Aanbestedingswet en Gids Prof. Mr J.M. Hebly Waardenburg, 12 april 2013 1 VOORGESCHIEDENIS Eigen nationaal wettelijk kader ontbreekt Europees kader (2004) Nationaal kader (2005) Rapport Parlementaire Enquête Bouwnijverheid Wetsvoorstel 2006 Aanbestedingswet 2012 Overgangsrecht 2 Academie voor de Rechtspraktijk 1
DOELSTELLING Het wetsvoorstel beoogt een duidelijk en eenvormig kader te bieden voor aanbesteden. Het is erop gericht dat de overheid op een transparante en effectieve manier inkoopt tegen de beste prijs-kwaliteitverhouding, waarbij ondernemers een goede en eerlijke kans maken op een opdracht. (MvT) Toegankelijkere implementatie van de Europese aanbestedingsrichtlijnen en rechtsbeschermingrichtlijnen Bevordering van concurrentie Met behoud van mogelijkheid voor enkelvoudig onderhandse procedure 3 WET + AANVULLEND BELEID Aanbestedingswet Bao, Bass en Wira vervallen Gids proportionaliteit (art. 10.1 AB) ARW 2012 (art. 1.22 AW jo. 11.1 AB) Richtsnoer leveringen en diensten (art. 4.28 AW) Niet verplicht Evaluatieperiode van twee jaar Klachtenregeling aanbesteden (4.27 AW) Standaard klachtenregeling Commissie van Aanbestedingsexperts 4 Academie voor de Rechtspraktijk 2
Deel 1: algemene bepalingen OPZET AANBESTEDINGSWET Deel 2: aanbesteden opdrachten boven de drempelwaarden ( oude Bao ) Deel 3: aanbesteden opdrachten speciale sectoren boven de drempelwaarden ( oude Bass ) Deel 4: overige bepalingen (incl. oude Wira ) 5 BEGINSELEN EN UITGANGSPUNTEN (1.2.1) Bewuste keuze: procedure (1.4) partijen die worden toegelaten (1.4) Maatschappelijke waarde creëren (1.4) Samenvoegen en splitsen (1.5) Niet onnodig samenvoegen (bij samenvoeging: motiveren) Opdelen in percelen (indien niet: motiveren) Beperken administratieve lasten (1.6) 6 Academie voor de Rechtspraktijk 3
BEGINSELEN EN UITGANGSPUNTEN (1.2.2-1.2.4) Overheidsopdrachten Met Europese dimensie (1.2.2) Zonder Europese dimensie (1.2.3-1.2.4) Richtlijn Buiten richtlijn Openbare aanbesteding Meervoudig onderhandse aanbesteding - Gelijkheid (1.8) - Non-discriminatie (1.8) - Transparantie (1.9) - (1.10) - Gelijkheid (1.12) - Non-discriminatie (1.12) - Transparantie (1.12) - (1.13) - Gelijkheid (1.15) - Transparantie (1.15) - (1.16) 7 TENDERNED Verplichte publicatie op TenderNed (2.62), ook voor aanbestedingen die niet onder richtlijn vallen (1.18) Publicatie is gratis Voordelen: Eén portaal (tijd- en lasten besparing) Overige functionaliteiten 8 Academie voor de Rechtspraktijk 4
UNIFORME EIGEN VERKLARING In eerste instantie één uniforme eigen verklaring; geen bewijsstukken (1.19 en 2.84/2.85) Uitsluitinggronden Geschiktheidseisen Technische specificaties en uitvoeringsvoorwaarden m.b.t. milieu/dierenwelzijn/sociale overwegingen Selectiecriteria Alleen winnende inschrijver (bij openbare procedure) en geselecteerde gegadigden (bij overige procedures) moeten bewijsstukken overleggen (mits gevraagd) 10 9 GEDRAGSVERKLARING AANBESTEDEN Integriteitstoets: max. 4 jaar terug (2.86-2.87) Bewijsstuk voor integriteitstoets (1.20 en 2.89) Geldigheidsduur twee jaar Afwegingskader in Aanbestedingswet (4.7 e.v.) Academie voor de Rechtspraktijk 5
OVERIG Aanbestedingsstukken kosteloos (1.21 en 2.66) ARW 2012 voor werken onder drempel (1.22) Geen geschiktheidseis m.b.t. omzet (2.90) EMVI verplicht (2.114) Verlenging Alcateltermijn (2.127) 11 GIDS PROPORTIONALITEIT 12 Academie voor de Rechtspraktijk 6
EU RICHTLIJN 2004/18 Artikel 44.2 De in de artikelen 47 en 48 bedoelde inlichtingen en de minimumeisen inzake draagkracht en bekwaamheden moeten verband houden met en in verhouding staan tot het voorwerp van de opdracht. 13 ARTIKEL 1.10 AW sbeginsel Lid 1 Een aanbestedende dienst stelt bij de voorbereiding van en het tot stand brengen van een overheidsopdracht uitsluitend eisen, voorwaarden en criteria aan de inschrijvers en de inschrijvingen die in een redelijke verhouding staan tot het voorwerp van de opdracht. 14 Academie voor de Rechtspraktijk 7
