De uitdagingen voor een transitie naar duurzaam materialenbeheer
|
|
- Mark Jansen
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 De uitdagingen voor een transitie naar duurzaam materialenbeheer Dr. Maarten Dubois Manager Steunpunt Duurzaam Materialenbeheer (SuMMa) KU Leuven 29 maart 2015
2 SteunpuntDuurzaam Materialenbeheer(SuMMa) 9 onderzoekers uitgebreid netwerk Doel: Beleidsrelevant onderzoek OVAM & EWI Kennis samenbrengen voor transitie 5 Onderzoeksinstellingen Disciplines Politieke wetenschappen, milieu analyse, economie, recht, psychologie
3 Vlaams Materialen Programma (VMP)
4 Outline Globale context Wat is duurzaam materialenbeheer/de circulaire economie? Welk economische incentives heb je nodig? Wat is de rol van de producent? Export van tweedehands goederen
5 GLOBALE CONTEXT
6
7 Mining
8
9 Bron: EEA, 2012, Movements of waste across the EU s internal and external borders From a local to an international perspective
10 From waste to resources EEA, 2012, Movements of waste across the EU s internal and external borders
11
12 Bron: EEA, 2012, Movements of waste across the EU's internal and external borders Europa
13 WAT IS DUURZAAM MATERIALENBEHEER?
14 Duurzaam materialenbeheer Circulaire economie Resource efficiency Kernboodschap: Beperken negatieve gevolgen van (over)consumptie materialen Milieuschade en schaarsheid omzetten in economische opportuniteiten
15 Hoe meet je de circulaire economie? Afvalbeheer & recyclage (VL) jobs (0,5%) 4 miljard Jaarlijkse groei > 5% Circulaire economie is ruimer Sector-overstijgend Chemie, materiaalproductie, Diensten: leasing, herbruik, reparatie,
16 Schattingen 2025 Ellen MacArthurFoundation: 4 miljard NMCS TNO: 2 miljard TW, jobs (1% VL) Veel hangt af van beleid en maatschappelijke gewoontes
17 BELEID
18 Wat is er in 2002 in Ierland gebeurd? (Reference: ACR+, 2013)
19 Wat is er in 2002 in Ierland gebeurd? Invoer heffing op wegwerp zakjes (Reference: ACR+, 2013)
20 Wat drijft het verschil tussen deze landen?
21 Stortkosten in Europa Bron: Bio Intelligence, 2012, Use of economic instruments and waste management performance
22 Milieu economie Gedrag van bedrijven en consumenten wordt (voor een groot deel) bepaald door financiële prikkels Beleid moet de financiële prikkels geven om goed gedrag te ondersteunen Internalisering vervuiler betaalt
23 Financiële incentives Stortheffingen Verbrandingsheffingen Productheffingen/accijnzen Gedifferentieerde BTW tarieven Verhandelbare certificaten Verschuiven financiële lasten materialenbeheer Internationale context
24 Opgepast: doel milieuheffingen is niet inkomsten genereren, wel meer maatschappelijke efficiëntie!
25 Uitgebreide Producenten Verantwoordelijkheid (UPV) DE ROL VAN DE PRODUCENT IN DE CIRCULAIRE ECONOMIE
26 Uitgebreide Producenten Verantwoordelijkheid (UPV) Populair beleidsinstrument in Europa en de wereld Verpakkingen, smeermiddelen, banden, meubels, Een bijdrage bij aankoop om afvalbeheer te financieren Sterktes Internalisering Upstream incentives Beheer door industrie 26
