCHERICHIA COLI IN IJSBLOKSJES MET RAPID E. COLI 2 AGAR (36 C) DENOMBREMENT DES COLIFORMES ET DES ESCHERICHIA COLI DANS LES GLAÇONS SUR RAPID E.COLI 2 AGAR (36 C) wordt volgens dit werkvoorschrift. les essais sont effectués conformément à cette instruction. De bepaling van het aantal coliformen en E. coli bestaat uit volgende stappen: - Membraanfiltratie van een bepaalde hoeveelheid watermonster (poriëngrootte: 0.45 µm). - Membraanfilter op Rapid E. coli 2 Agar brengen. - Incubatie van de platen bij 36 2 C gedurende 21±3h. - Telling van verdachte kolonies. 5 Principe Principe Le dénombrement des coliformes et E.coli nécessite les étapes suivantes : - Filtration d un volume spécifié d un échantillon d eau à travers une membrane filtrante (taille des pores : 0,45 μm). - La membrane est placée sur Rapid E. coli 2 Agar. - Incubation des boîtes à 36 2 C pendant 21 3h. - Dénombrement des colonies suspectes. Herhaalbaarheid : Coliformen : < 0.25 cfu/100ml E. coli : < 0.28 cfu/100ml 6 Prestatiekenmerken Indicateurs de prestation Répétabilité : Coliformes : < 0,12 ufc/100ml. E. coli : < 0,22 ufc/100ml. Intralab. reproduceerbaarheid : Coliformen : < 0.25 cfu/100ml E. coli : < 0.28 cfu/100ml Reproductibilité intralaboratoire : Coliformes : < 0,16 ufc/100ml. E. coli : < 0,30 ufc/100ml. Voor details omtrent de berekeningen van de prestatiekenmerken: zie validatiedossier Pour les détails, voir le dossier de validation. 7 Veiligheidsvoorschriften en bijzondere maatregelen Consignes de sécurité et mesures spécifiques - Al het gebruikte materiaal en geënte media moeten verzameld - Tout le matériel ayant servi à la manipulation, les cultures LAB 21-24 I-MET-MIC-069b-076 - v.03-5/9
BEPALING VAN HET AANTAL COLIFORMEN EN ESCHERICHIA COLI IN IJSBLOKSJES MET RAPID E. COLI 2 AGAR (36 C) DENOMBREMENT DES COLIFORMES ET DES ESCHERICHIA COLI DANS LES GLAÇONS SUR RAPID E.COLI 2 AGAR (36 C) worden in de gele containers voor selectieve ophaling. - Werk steeds in de nabijheid van de vlam. positives et les échantillons positifs sont placés dans les containers jaunes pour une collecte sélective. - Les manipulations sont effectuées dans une enceinte de sécurité microbiologique sous une hotte à flux laminaire. 8 Cultuurmedia Milieux de culture - Rapid E. coli 2 Agar - Rapid E. coli 2 Agar. Algemene apparatuur van het labo. Filtratietoestel. Zie bijlage schema werkwijze. 9 Toestellen Equipement Matériel courant de laboratoire. Appareillage de filtration. 10 Werkwijze Méthode de travail Voir le schéma en annexe. 11 Kwaliteitscontrole Contrôle qualité Zie LAB 24 P 005 Kwaliteitscontrole. Voir instruction «Contrôles qualité internes». 12 Berekening en rapportering Calcul et rapportage 12.1 Berekeningswijze van de resultaten Calcul des résultats Zie LAB 24 P 007 I 001 Berekening en uitdrukking van de Voir instruction «Comptage des colonies et expression des resultaten. résultats». 12.2 Uitdrukkingswijze van de resultaten Expression des résultats Het resultaat wordt uitgedrukt in cfu per gegeven volume proefmonster. Le résultat est exprimé en ufc dans un volume donné de l échantillon. LAB 21-24 I-MET-MIC-069b-076 - v.03-6/9
