ALGEMENE INFORMATIECYCLUS PROGRAMMA CYCLUS 9 (NOVEMBER/DECEMBER 2015) DEEL I: VORMING WEEKEND 1 VAN ZATERDAG 31/10/2015 OM 08u30 TOT ZONDAG 01/11/2015 OM 18u00 WEEKEND 2 VAN ZATERDAG 14/11/2015 OM 09u00 TOT ZONDAG 15/11/2015 OM 18u00 WEEKEND 3: VAN ZATERDAG 28/11/2015 OM 09u00 TOT ZONDAG 29/11/2015 OM 18u00 WEEK END 4 VAN ZATERDAG 12/12/2015 OM 09u00 TOT ZONDAG 13/12/2015 OM 19u00 PLAATS: SQUARE BRUSSELS MEETING CENTRE RAVENSTEINSTRAAT 2, 1000 BRUSSEL DEEL II : EXAMEN MONDELING EXAMEN :08/01/2016 (AVOND) OF 09/01/2016 OF 10/01/2016 (OVERDAG) OF 14/01/2015(AVOND) OF 15/01/2015 OF 16/01/2015 (OVERDAG)
DEEL I : VORMING Procesbegeleiders: Jos COUMANDS en Wim NIJSSEN voor de Nederlandstalige groep en Chafik ALLAL en Marie VANHAUW voor de Franstalige groep. WEEKEND 1 ZATERDAG 31/10/2015 08u30 09u00 Onthaal Zaal 205 De procesbegeleiders, Jos COUMANS en Wim NIJSSEN en de logistiek medewerker Octavia KINT staan in voor het onthaal van de deelnemers en zorgen voor de eerste praktische regelingen. 09u00 09u45 IJsbreker: Fotodating Zaal 205 + gang De deelnemers leren elkaar kennen en ontdekken wat anderen verstaan onder mondiale uitdagingen en actief mondiaal burgerschap. 09u45 10u15 Inleiding tot de infocyclus Het Infocyclusteam van BTC verwelkomt de deelnemers en geeft toelichting bij de doelstellingen van het programma. 10u15 10u30 Koffiepauze 10u30 12u30 Internationale samenwerking? Deze sessie vormt een inleiding op het concept internationale samenwerking/ontwikkelingssamenwerking. Via discussies en beeldmateriaal wordt ingegaan op (1) de wijze waarop ontwikkelingssamenwerking en ontwikkelingslanden worden weergegeven in campagnes, (2) wat internationale samenwerking behelst; (3) de globale trends die de huidige internationale samenwerking beïnvloeden; (4) belangrijkste spelers binnen internationale samenwerking; en (5) recente visies op internationale samenwerking. Tom DE BRUYN, onderzoeker bij HIVE KULeuven, zal deze sessie verzorgen. 12u30 Maaltijd Zaal 205 2
13u30 14u45 Kennismaking en introductie visies op ontwikkeling Vast lokaal De deelnemers en de procesbegeleiders van de kleine groepen maken kennis met elkaar. De deelnemers ontdekken op een participatieve manier waar de volgende les zal over gaan. 14u45 15u00 Koffiepauze Zaal 205 15u00 17u00 Visies op ontwikkeling in een historisch kader Gérard VAN BILZEN, voormalig Hoofd van de Afdeling Opleidingen van EuropeAid, geeft een overzicht van verschillende opvattingen over ontwikkeling, doelstellingen (open en verborgen), en ontwikkelingsparadigma s doorheen de tijd. Verschillende ontwikkelingsdenkers zullen hierbij aan de orde komen. Ontwikkelingen zullen geplaatst worden binnen een breder historisch kader en mogelijke toekomstige scenario s zullen aan de orde komen. De presentatie is gebaseerd op zijn boek The Development of Aid. ZONDAG 01/11/2015 9u00 10u15 Kennismaking met actoren en beleid Vast Lokaal De deelnemers verkennen samen met de begeleiders het beleid en de praktijk van een aantal actoren die betrokken zijn bij mondiale uitdagingen. 10u15 10u30 Koffiepauze Zaal 205 10u30 12u30 Inleiding tot de Belgische Ontwikkelingssamenwerking Paul VERLE, Head of the department sector and thematic expertise, schetst tijdens deze presentatie het algemene kader waarbinnen de Belgische ontwikkelingssamenwerking opereert en geeft een overzicht van de belangrijkste actoren. 12u30 Maaltijd Zaal 205 13u30 15u00 Keuze tussen verschillende actoren Humanitaire actoren bij natuurrampen Jaarlijks worden er wereldwijd honderden miljoenen mensen getroffen door natuurrampen, crisissen en conflicten. Maar wie zijn nu die humanitaire organisaties die te hulp schieten? Wanneer komen ze in actie? En 3