27 Batterijen Preventie: zwakke incentives Registratie & potentieel
28 Registratie & potentieel WEEE
29 Hoeveel kost recyclage? Frigo Wasmachine Computer Strijkijzer TV boor
30 Hoeveel kost recyclage?
31
32
33 Export Export van tweedehands goederen 4 miljoen auto s in EU > 1 miljoen ton consumer electronics Havens van Antwerpen, Rotterdam, Hamburg, Impact Enerzijds positief: consumer surplus Anderzijds negatief: milieuschade afvalbeheer Wetgeving export Basel Afval vstweedehands Monitoring is moeilijk
34
35 Worldloop VMP
36 Conclusies Globale context Wereldwijde impact van ons gedrag Positieve en negatieve effecten Meten van circulaire economie: sector overstijgend Beleid en economische instrumenten Uitgebreide Producenten Verantwoordelijkheid Scope for improvement 36
How Far Should EPR Reach? Exports of Used Goods to Developing Countries
How Far hould EPR Reach? Exports of Used Goods to Developing Countries Maarten Dubois EY Johan Eyckmans KU Leuven, campus Brussels, CEDO Belangrijkste inzichten Voorbeeld van academisch onderzoek naar
Nadere informatieBESTAANDE INDICATOREN VOOR EEN CIRCULAIRE ECONOMIE
BESTAANDE INDICATOREN VOOR EEN CIRCULAIRE ECONOMIE An Vercalsteren An.vercalsteren@vito.be VITO Unit Duurzaam Materialenbeheer Minaraad hoorzitting: Indicatoren voor een circulaire economie 18/5/2017 OUTLINE
Nadere informatieStudienamiddag Steunpunt SuMMa. 23 maart 2016
Studienamiddag Steunpunt SuMMa 23 maart 2016 1972 1987 1992 2002 2005 2011 2013 2014 2015 Eurotop Milieu ministers VMP milieu economie EU politiek Hoe ontstaan? Voorstel 2011 Logische extensie op plan
Nadere informatieCirculaire Economie in de bouwsector. Veerle Labeeuw (Team Vlaams Materialenprogramma, OVAM) Jiska Verhulst (Directeur Plan C vzw) 15 maart 2016
Circulaire Economie in de bouwsector Veerle Labeeuw (Team Vlaams Materialenprogramma, OVAM) Jiska Verhulst (Directeur Plan C vzw) 15 maart 2016 WIE? Sinds 2012 Historiek van afvalbeleid naar Kleine regio,
Nadere informatieDe rol van Uitgebreide Producenten Verantwoordelijkheid voor de circulaire economie
De rol van Uitgebreide Producenten Verantwoordelijkheid voor de circulaire economie SuMMa Slotevent - 23 maart 2016 Dr. Maarten Dubois The better the question. The better the answer. The better the world
Nadere informatieHouthalen vormt broedplaats voor innovatief stortbeheer
(index.php) (http://adverteren.limburg-actueel.be/index.php?option=com_adagency&controller=adagencyads&task=click& cid=159&bid=365&aid=57) (http://adverteren.limburg-actueel.be/index.php?option=com_adagency&controller=adagencyads&task=click&cid=167&
Nadere informatieInleiding Van einde terug naar begin
Studiedag circulaire ecnmie SERV- Minaraad - Mechelen 13 september 2016 Inleiding Van einde terug naar begin Karel Van Acker KU Leuven, metafrum C.E. SuMMa plan C EIT RawMaterials Circulaire ecnmie een
Nadere informatieUittocht uit de industrie onstuitbaar? Prof. Dr. J. Konings VIVES - KULeuven
Uittocht uit de industrie onstuitbaar? Prof. Dr. J. Konings VIVES - KULeuven Overzicht Stylized Facts Theoretisch kader Sterke en zwakke sectoren in Vlaanderen? De supersterren van de Vlaamse economie
Nadere informatieBrudalex. Kaderbesluit inzake afvalbeheer. JURIDISCH: Rodolphe Paternostre Delphine Clesse 30/03/2017
Brudalex Kaderbesluit inzake afvalbeheer TECHNISCH: Evy Trogh Inge Van Engeland Catherine Van Nieuwenhove JURIDISCH: Rodolphe Paternostre Delphine Clesse 30/03/2017 INHOUD VAN DE PRESENTATIE 1. Inleiding
Nadere informatieVlaams Materialen Programma (VMP) hefboom 6 : duurzame chemie en kunststoffen. Saskia Walraedt
Vlaams Materialen Programma (VMP) hefboom 6 : duurzame chemie en kunststoffen Saskia Walraedt sw@essenscia.be Inhoud Wat is het VMP? Hefboom chemie en kunststoffen in kringlopen Toekomst Duurzaam materialenbeheer
Nadere informatie1. Ja, internaliseer die kost
STELLING 1: Kauwgomproducenten moeten opdraaien voor de kosten van verwijdering van kauwgom van stoepen en straten 12 1. Ja, internaliseer die kost 14 15 9 2. Neen, handhaving en boetes is het antwoord
Nadere informatieHet nieuw industrieel beleid: - een korte review -de rol van Agentschap Ondernemen
Het nieuw industrieel beleid: - een korte review -de rol van Agentschap Ondernemen Industrie in Vlaanderen blijft belangrijk 40 % Vlaamse toegevoegde waarde (15% BBP) 70 % O&O uitgaven 80 % Vlaamse export
Nadere informatieVoedselverspilling: kans of uitdaging voor agrifoodtech?
Voedselverspilling: kans of uitdaging voor agrifoodtech? AgriFoodTech Platform Congres Toine Timmermans, 14 December 2016 Voedselverspilling: probleem of indicator? We moeten in de toekomst meer mensen
Nadere informatieZet Cradle to Cradle de nieuwe krijtlijnen uit voor duurzame producten?