BEPALING VAN HET AANTAL COLIFORMEN EN ESCHERICHIA COLI IN IJSBLOKSJES MET RAPID E. COLI 2 AGAR (36 C) DENOMBREMENT DES COLIFORMES ET DES ESCHERICHIA COLI DANS LES GLAÇONS SUR RAPID E.COLI 2 AGAR (36 C) 13 Verwijzing naar bijhorende procedure, instructies, documenten, formulieren of lijsten Référence aux procédures, instructions, documents, formulaires ou listes y afférents 13.1 Procedures - Procédures - LAB 24 P 005 Kwaliteitscontrole - 13.2 Instructies - Instructions - LAB 24 P 007 Algemene handleiding Microbiologie - LAB 24 P 007 I 002 Voorbereiding van monsters en aanmaken van verdunningen voor microbiologisch onderzoek - LAB 24 P 007 I 001 Berekening en uitdrukking van de resultaten - «Préparation des échantillons, de la suspension mère et des dilutions décimales suivantes en vue de l examen microbiologique» (LAB-21-I-MIC-001) - «Comptage des colonies et expression des résultats» (LAB-21-I-MET-MIC-002) - «Contrôles qualité internes» (LAB-21-I-QUAL-001-CQI). - LAB 24 P 007 F 008 Werkblad wateranalyses (2) bepaling kiemen, Pseudomonas aeruginosa, intestinale enterococcen, coliformen en E. coli, sporen van sulfietreducerende anaëroben en Clostridium (wateranalyse) - LAB 24 P 007 F 009 Werkblad (1) bepaling kiemen, Pseudomonas aeruginosa, intestinale enterococcen, coliformen en E. coli, sporen van sulfietreducerende anaëroben en Clostridium (wateranalyse) 13.3 Formulieren - Formulaires - «Cahier des prélèvements» (LAB-21-F-MIC-001). - «Cahier des analyses» (LAB-21-F-MIC-48). - «Cahier des résultats» (LAB-21-F-MIC-002). Schema werkwijze. 14 Bijlagen Annexes Schéma du mode opératoire. LAB 21-24 I-MET-MIC-069b-076 - v.03-7/9
BEPALING VAN HET AANTAL COLIFORMEN EN ESCHERICHIA COLI IN IJSBLOKSJES MET RAPID E. COLI 2 AGAR (36 C) DENOMBREMENT DES COLIFORMES ET DES ESCHERICHIA COLI DANS LES GLAÇONS SUR RAPID E.COLI 2 AGAR (36 C) Bijlage : Schema werkwijze Bepaling van het aantal coliformen en Escherichia coli in ijsblokjes (36 C) Filtreer een hoeveelheid water, afhankelijk van het soort water (poriëngrootte: 0.45 µm) Rapid E. coli 2 agar Incubatie 21±3h; 36±2ºC Telling van verdachte kolonies * * Verdachte kolonies: groen (coliformen) donkerblauw tot paars of grijsblauw (E. coli). Soms met halo. Opmerking : Voor meer details in verband met de uitvoering zie LAB 24 P 007 Algemene handleiding microbiologie LAB 21-24 I-MET-MIC-069b-076 - v.03-8/9
BEPALING VAN HET AANTAL COLIFORMEN EN ESCHERICHIA COLI IN IJSBLOKSJES MET RAPID E. COLI 2 AGAR (36 C) DENOMBREMENT DES COLIFORMES ET DES ESCHERICHIA COLI DANS LES GLAÇONS SUR RAPID E.COLI 2 AGAR (36 C) Annexe : Schéma d analyse Dénombrement des coliformes et Escherichia coli dans les glaçons (36 C) Filtration d un volume d eau approprié au type d eau examiné (grandeur de pores : 0.45 µm) Rapid E. coli 2 agar Incubation 21±3h; 36±2ºC Dénombrement des colonies suspectes* * Colonies suspectes : vertes (coliformes) bleu foncé à violet ou gris bleu (E. coli). Parfois avec halo. LAB 21-24 I-MET-MIC-069b-076 - v.03-9/9