hoe gaan ze te werk? Tijdens deze les geeft Luc HUMBLE, coördinator Humanitaire Hulpverlening bij het Rode Kruis Vlaanderen, je een blik achter de schermen van de wereld van de humanitaire hulp. Je krijgt een beter inzicht in de principes, mechanismen en actoren en we ontkrachten een aantal hardnekkige mythes over humanitaire hulp. Of EU en Ontwikkelingssamenwerking: Zaal 206 kenmerken, innovaties en uitdagingen Alfonso MEDINILLA, Policy Officer bij het European Centre for Development Policy Management (ECDPM), focust op de relaties van de EU met de ontwikkelingslanden met een bijzondere aandacht voor Afrika. Er wordt dieper ingegaan op de politieke en institutionele hervormingen van de EU in het kader van het Lissabon Verdrag die de EU in staat zou moeten stellen om een meer prominente rol te spelen op het wereldtoneel. De innovaties en de uitdagingen van het Europese externe en ontwikkelingsbeleid worden onder de loep genomen, met name in haar relaties met Afrika. 15u00 15u15 Koffiepauze Zaal 205 15u15 16u45 Keuze tussen verschillende actoren NGO's Annemie DEMEDTS, medewerkster van de ngo-federatie (Vlaamse beroepsvereniging van ngo s voor ontwikkelingssamenwerking) kadert het belang en de rol van ngo s in sociale verandering. Na een korte inleiding die het landschap van de +100 Belgische ngo s schetst, bespreken we een aantal voorbeelden hoe ngo s werken en hoe ze zich verhouden tot andere actoren in ontwikkelingssamenwerking (o.a. de overheid en private sector). Een kritische blik op de toekomst wordt niet geschuwd en de deelnemers worden uitgenodigd om mee te reflecteren. Of De 4e pijler onder de loep Zaal 206 Ontwikkelingssamenwerking is een huis met vele kamers. In dat huis zijn 4de pijlerinitiatieven relatief nieuwe bewoners met hun eigen specificiteit. Het zijn Vlamingen die zelf de handen uit de mouwen steken voor het Zuiden. Tijdens deze interactieve sessie geeft Luc CALLAERTS, Ondersteuner 4de Pïjlerinitiatieven bij 11.11.11, je een beeld van de diversiteit van de 4de pijler. Kenmerken, sterktes en valkuilen van de 4de pijler worden bekeken en de 4de pijler krijgt een plaats binnen het landschap van ontwikkelingssamenwerking. De sessie wordt afgesloten met een groepsdiscussie. 4
16u45 17u00 Pauze Zaal 205 17u00 18u00 Reflectie en verwerking Vast Lokaal Tijdens deze interactieve sessie worden de deelnemers uitgenodigd om samen met de procesbegeleiders verder van gedachten te wisselen over de behandelde onderwerpen. WEEKEND 2 ZATERDAG 14/11/2015 THEMADAG MONDIALE PUBLIEKE GOEDEREN: KEUZE 1: VOEDSEL EN DUURZAME LANDBOUW 9u00 12u00 Inleefatelier Bolivië Oxfam In dit levensgroot driedimensionaal decor van 300m² wordt de negatieve impact van de klimaatverandering op de voedselveiligheid in Bolivia belicht. Ondanks de bescheiden ecologische voetafdruk die Bolivia achterlaat, is het één van de grootste slachtoffers van de klimaatverandering. De deelnemers kruipen via een inleefspel in de huid van de Bolivianen en nemen deel aan een klimaattop over de rechten van Moeder Aarde. Ook de alternatieven die door de bevolking aangereikt worden komen aan bod, zoals een duurzame, familiale en solidaire landbouw. Elie MARECHAL van Oxfam, verzorgt deze sessie. 12u30 Maaltijd Zaal 100 13u30 15u00 Internationale uitwisselingen tussen landbouwledenorganisaties Zaal 214&216 Trias werkt aan versterking van ledenorganisaties van landbouwers en kleine ondernemers zodat capaciteiten, inkomen en het zelfbeeld van de leden verhogen. In democratische ledenorganisaties krijgen landbouwers, en vooral vrouwen en jongeren, een stem zodat hun samenleving landbouw en voedselzekerheid bevorderen. Uitwisseling van expertise, ervaringen en strategieën op vraag van en tussen ledenorganisaties in ontwikkelingslanden en België biedt kansen voor versterking van deze ledenorganisaties, sensibilisering en engagement van een netwerk. Deze sessie zal worden begeleid door Jeroen WECKHUYSEN, Noord Zuid adviseur Trias bij TRIAS NGO. 15u00 15u15 Koffiepauze Zaal 100 5
15u15 17u15 Landbouw, voeding en globalisering Zaal 214&216 Landbouw en voeding staan opnieuw centraal in het duurzaamheidsdebat. 70% van het voedsel wereldwijd wordt geproduceerd door familiale landbouw. Maar ook 70-75 % van hen die met minder dan 1,25 US $ moeten rondkomen zijn boeren. 75 % van het waterverbruik gaat naar irrigatie, onze voedselsystemen nemen de helft van de CO² uitstoot voor hun rekening, de milieulast van landbouw is hoog. De wereldbevolking gaat naar 9 miljard, vleesproductie stijgt in opkomende economieën. De complexiteit van het voedselsysteem vereist systeemdenken en actie van zowel overheden, private sector, maatschappelijke actoren en burgers. Saartje BOUTSEN, Project coordinator Inclusive Modern Markets bij Vredeseilanden, verzorgt deze sessie. 