wordt gefinancierd door

Vergelijkbare documenten
1. Wat? 2. Waarom? 3. Hoe?

Houdbaarheid. Albert van der Horst

Waar staan we? Enkele begrippen verduidelijkt Van waar komen we? Waar gaan we naartoe? 30 JAAR DEFICITS EN SCHULD IN BELGIË. Inhoud van de lezing

EEN EX ANTE EVALUATIE VAN DE JOBKORTING A. Decoster K. De Swerdt P. Vanleenhove

BEREKEND VLAANDEREN. workshop FLEMOSI - SBO-project Vlaams Parlement 21 januari wordt gefinancierd door

Een Algemeen Evenwichtsmodel voor Vlaanderen: Eerste Resultaten

FLEMOSI WORKSHOP. wordt gefinancierd door

Verbist: Wonen in Vlaanderen

De houdbaarheid van de overheidsfinanciën in het licht van de vergrijzing

Gezinnen in Vlaanderen Bea Cantillon

Rente de prijs van tijd. Als rente hoger is dan de opofferingskosten individuele prijs van tijd niet lenen maar sparen

BEREKEND VLAANDEREN. workshop FLEMOSI - SBO-project Belgisch Museum voor het Beeldverhaal 19 december wordt gefinancierd door

Domein E: Concept Ruilen over de tijd

Domein E: Ruilen over de tijd. fransetman.nl

Simulatie van huursubsidies voor gezinnen in Vlaanderen Een verdelingsanalayse

Houdbaarheid overheidsfinanciën

Gebruiksaanwijzing MOTYFF

Spoor A2: De overdrachten aan de Gemeenschappen en Gewesten in het kader van de Bijzondere Financieringswet: K. Algoed D.

Voor welke uitdagingen plaatst de vergrijzing ons?

Methodologie en resultaten van de regionale economische vooruitzichten

Nieuwe thema-analyse van Belfius Research. Vergrijzing van de bevolking : impact op de gemeentelijke aanvullende personenbelasting

VISIE COVERVERHAAL NIEUWE STUDIE SCHUIFT 16 MILJARD NAAR VOREN

Eerste berekeningen van de non take-up van het leefloon

BEREKEND VLAANDEREN SEMINARIE WERKJAAR 2

DOMEIN E: RUILEN OVER DE TIJD. Module 4 Nu en later

Uitdagingen voor de sociale zekerheid vanuit een macro-economisch perspectief

Een nieuw beleidsinstrument voor de Vlaamse overheid: regionale opcentiemen op de personenbelasting

Ageing and the Sustainability of Dutch Public Finances

De rekeningen van de Vlaamse lokale besturen en de uitdagingen. Geert Mertens, Agentschap Binnenlands Bestuur

Macro-economische uitdagingen ten gevolge van de vergrijzing

Overheidsontvangsten en -uitgaven: analyse en aanbevelingen

CPB Notitie 16 augustus Houdbaarheidsberekeningen. Uitgevoerd op verzoek van Flip de Kam

Energie. Inleiding. Wat zijn groene belastingen? Vervuilings- en grondstofbelasting. Transport. in België. Toon Vandyck CES - KULeuven

OP WEG NAAR HOUDBARE OVERHEIDSFINANCIEN. PROF. DR. R.H.J.M. GRADUS VOORZITTER CAft PRESENTATIE UNIVERSITEIT VAN ARUBA 14 FEBRUARI 2019

Evaluatie van de houdbaarheid van de Belgische overheidsfinanciën

Werkende migrant betaalt zichzelf terug

DE PERFECTE STORM. Hoe de economische crisis de wereld overviel en vooral: hoe we eruit geraken. Gert Peersman & Koen Schoors.