26/03/2010 Zet Cradle to Cradle de nieuwe krijtlijnen uit voor duurzame producten? Dr. Karl Vrancken projectenmanager - VITO VITO Unit transitie energie en milieu» Energie en emissie modellering en monitoring»
Nadere informatieVlaams afval- en materialencongres 6 april
Vlaams afval- en materialencongres 6 april Erik de Baedts Directeur NVRD President MWE Board member ISWA Strategisch omgaan met grondstoffen Nederlandse vereniging van gemeenten ogv afvalbeheer & reiniging
Nadere informatieDe nieuwe energie-efficiëntierichtlijn - Uitdagingen & oplossingen -
De nieuwe energie-efficiëntierichtlijn l - Uitdagingen & oplossingen - DG Energie 22 juni 2011 ENERGIEVOORZIENING NOG AFHANKELIJKER VAN IMPORT Te verwachten scenario gebaseerd op cijfers in 2009 in % OLIE
Nadere informatieVan een lineaire naar een circulaire economie: Kansen en Bedreigingen Prof. dr. Jacqueline Cramer, directeur
Van een lineaire naar een circulaire economie: Kansen en Bedreigingen Prof. dr. Jacqueline Cramer, directeur Aanpak van het USI Vraaggericht expertise mobiliseren om kennis te valoriseren ( integrating
Nadere informatieVersterken van RRI: welke innovatieve beleidspraktijken en structuren zijn nodig?
WP5 Versterken van RRI: welke innovatieve beleidspraktijken en structuren zijn nodig? Dr. Anne Snick EWI KVAB KBS Focus op RRI 6 september 2016 R&I is Responsible... maar waarvoor? DOEL van RRI = antwoorden
Nadere informatieManagement van retour-logistieke ketens
Management van retour-logistieke ketens Erwin van der Laan RSM Erasmus Universiteit EVO dag 30 mei 2006 Duurzame Supply Chains Meet the needs of the present without compromising the ability of future generations
Nadere informatieVlaanderen is in Europese context uniek geplaatst om van de circulaire economie een slimme
Position paper Vlaams Materialenprogramma Uitbouwen van de Circulaire Economie als slimme specialisatie in Vlaanderen De transitie naar een duurzaam materialenbeheer is een conditio sine qua non om duurzame
Nadere informatieInternationale handel H7 1. Internationale handel. Waarom importeren: 25-2-2013. Waar komt het vandaan?
Internationale handel H7 1 Waar komt het vandaan? Economie voor het vmbo (tot 8,35 m.) Internationale handel Importeren = invoeren (betalen) Exporteren = uitvoeren (verdienen) Waarom importeren: Meer keuze
Nadere informatieVMP congres. Duurzame chemie en kunststoffen in kringlopen. Saskia Walraedt Sr advisor sustainable products and processes
VMP congres Duurzame chemie en kunststoffen in kringlopen Saskia Walraedt Sr advisor sustainable products and processes sw@essenscia.be Duurzame chemie en kunststoffen in kringlopen Hefboom 9 binnen Vlaams
Nadere informatieDe kansen voor de Circulaire Economie - met oog op recycling - Ton Bastein
De kansen voor de - met oog op recycling - The Limits to growth Verscheen in 1972 Uitgangspunt: Één wereld Overshoot Exponentiële groei Actie (o.a.): Systeemveranderingen Resource efficiency Recycle Vervangen/Substitutie
Nadere informatie4 e Plan voor Preventie en Beheer van Afvalstoffen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
4 e Plan voor Preventie en Beheer van Afvalstoffen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Goedgekeurd op 11 maart 2010 4e Afvalplan Nieuwe wettelijke context In Brussel : plan van onbepaalde duur, onderworpen
Nadere informatieVANG Van Afval Naar Grondstof
Afval is een keuze VANG Van Afval Naar Grondstof Regionaal Symposium Grondstoffen in Afvalland? Dinteloord, 15 april 2015 Maarten Goorhuis Senior beleidsmedewerker Koninklijke NVRD Koninklijke NVRD Vereniging
Nadere informatie16 december 2010 Drs. Waddy Sowma
16 december 2010 Drs. Waddy Sowma MKB: bedrijven met aantal medewerkers < 50 Wereldwijd zijn economen het eens dat ondernemers door hun creativiteit en innovatievermogen een belangrijk aandeel leveren
Nadere informatieKennisdeling: Duurzaamheid van vergistingsprocess
Kennisdeling: Duurzaamheid van vergistingsprocess Drs. Ing. F. Pierie Drs. L.J.M. Heijne Prof. Dr. A.J.M. Schoot Uiterkamp 6/14/2017 1 6/14/2017 2 Inleiding vergisting Onderdelen in de keten 6/14/2017
