Geluid in de Omgevingswet Schakeldag 2019 Nico Haselager
Inhoud Algemene punten Omgevingswet Instrumenten Omgevingswet op basis van de beleidscyclus (disclaimer: stand van zaken 25-6-2019: zaken kunnen nog veranderen)
Doelen van wetstraject Omgevingswet
Omgevingswet - Het stelsel
Omgevingswet - Het wetstraject Aanvullingswet geluid in de Tweede Kamer Aanvullingsbesluit geluid ter consultatie geweest, nog geen ontwerp Aanvullingsregeling geluid moet nog ter consultatie
Omgevingswet: Beschermen en benutten (art. 1.3 Ow) Met oog op: Duurzame ontwikkeling Bewoonbaarheid van het land Bescherming en verbetering van het leefmilieu In onderlinge samenhang: a. bereiken en in stand houden van een veilige en gezonde fysieke leefomgeving en een goede omgevingskwaliteit, en b. doelmatig beheren, gebruiken en ontwikkelen van de fysieke leefomgeving ter vervulling van maatschappelijke behoeften.
Geluid en belangen - Gezondheid - Omgevingskwaliteit - Veiligheid / beperken effecten ongevallen - Maatschappelijke behoeften - Bijvoorbeeld bedrijven / mobiliteit / energie (geluid als ongewenst bijproduct) - Evenementen / motorsport (geluid als onderdeel van behoefte)
Ontvangers Gebouwen Geluidgevoelige gebouwen (instructieregels) Andere gebouwen Gebieden Waar mensen verblijven Natuur
Bronnen Activiteiten Niet aan locatie gebonden activiteiten Aan locatie(functie) gebonden activiteiten Industrieterreinen (GPP) Wegen Rijkswegen (GPP) Provinciale wegen (GPP) Gemeentelijke wegen (lokale spoorwegen) Spoorwegen (GPP) Luchthavens (Beperkingengebied)
Wat zit in de Omgevingswet Bronnen Ruimtelijke inpassing (locatiekeuze) Bouwen / aanleg Gebruik (geen arbo) Beheer (geluid) Ruimtelijke inpassen ontvangers Niet locatie-gebonden Activiteiten Locatie-gebonden activiteiten n.v.t. n.v.t. Ow n.v.t. Ow Ow Ow Ow Ow Ow Industrieterrein met Gpp Ow n.v.t. n.v.t. Ow Ow Spoorwegen Ow Ow Spoorwegwet Ow Ow Wegen Ow Ow Wegen- en verkeerswet Ow Ow Luchthavens Ow / Wet luchtvaart n.v.t. Wet luchtvaart Ow / Wet luchtvaart Ow
Omgevingswet de kerninstrumenten
Omgevingswet: Beleidscyclus Soorten beleidsinstrumenten: Informatie- en communicatieinstrumenten Financieel-economische instrumenten Instrumenten Omgevingswet Andere wetgeving Faciliterende instrumenten
Terugkoppeling / evaluatie
Monitoring Belangrijkste veroorzakers geluidhinder Beleving Woonomgeving in Nederland; Inventarisatie Verstoringen. (2016RIVM Rapport 2018-0084 R. van Poll et al.)
Monitoring Slaapverstoring door geluid Beleving Woonomgeving in Nederland; Inventarisatie Verstoringen. (2016 RIVM Rapport 2018-0084 R. van Poll et al.)
