Wie betaalt morgen de energiefactuur? Zonder ingreep zal de totale elektriciteits factuur met 20 procent stijgen

Een maandelijkse uitgave van Voka - VEVIA Jaargang 8 - april 2014 - Verschijnt niet in jan. en aug. Afgiftekantoor: Gent X - Erkenningsnummer: P708123 Wie betaalt morgen de energiefactuur? Zonder ingreep zal de totale elektriciteits factuur met 20 procent stijgen Rondetafelgesprek over do s and dont s van een efficiënt energiebeleid Dossier Energie met onder meer: Ronnie Belmans (KU Leuven) Joost De Smedt (nanogrid) Geert Gijsens (Kametal) Tine Deheegher (Voka) Michael Corten (Belgian Eco Energy)

Lubrizol verankert zich verder in Vlaanderen Lubrizol Advanced Materials Europe, de Kempense vestiging van Lubrizol, gaat volop investeren in de Oevelse site. Er wordt een inpakmachine ter waarde van 1,8 miljoen euro aangekocht. Ons concurrentievermogen wordt er vooral door versterkt, en ook onze mensen kunnen er hun voordeel mee doen, vertelt plant manager Frank Deboel. Bregt Timmerman Optimale flexibiliteit voor een gezond resultaat. De Oevelse vestiging van Lubrizol specialiseert zich in de productie van geavanceerde speciale polymeren, die als grondstof gebruikt worden in dagelijkse consumptie- en industriële toepassingen. Er staan twee fabrieken op de site, de eerste fabriek maakt TempRite. Dat is een soort plastiek dat als grondstof verkocht wordt om verder verwerkt te worden in buizen en fittings voor bijvoorbeeld brandbestrijdingssystemen, drinkwaterinstallaties of afvalwaterverwerking. In de tweede fabriek wordt Estane gemaakt. Deze plastics gaan naar industriële producten, maar ze worden ook gebruikt in sportkledij en -schoenen en elektronica. De belangrijkste groeimarkten voor de Oevelse productie zijn India en het Midden-Oosten, en in mindere mate China en Zuid-Amerika. Deze markten groeien ook, maar het is de filosofie van Lubrizol om zoveel mogelijk lokaal te produceren. Dus voor de markten als China en Zuid-Amerika, zijn er lokale producenten die dezelfde producten maken. Europa is ook een belangrijke markt. Maar dat zien we niet als export, vermits we de enige Lubrizolfabriek zijn binnen Europa die deze plastics maakt. Een impact op de werkgelegenheid zal dat niet hebben, klinkt het. Het is de bedoeling dat onze medewerkers langer kunnen werken. Dozen plooien is ergonomisch geen evidentie, het is zwaar werk. We hopen dus dat door deze last weg te nemen, onze medewerkers met een grotere tevredenheid komen werken, en langer in staat zullen zijn om te werken. Daarnaast willen we hen meer inschakelen in de verbetering van het productieproces. We kunnen hun kennis gebruiken om het proces vlotter te doen functioneren. Dat is een win-win voor iedereen. # Frank Deboel, Lubrizol: Door de verpakking te automatiseren zullen we aan concurrentiekracht winnen. ID / Rudi Van Beek Cloud computing: flexibel, kostenefficiënt en veilig. Met cloud computing draait uw bedrijf een stuk efficiënter en biedt u uw medewerkers een ongeëvenaarde flexibiliteit. Telenet heeft een jarenlange expertise in cloud- en hostingdiensten opgebouwd en kan u geavanceerde maatwerkoplossingen aanreiken om uw ICT-infrastructuur uit te besteden. Zo combineert u veiligheid, efficiëntie én kostenbeheersing. Resultaat: u kunt zich 100% concentreren op de prioriteiten van uw bedrijf. Bel voor advies op maat naar 0800 66 066 of surf naar telenet.be/business. Met de investering hopen we onze medewerkers langer aan het werk te houden Frank Deboel Om de groei van het bedrijf verder te stutten heeft het management beslist om 1,8 miljoen euro in de site te investeren. Het is de bedoeling dat de verpakking daarmee volledig geautomatiseerd wordt. Elk jaar worden hier 84.000 dozen naar alle hoeken van de wereld geëxporteerd. Die moeten allemaal gevouwen worden. Tot nu gebeurde dat manueel. Door het proces machinaal te laten gebeuren, verwachten we concurrentiekracht te winnen. Lubrizol is sterk verankerd in ons land. Naast de vestiging in Oevel, is er ook één in Kallo waar grondstoffen voor personal en home care -producten zoals shampoo gemaakt worden. Er is ook een onderzoekcentrum in Louvain-la-Neuve en een kantoor in Brussel. Samen zijn ze goed voor driehonderd Belgische arbeidsplaatsen. Lubrizol ontving dit jaar ook al de Prijs Kempen Internationaal van Voka Kempen. Caroline Jansen van Voka Kempen: Het is een verdiende winnaar. Lubrizol levert excellente prestaties op het vlak van efficiëntie, duurzaamheid en klantgerichte supply chain. Het bedrijf is ook continu bezig met innovatie in zijn productieproces. www.lubrizol.com Telenet for flexible Business IN DE KIJKER 3

Voka geeft kracht aan de verbeelding. Geef ons een zaaier Nog een cijfer. Een uur werk kost in ons land gemiddeld 40 euro. Dat is 16,5 procent meer dan in onze buurlanden. Omgerekend levert dat onze ondernemingen een handicap op van bijna 25 miljard euro. Dat is niet omdat onze mensen te veel verdienen, maar omdat de werkgever bovenop hun loon nog te veel bijdragen en belastingen moet betalen. Dat tast hun concurrentievermogen aan en zorgt voor steeds jobverlies. Weet u dat één procent verlaging van de loonlasten 12.000 jobs kan opleveren? De loonhandicap volledig wegwerken zou ruim 150.000 jobs opleveren. De koopkracht waar onze vakbonden om vragen, zal dan automatisch groeien. We geven meer dan 7 miljard euro welvaart af aan het buitenland Jo Libeer De loonkosten kunnen maar omlaag als ook de overheid goedkoper wordt en dus minder belastingen en bijdragen nodig heeft. De overheid levert te weinig waar voor uw belastinggeld. We betalen te veel belastingen voor wat we er in levenskwaliteit voor terugkrijgen. We bengelen ook onderaan in vergelijking met andere Europese landen. De Belgische overheidsuitgaven palmen bijgevolg 54 procent in van het bruto binnenlands product. Dus de helft van alles wat we samen maken, pompt de staat weer in de maatschappij en de economie. JEF WITTOUCK CHRISTEYNS Bij detergenten- en chemicaliëngroep Christeyns gaat een (zeep)belletje rinkelen als de oude merknaam van het wasmiddel Blan wordt vermeld. Ondertussen is het Gentse bedrijf met managing director Jef Wittouck Europese marktleider in service voor industriële wasserijen. Voka stapt als grootste Vlaams netwerk van ondernemingen graag mee in hun verhaal. Met ondersteuning, advies en belangenbehartiging. Want ondernemen spreekt tot de verbeelding. Word als ondernemer ook lid van de grootste fanclub van de verbeelding en laat uw ideeën groeien. Ontdek de succesverhalen van enkele Vlaamse ondernemers op www.voka.be 7,3 miljard euro die we aan het buitenland afgeven. Al eens nagedacht wat de paashaas ons voor dat geld kan brengen? We geven onze koopkracht gewoon weg aan het buitenland. Dodelijk voor een kleine en open economie als de onze. Vakbonden schermen met stakingen, schreeuwen om werk en verworven rechten. Maar wie wil oogsten, moet eerst zaaien. De vraag is of een staking dan wel een efficiënt middel is. Als we de vele stakingen in ons land vergelijken met de output van het sociaal overleg, dan zijn er goede redenen om daaraan te twijfelen. Om de economische problemen fundamenteel op te lossen, moeten we kijken naar de grond waarin bedrijven gedijen. Die grond is ziek en hapt naar meer zuurstof, meer bemesting. De handelsbalans is voor het zesde jaar op rij negatief. Dat zegt genoeg, als waardemeter voor onze concurrentiekracht. We hebben een tekort op de handelsbalans van maar liefst 7,3 miljard euro we geven dus meer dan 7 miljard euro welvaart af aan het buitenland. De oorzaak daarvoor is dat we te weinig exporteren. Die uitvoer is nochtans nodig. We moeten immers eerst ons geld verdienen voor we het kunnen uitgeven. En hoe verdienen we ons geld? Export komt van onze bedrijven die op die manier inkomen en koopkracht creëren voor de werknemers en de binnenlandse bedrijven. Maar om te kunnen exporteren, moeten onze bedrijven concurrentieel zijn. Net dat wordt steeds moeilijker. Ook nodig: meer mensen aan het werk. In 2013 was 8,5 procent van de Belgische beroepsbevolking werkloos. Dat is een stijging met ongeveer 13 procent ten opzichte van 2012. De werkloosheid kent in ons land het hoogste niveau in tien jaar. Een moeilijk te begrijpen situatie, want tegelijk raken 40.000 vacatures almaar moeilijker ingevuld. We blijven hoopvol. Nu er voorzichtige tekenen van economisch herstel zijn, staat ons immers maar één ding te doen: de neuzen in dezelfde richting krijgen, werkgevers en vakbonden, en kiezen voor oplossingen. De oogst is nog niet voor morgen, dat beseffen we. Maar laat ons beginnen met zaaien. Zaadjes die ons ruimte geven om te ondernemen. Zaadjes die uitgroeien van een bescheiden start-up tot goeddraaiende kmo. We staan voor de verkiezingen. Wie er ook aan de macht komt, maakt ons niet uit. Als er maar de juiste dingen gebeuren. Of ja, toch één ding. Geef ons een zaaier. Jo Libeer Gedelegeerd bestuurder Volg Jo Libeer op Twitter www.twitter.com/voka_jlibeer * Voor meer info, bel Voka op 02 229 81 11 of mail info@voka.be BIJSLUITER 5

#voka Inhoud Viering 50 jaar @BASF_Antwerpen Industrieel succesverhaal: vandaag 3.500 medewerkers, 7 mia omzet en 2de grootste site @BASF wereldwijd. @FrankBeckx, managing director Essenscia Vlaanderen Wallonië moet met zijn primaire tekort besparen, terwijl Vlaanderen ruimte heeft om de belastingen te verlagen Remi Vermeiren, ex-voorzitter KBC - Trends, maart Passie voor het werk is de sleutel tot succes! #jongeondernemer #voka @giulia_van, Giulia Van Waeyenberghe, voorzitter Jong Voka IN DE KIJKER 3 Lubrizol investeert 1,8 miljoen euro 5 BIJSLUITER RONDETAFEL 8 De prijs van onze energie 12 ACTUEEL REPORTAGE 14 100 jaar na WOI 18 PROSIT 14 14 Van lompen tot hoogwaardig textiel DS Textile Platform is een familiebedrijf van de vierde generatie. Overgrootvader startte eind negentiende eeuw als lompenraper. Vier generaties later is dat nog altijd de kern van wat we doen, zegt Patrick De Saedeleir, CEO van DS Textile Platform. 20 Honderd jaar later: over glas en gas Honderd jaar geleden begon de Eerste Wereldoorlog. Werd er toen nog ondernomen? Vokatribune zocht en vond twee vennootschappen die in 1914 werden opgericht: een glasblazersbedrijf en een brandstoffenverdeler. 24 Belgische energie onder hoogspanning Er is in België een totaal gebrek aan visie over een duurzaam energiebeleid. Aan het woord is Ronnie Belmans, professor elektrische energietechniek aan de KU Leuven. Hij geeft alvast zijn mening over hoe een alternatief energiebeleid eruit zou kunnen zien. De muzieksector verdient meer met online video's gemaakt door fans dan met eigen materiaal @flandersdc STILLE KAMPIOENEN 20 De hidden innovator DS Textile Platform Het is belangrijk dat CEO s tijd vrijmaken om hun ervaring door te geven Bart Denoodt, CEO Steria Benelux - Trends, maart België belast arbeid alsof het een toxisch goed is @ItineraTwit Vrouwen moeten zo bang niet zijn van ondernemerschap Daphne Aers, Vrouwelijke ondernemer van het jaar De Standaard Online, 13 maart Voor economen is dit beste bewijs dat fiscale hervorming zich opdringt: 1 euro belasting kost maatschappij 2,14 euro @IvanVandeCloot, hoofdeconoom Itinera Do not think for a moment that your own freedom, your own prosperity, that your own moral imagination is bound by the limits of your community, your ethnicity or even your country. You re bigger than that. You can help us to choose a better history Barack Obama, 26 maart, speech in Bozar, Brussel 22 BRIGHT & YOUNG DOSSIER ENERGIE 24 Ronnie Belmans over het Belgische net 26 nanogrid bespaart energie 28 Kametal maakt schaliegas properder 29 Europees klimaatbeleid 2030 30 Bee doet biomassa opgroeien 32 AGENDA 34 HOE ZOU HET NOG ZIJN MET Het IJsboerke? 24 Shutterstock 20 Download nu Vokatribune op uw tablet U kan Vokatribune ook lezen op uw tablet. U vindt er meer informatie, extra fotomateriaal en u kan meteen doorlinken naar ondernemingen die u inspireren. Download de app nu via Google Play of App Store. 6 7

