Hoeveel verdienen de Belgen? Hoeveel geven ze uit?

Transcriptie

1 Hoeveel verdienen de Belgen? Hoeveel geven ze uit? Seminarie voor leerkrachten economie van het middelbaar onderwijs Brussel, 11 oktober 2017 Departement Algemene Statistieken Hans De Dyn

2 2 / 24

3 Inhoud 1. De huishoudens in de context van de nationale rekeningen 2. Hoeveel verdienen huishoudens en waar komt het vandaan? 3. Wat doen huishoudens met hun inkomen? 4. Besluit 3 / 24

4 Inleiding Artikels in de pers Belgisch gezin spendeert jaarlijks euro Belg verdient gemiddeld euro per maand geven een realiteit weer De realiteit van deze bijdrage zijn de nationale rekeningen Volledige en coherente beschrijving van de economie Internationaal vergelijkbaar In monetaire termen Tijdreeks 4 / 24

5 De huishoudens in de nationale rekeningen ONDERNEMINGEN Kopen aan Vergoeden arbeid en kapitaal HUISHOUDENS OVERHEID Reizen en kopen BUITENLAND 5 / 24

6 De huishoudens in de nationale rekeningen BESCHIKBAAR INKOMEN VAN DE HUISHOUDENS LONEN INKOMEN VAN ZELFSTANDIGEN VERVANGINGS- INKOMEN INKOMEN UIT VERMOGEN - CONSUMPTIE = BESPARINGEN - INVESTERINGEN (WONINGEN) = FINANCIERINGSOVERSCHOT (-TEKORT) 6 / 24

7 Beschikbaar inkomen van huishoudens ,1 26,5 49,0 Sociale bijdragen en belastingen Sociale uitkeringen ,4 Beschikbaar inkomen = 229,3 Inkomen uit vermogen 0 Inkomen van zelfstandigen ,7 Lonen Bron: INR, bedragen in miljarden euro. 7 / 24

8 Beschikbaar inkomen van huishoudens Lonen: bruto bezoldigen betaald aan loontrekkenden (publiek en privé) Inkomen van zelfstandigen: Inkomen als zelfstandige/ondernemer Vooral actief in de bedrijfstakken landbouw, bouw, handel en dienstensector Inkomen als eigenaar van een woning: Specifiek in nationale rekeningen (exhaustiviteit) Fictief inkomen Inkomen uit vermogen: saldo van de ontvangen en betaalde intresten, dividenden, inkomsten uit beleggingen Sociale uitkeringen: pensioenen, werkloosheidsuitkering, andere sociale uitkeringen Sociale bijdragen, belastingen en overdrachten: zowel betaald door de huishoudens als de werkgevers 8 / 24

9 Evolutie van het beschikbaar inkomen van 2005 tot % 8% 6% 4% 2% Lonen Sociale bijdragen en belastingen Sociale uitkeringen 0% -2% -4% -6% Inkomen uit vermogen Inkomen van zelfstandigen Beschikbaar inkomen Bron: INR, bijdragen tot de jaarlijkse groei van het beschikbaar inkomen. 9 / 24

10 Vertraging van de groei van het beschikbaar inkomen sedert de crisis Lonen (de belangrijkste component) remmen fors af (loonmatiging, indexsprong) Inkomen uit vermogen neemt af (financiële crisis, lage renteomgeving) Beperkte bijdrage van inkomen van zelfstandigen Sociale uitkeringen: stijgen sneller dan de lonen; snelst groeiende component van het beschikbaar inkomen Sociale bijdragen en belastingen: evolueren in hetzelfde tempo als de lonen 10 / 24

11 Het overgrote deel van het beschikbaar inkomen wordt gebruikt voor consumptie 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Consumptie van de huishoudens Sparen door de huishoudens Bron: INR, % van het beschikbaar inkomen, in waarde. 11 / 24

12 De consumptie vertraagt minder dan het beschikbaar inkomen sedert de crisis 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0% -1% Consumptie van de huishoudens Beschikbaar inkomen van de huishoudens Bron: INR, jaarlijkse groei, in waarde. 12 / 24

13 Consumptie in nationale rekeningen Finale consumptieve bestedingen van huishoudens uitgaven van ingezeten institutionele eenheden voor goederen en diensten die worden gebruikt voor de rechtstreekse bevrediging van individuele behoeften. De consumptieve bestedingen kunnen zowel op het eigen grondgebied als in het buitenland worden gedaan (ESR 2010) Effectieve consumptie Consumptieve besteding (overheid, IZWs tbv huishoudens) Productiegrens: landbouwgoederen, illegale economie inbegrepen, maar eigen huishoudelijk werk niet 13 / 24

