4x4 rij instructie Godt Sjoerd Art Godthelp Produkties d o o r : hoofdstuk: Bergingstechniek
Een woord vooraf Het rijden op onverharde wegen met een 4wd auto bezorgt je een ongelooflijke ervaring van vrijheid. Je kunt op plaatsen komen, die zelfs te voet onbereikbaar zijn. De keerzijde is dat op ongebaande wegen, bij pech of een ongeluk, hulp niet snel aanwezig kan zijn. Rij daarom altijd met een groot gevoel voor verantwoordelijkheid. Ga niet rijden in een terrein waar geen autoverkeer is toegestaan. Veel off-road rijplezier gewenst! Deze 4x4 rij-instructie geeft slechts advies over hoe je kan rijden in verschillende off-road situaties. Het rijden onder de beschreven omstandigheden is altijd een zaak van eigen verantwoordelijkheid. De auteur kan daarom niet aansprakelijkheid gesteld worden voor schade of letsel welke ontstaat bij toepassing van deze instructie.
11. Berginstechniek Gebruik van de elektrische- of hydraulische lier: Wanneer je een lier hebt gemonteerd en deze wilt gebruiken, moet je met tenminste twee personen en bij voorkeur met twee voertuigen zijn. De leider van het team staat BUITEN de auto en degene die de lier bedient zit IN de auto met de lierbediening. De leider van het team geeft handsignalen om te communiceren met de bestuurder. Een eventuele 3e persoon kan op een veilige afstand de handelingen in de gaten houden. Het lieren kan een zeer gevaarlijke aangelegenheid zijn. Je hebt te maken met grote krachten en zware voertuigen. Al deze krachten lopen over een betrekkelijk dunne kabel. Leg een deken over de strakgespannen kabel. Wanneer de kabel onverhoopt breekt, kan deze door de deken geen grote zwieper maken en aanwezigen verwonden. Het team moet altijd communiceren met handsignalen. Deze signalen zijn duidelijk en laten niets te raden over. Een stem is soms moeilijk te horen en een gesproken opdracht kan makkelijk verkeerd geïnterpreteerd worden. Zorg dat de kabel altijd (tenzij de gebruiksaanwijzing anders voorschrijft) tenminste vijf slagen om de liertrommel gewikkeld zit. 37
Handsignalen: Twee handen met gestrekte armen voor het lichaam evenwijdig schuin naar links of rechts omhoog geeft aan: de te sturen richting. Een draaiende wijsvinger omhoog gericht: lierkabel opdraaien Een draaiende wijsvinger omlaag gericht: lierkabel uitdraaien. Wijsvinger duidelijk naar- en van duim af bewegen: kabel met kleine pulsjes indraaien Linkerarm gestrekt naar links, rechterarm in een hoek omhoog gericht: STOP de winch 38
De linker- en de rechterarm voor het lichaam met naar voren draaiende handen: gebruik óók de aandrijving van auto. Twee handen met de palmen inéén gevouwen voor de borst: hanteer de voetrem 39
Als je met een lier werkt, dient de lier altijd in een rechte lijn tov de sleeprichting te werken. In de praktijk blijkt dat dit nooit in één keer mogelijk is. Je gaat dan op zoek naar een verankeringspunt voor je klapblok. Kies een stevig boom die in een rechte lijn staat met voertuig en de te slepen richting. Is er geen boom in de buurt, graaf dan een grondanker in of, als je dit niet bij je hebt, een reservewiel. Bevestig het klapblok met een sleeplint en D-haak aan een boom. Bevestig de haak van de sleepkabel met een D-haak aan een stevig oog van het bergingsvoertuig. Als het erg glad is, is het verstandig om ook het bergingsvoertuig met een sleeplint te zekeren aan een boom of grondanker. 40
Bij elke nieuwe laag om de haspel van de lier neemt de trekkracht van de lier met meer dan 12% af. Hou hier rekening mee. Bij elke extra slag met klapblok van de trekkabel tussen het voertuig en de verankering wordt de trekkracht van de lier vergroot. Het extra voordeel is, dat ook het aantal windingen rond de haspel afneemt, met een grotere trekkracht tot gevolg. 41
Een elektrische lier verbruikt veel stroom. Wanneer je het toerental van de motor rond de1800 toeren per minuut houdt, blijft de accu geladen. Maak aan eventuele omstanders duidelijk, dat je begint met de berging en zorg ervoor dat omstanders op een veilige afstand staan. Begin rustig en hou in de gaten, dat de kabel netjes om de trommel draait. De bestuurder kan in een lage (berg)versnelling de koppeling enigszins laten opkomen ter assistentie van de lier. Blijf net zo lang de lier gebruiken, tot het voertuig op een stabiele ondergrond staat en in staat is om, zonder gebruik te maken van de lier, te rijden. Haal de spanning van de kabel door iets door te rijden en ontkoppel de haak van het bergingsvoertuig. 42
Kinetische kabel: Wanneer je auto op een vlak terrein is vastgelopen en het is mogelijk om op niet al te grote afstand het bergingsvoertuig te plaatsen, kan je gebruik maken van een elastische oftewel kinetische sleepkabel met krachtverdelers. Deze speciale en dikke kabel is zeer veerkrachtig en vangt de grootste klap op als geprobeerd wordt om met een aanloopje het vastgelopen voertuig los te trekken. De krachtverdeler is een stevig sleeplint dat aan de beide sleepogen van de voertuigen wordt bevestigd. Leg de kabel golvend neer tussen beide voertuigen en voer de trekkrachtverdelers (zie illustratie volgende pagina) door de lussen aan de uiteinden van de kabel. De trekkrachtverdeler monteer je per auto aan 2 D-haken, die elk aan het chassis van de auto zijn gemonteerd. Maak met het bergingsvoertuig vaart in de gewenste richting. Wanneer de kabel strak trekt, wordt gecontroleerd aan het vastgelopen voertuig een kracht uitgeoefend. Door de kinetische eigenschappen van de kabel is er een verminderde kans dat de trekogen van de voertuigen afbreken. 43
Hou bij deze actie alle veiligheidsvoorschriften in acht. Ook een kinetische kabel kan breken en verwondingen toebrengen. Hou bij aanschaf van een kabel rekening met een trekkracht van 5x het totale gewicht (niet het kenteken gewicht) van de auto. Leg de kabel golvend neer tussen beide voertuigen en voer de trekkrachtverdelers door de lussen aan de uiteinden van de kabel. 44