KAN HET MINDER EN EFFICIËNTER? VIER MENINGEN De hoge prijs van energie Frietjes? Iedereen lust ze. Maar hebt u er al bij stilgestaan hoeveel energie nodig is voor ze op uw bord belanden? Koelen, invriezen, voorbakken, bakken de input is hoog, de kosten ook. Niet alleen voor de particulier, trouwens. Ook ondernemingen worstelen met hun energiefactuur. Hoe komt dat? En waarom scoren we zoveel slechter dan onze buurlanden? Frederik Meulewaeter Bakken we het te bruin met onze energiekosten? Vokatribune zet vier wijzen rond de tafel: Marc Clément (Manager Climate & Energy bij Tessenderlo Chemie), Luc Sterckx (voorzitter van FE- BELIEC, de federatie van industriële verbruikers van elektriciteit en aardgas), Bert De Wel (beleidsmedewerker klimaat bij het ACV) en Tine Deheegher (adviseur energie en milieu van Voka). Waarom vormen de kosten van energie zo n probleem? Tine Deheegher: Energie is een belangrijke kostenplaats voor ondernemingen. Veel ondernemingen in onze regio hebben een hoge energie-intensiteit. Maar we zitten hier met oplopende taksen, heffingen en nettarieven. De energiekosten in Vlaanderen zijn voor onze ondernemingen tot 20 procent hoger dan bij de buren. Omdat ons beleid ervoor heeft gekozen het ecologiebeleid te financieren via de elektriciteitsfactuur. Dat legt de industrie zware lasten op, terwijl de bedrijfswereld al grote inspanningen heeft geleverd. Resultaat: dit zal negatieve gevolgen hebben voor de aantrekkelijkheid van ons land bij investeerders en voor het concurrentievermogen van onze energie-intensieve ondernemingen. Luc Sterckx: Vlaanderen is een van de meest energie-intensieve regio s van Europa, zelfs van de wereld. Bevoorradings- zekerheid en helderheid van beleid zijn dus cruciaal. Maar daar knelt het schoentje. Bert De Wel: Tussen 2008 en 2013 hebben sluitingen en herstructureringen in de industrie bijna 50.000 banen gekost. Maar activiteiten gaan niet verloren alleen maar door hoge energieprijzen. Het gaat om de totale loon- en productiekosten. Toch vormt de energieprijs een belangrijke concurrentiehandicap voor onze ondernemingen. Nochtans heeft de vrijmaking van de energiemarkt de elektriciteitsprijzen voor bedrijven gedrukt. Maar grote bedrijven hebben daar wat meer van kunnen profiteren dan de gezinnen. En de toeslagen voor ons sociaal en ecologisch energiebeleid zijn hoog. Maar vooral, we springen te weinig efficiënt om met onze energie. Marc Clément: Maar net de bedrijven met de hoogste energiekosten werken het sterkste aan de optimalisatie van hun verbruik. Het klopt niet dat wij minder efficiënt omspringen met energie dan Duitsland. Bovendien, de Vlaamse overheid volgt continu de energie-efficiëntie van onze industrie op, onder andere via convenanten. INDUSTRIE Sterckx: In Europa zijn de voorbije vijf jaar 3,5 miljoen industriële banen verdwenen omdat veel bedrijven elders investeerden. De vraag is dus: willen we een sterke industriële poot in ons land of niet? Ik hoop van wel. Tachtig procent van onze export komt van de industrie. Zeventig procent van de inspanningen voor onderzoek en ontwikkeling wordt geleverd door de industrie. De hoge of lage prijs van energie is eigenlijk niet het meest relevante, wel hoe we scoren in vergelijking met concurrerende landen en bedrijven. Meten is weten. Wel, we hebben gemeten. Voor elektriciteit ligt de meerkost bij ons op 12 tot 45 procent. Dat is zeer veel. Voor ondernemingen lopen de kosten voor energie op tot tientallen procenten van hun totale kostprijs. ID / Ivan Put Bevoorradingszekerheid en helderheid van beleid zijn cruciaal Luc Sterckx, FEBELIEC Hoe werken we die handicap dan weg? Deheegher: We moeten meten en opvolgen. Met een benchmark die de marktprijzen, de distributie- en transmissiekosten en de indirecte kosten van heffingen en openbare dienstverplichtingen vergelijkt met die van onze belangrijkste handelspartners. En dan moeten we natuurlijk de nodige maatregelen nemen. Sterckx: Voor burgers wordt de evolutie van de energieprijs verrekend in de loonindexering. Voor bedrijven geldt dat niet! De Wel: Maar bedrijven rekenen door aan hun klanten. Sterckx: Dat kan niet altijd, ze staan wereldwijd in concurrentie. De Wel: Dus moeten we beter bekijken wie blootstaat aan internationale concurrentie en wie niet. Voor de bakker om de hoek telt dat niet. Deheegher: De bakker betaalt dus, en hij wordt niet gecompenseerd? Sterckx: Voor we praten over compensaties, moeten we proberen vermijden dat er een handicap ontstaat. Ik zie drie manieren om de lasten voor de ondernemingen te verlagen. Eén: minder subsidies aan groene stroom, wat de investeringen daar misschien zou verminderen tenzij we efficiënter investeren in groene stroom. Twee: de residentiële gebruiker meer laten betalen. Of drie: de overheid legt bij uit algemene middelen. Wel, dat laatste lijkt me misschien nog de beste optie. kosten niet langer te financieren via de distributienettarieven, maar vanuit de algemene middelen. In een kostenreflecterend tarief moet een verbruiker ook voor het bovenliggend net betalen. Ook afname en injectie zal dan getarifeerd worden. Een stroommeter die simpelweg terugdraait, is economisch onverantwoord. Kosten moeten aangerekend worden. En de nettarieven voor laagspanning moeten deels gebaseerd worden op het ter beschikking gesteld of het maximaal afgenomen vermogen. De Wel: Lagere energiekosten zijn geen doel op zich. Er is nood aan een totaalvisie. Waar willen we naartoe met bevoorradingszekerheid, klimaat, milieu? Zoals we nu bezig zijn, stellen we mensen de keuze: willen ze een job of een propere wereld? We hebben ze alletwee nodig, tegelijk. Akkoord, dat zal iets kosten. En precies daarom moeten we zo efficiënt mogelijk omspringen met onze energie. Burgers en bedrijven gaan bereid zijn te betalen als ze weten dat de lasten rechtvaardig verdeeld zijn tussen alle spelers en er perspectief is op een duurzame toekomst. Deheegher: De bedrijfswereld is niet tegen het klimaat. Maar je kan maar een voortrekkersrol opnemen voor een leefbare wereld, als je er tegelijk voor zorgt dat onze ondernemingen niet doodgeconcurreerd worden. Ondernemingen opereren nu eenmaal in een internationale omgeving. Elke verplichting of beperking die alleen bij ons geldt, creëert een handicap. En zonder industrie geen welvaart en welzijn. $ Zonder ingreep zal de totale elektriciteitsfactuur met 20 procent stijgen Tine Deheegher, Voka INPERKEN Straks zijn distributienettarieven een Vlaamse bevoegdheid. En dan? Deheegher: We moeten er vooral voor zorgen dat de tarieven binnen de perken blijven. Zonder ingreep zal de totale elektriciteitsfactuur met 20 procent stijgen. Dat is niet wenselijk. Daarom pleiten wij ervoor om ecologische en sociale beleids- Frederik Herregods RONDETAFEL 8 9 ID / Ivan Put ID / Ivan Put

Een benchmark om de totale kosten van energie te vergelijken met de buurlanden, dus? Deheegher: Zeker. Zo kunnen we het concurrentieel nadeel becijferen en ingrijpen wanneer de verschillen te groot worden. We moeten de totale kosten van gas en elektriciteit voor de industrie en kmo s kunnen becijferen en vergelijken met de buurlanden. Sterckx: Op federaal én op regionaal niveau. Iets constructiefs, iets dat ons verder helpt. Met advies van experten. De Wel: Maar dat is slechts één deel van het verhaal. Zelfs als we de energiekosten voor bedrijven op het niveau van de buurlanden brengen, hoe gaan we dat beleid vervolgens financieren? De factuur kan toch niet zomaar doorgeschoven worden naar de gezinnen of naar de algemene middelen! Als we moeten besparen bij de overheid en de sowieso groeiende kosten voor het energiebeleid moeten compenseren inbegrepen de twee miljard euro aan groenestroomcertificaten dan betekent dat minder investeringen in scholen, langere wachtlijsten in de zorg, enzovoort. INPERKEN Clément: Het beleid heeft ook de producenten op kosten gejaagd: afboekingen van 15 miljard euro van GdF-Suez en RWE dat voor het eerst sinds 1947 verlies maakt De massale investeringen in gesubsidieerde hernieuwbare elektriciteit zijn niet coherent met de vrije energiemarkt in Europa. Het evenwicht is verstoord: gascentrales zijn alleen nog nodig als backup, en dat is niet kostendekkend. Maar sluiten kan ook niet, om redenen van bevoorradingszekerheid. En dus is subsidiëren de boodschap. Gevolg: extra systeemkosten ten laste van de verbruiker Het energiebeleid moet het totaalsysteem bekijken, marktwerking én ecologische doelstellingen, helder en transparant voor investeerders. Sterckx: De samenleving zal steeds meer energie nodig hebben. Geen probleem, de zon geeft genoeg energie. Maar het zal dus anders moeten gebeuren, we moeten door een transitie. Het wordt een werk van lange adem. Zoals we nu bezig zijn, stellen we mensen de keuze: willen ze een job of een propere wereld? Bert De Wel, ACV 10 RONDETAFEL ID / Ivan Put Europa moeten blijven ijveren voor internationale akkoorden Marc Clément, Tessenderlo Chemie Missen we een geharmoniseerd Europees energie- en klimaatbeleid? Deheegher: De Europese lidstaten hebben voor hun klimaatplannen diverse beleidsinstrumenten ontwikkeld. Dat resulteert in een lappendeken aan maatregelen die leiden tot meerkosten en die de realisatie van de interne energiemarkt bemoeilijken. Sterckx: Maar klimaatbeleid is per definitie Europees, zelfs mondiaal. Drie elementen moeten in evenwicht zijn: betaalbaarheid, bevoorradingszekerheid en klimaat. En we zijn qua uitstoot maar een klein land, en niet de plek met de meeste zon of wind van Europa. De Wel: Dat zijn excuses om niets te hoeven doen. Omdat Duitsland of China ook weinig doen? Dat wordt dus een race tot de bodem. Wij willen, vanuit onze vakbond, de industrie vrijwaren in ruil voor enkele engagementen. Jobs, energie-efficiëntie en medewerking bij klimaatonderhandelingen. Clément: De bedrijfswereld wil wel degelijk meewerken om Europa zijn trekkersrol in het klimaatdebat te geven. Is de benchmark om tot de wereldtop te horen qua energieverbruik per geproduceerde ton, niet veelzeggend? De absolute daling kan geen doel op zich zijn. Er zijn nu eenmaal fysische limieten voor het energieverbruik van processen, en minder energieverbruik betekent vaak verplaatsing van de productie buiten de EU. Met als gevolg vaak een lagere efficiëntie en dus mondiaal gezien een hogere uitstoot. Europa moet dus ijveren voor internationale akkoorden. Wetende dat de EU maar 10 procent van de wereldwijde uitstoot levert. We zijn een rolmodel, en dat moeten we extern gebruiken. De boel draaiende houden, da s de magie van energie. Bel 03 270 68 79 voor uw offerte op maat of kijk op www.essent.be De stille motor achter veel bedrijven. Dat willen we zijn bij essent.be. We gaan voor gelukkige klanten, met een optimale service en competitieve prijzen. U focust op uw bedrijf, wij zorgen voor de energie om uw ambitie te volgen. Zo geniet u optimaal van gas en elektriciteit: dat is het engagement van essent.be. Onze energie. Daar geniet u van. ID / Ivan Put

