Inzicht Meeting Overheid Maatschappelijk vastgoed & integraal accomodatiebeleid. November 2011, ing. Jan Veuger MRE FRICS



Vergelijkbare documenten
Commercieel managen van maatschappelijk vastgoed. Is de waardesturing van maatschappelijk vastgoed een (des)illusie?

Gemeente Emmen 17 oktober 2013

Barometer Maatschappelijk Vastgoed 2015 Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed Expertmeeting Metafoor, PEC Zwolle Stadion 1 december 2015

Maatschappelijke waarde in vastgoedbeleid Expert Meeting Maatschappelijke Waarde Vastgoed. Gemeenteraad Utrecht, 27 november 2018

HOOFDPUNTEN CONCEPT BESLUIT TOEGELATEN INSTELLINGEN VOLKSHUISVESTING 2015 (BTIV) AMvB bij de novelle herziene Woningwet

De crisis voorbij met Maatschappelijk Vastgoed De onderzoeksagenda van het lectoraat Maatschappelijk Vastgoed. Lunchlezing 18 april Jan Veuger

Kenniskring lectoraat Maatschappelijk Vastgoed De onderzoeksagenda van het lectoraat. Groningen 25 juni Jan Veuger

Presentatie. CORPORATE Real Estate Management Barometer 2008 en 2009 Onderzoek gemeenten Noord Nederland. Resultaten onderzoek

Kennissessie Maatschappelijk Vastgoed Barometer Gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed FM Alumni de Haagse Hogeschool MVGM

Vastgoedbedrijf Enschede

Corporate Real Estate Management en portefeuille sturing

Noord-Nederland REGIONALE MARKTONTWIKKELINGEN KANTORENMARKT. Marktstructuur. Vraag. Aanbod

Recent is het Consortium Maatschappelijk Vastgoed (zie

VGME Masterclass Gemeentelijk Assetmanagement Lectoraat (Maatschappelijk) Vastgoed - Dr.ing. Jan veuger MRE FRICS 22 juni 2017

Maatschappelijk- en zorgvastgoed. Dr.ing. Jan Veuger MRE FRIICS, lector Maatschappelijk Vastgoed Zorgroep Tangenborgh Emmen, 7 december 2018

STROOMSCHEMA S VASTGOED TOEWIJZEN

Barometer Zorgvastgoed 2015

Rendements Analyse voor Vastgoed Portefeuilles

Barometer Vastgoedmanagement Nederland 2014

Vastgoeddata woningcorporaties beperkt

Termsheet Kantoorruimte Ermerweg BG Emmen

Woningwet op weg: Workshop corporatiefinanciën 17 september Zwolle

Titel van het project (Kort en krachtige weergave van het onderwerp)

Woningwet op weg: Workshop spoedcursus corporatiefinanciën 30 september Eindhoven

Barometer Maatschappelijk Vastgoed. Jan Veuger Lector Maatschappelijk Vastgoed Hanzehogeschool Groningen

Referentiemodellen Onderwijs & Kinderopvang

HERBESTEMMINGSINFORMATIE PROFESSIONALS

Veuger, J. (2013), Waardedenken & Besturen. Proefschrift. Assen: Van Gorcum. Under review

Zorgvastgoed in de kinderschoenen

Vastgoedsturing bij Ymere.

Barometer Zorgvastgoed 2015

Titel van het project (Kort en krachtige weergave van het onderwerp)

Examenprogramma management en organisatie vwo

TSCHAPPELIJK V T A A T VERANTW IN GEMEENTELIJK AST OORD GOED

Jg. 48 / Nr. 2 / 2015 Vastgoedbeleid Enschede als voorbeeld? Jan Veuger. Wilminktheater & Muziekcentrum Enschede (fotograaf: Wilminktheater Enschede)

Ontwikkelpraktijk vraagt paradigmashift. beheren = ondernemen

Barometer Zorgvastgoed. VGME Masterclass 22 juni 2017 dr.ing. Jan Veuger MRE FRICS, lector Maatschappelijk Vastgoed

Leegstand, herbestemming en verzorgingshuizen: een verkenning door de oogharen heen

Barometer Gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed 2014

KANTOREN NOORD-NEDERLAND Drenthe, Friesland en Groningen

Opzet Simulatiemodel Exploitatie Wijkvoorzieningen

De kunst van maatschappelijk vastgoedmanagement Jan Veuger, 12 juni 2014 Groningen: Kennisnetwerk Krimp Noord-Nederland

BAROMETER MAATSCHAPPELIJK VASTGOED

Examenprogramma management en organisatie havo/vwo

VASTGOEDFINANCIERING IN DE ZORG

ONDERZOEKSOPDRACHT KCNR SEPTEMBER 2016

DUURZAME EXPLOITATIE VAN MAATSCHAPPELIJK VASTGOED 54 DE GEMEENTELIJKE OPGAVE EN AMBITIE IN MAATSCHAPPELIJK VASTGOED 6

DrieKamerModel. Johan Conijn

Financieringsmodel EnergieSprong Is nul-op-de-meter te financieren?

