BIJLAGE A bij het. voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "BIJLAGE A bij het. voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD"

Transcriptie

1 NL NL NL

2 EUROPESE COMMISSIE Brussel, COM(2010) 774 definitief Bijlage A/Hoofdstuk 14 BIJLAGE A bij het voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD betreffende het Europees systeem van nationale en regionale rekeningen in de Europese Unie NL NL

3 BIJLAGE A HOOFDSTUK 14: INDIRECT GEMETEN DIENSTEN VAN FINANCIËLE INTERMEDIAIRS (IGDFI) I. HET BEGRIP IGDFI EN DE GEVOLGEN VAN DE TOEREKENING VAN IGDFI AAN DE GEBRUIKENDE SECTOREN VOOR DE BELANGRIJKSTE AGGREGATEN Traditioneel worden financiële diensten vaak verleend via financiële intermediairs. Dit houdt in dat een financiële instelling, zoals een bank, deposito's aanvaardt van eenheden die hun middelen willen laten renderen, en geld leent aan eenheden die onvoldoende middelen hebben om in hun behoeften te voorzien. De bank voorziet aldus in een mechanisme waardoor de ene eenheid aan de andere eenheid geld kan lenen. De eenheid die de middelen verstrekt, accepteert een rentetarief dat lager is dan het door de geldnemer betaalde tarief. Het "referentierentetarief" is het tarief waarbij zowel de geldverstrekker als de geldnemer bereid zijn een overeenkomst te sluiten. Het verschil tussen het referentietarief en de werkelijk aan deposanten betaalde en aan geldnemers in rekening gebrachte rente is een indirect gemeten vergoeding voor een dienst van financiële intermediairs (IGDFI). De totale vergoeding voor de IGDFI is de som van de twee impliciet in rekening gebrachte vergoedingen die door de geldnemer en de geldverstrekker zijn betaald Het komt echter maar zelden voor dat de door een financiële instelling verstrekte leningen precies overeenkomen met de door haar ontvangen deposito's. Zo kan geld zijn ingelegd maar nog niet zijn uitgeleend; ook kunnen leningen uit de eigen middelen van de bank worden gefinancierd en niet uit deposito's. De deposant ontvangt dezelfde rente en krijgt dezelfde intermediatiediensten, ongeacht of het door hem gedeponeerde geld wordt uitgeleend, en de geldnemer betaalt dezelfde rente en krijgt dezelfde intermediatiediensten, ongeacht of het door hem opgenomen geld afkomstig is uit door anderen geplaatste deposito's of uit de eigen middelen van de bank. Om die reden worden de IGDFI geraamd voor alle leningen van en deposito's bij een financiële instelling, ongeacht de bron van de middelen. De geregistreerde rentebedragen worden berekend door het referentietarief te vermenigvuldigen met de hoogte van de lening of het deposito in kwestie. Het verschil tussen deze bedragen en de bedragen die werkelijk door de financiële instelling zijn ontvangen of betaald, wordt geregistreerd als indirecte vergoeding voor dienstverlening die door de geldnemer of deposant aan de financiële instelling is betaald. De in het systeem als rente geregistreerde bedragen worden als "ESRrente" aangeduid en de totale werkelijk aan of door de financiële instelling betaalde bedragen als "bankrente". De totale impliciet in rekening gebrachte vergoeding voor de dienstverlening is de bankrente op leningen minus de ESR-rente op dezelfde leningen plus de ESR-rente op deposito's minus de bankrente op dezelfde deposito's IGDFI zijn alleen van toepassing op leningen en deposito's die worden verstrekt of in ontvangst worden genomen door financiële instellingen. De financiële instellingen hoeven niet ingezeten te zijn en hetzelfde geldt voor hun klanten. IGDFI kunnen worden in- of uitgevoerd. Het is evenmin nodig dat de financiële instelling zowel deposito's aanvaardt als leningen verstrekt. Financiële dochterondernemingen van detailhandelaren zijn voorbeelden van financiële instellingen die wel leningen verstrekken maar geen deposito's aanvaarden. Alle NL 2 NL

4 kredietverstrekkers van wie de rekeningen gedetailleerd genoeg zijn om als vennootschap of quasivennootschap te worden beschouwd, kunnen IGDFI ontvangen Om na te gaan welke gevolgen de toerekening van de IGDFI heeft voor het bbp en het nationale inkomen, in vergelijking met een situatie waarin de IGDFI niet worden toegerekend, moeten vijf verschillende gevallen worden onderzocht: a) de leningen worden verstrekt en de deposito's worden in ontvangst genomen door ingezeten financiële intermediairs (FI's) voor intermediair verbruik door marktproducenten, inclusief huishoudens in hun hoedanigheid van eigenaar van een onderneming zonder rechtspersoonlijkheid of van eigenaar van een woning: tegenover de IGDFI-output van de FI's staat als tegenboeking het intermediaire verbruik van de marktproducenten. Er zijn derhalve geen gevolgen voor het bbp en het nationale inkomen; b) de leningen worden verstrekt en de deposito's worden in ontvangst genomen door ingezeten FI's voor intermediair verbruik door niet-marktproducenten en voor consumptie door huishoudens: wanneer de IGDFI als intermediair verbruik door niet-marktproducenten worden verbruikt, wordt de output van deze producenten met het bedrag van de IGDFI vermeerderd omdat het intermediair verbruik deel uitmaakt van hun totale kosten; als tegenboeking wordt een toename van de consumptieve bestedingen geregistreerd. Het bbp en het nationale inkomen nemen dus toe met het bedrag van de toegerekende IGDFI. Ook wanneer de IGDFI door huishoudens als consumenten worden verbruikt, nemen het bbp en het nationale inkomen toe met het bedrag van de toegerekende IGDFI; c) de leningen worden door ingezeten FI's verstrekt aan en de deposito's worden door hen in ontvangst genomen van niet-ingezetenen die geen FI zijn (uitvoer van IGDFI): de uitvoer van IGDFI wordt geregistreerd, zodat het bbp toeneemt. Bij de overgang van bbp naar nationaal inkomen staat tegenover deze toename een afname van het saldo van ontvangen en betaalde rente jegens het buitenland (omdat de IGDFI worden afgetrokken van de ontvangen rente op leningen en worden opgeteld bij de betaalde rente op deposito's). De uitvoer van IGDFI heeft dus geen invloed op het nationale inkomen; d) de leningen worden verstrekt en de deposito's worden in ontvangst genomen door nietingezeten FI's voor intermediair verbruik door marktproducenten, inclusief huishoudens in hun hoedanigheid van eigenaar van een onderneming zonder rechtspersoonlijkheid of van eigenaar van een woning (invoer van IGDFI): het bbp neemt af met het bedrag dat overeenkomt met deze categorie IGDFI-invoer, omdat tegenover deze invoer intermediair verbruik staat. Bij de overgang van bbp naar nationaal inkomen staat tegenover deze afname als tegenboeking een toename van het saldo van ontvangen en betaalde rente jegens het buitenland (omdat de IGDFI worden opgeteld bij de ontvangen rente op deposito's en worden afgetrokken van de betaalde rente op leningen). Deze categorie invoer heeft derhalve geen gevolgen voor het nationale inkomen; NL 3 NL

