Differentiëren en integreren basis

Titel Opleidingsvariant Differentiëren en integreren basis Deeltijd Collegejaar 2015-2016 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode OAWI-PANDIFB-12 1.2 Cursusnaam Analyse: differentiëren en integreren basis 1.3 Cursusnaam in Engels Calculus: differentiation and integration part 1 1.4 Aantal EC's 5 European Credits 1.5 Studiefase/niveau D (propedeuse) 1.6 Opleiding (varianten) 1.7 Cursus toegankelijk voor studenten van andere faculteiten? 1.8 Excellentiemogelijkheden? 1.9 Contactpersoon Werkvormen zijn er in Voltijd, Deeltijd Toetsen zijn er in Voltijd, Deeltijd Nee 1.10 Voertaal Nederlands 1.11 Werkvormen: LK Hoevenaars (tel. 0651687394) (luuk.hoevenaars@hu.nl) Werkvorm Aanwezigheid verplicht? Frequentie Totale contacttijd in minuten per blok In welke blokken wordt de werkvorm aangeboden? Groepswerk niet verplicht 7 maal per blok 1470 minuten bij aanvangsblok 4: blok 4 Zelfstudie incl. toetsvoorbereiding: verwachte totaal te besteden tijd in uren 112 1.12 Toetsen: Toetsvorm Resultaatschaal Minimum cijfer Weging (afgerond op hele procenten) Aantal keren dat een toets wordt aangeboden in een collegejaar In welke blokken wordt de toets aangeboden? schriftelijke toets Numeriek 1 decimalen 5,5 100 2 bij aanvangsblok 4:. blok 4. blok 5

2 Inhoudelijke gegevens 2.1 Cursus doel Thema's: Afgeleiden en mate van verandering, de afgeleide functie, differentieerregels, afgeleiden van trigonometrische functies, de kettingregel, toepassingen van differentiëren, maxima en minima, de middelwaardestelling, functieonderzoek en schetsen van een grafiek, oppervlakten en afstanden, de bepaalde integraal, primitieven, de hoofdstelling van de integraalrekening, onbepaalde integralen. Studenten leren functieonderzoek te doen op basis van functiewaarden en afgeleiden en daarmee hun kennis over functies te integreren en los te komen van de grafische rekenmachine. Daarnaast werken ze aan hun algebraïsche vaardigheden. 2.2 Cursus inhoud Leeruitkomsten: limieten berekenen met behulp van standaardlimieten en de rekenregels van limieten (som- en verschilregel, productregel, quotiëntregel en regel voor samenstelling); met limietberekeningen horizontale en verticale asymptoten van een functie bepalen; differentiequotiënten berekenen en deze interpreteren als gemiddelde verandering op een interval; bij afnemende stapgrootte differentiequotiënten interpreteren als benadering van de helling in een bepaald punt; met behulp van de limietberekening het differentiaalquotiënt berekenen van elementaire functies; in verschillende contexten de waarde van het differentiaalquotiënt interpreteren als verandering op één moment; bepalen in welke punten een functie continu en differentieerbaar is; de eerste en hogere afgeleide van een willekeurige functie bepalen met behulp van de standaardafgeleiden en de rekenregels (scalarregel, som- en verschilregel, productregel, quotiëntregel en kettingregel); vergelijkingen van raaklijnen opstellen; bepalen op welke intervallen de grafiek van een functie stijgt of daalt en wat de extremen zijn; bepalen op welke intervallen de grafiek van een functie convex of concaaf is en wat de buigpunten zijn; met technieken uit de differentiaalrekening optimaliseringsvraagstukken oplossen. de oppervlakte onder de grafiek van een functie tussen de lijnen x=a en x=b benaderen met een Riemannondersom en/of -bovensom; het verband leggen tussen oppervlakte, Riemannsom en integraal; met de rekenregels en de hoofdstelling van de integraalrekening oppervlakten berekenen; integraalrekening toepassen in contexten. Legitimering: SBL 3 Kennisbasis vak: Domein 0 Wiskundige vakcompetenties Domein 1 Analyse Categorie 2: Differentiaalrekening Categorie 3: Integraalrekening Kennisbasis vakdidactiek: Domein 1 Schoolvakkennis ICT-kennisbasis domein 2 2.3 Ingangseisen Geen ingangseisen in Osiris geregistreerd 2.4 Kosten en studiematerialen

Geen kosten in Osiris geregistreerd Materiaal: Boek (verplicht) : Single Variable Calculus, International Metric Edition; Steward; 7th Edition; 9780538498852; Cengage; hoofdstuk 2 t/m 4 2.5 Workload Contactduur (uren): 25 Toetsduur (uren): 3 Zelfstudie (uren): 112 Totaal (uren) 140 Het totaal aantal uren is berekend als het aantal EC's (5) maal 28 uur. Het aantal te besteden uren zelfstudie is gelijk aan dit totaal aantal minus de contact- en toetsduren. 2.6 Opmerkingen Geen opmerking in Osiris geregistreerd 2.7 URL cursussite https://cursussen.sharepoint.hu.nl/fe/15/oawi-pandifb-12

Titel Opleidingsvariant Analyse: Functiebegrip Deeltijd Collegejaar 2015-2016 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode OAWI-PANFUNC-12 1.2 Cursusnaam Analyse: Functiebegrip 1.3 Cursusnaam in Engels Calculus: Functions 1.4 Aantal EC's 5 European Credits 1.5 Studiefase/niveau D (propedeuse) 1.6 Opleiding (varianten) 1.7 Cursus toegankelijk voor studenten van andere faculteiten? 1.8 Excellentiemogelijkheden? 1.9 Contactpersoon Werkvormen zijn er in Deeltijd Toetsen zijn er in Deeltijd Nee 1.10 Voertaal Nederlands 1.11 Werkvormen: MC Fransen (tel. 0623420663) (martin.fransen@hu.nl) Werkvorm Aanwezigheid verplicht? Frequentie Totale contacttijd in minuten per blok In welke blokken wordt de werkvorm aangeboden? werkcollege niet verplicht 7 maal per blok 1470 minuten bij aanvangsblok 1: blok 1 bij aanvangsblok 2: blok 2 Zelfstudie incl. toetsvoorbereiding: verwachte totaal te besteden tijd in uren 112 (bij alle aanvangsblokken) 1.12 Toetsen: Toetsvorm Resultaatschaal Minimum cijfer Weging (afgerond op hele procenten) Aantal keren dat een toets wordt aangeboden in een collegejaar In welke blokken wordt de toets aangeboden? schriftelijk tentamen Numeriek 1 decimalen 5,5 100 4 bij aanvangsblok 1:. blok 1. blok 2 bij aanvangsblok 2:. blok 2. blok 3