17u15 17u30 Pauze Zaal 100 17u30 18u00 Reflectie en verwerking Zaal 214&216 Tijdens deze interactieve sessie worden de deelnemers uitgenodigd om samen met de procesbegeleiders verder van gedachten te wisselen over de behandelde onderwerpen. ZATERDAG 14/11/2015 THEMADAG MONDIALE PUBLIEKE GOEDEREN: KEUZE 2: GRONDSTOFFEN 9u00 10u15 Kennismaking met het thema Grondstoffen Zaal 213 De deelnemers ontdekken op een participatieve manier waar de volgende sessies zullen over gaan. 10u15 10u30 Koffiepauze Zaal 100 10u30 12u30 Grondstoffen: van vitaal belang Zaal 213 Grondstoffen zijn van vitaal belang. We eten ze, we maken er kleren van, we bouwen er steden mee, die ook op grondstoffen draaien. Met dit thema gaan we aan de slag. We bekijken welke grondstoffen er zijn. We zoeken uit waar ze vandaan komen, en reconstrueren de keten tot bij de consument. Zo identificeren we ook de actoren en hun respectievelijke belangen, en staan we stil bij de praktijken die deze sector tekenen. Hij ondervindt schokken maar brengt ook schokken teweeg. 80% van de grondstoffen bedient een minderheid van de mensheid. Terwijl de wereldbevolking groeit. Zo te zien staat er voor onze grondstoffen veel op het spel. Deze sessie wordt verzorgd door Raf CUSTERS, onderzoeker en journalist bij GRESEA (Groupe de Recherche pour une Stratégie Economique Alternative). 12u30 Maaltijd Zaal 100 6
13u30 15u00 Uw GSM is goud waard voor Noord en Zuid Zaal 213 CATAPA werkt met een 350-tal jonge Belgische, internationale en Latinovrijwilligers in 76 project- en werkgroepen. CATAPA noemt zich een nieuwe sociale en ecologische beweging die met een participatieve en geïntegreerde aanpak werkt aan andersglobalisering en duurzame ontwikkeling. CATAPA focust hierbij op de problematiek van mijnbouwconflicten in Latijns-Amerika. Daan JANSSENS, oprichter en beleidscoördinator van CATAPA vzw, verzorgt deze sessie. 15u00 15u15 Koffiepauze Zaal 100 15u15 16u45 De uitdagingen voor een transitie naar duurzaam materialenbeheer Zaal 213 Wereldwijde schaarsheid en milieuschade dwingen ons om duurzamer met materialen om te gaan. Deze sessie gaat in op vier sleutelaspecten voor duurzaam materialenbeheer: de nood aan duurzaam materialenbeheer en bijhorend beleid, de milieu-impact van het Europees materialenverbruik waarbij ontginning grotendeels buiten Europa gebeurt, de economische incentives die nodig zijn om meer duurzaamheid in ons gedrag te krijgen, en de export van afval en tweedehandsgoederen zoals elektronica en auto s naar Afrika. Maarten DUBOIS, medewerker Ernst & Young en KU Leuven, verzorgt deze sessie. 16u45 17u00 Pauze Zaal 100 17u00 18u00 Reflectie en verwerking Zaal 213 Tijdens deze interactieve sessie worden de deelnemers uitgenodigd om samen met de procesbegeleiders verder van gedachten te wisselen over de behandelde onderwerpen. ZONDAG 15/11/2015 : Themadag: Armoede en Ongelijkheid 9u00 10u15 Kennismaking met het thema Armoede en Ongelijkheid Vast Lokaal De deelnemers ontdekken op een participatieve manier waar de volgende sessies zullen over gaan. 10u15 10u30 Pauze Zaal 100 10u30 12u30 Ongelijkheid en armoede in de wereld Zaal 214&216 In deze sessie gaan we in op de meting van armoede en ongelijkheid. Hoe doen we dit? Wat is het verschil tussen het meten van armoede en van ongelijkheid? Hoe groot is de ongelijkheid in de wereld? Meten we 7
tussen landen of tussen mensen? Hoe zijn ongelijkheid en armoede geëvolueerd de laatste decennia? Dr. Gerlinde VERBIST, Centrum voor Sociaal Beleid - Universiteit Antwerpen, verzorgt deze sessie. 12u30 Maaltijd Zaal 100 13u30 15u00 Groep Rood Sociale bescherming als hefboom voor ontwikkeling Zaal 214&216 Terwijl in Europa sociale bescherming onder druk komt te staan door allerhande besparingen, geraakt men op het internationale toneel overtuigd van het belang van goed uitgebouwde systemen van sociale bescherming. Verschillende internationale instellingen schuiven althans in woorden - sociale bescherming naar voren als een interessant mechanisme van armoedebestrijding. Een belangrijke stap vooruit, al is de invulling van het concept voor de ene al wat ambitieuzer, radicaler of universeler dan voor de andere. In deze sessie gaan we dieper in op wat universele sociale bescherming inhoudt, en wat het kan betekenen vanuit een ontwikkelingsperspectief. Liesbet VANGEEL, beleidsmedewerkster FOS, zal deze sessie verzorgen. 