5 e) de leningen worden verstrekt en de deposito's worden in ontvangst genomen door nietingezeten FI's voor intermediair verbruik door niet-marktproducenten en voor consumptie door huishoudens (invoer van IGDFI): bij de invoer van IGDFI door niet-marktproducenten gaat het om intermediair verbruik. De output van deze producenten wordt vermeerderd met hetzelfde bedrag omdat het intermediair verbruik deel uitmaakt van hun totale kosten; als tegenboeking wordt een toename van de consumptieve bestedingen geregistreerd. Bij een meting van het bbp volgens de productiemethode komt de toename van het intermediair verbruik overeen met een stijging van de output, zodat de toegevoegde waarde ongewijzigd blijft. Bij een meting van het bbp volgens de bestedingenmethode wordt de toename van de consumptieve bestedingen geneutraliseerd door de toegenomen invoer van diensten. Bij de overgang van bbp naar nationaal inkomen is er echter een toename van het saldo van ontvangen en betaalde rente jegens het buitenland (omdat de IGDFI worden opgeteld bij de ontvangen rente op deposito's en worden afgetrokken van de betaalde rente op leningen). Het nationale inkomen neemt derhalve toe met een bedrag ter hoogte van deze categorie IGDFI-invoer. Wanneer de IGDFI door huishoudens als consumenten worden ingevoerd, heeft dit geen invloed op het bbp maar neemt het nationale inkomen toe omdat het saldo van ontvangen en betaalde rente jegens het buitenland toeneemt. Volgens afspraak worden de IGDFI niet berekend voor leningen en deposito's tussen twee ingezeten FI's of tussen een ingezeten en een niet-ingezeten FI. Leningen en deposito's tussen financiële intermediairs worden echter wel gebruikt om referentietarieven te berekenen Uitgaande van de vijf in punt beschreven gevallen kunnen wij de gevolgen van de toerekening van IGDFI voor het bbp en het nationale inkomen als volgt samenvatten: a) het bbp neemt toe met het bedrag van de IGDFI die zijn geproduceerd door ingezeten FI's en worden toegerekend aan de sectoren S.13 (Overheid), S.14 (Huishoudens, als consumenten), S.15 (IZW's t.b.v. huishoudens), S.2 (Buitenland); b) het bbp neemt af met het bedrag van de ingevoerde IGDFI die zijn toegerekend aan S.11 (Niet-financiële vennootschappen), S.12 exclusief S.121, S.122, S.125 (Financiële instellingen, andere dan de centrale bank, andere deposito-instellingen en overige financiële intermediairs m.u.v. verzekeringsinstellingen en pensioenfondsen) en S.14 (Huishoudens in hun hoedanigheid van eigenaar van een woning of van een onderneming zonder rechtspersoonlijkheid); c) het nationale inkomen neemt toe met het bedrag van de IGDFI (die door ingezeten FI's zijn geproduceerd of die zijn ingevoerd) die worden toegerekend aan de sectoren S.13 (Overheid), S.14 (Huishoudens, als consumenten), S.15 (IZW's t.b.v. huishoudens). II. BEREKENING VAN DE IGDFI-OUTPUT VAN DE SECTOREN S.122 EN S De IGDFI worden geproduceerd door financiële intermediairs (FI's): Centrale bank (S. 121); Deposito-instellingen m.u.v. de centrale bank (S.122); Overige financiële intermediairs m.u.v. verzekeringsinstellingen en pensioenfondsen (S. 125). NL 4 NL

6 Bij de IGDFI-berekeningen gaat het vooral om de subsectoren S.122 en S.125; volgens afspraak worden voor de centrale bank geen IGDFI berekend (zie deel VI). NL 5 NL

7 a) Benodigde statistische gegevens Voor elk van de subsectoren S.122 en S.125 is er behoefte aan gegevens in de vorm van een tabel van de uitstaande leningen en deposito's, uitgesplitst naar gebruikende sector, met gemiddelden over vier kwartalen, alsmede de opgebouwde rente hierop. De rente wordt berekend na toerekening van rentesubsidies aan de ontvangers. b) Referentietarieven In de balans van de financiële intermediairs die tot S.122 en S.125 behoren, moeten de rubrieken betreffende leningen aan en deposito's van ingezeten eenheden worden uitgesplitst in: leningen en deposito's tussen banken (d.w.z. tussen IGDFI-producerende institutionele eenheden binnen de sectoren S.122 en S.125); leningen aan en deposito's van de gebruikende institutionele sectoren (S.11 overige subsectoren van S.12 S.13 S.14 S.15, maar met uitzondering van de centrale banken). Daarnaast worden leningen aan en deposito's uit het buitenland (S.2) uitgesplitst in leningen aan en deposito's van niet-ingezeten financiële intermediairs en leningen aan en deposito's van andere niet-ingezetenen Intern referentietarief Voor de vaststelling van de IGDFI-output van de ingezeten FI's per gebruikende ingezeten institutionele sector wordt het "interne referentietarief" berekend als de verhouding tussen de ontvangen rente op leningen binnen en tussen S.122 en S.125 en de uitstaande leningen binnen en tussen S.122 en S.125: ontvangen rente op leningen binnen en tussen S.122 en S.125 uitstaande leningen binnen en tussen S.122 en S.125. In theorie is het interne referentietarief hetzelfde wanneer van depositogegevens wordt uitgegaan in plaats van gegevens over leningen. Als gevolg van inconsistenties in de gegevens zal de raming op basis van depositogegevens echter anders uitvallen dan die op basis van de leninggegevens. Wanneer de depositogegevens betrouwbaarder zijn, moet het interne referentietarief op basis van interbancaire deposito's worden berekend als de verhouding tussen: betaalde rente op deposito's binnen en tussen S.122 en S.125 uitstaande deposito's binnen en tussen S.122 en S.125. Als de lening- en depositogegevens even betrouwbaar zijn, moet het interne referentietarief op basis van interbancaire leningen en deposito's worden berekend als de verhouding tussen de ontvangen rente op aangegane leningen plus de betaalde rente op de deposito's tussen FI's, en de uitstaande leningen plus de uitstaande deposito's tussen FI's. NL 6 NL

8 Wanneer ingezeten FI's aan hun ingezeten cliënten leningen verstrekken, of van hen deposito's in ontvangst nemen, die in vreemde valuta luiden, moeten per valuta of groep valuta's afzonderlijke interne referentietarieven worden berekend indien dit tot aanzienlijk betere ramingen leidt. Hiertoe moeten zowel de berekening van het interne referentietarief als de lening- en depositotransacties tussen ingezeten FI's en elke ingezeten gebruikende sector naar valuta of groep valuta's worden opgesplitst Externe referentietarieven Voor de vaststelling van de invoer en de uitvoer van IGDFI geldt als referentietarief het gemiddelde interbancaire tarief dat wordt gewogen met de uitstaande "leningen tussen ingezeten FI's enerzijds en niet-ingezeten FI's anderzijds" en "deposito's tussen ingezeten FI's enerzijds en niet-ingezeten FI's anderzijds", die in de balans van de FI's zijn opgenomen. Het externe referentietarief wordt derhalve berekend als de verhouding tussen de rente op leningen plus de rente op deposito's tussen ingezeten FI's en niet-ingezeten FI's en de uitstaande leningen plus de uitstaande deposito's tussen ingezeten FI's en niet-ingezeten FI's. Voor de verschillende valuta's of groepen valuta's moeten afzonderlijke externe referentietarieven worden berekend indien voor elke valuta of groep valuta's over de volgende categorieën gegevens beschikbaar zijn en de ramingen hierdoor aanzienlijk verbeteren: a) leningen en deposito's van/bij niet-ingezeten FI's ten opzichte van elke gebruikende sector, b) leningen en deposito's van/bij ingezeten FI's ten opzichte van niet-ingezeten gebruikers. c) Gedetailleerde uitsplitsing van de IGDFI naar institutionele sector Volgens afspraak hoeven geen interbancaire IGDFI tussen ingezeten FI's onderling of tussen ingezeten en niet-ingezeten FI's te worden berekend. De IGDFI worden alleen berekend voor niet-bancaire gebruikende institutionele sectoren. Voor elke institutionele niet-fi-sector moeten gegevens worden verstrekt voor onderstaande tabel van door ingezeten FI's verstrekte leningen en in ontvangst genomen deposito's: Uitstaande bedragen Door ingezeten FI's ontvangen rente Uitstaande bedragen Door ingezeten FI's betaalde rente Leningen verstrekt door ingezeten FI's (S.122 en S.125) Deposito's bij ingezeten FI's (S.122 en S.125) De totale IGDFI per institutionele sector is gelijk aan de som van de IGDFI op de aan de institutionele sector verstrekte leningen en de IGDFI op de deposito's van de institutionele sector. NL 7 NL