Monitoring : Geluidhinder per wijk en buurt GGD Gezondheidsmonitor 2016 www.rivm.nl/media/smap
Leefbaarheidsonderzoeken gemeenten Leefbaarheid in het Noordzeekanaalgebied: De beleving volgens de gebruikers
Monitoring Omgevingswet en geluid Verplichting op basis van de Europese Richtlijn Omgevingslawaai (Ow) Vijfjaarlijks Geluidbelasting op de gevel geluidgevoelige gebouwen Rijk, provincie en deel van gemeenten Gelijk nu aan Hst 11 Wet milieubeheer Geluidproductieplafonds voor: (Awg) Rijkswegen, Provinciale wegen, Aangewezen vrij liggende lokale spoorwegen, Industrieterreinen ( grote lawaaimakers ) Jaarlijks nalevingsverslag (voortgang van de aanpak van knelpunten, overschrijdingen en dreigende overschrijdingen van geluidproductieplafonds Vijfjaarlijks verslag (gekoppeld aan Europese verplichtingen geluidbelastingkaarten en Actieplan geluid)
Monitoring Omgevingswet geluid Basisgeluidemissie (Abg) Gemeentelijke wegen, andere lokale spoorwegen, waterschapswegen Basisjaar 2021 >1000 voertuigen / etmaal 5 jaarlijkse verslaglegging Toename > 1,5 db Onderzoek gevolgen voor geluidgevoelige gebouwen Voldoen aan binnenwaarde geluidgevoelige gebouwen Niet voor gebruik bij wijziging van infrastructuur / ruimtelijke ontwikkelingen in de omgeving
Beleidsontwikkeling
Omgevingsvisie
Omgevingsvisie Strategische visie voor de lange termijn voor de gehele fysieke leefomgeving Eén visie per bestuursorgaan voor hele grondgebied Verplicht voor Rijk, provincie, gemeente Zelfbindend Vormvrij Wettelijke eisen (art. 3.2 Ow): de hoofdlijnen van de kwaliteit van de fysieke leefomgeving de hoofdlijnen van de voorgenomen ontwikkeling, het gebruik, het beheer, de bescherming en het behoud van het grondgebied, en de hoofdzaken van het beleid op alle relevante terreinen van de fysieke leefomgeving
Omgevingsvisie
Omgevingsvisie en geluid Vele vormen (en combinaties): gebiedsgericht thematisch gericht (bv. gezondheid) maatschappelijke opgaven (bv. energietransitie) Eigen ambitie voor geluid? Aansluiten bij gezondheid? Aan tafel en meepraten!!
Omgevingswaarde
Omgevingswaarden Omgevingswaarden zijn normen voor de kwaliteit die een gemeente, provincie of Rijk voor (een onderdeel van) de fysieke leefomgeving wil bereiken. Deze waarden bieden duidelijkheid over: de staat of kwaliteit van (een onderdeel van) de fysieke leefomgeving op een bepaald moment en een bepaalde plaats de toelaatbare belasting door activiteiten Leidt tot: een resultaatsverplichting, een inspanningsverplichting of een andere verplichting monitoring geldt voor de overheid die deze vaststelt (via instructieregels ook andere overheden)
Verplichte Omgevingswaarden en geluid Gemeente - geluidproductie industrieterreinen (art. 2.11a Ow) Provincie - geluidproductie industrieterreinen (op verzoek gemeente) (art. 2.12a Ow) - geluidproductie provinciale wegen en lokale spoorwegen (art. 2.13a Ow) Rijk - Geluidproductie wegen in beheer Rijk en hoofdspoorwegen (art. 2.15 Ow)
Onverplichte omgevingswaarden en geluid?? Gemeente - Gemeente kan Basisgeluidemissie omzetten in een omgevingswaarde - Toepassen bij ruimtelijke besluitvorming - Wel extra verplichtingen Andere voorbeelden?? - Aantal ernstig geluidgehinderden in de gemeente (per wijk) - Aantal woningen met 60 db op gevel in de gemeente
Beleidsdoorwerking
Programma
Programma Bevat een uitwerking van het beleid voor ontwikkeling, gebruik, beheer, bescherming en behoud van de fysieke leefomgeving en/of Bevat maatregelen om een of meer andere doelstellingen voor de fysieke leefomgeving te bereiken en/of Bevat maatregelen om aan omgevingswaarden te voldoen Basispresentatie Omgevingswet september 2018