13u30 15u00 Groep Groen Oorzaken en gevolgen van armoede en ongelijkheid Zaal 213 In deze sessie gaan we op zoek naar de oorzaken en gevolgen van ongelijkheid. We tonen hoe ongelijkheid geen onvermijdelijk gegeven is, maar het gevolg van bewuste politieke keuzes. We onderbouwen dit door analyses van academici zoals Stiglitz en Piketty, maar gaan ook op zoek naar concrete voorbeelden uit de praktijk. We zoomen daarbij in op de impact van structurele aanpassingsprogramma s op ongelijkheid enerzijds, en het fiscaal beleid anderzijds, zowel in Europa als ontwikkelingslanden. Maaike VANMEERHAEGHE, Campagnemedewerker ongelijkheid & eerlijke belastingen bij Oxfam-Solidariteit, zal deze sessie verzorgen. 15u00 15u15 Koffiepauze Zaal 100 15u15 16u45 Groep Rood Oorzaken en gevolgen van armoede en ongelijkheid Zaal 214&216 Maaike VANMEERHAEGHE herneemt dezelfde sessie. 15u15 16u45 Groep Groen Sociale bescherming als hefboom voor ontwikkeling Zaal 213 Liesbet VANGEEL herneemt dezelfde sessie. 8
16u45 17u00 Pauze Zaal 100 17u00 18u00 Reflectie en verwerking Vast Lokaal Tijdens deze interactieve sessie worden de deelnemers uitgenodigd om samen met de procesbegeleiders verder van gedachten te wisselen over de behandelde onderwerpen. WEEKEND 3 ZATERDAG 28/11/2015 : Themadag: Keuze 1 Economie en Handel 9u00 10u15 Kennismaking met het thema Economie en Handel De deelnemers ontdekken op een participatieve manier waar de volgende sessies zullen over gaan. 10u15 10u30 Koffiepauze Zaal 205 10u30 12u30 De bouwstenen van een geglobaliseerde economie Hoe werkt een economie? Wat zijn de belangrijkste spelers? Welke rol spelen handel en buitenlandse investeringen? Astrid SNEYERS, doctoraal onderzoeker bij LICOS (KU Leuven), geeft tijdens deze sessie een eerste aanzet tot antwoord op deze vragen. Eerst wordt de rol van huishoudens, bedrijven en de overheid aangehaald en wordt er nagedacht hoe een economie te organiseren. Daarna is er ruimte om aan de hand van de documentaire Around the World with Joe Stiglitz te discussiëren over de voor- en nadelen van internationale handel en buitenlandse investeringen. 12u30 Maaltijd Zaal 205 13u30 15u00 Duurzame ICT4D-projecten die bijdragen aan circulaire economie dmv internationale samenwerking In onze huidige maatschappij is het haast onmogelijk om toegang tot ICT weg te denken. ICT is dan ook een belangrijke katalysator voor de ontwikkeling van een hedendaagse samenleving. Close the Gap tracht de 9
digitale kloof te dichten tussen Noord en Zuid met behulp van kwaliteitsvolle gedoneerde ICT materiaal die een tweede leven krijgen in verschillende sociale projecten in het Zuiden. Om een negatieve impact aan het einde van het 2e leven te vermijden, zet Close the Gap s zusterorganisatie WorldLoop zich in om op milieuvriendelijke wijze het materiaal te ontmantelen en te recycleren en zo terug in de economische kringloop op te nemen. Onze goed gecoördineerde samenwerking met de lokale partners toont aan dat het macrobegrip circulaire economie vandaag de dag op micro-niveau werkelijk mogelijk is. Aurély LUZOLELE, Junior Project Manager bij Close The Gap, verzorgt deze sessie. 15u00 15u15 Koffiepauze Zaal 205 15u15 16u45 Creating shared value voor bedrijven met Fairtrade 70% van de mensen die leven met minder dan 2 dollar per dag zijn actief in de landbouw. Fairtrade biedt hen de kans om via hun landbouwactiviteiten hun toekomst in eigen handen te nemen en uit de armoede te geraken. Tegelijk schuiven bedrijven in het Noorden op van puur filantropisch gedrag naar creating shared value. Wat betekent dit en waar speelt Fairtrade een rol? Aan de hand van enkele case studies gaat Karlien Wouters, communication & policy manager van Fairtrade Belgium, in op de rol die bedrijven kunnen spelen op vlak van ontwikkelingssamenwerking. Karlien WOUTERS, Communication & policy manager, geeft deze sessie. 16u45 17u00 Pauze Zaal 205 17u00 18u00 Reflectie en verwerking Vast Lokaal Tijdens deze interactieve sessie worden de deelnemers uitgenodigd om samen met de procesbegeleiders verder van gedachten te wisselen over de behandelde onderwerpen. 10