9 De IGDFI op de aan de institutionele sector verstrekte leningen worden aan de hand van de volgende formule geraamd: op de leningen ontvangen rente minus (uitstaande leningen intern referentietarief). De IGDFI op de deposito's van de institutionele sector worden aan de hand van de volgende formule geraamd: (uitstaande deposito's intern referentietarief) minus op de deposito's betaalde rente. Een deel van de output wordt uitgevoerd; uit de balans van de FI's blijkt: Uitstaande bedragen Door ingezeten FI's ontvangen rente Uitstaande bedragen Door ingezeten FI's betaalde rente Leningen aan niet-ingezeten niet-banken Deposito's bij nietingezeten nietbanken Voor leningen aan niet-ingezetenen (m.u.v. FI's) wordt de uitvoer van IGDFI aan de hand van het externe interbancaire referentietarief geraamd: ontvangen rente minus (uitstaande leningen extern referentietarief). Voor deposito's van niet-ingezetenen (m.u.v. FI's) wordt de uitvoer van IGDFI aan de hand van de volgende formule geraamd: (uitstaande deposito's extern referentietarief) minus betaalde rente. Wanneer voor verschillende valuta's of groepen valuta's afzonderlijke referentietarieven worden gebruikt, worden de leningen en deposito's uitgesplitst naar institutionele gebruikende sector en naar de valuta of groep valuta's waarin zij luiden. d) Uitsplitsing van de aan huishoudens toegerekende IGDFI in intermediair verbruik en consumptie Bij de aan huishoudens toe te rekenen IGDFI worden de volgende categorieën onderscheiden: a) intermediair verbruik van huishoudens in hun hoedanigheid van eigenaar van een woning; b) intermediair verbruik van huishoudens in hun hoedanigheid van eigenaar van een onderneming zonder rechtspersoonlijkheid; c) consumptie door huishoudens. Voor de ramingsmethode moeten bij de leningen aan huishoudens (uitstaande leningen en rente) onderstaande categorieën worden onderscheiden: d) woningleningen; NL 8 NL

10 e) leningen aan huishoudens in hun hoedanigheid van eigenaar van een onderneming zonder rechtspersoonlijkheid; f) andere leningen aan huishoudens. Leningen aan huishoudens in hun hoedanigheid van eigenaar van een onderneming zonder rechtspersoonlijkheid en woningleningen worden in de financiële en de monetaire statistiek doorgaans afzonderlijk vermeld in de verschillende onderverdelingen van leningen. Andere leningen aan huishoudens worden als restpost berekend door de twee eerder genoemde categorieën van het totaal af te trekken. De IGDFI voor leningen aan huishoudens moeten over de drie categorieën worden verdeeld aan de hand van informatie over de uitstaande leningen en de rente voor elk van de categorieën. Leningen in verband met de huisvesting zijn niet identiek aan hypotheekleningen, omdat hypotheekleningen ook andere doelen kunnen dienen. De deposito's van huishoudens moeten worden onderverdeeld in: g) deposito's van huishoudens in hun hoedanigheid van eigenaar van een onderneming zonder rechtspersoonlijkheid; h) deposito's van huishoudens in hun hoedanigheid van consument. Mochten er geen statistieken over deposito's van huishoudens in hun hoedanigheid van eigenaar van een onderneming zonder rechtspersoonlijkheid beschikbaar zijn, dan worden de uitstaande deposito's met behulp van een van onderstaande methoden berekend: Methode 1 De uitstaande deposito's worden berekend door te veronderstellen dat de verhouding tussen de uitstaande deposito's en de voor de kleinste vennootschappen waargenomen toegevoegde waarde ook opgaat voor ondernemingen zonder rechtspersoonlijkheid. Methode 2 De uitstaande deposito's worden berekend door te veronderstellen dat de verhouding tussen de uitstaande deposito's en de voor de kleinste vennootschappen waargenomen omzet ook opgaat voor ondernemingen zonder rechtspersoonlijkheid. De IGDFI op de deposito's van huishoudens moeten worden verdeeld in IGDFI op de deposito's van huishoudens in hun hoedanigheid van eigenaar van een onderneming zonder rechtspersoonlijkheid en IGDFI op de deposito's van huishoudens in hun hoedanigheid van consument; dit wordt gedaan aan de hand van de gemiddelde uitstaande bedragen voor deze twee categorieën, waarvoor bij gebrek aan nadere informatie hetzelfde rentetarief kan worden gehanteerd. Wanneer nadere gegevens over leningen en deposito's van huishoudens ontbreken, worden de IGDFI voor huishoudens toegerekend aan het intermediair verbruik en de consumptie, waarbij wordt verondersteld dat alle leningen kunnen worden toegeschreven aan huishoudens in hun hoedanigheid van producent of van eigenaar van een woning en dat alle deposito's kunnen worden toegeschreven aan huishoudens in hun hoedanigheid van consument. NL 9 NL

11 III. BEREKENING VAN DE INVOER VAN IGDFI Niet-ingezeten FI's verstrekken leningen aan en ontvangen deposito's van ingezetenen. Voor elke institutionele sector moeten gegevens op basis van onderstaande tabel beschikbaar zijn: Door nietingezeten FI's verstrekte leningen Uitstaande bedragen Door nietingezeten FI's ontvangen rente, betaald door ingezeten gebruikers Deposito's bij nietingezeten FI's Uitstaande bedragen Door nietingezeten FI's betaalde rente, ontvangen door ingezeten gebruikers De invoer van IGDFI wordt voor elke institutionele sector als volgt berekend: De invoer van IGDFI voor leningen wordt als volgt geraamd: de door niet-ingezeten FI's ontvangen rente minus (uitstaande leningen extern referentietarief). De invoer van IGDFI voor deposito's wordt als volgt geraamd: (uitstaande deposito's extern referentietarief) minus de door niet-ingezeten FI's betaalde rente. Het verdient aanbeveling om voor elke valuta of groep valuta's een afzonderlijk extern referentietarief te hanteren (zie punt 14.10). IV. HET VOLUME VAN DE IGDFI Het volume van de IGDFI wordt geraamd door de uitstaande leningen en deposito's met behulp van een algemeen prijsindexcijfer, zoals de impliciete prijsdeflator voor de binnenlandse eindvraag, tot basisperiodeprijzen te defleren. De prijs van de IGDFI bestaat uit twee componenten: de eerste is het verschil tussen het bankrentetarief en het referentietarief (of omgekeerd in het geval van deposito's) dat de door de FI verdiende marge weergeeft; de tweede is het prijsindexcijfer dat is gebruikt om de uitstaande leningen en deposito's tot basisperiodeprijzen te defleren. Het volume van de IGDFI wordt als volgt berekend: Volume van de IGDFI voor aan de institutionele sector verstrekte IGDFI voor aan de institutionele sector verstrekte leningen marge in de basisperiode = NL 10 NL

12 leningen prijsindexcijfer x effectieve marge Volume van de IGDFI voor deposito's van de institutionele sector IGDFI voor deposito's van de institutionele sector = prijsindexcijfer marge in de basisperiode x effectieve marge De marge voor leningen in de basisperiode is gelijk aan de effectieve rente op leningen minus het referentietarief. De marge voor deposito's in de basisperiode is gelijk aan het referentietarief minus de effectieve rente op deposito's. Nominaal is de effectieve marge gelijk aan de verhouding van de IGDFI tot de uitstaande leningen en deposito's; wanneer de effectieve marge in bovenstaande twee formules door de uitdrukking van deze verhouding wordt vervangen, is het resultaat als volgt: Volume van de IGDFI voor aan de institutionele sector verstrekte leningen aan de institutionele sector verstrekte leningen = prijsindexcijfer x marge in de basisperiode Volume van de IGDFI voor deposito's van de institutionele sector uitstaande deposito's van de institutionele sector = prijsindexcijfer x marge in de basisperiode V. BEREKENING VAN DE IGDFI PER BEDRIJFSTAK De toerekening van IGDFI aan gebruikende bedrijfstakken geschiedt op basis van de uitstaande leningen en deposito's van elke bedrijfstak of, indien die informatie niet betrouwbaar is, op basis van de output van elke bedrijfstak. NL 11 NL