Nadere informatie3/12/13. Horizon 2020 Challenge 5: klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen
3/12/13 Horizon 2020 Challenge 5: klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen Mieke Houwen Horizon 2020 : klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen Agenda n Horizon 2020 algemeen n
Nadere informatieCirculair Inkopen Van theoretisch kader naar pragmatische uitwerking. Pieter van den Herik & Menno van der Valk Alkmaar:
Circulair Inkopen Van theoretisch kader naar pragmatische uitwerking Pieter van den Herik & Menno van der Valk Alkmaar: 8-9-2016 Circulair inkopen Alkmaar 8 september 2016 Pieter van den Herik - MVO Nederland
Nadere informatieDE INDUSTRIE: MOTOR VAN VERNIEUWING. Drie acties voor een nieuw Kabinet. Manifest 2017
DE INDUSTRIE: Drie acties voor een nieuw Kabinet MOTOR VAN Manifest 2017 VERNIEUWING Nederlandse industriële bedrijven behoren tot de top van de wereld. We zijn wereldmarktleider in chipmachines en medische
Nadere informatie"Versterk samenwerking en partnerschappen met gemeenten en OCMW's in milieuzaken" 18 FEBRUARI 2019
Hulpbronnen- en Afvalbeheerplan HABP "Versterk samenwerking en partnerschappen met gemeenten en OCMW's in milieuzaken" 18 FEBRUARI 2019 VERBAND Grenzen van de planeet bereikt, niet-duurzame overexploitatie
Nadere informatieEconomie, innovatie en duurzaamheid zijn van
Inter-Steunpunten Transitieplatform Economie, innovatie en duurzaamheid zijn van belang in transport Hilde Meersman, Cathy Macharis, a Christa Sys, Eddy Van de Voorde, Thierry Vanelslander, Ann Verhetsel
Nadere informatieMasterclass Afval en Grondstof. Het Nederlandse Afvalbeleid in vogelvlucht, gemeenten in de circulaire economie
Masterclass Afval en Grondstof Het Nederlandse Afvalbeleid in vogelvlucht, gemeenten in de circulaire economie Gemeentelijk Afvalcongres, 19 maart 2015 AGENDA 1. 2. 3. 4. 5. Afvalmanagement Ladder van
Nadere informatieBiedt Cradle to cradle een alternatief voor BBT?
Biedt Cradle to cradle een alternatief voor BBT? Karl Vrancken Projectenmanager VITO 5de Vlaams Milieucongres Gent -21 oktober 2008 1 Neen, maar 2 Hoe bereiken we duurzaamheid? Wat is cradle to cradle?
Nadere informatieDOE MEE GREEN DEAL CIRCULAIR AANKOPEN: IETS VOOR JOUW ORGANISATIE? OVAM VLAANDEREN CIRCULAIR
VLAANDEREN CIRCULAIR GREEN DEAL CIRCULAIR AANKOPEN: IETS VOOR JOUW ORGANISATIE? DOE MEE www.circulair-aankopen.vlaanderen Deze publicatie wordt gefinancierd door OVAM IN HET KORT Vlaanderen wil tegen 2050
Nadere informatieGrondstoffenschaarste in drie dimensies
Grondstoffenschaarste in drie dimensies Maarten Hajer Kenniskamer Schaarste 9 oktober 2012 Schaarste in vele vormen 2 Vraag stijgt, schaarste neemt toe; prijzen stijgen en schommelen 3 Geen uitputting
Nadere informatieDuurzaamheid: speerpunt voor industrie en onderwijs
Duurzaamheid: speerpunt voor industrie en onderwijs Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie Nelo Emerencia, Speerpuntmanager Onderwijs & Innovatie Utrecht, 9 februari 2012 DAS Docentenconferentie
Nadere informatieIenM & INTERREG: Circulaire economie
IenM & INTERREG: Circulaire economie Inhoud INTERREG t.o.v. andere fondsen context INTERREG zelf De programma s: verschillend en hetzelfde Toegevoegde waarde Succesvol project Deelname INTERREG 2007-2013
Nadere informatieDuurzaam verpakken in gerecycled kunststofverpakkingsafval. Empack Theater 2 13 april 2016
Duurzaam verpakken in gerecycled kunststofverpakkingsafval Empack Theater 2 Onderwerpen 1. Kennisinstituut Duurzaam Verpakken 2. Inzet van kunststof neemt toe 3. Beleid gericht op het sluiten van de kuststofketen
Nadere informatieG4 steden zetten in op een circulaire economie: Steden zijn de motor van de transitie. Uitdaging. Nederland circulaire hotspot.
G4 steden zetten in op een circulaire economie: Steden zijn de motor van de transitie. Uitdaging Grondstoffen dreigen schaars te worden door een groeiende bevolking en toenemende welvaart in de wereld.