2 Inhoudelijke gegevens 2.1 Cursus doel Deze cursus biedt de basiskennis en -vaardigheden uit de analyse en algebra die nodig zijn voor de rest van de opleiding. 2.2 Cursus inhoud Leeruitkomsten: grafieken tekenen van machtsfuncties met rationale exponenten, exponentiële functies en hun inverse en goniometrische functies; bij bovenstaande functies de begrippen domein, bereik, stijgen, dalen, symmetrie en asymptotisch gedrag hanteren; een in de context beschreven samenhang vertalen in een functievoorschrift; op grafieken transformaties uitvoeren (zoals verschuiven en rekken) en de samenhang met de bijbehorende verandering van het functievoorschrift beschrijven; functies combineren (optellen, aftrekken, schakelen) en de samenhang met de bijbehorende grafieken beschrijven; vergelijkingen en ongelijkheden oplossen met numerieke, grafische of elementair algebraïsche methoden; de rekenregels voor machten en logaritmen (inclusief grondtalverandering) gebruiken om een vergelijking op te lossen. eenparige cirkelbeweging en de harmonische beweging in verband brengen met de functies sinus en cosinus; gebruik maken van de begrippen periode, amplitude, evenwichtstand, faseverschil en frequentie bij het tekenen van een sinusoïde of het beschrijven van een periodiek verschijnsel; bij een gegeven sinusoïde een passende formule opstellen; bij afnemende stapgrootte differentiequotiënten interpreteren als benadering van de helling in een bepaald punt; standaardafgeleiden en de rekenregels vergelijkingen van raaklijnen opstellen; bepalen op welke intervallen de grafiek van een functie stijgt of daalt en wat de extremen zijn; Uit het opfrisdeel: rekenen (vooral breuken), letterrekenen, lineaire en kwadratische verbanden, vergelijkingen en ongelijkheden, exponentiële groei, vergrotingen en verkleiningen, goniometrische verhoudingen. Legitimering: SBL 3 en kennisbasis: Domein 0: Wiskundige cakcompetenties Domein 1: Analyse Categorie 1: Functiebegrip 2.3 Ingangseisen Veronderstelde voorkennis: Onderbouwkennis wiskunde 2.4 Kosten en studiematerialen Geen kosten in Osiris geregistreerd Materiaal: Boek (verplicht) : Moderne Wiskunde vwo 4 wiskunde B uitwerkingenboek; 9789001796549; 10de editie;

Noordhoff Boek (verplicht) : Moderne Wiskunde vwo 4 wiskunde B leerboek; 9789001796532; 10de editie; Noordhoff 2.5 Workload Bij alle aanvangsblokken: Contactduur (uren): 25 Toetsduur (uren): 3 Zelfstudie (uren): 112 Totaal (uren) 140 Het totaal aantal uren is berekend als het aantal EC's (5) maal 28 uur. Het aantal te besteden uren zelfstudie is gelijk aan dit totaal aantal minus de contact- en toetsduren. 2.6 Opmerkingen Geen opmerking in Osiris geregistreerd 2.7 URL cursussite https://cursussen.sharepoint.hu.nl/fe/15/oawi-panfunc-12

Titel Opleidingsvariant Vakdidactiek: rekendidactiek Deeltijd Collegejaar 2015-2016 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode OAWI-PDIDREK-15 1.2 Cursusnaam Vakdidactiek: rekendidactiek 1.3 Cursusnaam in Engels Teaching methodology of arithmetic 1.4 Aantal EC's 5 European Credits 1.5 Studiefase/niveau D (propedeuse) 1.6 Opleiding (varianten) 1.7 Cursus toegankelijk voor studenten van andere faculteiten? 1.8 Excellentiemogelijkheden? Werkvormen zijn er in Voltijd, Deeltijd Toetsen zijn er in Voltijd, Deeltijd 1.9 Contactpersoon MAR Muit (marjoleine.muit@hu.nl) Nee 1.10 Voertaal Nederlands 1.11 Werkvormen: Werkvorm Aanwezigheid verplicht? Frequentie Totale contacttijd in minuten per blok In welke blokken wordt de werkvorm aangeboden? Werkcollege verplicht 4 maal per blok 720 minuten bij aanvangsblok 2: blok 2, blok 3 Zelfstudie incl. toetsvoorbereiding: verwachte totaal te besteden tijd in uren 128 1.12 Toetsen: Toetsvorm Resultaatschaal Minimum cijfer Weging (afgerond op hele procenten) Aantal keren dat een toets wordt aangeboden in een collegejaar In welke blokken wordt de toets aangeboden? Dossier Numeriek zonder decimalen 5,5 100 2 bij aanvangsblok 2:. blok 3. blok 4

2 Inhoudelijke gegevens 2.1 Cursus doel Rekenen is een onderdeel van wiskunde. Denk maar aan het rekenen met breuken en procenten en het omrekenen van bijvoorbeeld inhoudseenheden. Rekendidactiek is daarmee een belangrijk onderwerp voor de wiskundedocent. Daarnaast heeft rekenen als apart vak dit decennium zijn intrede gedaan in het voortgezet onderwijs en het beroepsonderwijs. In deze cursus bekijken we de ontwikkeling van het rekenonderwijs en maakt de student kennis met verschillende opvattingen over rekenonderwijs. De student krijgt zicht op de doorlopende leerlijn rekenen binnen de vier rekendomeinen getallen, verhoudingen, meten en meetkunde en verbanden. De student analyseert oplossingsstrategieën van leerlingen en denkt na over het begeleiden van de individuele leerling. De student leert hoe didactische modellen kunnen worden ingezet om strategieën en concepten aan te leren en te ondersteunen. 2.2 Cursus inhoud Leeruitkomsten: De student geeft een beschrijving van mechanistisch en realistisch rekenonderwijs, waarbij minstens drie onderscheidende kenmerken van beide opvattingen worden gebruikt. De student geeft een beschrijving van gecijferdheid, waarbij een onderscheid wordt gemaakt tussen functionele en professionele gecijferdheid. De student beschrijft de belangrijkste ontwikkelingen binnen het rekenonderwijs sinds 2008. De student formuleert na discussie met medestudenten wat volgens hem goed rekenonderwijs is, onderbouwd vanuit kennis van mechanistisch rekenen, realistisch rekenen en gecijferdheid. De student werkt bij rekenopgaven verschillende juiste en mogelijke onjuiste oplossingsstrategieën uit. De student formuleert onderliggende misconcepten bij onjuiste oplossingsstrategieën. De student voert een rekengesprek waarbij het drieslagmodel een leidraad vormt. De student laat tijdens een rekengesprek een leerling onder woorden brengen wat hij denkt bij het uitwerken van een rekenopgave. De student doet een kwalitatieve analyse van oplossingsstrategieën van verschillende leerlingen. De student biedt een leerling hulp op maat op basis van de kwalitatieve analyse van oplossingsstrategieën. De student beschrijft de centrale concepten en vaardigheden binnen het domein verhoudingen en de didactische modellen die gebruikt kunnen worden om deze aan te leren. De student formuleert concrete en meetbare leerdoelen bij een rekenparagraaf. De student beschrijft benodigde voorkennis voor een rekenparagraaf. De student maakt een analyse van de opdrachten uit een rekenparagraaf waarbij hij per opdracht het belang en de functie ervan beschrijft. De student bereidt een les voor bij een rekenparagraaf waarin de onderwijsactiviteiten aansluiten bij de leerdoelen. De student zet didactische modellen in om adequate hulp te bieden bij rekenen. De student verwerkt de niveaus van het handelingsmodel in een les en beschrijft waarom en op welke manier zijn handelen als docent leidt tot inzicht op een bepaald handelingsniveau. De student verantwoordt de didactische keuzes die hij maakt in de lesvoorbereiding. Legitimering: SBL-competenties: 3 Specifieke kennisbasis: 0.1, 0.3 Wiskundedidactische kennisbasis: 1.1, 1.4, 2.1, 2.2, 3.1, 3.4 2.3 Ingangseisen Geen ingangseisen in Osiris geregistreerd 2.4 Kosten en studiematerialen Geen kosten in Osiris geregistreerd Materiaal: Boek (verplicht) : Rekenen-wiskunde in de praktijk - Kerninzichten; W. Oonk, e.a.; ISBN 9789001847005;