13 VI. DE OUTPUT VAN DE CENTRALE BANK Volgens afspraak moet de output van de centrale bank worden gemeten als de som van al haar kosten, d.w.z. intermediair verbruik, beloning van werknemers, verbruik van vaste activa en saldo van niet-productgebonden subsidies en belastingen. Voor de centrale bank hoeven geen IGDFI te worden berekend. Provisies, commissies en honoraria die door de centrale bank voor direct gemeten diensten aan ingezeten en niet-ingezeten eenheden in rekening worden gebracht, moeten aan deze eenheden worden toegerekend. Alleen het deel van de totale output (som van de kosten verminderd met de provisies, commissies en honoraria) van de centrale bank dat niet wordt verkocht moet volgens afspraak worden toegerekend aan het intermediaire verbruik van andere FI's, namelijk aan subsector S.122 Deposito-instellingen m.u.v. de centrale bank en subsector S.125 Overige financiële intermediairs m.u.v. verzekeringsinstellingen en pensioenfondsen; deze toerekening moet proportioneel zijn met de toegevoegde waarde van elk van deze subsectoren. Om de rekeningen van de subsectoren S.122 en S.125 in evenwicht te brengen, moet tegenover het bedrag van hun intermediaire verbruik van de door de centrale bank verleende dienst een van de centrale bank ontvangen inkomensoverdracht voor hetzelfde bedrag staan (die wordt geclassificeerd onder D.759 Overige inkomensoverdrachten, n.e.g.). NL 12 NL

Gelet op het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap, inzonderheid op artikel 213,

Gelet op het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap, inzonderheid op artikel 213, Ontwerp voor een VERORDENING (EG) VAN DE RAAD betreffende de toerekening van de indirect gemeten diensten van financiële intermediairs (IGDFI) in het kader van het Europees systeem van nationale en regionale

Nadere informatie

Publicatieblad van de Europese Unie RICHTSNOEREN

Publicatieblad van de Europese Unie RICHTSNOEREN 6.9.2014 L 267/9 RICHTSNOEREN RICHTSNOER VAN DE EUROPESE CENTRALE BANK van 3 juni 2014 tot wijziging van Richtsnoer ECB/2013/23 inzake statistieken betreffende overheidsfinanciën (ECB/2014/21) (2014/647/EU)

Nadere informatie

EUROPESE CENTRALE BANK

EUROPESE CENTRALE BANK L 276/32 Publicatieblad van de Europese Unie 17.10.2008 II (Besluiten op grond van het EG- en het Euratom-Verdrag waarvan publicatie niet verplicht is) RICHTSNOEREN EUROPESE CENTRALE BANK RICHTSNOER VAN

Nadere informatie

EUROPESE CENTRALE BANK

EUROPESE CENTRALE BANK 1.9.2009 Publicatieblad van de Europese Unie L 228/25 RICHTSNOEREN EUROPESE CENTRALE BANK RICHTSNOER VAN DE EUROPESE CENTRALE BANK van 31 juli 2009 inzake statistieken betreffende overheidsfinanciën (herschikking)

Nadere informatie

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen Instituut voor de nationale rekeningen Nationale rekeningen Rekeningen van de overheid 2013 Inhoud van de publicatie De rekeningen van de Belgische overheid worden opgesteld volgens de definities van het

Nadere informatie

NATIONALE REKENINGEN Derde kwartaal. Kwartaalaggregaten. Instituut voor de Nationale Rekeningen

NATIONALE REKENINGEN Derde kwartaal. Kwartaalaggregaten. Instituut voor de Nationale Rekeningen NATIONALE REKENINGEN 1999 - Derde kwartaal Kwartaalaggregaten Instituut voor de Nationale Rekeningen Dienst Financiële en Economische Statistieken Nationale Bank van België, Brussel Inhoud van de publicatie

Nadere informatie

(ECB/2013/23) (2014/2/EU) (PB L 2 van , blz. 12)

(ECB/2013/23) (2014/2/EU) (PB L 2 van , blz. 12) 02013O0023 NL 01.09.2018 001.001 1 Onderstaande tekst dient louter ter informatie en is juridisch niet bindend. De EU-instellingen zijn niet aansprakelijk voor de inhoud. Alleen de besluiten die zijn gepubliceerd

Nadere informatie

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen Instituut voor de nationale rekeningen Nationale rekeningen Rekeningen van de overheid 2008 Inhoud van de publicatie De rekeningen van de Belgische overheid worden opgesteld volgens de definities van het

Nadere informatie

Inkomsten en uitgaven van de landsoverheid Curaçao in 2014

Inkomsten en uitgaven van de landsoverheid Curaçao in 2014 Inkomsten en uitgaven van de landsoverheid Curaçao in 2014 Inleiding Joyce Mahabali De inkomsten van de overheid zijn de gelden die de overheid binnenkrijgt, overheidsuitgaven zijn de gelden die de overheid

Nadere informatie

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN Brussel, 15.05.2002 COM(2002) 234 definitief 2002/0109 (COD) Voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD tot wijziging van Verordening (EG)

Nadere informatie

Overzicht bijstellingen Sectorrekeningen 2012 Definitief, 2013 Nader voorlopig en 2014 Voorlopig

Overzicht bijstellingen Sectorrekeningen 2012 Definitief, 2013 Nader voorlopig en 2014 Voorlopig Overzicht bijstellingen Sectorrekeningen 2012 Definitief, 2013 Nader voorlopig en 2014 Voorlopig Actualisering van de uitkomsten van eerder gepubliceerde ramingen is noodzakelijk omdat na verloop van tijd

Nadere informatie

PERSBERICHT. Eerste publicatie van MFI-rentestatistieken voor het eurogebied 1

PERSBERICHT. Eerste publicatie van MFI-rentestatistieken voor het eurogebied 1 10 december 2003 PERSBERICHT Eerste publicatie van MFI-rentestatistieken voor het eurogebied 1 Vandaag introduceert de Europese Centrale Bank (ECB) een nieuwe reeks geharmoniseerde statistieken betreffende

Nadere informatie

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Voorstel voor een VERORDENING VAN DE RAAD

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Voorstel voor een VERORDENING VAN DE RAAD COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN Brussel, 9.12.2003 COM(2003) 761 definitief 2003/0295 (CNS) Voorstel voor een VERORDENING VAN DE RAAD betreffende de berekening en indiening van gegevens over de

Nadere informatie

RICHTSNOER VAN DE EUROPESE CENTRALE BANK

RICHTSNOER VAN DE EUROPESE CENTRALE BANK 2005O0005 NL 01.10.2008 003.001 1 Dit document vormt slechts een documentatiehulpmiddel en verschijnt buiten de verantwoordelijkheid van de instellingen B RICHTSNOER VAN DE EUROPESE CENTRALE BANK van 17

Nadere informatie

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen Instituut voor de nationale rekeningen Nationale rekeningen Rekeningen van de overheid 2015 Inhoud van de publicatie De rekeningen van de Belgische overheid worden opgesteld volgens de definities van het

Nadere informatie

Multiplicatoren: handleiding

Multiplicatoren: handleiding Federaal Planbureau Economische analyses en vooruitzichten Multiplicatoren: handleiding De multiplicatoren van het finaal gebruik behelzen een klassieke toepassing van het traditionele inputoutputmodel

Nadere informatie

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen. Rekeningen van de overheid 2004

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen. Rekeningen van de overheid 2004 Instituut voor de nationale rekeningen Nationale rekeningen Rekeningen van de overheid 2004 Inhoud van de publicatie De rekeningen van de Belgische overheid worden opgesteld volgens de definities van het

