Voorkomen en beheersen van ondervoeding: Nuttig en haalbaar? oprof. Dr. T. Defloor oprof. Dr. M. Grypdonck odr. K. Vanderwee olic. I. Bocquaert olic. M. Lardennois olic. B. Folens
Opbouw Inleiding Definiëring van ondervoeding Risicofactoren bij ouderen Gevolgen van ondervoeding Prevalentie van ondervoeding Prevalentiecijfers ondervoeding in België Conclusie
Inleiding Nightingale Florence, 1860 Nationaal Voedings- en Gezondheidsplan 2005-2010 voor België 7 krachtlijnen krachtlijn 5: preventie en aanpak van ondervoeding
Inleiding Strategie voor de Transmurale Aanpak van de voedingsproblematiek bij Ouderen, 2006 Integratie van evidence based richtlijn en best practices betreffende zorg voor voeding Prevalentiemeting ondervoeding in België, 2007 In acute ziekenhuizen, afdeling acute geriatrie Patiënten- & afdelingskenmerken, houding zorgverleners
Definiëring van ondervoeding Geen universeel aanvaarde definitie Malnutritie Ondervoeding t.g.v. onvoldoende voedselinname Overvoeding t.g.v. overdadig voedselinname Specifieke voedingstekorten Onevenwicht t.g.v. onevenredige inname Tierney,1996
Risicofactoren bij ouderen Medication effects Emotional problems Anorexia nervosa, alcoholism Late Life Paranoia Swallowing disorders Oral Factors No Money Wandering and other dementia related behaviour Hyper-, hypothyroidism Enteric Problems Eating Problems Low Salt, Low Cholesterol Diet Social Problems/Shopping Morley & Silver, 1995
Gevolgen van ondervoeding Fysiek AH-functie Spiersterkte Cardiale functie Immuunfunctie Psychisch Moeheid Apathie Depressie Postop complicaties Hospitalisatieduur Mortaliteit Kosten
Prevalentie van ondervoeding McWhirter & Pennington (1994) (GB) 40% ondervoed 2 op 3 verder gewichtsverlies Meijers, Jansen, Schols, et al (2006) (Nl) 1 op 3 risico op ondervoeding 1 op 4 ondervoed Griep, Mets, Collys, et al (2000) (B) 39% ondervoed/risico op ondervoeding
Prevalentie van ondervoeding Opsporen ondervoeding: Screeningsinstrument Doel: Opsporen niet risico patiënten Herkennen patiënten met verhoogd risico Identificeren patiënten met ondervoeding Bijkomende beoordeling/assessment
Prevalentiecijfers ondervoeding in België Mini Nutritional Assessment, MNA Vellas, Guigoz, & Garry (1994) Screening (6 vragen, max. 14 punten) 12 : < 12 : geen risico verhoogd risico assessment Assessment (12 vragen, max. 16 punten) Totale MNA score (max. 30 punten) 24 : goed gevoed 17 MNA score 23,5 : risico op ondervoeding < 17: ondervoed
Prevalentiecijfers ondervoeding in België in opdracht van FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu (definitief rapport eind oktober 2007) 90 ziekenhuizen 178 afdelingen 2565 patiënten ouder dan 75 jaar
Prevalentiecijfers ondervoeding in België Ondervoed (MNA score < 17 punten) Risico op ondervoeding (17 MNA score 23,5 punten) 35,9% (n= 921) 41,9% (n= 1075) Niet ondervoed (screeningscore 12 punten of MNA score 24 punten) 22,2% (n= 569)
Voorkomen van ondervoeding: nuttig? Kost Verblijfsduur Gevolgen: fysisch en psychisch kwaliteit van leven
Voorkomen van ondervoeding: haalbaar? Screenen bewustwording van het probleem Opstellen voedingsplan Taak verpleegkundigen, verzorgenden, zorgkundigen, logistiek assistenten Signaleren van voedingsprobleem Verpleegkundige basiszorg
Conclusie Ondervoeding Reëel probleem Onder(h)erkend en onderbehandeld Voedingszorg Basiszorg Ondersteund door beleid Gedragen door multidisciplinair team Betere outcome van de patiënt
Dank voor uw aandacht!