Huurwaardebepaling gemeente Tilburg. 9 april 2015 Marion Bakker

Spoedcursus corporatiefinanciën. Fleur Elderhorst Hoofd BNG Advies 17 juni 2015

Huisvestingswet 2014/ Woningwet Nieuwe spelregels voor de sociale huursector

De invloed van de Wet Markt en Overheid op het huurprijzenbeleid van overheden

Titel van het project (Kort en krachtige weergave van het onderwerp)

Verslag. Sub Regionale Samenwerkingsoverleg Zuid West Hervorming Langdurige Zorg Drenthe

Duurzame scholen in de Metropoolregio Amsterdam. Wegwijzer naar een duurzame school

Asset management Business case: Ipse de Bruggen Roeland Brouns Ipse de Bruggen Bastiaan Roon - Fakton. 22 maart 2012

Positionering Vastgoedmanagement Gemeenten Bijeenkomst Almere, 18 november 2016

Van kostennaar waardesturing

Titel van het project (Kort en krachtige weergave van het onderwerp) Wat kost een dorp? Onderzoek naar de geldstromen in een dorp.

Waardecreatie (woning)portefeuille Factoren die de ontwikkeling van de vastgoedwaarde bepalen. Presentatie OTB-studiedag Jan Veuger, 17 maart 2010

Wilt u continu verbeteren én besparen?

Meer waarde creëren. Assetmanagement op maat

Veranderingen in het opdrachtgeverschap

Aan: Leden van de Kopgroep Maatschapelijk Vastgoed. Betreft: Aansluiting bij Bouwstenen voor Sociaal Datum: 25 januari Geacht Kopgroeplid,

Visie ABN AMRO op woningcorporaties

Noordwest-Nederland REGIONALE MARKTONTWIKKELINGEN KANTORENMARKT. Marktstructuur. Vraag. Aanbod

DOMEINBESCHRIJVING 27 MEI 2014 VOORLOPIG CONCEPT

PLEN IN PLAN REKENEN AAN MAATSCHAPPELIJK RENDEMENT

Drenthe, Friesland en Groningen. Landelijke marktontwikkelingen

Hoe maak je een multifunctionele accommodatie succesvol? Sociaal ondernemer: sleutel tot samenwerking

HOOFDPUNTEN ONTWERP BESLUIT TOEGELATEN INSTELLINGEN VOLKSHUISVESTING 2015 (BTIV) Ontwerp AMvB bij de herziene Woningwet

eigendom, beheer en exploitatie van brede scholen Bert Fransen 4e jaarcongres brede school

Naar een Ondernemersfonds. 22 januari Stefan van Aarle

Kosten en baten van maatschappelijk vastgoed. Kees Vendrik, Algemene Rekenkamer Bouwstenen voor Sociaal, 1 december 2016

KOVON THEMACONGRES. 20 november 2014

Kansen in Krimp Over het verduurzamen van naoorlogse woningen in dorpen en wijken in krimpgebieden in Noord Nederland

Barometer Maatschappelijk Vastgoed 2015

WIE BEPAALT BETAALT! IN VOGELVLUCHT DOOR DE WERELD VAN PUBLIEK VASTGOED 16 NOVEMBER 2017 MR. IR. WENDY VERSCHOOR FRICS

Doordecentralisatie onderwijshuisvesting (on)mogelijkheden en consequenties bedrijfsvoering

Examenprogramma bedrijfseconomie en ondernemerschap vwo

MODEL SWOT ANALYSUS REAL ESTATE SWOT-ANALYSUS REAL ESTATE TOELICHTING EN HANDLEIDING

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1a 2513 AA s-gravenhage AV/KO/2004/19004

ONINGWET WAT BETEKENT DIT VOOR DE GEMEENTE?