Nadere informatieJOBDISABILI. Sociale Onderneming Informatiefiche (ITALIË) A. SOCIALE VERANDERING. Opgericht in 2011. Bedrijf met beperkte aansprakelijkheid (BVBA)
www.socialbiz.eu Sociale Onderneming Informatiefiche JOBDISABILI (ITALIË) Opgericht in 2011 Rechtsvorm Bedrijf met beperkte aansprakelijkheid (BVBA) Sector Werkgebied Diensten aan bedrijven Lokaal, Europa
Nadere informatieHet Productschap Tuinbouw. 13 november 2012 / Agnes van Ardenne
Het Productschap Tuinbouw 13 november 2012 / Agnes van Ardenne Inhoud Productschap Tuinbouw (PT) Kerncijfers tuinbouw Trends Opdracht tuinbouw / PT Waarde van groen Conclusies Productschap Tuinbouw (PT)
Nadere informatieGeen oplossing voor klimaat zonder circulaire economie. 25 april 2019
Geen oplossing voor klimaat zonder circulaire economie 25 april 2019 Behoeften invullen met minder hulpbronnen Langere levensduur voor producten Gedeeld gebruik Minder verlies Dienst centraal en niet het
Nadere informatieVan Afval Af. transitie-agenda naar een circulaire economie. Roel van Raak(DRIFT) vanraak@drift.eur.nl
Van Afval Af transitie-agenda naar een circulaire economie NVRD themadag Roel van Raak(DRIFT) vanraak@drift.eur.nl Aanleiding en doel van Van Afval Af Verpakkingenakkoord Circulaire Economie Schuivende
Nadere informatieInleiding op businessmodellen en mogelijke ondersteuning door Agentschap Ondernemen. Bernard De Potter Agentschap Ondernemen 4 december 2014
Inleiding op businessmodellen en mogelijke ondersteuning door Agentschap Ondernemen Bernard De Potter Agentschap Ondernemen 4 december 2014 Groene economie Wat? welvaartscreatieproces welzijnsverhoging
Nadere informatieAgoria Circular economy Hoorzitting Vlaams Parlement 28/4/2016 Patrick Van den Bossche
Agoria Circular economy Hoorzitting Vlaams Parlement 28/4/2016 Patrick Van den Bossche AGORIA, FEDERATIE VAN DE TECHNOLOGISCHE INDUSTRIE Motor van onze economie 2013 2014 Omzet 95.9 Miljard 96.4 Miljard
Nadere informatieVoedselverspilling; eerst preventie en van reststroom naar grondstof
Voedselverspilling; eerst preventie en van reststroom naar grondstof Toine Timmermans NVRD Jaarcongres, 26 mei 2016 Voedselverspilling (nieuwe cijfers EU-28) Productie Verwerking Consumenten Food service
Nadere informatieVerpakken in de circulaire economie. Hester Klein Lankhorst Empack, 5 april 2017
Verpakken in de circulaire economie Hester Klein Lankhorst Empack, 5 april 2017 2 Copyright 2016 KIDV 8 november 2016 3 Copyright 2017 KIDV 12-4-2017 Verpakkingen In Europa openen we ongeveer 7 verpakkingen
Nadere informatie74% van het Vlaamse bedrijfsafval krijgt tweede leven
Mechelen, 11 juni 214 74% van het Vlaamse bedrijfsafval krijgt tweede leven Nieuwe studie zet economisch effect en belang van de afval- en materialensector in de verf De Vlaamse bedrijven produceerden
Nadere informatieGemeentelijke afvaltarieven: harmonisering en mogelijkheid tot intergemeentelijke inning
Gemeentelijke afvaltarieven: harmonisering en mogelijkheid tot intergemeentelijke inning VVSG-Ronde van Vlaanderen Piet Coopman, stafmedewerker afvalbeleid VVSG-Interafval Structuur Algemeen kader Mogelijkheid
Nadere informatienr. 241 van ROBRECHT BOTHUYNE datum: 13 januari 2017 aan PHILIPPE MUYTERS Waarborgregeling - Stand van zaken
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 241 van ROBRECHT BOTHUYNE datum: 13 januari 2017 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT Waarborgregeling - Stand van zaken De Waarborgregeling
Nadere informatieBlik op de toekomst. John Wante, hoorzitting MINA raad, 18 mei 2017
Blik op de toekomst John Wante, hoorzitting MINA raad, 18 mei 2017 18/05/2017 2 Bron: ETC, draft report product circularity, 2017 Waste management indicators 3 Material circularity indicator Ontwikkeld
Nadere informatieDe onstuimige groei van as-a-service
6 december 2018 Sector Advisory De onstuimige groei van as-a-service Steven Peters Sector Banker Technologie, Media en Telecom Strategische dialoog, publicaties, presentaties 2 In 30 minuten 1 Rugwind