Overzicht bijstellingen Sectorrekeningen 2011 Definitief, 2012 Nader voorlopig en 2013 Voorlopig

De social profit in macro-economisch perspectief

We kiezen voor economische groei als katalysator voor welvaart, welzijn en geluk. Citaat Toekomstverklaring

Rendement = investeringsopbrengst/ investering *100% Reëel rendement = Nominaal rendement / CPI * Als %

Werking en stand van zaken van het bottom-upmodel

De Nederlandse overheidsbegroting in 2010 in Europees perspectief

De lastige toekomst van de Belgische gezondheidszorg

Herwaardering van kinderzorgtijd in het tweeverdienertijdperk Sociaaleconomische evaluatie van een alternatief beleidspakket

Zorgondersteuning vzw

Hoeveel verdienen de Belgen? Hoeveel geven ze uit?

BEDRIJFSECONOMISCHE WETENSCHAPPEN master in de toegepaste economische wetenschappen: beleidsmanagement

Hoe (slecht) gaat het met de conjunctuur? Edwin De Boeck Fedustria 13 oktober 2011

In 10 stappen naar een vermogen zonder zorgen

De fiscale moraal van de Belgen Een opinie-onderzoek o.l.v. Prof. Dr. Michel Maus Juni 2019

Spoor A2: De overdrachten aan de Gemeenschappen en Gewesten in het kader van de Bijzondere Financieringswet: e versie

Intergenerationele rechtvaardigheid en pensioenen. Erik Schokkaert

Rondetafelgesprek wet Houdbare overheidsfinanciën Uitgevoerd op verzoek van de Commissie Financiën van de Tweede Kamer

VGE-Congres Duurzaamheid van de zorguitgaven Tilburg, 11 oktober 2012

Europees Stabiliteit en GroeiPact verdrukt

Trends op de arbeidsmarkt tussen 1986 en 2006

Financiële verslaggeving lokale besturen: is er een probleem? Jan Leroy, directeur bestuur VVSG

PERSBERICHT Brussel, 2 december 2016

Vergrijzing. Impact en uitdagingen voor de lokale besturen

De Belg en zijn spaargedrag (2/2): het budget

De Nederlandse overheidsbegroting in 2011 en 2012 in Europees perspectief

ARMOEDE EN KINDEREN : HET GROTE VERHAAL HOORZITTING SENAAT 6/07/2015. Bea Cantillon

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Tempo vergrijzing loopt op

Bijlage: Technische invulling Stabiliteit en Groeipact verdrukt onbedoeld publieke investeringen

Moedige overheden. Stille kampioenen = ondernemingen. Gewone helden = burgers

De 6 de staatshervorming en de Bijzondere Financieringswet: een evaluatie

DE PERFECTE STORM Hoe de economische crisis de wereld overviel en vooral: hoe we eruit geraken Gert Peersman & Koen Schoors Universiteit Gent

Huishoudens in schuldbemiddeling: profielen en regionale verschillen

gemakkelijk heeft om een sluitende begroting voor te leggen. Zijn voorzitter,

HOOFDSTUK 14: OEFENINGEN

BIJLAGE DERDE EDITIE ECONOMISCH GEWICHT VAN DE IZW S IN BELGIE

Vergrijzing en zorg. - Een demografische en economische kadering - Horizon mei 2017

Finland aan de Noordzee - Griekenland aan Samber & Maas. Of waarom Vlaanderen in de laatste twintig jaar 260 miljard euro verloren heeft.

8. Splitsen? Scheiden is niet goedkoper!

PERSBERICHT Brussel, 17 november 2015

Het financiële leed van de pensioenen

Kinderarmoede en huisvesting. Gerlinde Verbist. Werken rond de structurele oorzaken van kinderarmoede COLLOQUIUM - KBS.

Overheidsschuld < 60% van het bruto binnenlands product (BBP) Overheidstekort (zogenaamde vorderingensaldo) < 3% van het BBP

Demografische en spatiale evoluties in Belgïe

Care Invest II. De ideale combinatie van. rendement, stabiliteit en nabijheid

Datum 30 oktober 2009 Betreft Aanvullende schriftelijke vragen Algemene Financiële Beschouwingen

solidariteit van jong met oud, of ook omgekeerd?