nv gezond award beloont gezondheid op de werkvloer Het Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie (VIGeZ) lanceert in samenwerking met zijn partners de derde editie van de nv gezond award, een wedstrijd voor kmo s in Vlaanderen en Brussel die aandacht hebben voor gezondheid op de werkvloer. Met deze verkiezing wil het VIGeZ kmo s motiveren om werk te maken van een gezondheidsbeleid. De winnaar krijgt onder meer een maand lang gratis fruit en mag een jaar lang rekenen op fietsbijstand voor medewerkers met pech. Inschrijven kan via www.nvgezond.be. Cargill opent nieuw O&O-centrum In maart werd het vernieuwd Europees O&O-centrum van Cargill te Vilvoorde officieel ingehuldigd. Met dit vernieuwde O&O-centrum verankert Cargill zich verder in Vlaanderen: deze lead plant zal voor bet bedrijf namelijk fungeren als centraal innovatiecentrum voor Europa, het Midden-Oosten en Afrika. Het centrum telt ongeveer 140 wetenschappers en technologen en bouwt voort op meer dan een halve eeuw research in zetmeel. Het is uitgegroeid tot een multidisciplinair O&O-centrum actief op vlak van voedingsingrediënten en non-foodtoepassingen. www.cargill.be QinetiQ Space haalt contract met ESA binnen Ruimtevaartbedrijf QinetiQ Space uit Kruibeke heeft een contract met het European Space Agency (ESA) afgesloten voor de ontwikkeling van een prototype waterzuiveringsunit. Het grondmodel is bedoeld voor de recyclage van urine en afvalwater tijdens ruimtemissies. De contractwaarde voor het bedrijf bedraagt 1,1 miljoen euro. De informatie die het prototype oplevert, zal cruciaal zijn voor de ontwikkeling van algemene waterbehandelingssystemen bij toekomstige ruimtemissies. Het behandelde water kan door astronauten hergebruikt worden om zich te wassen of kan nog verder gezuiverd worden tot drinkwater. www.qinetiq.com Nike is beste buitenlandse investering Het logistieke centrum van Nike in Laakdal heeft de Foreign Investment Trophy 2014 gewonnen, de prijs voor de meest inspirerende buitenlandse investering in Vlaanderen. De prijs is een initiatief van Flanders Investment & Trade. Bedoeling is het belang van buitenlandse investeringen voor Vlaanderen te onderstrepen. Nike voorziet in Laakdal in de uitbreiding van zijn Europese Logistieke Campus, goed voor enkele honderden nieuwe jobs. Vanaf 2016 worden alle logistieke activiteiten tussen 200 fabrieken en meer dan 100.000 leveringsadressen vanuit het oosten van de provincie Antwerpen gecoördineerd. www.nike.com 98% Van alle uitgaven in de zorgsector gaat slechts twee procent naar preventie. procent gaat dus naar andere vormen van zorg. Dat moet anders. Zeker als we beseffen dat we over een periode van twintig jaar 4 miljard euro kunnen besparen door alle Belgen met obesitas één BMI-punt te laten zakken. Roken kost ons land jaarlijks 3,3 miljard euro. Investeringen in valpreventie verdienen zich dubbel en dik terug door het vermijden van fracturen. Maar geriaters, pediaters en psychiaters zijn schaars. Huisartsgeneeskunde is voor veel studenten een tweederangskeuze. Technologieën die functioneren en een gezonde levensstijl ondersteunen, komen nauwelijks aan bod en succesvolle innovaties worden niet terugbetaald omdat ze te duur zijn. Vijfde editie van de DUOdag Mensen met een arbeidsbeperking krijgen niet altijd gelijke kansen op de arbeidsmarkt. GTB wil via de DUOdag werkgevers op een laagdrempelige manier doen kennis maken met de vaardigheden, kennis en motivatie van deze mensen. Ook Voka verwelkomde tijdens deze vijfde editie op 27 maart een DUOdagdeelnemer, Séverine Plas. De DUOdag is een goed initiatief om in contact te komen met organisaties of sectoren waar je weinig voeling mee hebt, vertelt Séverine. Zo kende ik Voka wel, maar ik wist niet zo goed wat ze deden. Séverine heeft onder meer meegewerkt aan deze editie van Vokatribune. In haar prille carrière heeft Séverine al heel wat verschillende functies gedaan. Van verkoop over de non-profitsector tot bij de machines bij Caterpillar. En toch is het moeilijk om werk te vinden. Na mijn ongeval moest ik een jaar revalideren. Een lange periode die je moet verantwoorden tegenover potentiële werkgevers. Niet evident. De modesector of als kinderoppas, dat zijn de favoriete toekomstige werkplekken van Séverine. Zolang het maar creatief is. Lang op een bureaustoel zitten is niet echt aan mij besteed. DUOdag is een initiatief van GTB, met de steun van onder meer Jobkanaal en Voka. Bedrijven kunnen steeds deelnemen aan deze jaarlijks terugkerende dag. Meer info: www.duodag.be en www.jobkanaal.be Doorgroeien dankzij opportuniteitsanalyse Beloftevolle ondernemingen moeten de kans krijgen om verder door te groeien, want zij dragen bij tot de economische groei en tewerkstelling. Heeft uw onderneming een snelle groei doorgemaakt of heeft u de ambitie om een groeigazelle te worden? Dan is dit iets voor u. U kan een uitgebreide opportuniteitsanalyse laten uitvoeren, onder begeleiding van een ervaren consultant. Dit kan u inzicht geven in uw groeipotentieel en eventuele belemmeringen. Op basis van deze analyse wordt er een plan opgesteld om de groei van uw onderneming verder te versterken. Deze analyse wordt aangeboden in samenwerking met het Agentschap Ondernemen Vlaanderen in Actie en wordt bovendien voor 75 procent gesubsidieerd. Indien u verder ook internationale groei ambieert, kunt u een beroep doen op verdere begeleiding en coaching waarvoor ook een subsidie van 50 procent voorzien wordt. Meer info vindt u op de website van Agentschap Ondernemen http://www.agentschapondernemen.be/ themas/snelle-groeiers-gazellen. Voor verdere vragen en inschrijvingen kunt u bij Voka terecht: Dominique.vandenhove@voka.be of 09 266 14 59. Quote In plaats van de belastingen nog verder verhogen, verlagen vele Europese landen ze. In januari kondigde Frankrijk plannen aan om de werkgeverslasten te verlagen. Vorige maand kondigde Italië een vermindering van de personenbelasting aan. Ierland en Spanje plannen belastingverminderingen later dit jaar Dit vertaalde citaat komt uit The Economist van 20 maart. Het weekblad stelt vast dat steeds meer landen een nieuwe weg zijn ingeslagen om hun amechtige economische groei een boost te geven: de weg van de lastenverlagingen. Leden van een monetaire unie kunnen hun munt niet devalueren of hun rentepeil verminderen. Een vermindering van de fiscale druk is een van de weinig overgebleven instrumenten om de ondernemingskosten te verminderen. De lastenverlagingen zijn er in essentie op gericht de hoge loonwig het verschil tussen de loonkost voor de werkgever en het nettoloon voor de werknemer te verminderen. In België bedraagt die vaak meer dan 50 procent. Onze volgende regering moet haar budget op orde brengen én tegelijk de belastingen op arbeid verminderen. Meer marktwerking in zorg en welzijn Voka wil meer marktwerking in de zorg- en welzijnssector, onder meer door patiënten een eigen budget zelf te laten besteden. Dat en andere doelgerichte financiële prikkels moeten verspilling en schaarste helpen tegengaan. Voka wil onze zorg minder aanbodgedreven zien. Daardoor zullen zorgverstrekkers meer gedreven worden door kwaliteit en kostprijs dan door de eventuele subsidies die ze kunnen krijgen. De patiënt wil Voka dan weer een persoonsvolgend budget in handen geven. Dat moet patiënten bewuster doen kiezen in hun zorg, om verspilling te helpen vermijden. Het gaat dan om vouchers of cash als 'rugzakje' aan publieke middelen, waarmee zorg kan worden aangekocht. Middelen efficiënter besteden voor betere dienstverlening Een betere dienstverlening door de middelen efficiënter in te zetten. Dat is volgens Voka een van de grootste uitdagingen voor de volgende Vlaamse regering. Met een integrale benadering van doelgroepen en subsidies, een stijging van de uitgaven met maximaal één procent bbp en grotere gemeenten moet dat lukken. Voka ziet zich hierin gesteund door het eindrapport van de Commissie Efficiëntie en Effectieve Overheid. Die komt tot de conclusie dat de Vlaamse overheid veel efficiënter kan werken. Vlaanderen schuift 1,2 miljard door naar volgende regering Volgens de SERV, het overlegorgaan tussen Vlaamse werkgevers en werknemers, schuift de Vlaamse regering 1,2 miljard euro schulden uit het groenestroombeleid door naar de volgende regering. Volgens de studiedienst van de SERV bedroegen de uitgestelde kosten eind 2013 al 1,2 miljard euro. Tegen eind 2015 kunnen ze verder oplopen tot 1,8 miljard. De sociale partners waarschuwen al sinds 2010 voor de oplopende kosten. Het probleem wordt alleen maar groter als er niet ingegrepen wordt. Voka vreest dan ook voor de energiefactuur van gezinnen en bedrijven. De Vlaamse regering moet zo snel mogelijk tot actie overgaan. Voka Metropolitan wil 3% Brusselse groei In het beleidsprogramma dat Voka Metropolitan voor de komende vijf jaar naar voren schuift, staan verschillende speerpunten die moeten leiden tot een economische groei van drie procent in Brussel. Een betere samenwerking tussen verschillende beleidsdomeinen en organisaties is daarvoor essentieel. Zo moet een rechtszeker groeiperspectief voor Brussels Airport en logistieke activiteiten tot 30.000 extra jobs opleveren en moet een samenwerking tussen Actiris en de VDAB jaarlijks 3.000 extra Brusselse werkzoekenden aan de slag helpen in Vlaanderen. Investeringen in het Nederlandstalig onderwijs in Brussel moeten voor 7.600 bijkomende plaatsen voor leerlingen zorgen. Download onze App 12 ACTUEEL 13

VIRGINIE PIERRE, PIERREGLAS Een eeuw glashelder Pierreglas, een kleine kmo uit Vilvoorde, maakt technisch glas op maat. Proefbuisjes bijvoorbeeld voor de farmaceutische sector, maar ook veel moeilijker werk. Honderd jaar vakmanschap ligt achter de rug, en de vijfde generatie treedt aan. De grootste uitdaging is de kennis van mijn vader en grootvader omkneden tot een modern en sterk bedrijf, zegt Virginie Pierre, die samen met haar zus de toekomst van het bedrijf verzekert. Haar visie op de toekomst? Die is glashelder. Kwaliteit en nauwkeurigheid zijn het handelsmerk van Pierreglas. Tot in Rusland staat het bedrijf er om bekend. Er wordt dan ook met veel precisie aan gewerkt. Met zes zijn ze: vader, moeder, Virginie en haar zus, en twee medewerkers. Makkelijk is het niet. Machinebouwers voor een glasblazerij zijn zeldzaam, opleidingen in ons land zijn er al helemaal niet meer. Creatief zijn is dus de oplossing. Dat doen ze bijvoorbeeld door machines voor metaalbewerking aan te kopen, en ze nadien aan te passen: een diamantkop erop, watertoevoer eraan. Van alles wat ze maken nemen ze video s op. De databank voor de toekomst groeit zo flink aan. De temperatuur stijgt tijdens ons gesprek. Buisjes draaien of randjes afbranden, het vergt een enorme hitte. Nu volstaan handschoenen, maar bij letterlijk volle gas gaan de beschermende kledingstukken aan. HONDERD JAAR LATER: OVER GLAS EN GAS Honderd jaar geleden begon de Eerste Wereldoorlog, en dat zullen we geweten hebben. In alle media wordt aandacht geschonken aan die eerste wereldbrand. Maar wat betekende die groote oorlog voor het bedrijfsleven? Viel de economie plat? Werd er nog ondernomen? Vokatribune zocht en vond twee vennootschappen die in 1914 werden opgestart: een glasblazersbedrijf en een brandstoffenverdeler. Twee kleine, familiale ondernemingen. Zoveelste generatie. Glas en gas: een erfdeel van 1914. Er is ook een koud atelier. Daar ligt de voorraad aan glazen buizen en platen. En daar worden ook de koude operaties gedaan: zagen, slijpen, graveren, ijken, soms wat coaten. Vader maakt bij ons bezoek glazen lusterkappen en hij verplaatst de grote, zware stukken. Moeder draait kleine glazen reageerbuisjes, die heel precies van afmetingen moeten zijn. Ijking op maat, heet dat. De toleranties zijn beperkt. ENERGIE Minder beperkt is de kostprijs van alle energie. Glas bewerken vraagt veel brandstof. Elektriciteit, vloeibaar gas, propaan, zuurstof... Bij de vrijmaking van de energiemarkt is het bedrijf op zoek gegaan naar de meest interessante leverancier. Toch blijft energie de grootste kostenfactor. Zelf elektriciteit opwekken is geen optie, daarvoor zijn de volumes te klein. Maar wassen en koelen gebeurt met regenwater, en de warmte wordt gerecupereerd. Vroeger was het wel even anders. Virginies grootvader maakte voor de Tweede Wereldoorlog nog andere dingen: alle flessen, pipetten, reageerbuisjes waren toen nog in glas. PET en plastic hebben dat grotendeels overgenomen. Grootvader deed geen maatwerk. Virginie kan het weten, want ze is zelf in de werkplaats opgegroeid. Grootvader had er zelfs een schommel geïnstalleerd voor de kleinkinderen. Zelf verzekerde ze zich dat ze nooit in het bedrijf zou werken. Maar op school leerde ze tal van ideeën waarvan ze dacht: Als we dat nu eens zouden proberen. De stap was snel gezet. Virginie studeerde handelswetenschappen, dat helpt voor de commerciële en administratieve zaken. Ze kreeg ook steun van PLATO, het lerend netwerk van Voka dat het kmo-bedrijfsbeleid helpt professionaliseren door managementvaardigheden te verbeteren. De grootste uitdaging is de kennis door te geven Virginie Pierre Toch blijven de regels en bergen papier een struikelblok. Als klein bedrijf onderga je wat de overheid oplegt. Bij sommige maatregelen vraag ik me af of die mensen wel al ooit eens in een onderneming zijn geweest. De afschaffing van de proefperiode begrijp ik niet. Dat verhoogt de drempel om mensen aan te werven. De grootste klant bestelt in Vilvoorde maatbekers. Er bestaan standaardmaatbekers, maar de voet daarvan is niet vlak genoeg. Voor Pierreglas zijn dat grote hoeveelheden. Chemiegroepen als Solvay hadden vroeger hun eigen glaswerkplaats. Nu komen ze naar Pierreglas. De klanten zijn altijd industrie: universiteiten, onderzoekslaboratoria, R&D-afdelingen, aromatherapie, zonne-energie, farmacie De honderdjarige verjaardag wordt gevierd met een aantal workshops. Gezinnen van de medewerkers en klanten kunnen dan de machines zien en testen. www.pierreglas.be # Virginie Pierre, Pierreglas: Op school leerde ik tal van ideeën waarvan ik dacht: Als we dat nu eens zouden proberen. Erik Durnez en Frederik Meulewaeter HONDERD JAAR LATER Download onze App VERVOLG OP PAGINA 16 14 15