Nadere informatie

BIJLAGE A bij het. voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

BIJLAGE A bij het. voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD NL NL NL EUROPESE COMMISSIE Brussel, 20.12.2010 COM(2010) 774 definitief Bijlage A/Hoofdstuk 03 BIJLAGE A bij het voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD inzake het Europees

Nadere informatie

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen Instituut voor de nationale rekeningen Nationale rekeningen Deel 2 Gedetailleerde rekeningen en tabellen 2000-2009 Inhoud van de publicatie De jaarlijkse gedetailleerde nationale rekeningen van België

Nadere informatie

Nationale rekeningen 2004 Revisie 2001

Nationale rekeningen 2004 Revisie 2001 Centraal Bureau voor de Statistiek Publicatiedatum CBS-website 9 mei 2005 Nationale rekeningen 2004 Revisie 2001 Enkele belangrijke uitkomsten revisiejaar 2001 Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen,

Nadere informatie

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen Instituut voor de nationale rekeningen Nationale rekeningen Rekeningen van de overheid 2017 Inhoud van de publicatie De rekeningen van de Belgische overheid worden opgesteld volgens de definities van het

Nadere informatie

BIJLAGE A bij het. voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

BIJLAGE A bij het. voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD NL NL NL EUROPESE COMMISSIE Brussel, 20.12.2010 COM(2010) 774 definitief Bijlage A/hoofdstuk 19 BIJLAGE A bij het voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD betreffende het Europees

Nadere informatie

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 1 t/m 3.3

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 1 t/m 3.3 Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 1 t/m 3.3 Samenvatting door een scholier 1298 woorden 30 november 2008 7,3 3 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans Hoofdstuk 1. 1.1 Organisaties. Organisatie:

Nadere informatie

Hoofdstuk 270 / De winst- en verliesrekening 270.1

Hoofdstuk 270 / De winst- en verliesrekening 270.1 Hoofdstuk 270 / De winst- en verliesrekening 270.1 Het verschil tussen de reële waarde en het nominale bedrag van de tegenprestatie wordt over de periode tot de verwachte ontvangst als rentebate verwerkt.

Nadere informatie

De economische groei bedraagt 0,4 % in het eerste kwartaal van Over het hele jaar 2017 neemt het bbp met 1,7 % toe

De economische groei bedraagt 0,4 % in het eerste kwartaal van Over het hele jaar 2017 neemt het bbp met 1,7 % toe Instituut voor de nationale rekeningen PERSCOMMUNIQUÉ 2018-04-27 Links: Publicatie NBB.Stat Algemene informatie De economische groei bedraagt 0,4 % in het eerste kwartaal van 2018 Over het hele jaar 2017

Nadere informatie

Flashraming CBS: export zorgt voor economische groei

Flashraming CBS: export zorgt voor economische groei Persbericht PB14-050 14 augustus 2014 09.30 uur Flashraming CBS: export zorgt voor economische groei - Economie groeit volgens de flashraming met 0,5 procent ten opzichte van eerste kwartaal 2014 - Volgens

Nadere informatie

Vooraf te betalen bijdragen aan het gemeenschappelijk afwikkelingsfonds (GAF) Vragen en antwoorden

Vooraf te betalen bijdragen aan het gemeenschappelijk afwikkelingsfonds (GAF) Vragen en antwoorden Vooraf te betalen bijdragen aan het gemeenschappelijk afwikkelingsfonds (GAF) 2019 Vragen en antwoorden Algemene informatie over de berekeningsmethode 1. Waarom is de berekeningsmethode die in de bijdrageperiode

Nadere informatie

NATIONALE REKENINGEN Eerste kwartaal. Kwartaalaggregaten. Instituut voor de Nationale Rekeningen

NATIONALE REKENINGEN Eerste kwartaal. Kwartaalaggregaten. Instituut voor de Nationale Rekeningen NATIONALE REKENINGEN 1999 Eerste kwartaal Kwartaalaggregaten Instituut voor de Nationale Rekeningen Dienst Financiële en Economische Statistieken Nationale Bank van België, Brussel Inhoud van de publicatie

Nadere informatie

RICHTSNOEREN. RICHTSNOER VAN DE EUROPESE CENTRALE BANK van 25 juli 2013 inzake statistieken betreffende overheidsfinanciën.

RICHTSNOEREN. RICHTSNOER VAN DE EUROPESE CENTRALE BANK van 25 juli 2013 inzake statistieken betreffende overheidsfinanciën. L 2/12 Publicatieblad van de Europese Unie 7.1.2014 RICHTSNOEREN RICHTSNOER VAN DE EUROPESE CENTRALE BANK van 25 juli 2013 inzake statistieken betreffende overheidsfinanciën (herschikking) (ECB/2013/23)

Nadere informatie

Statistisch Magazine Internationale economische ontwikkelingen in de periode 2010 tot en met 2012

Statistisch Magazine Internationale economische ontwikkelingen in de periode 2010 tot en met 2012 Internationale economische ontwikkelingen in de periode 2010 tot en met 2012 Inleiding Lorette Ford De economische ontwikkeling van een land kan door middel van drie belangrijke economische indicatoren

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Economie groeit 2,9 procent in Economische groei vierde kwartaal 2,7 procent

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Economie groeit 2,9 procent in Economische groei vierde kwartaal 2,7 procent Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB07-010 13 februari 2007 9.30 uur Economie groeit 2,9 procent in 2006 De Nederlandse economie is in 2006 met 2,9 procent gegroeid. Dit is bijna twee keer

Nadere informatie

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen Instituut voor de nationale rekeningen Nationale rekeningen Rekeningen van de overheid 2016 Inhoud van de publicatie De rekeningen van de Belgische overheid worden opgesteld volgens de definities van het

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Economie 1,1 procent gekrompen

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Economie 1,1 procent gekrompen Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB12-032 15 mei 2012 9.30 uur Economie 1,1 procent gekrompen In eerste kwartaal 1,1 procent krimp t.o.v. een jaar eerder Investeringen 4,2 procent lager Consumptie

Nadere informatie

SCHATTING BBO OPBRENGSTEN

SCHATTING BBO OPBRENGSTEN SCHATTING BBO OPBRENGSTEN 1. Opbrengsten BBO aan overheidsinkomsten Voordat wordt ingegaan op de opbrengsten die de BBO aan Lands kas zal bijdragen, wordt stilgestaan bij het gegeven dat het BBO-stelsel

Nadere informatie

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Ontwerp VERORDENING (EG) NR. /2001 VAN DE COMMISSIE

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Ontwerp VERORDENING (EG) NR. /2001 VAN DE COMMISSIE COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN Brussel, 22.5.2001 Ontwerp VERORDENING (EG) NR. /2001 VAN DE COMMISSIE van [ ] houdende gedetailleerde regels voor de uitvoering van Verordening (EG) nr. 2494/95

Nadere informatie

NAM-multiplicatoren: handleiding

NAM-multiplicatoren: handleiding Federaal Planbureau Economische analyses en vooruitzichten NAM-multiplicatoren: handleiding De multiplicatoren die hier voorgesteld worden, zijn afgeleid van een model gebaseerd op een National Accounting

Nadere informatie

Uitkomsten kwartaal sectorrekeningen

Uitkomsten kwartaal sectorrekeningen t7 7 Uitkomsten kwartaal sectorrekeningen tweede kwartaal 28 Publicatiedatum CBS-website: 8 oktober 28 Den Haag/Heerlen Verklaring van tekens. = gegevens ontbreken * = voorlopig cijfer x = geheim = nihil

Nadere informatie

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN Brussel, 8.5.2003 COM(2003) 242 definitief 2003/0095 (COD) Voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD betreffende financiële kwartaalrekeningen

Nadere informatie

Methodologische nota

Methodologische nota Integrale versie Methodologische nota 1. Situering van de aanbod- en gebruikstabellen in de nationale rekeningen Het opstellen van de nationale rekeningen van België gebeurt in overeenstemming met de methodologie