ZATERDAG 28/11/2015: Themadag: Keuze 2: Mondiale financiële stromen 9u00 10u15 Kennismaking met het thema Mondiale financiële stromen Zaal 206 De deelnemers ontdekken op een participatieve manier waar de volgende sessies zullen over gaan. 10u15 10u30 Pauze Zaal 205 10u30 12u30 Mondiale financiële stromen Zaal 206 Vanuit ontwikkelingsperspectief moet een goed werkend internationaal monetair en financieel systeem ervoor zorgen dat mondiale financiële stromen gaan naar waar ze het meest nodig zijn zonder dat ze in het ontvangende land (of mondiaal) financiële crisissen veroorzaken. In deze uiteenzetting toont Danny CASSIMON, economist en hoogleraar aan het Instituut voor Ontwikkelingsbeleid en -beheer (IOB) van de Universiteit Antwerpen, in eerste instantie aan waarom zo weinig van de mondiale stromen spontaan naar minder-ontwikkelde landen gaan, en wat de ontvangende landen zelf en officiële ontwikkelingshulporganisaties, zoals de Wereldbank, (kunnen) doen om dit te verbeteren. De evolutie van de mondiale financiële stromen wordt tevens gekaderd binnen de huidige werking van het internationaal monetair systeem, en de sleutelrol van de VS (en de dollar) daarin. Tenslotte schetsen we de rol van organisaties zoals het IMF in het vermijden dat dit alles leidt tot (mondiale) financiële crisissen. 12u30 Maaltijd Zaal 205 13u30 15u00 Bankieren voor de samenleving Zaal 206 De maatschappelijke impact van de financiële sector wordt steeds nadrukkelijker tegen het licht gehouden. Politici, burgers, het middenveld en de sector zelf streven naar een duurzame en verantwoordelijke sector. Kernelementen daarbij zijn stabiliteit, dienstverlening en gezonde rentabiliteit. Dit impliceert een focus op de kerntaken enerzijds en transparantie en een kritisch blik op de eigen bedrijfsvoering anderzijds. De sessie wil een algemeen beeld geven van de verschillende manieren waarop de financiële sector een impact heeft op de samenleving. Er wordt ingegaan op haar rol in de economie, haar rol als werkgever en haar indirecte impact via beleidskeuzes rond producten en diensten. Tom VAN DEN BERGHE, CSR Manager bij Febelfin Vzw, zal deze sessie verzorgen. 15u00 15u15 Koffiepauze Zaal 205 11
15u15 16u45 Microfinanciering en Zaal 206 ontwikkelingssamenwerking Kurt MOORS, Programma-coördinator van BRS VZW, neemt de deelnemers mee op reis door het verscheiden landschap van microfinanciering en laat ze kennis maken met de ontwikkelingsrelevantie van microfinanciering en coöperaties. Hij toont niet alleen de mooie hoofdwegen maar ook de mogelijke valkuilen en duistere zijwegen. 16u45 17u00 Pauze Zaal 205 17u00 18u00 Reflectie, verwerking en groepswerk Vast Lokaal Tijdens deze interactieve sessie worden de deelnemers uitgenodigd om samen met de procesbegeleiders verder van gedachten te wisselen over de behandelde onderwerpen. Ook wordt er aandacht besteed aan de voorbereiding van het groepswerk. ZONDAG 29/11/2015 : Themadag: Rechten en Ontwikkeling 9u00 10u15 Kennismaking met het thema Rechten en Ontwikkeling De deelnemers ontdekken op een participatieve manier waar de volgende sessies zullen over gaan. 10u15 10u30 Pauze Zaal 205 10u30 12u30 Ontwikkeling vanuit mensenrechtenperspectief In deze sessie staan we stil bij inhoud, mechanismen en ratio van het internationaal recht van de rechten van de mens, met uiteraard aandacht voor de voortdurend opborrelende vragen en kritische bedenkingen die mensenrechten uitlokken op o.a. ethisch en (inter)cultureel vlak. Samen onderzoeken we de betekenis die een mensenrechtenbenadering kan hebben voor ontwikkeling en ontwikkelingssamenwerking: welke concrete meerwaarde heeft het mensenrechtenkader voor de menselijke ontwikkeling in de praktijk? En hoe kunnen we de SDGs analyseren vanuit een mensenrechtenperspectief? Fiona ANG, juriste en directeur van Vormen vzw, begeleidt deze sessie. 12u30 Maaltijd Zaal 205 12
13u30 15u00 Seksueel geweld en migratie: het recht van de sterkste? Seksueel geweld is een volksgezondheidsprobleem op wereldschaal. De Wereldgezondheids-organisatie stelt dat 1 op 3 vrouwen in Europa slachtoffer wordt van seksueel geweld. Ons onderzoek toont aan dat vluchtelingen en asielzoekers dubbel zo kwetsbaar zijn, en dit zowel in het land van herkomst (bijvoorbeeld seksueel gewelds als oorlogswapen), als tijdens de vlucht en bij hun opvang hier in Europa. Bovendien zijn het niet alleen meisjes en vrouwen, maar ook jongens en mannen die in hun afhankelijke situatie worden misbruikt. Verschillende mensenrechten worden hierbij geschonden. Wie kan hierbij wat bijdragen? Voer voor discussie! Ines KEYGNAERT, Postdoctoraal onderzoeker-team leader bij ICRH-Universiteit Gent, verzorgt deze sessie. 