2e druk; Noordhoff Uitgevers, Groningen/Houten. Boek (verplicht) : Protocol Ernstige RekenWiskunde-problemen en Dyscalculie VO; M. van Groenestijn, G. van Dijken en D. Janson; ISBN 9789023249726; Koninklijke Van Gorcum, Assen. Let op: ook digitaal beschikbaar via steunpunttaalenrekenenvo.nl. Diversen (verplicht) : Er worden diverse artikelen digitaal beschikbaar gesteld door de docent. 2.5 Workload Contactduur (uren): 12 Toetsduur (uren): niet geregistreerd Zelfstudie (uren): 128 Totaal (uren) 140 Het totaal aantal uren is berekend als het aantal EC's (5) maal 28 uur. Het aantal te besteden uren zelfstudie is gelijk aan dit totaal aantal minus de contact- en toetsduren. 2.6 Opmerkingen Geen opmerking in Osiris geregistreerd 2.7 URL cursussite Geen cursus-site in Osiris geregistreerd

Titel Opleidingsvariant Getallen Deeltijd Collegejaar 2015-2016 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode OAWI-PGETAL-12 1.2 Cursusnaam Getallen 1.3 Cursusnaam in Engels Numbers 1.4 Aantal EC's 5 European Credits 1.5 Studiefase/niveau D (propedeuse) 1.6 Opleiding (varianten) 1.7 Cursus toegankelijk voor studenten van andere faculteiten? 1.8 Excellentiemogelijkheden? Werkvormen zijn er in Voltijd, Deeltijd Toetsen zijn er in Voltijd, Deeltijd 1.9 Contactpersoon JLAH Daems (jeanine.daems@hu.nl) Nee 1.10 Voertaal Nederlands 1.11 Werkvormen: Werkvorm Aanwezigheid verplicht? Frequentie Totale contacttijd in minuten per blok In welke blokken wordt de werkvorm aangeboden? Werkcollege niet verplicht 7 maal per blok 1470 minuten bij aanvangsblok 4: blok 4 Zelfstudie incl. toetsvoorbereiding: verwachte totaal te besteden tijd in uren 112 1.12 Toetsen: Toetsvorm Resultaatschaal Minimum cijfer Weging (afgerond op hele procenten) Aantal keren dat een toets wordt aangeboden in een collegejaar In welke blokken wordt de toets aangeboden? schriftelijk tentamen Numeriek 1 decimalen 5,5 100 2 bij aanvangsblok 4:. blok 4. blok 5

2 Inhoudelijke gegevens 2.1 Cursus doel Korte beschrijving: Dit vak gaat over verschillende soorten getallen, van natuurlijke tot complexe. Waar mogelijk wordt een verband gelegd met de onderbouwstof. Verzamelingentheorie is zo veel mogelijk in de overige collegestof verweven. Voorts wordt in dit vak een begin gemaakt met de leerlijn bewijzen. Kennis van getallen in een belangrijke competentie van een wiskundedocent. 2.2 Cursus inhoud Leeruitkomsten: Kunnen beschrijven wat een positiestelsel is en voorbeelden daarvan kunnen noemen, kunnen rekenen in het binaire en hexadecimale stelsel, getallen kunnen omrekenen van het decimale stelsel naar het binaire of hexadecimale stelsel en andersom (met in de toets nadruk op het binaire stelsel). Een repeterend decimaal getal kunnen omschrijven naar een breuk en andersom, kunnen uitleggen waarom een breuk altijd een repeterende decimale ontwikkeling heeft. De definitie van deler kennen en formele argumenten over delers en deelbaarheid kunnen toepassen in eenvoudige bewijzen. De getalsverzamelingen N, Z, Q, R en C kunnen omschrijven en uitbreidingen daarvan, kunnen rekenen in worteluitbreidingen, en het begrip gesloten onder een operatie kunnen toepassen op getalsverzamelingen. Van irrationale wortels en logaritmen kunnen bewijzen dat ze irrationaal zijn. Kunnen beschrijven wat een algebraïsch getal is en van een getal met een wortelvorm kunnen bewijzen dat het een algebraïsch getal is. Kunnen rekenen met complexe getallen, de verschillende notatievormen van complexe getallen kunnen gebruiken en in elkaar kunnen omschrijven, gebieden kunnen bepalen in het complexe vlak aan de hand van een beschrijving en andersom, kwadratische vergelijkingen en vergelijkingen van de vorm z n = c kunnen oplossen in de complexe getallen, de hoofdstelling van de algebra kunnen formuleren. Elementaire begrippen uit de verzamelingenleer kennen en kunnen toepassen (notatie, deelverzameling, vereniging, doorsnede, complement, symmetrisch verschil, product van verzamelingen, machtsverzameling, kardinaliteit, Venn-diagram).Het vak Getallen is in verschillende opzichten een inleidend vak. Het geeft een eerste kennismaking met abstracte wiskundetekst, die anders van opzet is dan de gebruikelijke lesmethodes. Het is bovendien het eerste vak in de leerlijn bewijzen, waar het concept bewijs eigenlijk voor het eerst expliciet aan de orde komt. In dit vak worden daarom nog slechts beperkt eigen bewijzen verwacht, alleen eenvoudige bewijzen over deelbaarheid komen voor in de toets. Lastigere bewijzen zoals genoemd in de leerdoelen worden alleen op reproductieniveau getoetst. Bovendien worden veel nieuwe begrippen aangeleerd die we in deze fase van de opleiding vooral op reproductieniveau willen toetsen. Rekenen met complexe getallen wordt verdiept in het vak Matrixrekenen en complexe getallen, bewijsvaardigheid wordt verder ontwikkeld bij de vakken Grafentheorie, Euclidische meetkunde en Redeneren en bewijzen. Legitimering: Er wordt met name gewerkt aan competentie 3. Uit de vakkennisbasis: delen van domein 0 en domein 1, categorie 6, en domein 3, categorie 1, 2 en 3. 2.3 Ingangseisen Geen ingangseisen in Osiris geregistreerd 2.4 Kosten en studiematerialen Geen kosten in Osiris geregistreerd Materiaal: Reader (verplicht) : Reader (beschikbaar via digitale leeromgeving) Boek (verplicht) : Moderne Wiskunde vwo 5 wiskunde D uitwerkingenboek; ISBN 9789001797638; 10e editie; Noordhoff Boek (verplicht) : Moderne Wiskunde vwo 5 wiskunde D leerboek; ISBN 9789001797560; 10e editie, Noordhoff 2.5 Workload Contactduur (uren): 25 Toetsduur (uren): 3 Zelfstudie (uren): 112 Totaal (uren) 140 Het totaal aantal uren is berekend als het aantal EC's (5) maal 28 uur.