Nadere informatieIndustriële batterijen voor electro-mobiliteit. Uitdaging voor recyclage? Willy Tomboy OVAM Congres 12 november 2013
Industriële batterijen voor electro-mobiliteit Uitdaging voor recyclage? Willy Tomboy OVAM Congres 12 november 2013 1 RECHARGE Associatie 2 Batterijen in motion Het gebruik van Advanced Rechargeable Batteries
Nadere informatieCirculaire economie Visie essenscia Dr Saskia Walraedt
Hoorzitting Vlaams parlement Circulaire economie Visie essenscia Dr Saskia Walraedt sw@essenscia.be 1 De essenscia-sectoren Basischemie Farma en life sciences Chemische producten voor de landbouw Zepen,
Nadere informatieFULL-TIME MASTER MASTER IN HET MANAGEMENT ONDERSCHEID JEZELF MET EEN PRAKTIJKGERICHTE MANAGEMENTOPLEIDING
FULL-TIME MASTER MASTER IN HET MANAGEMENT ONDERSCHEID JEZELF MET EEN PRAKTIJKGERICHTE MANAGEMENTOPLEIDING COMBINEER MANAGEMENT- KENNIS MET PRAKTISCHE MANAGEMENTVAARDIGHEDEN Deze Master in het Management
Nadere informatieCirculaire Economie. Keten innovatie als sleutel voor best practices. IJmuiden 8 december 2016 Pieter van den Herik - MVO Nederland
Circulaire Economie Keten innovatie als sleutel voor best practices IJmuiden 8 december 2016 Pieter van den Herik - MVO Nederland Kennis- en netwerkinstelling met meer dan 70 aangesloten brancheorganisaties
Nadere informatieTarieven 2019 Vlaamse gewest Controle van de biologische productiemethode. Verkooppunten
Tarieven 2019 Vlaamse gewest Controle van de biologische productiemethode De tarieven zijn excl. BTW. De verplaatsingskosten & analysekosten zijn inbegrepen en zijn geldig voor het kalender jaar (01/01/2019
Nadere informatie17/05/2018 MARITIEME IMPORT VAN RESTSTROMEN STEVE SEL, MANAGER PROJECTEN EN VALORISATIE A.I. 23/05/2018, Gent. De logistieke cluster
MARITIEME IMPORT VAN RESTSTROMEN STEVE SEL, MANAGER PROJECTEN EN VALORISATIE A.I. 23/05/2018, Gent De logistieke cluster 2 1 Flanders Recycling Hub Deelnemers: Partners: Klankbordgroep: 3 Aanleiding Gunstige
Nadere informatieINSCHATTING VAN DE IMPACT VAN DE KILOMETERHEFFING VOOR VRACHTVERVOER OP DE VOEDINGSINDUSTRIE. Studie in opdracht van Fevia
INSCHATTING VAN DE IMPACT VAN DE KILOMETERHEFFING VOOR VRACHTVERVOER OP DE VOEDINGSINDUSTRIE Studie in opdracht van Fevia Inhoudstafel Algemene context transport voeding Enquête voedingsindustrie Directe
Nadere informatieCongres Urban Mining: de jacht op grondstoffen in Vlaanderen. Sessie Ruimte voor materiaalbewust bouwen' door Marc Dillen Directeur-generaal
Congres Urban Mining: de jacht op grondstoffen in Vlaanderen Sessie Ruimte voor materiaalbewust bouwen' door Marc Dillen Directeur-generaal Bouw, milieu en energie Een verankerde industriële cluster met
Nadere informatieWoensdag 6 juni Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR
Woensdag 6 juni 2012 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Rondetafel Duurzaam Materialenprogramma - Mechelen Geachte mevrouw de administrateur-generaal, Geachte
Nadere informatieHandels- en Welvaartseffecten van Vrijhandelsakkoorden
Handels- en Welvaartseffecten van Vrijhandelsakkoorden Jan Van Hove KU Leuven & INFER jan.vanhove@kuleuven.be Vleva 13 januari 2015 * Met dank aan de Vlaamse overheid voor de financiële ondersteuning van
Nadere informatieIs flexibiliteit het nieuwe goud?
Is flexibiliteit het nieuwe goud? Presentatie Congres Duurzaam Gebouwd 13 november 2014 Enexis Elektriciteit: 2,7 miljoen aangeslotenen 135,000 km MS / LS 53,000 stations Gas: 2,1 miljoen aangeslotenen
Nadere informatieTraject in RSL. Hoe kwamen we zo ver? Intern draagvlak In kaart brengen van leertraject Tijdelijk lab roldefiniëring Case LOI Eerste lessen
CIRCULAIR #VANRSL Traject in RSL Hoe kwamen we zo ver? Intern draagvlak In kaart brengen van leertraject Tijdelijk lab roldefiniëring Case LOI Eerste lessen 2 Hoe kwamen we zo ver? Duurzaam aankopen Technische
Nadere informatieEnquête rond het familiebedrijf in België
www.pwc.be Enquête rond het familiebedrijf in België December 2010 Kernbevindingen 1. 1 op 2 respondenten ziet overheidsbeleid en regulering als één van de voornaamste externe uitdagingen voor hun onderneming.