4 typen programma s 1. Onverplichte programma s Bijvoorbeeld gebiedsprogramma, thematisch programma 2a. Verplichte programma s volgend uit EU regelgeving Actieplan geluid 2b. Verplichte programma s bij dreigende overschrijding omgevingswaarde Alleen bij industrieterreinen met GPP (vervanging geluidreductieplan) (Bij Infrastructuur met GPP een maatregelenbesluit i.p.v. programma) 3. Programma s met programmatische aanpak Basispresentatie Omgevingswet september 2018
Instructieregels
Instructieregels Een instructieregel is: een algemene regel van een bestuursorgaan aan een ander bestuursorgaan hoe dat orgaan een taak of bevoegdheid moet uitoefenen. Instructieregels gaan over de: inhoud, toelichting of motivering van een instrument Wie Rijk Provincie
Instructieregels Besluit kwaliteit leefomgeving HOOFDSTUK 3 SPECIFIEKE TAKEN AFDELING 3.6 BEHEERSING VAN GELUID AFKOMSTIG VAN WEGEN, SPOORWEGEN EN INDUSTRIETERREINEN HOOFDSTUK 4 PROGRAMMA S AFDELING 4.3 ACTIEPLANNEN GELUID HOOFDSTUK 5 OMGEVINGSPLANNEN AFDELING 5.1 INSTRUCTIEREGELS MET HET OOG OP EEN EVENWICHTIGE TOEDELING VAN FUNCTIES AAN LOCATIES 5.1.4 Beschermen van de gezondheid en van het milieu 5.1.4.2 Geluid door activiteiten 5.1.4.2a Geluid afkomstig van wegen, spoorwegen en industrieterreinen 5.1.4.3 Geluid rond luchthavens
Instructieregels Besluit kwaliteit leefomgeving HOOFDSTUK 7 OMGEVINGSVERORDENINGEN AFDELING 7.4 INSTRUCTIEREGELS OVER DE UITOEFENING VAN TAKEN VOOR DE FYSIEKE LEEFOMGEVING aanwijzing wegen en spoorwegen voor geluidproductieplafonds Stiltegebieden HOOFDSTUK 8 OMGEVINGSVERGUNNINGEN AFDELING 8.5 OMGEVINGSVERGUNNING MILIEUBELASTENDE ACTIVITEIT Specifieke beoordelingsregels aanvraag Specifieke voorschriften omgevingsvergunning milieubelastende activiteit geluid HOOFDSTUK 10 MONITORING EN INFORMATIE AFDELING 10.2 MILIEU EN GEZONDHEID 10.2.4 Geluid
Omgevingsverordening
Omgevingsverordening Onderwerpen die in de omgevingsverordening moet worden opnemen Verplichte omgevingswaarden (artikel 2.13 Ow) Regels over onderwerpen waarvoor het rijk instructieregels heeft gesteld Aanwijzen methode en bestuursorgaan monitoring (artikel 20.2 Ow) Provincie kan ook andere onderwerpen regelen over de fysieke leefomgeving binnen de provincie. Dit mag alleen onder de volgende voorwaarden: als het gaat om een provinciaal belang dit belang niet op een doelmatige en doeltreffende wijze door een gemeente kan worden behartigd als dit nodig is voor een doelmatige en doeltreffende uitoefening van taken en bevoegdheden
Omgevingsverordening en geluid Stiltegebieden: Eventueel instructieregels voor omgevingsplan Eventueel vergunningplicht milieubelastende activiteiten Eventueel direct doorwerkende regels Aanwijzing wegen spoorwegen met geluidproductieplafond
Uitvoering
Omgevingsplan
Omgevingsplan Bevat alle regels over de fysieke leefomgeving van de gemeente binnen het grondgebied. Per gemeente één omgevingsplan. Geeft invulling aan de maatschappelijke opgaven uit de gemeentelijke omgevingsvisie. Meer afwegingsruimte voor de gemeente. Basispresentatie Omgevingswet augustus 2018 Omgevingsplan
Van bestemmingsplan naar omgevingsplan Basispresentatie Omgevingswet augustus 2018 Omgevingsplan
Omgevingsplan: Locatie onafhankelijke activiteiten Artikel 4.1 Ow Kan (gebruiks)regels stellen aan activiteiten Valt niet onder het evenwichtige toedeling van functies aan locaties Geen instructieregels Bkl Regels: Bijv. tijden / locaties Specifieke zorgpllicht - Straatmuzikant - Straatfeest - geluidwagen
Omgevingsplan: evenwichtig toedelen functies aan locaties Art. 4.2, eerste lid, Ow: Het omgevingsplan bevat voor het gehele grondgebied van de gemeente in ieder geval de regels die nodig zijn met het oog op een evenwichtige toedeling van functies aan locaties. Bereiken met (een combinatie van) allerlei regels: Regels aan activiteiten Gebruik van functie-aanduiding Niet-technische regels over bouwwerken Omgevingswaarden Maatwerkregels Instructieregels Bkl