Het aantal te besteden uren zelfstudie is gelijk aan dit totaal aantal minus de contact- en toetsduren. 2.6 Opmerkingen Geen opmerking in Osiris geregistreerd 2.7 URL cursussite https://cursussen.sharepoint.hu.nl/fe/15/oawi-pgetal-12

Titel Opleidingsvariant Kansberekening en kansverdelingen Deeltijd Collegejaar 2015-2016 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode OAWI-PKANS-15 1.2 Cursusnaam Kansberekening en kansverdelingen 1.3 Cursusnaam in Engels Probability and probability distribution 1.4 Aantal EC's 5 European Credits 1.5 Studiefase/niveau D (propedeuse) 1.6 Opleiding (varianten) 1.7 Cursus toegankelijk voor studenten van andere faculteiten? 1.8 Excellentiemogelijkheden? 1.9 Contactpersoon Werkvormen zijn er in Voltijd, Deeltijd Toetsen zijn er in Voltijd, Deeltijd Nee 1.10 Voertaal Nederlands 1.11 Werkvormen: BA van Amerom (tel. 06 53788443) (barbara.vanamerom@hu.nl) Werkvorm Aanwezigheid verplicht? Frequentie Totale contacttijd in minuten per blok In welke blokken wordt de werkvorm aangeboden? werkcollege niet verplicht 7 maal per blok 1470 minuten bij aanvangsblok 3: blok 3 Zelfstudie incl. toetsvoorbereiding: verwachte totaal te besteden tijd in uren 112 1.12 Toetsen: Toetsvorm Resultaatschaal Minimum cijfer Weging (afgerond op hele procenten) Aantal keren dat een toets wordt aangeboden in een collegejaar In welke blokken wordt de toets aangeboden? schriftelijk tentamen Numeriek 1 decimalen 5,5 100 2 bij aanvangsblok 3:. blok 3. blok 4

2 Inhoudelijke gegevens 2.1 Cursus doel Studenten krijgen een overzicht van veelvoorkomende statistische begrippen en kansverdelingen. In steekwoorden: Systematisch tellen, driehoek van Pascal, kans, voorwaardelijke kans, experimentele wet van de grote aantallen, onafhankelijke gebeurtenis, kansverdeling, verwachtingswaarde, variantie, centrale limietstelling, kansvariable of stochast, discreet en continu. Bij de uitoefening van het beroep als docent wiskunde in het tweedegraadsgebied zal de student ook met telproblemen en beschrijvende statistiek te maken krijgen. Deze cursus draagt ertoe bij dat de student het belang en nut inziet van kennis van statistiek en kans binnen en buiten de school en dit kan overdragen aan zijn toekomstige leerlingen. 2.2 Cursus inhoud Leeruikomsten: De student kan telproblemen oplossen met behulp van combinaties, variaties, permutaties en samenstellingen daarvan; rekenen met binomiaalcoëfficiënten en kent de relatie met het binomium van Newton en de driehoek van Pascal; de kansregels (somregel, complementregel, productregel, regel voorwaardelijke kans) toepassen; kansproblemen inzichtelijk maken met een kansboom, vaasmodel of rooster; voor een kansvariabele met gegeven kansverdeling de verwachtingswaarde en variantie berekenen; bij een binomiale, hypergeometrische, Poisson en normale verdeling kansen en grenswaarden berekenen en de verwachting en de standaardafwijking van een binomiaal verdeelde kansvariabele berekenen; bij een binomiale, hypergeometrische, Poisson en normaal verdeelde kansvariabele de verwachtingswaarde, variantie en standaardafwijking bepalen; de samenhang benoemen tussen de hypergeometrische, binomiale en Poissonverdeling en daarvan gebruik maken bij het oplossen van kansvraagstukken; regels voor verwachtingswaarde en variantie bij optelling van kansvariabelen toepassen, in het bijzonder de standaardafwijking van de som van onafhankelijke toevalsvariabelen berekenen en in samenhang daarmee de n-wet gebruiken; beoordelen of een verdeling mag worden benaderd met een normale verdeling; een discrete verdeling benaderen met een normale verdeling, al dan niet met een continuïteitscorrectie. Legitimering: Er wordt met name gewerkt aan SBL comptetentie 3. Uit de vakkennisbasis wordt gewerkt aan: Domein 0 Wiskundige vakcompetenties: Categorie 1 Denken en redeneren, Categorie 4 Modelleren, Categorie 5 Probleem formuleren en oplossen, Categorie 6 Representatie, Categorie 7 Gebruik van symbolen, formele en technische taal en bewerkingen, Categorie 8 Gebruik van wiskundige hulpmiddelen en gereedschappen Domein 4 Statistiek: Categorie 2 Combinatoriek en kansrekening, Categorie 3 Kansverdelingen. Uit de ICT-kennisbasis domein 2. 2.3 Ingangseisen Geen ingangseisen in Osiris geregistreerd 2.4 Kosten en studiematerialen Geen kosten in Osiris geregistreerd Materiaal: Boek (verplicht) : Statistiek om mee te werken; A. Buijs; ISBN 9789001802486; 9e editie; Noordhoff Uitgevers. Hoofdstuk 3 t/m 7. Boek (verplicht) : Statistiek om mee te werken: Opgaven en Uitwerkingen; A. Buijs; ISBN 9789001802592; 9e editie; Noordhoff Uitgevers. Hoofdstuk 3 t/m 7. Diversen (verplicht) : Door de docent uitgereikte materialen uit onder meer schoolboeken wiskunde VWO en/of HAVO. 2.5 Workload Contactduur (uren): 25 Toetsduur (uren): 3 Zelfstudie (uren): 112 Totaal (uren) 140 Het totaal aantal uren is berekend als het aantal EC's (5) maal 28 uur. Het aantal te besteden uren zelfstudie is gelijk aan dit totaal aantal minus de contact- en toetsduren.

2.6 Opmerkingen Geen opmerking in Osiris geregistreerd 2.7 URL cursussite Geen cursus-site in Osiris geregistreerd

Titel Opleidingsvariant Deeltijd Collegejaar 2015-2016 Probleemaanpak en lineair programmeren 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode OAWI-PPROBL-12 1.2 Cursusnaam Probleemaanpak en lineair programmeren 1.3 Cursusnaam in Engels Problem solving and linear programming 1.4 Aantal EC's 5 European Credits 1.5 Studiefase/niveau D (propedeuse) 1.6 Opleiding (varianten) 1.7 Cursus toegankelijk voor studenten van andere faculteiten? 1.8 Excellentiemogelijkheden? Werkvormen zijn er in Voltijd, Deeltijd Toetsen zijn er in Voltijd, Deeltijd 1.9 Contactpersoon SP van der Steene (tel. 7738) (shirley.vandersteene@hu.nl) 1.10 Voertaal Nederlands 1.11 Werkvormen: Nee Werkvorm Aanwezigheid verplicht? Frequentie Totale contacttijd in minuten per blok In welke blokken wordt de werkvorm aangeboden? werkcollege verplicht 7 maal per blok 1470 minuten bij aanvangsblok 1: blok 1 Zelfstudie incl. toetsvoorbereiding: verwachte totaal te besteden tijd in uren 112 1.12 Toetsen: Toetsvorm Resultaatschaal Minimum cijfer Weging (afgerond op hele procenten) Aantal keren dat een toets wordt aangeboden in een collegejaar In welke blokken wordt de toets aangeboden? schriftelijk tentamen Numeriek 1 decimalen 5,5 100 2 bij aanvangsblok 1:. blok 1. blok 2