Nadere informatieCirculaire economie en recht: van afval naar grondstof VMR Themamiddag, 2 februari 2016 Carolien van Hemel
Circulaire economie en recht: van afval naar grondstof VMR Themamiddag, 2 februari 2016 Carolien van Hemel Niveaus van circulariteit (10 R s) 1. Refuse: weigeren/voorkomen gebruik 2. Reduce: gebruik
Nadere informatieReactie visiedocument: Duurzame bio-economie 2030
Reactie visiedocument: Duurzame bio-economie 2030 Prof. dr. M.B. Katan, Prof. dr ir R. Rabbinge & Prof. dr. L.E.M. Vet Bijeenkomst Commissie Corbey / Utrecht, 16 januari 2015 1 Light use efficiency: terrestrial
Nadere informatieUitdagingen voor de PV-sector
Uitdagingen voor de PV-sector Alex Polfliet, voorzitter PV Vlaanderen Studiedag Energik : decentrale elektriciteitsproductie Gent, 23 mei 2012 1 Inhoud PV in België/Vlaanderen : stand van zaken Uitdagingen
Nadere informatieMeer dan 20 jaar recyclage
Meer dan 20 jaar recyclage Wettelijk kader Valipac werd in 1997 op initiatief van het Belgische bedrijfsleven opgericht. Zijn rol bestond erin een collectief antwoord te geven op de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid
Nadere informatieCirculair ontwerpen. Opportuniteiten & uitdagingen. Patrick Van den Bossche Studiedag SERV/MINA raad 13 september 2016
Circulair ontwerpen Opportuniteiten & uitdagingen Patrick Van den Bossche Studiedag SERV/MINA raad 13 september 2016 Agoria is de grootste sectorfederatie 1700 lidbedrijven in 10 activiteitsdomeinen Aeronautics,
Nadere informatieStudiedag circulaire economie 13 september 2016
Studiedag circulaire economie 13 september 2016 Sessie B2 Circulaire economie en consumptie - denken in behoeftesystemen An Vercalsteren, VITO NV an.vercalsteren@vito.be ton per capita DE MATERIALENVOETAFDRUK
Nadere informatieDe Transitie naar een Circulaire Economie in Flevoland: Kansen voor People, Planet en Profit. Jacqueline Cramer Ambassadeur Circulaire Economie
De Transitie naar een Circulaire Economie in Flevoland: Kansen voor People, Planet en Profit Jacqueline Cramer Ambassadeur Circulaire Economie PEOPLE People, Planet, Profit (PPP) Van een lineaire naar
Nadere informatieZwerfvuil & Verbod op plastic zakjes
Zwerfvuil & Verbod op plastic zakjes Wie is waarvoor verantwoordelijk? Theorie: Uitgebreide producentenverantwoordelijkheid In beginsel verantwoordelijkheid producent Bij retailers voor huismerken & import
Nadere informatieGroei en Productiviteit van de Vlaamse Ondernemingen
Groei en Productiviteit van de Vlaamse Ondernemingen SWOT Analyse Vlaamse industrie Stijn De Ruytter Tim Goesaert Joep Konings Jo Reynaerts 1 Overzicht Wat zijn onze sterke sectoren? Wie zijn de Economische
Nadere informatieRoerige tijden in de wereld van koelen en verwarmen. Ir. Erik J. Hoogendoorn, ENGIE Refrigeration
Roerige tijden in de wereld van koelen en verwarmen Ir. Erik J. Hoogendoorn, ENGIE Refrigeration Even voorstellen Inhoud Koudemiddelen Energie transitie Even voorstellen Introductie Erik Hoogendoorn Manager
Nadere informatieBuitenlands zeggenschap in de Vlaamse economie: een kwantitatieve analyse
Buitenlands zeggenschap in de Vlaamse economie: een kwantitatieve analyse Enkele reflecties door: Prof. dr. Leo Sleuwaegen KU Leuven Brussel, 9 mei 2018 Opbouw Belang van BO Oorspronglanden Sectoren Ruimtelijke
Nadere informatieMevrouw de voorzitter, Geachte leden van het Bureau, Dames en heren,
Vrijdag 10 september 2010 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Comité van de Regio s Resource Efficient Europa Mevrouw de voorzitter, Geachte leden van het Bureau,
Nadere informatieVan Afval Naar Grondstof
Van Afval Naar Grondstof Ins en outs Betrokkenheid gemeenten Gemeentelijk Afvalcongres Marc Pruijn, Directie Duurzaamheid, IenM Circulaire economie? 2 Ministerie van Infrastructuur en Milieu 3 Ministerie
Nadere informatieHét groene energieplan voor Nederland
Hét groene energieplan voor Nederland Doelen Green4sure Ontwikkeling pakket instrumenten en strategie voor reductie van 50% broeikasgassen in 2030. Verbeteren energievoorzieningzekerheid Tonen baten en
Nadere informatieDe Vlaamse voedingsindustrie. Werkbezoek Circulaire economie 9 december 2016
De Vlaamse voedingsindustrie Werkbezoek Circulaire economie 9 december 2016 Vlaamse voedingsindustrie Sterkhouder Vlaamse industrie Een veranderende realiteit Overzicht belangrijkste economische cijfers
Nadere informatieKunststoffen: zegen of zorg?