HONDERD JAAR LATER: OVER GLAS EN GAS VERVOLG SVEN VAN DAMME, ANTWERP GAS DEPOT Vier generaties energie De eerste vrachtwagen die in Merksem rondreed, was eigendom van pepe Van Damme. De kmo die nu Antwerp Gas Depot heet, is een stuk regionale economische geschiedenis. Maar er zit veel innovatie in het vak, zegt Sven Van Damme, vierde generatie in het bedrijf. Gas is continu in beweging. Zijn overgrootvader, Eugène Van Damme, startte in 1914 met een steenkoolhandel. Evident, in die tijd was er alleen hout en steenkool om zich aan te verwarmen. Zijn grootvader Henri bouwde de zaak verder uit. Hij loste nog steenkool in zakken van 75 kilo, die met de boot-met-trekpaarden tot in Merksem werden gebracht. Grootvader had de eerste vrachtwagen in Merksem, vertelt Sven uit de familiegeschiedenis. Henri investeerde ook in stookoliedistributie, toen de nieuwe energiebron. En in gas. Engelbert Van Damme kwam in 1978 in het bedrijf. Hij kocht zijn familie uit, zoals dat hoort. Maar een jaar later stond zowat de hele infrastructuur in panne en vooral: de tankwagen. Dat was wel even schrikken, vertelt hij ons. We hebben toen met een collega afgesproken: hij zou zich toeleggen op stookolie, wij op gas. Engelbert Van Damme, 66 jaar, is al enkele jaren met pensioen, maar hij kan het niet nalaten om nog dagelijks op het bedrijf te komen helpen. Hij heeft trouwens de onderneming de huidige richting ingeduwd. In 1988 sloot hij een akkoord met het gasbedrijf L Oxhydrique: hij nam in Deurne de hub van L Oxhydrique over. Die verkocht toen 600 flessen gas per maand. Twee jaar later haalde Van Damme er een omzet van 2.500 per maand. Nu draait Antwerp Gas Depot er 4.000 à 5.000. KAMPEERGAS Sven kwam in 1997 in het bedrijf. Dat was niet zo vanzelfsprekend. Hij is architect van vorming, en was helemaal niet van plan om in de zaak te komen. Het is wel echt een andere wereld, zegt hij. Maar de voorbije jaren heeft hij de business wel in een extra richting ingeduwd. Hoe zit het vak in elkaar? Hij koopt gasproducten van de grote multinationals: Antargas, Totalgas, Benegas. En die verkoopt hij verder, aan het bedrijfsleven en aan particulieren. Het akkoord met het Duitse Messer dat het oude L Oxhydrique overnam geeft het bedrijf een extra dimensie: industriële gassen, voedingstechnische, medische gassen, gassen voor labo s en hospitalen, gassen op maat ook, die Messer samenstelt op vraag van de klanten uit de Antwerpse regio. Grootvader had de eerste vrachtwagen in Merksem Sven Van Damme Daarnaast heeft Sven de business uitgebreid: kampeergas, bijvoorbeeld, en gasproducten voor de gas-barbecue. En de hele wereld van de lasmaterialen. We zijn nu bijna niet meer afhankelijk van de seizoenen, we hebben het hele jaar door klanten over de vloer. Wij, dan zijn ondertussen vijf mensen: Sven, zijn vrouw Karen, twee medewerkers, en zijn vader. Vader ordent voortdurend de hele voorraad. Dat moet ook, gasopslag en gasvervoer is streng gereguleerd. Het transport doen ze in eigen beheer. Het zijn ADR-transporten, dat kan je niet zomaar uitbesteden. En bovendien, het is hard labeur. Cilinders van 1 tot 85 kilogram, je moet weten hoe je die moet hanteren. En je moet dus voortdurend alert zijn op de baan, je rijdt tenslotte rond met gas. Op nog één ding is Sven Van Damme trots. Onze vrachtwagens zijn altijd geladen. We nemen elke keer de verpakking terug mee. Wij recycleren dus al lang, avant la lettre. Zijn doelstelling is om van Antwerp Gas Depot hét begrip in de regio te maken als het over gasflessen gaat. We hebben het grootste gamma van de provincie. We bedienen heel Antwerpen: in het noorden tot aan de Nederlandse grens, in het zuiden tot net voorbij Mechelen, westelijk tot Lokeren, richting Kempen tot Mol. En we zorgen er voor dat onze vrachtwagens voor minstens 85 procent bezet zijn, want anders is het niet rendabel. www.antwerpgasdepot.be # Engelbert en Sven Van Damme, Antwerp Gas Terminal: Wij recycleren al decennia lang. Er zijn betere manieren om uw werknemers te beschermen. ETHIAS EMPLOYEE CARE SOLUTIONS Een onderneming is niets zonder haar werknemers. Dat is waarom u hen de beste bescherming wil garanderen. Ethias biedt u een oplossing op maat voor werk ongevallen, gezondheidszorgen en groepsverzekeringen, alsook een snelle afhandeling van uw dossiers en preventieadvies. Geen wonder dat onze partners-makelaars Ethias aanraden! Voor meer info: 011 28 20 15 of ondernemingen@ethias.be 16 HONDERD JAAR LATER Ethias NV, rue des Croisiers 24, 4000 Luik. RPR Luik BTW BE 0404.484.654

Prosit % Voka organiseerde een debatavond over Nieuwe modellen voor kwaliteitsvolle en betaalbare zorg. Pieter Van Herck stelde voor het talrijk opgekomen publiek de pistes voor die het Vokakenniscentrum hierrond uitwerkte. % Moderator Guy Tegenbos polste naar de prioritaire hervormingen die experten zien: Catherine Rutten (Pharma.be), Raf Derycke (Broeders van Liefde), Jan Bogaert (RealDolmen) en Luc Dekeyser (SD Worx). % Zorg is ook een belangrijk politiek thema, bleek uit het tweede debat met Gwendolyn Rutten (Open VLD), Louis Ide (N-VA), Maya Detiège (sp.a), Jo Vandeurzen (CD&V) en Mieke Vogels (Groen). ^Uiteraard is ook netwerking belangrijk. In Antwerpen wisselden Wim Michiels (Proviron), Ben Deburchgrave (Texcom) en Gunther Rombouts (Hew Automation) ervaringen uit. $ Jong Voka organiseerde voor het eerst de Week van de Jonge Ondernemer, met activiteiten in heel Vlaanderen. In de Voka Box in Gent werden een hele dag workshops over starten en groeien georganiseerd. % Voka organiseerde in samenwerking met het Vlaams Parlement de jaarlijkse stage voor ondernemers in het kader van het project Onderneming & Politiek. De bedrijfsleiders kregen een exclusieve blik achter de schermen van het parlement, en werden verwelkomd door voorzitter Jan Peumans. Frederik Herregods $ In West-Vlaanderen nam Jong Voka jonge ondernemers en kaderleden op sleeptouw met een bus naar de bedrijven A.B.C.Labels en Agristo. Enkele Bryo-starters getuigden ook over hun ervaringen. Vlnr.: Dominique Ameloot (Voka), Hannelore Raes (Agristo), Steven Steenhoudt (Cameleon Architects), Louis De Jaegere (A.B.C.Labels), Estel Meyhui (Effectis), Sophie De Jaegere (A.B.C.Labels). Lees meer over onze activiteiten op www.voka.be/evenementen. Een selectie uit onze agenda vindt u op pagina 32-33. 18 19

^Patrick De Saedeleir, DS Textile Platform: De clown voert in het circus alleen de kunstjes op die hij helemaal onder de knie heeft. PATRICK DE SAEDELEIR, DS TEXTILE PLATFORM Hidden innovator wil de materiaalkring sluiten Natuurlijk innoveren we, we steken daar veel energie in. En we volgen in extreme mate onze klanten. Maar we doen dat in de schaduw. We schermen af waar we mee bezig zijn. Hidden, dat is een deel van ons business model, zegt Patrick De Saedeleir, CEO van DS Textile Platform, de Dendermondse groep die vezels, beurstapijt en technisch textiel maakt. Erik Durnez DS Textile Platform is een familiebedrijf van de vierde generatie. Overgrootvader startte eind negentiende eeuw als lompenraper, hij recycleerde wat hij bijeen had verzameld. Vier generaties later is dat nog altijd de kern van wat we doen, zegt Patrick De Saedeleir met een brede glimlach. Want dat is de kern van ons vak: helpen om de materiaalkringlopen te sluiten. Omdat dat nodig is. Als de Europese industrie wil overleven, zal ze extreem efficiënt moeten omspringen met energie en grondstoffen. De vierde generatie is vijftien jaar aan de slag: Patrick De Saedeleir, zijn broer Pascal en zijn neven Dirk en Kris kochten zich eind twintigste eeuw in de groep in. Bij die wissel zijn we gaan samen zitten, en we hebben ons een aantal vragen gesteld: hoe gaan we dat aanpakken, waar geloven wij in? 3 OPTIES Vijftien jaar geleden maakte de groep nog hoofdzakelijk tapijt. Na de strategische oefening van toen, ging het bedrijf een andere richting uit. Patrick De Saedeleir: We hebben op dat moment drie beslissingen genomen. Eerst en vooral, we wilden heel goed luisteren naar onze klanten. We wilden heel marktgericht werken. Ten tweede, we wilden een organisatie waarin alle medewerkers ook meedenken. Allemaal, wij spreken hier dus over all potentials, niet over high potentials. En ten derde, we wilden een goede corporate governance, met een duidelijk onderscheid tussen de drie niveaus, namelijk aandeelhouders, raad van bestuur en operations. Anderhalf decennium later is de groep helemaal van uitzicht veranderd. Hij bestaat nu uit drie productgroepen: beurstapijt, vezels en technisch textiel. Hoezo, beurstapijt? Patrick De Saedeleir: Dat is tapijt voor heel kortstondig gebruik. Het paus -tapijt bijvoorbeeld, waar de paus één keer met zijn pausmobiel over is gepasseerd. Of echt beurstapijt dat op extreem korte termijn, nauwelijks enkele dagen, extreme prestaties moet aankunnen. Een half miljoen aanschuivende bezoekers of zo. En dat vervolgens end of life is. En hier komt onze fundamentele bezorgdheid: wij wilden niet dat het tapijt verbrand werd, we wilden het recycleren. Maar we kregen de afvalophalers niet mee in dat verhaal. Dus halen we dat tapijt nu zelf terug op. PET-FLESSEN Ook in de textielvezels gaat het in grote mate om recyclage. We leveren een basisvezel waarvoor onze belangrijkste grondstof gerecycleerde PET-flessen zijn. De ambitie is om tegen 2016 volledig op hergebruik van materiaal te draaien. De vezel zelf gaat heel vaak richting automobiel, voor de binnenbekleding van de wagen. We werken nauw samen met de constructeurs, bijvoorbeeld voor de ontwikkeling van kleuren. Textiel in de auto geeft een geweldig effect: een goede akoestiek, een lager gewicht, een groter comfort. DS Textile Platform Opgericht in: 1898 Activiteiten: beurstapijt (tapijt voor kortstondig gebruik); textielvezels op basis van PET-flessen; technisch textiel Buitenlandse vestiging: Baisieux (Frankrijk) HRM-aanpak: De sleutel, dat zijn de mensen. Ze moeten weten wat ze moeten doen, ze moeten het kennen en kunnen, ze moeten gemotiveerd zijn. Ze moeten heel autonoom kunnen werken. Dat bedoel ik met all potentials : de betrokkenheid van de mensen. (Patrick De Saedeleir) Aantal medewerkers: 220, van wie 130 in Frankrijk www.dstextileplatform.com En wat is het verhaal van het technisch textiel? Dat is textiel met een technische functie. Geotextiel, bijvoorbeeld, voor toepassingen bij wegenbouw: een viltlaag in de bedding, zodat zand en keitjes niet gemengd raken. Dat verhoogt aanzienlijk de levensduur van de weg. Of biologische vilten. Agrotextiel, een biopolymeer dat biodegradeerbaar is, en dat je als antionkruiddoek gebruikt bij de aanleg van stroken met bodembedekkers. Het vilt zal op termijn vergaan, maar tegen die tijd heeft de bodembedekker zich helemaal kunnen ontwikkelen. We zoeken dingen die buiten het gewone liggen Patrick De Saedeleir Dat zijn groep bij het grote publiek relatief onbekend is, kan hem niet deren. We zitten in B2B, ons doel is dat de klanten die er toe doen, ons goed kennen. Onze sterkte is flexibiliteit en reactiviteit, we spelen snel in op hun vragen. De les van de clown Onderzoek en ontwikkeling? We zoeken dingen die buiten het gewone liggen, zegt Patrick De Saedeleir. Soms komt de inspiratie uit de markt, soms helemaal niet. De biopolymeren, daar had niemand ons naar gevraagd: het was een van onze mensen die daar mee af kwam. Management van onderzoek en ontwikkeling is voor De Saedeleir vooral: uitzoeken wat de goede projecten zijn. Waar gaan we de focus op leggen? En past het project wel in onze focus, of is het alleen maar leuk? En hidden is het basiskenmerk van goed O&O-werk, vindt De Saedeleir. Dus praat hij niet over de vernieuwingen waar ze nu aan werken. Waarom niet? De clown voert in het circus toch alleen de kunstjes op die hij helemaal onder de knie heeft. Nieuwe grappen en trucjes probeert hij uit, ver van het publiek. Tot hij overtuigd is dat ze goed zitten. 20 STILLE KAMPIOENEN Stille Kampioenen zijn bedrijven die marktleider zijn in Europa of ze behoren tot de wereldwijde top drie. Zeventig procent van hen maakt industriële producten, ze richten zich steeds op een nichemarkt. 21