15u00 15u15 Koffiepauze Zaal 205 15u15 16u45 Introductie tot het internationaal humanitair recht In deze sessie zal, Marijke PEYS, stafmedewerker internationaal humanitair recht bij het Rode Kruis- Vlaanderen, een inleiding geven tot het internationaal humanitair recht. Na een toelichting over de bronnen, toepassingsgebied en belangrijkste principes van het IHR, zal er aandacht worden besteed aan het verband tussen mensenrechten en internationaal humanitair recht: hoe verhouden ze zich tegenover elkaar, wat zijn de gelijkenissen en verschillen? De uitdagingen verbonden aan de naleving van het internationaal humanitair recht worden toegelicht. De sessie wordt afgesloten met de bespreking van een actueel thema en/of conflict. 16u45 17u00 Pauze Zaal 205 17u00 18u00 Reflectie, verwerking en groepswerk Vast Lokaal Tijdens deze interactieve sessie worden de deelnemers uitgenodigd om samen met de procesbegeleiders verder van gedachten te wisselen over de behandelde onderwerpen. Ook wordt er aandacht besteed aan de voorbereiding van het groepswerk. 13
ZONDAG 29/11/2015 : Themadag: Migratie 9u00 10u15 Kennismaking met het thema Migratie Zaal 206 De deelnemers ontdekken op een participatieve manier waar de volgende sessies zullen over gaan. 10u15 10u30 Pauze Zaal 205 10u30 12u30 Inleiding tot Migratie en Ontwikkeling Zaal 206 Na een algemene introductie in internationale migratie zal er in deze sessie dieper worden ingegaan op de relatie tussen migratie en ontwikkeling. Wat is de impact van onderontwikkeling op migratie? Wat is de impact van migratie op de ontwikkeling van gebieden? Kan migratie worden gestopt door ontwikkeling? Recent gaat er ook heel wat aandacht naar de rol die migranten en diasporagroepen kunnen opnemen in ontwikkelingssamenwerking. Wat kunnen we verwachten van remittances, social remittances, transnationale migranteninvesteerders en co-development? In deze inleiding tot migratie en ontwikkeling zullen deze concepten worden toegelicht door Rut VAN CAUDENBERG, Onderzoeksmedewerker bij het Centrum voor Migratie en Interculturele Studies (CeMIS) Universiteit Antwerpen. 12u30 Maaltijd Zaal 205 13u30 15u00 Ontwikkelingssamenwerking en Migratie in België Zaal 206 De Migratiecoalitie, waar Vluchtelingenwerk Vlaanderen deel van uitmaakt, volgt het Belgische migratiebeleid op. In deze sessie bekijken we hoe de overheid migratie inbrengt in haar ontwikkelingsbeleid. Vervolgens exploreren we mogelijkheden voor actoren uit het Belgische middenveld om deze twee thema s zinvol te verbinden. Deze sessie zal worden verzorgd door Joris VERSCHUEREN, Medewerker Migratie en Ontwikkeling bij Vluchtelingenwerk Vlaanderen. 15u00 15u15 Koffiepauze Zaal 205 15u15 16u45 Migratie: een getuigenis Zaal 206 Wanneer het noodlot toeslaat en een jonge geëngageerde student zijn land moet ontvluchten voor België start een avontuur. Hierbij dooft het vuur van het engagement niet uit, het neemt eerder andere vormen aan. De syndicalist van toen maakt plaats voor de trainer, de therapeut, In België heeft Paco SANOGO, Diensthoofd Noord Broederlijk Delen, genoten van het engagement van anderen en heeft hij anderen ook laten genieten van het zijne. Het is een verhaal van geven en ontvangen met hoogtepunten en dieptepunten, een verhaal van dromen voor het herkomstland die al dan niet realiseerbaar zijn kortom het leven zoals het is. 14
Zijn getuigenis neemt jullie mee in het verhaal van een Ivoriaan in België. 16u45 17u00 Pauze Zaal 205 17u00 18u00 Reflectie, verwerking en groepswerk Vast Lokaal Tijdens deze interactieve sessie worden de deelnemers uitgenodigd om samen met de procesbegeleiders verder van gedachten te wisselen over de behandelde onderwerpen. Ook wordt er aandacht besteed aan de voorbereiding van het groepswerk. WEEKEND 4 ZATERDAG 12/12/2015 9u00 10u15 Kennismaking met het thema «Engagement» + TED Talks Alle zalen De procesbegeleiders leiden het laatste weekend in, waarin de deelnemers worden uitgedaagd om concreter in te gaan op actief mondiaal burgerschap en wat dit kan betekenen voor hun eigen engagement. De deelnemers krijgen de kans om hun ervaringen of ideeën met betrekking tot engagement te delen met anderen. 10u15 10u30 Koffiepauze Zaal 205 10u30 12u30 En Actie! Groep Rood In deze workshop verkennen de deelnemers samen met Bieze VAN WASSENHOVEN, educatief medewerker bij Studio Globo, op een speelse en interactieve wijze hoe en onder welke voorwaarden sociale acties een sterke bijdrage kunnen leveren tot duurzame maatschappelijke veranderingen wereldwijd. De deelnemers reflecteren rond heel diverse vormen van maatschappelijk engagement in noord en zuid. En het wordt vooral boeiend en interessant te ervaren dat deze bewegingen veel raakvlakken en dus verbindingen met elkaar hebben, wat hun hefboomwerking alleen maar groter kan maken. 15