Omgevingsplan instructieregels Bkl 5.1.4.2 Geluid van Activiteiten Gedecentraliseerd Veel mogelijkheden qua regels (regels aan inpassing, bouwen, gebruik) 5.1.4.2a Geluid afkomstig van wegen, spoorwegen en industrieterreinen (Abg) Systematiek grofweg hetzelfde als in Wet geluidhinder Vereenvoudiging regels / normenhuis 5.1.4.3 Geluid rond luchthavens (nog gereserveerd) Beperkingen in luchthavenindelingsbesluit komen in Bkl
Locatie afhankelijke activiteiten: vb. nieuwe recreatiewoning Evenwichtig toedelen van functies aan locaties (Art. 4.2 Ow) Bestaand bedrijf Nieuwe Stadspark recreatiewoning (Stille plek)
Locatie afhankelijke activiteiten: nieuwe woning Evenwichtig toedelen van functies aan locaties (Art. 4.2 Ow) Instructieregels geluid Activiteiten Bestaand bedrijf Nieuwe woning
Omgevingsplan Instructieregels Activiteiten 5.1.4.2 Werkingsgebied - geluidgevoelige gebouwen, Activiteit (anders dan wonen) op een locatie Uitzonderingen: - Bijvoorbeeld tijdelijke geluidgevoelige gebouwen (niet meer dan 10 jaar) Afweging: Rekening houden met geluid van activiteiten Aanvaardbaarheid van geluid van activiteit Regels in het Omgevingsplan - Afstand - Bouwregels / Afscherming - Aan gebruik (waarden, maatregelen, geen waarden) Regels bestaand gebruik en regels nieuwe ruimtelijke inpassingen bedrijven / geluidgevoelige gebouwen
Besluit Activiteiten leefomgeving
Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) en geluid Hoofdstuk 2 Milieubelastende activiteiten: Algemeen Maatwerkvoorschrift / maatwerkregel (omgevingsplan) Specifieke zorgplicht Hoofdstuk 3 Milieubelastende activiteiten: Richtingaanwijzer Welke milieubelastende activiteiten Aanwijzing vergunningplichtige gevallen Richtingaanwijzer inhoudelijke regels activiteiten Hst 4 Hoofdstuk 4 Milieubelastende activiteiten: Inhoudelijke regels Activiteiten uitvoeren in een gesloten ruimte ( geldt voor beperkt aantal activiteiten) Traumahelikopter Werkzaamheden met verplaatsbaar mijnbouwwerk
Besluit bouwwerken leefomgeving
Besluit bouwwerken leefomgeving Bbl en geluid Nieuwbouw bouwwerken bescherming tegen (gezamenlijk(abg)) geluid van buiten (paragraaf 4.3.1) bescherming tegen geluid van bouwwerkinstallaties (paragraaf 4.3.2) beperking van galm (paragraaf 4.3.3) geluidwering tussen ruimten (paragraaf 4.3.4) Tijdelijke bouwwerken minder zware eisen.
Besluit bouwwerken leefomgeving Bbl en geluid Wijziging gebruiksfunctie (transformatie) artikel 5.23 (bescherming tegen weg-, spoorweg- of industriegeluid). Bouw- en slooplawaai Mobiel breken van bouw en sloopafval
Omgevingsvergunning omgevingsplanactiviteit
Omgevingsvergunning Omgevingsplanactiviteit Inhoudelijke beoordeling gelijk aan Omgevingsplan Wel beoordeling een concrete aanvraag In de praktijk voor geluid de belangrijkste omgevingsvergunning Binnenplanse omgevingsvergunning omgevingsplanactiviteit: uitgestelde toetsing aan geluidnormen
Omgevingsvergunning milieubelastende activiteit
Omgevingsvergunning milieubelastende activiteit Vergunningplicht op basis van hoofdstuk 3 Besluit activiteiten leefomgeving Instructieregels: Afdeling 8.5 'Omgevingsvergunning milieubelastende activiteit Bkl Algemene beoordelingsregels Specifieke beoordelingsregels (binnenwaarden en grenswaarden bij militaire buitenschietbanen en militaire springterreinen) Specifieke voorschriften omgevingsvergunning milieubelastende activiteit geluid (vooral in lijn brengen met instructieregels omgevingsplan) Belangrijk: Omgevingsvergunning milieu lost strijdigheid met bestemmingsplan niet op!!
Hoofdpunten Belangrijkste instrumenten geluid Monitoring Omgevingsvisie Verplichte omgevingswaarden Omgevingsplan Omgevingsvergunning omgevingsplan activiteit Weet wat je wil. Zeker met reguleren Activiteiten in het Omgevingsplan
Vragen?