Inzichten van de OESO in Metropoolvorming

Inzichten van de OESO in Metropoolvorming Dr. Noé van Hulst Ambassadeur, Permanent Vertegenwoordiger van Nederland bij de OESO Den Haag, 23 juni 2014

Inhoud Wat is en doet de OESO? OESO en regionale ontwikkeling algemeen Functionele stedelijke gebieden Regionale ontwikkeling Nederland Hoe vertaalt zich dit voor de MRDH?

Wat is en doet de OESO?

De OESO/OECD Intergouvernementele organisatie Opgericht: 1961 Headquarters: Paris 34 leden (2014) + 3 accessielanden (Rusland, Colombia, Letland)

Missie van de OESO To promote policies that will improve the economic and social well-being of people around the world

Wat doet de OESO? Biedt een forum waar nationale overheden: ervaringen en best practices kunnen uitwisselen in een open dialoog tussen overheden om oplossingen te vinden voor gezamenlijke problemen met het oog op het creëren van: Better Policies for Better Lives

Hoe doet de OESO dit? Dialoog and transparantie tussen lidstaten en het Secretariaat: Consensus Peer Review - Geen sancties, geen subsidies Publicaties Beleidsaanbevelingen Outreach: Discussies met nieuwe partners Ministeriële bijeenkomsten OECD annual Forum OECD Seminars and Visits Programme

OESO en regionale ontwikkeling

OESO - Regionale ontwikkeling (1) Delivering Local Development: New Growth and Investment Strategies (Maart 2013) http://www.oecd.org/regional/leed/ngis.htm Regional Outlook 2014 (2014) - Regions and Cities Where Policies and Cities Meet publicatie verwacht 2 e helft 2014 What Makes Cities More Productive? - Evidence on the Role of Urban Governance from Five OECD Countries (OECD Regional Development Working Paper 2014/05) http://www.oecd-ilibrary.org/urban-rural-and-regionaldevelopment/what-makes-cities-more-productive-evidence-on-the-roleof-urban-governance-from-five-oecd-countries_5jz432cf2d8p-en

OESO - Regionale ontwikkeling (2) OECD Territorial Reviews: Randstad Holland, Netherlands (2007) http://www.oecd.org/netherlands/oecdterritorialreviewsrandstadholla ndnetherlands.htm The Competetiveness of Global Port-Cities: The Case of Rotterdam/ Amsterdam (2013) http://www.oecd-ilibrary.org/urban-rural-and-regionaldevelopment/the-competitiveness-of-global-port-cities-the-case-ofrotterdam-amsterdam-the-netherlands_5k46pghnvdvj-en OECD Territorial Reviews: The Netherlands (2014) http://www.oecd.org/regional/territorial-review-netherlands.htm

Functionele Stedelijke Gebieden

Nieuw OESO-concept : Functionele stedelijke gebieden Functionele stedelijke gebieden/functional Urban Areas (FUA s): niet de administratieve grenzen als uitgangspunt maar de economische geografie van wonen/werken Uitgangspunt: forensenstromen Potentiële voordelen: beter coördinatie van beleid, synergiebenutting Nederland: Polycentrische structuur: 35 FUA s (75% van totale bevolking) Metropoolregio Rotterdam Den Haag (14,3% van totale bevolking): - FUA Rotterdam - FUA Den Haag - FUA Delft Bron:OECD Territorial Reviews: The Netherlands

Functionele stedelijke gebieden in Nederland: 35 Bron: OECD

FUA Rotterdam, Den Haag, Delft (1) NL001= FUA Den Haag NL017= FUA Delft NL003= FUA R dam

FUA Rotterdam, Den Haag, Delft (2) Alle 24 gemeenten van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag behoren geheel/gedeeltelijk tot één van de 3 FUA s Sommige gemeenten vallen in 2 FUA s Midden-Delfland (FUA Delft + FUA R dam) Niet alle gemeenten van de 3 FUA s maken deel uit van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag Goeree-Overflakkee (FUA R dam), Voorschoten (FUA Den Haag) Belangrijk zich bij beleidsontwikkeling daarvan bewust te zijn en zonodig coalities te zoeken over de grenzen van de MRDH heen. Bron: OESO

Wat maakt FUAs productiever (1) 1) Productiviteit van een FUA neemt toe met de grootte van de FUA: verdubbeling van de bevolking leidt tot 2-5% productiviteitsgroei Bron: OECD (2014/05)

Wat maakt FUAs productiever (2) 2) Menselijk kapitaal lijkt zowel direct als indirect een belangrijke rol te spelen; direct: opleidingsniveau is vaak hoger indirect: FUAs met hoger gemiddeld opleidingsniveau hebben positieve invloed op productiviteit van minder geschoolde werknemers 3) De nabijheid van dichtbevolkte steden heeft een positief effect op de productiviteit van een stad: geleende agglomeratievoordelen) Als de bevolkingsgrootte binnen een straal van 300 km van een stedelijke kern verdubbelt, neemt de productiviteit in de kern met 1 à 2% toe. Bron: OECD (2014/05)