ARTIKEL 1.10 AW Uitwerking sbeginsel Lid 2 Bij de toepassing van het eerste lid slaat de aanbestedende dienst, voorzover van toepassing, in ieder geval acht op: a. het al of niet samenvoegen van opdrachten* b. de uitsluitingsgronden c. de inhoud van de geschiktheidseisen d. het aantal te stellen geschiktheidseisen e. de te stellen termijnen* f. de gunningscriteria g. een vergoeding voor hoge kosten van een inschrijving* h. de voorwaarden van de overeenkomst.* 15 Artikel 1.10 lid 3 AW Bij AMvB wordt een richtsnoer aangewezen waarin voorschriften zijn vervat met betrekking tot de wijze waarop door aanbestedende diensten uitvoering wordt gegeven aan het proportionaliteitsbeginsel De aanbestedende dienst past de voorschriften toe of motiveert een afwijking in de aanbestedingsstukken Artikel 10.1 Aanbestedingsbesluit Als richtsnoer wordt aangewezen: de Gids 16 Academie voor de Rechtspraktijk 8
Totstandkoming Schrijfgroep Klankbordgroep April 2010 augustus 2011 Ondersteuning vanuit EL&I Consultatiedocument augustus 2011 Behandeling Tweede Kamer februari 2012 Gids (ontwerp) juli 2012 Gids (definitief) januari 2013 17 Leeswijzer (p. 3/4) De Schrijfgroep wenst te benadrukken dat deze voorschriften dienen te worden gelezen in de context van de volledige tekst van de Gids. Het proportionaliteitsbeginsel en de toepassing daarvan gelden ook voor de delen van de Gids waar geen voorschriften voor geformuleerd zijn. Inleiding ( 1.1, p. 7) Deze voorschriften staan niet op zichzelf, maar moeten steeds in de context van de volledige tekst van de Gids beoordeeld worden. Het proportionaliteitsbeginsel en de toepassing daarvan gelden ook voor de delen van de Gids waar geen voorschriften voor geformuleerd zijn. 18 Academie voor de Rechtspraktijk 9
Vier hoofdstukken 1 Inleiding 2 Voorfase 3 Opstellen aanbestedingsdocumenten 4 Aanbestedingsfase 19 Toepassing voorschriften Artikel 1.10 lid 4 AW (1.13.4 / 1.16.4) pas toe of leg uit Zie ook: 1.1 (2 e alinea) Gids (p.7) 20 Academie voor de Rechtspraktijk 10
Een voorbeeld Keuze aanbestedingsprocedure Voorschrift 3.4 A De aanbestedende dienst beziet per opdracht welke aanbestedingsprocedure geschikt en proportioneel is, daarbij slaat hij in ieder geval acht op de volgende aspecten: omvang van de opdracht; transactiekosten voor de aanbestedende dienst en de inschrijvers; aantal potentiële inschrijvers; gewenst eindresultaat; complexiteit van de opdracht; type van de opdracht en het karakter van de markt. 21 Een voorbeeld (vervolg) Onderstaande balkjes geven aan op welke wijze voorschrift 3.4 A in beginsel wordt uitgevoerd. 22 Academie voor de Rechtspraktijk 11
Nog een voorbeeld Omzeteisen Artikel 2.90 lid 3 AW Indien de aanbestedende dienst geschiktheidseisen stelt, hebben deze eisen geen betrekking op de hoogte van de totale omzet en de omzet van de bedrijfsactiviteit die het voorwerp van de overheidsopdracht is, tenzij de aanbestedende dienst dit met zwaarwegende argumenten motiveert in de aanbestedingsstukken. 23 Nog een voorbeeld (vervolg) Voor wat betreft de hoogte van de omzeteis is het goed uit te gaan van een glijdende schaal. 24 Academie voor de Rechtspraktijk 12
Laatste voorbeeld Aansprakelijkheidsbepaling Voorschrift 3.9 D De aanbestedende dienst verlangt geen aansprakelijkheid die op geen enkele manier gelimiteerd is. Pag.53: Aansprakelijkheid kan worden beperkt in soort, hoogte en duur. 25 Inwerkingtreding AW 2012 per 1 april 2013. Dank voor uw aandacht! j.hebly@houthoff.com www.houthoff.com 26 Academie voor de Rechtspraktijk 13