2 Inhoudelijke gegevens 2.1 Cursus doel In deze cursus wordt veel gewerkt aan het oplossen van wiskundige problemen. Hierbij wordt telkens ingezoomd op het proces dat zich dan afspeelt. In combinatie met aangereikte theorie wordt de student uitgenodigd om een eigen strategieënlijst te maken voor het oplossen van wiskundige problemen. Speciale aandacht zal uitgaan naar de techniek van het lineair programmeren bij probleem oplossen. Daarnaast is er aandacht voor het begeleiden van leerlingen bij probleemaanpak. Studenten geven een miniles over een wiskundig probleem. Voor het functioneren in het beroep docent wiskunde is het bijzonder belangrijk dat de docent zelf beschikt over voldoende probleemoplossende vaardigheden en daarnaast dat de docent zijn leerlingen ook deen probleemoplossende houding kan aanleren en voldoende houvast kan bieden om open problemen aan te pakken. 2.2 Cursus inhoud Leeruitkomsten: leerdoel 1: Aan de hand van open, wiskundige problemen ontwikkel je strategieën om deze op te lossen. Het gaat om problemen, waarvan je niet vooraf weet welke wiskunde je nodig zal hebben. Je leert strategieën om deze problemen toch aan te pakken. leerdoel 2: Je leert ook leerlingen begeleiden bij het oplossen van zulke open problemen. leerdoel 3: Je leert specifiek problemen op te lossen met de techniek lineair programmeren. Legitimering: SBL 3 en 5. Kennisbasis: bij leerdoel 1 en 3 werken we aan de kennisbasis wiskunde en dan specifiek aan Domein 0 Wiskundige vakcompetenties o Categorie 1: Denken en redeneren o Categorie 3: Communiceren o Categorie 4: Modelleren o Categorie 5: Probleem formuleren en oplossen o Categorie 9: Onderzoeken Domein 5: Categorie 2: Lineair programmeren bij leerdoel 2 werken we aan de Kennisbasis vakdidactiek wiskunde: domein 1 en 2, en in het bijzonder domein 3: 3.1.1, 3.2.2, 3.4 3 Organisatie: In werkcolleges pakken we gezamenlijk open wiskundige problemen aan, waarna we hier oplossingsstrategieën uithalen, die je weer kunt gebruiken bij het oplossen van volgende problemen. Met rollenspelen oefen je in het begeleiden van een leerlingen bij probleemaanpak. Door het geven van een miniles oefen je hoe je een open probleem met een hele groep kunt begeleiden. In zelfstudie bestudeer je literatuur mbt tot probleem aanpak en het begeleiden van leerlingen hierbij, los je meer problemen op om hier vaardiger in te worden en maak je een dossier aan de hand van dossier opdrachten om vast te leggen wat je leert op dit gebied. In zelfstudie werk je het boekje lineair programmeren door om je deze techniek eigen te maken. Op de website van deze cursus vind je instructie filmpjes over de benodigde voorkennis. In de werkcolleges zal hier ook nog aandacht voor zijn. Er is een schriftelijke toets voor tweetallen, met gebruikmaking van eigen dossier. De toets gaat deels over lineair programmeren, deels over probleemaanpak aanpak eigen vaardigheid en deels over didactiek van probleemaanpak. Dossier moet volledig zijn en volgens cursushandleiding gemaakt zijn. Dit geeft toegang tot de toets voor tweetallen. Beoordelingscriteria dossier: - Volledigheid van het uitgevoerde werk in het dossier Beoordelingscriteria schriftelijke toets: - Formulering en onderbouwing eigen mening en reflectie - Mate waarin theorie en praktijk met elkaar verbonden worden - Correctheid van wiskundige oplossing van problemen

Er geldt een aanwezigheidsplicht, omdat tijdens de bijeenkomsten rollenspelen en minilesjes worden gedaan, waarop in het dossier gereflecteerd moet worden. 2.3 Ingangseisen Geen ingangseisen in Osiris geregistreerd 2.4 Kosten en studiematerialen Geen kosten in Osiris geregistreerd Materiaal: Diversen (verplicht) : Probleemoplossen en wiskunde; Harry van Helden e.a.; APS; te bestellen bij: http://www.aps.nl/shop/producten/probleemoplossen-en-wiskunde Diversen (verplicht) : Wageningse Methode: Havo D Lineair Programmeren; Leon van den Broek e.a.; te downloaden van: www.wageningse-methode.nl Diversen (verplicht) : Door de docent uitgereikt materiaal 2.5 Workload Contactduur (uren): 25 Toetsduur (uren): 3 Zelfstudie (uren): 112 Totaal (uren) 140 Het totaal aantal uren is berekend als het aantal EC's (5) maal 28 uur. Het aantal te besteden uren zelfstudie is gelijk aan dit totaal aantal minus de contact- en toetsduren. 2.6 Opmerkingen Geen opmerking in Osiris geregistreerd 2.7 URL cursussite https://cursussen.sharepoint.hu.nl/fe/15/oawi-pprobl-12

Titel Opleidingsvariant Vectormeetkunde Deeltijd Collegejaar 2015-2016 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode OAWI-PVECTRMK-12 1.2 Cursusnaam Vectormeetkunde 1.3 Cursusnaam in Engels Vector Geometry 1.4 Aantal EC's 5 European Credits 1.5 Studiefase/niveau D (propedeuse) 1.6 Opleiding (varianten) 1.7 Cursus toegankelijk voor studenten van andere faculteiten? 1.8 Excellentiemogelijkheden? 1.9 Contactpersoon Werkvormen zijn er in Voltijd, Deeltijd Toetsen zijn er in Voltijd, Deeltijd Nee 1.10 Voertaal Nederlands 1.11 Werkvormen: MC Fransen (tel. 0623420663) (martin.fransen@hu.nl) Werkvorm Aanwezigheid verplicht? Frequentie Totale contacttijd in minuten per blok In welke blokken wordt de werkvorm aangeboden? werkcollege niet verplicht 7 maal per blok 1470 minuten bij aanvangsblok 2: blok 2 Zelfstudie incl. toetsvoorbereiding: verwachte totaal te besteden tijd in uren 112 1.12 Toetsen: Toetsvorm Resultaatschaal Minimum cijfer Weging (afgerond op hele procenten) Aantal keren dat een toets wordt aangeboden in een collegejaar In welke blokken wordt de toets aangeboden? schriftelijk tentamen Numeriek 1 decimalen 5,5 100 2 bij aanvangsblok 2:. blok 2. blok 3

2 Inhoudelijke gegevens 2.1 Cursus doel In dit vak worden meetkundige objecten als punten, lijnen, cirkels, bollen, parabolen, ellipsen en hyperbolen met behulp van coördinaten en vectoren beschreven. Op deze manier worden meetkundige problemen geherformuleerd in vergelijkingen, die met algebra kunnen worden opgelost. Vragen die aan bod komen betreffen de onderlinge ligging van meetkundige objecten, zoals de afstand en de hoek. Het werkterrein kan daarbij zowel het vlak als de ruimte zijn. Meetkunde en algebra zijn belangrijke onderdeel van de schoolwiskunde. 2.2 Cursus inhoud Leeruitkomsten: de mogelijke ligging van twee lijnen en twee vlakken onderscheiden; lijnen beschrijven met een vergelijking en met een vectorvoorstelling; de hoek berekenen tussen lijnen en/of vlakken; stelsels vergelijkingen oplossen, zowel handmatig als met geschikte software; de afstand tussen punten, lijnen en/of vlakken berekenen; het inwendig product berekenen en gebruiken bij het omzetten van een vergelijking in een vectorvoorstelling en andersom; de standaardvergelijkingen bij lijnen, vlakken, cirkels en bollen geven; de verzameling punten die een gelijke afstand hebben tot twee lijnen of twee vlakken bepalen; berekenen of twee lijnen of twee vlakken loodrecht op elkaar staan; parabool, ellips en hyperbool omschrijven als meetkundige plaatsen met een zekere eigenschap (conflictlijnen); van een parabool, een ellips en een hyperbool vergelijkingen opstellen; top, brandpunt en richtlijn van een parabool bepalen; de toppen en brandpunten van een ellips en hyperbool bepalen; Legitimering: SBL 3. Uit de kennisbasis delen van domein 0 en domein 2, met name de categorie Analytische meetkunde. 2.3 Ingangseisen Geen ingangseisen in Osiris geregistreerd 2.4 Kosten en studiematerialen Geen kosten in Osiris geregistreerd Materiaal: Boek (verplicht) : Moderne Wiskunde vwo 4 wiskunde D leerboek; 9789001796730; 10de editie; Noordhoff Boek (aanbevolen) : Moderne Wiskunde vwo 4 wiskunde D uitwerkingenboek; 9789001796952; 10de editie; Noordhoff Boek (verplicht) : Moderne Wiskunde vwo 5 wiskunde D leerboek; 9789001797560; 10de editie; Noordhoff Boek (aanbevolen) : Moderne Wiskunde vwo 5 wiskunde D uitwerkingenboek; 9789001797638; 10de editie; Noordhoff 2.5 Workload Contactduur (uren): 25