ProSoccerData haalt Cercle Brugge en KBVB binnen ProSoccerData, de start-up van Kevin Vermeulen en Jan De Laet boekt een stevige vooruitgang. Het voetbalmanagementplatform werd intussen uitgerold in meer dan 1.800 clubs, verspreid over verschillende divisies. Recent haalde ook eersteklasser Cercle Brugge de applicatie in huis en de Belgische Voetbalbond (KBVB) tekende een overeenkomst voor vijf jaar. www.prosoccerdata.be Bryo s doen het goed bij Trends Gazellen Tijdens de afgelopen Trends Gazellenuitreiking werden een reeks Bryo-deelnemers en -bedrijven mee opgenomen in de eindrankings. Het West-Vlaamse Bits Of Love was eerste van de klas in de starterscategorie. Ook Cameleon Architects, Pureplexity, Edmire en Xenadvies waren bij de genomineerden. Trends Gazellen lauwert jaarlijks bedrijven voor hun groei- en investeringscapaciteiten. www.trendsgazellen.be #bryo Weg met het papieren draaiboek Vanaf deze maand trekken de eerste muziekfestivals zich op gang en dit onafgebroken tot na de zomer. Ons land is in dit segment een topreferentie. Vraag aan een Amerikaan of hij België kent en hij antwoordt: Tomorrowland. Dimitri Cologne Porphyrio gaat samenwerken met Pas Reform Bryo Plus-bedrijf Porphyrio heeft een contract afgesloten met Pas Reform. Het Nederlandse Pas Reform is een internationale onderneming gespecialiseerd in de ontwikkeling van innovatieve broedtechnologieën. Het doet een beroep op Porphyrio voor data-analyse. Volgens Pas Reform is stevig onderbouwde data-analyse van vitaal belang voor de complexiteit die de kwekerijsector typeert. www.porphyrio.be Buggybooker: verhuurdienst van kinderwagens Het Limburgse Buggybooker zet in op comfort. Dankzij de verhuurdienst kunnen mensen met kinderen van 0 tot 4 jaar een kinderwagen huren op een toeristische locatie. Hierdoor moet er volgens de initiatiefnemers niet langer gezeuld worden met kinderwagens en kan er makkelijker met het openbaar vervoer gereisd worden. Het pilootproject werd opgestart in Oostende. Andere locaties volgen. www.buggybooker.com Springbok Coaching gelanceerd Welzijnscoach Brecht Buysschaert focust zich met zijn Springbok Coaching-sessies op de gezondheid van de werknemer om zo ziekte en burnouts tegen te gaan. Zowel particulieren als bedrijven kunnen er terecht. Met zijn jarenlange ervaring binnen de sales en sportieve achtergrond koppelt Buysschaert een actieve aanpak aan commercieel inzicht met specifieke aandachtspunten op ergonomie. www.springbokcoaching.be Bryo staat voor Bright en Young en is het startersproject van Voka. Het project biedt jonge, beloftevolle ondernemers gedurende twee jaar begeleiding aan tijdens de opstart van hun zaak. BNP Paribas Fortis is stichtend partner. Bryo wordt ook ondersteund door Deloitte Fiduciaire, SD Worx en de Vlaamse overheid (Startersinitiatieven Vlaanderen). Meer informatie op www.bryo.be Bedrijf BeatSwitch Plaats Antwerpen Founders Gertjan De Wilde en Thomas Van Orshaegen Business Maatklare planningssoftware voor festivals, events en artiesten Oprichting 2013 Droom Via België, het Europese en mondiale festival- en eventcircuit veroveren www.beatswitch.com Datzelfde Tomorrowland heeft de lat hoog gelegd. Anno 2014 is een festival meer dan improviseren. Het is een totaalbelevenis en de producties spreken tot de verbeelding. Honderden artiesten worden naar België gehaald en gaan meestal linea recta naar het podium. Eens de show begint, komen er vaak nog vuurwerk en andere toeters en bellen aan te pas. Daarnaast moeten ook nog de logistieke carrousel en de marketingmolen blijven draaien. Je beschikt dus best over een solide planning. Achter de schermen van deze events wordt er echter nog te veel met afgedrukte Excelkolommen gewerkt. Volgens Beat- Switch-oprichters Gertjan De Wilde en Thomas Van Orshaegen laat dit onvoldoende toe om snel te schakelen of de juiste mensen aan te sturen. Op basis van hun ervaringen in de sector ontwikkelden de twintigers een online planningssoftware die de efficiëntie tijdens dergelijke massa-events aanzienlijk verhoogt. Onze applicatie focust op artist en stage management; Wie speelt wanneer op welk podium en hoeveel tijd is er voorzien. Daarnaast brengen we ook de logistieke elementen in kaart zoals de hotels en het vervoer, legt Gertjan uit. In onze software worden niet alleen standaarddata ingevoerd, er wordt ook oplossingsgericht gewerkt. Zo kunnen we onder meer anti ciperen op vertragingen, vult zijn collega aan. BeatSwitch opereert vanuit Idealabs, het Antwerps platform voor start-ups. Onze business mentor Johan De Keulenaer zit mee in het bedrijf en we kunnen ook rekenen op de veldexpertise van Kelly Bellens en Bjorn Lelegems. Twee routiniers die ons verhaal bij de juiste mensen moeten brengen. Dat verhaal is multidisciplinair. Voorlopig is onze business geënt op middelgrote tot grote elektronische muziekfestivals. Maar ook kleinere of traditionele spelers kunnen bij ons terecht. Op termijn zij het onder een andere naam willen we ook beurzen of sportevenementen zoals de Memorial Van Damme met onze applicatie bereiken, vertelt Gertjan. Ook het buitenland lonkt. Vooral de landen die technisch mee zijn, spreken ons aan, zegt Thomas. Maar ondanks het potentieel van BeatSwitch willen de jonge ondernemers eerst hun referentiekader uitbouwen en investeerders overtuigen. Visie en goesting gaan boven alles. Slapen of onszelf een loon uitkeren, is secundair. 22 BRIGHT & YOUNG Michiel Hendryckx gaat voor Vokatribune maandelijks op pad om Bryo-ondernemers in beeld te brengen. Bekijk alle portretten op www.voka.be/bryoportretten

RONNIE BELMANS, KU LEUVEN Belgische energie onder hoogspanning Het Europese energielandschap is in volle transitie. Duitsland besliste onder meer met de Energiewende in 2011 om zijn kerncentrales te sluiten, terwijl het Verenigd Koninkrijk van plan is om er nieuwe te openen. En België? Er is een totaal gebrek aan visie, en dat is zeer gevaarlijk, zegt Ronnie Belmans, professor elektrische energietechniek aan de KU Leuven. Bregt Timmerman "Het is onvergefelijk dat de netten geen vergunning krijgen" Ronnie Belmans Het bureau van de professor kijkt uit op de zonovergoten tuin van de universiteitscampus in Heverlee. Maar de donkere wolken pakken zich samen boven de toekomst van de Belgische energievoorziening vertelt Ronnie Belmans, professor aan de KU Leuven, CEO van EnergyVille en voorzitter van de Global Smart Grids Federation. Wat moet de taak zijn van de volgende Vlaamse regering? De Vlaamse regering wil denk ik meer duurzame energie. Maar hoe dat landschap er moet uitzien, daar hebben we het raden naar. De regering moet als ze dat wil een positief investeringsklimaat scheppen voor energieproductie. Op dit ogenblik wil ze dat duidelijk niet. Kerncentrales worden gesloten, steenkoolcentrales mogen niet, aardgascentrales krijgen geen vergunning, als je een windmolenpark wil bouwen, krijg je een halve goegemeente over je heen. En biomassa is zonder zware subsidiëring niet te betalen. Als de regering zou kiezen voor duurzame energie, is het alvast haar taak om duidelijk en eerlijk te communiceren aan de bevolking. Hernieuwbare energie is duurder, punt. Als we daarnaartoe willen, kan dat niet aan dezelfde lage prijs als nu. Ik ben er wel van overtuigd dat de prijs terug zal kunnen dalen met dank aan efficiëntere technologie. Is daarmee de kous af? Zeker niet. De volgende etappe is de aanpassing van het elektriciteitsnet aan die nieuwe energiebronnen. Het net moet immers zowel energie leveren, als ze kunnen afnemen van verschillende punten. Denk aan de zonnepanelen. Onderzoeksinstellingen zoals imec en EnergyVille hebben heel goed werk geleverd om zonnecellen hoogrenderend en betaalbaar te maken. Iedereen is ze massaal op hun dak aan het installeren. Allemaal goed en wel, maar s nachts heb je daarmee nog geen licht. De energiebron is er wel, maar ze wordt niet verder gefaciliteerd door de overheid. Zo sta je even ver. Wat is het alternatief? Ik ben een groot voorstander van interconnectiviteit. Het komt hier op neer: de basisprijs van energie wordt nu al Europees bepaald. Daar heeft ons land niks meer over te zeggen. Ten tweede weet onze overheid eigenlijk niet wat ze wil. Dus is het toch veel beter om onze energie voor een groot deel uit het buitenland te halen. Stroom afkomstig van steenkool en wind kunnen we halen uit Duitsland, gas uit Nederland en via Nederland waterkracht uit Noorwegen, wind uit de UK en offshore windmolenparken en nucleaire energie uit Frankrijk. Worden wij dan niet te afhankelijk van het buitenland? Bestaat de kans dat zij ons afsnijden bij stroompieken? We moeten zorgen dat we incontournable worden voor onze buurlanden. We moeten een onmisbaar Europees kruispunt voor het elektriciteitstransport worden. Het kan bijvoorbeeld gebeuren dat Frankrijk energie nodig heeft uit Finland, die stroom moet door ons land vloeien. Die partijen gaan wel twee keer nadenken vooraleer ze ons zonder stroom zetten. Smart Grids Flanders De slimme energiewereld is voortdurend in beweging. Smart Grids Flanders wil als interactief platform haar leden op de hoogte houden van nieuwe trends. De organisatie wil ook de bakens voor de toekomst helpen uitzetten. Daar hoort een goedgevulde jaarkalender bij. Zo is er onder meer de Smart Grids School die plaats vindt van zeven tot negen oktober 2014. Noteer deze datum alvast in uw agenda. Wenst u meer informatie over Smart Grids Flanders? Contacteer heidi.lenaerts@smartgridsflanders.be of ga naar www.smartgridsflanders.be # Ronnie Belmans, KU Leuven: Je kan op zijn minst tien tot vijftien procent idiote dingen uit de lasten van de distributienetbeheerders halen. Is dit een realistisch plan? Of is het nog verre toekomst? Kijk, ook hier verzaakt de overheid om zijn verantwoordelijkheid op te nemen. Zoals bij de bouw van energiecentrales, zijn er vergunningen nodig voor hoogspanningsnetten. En die komen er niet, dat is onvergeeflijk. Het NEMO-net, dat België moet verbinden met de UK, geen vergunning. Het Brabo-net zeer belangrijk voor de Antwerpse haven dat ons land met Nederland moet verbinden, geen vergunning. Het Stevin-net, dat de offshore windparken moet verbinden met het binnenland, geen vergunning. Die laatste is een goed voorbeeld van hoe de overheid investeringen de kop in drukt. Er waren zeven concessies verkocht bij het offshore windpark. Drie kunnen aan het net gekoppeld worden, de andere vier hebben de Stevin-lijn nodig. De concessies zijn betaald maar kunnen niet ontwikkeld worden. Voor de goede orde, het Alegro-project, dat ons land met Duitsland verbindt, heeft wel een vergunning gekregen. Maar dat werd geregeld met de Waalse overheid. Het zijn trouwens niet enkel particulieren die de Vlaamse projecten tegenhouden, ook het bedrijfsleven. Hoeveel zou de transitie naar duurzame energie en de aansluiting met de buitenlandse netten kosten? Dat zal ettelijke miljarden euro s kosten. Het gaat ook om meer dan de netten, het gaat om slimme meters bijvoorbeeld, en de uitrol van nieuwe technologieën. De financiering is zelfs niet zo moeilijk te vinden. Je kan op zijn minst tien tot vijftien procent idiote dingen uit de lasten van de distributienetbeheerders halen. Waarom worden warmtepompen bij ons gesubsidieerd, terwijl dat in de rest van Europa niet het geval is? Waarom moet elk huis een peperdure aardgasaansluiting hebben, terwijl andere oplossingen goedkoper en efficiënter zijn? Waarom krijgen we de eerste honderd kilowattuur gratis? Als onze politici voldoende durf hebben om investeringen in innovatie en slimme energienetten toe te laten, dan kan ons land nog een rol spelen op de Europese energiemarkt. Vooral op vlak van nieuwe technologieën. Smart Grids Flanders is bijvoorbeeld steeds bezig met de opbouw van knowhow. Ondernemingen en kenniscentra werken er volop samen. Dan moet er nu wel iets gebeuren, anders dreigt ons land de boot te missen. Kunnen we lessen trekken uit het beleid van onze buurlanden? Investeringen in de energiesector zijn belangrijk om de prijs naar beneden te krijgen. Overheidsinmenging knijpt die dood. De Nederlandse overheid laat zijn netbeheerder vrij om te investeren in een slim elektriciteitsnet. Bij ons daarentegen, moeten Eandis en Infrax zoveel mogelijk op de kosten letten. De invoer van slimme meters wordt zo tegengehouden. Een ander voorbeeld komt uit het Verenigd Koninkrijk: de netbeheerder moet daar een deel van zijn omzet in een fonds stoppen. Dat fonds wordt gebruikt om de ontwikkeling van innovatieve ideeën in de sector te financieren. En in Duitsland, daar worden de oudere windturbines versneld afgebroken, om plaats te ruimen voor nieuwe technologie, die efficiënter is en daardoor minder subsidies nodig heeft. Deze reflex heb ik in ons land nog niet gezien. Een ondernemer bouwt hier een windmolen. Na tien jaar, wanneer hij geen groenestroomcertificaten meer ontvangt, komt hij bij de overheid aankloppen om nog meer geld los te peuteren omdat zijn project anders niet meer rendabel is. Dat is voor mij geen ondernemer. Het stopt op een bepaald moment. 24 DOSSIER ENERGIE 25