De budgettaire kosten van de vergrijzing

Welke generatie heeft het meeste profijt van de overheid?

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Voorstel voor een VERORDENING VAN DE RAAD

Hoe houd je grip op de financiën van je onderneming. Door : Paul Thonen en Raimond Nuijen

College financieel toezicht Curaçao en Sint Maarten

Statistisch Product. Sterftetafels en levensverwachting

Trends op de Belgische arbeidsmarkt ( )

Exploitatie van bioscoopzalen ( 35 mm of meer )

Werkloos Wonen in Nederland, werken in België

Als u uw belasting niet kunt betalen

Herstel economie. Drie pijlers: overheidsfinanciën op orde eerlijk delen hervormen om economie te laten groeien

Economische vooruitgang

Recente geschiedenis van de Belgische overheidsfinanciën

De (on)betaalbaarheid van een verzorgde oude dag

Vergrijzing, publieke financiën en economische groei

many lives blijf uw leven beleven ook tijdens uw pensioen pension plan

Voorstel voor een ADVIES VAN DE RAAD. betreffende het economisch partnerschapsprogramma van SLOVENIË

Transcriptie:

wordt gefinancierd door

1. Motivatie Recentelijk grote aandacht voor overheidsfinanciën in het publiek debat. Focus op overheidstekorten en overheidsschuld. Voorbeeld prognose 2011: tekort -3.5% BBP, schuld: 96.1% BBP (NBB). Leidt de aandacht af van problemen op lange termijn. Voorbeeld: hogere pensioenkosten en gezondheidsuitgaven door vergrijzing van de bevolking. Deze studie: lange termijn overheidsschuld: methode van generational accounting. FLEMOSI WORKSHOP 19 december 2011 Generational accounts in België www.flemosi.be - 2 -

Inhoud 1. Generational Accounts? 2. Rol van microsimulatie 3. Gebruik van Generational Accounts 4. Besluit FLEMOSI WORKSHOP 19 december 2011 Generational accounts in België www.flemosi.be - 3 -

1. Generational Accounts? Auerbach, Gokhale & Kotlikoff (1991) Simpel concept: Als kind: geboortepremie, kindergeld, onderwijs, Als volwassene: sociale bijdragen betalen, BTW betalen, Als oudere: pensioen, BTW betalen, Generational account: Voor elke leeftijdsgroep (0-105) Resterende levensduur Netto belasting In actuele waarde van 2010 Constant beleid 2010 Voorbeeld voor België FLEMOSI WORKSHOP 19 december 2011 Generational accounts in België www.flemosi.be - 4 -

1. Generational Accounts? Leeftijd GA man (euro) GA vrouw (euro) 0-55.504-186.029 15 139.575-22.927 25 199.767 32.008 50-213.072-258.193 60-331.666-318.749 75-233.986-254.026 FLEMOSI WORKSHOP 19 december 2011 Generational accounts in België www.flemosi.be - 5 -

1. Generational Accounts? Leeftijd GA man (euro) GA vrouw (euro) 0-55.504-186.029 15 139.575-22.927 25 199.767 32.008 50-213.072-258.193 60-331.666-318.749 75-233.986-254.026 FLEMOSI WORKSHOP 19 december 2011 Generational accounts in België www.flemosi.be - 6 -

1. Generational Accounts? Leeftijd GA man (euro) GA vrouw (euro) 0-55.504-186.029 15 139.575-22.927 25 199.767 32.008 50-213.072-258.193 60-331.666-318.749 75-233.986-254.026 FLEMOSI WORKSHOP 19 december 2011 Generational accounts in België www.flemosi.be - 7 -