Toetsduur (uren): 3 Zelfstudie (uren): 112 Totaal (uren) 140 Het totaal aantal uren is berekend als het aantal EC's (5) maal 28 uur. Het aantal te besteden uren zelfstudie is gelijk aan dit totaal aantal minus de contact- en toetsduren. 2.6 Opmerkingen Geen opmerking in Osiris geregistreerd 2.7 URL cursussite https://cursussen.sharepoint.hu.nl/fe/15/oawi-pvectrmk-12

Titel Beroep 1 Opleidingsvariant Deeltijd Collegejaar 2015-2016 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode OAR-PBEROEP1-15 1.2 Cursusnaam Beroep 1 1.3 Cursusnaam in Engels profession 1 1.4 Aantal EC's 5 European Credits 1.5 Studiefase/niveau D (propedeuse) 1.6 Opleiding (varianten) 1.7 Cursus toegankelijk voor studenten van andere faculteiten? 1.8 Excellentiemogelijkheden? Werkvormen zijn er in Voltijd, Deeltijd Toetsen zijn er in Voltijd, Deeltijd 1.9 Contactpersoon SW Janzing (sabine.janzing@hu.nl) Nee 1.10 Voertaal Nederlands 1.11 Werkvormen: Werkvorm Aanwezigheid verplicht? Frequentie Totale contacttijd in minuten per blok In welke blokken wordt de werkvorm aangeboden? Werkcollege niet verplicht 1 maal per week 840 minuten bij aanvangsblok 1: blok 1 Zelfstudie incl. toetsvoorbereiding: verwachte totaal te besteden tijd in uren 126 1.12 Toetsen: Toetsvorm Resultaatschaal Minimum cijfer Weging (afgerond op hele procenten) Aantal keren dat een toets wordt aangeboden in een collegejaar In welke blokken wordt de toets aangeboden? Dossier Alfanumeriek en numeriek voor IA 5,5 100 2 bij aanvangsblok 1:. blok 1. blok 2

2 Inhoudelijke gegevens 2.1 Cursus doel De belangrijkste taak van een docent is lesgeven in een schoolorganisatie. Om een les/onderwijsactiviteit goed te laten verlopen is het van belang dat deze goed voorbereid en uitgevoerd wordt. Ter afsluiting van de les is het van belang dat er geëvalueerd wordt welke leerresultaten er zijn behaald. In deze cursus maakt de student kennis met de voorbereiding, uitvoering en evaluatie van een les. Ook wordt er ingegaan op de rollen van de docent en begeleiden van het leerproces bij de leerlingen. Er wordt kennisgemaakt met de (mogelijk) toekomstige werkvelden; het voortgezet onderwijs en het beroepsgericht onderwijs. De student krijgt training in zaken als presentatie, stemgebruik, houding en orde houden. Daarnaast wordt in deze module gestart met de ontwikkeling van het onderzoekend vermogen van studenten. De student verwerft basale informatievaardigheden en leert observeren met een bestaand observatie-instrument. Aan het einde van de cursus zal formatief getoetst worden of de student het taalniveau 3F beheerst. Tijdens de cursus wordt gebruik gemaakt van de blended leeromgeving: dit wordt vormgegeven door middel van werkcolleges, hoorcolleges of weblectures, samenwerken binnen leerteams en de HUbl site. Informatie over de inhoud van de cursus, de materialen en de werkwijze is te vinden op de HUbl site. 2.2 Cursus inhoud Learning outcomes De student: 1. beschrijft vanuit zijn rol als toekomstig docent, zijn visie op het begeleiden van het leerproces van zijn toekomstige leerlingen, 2. onderzoekt zijn (mogelijk) toekomstige werkveld en onderkent zijn pedagogisch/didactische taken binnen het VO en Beroepsonderwijs, 3. verwerkt de verschillende onderdelen van het model didactische analyse (beginsituatie, leerdoelen, leerstof, leeractiviteiten, leermiddelen en evaluatie) in een lesplan en verantwoordt alle gemaakte keuzes vanuit de verplichte literatuur, 4. voert een les(onderdeel) uit waarbij hij de uitgangspunten van effectief klassenmanagement toepast, 5. voert een les(onderdeel) uit waarbij de uitgangspunten van directe instructie worden toegepast, 6. voert op de gevraagde methodische en kritische wijze een eenvoudig observatieonderzoek uit, 7. zoekt en vindt in een sterk gestructureerde context Nederlandstalige vakliteratuur waarmee een gegeven onderzoeksvraag beantwoord kan worden en verwerkt dit in de vorm van een eigen geschreven rapportage. In beroep 1 wordt ook aandacht besteed aan de taalvaardigheid van de student. Door middel van formatieve feedback en toetsing krijgt de student zicht op het eigen niveau van schrijven. Indien dit lager is dan minimaal 3F niveau wordt van de student verwacht dit gedurende de propedeuse zelfstandig bij te werken. Leeractiviteiten Deze module wordt aangeboden in de vorm van blended learning. Blended learning is een onderwijsvorm waarbij studenten leren door de combinatie van face-to-face bijeenkomsten, een digitale leeromgeving, leren in een leerteam en leren op de werkplek. Vakinhoud, vakdidactiek en algemene didactiek worden hierbij gekoppeld aan de mogelijkheden van de technologie. De student krijgt hoor- en werkcolleges waarin de bovenstaande doelen behaald worden. Er is in de werkcolleges speciale aandacht voor het trainen en oefenen van een aantal basale docentvaardigheden zoals houding, stemgebruik en presenteren. Thema: Leren Als docent ben je verantwoordelijk voor het leerproces bij je leerlingen. Wat is leren en hoe kun je je leerlingen daarbij begeleiden? Binnen dit thema ontwikkelt de student zijn visie over leren en en zijn visie over zijn toekomstige pedagogische en didactische rol als docent.