NANOGRID, JOOST DE SMEDT % Joost en Ywein De Smedt: Mensen willen een controlesysteem dat hen ook verwit tigt wanneer het tijd is om in te grijpen. A la minute energiekosten besparen Energiebeheer gaat verder dan enkel de aan- en uitschakelaar, klinkt het bij het Oost-Vlaamse nanogrid. Met hun E-box kunnen bedrijven het energieverbruik van verschillende vestigingen in kaart brengen. Dergelijke systemen bestaan al, maar nanogrid gaat minutieuzer te werk en is stukken gebruiksvriendelijker. Dimitri Cologne Het concept achter nanogrid ontstond een drietal jaar geleden vanuit een specifieke behoefte van Holiday Inn België. Hun vraag was: zijn we wel goed bezig in onze vijfentwintig hotels, want het energieverbruik ligt veel te hoog, vertelt nanogridoprichter Joost De Smedt. Op basis daarvan ging ik op zoek naar een betrouwbare en betaalbare tool om het energiebeheer te coördineren. Er waren volgens De Smedt wel beheersystemen op de markt, maar die bleken veel te duur en bij momenten te beperkt. Impressies om het kwartier zijn onvoldoende, zegt De Smedt. Daarom gaat nanogrid tot op de minuut concreet in realtime rapporteren. Dat laat klanten toe om meteen in te grijpen en het energieverbruik onder controle te houden. MULTISITES Het energiemanagement gebeurt door software en dataloggers. Geen tellers. De data worden in een applicatie geraadpleegd via laptop of mobiele dragers. De software wordt geschreven door zoon Ywein De Smedt en de tool werd vorig jaar op grote schaal en met succes uitgerold in zeshonderd vestigingen van McDonald s India. Dit onderstreept ook meteen onze doelgroep. We richten ons voornamelijk op multisites zoals AVA, Shoe Discount en sinds kort ook Colruyt en Pizza Hut, aldus Joost De Smedt. NanoGrid werkt volgens een abonnementenstructuur, een eenmalige installatie en een bijkomende service voor maintenance van de systemen. De prijs is afhankelijk van de vraag, maar de meeste klanten betalen tot 3 procent van hun totale energiefactuur. Dat maakt van nanogrid niet alleen de meest performante maar ook de meest goedkope beheertool op de markt. Momenteel zijn er in België een honderdvijftigtal beheersystemen geïnstalleerd bij een reeks mooie referenties, en de feedback is lovend. Het beheer is niet alleen kinderspel maar ook de besparingscapaciteiten zijn gigantisch. We meten niet alleen maar we alarmeren ook. BEWUSTWORDING Toch moest ook nanogrid tegen een paar moeilijkheden opboksen. Een eerste investeringstraject is zo goed als afgerond, maar verliep moeizaam. Investeringsmaatschappijen overtuigen, blijft een struikelblok als starter. Ook al klopt je verhaal. Een ander probleem is de trage bewustwording van hoe belangrijk energiebeheer is. Grote bedrijven komen bij ons langs en zijn onder de indruk van de besparing in energiekosten, die soms tot 15 procent kan oplopen. Maar desondanks is de sense of urgency nog niet groot genoeg. De sense of urgency omtrent energiemanagement is nog niet groot genoeg Joost De Smedt Laat uw gebruikte smeerolie ophalen door een erkend inzamelaar en alles loopt gesmeerd. 26 DOSSIER ENERGIE NanoGrid gaat daarom proactief te werk. We vragen steevast om te mogen demonstreren en moedigen bedrijven aan om actiever de vinger aan de pols te houden, aldus Joost De Smedt. VDAB bijvoorbeeld. Die zijn sterk bezig inzake energiebeheer maar toen wij de proef op de som namen in hun grootste opleidingscentrum, stonden ze perplex hoeveel energie er nodeloos verloren ging. Niet veel later werd ik uitgenodigd voor de eerste onderhandelingen. www.nanogrid.be Eén druppel gebruikte olie kan maar liefst 1000 liter water vervuilen. Mede daarom bent u als professionele oliegebruiker verplicht uw gebruikte olie te laten ophalen door een erkend inzamelaar. Let er evenwel op dat dit correct gebeurt. Immers: alleen als uw olie volgens de door OVAM, BIM of OWD voorgeschreven procedure is opgehaald, kan deze op een milieuvriendelijke manier worden gerecycleerd. Meng uw olie bijvoorbeeld niet met andere afvalstoffen, want dat maakt recyclage een heel stuk moeilijker. Uw gebruikte olie laten ophalen is ook goed voor uw portemonnee. Voor kleine hoeveelheden hebt u namelijk onder bepaalde voorwaarden recht op een forfaitaire vergoeding. Zo lopen de zaken pas echt gesmeerd EERST SMEREN, DAN RECYCLEREN De gehomologeerde Valorlub inzamelaars vindt u op www.valorlub.be Valorlub is een initiatief van het bedrijfsleven met de steun van de drie gewesten. Frederik Herregods

EUROPEES KLIMAAT- EN ENERGIEBELEID 2030 GEERT GIJSENS, KAMETAL Schaliegas wordt proper De politieke evenwichten in de wereld zijn aan het verschuiven. De toegang tot energie, en dan vooral het contro versiële schaliegas speelt hier een belangrijke rol. Een van de minpunten van de ontginning van deze grondstof is het overgebleven vervuilde water. Daar hebben we nu een duurzame oplossing voor, vertelt Geert Gijsens van Kametal. Bregt Timmerman De voorstanders van schaliegas zitten voornamelijk in de Verenigde Staten. Daar gebeurt dan ook de grote shift. Het land zal binnen enkele jaren evolueren van een netto-invoerder naar een netto-uitvoerder van gas en olie, wat hen onafhankelijk zal maken van het zwarte goud uit het Midden-Oosten. Maar schaliegas ontginnen is geen sinecure. De grondstof zit ingekapseld in schalie, een soort kleigesteente. Om dat te breken moeten er grote hoeveelheden water in de boorputten geperst worden om het gas en de olie te doen vrijkomen fracking genoemd. Het water werd op voorhand behandeld door verschillende chemicaliën. Als dat water terug aan de oppervlakte komt, is het niet alleen vervuild door die chemicaliën, maar ook bijzonder zout geworden. Dat vervuild goedje is een van de grote negatieve neveneffecten van het ontginningsprocedé en een van de speerpunten van de tegenstanders. ZEVENTIG VRACHTWAGENS Problemen zijn er om opgelost te worden, zo redeneerde Geert Gijsens, zaakvoerder van Kametal uit Halen, Limburg. De ingenieur heeft met zijn bedrijf als eerste een grootschalige duurzame oplossing gevonden om het extreem vervuilde water te zuiveren. Onze klant had een schema gemaakt van hoe de installatie er moest uitzien. Het was aan ons om die volledig uit te tekenen en te maken. Dat proces heeft uiteindelijk een half jaar geduurd en we zijn midden 2011 gestart met de bouw van de installatie in Pennsylvania, nu is hij klaar. Een tweede installatie staat ondertussen op de planning, ook in de Verenigde Staten. De eerste installatie is ondertussen klaar, een tweede is besteld Geert Gijsens In het oude zuiveringsproces vervoerden vrachtwagens het water naar kleinere zuiveringsstations. Dat kostte een fortuin, alleen al aan vervoer, en de ecologische voetafdruk was hoog. De return on investment van onze installatie is zeer interessant, 10 miljoen euro kost de installatie, en die is binnen tien maanden al terugbetaald. Het resultaat is overtuigend. 99,9 procent van het water komt proper uit de installatie. Zo worden dagelijks zeventig vrachtwagens verwerkt. Frederik Herregods Een tweede voordeel is de relatieve mobiliteit van de installatie. Typisch aan fracking is de beperkte diepte van de boorputten. Als alle schaliegas ontgonnen is, moet de boorinstallatie verhuizen naar een nieuwe locatie. Onze installatie kan mee verhuizen indien nodig. OEKRAÏNE In de Verenigde Staten is er nog een gigantisch potentieel voor de zuiveringsinstallaties van Kametal. Maar hoe zit het ondertussen in Europa? De zenuwachtigheid rond Oekraïne toont de Europese afhankelijkheid aan van Russisch gas. Vooral Polen wil onafhankelijk worden van Rusland. Het land heeft dan ook een voorraad in zijn grond zitten die het twintig jaar volledig van energie kan voorzien. Het zou me niet verbazen als Polen de komende jaren stappen zet richting de boring naar schaliegas. We hebben daar trouwens ondertussen al contacten. En wat met België? De geesten zijn nog niet rijp genoeg om effectief stappen te zetten. Maar de hoofdreden is dat het commercieel nog niet interessant is om het gas uit de Kempische grond te halen. Ooit zal het er volgens mij wel van komen. Maar wellicht pas over twintig jaar. www.kametal.be # Geert Gijsens, Kametal: Het zou me niet verbazen als Polen de komende jaren stappen zet richting de boring naar schaliegas. Aandacht voor gelijk speelveld cruciaal De laatste maanden wordt er op Europees niveau werk gemaakt van een kader voor het klimaat- en energiebeleid tegen 2030. Voor een buitenstaander lijkt het een vervan-mijn-bed-show maar niets is minder waar. Getuige daarvan het vele lobbywerk dat hierover in Brussel plaatsvond. Volgens Tine Deheegher, adviseur energie bij het Voka-kenniscentrum, is er niets mis met een ambitieus beleid, maar alleen als er ook voldoende aandacht is voor concurrentiekracht en bevoorradingszekerheid. Tine Deheegher: Laten we even terug gaan in de tijd, tot de periode 2007-2009. Toen kreeg het eerste klimaat- en energiepakket vorm om in 2009 in wetgeving gegoten te worden. Het is een set van wetgevende teksten dat als doel heeft dat de Europese Unie haar ambitieuze klimaat- en energiedoelstellingen voor 2020 haalt. Deze doelstellingen zijn ook gekend als de 20-20-20 -doelstellingen. De EU moet tegen 2020 de uitstoot van CO 2 met 20 procent terugdringen, het energieverbruik met 20 procent doen dalen en het aandeel hernieuwbare energie tot 20 procent optrekken ten opzichte van het niveau in 1990. Bovendien moet 10 procent van de brandstof van de transportsector uit biobrandstof bestaan. SUCCES MET EEN KEERZIJDE Die maatregelen zijn een Europees gemiddelde en de inspanningen werden nationaal verdeeld. Ieder land, zo ook België, kreeg voor elk van de drie doelstellingen een cijfer toebedeeld dat tegen 2020 gehaald moet worden. Om die doelstellingen te halen, ontwikkelde Vlaanderen de afgelopen jaren een set van normen (zoals E-peil voor woningen), stimuleerde energieefficiëntie (bijvoorbeeld via de REG-premies, energie-audits bij kmo s, energieplannen voor de industrie, ) en rolde het een ondersteuningssystemen uit om de nog niet marktrijpe groenestroomtechnologieën een duwtje in de rug te geven. En met succes. De zonnepanelen bedekken menig dak, windturbines sieren hier en daar het landschap, steenkoolcentrales werden omgebouwd tot biomassaverbrandingsinstallaties... Het had zoveel succes dat het budgettair ontspoorde. Onlangs nog becijferde de SERV dat de jaarlijkse kosten voor groene stroom en waterkrachtkoppeling tegen 2016 zullen oplopen tot meer dan 2 miljard euro. Tot op heden worden deze kosten doorgerekend via de elektriciteitsfactuur. Het ondersteuningssysteem werd hervormd in 2012, waardoor de echte aberraties uit het systeem zijn, maar we zitten met een historische kost die betaald moet worden. En daar komen we terug bij het begin van het verhaal. De huidige 20-20-20-doelstellingen en de nog ambitieuzere 2030-doelstellingen (onder meer uitstoot broeikasgassen min 40 procent ten opzichte van 1990 en minstens 27 procent aan duurzame energie voor EU als geheel) zijn vanuit duurzaamheidsoogpunt alleen maar toe te juichen. Maar er hangt een prijskaartje aan vast. Elk procent hernieuwbare energie dat meer gerealiseerd moet worden, is geflankeerd door een factuur van ettelijke miljoenen euro s. Onze ondernemingen opereren in een realiteit die verder reikt dan enkel milieuaspecten. Ze ondernemen in een internationale context waarbij iedere kostenhandicap genadeloos afgerekend wordt. Onze ondernemingen opereren in een realiteit die verder reikt dan enkel milieuaspecten Tine Deheegher TWEE OPTIES Daarom zijn er maar twee opties voor een ambitieus klimaatbeleid: ofwel maakt men er een mondiaal klimaatbeleid van zodat iedere onderneming wereldwijd onder dezelfde spelregels valt ofwel neemt Europa de voortrekkersrol op door in te zetten op een Europees klimaatbeleid dat erop gericht is om de bevoorradingszekerheid, de concurrentiekracht en de eerbied voor het leefmilieu te verzekeren. In de praktijk zien we helaas dat er tot op heden enkel voor milieuaspecten concrete doelstellingen vastgesteld werden, maar niet voor concurrentiekracht (energiekostenhandicap) en bevoorradingszekerheid. Zolang men die twee laatste aspecten niet garandeert via even bindende doelstellingen, zien de ondernemingen het ambitieuze klimaatbeleid als een zwaard van Damocles. ^Tine Deheegher, Vokakenniscentrum: Zolang men ook voor de concurrentiekracht en de bevoorradingszekerheid geen bindende doelstellingen oplegt, zien de ondernemingen het ambitieuze klimaatbeleid als een zwaard van Damocles. 28 DOSSIER ENERGIE 29 Dann