Wat maakt FUAs productiever (3) 4) Nabijheid van grote steden is een anker voor regionale convergentie 5) Productieniveau havensteden 3 procent hoger 6) Specialisatie lijkt productieniveaus positief te beïnvloeden 7) Groot aandeel van hightech activiteiten resulteert in hogere productiviteit Bron: OECD (2014/05)

Wat maakt FUAs productiever (4) 8) FUAs met gefragmenteerd bestuursstructuren vertonen lagere productiviteit administratieve grenzen komen zelden overeen met de economische werkelijkheid van invloed op: investeringen in vervoersinfrastructuur, ruimtelijke ordening, regelgeving, transactiekosten FUAs van gelijke grootte maar met 2x zoveel gemeenten vertonen ca. 6% lagere productiviteit Source: OECD (2015/05)

Uitdaging Beleid op maat voor de economische, sociale en ecologische realiteit van waar mensen wonen en werken

Horizontale samenwerking metropoolregio s Besparing publieke gelden, afstemming beleidsdoelstellingen, schaalvoordelen: geheel is meer dan som der delen is OECD Regional Outlook 2014 : Meer geïntegreerde metropoolregio s vertoonden laatste decennium hogere groeipercentages 21 horizontale samenwerking en coördinatie als substituut voor administratieve consolidatie: - informele/zachte coördinatie intergemeentelijke organisaties bovengemeentelijk organisaties status als metropoolregio Betrokkenheid maatschappelijk middenveld en private sector belangrijk vertrouwen in overheid

Regionale Ontwikkeling in Nederland

Regionale ontwikkeling NL Feiten & Cijfers 74% van de NLse bevolking leeft in steden Hiervan woont 37% in grootstedelijke gebieden (>500.000) De grootstedelijke gebieden dragen bij aan:» 37% van de werkgelegenheid (2010) R dam/dh: 14,3%» 39% van het BBP (2010) R dam/dh: 14,1%» 40% van de groei van BBP (2000-2010) Bron: OECD Regions at a Glance 2013 Netherlands Profile, OECDStat R dam/dh: 11,5%

Territorial Review Nederland - Conclusies Sterke positieve relatie tussen het aandeel van de bevolking in FUA s en de groei BBP per capita 62% van de groei gegenereerd door niet-grootstedelijke gebieden Economische premie/productiviteit in stedelijke gebieden en FUA s ligt in NL lager dan in andere OESO-landen Groei BBP en arbeidsproductiviteit in stedelijke gebieden lager dan in de OESO-landen: arbeidsproductiviteitsgroei 5 grootste NL FUA s < nationaal gemiddelde bevolkingsgroei > nationaal gemiddelde In lijn met bevindingen Randstad Holland Review

Territorial Review Nederland - Aanbevelingen FUAs als uitgangspunt nemen voor regionale ontwikkelingsstrategieën Agglomeratievoordelen kunnen versterkt worden door de connectiviteit tussen FUA s te verbeteren maximaal gebruik makend van borrowed agglomeration effects Smart Specialisation: Voorkomen van de duplicatie van economische sectoren door betere coördinatie van economische specialisaties, o.m. door Betere aansluiting van regionaal beleid op Top Sector beleid en EU programma s Rol centrale overheid: Creëren van een nationaal raamwerk voor stedelijk beleid Stimuleren van samenwerking op het niveau van FUAs

Hoe vertaalt zich dit voor de MRDH? Uitgangspositie Metropoolregio Rotterdam Den Haag is goed De economische potentie is groot: Havengerelateerde bedrijvigheid, greenport, kennisintensieve sectoren, int le instellingen, cultuur, toerisme Wil om samen te werken vanuit de overtuiging: a) dat versteviging van de onderlinge verbindingskracht de kracht van inwoners/bedrijven maximaal tot zijn recht kan laten komen b) Van complementariteit: international city of peace and justice gerelateerd aan de internationale bedrijvigheid in de haven CO2 uit petrochemie voor gebruik in tuinbouwkassen Groen en stedelijk Uitdaging: economisch groeipotentieel (nog) beter benutten om de internationale concurrentiekracht te verbeteren

SG OESO Angel Gurria: [ ] an important challenge for policymakers is to enable the country s large metropoles Amsterdam, Rotterdam and Eindhoven, to mention a few perform at their growth potential. Currently there is still room to improve their performance according to our analysis. This will increase their competitiveness at the European and global level, help raise national growth while also nurture the potential of the entire urban system [ ] Den Haag, 24 april 2014, bij de presentatie van de Economic Survey, de Innovation Review en de Territorial Review van Nederland.

Meer informatie: OESO Algemeen: http://www.oecd.org/ OESO Regionale ontwikkeling: http://www.oecd.org/regional/

Economic growth increases with proximity to large cities 2.0 2.0 1.8 1.8 1.6 1.6 1.4 1.4 1.2 1.2 1.0 1.0 0.8 0.8 0.6 0.6 within45 45min. min. 45 45to to90 90min. min. 90 90to to180 180min. min. 180 180to to300 300min. min.more more than than300 300 within bycar car bycar car bycar car bycar car min.by bycar car by by by by min.