Kadernota Vastgoed 2015

Projectplan Domotica voor oud met jong in Zuidoost Drenthe Veiligheid en kwaliteit van leven 6 september 2018, Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed

De financiële legpuzzel bij herbestemmen. Rick Meijer (MSc)

ONDERZOEKSOPDRACHT KCNR mei 2014

Curriculum Vitae Johan Spa

Profiel. Lefier. Drie leden directieteam

Titel van het project (Kort en krachtige weergave van het onderwerp)

Missie van Rijkswaterstaat (1) Assetmanagement bij Rijkswaterstaat

Oost-Nederland REGIONALE MARKTONTWIKKELINGEN KANTORENMARKT. Marktstructuur. Vraag. Aanbod

Activiteiten Beter Wonen in ALMELO

Profielschets. Assetmanager Woonwaard

Welkom op het Noordelijk Vastgoed Congres 2018 Innovatie, duurzaamheid en digitalisering in de vastgoedsector 27 september 2018, Lectoraat Vastgoed &

Woningcorporatie 2020: Professionalisering Communicatie. Uitkomsten benchmarkonderzoek 2012

LANDELIJKE MARKTONTWIKKELINGEN BEDRIJFSRUIMTEMARKT

Midden-Nederland REGIONALE MARKTONTWIKKELINGEN KANTORENMARKT. Marktstructuur. Vraag. Aanbod

Inhoud betoog. Aanleidingen. MFA = multi. Functies. De meerwaarde van multi. MFA Aanleidingen MFA = multi Meerwaarde Trends en breuklijnen Resumé

Transcriptie:

Inzicht Meeting Overheid Maatschappelijk vastgoed & integraal accomodatiebeleid November 2011, ing. Jan Veuger MRE FRICS

Programma in drie delen: 1. De context en huidige ontwikkelingen 2. De inhoud en definitie van MVG 3. Sturing van MVG en transitie

1. De context en huidige ontwikkelingen Vaststellingsovereenkomst Belastingplicht VPB Woningcorporaties (15.01.2007) Belastingdienst en Aedes. Brief Staatssteundossier woningcorporaties (15.12.2009), minister WWI E.E. van der Laan. Brief Participaties van woningcorporaties Domein en Woonplaats in de uitbreiding van het stadion de Grolsch Veste in Enschede (02.09.2009), minister WWI E.E. van der Laan. Brief 24.07.2009, minister WWI E.E. van der Laan. Bouwstenen voor sociaal. Vastgoed voor voorzieningen: een handreiking (2007), Ministerie van VROM Wet op de maatschappelijke onderneming (6 juli 2009) en Wetsvoorstel. Rapport van de projectgroep rechtsvorm maatschappelijke onderneming (2006), Ministerie van Justitie.

1. De context en huidige ontwikkelingen Maatschappelijk vastgoed in cijfers: Huisvestingslasten per jaar 14.330.000.000,- Bruto vloeroppervlak 83.400.000 m2 Kantoren in gebruik rijksoverheid 4.500.000 m2 Vergelijk met referenties: Totale Nederlandse kantorenvoorraad Totale Nederlandse vastgoedvoorraad detailhandel (incl. magazijnruimte en distributiecentra) totaal Bron: Cijfers Maatschappelijk vastgoed 2011, bouwstenenvoorsociaal 46.800.000 m2 34.600.000 m2 81.400.000 m2

1. De context en huidige ontwikkelingen Tabel: voorbeelden van maatschappelijk vastgoed volgens minster WWI en de belastingdienst Brief Minster Wonen Werken en Integratie 15.12.2009 5.12.2007 Buurthuizen Gemeenschapscentra Jongerencentra zonder horecavoorzieningen Basisscholen, vmb-mbo scholen, vwo scholen, schoolgebouwen voor speciaal onderwijs Brede scholen met bijvoorbeeld peuterspeel- zaal, kinderopvang, voor- tussen- en naschoolse Opvang, buurtsporthal, en complex (de MFA s) Belastingdienst - VSO Centrum voor sociale en culturele evenementen (buurthuis, dorpshuis, cultuurgebouw) Wijkgebouw Jongerencentrum School / brede school

2. Inhoud en definitie van MVG Bestaat maatschappelijk vastgoed? Is er een verschil tussen maatschappelijk vastgoed en bedrijfsonroerend goed?