Nadere informatie

Persbericht. Economie verder gekrompen. Centraal Bureau voor de Statistiek. Uitvoer blijft groeien. Minder investeringen

Persbericht. Economie verder gekrompen. Centraal Bureau voor de Statistiek. Uitvoer blijft groeien. Minder investeringen Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB13-011 14 februari 2013 9.30 uur Economie verder gekrompen Economie krimpt in vierde kwartaal 0,2 procent t.o.v. kwartaal eerder Ten opzichte van een jaar

Nadere informatie

Persbericht. Herzien BBP bijna 32 miljard gulden hoger

Persbericht. Herzien BBP bijna 32 miljard gulden hoger Persbericht PB99-102 27 april 1999 10.00 uur Herzien BBP bijna 32 miljard gulden hoger Door een herziening van definities en berekeningsmethoden komt de raming van het bruto binnenlands product (BBP) voor

Nadere informatie

Persbericht. Huishoudens verliezen koopkracht in Centraal Bureau voor de Statistiek

Persbericht. Huishoudens verliezen koopkracht in Centraal Bureau voor de Statistiek Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB04-112 15 juli 2004 9.30 uur Huishoudens verliezen koopkracht in 2003 In 2003 is het reëel beschikbaar inkomen van huishoudens voor het eerst in tien jaar

Nadere informatie

EUROPESE CENTRALE BANK

EUROPESE CENTRALE BANK 26.9.2003 NL Publicatieblad van de Europese Unie L 241/1 EUROPESE CENTRALE BANK RICHTSNOER VAN DE EUROPESE CENTRALE BANK van 6 februari 2003 inzake bepaalde statistische rapportagevereisten van de Europese

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Economie 0,7 procent gekrompen

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Economie 0,7 procent gekrompen Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB12-009 15 februari 2012 9.30 uur Economie 0,7 procent gekrompen In vierde kwartaal 0,7 procent krimp t.o.v. een jaar eerder Consumptie 1,8 procent lager

Nadere informatie

De economische groei bedraagt 0,5 % in het eerste kwartaal van 2017

De economische groei bedraagt 0,5 % in het eerste kwartaal van 2017 Instituut voor de nationale rekeningen PERSCOMMUNIQUÉ 28-4-2017 Links: Publicatie NBB.Stat Algemene informatie De economische groei bedraagt 0,5 % in het eerste kwartaal van 2017 Over het hele jaar 2016

Nadere informatie

NATIONALE REKENINGEN. Historische reeksen Instituut voor de Nationale Rekeningen

NATIONALE REKENINGEN. Historische reeksen Instituut voor de Nationale Rekeningen NATIONALE REKENINGEN Historische reeksen 1970-1994 Instituut voor de Nationale Rekeningen Dienst Financiële en economische statistieken Nationale Bank van België, Brussel Inhoud van de publicatie De historische

Nadere informatie

Economie groeit met 0,1 procent, 46 duizend banen minder

Economie groeit met 0,1 procent, 46 duizend banen minder Persbericht PB13-070 14 november 2013 09.30 uur Economie groeit met 0,1 procent, 46 duizend banen minder - Economie groeit in derde kwartaal met 0,1 procent ten opzichte van tweede kwartaal - 46 duizend

Nadere informatie

NATIONALE REKENINGEN Derde kwartaal. Kwartaalaggregaten. Instituut voor de Nationale Rekeningen

NATIONALE REKENINGEN Derde kwartaal. Kwartaalaggregaten. Instituut voor de Nationale Rekeningen NATIONALE REKENINGEN 2000 - Derde kwartaal Kwartaalaggregaten Instituut voor de Nationale Rekeningen Dienst Financiële en economische statistieken Nationale Bank van België, Brussel Inhoud van de publicatie

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek

Centraal Bureau voor de Statistiek Overzicht van bijstellingen op de ramingen van de economische groei in 2008 Actualisering van de uitkomsten van eerder gepubliceerde kwartaalramingen is noodzakelijk omdat na verloop van tijd de kwaliteit

Nadere informatie

Rapportage bijzondere bijstand 2014

Rapportage bijzondere bijstand 2014 Rapport Rapportage bijzondere bijstand 2014 Vinodh Lalta Thomas Slager 30 oktober 2015 CBS Den Haag Henri Faasdreef 312 2492 JP Den Haag Postbus 24500 2490 HA Den Haag +31 70 337 38 00 www.cbs.nl projectnummer

Nadere informatie

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN Brussel, 16.12.2003 COM(2003) 789 definitief 2003/0296 (COD) Voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD betreffende de opstelling van niet-financiële

Nadere informatie

BIJLAGE A bij het. voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

BIJLAGE A bij het. voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD NL NL NL EUROPESE COMMISSIE Brussel, 20.12.2010 COM(2010) 774 definitief Bijlage A/Hoofdstuk 02 BIJLAGE A bij het voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD betreffende het Europees

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Economie groeit 3,5 procent in Economische groei vierde kwartaal liefst 4,4 procent

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Economie groeit 3,5 procent in Economische groei vierde kwartaal liefst 4,4 procent Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB08-008 14 februari 2008 9.30 uur Economie groeit 3,5 procent in 2007 De Nederlandse economie is in 2007 met 3,5 procent gegroeid. Dit is de hoogste groei

Nadere informatie

Prijsindexcijfers advocatuur, 2002 2004

Prijsindexcijfers advocatuur, 2002 2004 Centraal Bureau voor de Statistiek Telefoon: 0900-0227 ( 0,50 p/m) E-mail: infoservice@cbs.nl Bron: CBS Prijsindexcijfers advocatuur, 2002 2004 Mw. M. Noordam en mw. R. Vleemink Centraal Bureau voor de

Nadere informatie

CBS: economie krimpt door lager gasverbruik

CBS: economie krimpt door lager gasverbruik Persbericht PB14-032 15 mei 2014 9.30 uur CBS: economie krimpt door lager gasverbruik - Sterke afname binnenlands verbruik en export van aardgas door milde winter - Mede hierdoor economische krimp van

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Economische groei valt terug

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Economische groei valt terug Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB11-069 15 november 2011 9.30 uur Economische groei valt terug Economie 1,1 procent gegroeid op jaarbasis in derde kwartaal Kwartaal op kwartaal 0,3 procent

Nadere informatie

NATIONALE REKENINGEN Eerste kwartaal. Kwartaalaggregaten. Instituut voor de Nationale Rekeningen

NATIONALE REKENINGEN Eerste kwartaal. Kwartaalaggregaten. Instituut voor de Nationale Rekeningen NATIONALE REKENINGEN 2001 - Eerste kwartaal Kwartaalaggregaten Instituut voor de Nationale Rekeningen Dienst Financiële en economische statistieken Nationale Bank van België, Brussel Inhoud van de publicatie

Nadere informatie

Rapport. Rapportage Bijzondere Bijstand 2013

Rapport. Rapportage Bijzondere Bijstand 2013 w Rapport Rapportage Bijzondere Bijstand 2013 T.J. Slager en J. Weidum 14 november 2014 Samenvatting In 2013 is er in totaal 374 miljoen euro door gemeenten uitgegeven aan bijzondere bijstand. Het gaat

Nadere informatie

De economische groei bedroeg 0,2 % in het eerste kwartaal van Over het hele jaar 2018 nam het bbp met 1,4 % toe

De economische groei bedroeg 0,2 % in het eerste kwartaal van Over het hele jaar 2018 nam het bbp met 1,4 % toe Instituut voor de nationale rekeningen PERSCOMMUNIQUÉ 2019-04-29 Links: Publicatie NBB.Stat Algemene informatie De economische groei bedroeg 0,2 % in het eerste kwartaal van 2019 Over het hele jaar 2018

Nadere informatie

Persbericht. Herzien BBP 2001 ruim 18 miljard euro hoger. Centraal Bureau voor de Statistiek. Consumptie huishoudens ruim 11 miljard hoger