2. Data en rol van microsimulatie Vereiste data: Leeftijdsprofielen uitgaven en inkomsten: Hoeveel inkomensbelasting betaalt de gemiddelde Belg in elke leeftijdsklasse? Hoeveel werkloosheidsuitkering ontvangt de gemiddelde Belg in elke leeftijdsklasse? Rol voor microsimulatie MIMOSIS MEFISTO kan hiervoor gebruikt worden FLEMOSI WORKSHOP 19 december 2011 Generational accounts in België www.flemosi.be - 8 -

Leeftijdsprofiel inkomstenbelasting FLEMOSI WORKSHOP 19 december 2011 Generational accounts in België www.flemosi.be - 9 -

Leeftijdsprofiel Sociale Zekerheidsbijdrage FLEMOSI WORKSHOP 19 december 2011 Generational accounts in België www.flemosi.be - 10 -

Leeftijdsprofiel werkloosheidsuitkeringen FLEMOSI WORKSHOP 19 december 2011 Generational accounts in België www.flemosi.be - 11 -

Leeftijdsprofiel pensioenen FLEMOSI WORKSHOP 19 december 2011 Generational accounts in België www.flemosi.be - 12 -

2. Data en rol van microsimulatie Resultaat: generational accounts Leeftijd GA man (euro) GA vrouw (euro) 0-55.504-186.029 15 139.575-22.927 25 199.767 32.008 50-213.072-258.193 60-331.666-318.749 75-233.986-254.026 FLEMOSI WORKSHOP 19 december 2011 Generational accounts in België www.flemosi.be - 13 -

3. Gebruik van Generational Accounts A. Lange termijn houdbaarheid van de overheidsfinanciën: Intertemporele budgetbeperking van de overheid. Huidige overheidsschuld in evenwicht met alle toekomstige primaire saldi. Of: huidige overheidsschuld in evenwicht met alle netto belastingen van huidig levende en toekomstige generaties. B N N t t, k t, k k t k t current generations CU t future generations FLEMOSI WORKSHOP 19 december 2011 Generational accounts in België www.flemosi.be - 14 - FU t,

3. Gebruik van Generational Accounts A. Lange termijn houdbaarheid van de overheidsfinanciën: Openbare financiën niet houdbaar : B N N t t, k t, k k t k t current generations CU t future generations FU t Intertemporele schuld (IPL): IPL= expliciete schuld + impliciete schuld IPL B CU FU t t t t FLEMOSI WORKSHOP 19 december 2011 Generational accounts in België www.flemosi.be - 15 -

3. Gebruik van Generational Accounts FLEMOSI WORKSHOP 19 december 2011 Generational accounts in België www.flemosi.be - 16 -

3. Gebruik van Generational Accounts B. Simuleren van counterfactuals Aandeel verschillende factoren in houdbaarheidsprobleem Hogere werkgelegenheidsgraad ouderen FLEMOSI WORKSHOP 19 december 2011 Generational accounts in België www.flemosi.be - 17 -

3. Gebruik van Generational Accounts C. Generational Accounts vergelijken tussen verschillende doelgroepen: Man-vrouw Vlaanderen-Wallonië-Brussel Hoog-laag geschoold FLEMOSI WORKSHOP 19 december 2011 Generational accounts in België www.flemosi.be - 18 -

3. Gebruik van Generational Accounts FLEMOSI WORKSHOP 19 december 2011 Generational accounts in België www.flemosi.be - 19 -

4. Besluit Resultaten Man vs vrouw Onhoudbare OF door toekomst, niet door het verleden Vlaanderen vs Wallonië Beperkingen van de generational accounting: Louter rekenkundig model Geen economische interacties Geen normatief denkkader Geen voorspelling Onder huidig beleid Toegevoegde waarde paper: Micro data en microsimulatie Update resultaten Dellis en Lüth (1999) en Stijns (2000) Generational Accounts voor de regio s FLEMOSI WORKSHOP 19 december 2011 Generational accounts in België www.flemosi.be - 20 -