2. Inhoud en definitie van MVG

2. Inhoud en definitie van MVG (Veuger 2011) Maatschappelijk vastgoed kan door Organisatie A vanuit haar opgave en geformuleerd beleid in haar omgeving als volgt worden geformuleerd: Vastgoed wordt als maatschappelijk vastgoed gedefinieerd wanneer, vanuit de activiteit, het vastgoed als bedrijfsmiddel wordt ingezet voor de maatschappelijke onderneming [1], om een aantoon- en meetbaar maatschappelijk doel te bereiken. Dit betekent dat wanneer zij haar opgave door middel van vastgoed [2] heeft bereikt, dit niet meer getypeerd kan worden als maatschappelijk vastgoed en daarmee vervalt tot regulier bedrijfsonroerend goed. [1] Deze definitie is nooit honderd procent sluitend. [2] Deze formulering sluit aan bij het doen bouwen van en het verwerven van voorzieningen en verhuren, het aanleggen van kleinschalige infrastructurele en openbare werken en het treffen van andere voorbereidingen van activiteiten, meefinancieren en faciliteren van diensten en het doen van de daaruit noodzakelijkerwijs voortvloeiende activiteiten.

Object niveau Vastgoed markt Portefeuille niveau Financiële markt 3. Sturing MVG en transitie (Veuger 2011) Advies Beleid Maatschappelijk en financieel rendement Advies Strategisch niveau Systematisch Beleid management Advies Inzicht in onderlinge afhankelijkheden Tactisch niveau Beleid Klant- en vastgoed management Operationeel niveau Netto inkomsten Budget

3. Sturing en transitie MVG (Veuger 2011) Fasen van ontwikkeling

3a. Het meetinstrument (1) (Veuger 2011)

3a. Het meetinstrument (2) (Veuger 2011)

Strateeg (Veuger 2011)

Visievorming Meppel (Veuger 2011)

BOG/MVG in cijfers (praktijkvoorbeeld) - 1037 objecten (excl. Farwest, Principaal en verbindingen) - Winkels (35%), opslag (13%), kantoor en overig (52%) - Huidige huuropbrengst 12.070.000,- - Markthuurwaarde 14.584.000,- - Bedrijfswaarde 99.435.000,- - Beleggingswaarde 145.206.000,- - Opgelegde WOZ waarde 166.318.000,-

Consortium Maatschappelijk Vastgoed Vijf onderzoekslijnen: 1. Vraag uit de markt 2. Aanbod van maatschappelijk vastgoed 3. De gemeentelijke organisatie 4. Product Markt Combinatie (PMC) 5. Marketing van een nieuwe dienst Barometer Maatschappelijk Vastgoed

Consortium Maatschappelijk Vastgoed Programma RAAK 2011-2013 Public goes private. Naar een marktgestuurd beheer van gemeentelijk vastgoed. Hoe kan de nieuwe vastgoedprofessional het beleid vertalen en uitvoeren in zijn huidige praktijk? Antwoord: (a) handvaten om rol invulling te geven, (b) leren van ervaringen, (c) onderzoek naar instrumenten en (d) kennis uitwisselen en vermenigvuldigen.

Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed. Waarom een nieuw lectoraat? 1. Bedrijfseconomisch perspectief wordt meer bepalend 2. Vraag naar professionaliteit 3. Integraal bouwen aan kennis en kenniscirculatie 4. Duurzaam onderzoek- en kennisinstituut 5. De propositie van maatschappelijk vastgoed - in omvang, bezit en positie - het cement binnen krimp

Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed Doelstellingen en onderzoekslijn: Duurzaam voldoen aan de krimpende vraag Doel: Kenniscentrum exploratie van kennis en vaardigheden Onderzoekslijnen: Verduurzaming Waardesturing & Organisatie De gebruiker Bestemming Marktonderzoeken

Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed Ondersteuning initiatief en bijdragen door: Gemeente Assen Gemeente Enschede Gemeente Emmen Gemeente Nijmegen Gemeente Veenendal Gemeente Veghel Gemeente Hoogeveen Gemeente Hoogez./Sappemeer Gemeente Borne Gemeente Westellingwerf Vereniging Nederlandse gemeenten (VNG) PO-Raad Woningcorporatie lefier (RvB) Aedes Woningcorporatie elkien (dir) FGH Bank Yacht Stiching KOVON Provincie Drenthe De Wijkplaats MVGM Groningen

Contactgegevens www.consortiummvg.nl www.corporaterem.nl www.hanze.nl Jan Veuger J.Veuger@corporateREM.nl 06 22 99 53 12 Postbus 1144 7801 BC EMMEN