Persbericht. Herzien BBP 2001 ruim 18 miljard euro hoger. Centraal Bureau voor de Statistiek. Consumptie huishoudens ruim 11 miljard hoger Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB05-047 20 april 2005 9.30 uur Herzien BBP 2001 ruim 18 miljard euro hoger Het bruto binnenlands product (BBP) van 2001 is door herziening van definities

Nadere informatie

NATIONALE REKENINGEN

NATIONALE REKENINGEN NATIONALE REKENINGEN Kwartaalaggregaten 2003 - I Instituut voor de Nationale Rekeningen Dienst Financiële en economische statistieken Nationale Bank van België, Brussel Inhoud van de publicatie De kwartaalrekeningen

Nadere informatie

VOORAF TE BETALEN BIJDRAGEN AAN HET GEMEENSCHAPPELIJK AFWIKKELINGSFONDS (GAF) 2018

VOORAF TE BETALEN BIJDRAGEN AAN HET GEMEENSCHAPPELIJK AFWIKKELINGSFONDS (GAF) 2018 VOORAF TE BETALEN BIJDRAGEN AAN HET GEMEENSCHAPPELIJK AFWIKKELINGSFONDS (GAF) 2018 VRAGEN EN ANTWOORDEN Algemene informatie over de berekeningsmethode 1. Waarom is de berekeningsmethode die in de bijdrageperiode

Nadere informatie

Samenvatting Economie Toetsweek 2

Samenvatting Economie Toetsweek 2 Samenvatting Economie Toetsweek 2 Samenvatting door E. 1301 woorden 3 december 2016 10 1 keer beoordeeld Vak Economie VERKOOPWAARDE 2000 INKOOPWAARDE: (INTERMEDIAIR VERBRUIK) GRONDSTOFFEN 1100 DIENSTEN

Nadere informatie

Publicatieblad van de Europese Unie L 294/5

Publicatieblad van de Europese Unie L 294/5 13.11.2007 Publicatieblad van de Europese Unie L 294/5 VERORDENING (EG) Nr. 1322/2007 VAN DE COMMISSIE van 12 november 2007 tot uitvoering van Verordening (EG) nr. 458/2007 van het Europees Parlement en

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Vooral opwaartse bijstelling overheidsconsumptie. Kwartaal-op-kwartaalgroei 0,6 procent

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Vooral opwaartse bijstelling overheidsconsumptie. Kwartaal-op-kwartaalgroei 0,6 procent Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB05-144 21 december 2005 9.30 uur Groei economie derde kwartaal 2005 hoger dan eerder geraamd De Nederlandse economie is in het derde kwartaal van 2005 met

Nadere informatie

Hoeveel verdienen de Belgen? Hoeveel geven ze uit?

Hoeveel verdienen de Belgen? Hoeveel geven ze uit? Hoeveel verdienen de Belgen? Hoeveel geven ze uit? Seminarie voor leerkrachten economie van het middelbaar onderwijs Brussel, 11 oktober 2017 Departement Algemene Statistieken Hans De Dyn 2 / 24 Inhoud

Nadere informatie

Overzicht bijstellingen Sectorrekeningen 2011 Definitief, 2012 Nader voorlopig en 2013 Voorlopig

Overzicht bijstellingen Sectorrekeningen 2011 Definitief, 2012 Nader voorlopig en 2013 Voorlopig Overzicht bijstellingen Sectorrekeningen 2011 Definitief, 2012 Nader voorlopig en 2013 Voorlopig Actualisering van de uitkomsten van eerder gepubliceerde ramingen is noodzakelijk omdat na verloop van tijd

Nadere informatie

Uitkomsten. derde kwartaal aal Hans Wouters. Publicatiedatum CBS-website: 16 januari Den Haag/Heerlen

Uitkomsten. derde kwartaal aal Hans Wouters. Publicatiedatum CBS-website: 16 januari Den Haag/Heerlen t8 8 Uitkomsten kwartaalsectorrekeningentorrekeningen derde kwartaal aal 28 Hans Wouters Publicatiedatum CBS-website: 16 januari 29 Den Haag/Heerlen Verklaring van tekens. = gegevens ontbreken * = voorlopig

Nadere informatie

3. Herziening van de methodologie met betrekking tot de sector van de verzekeringsinstellingen

3. Herziening van de methodologie met betrekking tot de sector van de verzekeringsinstellingen Integrale versie 3. Herziening van de methodologie met betrekking tot de sector van de verzekeringsinstellingen Om tegemoet te komen aan de voorschriften van het ESR 1995, werd de op de verzekeringsinstellingen

Nadere informatie

BIJLAGE A bij het. voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

BIJLAGE A bij het. voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD NL NL NL EUROPESE COMMISSIE Brussel, 20.12.2010 COM(2010) 774 definitief Bijlage A/Hoofdstuk 16 BIJLAGE A bij het voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD inzake het Europees

Nadere informatie

Artikel 1. Wijzigingen

Artikel 1. Wijzigingen L 14/36 NL RICHTSNOER (EU) 2016/66 VAN DE EUROPESE CENTRALE BANK van 26 november 2015 tot wijziging van Richtsnoer ECB/2013/24 betreffende de statistische rapportagevereisten van de Europese Bank met betrekking

Nadere informatie

Samenvatting Economie Hoofdstuk 16,17,18

Samenvatting Economie Hoofdstuk 16,17,18 Samenvatting Economie Hoofdstuk 16,17,18 Samenvatting door Suzanne 4057 woorden 20 september 2017 4,2 7 keer beoordeeld Vak Methode Economie Percent Economie samenvatting hoofdstuk 16,17,18 Paragraaf 16.1

Nadere informatie

Rapport De toegerekende huur van eigenaarswoningen in de CPI

Rapport De toegerekende huur van eigenaarswoningen in de CPI Rapport De toegerekende huur van eigenaarswoningen in de CPI Jan Walschots T projectnummer Overheidsfinanciën en consumentenprijzen 19 augustus 2013 kennisgeving De in dit rapport weergegeven opvattingen

Nadere informatie

Stichting Wondem gevestigd te Amsterdam. Accountantsrapport 2017

Stichting Wondem gevestigd te Amsterdam. Accountantsrapport 2017 Accountantsrapport 2017 Nummer Kamer van Koophandel: 50207245 Datum: 18 april 2018 Inhoudsopgave Inhoudsopgave pagina Accountantsrapport Samenstellingsverklaring van de accountant 3 Financiële positie

Nadere informatie

NATIONALE REKENINGEN Eerste kwartaal. Kwartaalaggregaten. Instituut voor de Nationale Rekeningen

NATIONALE REKENINGEN Eerste kwartaal. Kwartaalaggregaten. Instituut voor de Nationale Rekeningen NATIONALE REKENINGEN 2000 - Eerste kwartaal Kwartaalaggregaten Instituut voor de Nationale Rekeningen Dienst Financiële en Economische Statistieken Nationale Bank van België, Brussel Inhoud van de publicatie

Nadere informatie

Ruilen over de tijd (havo)

Ruilen over de tijd (havo) 1. Leg uit dat het sparen door gezinnen een voorbeeld is van ruilen in de tijd. 2. Leg uit waarom investeren door bedrijven als ruilen over de tijd beschouwd kan worden. 3. Wat is intertemporele substitutie?