MICHAEL CORTEN, BELGIAN ECO ENERGY Biomassa wordt volwassen ^Michael Corten, Belgian Eco Energy: Op wereldschaal is Bee Power Gent indrukwekkend. We spreken toch over een investering van ruim 300 miljoen euro. % Vanaf 2017 zal de biocentrale opgeleverd zijn, goed voor 200 megawatt, het equivalent van het energieverbruik van 450.000 gezinnen. De voorbij jaren is het, mede door de crisis, niet makkelijk geweest voor de groene-energiesector. Denk maar aan de malaise in de zonnepanelenindustrie of de talloze sluitingen van biomassacentrales. Toch zijn er een aantal bedrijven die het levenslicht gezien hebben in deze periode. Eén daarvan is Belgian Eco Energy of kortweg Bee. Bregt Timmerman Het Mechelse bedrijf bestaat sinds 2010 en zit volgens oprichter en CEO Michael Corten goed op schema. Onze kritische fase is ondertussen voorbij. Dit jaar gaan we voor de eerste keer winst maken. Dat schept vertrouwen, bij medewerkers en aandeelhouders. Bee heeft steeds onder de radar gewerkt. Het bedrijf levert ook enkel energie aan B2B-bedrijven. Zij hebben geen zin of tijd om met hun energiefactuur bezig te zijn. Dat doen wij voor hen. Hun aanpak is daarbij anders dan bij andere energieleveranciers. Bee gaat op zoek naar de meest geschikte manier om het bedrijf van energie te bevoorraden ontzorgen noemen ze het. De oplossing is voor hen vaak om decentraal energie op te wekken. Het werkt als volgt: wij installeren en bekostigen een lokale energiecentrale in de gebouwen van onze klant. Dat kan gaan om warmtekrachteenheden bijvoorbeeld, die zowel stroom als stoom genereren, of kleine windturbines. LOKALE PRODUCTIE Volgens de CEO heeft lokale productie tal van voordelen. Maar de prijs fungeert als doorslaggevende factor. Als je van leverancier verandert, kan je enkele procenten winst boeken. Bij lokale productie spreek je al snel in termen van tien à twintig procent daling van de energiefactuur. Energiezekerheid speelt ook een rol bij een aantal bedrijven. Vooral datacenters van banken of telecombedrijven hebben er nood aan dat er nooit stroompannes voorvallen, decentrale productie is daar een goed antwoord op. Michael Corten beseft dat niet elk bedrijf groot genoeg is om er lokaal energie te gaan produceren, daarvoor heeft het bedrijf een aantal windmolens in portefeuille, en er zullen er nog een aantal gebouwd worden. Het totale vermogen zal maximum vijftig megawatt bedragen. De bouw van extra windmolens is echter wel een eindig verhaal in ons land. Er is gewoon niet voldoende plaats. De rest van de groene energie koopt Bee op bij Belgische producenten. Toch ziet Michael Corten in de toekomst mogelijkheden om ook bij de kleinere kmo s lokaal te gaan produceren. De technologie evolueert snel, ik ben vooral enthousiast over nog kleinere plaatselijke windturbines. BEE POWER GENT De toekomst is volgens de oprichter energieproductie op maat van de kmo. Op maat, dat is decentrale productie, gecombineerd met productie op grotere schaal. Bee Power Gent, de geplande biomassacentrale in de Gentse haven moet hier een belangrijke schakel in worden. De eerste schop in de aarde zal begin volgend jaar gezet worden, verwacht ik. In 2017 zou de centrale opgeleverd moeten zijn. Het nieuwe complex zal 200 megawatt genereren. Dat is het equivalent van het verbruik van vierhonderdvijftigduizend gezinnen ofwel zowat de volledige bevolking van Oost-Vlaanderen. Het project is ambitieus. Zelfs op wereldschaal mag dit indrukwekkend genoemd worden. We spreken toch over een investering van ruim 300 miljoen euro. Een duizendtal mensen gaan er twee en een half jaar aan bouwen en uiteindelijk zullen er een zestigtal mensen direct en nog eens zoveel indirect aan het werk kunnen. Een Belgisch project dat groot te noemen is op wereldschaal, dat komt niet vaak voor. De ondernemer licht toe. Groene energie is in de wereld gewoon nog veel te schaars. Daarnaast is het voor veel landen interessanter om andere vormen van groene energie uit te baten. Denk aan energie uit zonnepanelen, waar grote oppervlaktes voor nodig zijn, of energie uit waterkrachtcentrales, die een bergrijke omgeving vereist. Dat hebben wij niet. We beschikken wel over havens van wereldniveau, en laat logistiek nu net voor veel biomassacentrales het pijnpunt zijn. Het kost een fortuin om de biomassa te vervoeren over de weg, en de ecologische voetafdruk is door de uitstoot ook bijzonder groot. België behoort tot het beperkte groepje van landen dat over weinig biomassa beschikt en het daarom moet invoeren. Als dat via de zee kan, hou je de vrachtwagens van de weg. Maar wat is biomassa nu precies? En waar komt het vandaan? Biomassa dat zijn producten van de natuur. Denk aan hout of overschot van landbouw. Heel wat biomassacentrales laten houtpellets aanrukken, dat zijn kleine stukjes samengeperst houtstof die gemakkelijk te vervoeren zijn, en daardoor ook zeer gewild. Het nadeel daarvan is de kostprijs en de twijfel over de duurzaamheid. Daarom gaan wij nauwelijks tot geen houtpellets gebruiken. We beschikken over havens van wereldniveau, en laat logistiek net voor veel biomassacentrales het pijnpunt zijn Michael Corten HERBEBOSSING Bee heeft voor twee andere biomassabronnen gekozen. De eerste poot is korte-omloophout. Dat gaan we aanplanten in Afrika. Ontbossing door de lokale bevolking is in de evenaarslanden een gigantisch probleem, voor henzelf, en voor de hele wereld. We zijn van plan om een stuk van die braakliggende gebieden te herbeplanten. Met houtsoorten zoals bamboe, olifantsgras, eucalyptus. Deze gewassen groeien veel sneller dan andere houtsoorten, elke drie jaar kunnen we oogsten. De tweede poot is agroafval waar geen andere toepassing meer voor is, en daarom relatief goedkoop. Denk aan pindanoot- of zonnebloempitschillen. Alles samen zal de installatie een miljoen ton biomassa per jaar verbruiken. En dat voor een looptijd van 45 tot 50 jaar. Heel interessant is de complementariteit met windturbines. Als er meer wind is kan de centrale afgeschakeld worden, bij minder wind kan ze sneller draaien. Elia, dat instaat voor het evenwicht op het net, ziet een initiatief zoals het onze dus graag komen. De installatie zal een belangrijk proefproject zijn voor andere gelijkaardige toekomstige installaties. Want ik ben ervan overtuigd dat dit een zeer interessant model is om verder uit te rollen. In België, maar zeker ook in het buitenland. Vooral in Afrika ziet de energie-ondernemer veel kansen. We zitten daar bij de bron van de grondstof. Daarnaast gaan die landen nog veel groeien. Inherent aan groei is een robuuste energielevering. Biomassa is daar het antwoord op. www.bee.eu 30 DOSSIER ENERGIE 31

Agenda www.voka.be/antwerpen-waasland TEL. 03 232 22 19 www.voka.be/halle-vilvoorde TEL. 02 255 20 20 www.voka.be/limburg TEL. 011 56 02 00 www.voka.be/oost-vlaanderen TEL. 09 266 14 40 Bezoek achter de schermen van Jumping Antwerpen 22/4, 17u30 Waagnatie (Antwerpen) EU subsidies: steunprogramma s voor KMO s en Horizon 2020 24/4, 12u30 Voka (Antwerpen) Kamerlunch met Nicolas Saverys, CEO Exmar 25/4, 11u45 Hof ten Damme (Kallo) Retentiebeleid: binden, boeien of belonen? 28/4, 09u30 Voka (Antwerpen) Update Routeplan 2020 28/4, 17u00 KBC (Antwerpen) Bedrijfsbezoek bij Remo-Frit 30/4 Remo-frit (Verrebroek) Een bedrijf overnemen of overlaten? De voorbereiding is het halve werk 5/5, 19/5 en 23 /6, 16u00 Voka (Antwerpen) Een communicatiestrategie en marketingcampagne voor 1 euro! 9/5, 13.30 Voka (Antwerpen) Verkiezingsdebat 14/5, 19u00 BNP Paribas Fortis (Antwerpen) Hou uw medewerkers uit de file! En zorg dat uw bedrijf de files niet betaalt. 20/5, 13u30 ING Metropool (Antwerpen) Het salesgesprek anno 22/5, 13u30 Voka (Sint-Niklaas) Customer Delight Management 2/6, 09.00 Voka (Antwerpen) Verkiezingsdebat lijsttrekers Vlaams-Brabant en Brussel 22/4, 18u30 Voka (Brussel) SEVESO III 22/4, 13u30 Faculty Club (Leuven) Pricing 23/4, 09u30 Voka (Vilvoorde) De externe dienst voor preventie, meer dan alleen een factuur! 24/4, 13u30 Voka (Leuven) Dag van de management assistant 24/4, 09u00 Colruyt Group Academy (Grimbergen) Europees betalingsbevel 25/4, 12u00 Voka (Vilvoorde) Uw e-mail efficiënt beheren 25/4, 13u00 Voka (Vilvoorde) Inspiratiesessie Leadership expedition 28/4, 18u30 Voka (Vilvoorde) Infosessie Internationaal Rekruteren (Voka Metropolitan) 28/4, 11u00 Voka (Brussel) Professioneel presenteren en PowerPoint 6/5, 09u30 Voka (Vilvoorde) Hoe zakenreizen efficiënt organiseren 13/5, 12u00 Voka (Vilvoorde) Tweedaagse Accountmanagement 15 en 16/5, 09u30 Voka (Vilvoorde) Management Assistant Day 17/4, 18u00 De Barrier (Houthalen- Helchteren) Starten met export. Iets voor u? 22/4, 12u45 Voka (Hasselt) Young meets Experience 22/4, 19u00 Deusjevoo (Genk) Oorsprong van goederen en bijbehorende documenten 22/4, 09u00 Voka (Hasselt) Masterclass douaneopleiding 22/4, 09u00 Voka (Hasselt) Close the deal 23/4, 09u00 Voka (Hasselt) Netwerkmissie Jongeren: Dublin 23/4 25/4 Dublin BTW aspecten bij internationaal dienstenverkeer 24/4, 13u30 Voka (Hasselt) Prezi! De presentatietool van het moment 24/4, 09u00 Voka (Hasselt) Van management assistant naar co-manager 28/4, 13u30 Voka (Hasselt) Onder Ondernemers: Callexcell vs. De Mijlpaal 12/5, 17u30 Callexcell (Sint-Truiden) Jaarvergadering 22/5 Grenslandhallen (Hasselt) DevelopNet Competentiemanagement 24/4 Voka (Gent) Leren werken met sociale media 24/4, 09u00 Voka (Gent) Management Assistant Day 24/4, 08u30 Colruyt Group Academy (Grimbergen) Informatieve workshop - Win één per dag dankzij slimme webtools 25/4, 09u00 Voka (Dendermonde) Meet the international expert 28/4, 13u00 Voka (Gent) Exportformaliteiten bij diensten 29/4, 09u00 Voka (Gent) Innovatieacademie - Scoren met service 30/4, 09u00 Voka (Gent) Expert Class - International Finance 5/5 Voka (Gent) Internationaal Ondernemen - Zakendoen met Brazilië anno 6/5, 17u00 Voka (Gent) DevelopNet ISO 9001 12/5 Voka (Gent) Voka Bilan 15/5, 16u30 Handelsbeursgebouw (Gent) De slimme aankoper 22/5, 09u00 Voka (Gent) Oog in oog met de sociale inspectie 23/5, 09u00 Voka (Gent) www.voka.be/kempen TEL. 014 56 30 30 www.voka.be/leuven TEL. 016 22 26 89 www.voka.be/mechelen TEL. 015 45 10 20 www.voka.be/west-vlaanderen TEL. 056 23 50 51 Colloquium Hidden Champions 23/4, 18u00 Voka (Geel) Bedrijfsbezoek Ravago Voka Oost 24/4, 18u00 Ravago (Arendonk) Inspiratiesessie Creatieve Starters met André Duval 24/4, 17u00 Voka (Geel) Management Assistant Day 24/4, 08u30 Colruyt Group Academy (Grimbergen) Ontbijtsessie Arbeidsveiligheid 6/5, 08u30 Voka (Geel) LON-event Voka West 75 jaar Albertkanaal 6/5, 17u00 Antwerp East Port (Grobbendonk) Basisopleiding Leiding geven en het coachen van mensen en teams 8/5, 09u00 Voka (Geel) LON-event Voka Zuid 75 jaar Albertkanaal 8/5, 18u00 IOK Afvalbeheer (Geel) Workshop Efficient en klantgericht debiteurenbeheer 8/5, 09u00 Voka (Geel) Workshop schrijven van rappelbrieven 8/5, 13u30 Voka (Geel) Workshop Lean manufacturing: poka yoke 9/5, 09u00 Voka (Geel) Basisopleiding Projectmatig werken voor niet-projectmanagers 13/5, 09u00 Voka (Geel) Voka Midden Energie-event 15/5, 17u00 Janssen Pharmaceutica (Beerse) Workshop De Slimme aankoper 15/5, 13u30 Voka (Geel) KamerAcademie: Deutsch mit Frühstück 1/4, 22/4, 29/4, 6/5, 08u00 Tiensevest 170 (Leuven) Aanwerven van buitenlandse werknemers 2/4, 13u30 Tiensevest 170 (Leuven) Gratis try-out sessie PLATO 9/4, 18u30 Ninatrans (Leuven) KamerAcademie: Wordt uw onderneming Seveso-plichtig? 22/4, 13u30 Faculty Club (Leuven) De externe dienst voor Preventie, meer dan de factuur alleen? 24/4, 13u30 Tiensevest 170 (Leuven) KamerAcademie: Commerciële vaardigheden voor technische medewerkers 29/4, 15/5, 13u30 Tiensevest 170 (Leuven) KamerAcademie: E-invoicing 8/5, 13u30 Tiensevest 170 (Leuven) KamerAcademie: Leiding geven voor /6or managers 13/5, 20/5, 17/6, 09u00 Tiensevest 170 (Leuven) KamerAcademie: Overleg met vakbonden 22/5, 19u00 Tiensevest 170 (Leuven) KamerAcademie: Tips & Tricks voor management assistenten 27/5, 09u00 Tiensevest 170 (Leuven) KamerAcademie: ipad & tablets voor professioneel gebruik 5/6, 13u30 Tiensevest 170 (Leuven) KamerAcademie: Debiteurenbeheer - Draaiboek voor een maximale omzet én winst 10/6, 09u00 Leuven Technische medewerkers als commerciële adviseurs 8/4 09u00 Voka (Mechelen) Kopstukkendebat 25/5 15/4 of 16/4, 19u30 Voka (Mechelen) MVO-café 22/4, 19u00 Voka (Mechelen) MAD Management Assistant Day 24/4, 08u30 Colruyt Academy (Grimbergen) Energieneutrale bedrijfsgebouwen: technisch en financieel haalbaar? 24/04 Suez, Big Blue Intentieverklaring MVO/Milieu/ Sociaal charter cyclus -2015 24/4, 08u30 Voka (Mechelen) Business meets Sport @ Lierse 29/4, 18u00 K. Lierse S.K. IO - Pimp uw internationale verkoop met een webshop en scoor internationaal met Google en sociale media! 29/4 13u30 Voka (Mechelen) Bar International: zakelijke opportuniteiten in Brazilië 7/5 16u00 Voka (Mechelen) Nieuwe wetgeving elektriciteitscabine: als bedrijfsleider bent u voortaan persoonlijk aansprakelijk 9/5, 08u00 Voka (Mechelen) Vokafé LON Neteland met bedrijfsbezoek Dox 15/5 18u00 Dox (Lier) Update BTW: wat is er veranderd en wat kan nu nog? 20/5, 08u00 Voka (Mechelen) Onderhandelen op het scherpst van de snede 17/4, 12u30 Voka (Kortrijk) Creatieve propectietechnieken 22/4, 13u30 Voka (Kortrijk) Vokafé Oostende 22/4, 18u30 Italdeli (Oostende) Voka-actua: duurzame communicatie: papier of digitaal? 24/4, 08u30 Cayman (Sint-Andries) Rekruteren over de grenzen heen 24/4, 14u00 Voka (Kortrijk) Wegwijs doorheen de btwreglementering 24/4, 14u00 Deloitte (Roeselare) Vokafé Roeselare 24/4, 18u30 t Rhodesgoed (Kachtem) Management Assistant Day 24/4, 16u00 Kuren in Kanegem (Kanegem) Commercieel vaardig mailen 25/4, 09u00 Voka (Kortrijk) Voka-actua: uw algemene voorwaarden 29/4, 08u00 Voka (Kortrijk) Gratis beursbezoek aan Hotelympia 29/4, 07u00 Hotelympia (Londen) Lab e-commerce"startup" 30/4, 08u45 Voka (Kortrijk) Tax@lunch: US in de kijker 6/5, 11u30 Voka (Kortrijk) Vokafé Kortrijk 6/5, 18u30 Hotel Damier (Kortrijk) Vlaanderen: logistiek knooppunt voor 2% groei Opleiding: Zorgondernemerschap van de toekomst Vlaanderen mag trots zijn op haar prominente zevende mogelijke en duurzame toegevoegde waarde in de Bent u actief in de zorg- of gezondheidssector of wilt confidentialiteit, en financiering. Deze opleiding koppelt plaats in het wereldwijde logistieke landschap, maar ze industrie en logistiek creëren. u er actief in worden? En wilt u mee ondernemen en zowel economische als zorggerelateerde kennis aan dreigt haar positie te verliezen door steeds heviger innoveren in de zorg van morgen? Dan is de opleiding elkaar en geeft illustraties die u kunnen inspireren. wordende concurrentie van de omringende regio's. Op 8 mei zal in de KBC Arteveldetoren in Gent om 18u zorgondernemerschap van de toekomst iets voor u. Naar aanleiding van de verkiezingen willen Voka en de uitgewerkte supply chain-strategie voor Vlaanderen Gedurende drie avonden focussen we op drie essentiële De opleidingen vinden respectievelijk plaats op 28 april, de Vlaamse Havenvereniging de volgende visie voor worden voorgesteld. delen bij de start van een onderneming of activiteit: 26 mei en 23 juni in Antwerpen. logistiek Vlaanderen uitdragen, we willen een zo groot Inschrijven: www.voka.be/logistieknetwerk het business model canvas, intellectuele eigendom en Meer info en inschrijven: www.healthcommunity.be 32 AGENDA 33 Shutterstock Shutterstock