14 Consumptie in nationale rekeningen Binnenlands concept versus nationaal concept Consumptie volgens binnenlands concept + Aankopen van residenten in het buitenland - Aankopen van niet-residenten in België = Consumptie volgens nationaal concept Aankoop van residenten in het buitenland = (vooral) toerisme uitgaven + online shopping (niet-residente webshops) 14 / 24

15 Raming van de consumptie van gezinnen Gebruik van diverse bronnen: Huishoudbudget-enquête (FOD Economie) Zeer gedetailleerde bron Steekproef van ongeveer 3600 huishoudens Zeer bruikbaar voor de raming van courante aankopen (voeding, enz.) Ongeacht wijze van aankoop (ter plaatse of online) Minder bruikbaar voor duurzame, sporadische aankopen è Gebruikt voor ongeveer de helft van de producten Administratieve gegevens Personenwagens (DIV) Loterij en treinbiljetten (Jaarrekeningen) Andere 15 / 24

16 Raming van de consumptie van gezinnen Gegevens van beroepsfederaties Fiscale (omzet)gegevens Eigen ramingen: Woningdiensten Illegale economie Zeer gedetailleerde ramingen (meer dan 580 producten) 16 / 24

17 Wat consumeerden de huishoudens in 2015? Diverse goederen en diensten; 12,3% 2015 Voeding en nietalcoholische dranken; 13,3% Horeca; 6,2% Recreatie en cultuur; 8,6% Onderwijs; 0,4% Alcoholische dranken en tabak; 4,2% Kleding en schoeisel; 4,7% Vervoer; 11,0% Communicatie; 2,2% Huisvesting, EGW en andere brandstoffen; 24,4% Gezondheidsuitgaven; 6,5% Meubelen en huishoudelijke apparaten; 6,2% Bron: INR, % van totale consumptie van huishoudens in / 24

18 Evolutie van de consumptie van 2005 tot 2015 Communicatie Recreatie en cultuur Vervoer Diverse goederen en diensten Lagere groei dan gemiddeld Kleding en schoeisel Grand Total Voeding en niet-alcoholische dranken Onderwijs Alcoholische dranken en tabak Huisvesting, EGW en andere brandstoffen Hogere groei dan gemiddeld Meubelen en huishoudelijke apparaten Horeca Gezondheidsuitgaven 0% 1% 2% 3% 4% 5% 6% Bron: INR, gemiddelde jaarlijkse groei tussen 2005 en / 24

19 Evolutie van het consumptie patroon van 2005 tot % 20% 15% % 5% 0% Bron: INR, % van de totale consumptie van de huishoudens. 19 / 24

20 Consumptie van de Belgen in het buitenland 14 6,5% 12 6,0% 10 5,5% 8 6 5,0% 4 4,5% ,0% Bestedingen van Belgen in het buitenland Bestedingen van buitenlanders in België Aandeel van de bestedingen van de Belgen in het buitenland in de totale consumptie Bron: INR, bedragen in miljarden. Bron: INR, % van de totale consumptie 20 / 24

21 Consumptie van de Belgen in het buitenland In hoofdzaak uitgaven voor toerisme en internetaankopen (nietresidente webshops) Wordt geraamd op basis van betalingsgegevens (kredietkaarten) Structureel hoger dan de bestedingen van buitenlanders in België Neemt sneller toe dan de bestedingen van buitenlanders in België Neemt sneller toe dan de totale consumptie in België Beperkt, doch stijgend aandeel in de totale consumptie van de huishoudens 21 / 24

22 Economisch belang van huishoudens (lopende prijzen, 2015) Miljarden euro Aandeel in BBP Beschikbaar inkomen 229,3 50,6% waarvan Lonen 212,4 46,9% Consumptie 205,1 45,2% Sparen 24,2 5,3% Investeringen in woongebouwen 22,5 5,0% Financieringsoverschot 1,7 0,4% Bron: INR. 22 / 24

23 Besluit De nationale rekeningen leveren een exhaustief beeld van het belang van de huishoudens in onze economie en de interacties tussen de huishoudens en de andere sectoren (inclusief het buitenland) De sector huishoudens vormt één van de belangrijkste sectoren op macro-economisch vlak Sedert de crisis is het beschikbaar inkomen van de huishoudens afgeremd, maar hun consumptie heeft beter standgehouden Het consumptiepatroon van de Belgische huishoudens is weinig veranderd over de laatste 10 jaar. Toch kan het volgende worden vastgesteld: Een hoger gewicht van de gezondheidsuitgaven en de uitgaven met betrekking tot huisvesting en energie Een lager gewicht van de uitgaven gerelateerd aan communicatie en recreatie en cultuur Een sterke groei van de uitgaven in het buitenland 23 / 24

24 24 / 24 Dank U voor uw aandacht!