10u30 12u30 En Actie! Zaal 206 Groep Groen In deze workshop verkennen de deelnemers samen met Johanna COUVÉE, educatief medewerkster bij Studio Globo, op een speelse en interactieve wijze hoe en onder welke voorwaarden sociale acties een sterke bijdrage kunnen leveren tot duurzame maatschappelijke veranderingen wereldwijd. De deelnemers reflecteren rond heel diverse vormen van maatschappelijk engagement in noord en zuid. En het wordt vooral boeiend en interessant te ervaren dat deze bewegingen veel raakvlakken en dus verbindingen met elkaar hebben, wat hun hefboomwerking alleen maar groter kan maken. 12u30 Maaltijd Zaal 205 13u30 16u45 Voorbeelden van engagement Alle zalen Ervaringsdeskundigen uit divers actiedomeinen vertellen vanuit de praktijk over hun engagement. 13u30 15u00 Werner SELS, Ondernemers zonder grenzen, NL De herbebossingsprojecten van OZG die kaderen in "de grote groene muur" in Afrika zijn investeringsprojecten die zorgen voor een toegevoegde waarde voor de mens en onze planeet. Met dit projectinitiatief tonen we aan dat duurzaam ondernemen in al haar vormen ook mogelijk is in extreme omstandigheden (Sahel, zuidelijke regio van de Sahara): "duurzame, innovatieve ontwikkelingssamenwerking met diverse win-win realisaties aan een lage kostprijs, diverse "earn-backs" en met aantoonbare sterke eindresultaten". Innovatief en duurzaam welvaartsoverdracht met progressies voor morgen! Nancy GEEROMS, Management Assistant Corporate Office Colruyt Group, NL Zaal 206 Korte schets van het scholingsproject dat Colruyt Group sinds 15 jaar ondersteunt in Indonesië en getuigenis rond het bezoek dat werd gebracht om het project, de mensen en de lokale cultuur beter te leren kennen. Nog 2 getuigenissen te bevestigen. 15u00 15u15 Koffiepauze Zaal 205 15u15 16u45 Liesbeth VAN MEULDER, Getuigenis Junior Assistant BTC in Benin voor Vredeseilanden, NL 16
Gepassioneerd door andere culturen en altijd te vinden voor nieuw avontuur leek het evident om ooit eens naar het buitenland te trekken. Toch was het er nog nooit van gekomen. Tot ik onverwachts geselecteerd werd voor het BTC juniorprogramma. Ik zou twee jaar gaan werken voor Vredeseilanden in de West- Afrikaanse landbouwsector als junior assistent monitoring & evaluation en communicatie. Zo stond ik even later met een klein hartje te wachten op mijn vlucht richting Benin. In vrij korte tijd had ik impulsief mijn prachtjob opgezegd; vrienden en appartement achtergelaten en was ik overgeleverd aan 4 valiezen van 23 kilo, een heleboel vragen én een vage functiebeschrijving. Mijn avontuurlijke ziel bleek ver zoek, daar hangende tussen Zaventem en Cotonou. Zou ik opnieuw de stap wagen? Direct! Ben ik nu 100 % overtuigd van het nut van ontwikkelingssamenwerking? Nope! Mijn werk liep, zoals bij vele juniors, niet altijd van een leien dakje maar ik heb wel de kans gekregen de realiteit en vooral complexiteit van het terrein veelvuldig te zien en ervaren. Uitermate boeiend, die veldbezoeken. Toch was ik blij om te gepasten tijde terug naar mijn thuisbasis Cotonou te keren, waar ik me ondanks de chaos, vervuiling en gekke expats en Cotonois écht thuis voelde. Zin om meer te weten over rijst en maniokketens in West-Afrika, over voodoo in het dagelijkse leven en Nigeriaanse opzwepende beats of hoe mijn maag zich op 2 jaar tijd van een portie 100f igame pillé naar 500f heeft aangepast? Ik ben vereerd mijn ervaringen met jullie te delen en jullie vragen te beantwoorden! Karl BOGAERT, Ekimanyelo, NL Zaal 206 Eerst wordt stilgestaan bij de plaats van 4de pijler binnen de brede N-Zbeweging met aandacht voor de diversiteit, troeven en valkuilen van 4de pijlers. Zijn NGO's en 4depijlers concurrenten of bondgenoten? Hoe is Ekimanyelo ontstaan en wat is haar plaats binnen het '4de pijlerlandschap'? Vervolgens wordt gefocust op het onderwijs in DR Congo. Hoe wordt onderwijs in dit land georganiseerd en hoe speelt Ekimanyelo hier op in (politieke context, taak van de overheid, corruptie, milleniumdoelstellingen/ duurzame ontwikkelingsdoelen...)