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Inkomen huishoudens gecorrigeerd voor inflatie licht gedaald. Meer inkomen uit vermogen en pensioen

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Inkomen huishoudens gecorrigeerd voor inflatie licht gedaald. Meer inkomen uit vermogen en pensioen Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB06-074 13 juli 2006 9.30 uur Uitgaven huishoudens hoger dan inkomsten De Nederlandse economie is in 2005 met 1,5 procent gegroeid. Het voor inflatie gecorrigeerde

Nadere informatie

TOELATINGSTOETS M&O. Datum 14-1-2016

TOELATINGSTOETS M&O. Datum 14-1-2016 TOELATINGSTOETS M&O VUL IN: Datum 14-1-2016 Naam en voorletters. Adres. Postcode. Woonplaats. Geboortedatum / / Plaats Land. Telefoonnummer. E-mail. Gekozen opleiding. OPMERKINGEN: Tijdsduur: 90 minuten

Nadere informatie

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN Brussel, 14.3.2003 COM(2003) 114 definitief 2003/0050 (CNS) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD betreffende de statistische gegevens die moeten worden gebruikt

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Nr. Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. 446 13 januari 2010 Regeling voorschotverlening op uitkeringen AWBZ en vaststelling kosten van verstrekkingen en vergoedingen

Nadere informatie

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen. Deel 2 Gedetailleerde rekeningen en tabellen 1995-2004

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen. Deel 2 Gedetailleerde rekeningen en tabellen 1995-2004 Instituut voor de nationale rekeningen Nationale rekeningen Deel 2 Gedetailleerde rekeningen en tabellen 1995-2004 Inhoud van de publicatie De jaarlijkse gedetailleerde nationale rekeningen van België

Nadere informatie

Economie groeit met 0,7 procent

Economie groeit met 0,7 procent Persbericht PB14 010 14 februari 08.30 uur Economie groeit met 0,7 procent Economie groeit in vierde kwartaal met 0,7 procent ten opzichte van het derde kwartaal 8 duizend banen minder dan in het derde

Nadere informatie

Regionale verdeling van de Belgische in- en uitvoer van goederen en diensten,

Regionale verdeling van de Belgische in- en uitvoer van goederen en diensten, PERSCOMMUNIQUÉ 2014-07-18 Links BelgoStat On-line Algemene informatie Regionale verdeling van de Belgische in- en uitvoer van goederen en diensten, 1995-2011. De drie Gewesten en de Nationale Bank van

Nadere informatie

UITVOERINGSVERORDENING (EU) 2017/699 VAN DE COMMISSIE

UITVOERINGSVERORDENING (EU) 2017/699 VAN DE COMMISSIE L 103/17 UITVOERINGSVERORDENING (EU) 2017/699 VAN DE COMMISSIE van 18 april 2017 tot vaststelling van een gemeenschappelijke methode voor de berekening van het gewicht van de in elke lidstaat in de handel

Nadere informatie

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN Brussel, 14.12.2005 COM(2005) 653 definitief 2005/0253 (COD) Voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD tot wijziging van Verordening (EG)

Nadere informatie

CO2-monitor 2013 s-hertogenbosch

CO2-monitor 2013 s-hertogenbosch CO2-monitor 2013 s-hertogenbosch Afdeling Onderzoek & Statistiek Maart 2013 2 Samenvatting In deze monitor staat de CO2-uitstoot beschreven in de gemeente s-hertogenbosch. Een gebruikelijke manier om de

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Economische groei derde kwartaal 2008 vertraagt tot 1,8 procent

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Economische groei derde kwartaal 2008 vertraagt tot 1,8 procent Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB08-077 14 november 2008 9.30 uur Economische groei derde kwartaal 2008 vertraagt tot 1,8 procent Bijna een halvering in vergelijking met eerste halfjaar

Nadere informatie

1. Leg uit dat het sparen door gezinnen een voorbeeld is van ruilen in de tijd. 2. Leg uit waarom investeren door bedrijven als ruilen over de tijd beschouwd kan worden. 3. Wat is intertemporele substitutie?

Nadere informatie

Overzicht bijstellingen Sectorrekeningen 2012

Overzicht bijstellingen Sectorrekeningen 2012 Overzicht bijstellingen Sectorrekeningen 2012 Eerste kwartaal 2012 Eerste raming, 29-6-2012: -4,4% Tweede raming, 29-3-2013: -4,4% Eerste raming, 29-6-2012: 66,8% Tweede raming, 29-3-2013: 66,5% De schuld

Nadere informatie

Publicatieblad van de Europese Unie L 5/3

Publicatieblad van de Europese Unie L 5/3 9.1.2008 Publicatieblad van de Europese Unie L 5/3 VERORDENING (EG) Nr. 10/2008 VAN DE COMMISSIE van 8 januari 2008 tot uitvoering van Verordening (EG) nr. 458/2007 van het Europees Parlement en de Raad

Nadere informatie

NATIONALE REKENINGEN Tweede kwartaal. Kwartaalaggregaten. Instituut voor de Nationale Rekeningen

NATIONALE REKENINGEN Tweede kwartaal. Kwartaalaggregaten. Instituut voor de Nationale Rekeningen NATIONALE REKENINGEN 2001 - Tweede kwartaal Kwartaalaggregaten Instituut voor de Nationale Rekeningen Dienst Financiële en economische statistieken Nationale Bank van België, Brussel Inhoud van de publicatie

Nadere informatie

Pagina. Notitie. Methode 1 Hypotheektariefcalculatiemethode. Datum Juni 2013 Onderwerp. Berekeningen hypotheekmarges

Pagina. Notitie. Methode 1 Hypotheektariefcalculatiemethode. Datum Juni 2013 Onderwerp. Berekeningen hypotheekmarges Pagina 1/5 Muzenstraat 41 2511 WB Den Haag Postbus 16326 2500 BH Den Haag T 070 722 20 00 F 070 722 23 55 info @acm.nl www.acm.nl www.consuwijzer.nl Notitie Datum Juni 2013 Onderwerp Berekeningen hypotheekmarges

Nadere informatie

De inkomensverdeling tussen sectoren 10. Auteur Frank Notten

De inkomensverdeling tussen sectoren 10. Auteur Frank Notten De inkomensverdeling tussen sectoren 1. Auteur Frank Notten Het nationaal inkomen wordt verdiend door de verschillende sectoren binnen de Nederlandse economie. Het aandeel van bedrijven binnen het beschikbaar

Nadere informatie

Type belastingen in het systeem van nationale rekeningen Curaçao, 2013

Type belastingen in het systeem van nationale rekeningen Curaçao, 2013 Type belastingen in het systeem van nationale rekeningen Curaçao, 2013 Lorette Ford Inleiding Belastingen worden gezien als de belangrijkste inkomstenbron voor de overheid, mede ter financiering van de

Nadere informatie

Macro-economisch scorebord 2015K4

Macro-economisch scorebord 2015K4 Macro-economisch scorebord 2015K4 Saldo lopende rekening als % bbp Netto extern vermogen als % bbp Reële effectieve wisselkoers (36 handelspartners) 3-jaars voortschrijdend gemiddelde 3-jaars mutatie in

Nadere informatie

RAADSVOORSTEL MET BESLUIT

RAADSVOORSTEL MET BESLUIT RAADSVOORSTEL MET BESLUIT Raadsvergadering : 8 april 2019 Agendapunt : Onderwerp : Verzilverlening Portefeuillehouder : Libbe de Vries Beetsterzwaag, 5 maart 2019 Voorstel 1. De verordening Verordening

Nadere informatie

MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 15.4.2011 COM(2011) 199 definitief MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD Technische aanpassing van het financieel kader voor 2012 op grond van de

Nadere informatie

Management & Organisatie

Management & Organisatie Management & Organisatie Hoofdstuk 1 Managen = iemand iets laten doen waarvan jij vindt dat het nodig is. Dit gaat d.m.v. communicatie. Een organisatie is een samenwerkingsverband van mensen die bepaalde

Nadere informatie

Hoofdstuk 12. Vreemd vermogen op lange termijn. Een lening (schuld) met een looptijd van langer dan een jaar. We bespreken 3 verschillende leningen:

Hoofdstuk 12. Vreemd vermogen op lange termijn. Een lening (schuld) met een looptijd van langer dan een jaar. We bespreken 3 verschillende leningen: www.jooplengkeek.nl Vreemd vermogen op lange termijn Een lening (schuld) met een looptijd van langer dan een jaar. We bespreken 3 verschillende leningen: 1. Onderhandse lening. 2. Obligatie lening. 3.

Nadere informatie