Thema: Lesvoorbereiding Binnen dit thema staat het belang en het nut van een lesvoorbereiding centraal. De student ontwikkelt de vaardigheden ten aanzien van een goede lesvoorbereiding. Dit resulteert in het beschrijven van een lesplan waarin de beginsituatie, leerdoelen, werkvormen en directe instructie zijn weergegeven. Thema: Het uitvoeren van een les (onderdeel) Het geven van een les vereist het toepassen van kennis en verschillende vaardigheden door de docent. De bijeenkomsten van deze cursus zijn gericht op het ontwikkelen van vaardigheden ten behoeve van het lesgeven. De volgende items komen tijdens de trainingen aan bod: houding, leerklimaat, rollen van de leraar, lesorganisatie, klassenmanagement, directe instructie, werkvormen, activeren, begeleiden en motiveren van leerlingen, controleren en evalueren van leerdoelen. Thema: Het Nederlandse onderwijssysteem: VO/ Beroepsonderwijs De student doet kennis op over de (toekomstige) werkplek: het Nederlandse onderwijssysteem. Het betreft de hele breedte van het tweedegraadsgebied: algemeen voortgezet onderwijs (AVO) en het beroepsonderwijs (VMBO/MBO). Thema: Onderzoekend vermogen Binnen de leerlijn Beroep ontwikkelt de student zijn onderzoekend vermogen. Tijdens deze fase komt het uitvoeren van een voor gestructureerd observatieonderzoek aan bod. Dit observatieonderzoek is gericht op het lesgeven door (toekomstige) leraren. De observaties vinden plaats tijdens de bijeenkomsten. Daarnaast wordt aandacht besteed aan de eerste basale kennis wat betreft informatievaardigheden. De student leert in een gestructureerde context om Nederlandstalige literatuur te zoeken met behulp van zoekmachines om daarmee een gegeven onderzoeksvraag te kunnen beantwoorden. Deze literatuur wordt verwerkt in een inleiding rondom het Nederlandse onderwijssysteem. Vaardigheden: 1. Het maken van een lesvoorbereiding 2. Het uitvoeren van een (les)onderdeel waarbij de volgende vaardigheden centraal staan: spreekvaardigheid, het geven van uitleg/instructie, het gebruik van onderwijsleermiddelen, het begeleiden van gesprekken in de groep, orde houden, lesorganisatie en het evalueren van leerresultaten. 3. Observeren. 4. Informatievaardigheid 5. Schrijfvaardigheid op minimaal 3F niveau Toetsen en beoordelingscriteria De cursus wordt afgesloten door middel van een dossier. Het dossier bestaat uit: a) Een inleiding waarin de student vanuit zijn rol als toekomstig docent, zijn visie op het begeleiden van het leerproces van zijn toekomstige leerlingen beschrijft en zijn (mogelijk) toekomstige werkveld onderzoekt. b) Een lesplan, aangevuld met toelichting en onderbouwing van de gemaakte keuzes. c) Een terugblik op de gegeven les en de leerwinst, inclusief feedback aan de hand van het observatieonderzoek en verantwoord vanuit de literatuur. Het dossier wordt beoordeeld op basis van een rubric (zie studiehandleiding) en moet ingeleverd worden binnen WinVision. Het dossier dient ten minste te worden afgesloten met een 5,5. 1e Toetsmoment in de tentamenweek aan het einde van de onderwijsperiode(s) van de cursus. 2e Toetsmoment (herkansing) in de tentamenweek van de periode volgend op de periode waarin het 1e toetsmoment was. Kennisbasis SBL-competenties: 1,2,3,4 en 7 Competentie 8 Generieke kennisbasis: 1.1 Het concept leren 1.2 Visies op leren 1.4 Leerling kenmerken 2.1 Didactische analyse 2.2 Leerdoelen en instructiemodellen

2.3 Vormgeven van leerprocessen 3.1 Communicatiemodellen 3.3 Groepsdynamica 6.1 Werken aan eigen professionele ontwikkeling 6.2 Praktijkonderzoek 7.1 Nederlandse Onderwijssysteem Addendum kennisbasis ICT: 3.1 Informatievaardigheden Addendum kennisbasis beroepsgericht onderwijs: 6.1 Werken aan eigen professionele ontwikkeling 7.1 Nederlandse Onderwijssysteem 2.3 Ingangseisen Geen ingangseisen in Osiris geregistreerd 2.4 Kosten en studiematerialen Geen kosten in Osiris geregistreerd Materiaal: Boek (verplicht) : Ettekoven,S & Hooiveld, J.(2015). Leren en onderwijzen. Groningen/Houten: Noordhoff Boek (verplicht) : Slooter, M. (2010). De vijf rollen van de leraar. Amersfoort: CPS. Boek (verplicht) : Donk, C. van der & Lanen, B. van (2013). Praktijkonderzoek in de school. Bussum: Coutinho. Boek (verplicht) : Poelmans, P. & Severijnen, O. (2013). De APA-richtlijnen. Over literatuurverwijzing en onder-zoeksrapportage. Bussum: Coutinho. Boek (verplicht) : Gruwel-Brand, S. & Wopereins, I. (2010). Word informatievaardig! Groningen: Noordhoff. 2.5 Workload Contactduur (uren): 14 Toetsduur (uren): niet geregistreerd Zelfstudie (uren): 126 Totaal (uren) 140 Het totaal aantal uren is berekend als het aantal EC's (5) maal 28 uur. Het aantal te besteden uren zelfstudie is gelijk aan dit totaal aantal minus de contacten toetsduren. 2.6 Opmerkingen Geen opmerking in Osiris geregistreerd 2.7 URL cursussite Geen cursus-site in Osiris geregistreerd

Titel Beroep 2 Opleidingsvariant Deeltijd Collegejaar 2015-2016 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode OAR-PBEROEP2-15 1.2 Cursusnaam Beroep 2 1.3 Cursusnaam in Engels profession 2 1.4 Aantal EC's 5 European Credits 1.5 Studiefase/niveau D (propedeuse) 1.6 Opleiding (varianten) 1.7 Cursus toegankelijk voor studenten van andere faculteiten? 1.8 Excellentiemogelijkheden? 1.9 Contactpersoon Werkvormen zijn er in Voltijd, Deeltijd Toetsen zijn er in Voltijd, Deeltijd Nee 1.10 Voertaal Nederlands 1.11 Werkvormen: CA Schouten (tel. 06-53787594) (christina.schouten@hu.nl) Werkvorm Aanwezigheid verplicht? Frequentie Totale contacttijd in minuten per blok In welke blokken wordt de werkvorm aangeboden? Werkcollege niet verplicht 1 maal per week 1680 minuten bij aanvangsblok 3: blok 3 bij aanvangsblok 4: blok 4 Zelfstudie incl. toetsvoorbereiding: verwachte totaal te besteden tijd in uren 126 (bij alle aanvangsblokken) 1.12 Toetsen: Toetsvorm Resultaatschaal Minimum cijfer Weging (afgerond op hele procenten) Aantal keren dat een toets wordt aangeboden in een collegejaar In welke blokken wordt de toets aangeboden? toets Numeriek 1 decimalen 5,5 25 4 bij aanvangsblok 3:. blok 3. blok 4 bij aanvangsblok 4:. blok 4. blok 5 toets Numeriek 1 decimalen 5,5 75 4 bij aanvangsblok 3:. blok 3. blok 4 bij aanvangsblok 4:. blok 4. blok 5