? Tenslotte wordt het schoolproject van Ekimanyelo (Lodja, Oost-Kasaï, DR Congo), gestart in september 2013, van naderbij bekeken a.d.h.v. beeldmateriaal. Met aandacht voor waarden en uitgangspunten zoals participatie en 'ownership', werken met een sterke en betrouwbare lokale partner, duurzaamheid, transparant en ethisch handelen, onderwijs als basisrecht, gendergelijkheid... Wat zijn de grenzen van het project en welke moeilijkheden kunnen opduiken? Luc NICOLAS, Clowns et magiciens Sans Frontière, FR Salle 201 CmSF, ce sont des histoires de rencontres : des rencontres improbables entre des artistes professionnels de toute nationalité vivant en Belgique et des enfants du monde oubliés de tous. Au-delà des frontières, des prisons, des cultures, des langues. Des rencontres d une rare intensité et dont chacun sort transformé. Des échanges qui ne changent peut-être pas des vies mais qui simplement recréent des liens. Le projet a pour principal objectif de contribuer à faire reconnaître et surtout à faire vivre un des principaux droits de l enfance : Celui de rire et de partager, donc en quelque sorte le droit d être un enfant, tout simplement. Dans des lieux de vie (ou plutôt de non-vie) particulièrement déshumanisés et violents, le projet espère ainsi participer à la 17
(re)création de liens sociaux et familiaux. S il vise principalement les enfants, il s adresse aussi aux personnes faisant partie de leur environnement immédiat (parents, famille, éducateurs, gardiens etc..). Nog 1 getuigenis te bevestigen. 16u45 17u00 Pauze Zaal 205 17u00 18u00 Reflectie en verwerking Vast Lokaal Tijdens deze interactieve sessie worden de deelnemers uitgenodigd om samen met de procesbegeleiders verder van gedachten te wisselen over de behandelde onderwerpen. ZONDAG 13/12/2015 9u00 10u15 Groepswerk Vast Lokaal De deelnemers werken samen in groepen van 5. 10u15 10u30 Koffiepauze Zaal 205 10u30 12u30 Maatschappelijk verantwoord ondernemen, sociaal ondernemerschap en nieuwe business modellen als motor voor het halen van de duurzame ontwikkelingsdoelen (2016-2030): goede praktijken en uitdagingen Geen duurzame wereld (het halen van de UN Sustainable Development Goals in 2030) zonder duurzame steden (Smart Cities) en geen duurzame steden zonder duurzaam en maatschappelijk ondernemerschap (Corporate Social Responsibility, Social Business & New Business Models) is de uitdagende basisstelling van deze sessie. Welke zijn de bouwstenen van duurzame steden en maatschappelijk ondernemerschap en hoe kunnen zij bijdragen tot een mondiale duurzame ontwikkeling? Aan de hand van enkele video s van concrete bedrijfsinitiatieven in lageloonlanden bespreken we de opportuniteiten en uitdagingen voor de toekomst. Peter WOLLAERT, medewerker van Unitar en General Manager Antwerp-ITCCO, verzorgt deze sessie. 12u30 Maaltijd Zaal 205 18
13u30 15u00 Groepswerk en presentatie Alle Zalen De deelnemers beëindigen hun groepswerk en stellen het resultaat aan elkaar voor. 15u00 15u15 Koffiepauze Zaal 205 15u15 16u45 Groepswerk en presentatie Alle Zalen De deelnemers beëindigen hun groepswerk en stellen het resultaat aan elkaar voor. 16u45 17u15 Afsluiting en evaluatie De procesbegeleiders blikken samen met de deelnemers terug op de voorbije weekends. 17u15 18u00 Receptie Zaal 205 Tijdens de receptie is er tenslotte nog de mogelijkheid om bij een laatste drankje afscheid te nemen van elkaar en de infocyclus officieel te beëindigen. DEEL II : EXAMEN Mondeling examen : 08/01/2016(avond) of 09/01/2016 of 10/01/2016(overdag) of 14/01/2015 of 15/01/2015 of 16/01/2015(overdag) in de burelen van BTC, ingang St. Ghislainstraat 62 te 1000 Brussel. De inschrijvingen voor het mondeling examen worden tijdens de vorming geregeld door de procesbegeleiders. POST SCRIPTUM Het programma is wegens het internationale karakter van de sprekers soms aan verandering onderhevig. Daarom worden voor elke week A3 affiches met het effectieve programma uitgeprint en opgehangen. Vertrouw dus telkens op deze versies. 19