HOE ZOU HET NOG ZIJN MET... Vokatribune is het magazine van Voka, Vlaams netwerk van ondernemingen Het IJsboerke boert (weer) goed Koningsstraat 154-158 1000 Brussel Tel: 02 229 81 11 Fax: 02 229 81 00 info@voka.be www.voka.be Redactie Dimitri Cologne Björn Crul Erik Durnez Frederik Meulewaeter Bregt Timmerman Redactiecoördinator Sandy Panis Verantwoordelijke uitgever Jo Libeer i.o.v. Vevia vzw Brouwersvliet 5 bus 4 2000 Antwerpen Advertenties Voka Mediaregie - Chris Lens Tel: 0475 856 232 chris.lens@voka.be Foto cover Shutterstock Opmaak Group Van Damme, Oostkamp Druk PurePrint Word lid van de groep 'Voka, Vlaams netwerk van ondernemingen' op LinkedIn Volg Voka op Twitter via @VOKA_Jlibeer Bedrijven die nieuws willen verspreiden, hebben het al kunnen ondervinden. Persconferenties zijn niet meer van deze tijd. Alles gaat snel, deadlines vallen meermaals per dag, journalisten hebben weinig tijd om zich nog (ver) te verplaatsen. Maar, als een bedrijf als het IJsboerke zijn vernieuwde imago wil voorstellen, dan gaat dat niet op. Zo bleek althans op de persconferentie die de Kempense ijsjesfabrikant eind maart bijeenriep. Meer dan dertig geaccrediteerde journalisten vanuit beide landsdelen tekenden present: geschreven pers, radio en tv, ze waren er allemaal. En nee, er werden geen calamiteiten verantwoord, of ontslagen aangekondigd. Er was enkel goed nieuws te vertellen. En ja, wij waren er ook bij. Hoe zou het nog zijn met het IJsboerke? Het was/is een relevante vraag. Want tot vorig jaar moest het bedrijf vechten voor zijn bestaan. Het verhaal begon nochtans mooi, een familie bedrijf dat gaandeweg zijn weg zocht en vond. De familie Janssens en hun wedervaren is (zeker in de Kempen) alom gekend. Staf Janssens (eerst generatie) maakte vanaf zijn veertiende dagelijks een ronde met zijn kruiwagen waarop een tonnetje met zes liter ijs stond gemonteerd. We schrijven Tielen 1935. Na een tijd is heel het dorp fan. Al snel ruilt Staf zijn kruiwagen in voor een bakfiets, de bakfiets een beetje later voor een brommer, na de brommer volgt een bestelwagen. Het IJsboerke is vertrokken Het familiebedrijf groeit en bloeit over de jaren heen. Het ijs van het IJsboerke krijgt nationale naambekendheid, vooral voor zijn kwaliteit. De wit-oranje vrachtwagens die huisaan-huis ijs leveren, zijn een gekend fenomeen in de Belgische straten. In 1997 krijgt het verhaal een wending wanneer Achiel Janssens (zoon van), die ondertussen het bedrijf leidt, beslist om het IJsboerke te laten opnemen in de Nationale Portefeuille Maatschappij van multimiljonair Albert Frère. Zo moet het bedrijf nieuwe impulsen krijgen, maar het draait anders uit dan verwacht. Er breken moeilijke jaren aan en Frère verliest interesse. Er vallen ontslagen, het bedrijf wordt in de etalage gezet. Vanaf 2009 waren we vooral bezig met de verkoop van het bedrijf, vertelt commercieel directeur Jef Segers. Dat was hoognodig want na twee tegenvallende overnames, dreigde het faillissement. De redding kwam vorig jaar van de nabijgelegen ijsjesfabrikant Glacio uit Beerse die uiteindelijk het bedrijf overnam. Glacio is een pak kleiner en geniet veel minder naambekendheid, want het is vooral gericht op het buitenland. Maar het managementduo CEO Peter Janssen (geen familie van de vorige eigenaars) en CFO Werner Van Springel voelen zich crèmeboeren in hart en nieren. Het is ook op die manier dat Peter Janssen zichzelf en zijn zakenpartner voorstelt aan de pers, exact één jaar na de overname van het IJsboerke. Wij zijn geen aandeelhouders of investeerders, wij zijn crèmeboeren, wij weten hoe de stiel in mekaar zit. Het duo had bij de overname meteen beslist de huis-aan-huis af te schaffen waardoor ze 130 mensen moesten laten gaan. Dat was geen gemakkelijke keuze, maar wel noodzakelijk. Peter Janssen staat daarom niet op een podium, wel op de trailer van een vrachtwagen van het IJsboerke. Geen grote woorden, met flashy presentaties. Wel duidelijke taal. Na een jaar hard werken in stilte door het nieuwe management en de ruim vierhonderd werknemers, mogen de resultaten er meer dan zijn. IJsboerke kon vorig jaar 1,4 procentpunt marktaandeel winnen bij de supermarkten, de teller staat nu op 21 procent. We willen dat marktaandeel verhogen tot 25 procent, zo klinkt het. En gezamenlijk zullen we gaan van een productie van 30 miljoen liter ijs in 2013 naar 40 miljoen in 2014. Het paradepaardje is een nieuwe productielijn die ze zelf ontwikkeld hebben, en die jaarlijks 200 miljoen ijspralines gaat produceren. Kostprijs: 1 miljoen euro. We hadden die ook kunnen aankopen, maar dan had het ons wellicht meer dan zes miljoen gekost. Dankzij de extra productie zal het bedrijf 75 nieuwe mensen kunnen aanwerven. Het vernieuwde elan van het bedrijf is ook vertaald in een nieuwe website en een nieuw logo: De ijsbergen hebben we vervangen door een ijsboer die roomijs aan het bereiden is een eerbetoon aan onze Staf Janssens. Er werden ook nieuwe partnerschappen afgesloten, onder meer met Studio 100 (wat zich vertaalt in nieuwe Plop-, K3- en Maya-ijsjes, naast de bestaande Bumba- en Piet Piraat-ijsjes) en VRT (met ijsjes van Kaatje). Na het officiële gedeelte sla ik een praatje met CFO Werner Van Springel. Hij is in zijn nopjes met de hoge opkomst van journalisten. Ik ben blij dat er ook eens positief bedrijfsnieuws over de Kempen in de pers kan komen, zo zegt hij. Wij zijn trots. Het IJsboerke is weer springlevend. Zet dat maar op pagina nummer één. Hij lacht. En dan ernstig: We zijn ook heel fier dat we in onze producten Belgische ingrediënten verwerken en ook verpakkingen van Belgische makelij gebruiken. Alles is kwaliteit van bij ons, gemaakt door mensen van bij ons. Vertel het voort: wie ijsjes van het IJsboerke eet, die steunt ieders welvaart. Nadien volgt een rondleiding in het bedrijf. De kers op de taart. Duizenden ijsjes, hoorntjes, sticks en cups rollen, bollen, over de productielijnen. De meeste lijnen zijn quasi volautomatisch. Ik zie hoe hoorntjes zich vullen met roomijs, de sticks in de lucht getild worden en vervolgens ondergedompeld in dampende chocolade, of hoe de ijspralines op de gloednieuwe productielijn afgewerkt worden met ragfijne streepjes donkere chocolade. Even waan ik me Sjakie in de chokolade(ijsjes)fabriek. De nieuwe teamgenoten van het IJsboerke staan met een glaasje bubbels in de hand, nog wat na te praten. Ze zijn tevreden, de sfeer is uitgelaten. Het IJsboerke is weer thuis, zegt CEO Peter Janssen, we zijn geen familiebedrijf, maar het voelt wel zo. Wie ijsjes eet van het IJsboerke, steunt de Belgische welvaart Werner Van Springel, CFO Peter Janssen houdt contact met de vorige eigenaar Achiel Janssens. Een tijdje geleden zijn we nog gaan eten. Hij is begaan met hoe het hier reilt en zeilt. Hij is nu blij. In tegenstelling tot de vorige eigenaars is Peter Janssen niet opgegroeid tussen de ijsjes, maar toch is er sinds zijn jeugd al een band, zo vertrouwt hij me tot slot nog toe. Al is die wel verrassend: Ik was in mijn jonge jaren nog new wave DJ, ik sloot mijn optredens steevast af met Ice Cream Man van Jonathan Richman. Ik gooide dan altijd twee- à driehonderd ijsjes in het publiek. Het publiek scandeerde Ice Cream Man, ring me your bell, terwijl ze ondertussen van een ijsje likten. Als uitsmijter kan dat tellen, maar we hopen alleszins nog op vele goede werken van de Ice Cream Man. Want ja, het mag gezegd: het IJsboerke is springlevend. # Peter Janssen, CEO: Het IJsboerke is weer thuis. ID / Rudi Van Beek # IJsboerke Staf Janssens verkocht vanaf 1935 ijsjes in Tielen. Journaliste Sandy Panis gaat terug in de tijd 34 Structurele partner van Voka en zoekt naar verloren of vergeten gewaande producten, mensen, plaatsen of zaken, mail dan naar 35 producten, plaatsen, mensen en zaken. Vraagt u zich ook af hoe het nog zou zijn met bepaalde sandy.panis@voka.be / @VOKA_spanis

Wervingsaanbod_220x310_Mise en page 1 18/03/2014 16:27 Page 1 Weet waarvoor u kiest Wat er gezegd en geroepen wordt door de politieke tenoren kan u overal te weten komen. Als u wilt weten waar het écht over gaat, kan u rekenen op De Tijd. Wij helpen u graag met ons extra voordelig verkiezingsaanbod: 3 maanden De Tijd Compleet voor slechts 25,05 ipv 114. Want op 25 mei bent ú de politieke beslissingnemer. KIES VOOR HET 25/05 ABONNEMENT Elke dag De Tijd in uw brievenbus 3 maanden lang Aan de uitzonderlijke prijs van 25,05 114 Profiteer snel van dit uitzonderlijk aanbod.* Surf naar www.tijd.be/2505 *Tijdelijk aanbod tem 18/4 voor nieuwe abonnees in België. Niet cumuleerbaar met andere aanbiedingen.