2 Inhoudelijke gegevens 2.1 Cursus doel Korte omschrijving In deze module leert de student over de ontwikkeling van de mens tijdens de adolescentie (10-22 jaar). In deze periode ontwikkelt iemand zijn vermogen om emoties en impulsen te controleren, verwerft autonomie ten opzichte van ouders en leeftijdsgenoten, is er een toenemend inlevingsvermogen in de ander en een toenemend gevoel van verantwoordelijkheid voor zichzelf en anderen. Kortom, iemand verwerft zich in deze periode een eigen identiteit. We besteden aandacht aan diverse aspecten van adolescentieontwikkeling. Wat gebeurt er biologisch, hoe ontwikkelt het brein zich? Wat speelt er op cognitief vlak? Hoe verloopt de psycho-sociale en morele ontwikkeling? Welke rol spelen het gezin, leeftijdsgenoten, de maatschappelijke en culturele context waarin een jongere groot wordt? Daarnaast staan we stil bij de verschillen die er zijn tussen leerlingen. Welke verschillen zijn er tussen jongens en meisjes?welke verschillen spelen een rol bij adolescenten met verschillende achtergronden? De student leert in deze module de belangrijkste theorieën en modellen op deze gebieden kennen. In de module hebben we ook oog voor de wijze waarop een docent om kan gaan met deze diversiteit bij en tussen leerlingen. Daarbij is de eigen inbreng van de docent van belang: vanuit welke grondhouding geeft hij invulling aan zijn rol als docent? Welke vaardigheden zet hij in bij de interactie met zijn leerlingen? Op welke wijze weet hij aan te sluiten bij de ontwikkeling van zijn leerlingen, en wat draagt hij bij aan een prettig klasklimaat? 2.2 Cursus inhoud Learning outcomes De student kan. 1. vanuit diverse actuele bronnen (film, literatuur, onderzoeksgegevens, etc.) een beeld geven van de diversiteit in gedrag en belevenissen van adolescenten in de vorm van een adolescentenportret. 2. gedrag van adolescenten analyseren aan de hand van de belangrijkste kennis en theoreën rondom de cognitieve, morele, seksuele, biologische en persoonlijkheidsdanwel identiteits-ontwikkeling. 3. de invloed van verschillende ecologische systemen, zoals genoemd in de theorie van Bronfenbrenner, op het gedrag van adolescenten omschrijven. 4. omschrijven hoe docenten in hun interactie met leerlingen rekening kunnen houden met verschillende aspecten van de ontwikkeling van de adolescent. 5. omschrijven hoe de verschillende egoposities uit de transactionele analyse een rol kunnen spelen bij de interactie tussen docent en leerling. 6. voorbeelden geven hoe je als docent rekening kan houden met de implicaties van de ontwikkeling van adolescenten bij het creëren van een positief leerklimaat. 7. op methodische wijze een eenvoudig onderzoek met behulp van interviews uitvoeren naar de belevingswereld van jongeren in het onderwijs. 8. in een gesprek met een adolescent zorgdragen voor veiligheid door het gesprek op een prettige wijze in te leiden, duidelijkheid te geven omtrent het gebruik van opgedane informatie en een open houding aan te nemen. 9. in een gesprek de adolescent openheid bij de adolescent bevorderen door vaardigheden toe te passen als valideren, actief luisteren, open vragen stellen, doorvragen, aansluiten bij (de bewoordingen van) de leerling en samenvatten. 10. Nederlandse vakliteratuur zoeken en vinden in de context van een eenvoudig onderzoek naar de belevingswereld van jongeren 11. een adolescentenportret schrijven dat qua leesbaarheid, spelling, interpunctie en grammatica voldoet aan 4F niveau. Leeractiviteiten Deze module wordt aangeboden in de vorm van blended learning. Blended learning is een onderwijsvorm waarbij studenten leren door de combinatie van face-to-face bijeenkomsten, een digitale leeromgeving, leren in een leerteam en leren op de werkplek. Vakinhoud, vakdidactiek en algemene didactiek worden hierbij gekoppeld aan de mogelijkheden van de technologie. Je krijgt 2 uur in de week een werkcollege waarin je de stof verwerkt en leert toepassen op casussen. De volgende thema s komen aan bod:

Thema: identiteitsontwikkeling Je leert wat identiteit is en welke ontwikkeling een adolescent doormaakt op biologisch, cognitief en psycho-sociaal gebied. Je leert dat de puberteit onderdeel is van een veel groter geheel en over het algemeen veel minder heftig en moeilijk (Sturm und Drang) is dan dat er algemeen gedacht wordt. Daarnaast bekijken we de adolescentieontwikkeling in de bredere context van de omgeving waarin een adolescent opgroeit. Deze omgeving heeft een sociaal (gezin en leeftijdsgenoten), een historisch, cultureel en maatschappelijk aspect. De belangrijkste theorieën komen hierbij aan bod en je leert deze herkennen in casuïstiek. Ook bekijk je in hoeverre je je eigen ontwikkeling herkent in de theorie die aangeboden wordt. Thema: verschillen Als we kijken naar theorieën rondom adolescentieontwikkeling is het belangrijk je te blijven realiseren dat de groep leerlingen die je lesgeeft een som der delen is. Ondanks dat er allerlei ideeën zijn over hoe adolescenten zich in het algemeen ontwikkelen zijn er veel verschillen op individueel niveau. De ene jongere is de andere niet. Je leert welke verschillen er zijn in de ontwikkeling van jongens en meisjes, welke culturele verschillen er zijn tussen verschillende etnische en sociaal-economische groepen en hoe verschillend leerlingen zijn binnen het MBO (niveau 1-4) en VMBO/HAVO/VWO. Thema: groepsontwikkeling Leerlingen bevinden zich voor jou altijd in een groep. Je leert daarom in deze module hoe een groep zich ontwikkelt en welke rollen leerlingen kunnen spelen in een groep. Hoe kun je daarmee als docent omgaan? We maken dat in deze module concreet door in te gaan op de thema s orde en klassenmanagement en de manier waarop je dat als docent kunt aanpakken. Thema: communicatie Als docent ben je voortdurend in interactie met je leerlingen. Het is belangrijk om daarin je zelf goed te leren kennen en te begrijpen welke invloed dit heeft op de manier waarop je communiceert met leerlingen. Daarom leer je in deze module de basis van het model van de transactionele analyse. Deze basis wordt in volgende modules verder uitgewerkt. Je leert in deze module de vaardigheid van luisteren, samenvatten en doorvragen in een gesprek zonder dat je meteen je oordeel, mening of advies aan een leerling geeft. Thema: interviewonderzoek Binnen de leerlijn Beroep ontwikkelt de student zijn onderzoekend vermogen. In deze module komt het uitvoeren van een onderzoek met behulp van interviewen aan bod. Je leert om op een goede manier te interviewen, de data van een interview te analyseren en hierover te rapporteren. Het onderzoek is gericht op de belevingswereld van jongeren vroeger of nu op het gebied van een keuze die je maakt uit een aantal aangeboden thema s. Toetsen en beoordelingscriteria Deze cursus wordt afgerond met een adolescentenportret en een onderzoeksverslag. Deze wordt beoordeeld op basis van een rubric (zie studiehandleiding) en moet ingeleverd worden binnen WinVision. Beide onderdelen dienen ten minste te worden afgesloten met een 5,5. De weging voor het totaalcijfer is 75/25. 1 e Toetsmoment in de tentamenweek aan het einde van de onderwijsperiode(s) van de cursus. 2 e Toetsmoment (herkansing) in de tentamenweek van de periode volgend op de periode waarin het 1 e toetsmoment was. Kennisbasis SBL-competenties: 1,2,4 en 7 Competentie 8 Generieke kennisbasis: 1.3 Cognitie, werking van de hersenen en leren 1.4 Leerlingkenmerken 3.1 Mentale modellen bij communicatie 3.2 Gespreksvoering 3.3 Groepsdynamica 4.1 Identiteitsontwikkeling van de adolescent 4.2 Morele ontwikkeling van de adolescent 4.3 Adolescent en seksualiteit 6.1 Werken aan de eigen professionele ontwikkeling 6.2 Praktijkonderzoek