No Waste into the Oceans Kunststoffen: zegen of zorg? Stuf Kaasenbrood Open Universiteit, 3 november 2012 Kunststoffen: zegen of zorg? Gebruik en Voordelen van kunststoffen Kunststofimago en Probleemthema
Nadere informatieBurgerinitiatieven rond recycling, afval en grondstoffen
Burgerinitiatieven rond recycling, afval en grondstoffen AT Osborne, Kracht in NL, Groene Brein en Kennislab voor Urbanisme Utrecht, 9 december 2016 INHOUD Context maatschappelijk initiatief Introductie
Nadere informatieBIJLAGE. bij het. Voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 2.7.2014 COM(2014) 397 final ANNEX 1 BIJLAGE bij het Voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging van de Richtlijnen 2008/98/EG betreffende
Nadere informatieMacro-economie van offshore wind-energie
Macro-economie van offshore wind-energie Windkracht14 World Trade Center, Rotterdam 22/01/2014 David de Jager Stelling > De (potentiële) economische waarde van de Nederlandse toeleverende economische sectoren
Nadere informatieVan lineair naar circulair Het doel van een circulaire economie is om producten, componenten en materialen op hun hoogst mogelijke nut en waarde te houden in de tijd. En te tegelijkertijd te zorgen voor
Nadere informatie38.1.BELASTING OP DE TOEGEVOEGDE WAARDE ( B.T.W.)
38 -MECHANISME 38.1.BELASTING OP DE TOEGEVOEGDE WAARDE ( B.T.W.) 38.1.1. principe wil zeggen belasting op de toegevoegde waarde en betekent dat er belasting moet betaald worden op elk stukje waarde dat
Nadere informatieEUROPEES PARLEMENT ONTWERPVERSLAG. Commissie interne markt en consumentenbescherming 2008/2173(INI) 20.11.2008
EUROPEES PARLEMENT 2004 2009 Commissie interne markt en consumentenbescherming 2008/2173(INI) 20.11.2008 ONTWERPVERSLAG over de bescherming van de consumenten, met name minderjarigen, met betrekking tot
Nadere informatieVan de Plastics Strategy op EU niveau tot de uitbreiding van de blauwe zak. 3 mei 2018
Van de Plastics Strategy op EU niveau tot de uitbreiding van de blauwe zak 3 mei 2018 Wat is er gaande rond plastics? EU: Circulaire economie met wetgevend pakket EU: Plastics Strategy BE: Uitbreiding
Nadere informatieOpties voor een vernieuwd verpakkingenbeleid Krachtlijnen eindverwerking
Opties voor een vernieuwd verpakkingenbeleid Krachtlijnen eindverwerking John Wante Vlaams parlement, 17 april 2018 Uitdagingen en knelpunten Toename wegwerpverpakkingen, vooral plastic nietdrankverpakkingen
Nadere informatieCrelan Vertrouwensindex Land- en tuinbouwsector 2015
Crelan Vertrouwensindex Land- en tuinbouwsector 2015 Belangrijkste resultaten Het vertrouwen van de landbouwers daalt in België, vooral in de melkveesector. De evaluatie van het financieel resultaat loopt
Nadere informatieDe impact van concurrentie op de productmix van exporteurs
VIVES BRIEFING 2016/09 De impact van concurrentie op de productmix van exporteurs Koen Breemersch KU Leuven, Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen, VIVES 1 DE IMPACT VAN CONCURRENTIE OP DE PRODUCTMIX
Nadere informatieCirculaire Economie Tilburg. Analyse grondstofstromen op gemeenteniveau
Circulaire Economie Tilburg Analyse grondstofstromen op gemeenteniveau 28 november 2017 Aanleiding Aanpak circulaire economie Tilburg (december 2016): Voedsel: minder voedselverspilling Consumptiegoederen
Nadere informatieCirculaire Economie. Jacqueline Cramer Member Amsterdam Economic Board, oud minister van VROM en hoogleraar duurzaamheid
Circulaire Economie Jacqueline Cramer Member Amsterdam Economic Board, oud minister van VROM en hoogleraar duurzaamheid John Nederstigt Inleider Hoe maken we de MRA Circulair? Jacqueline Cramer Ambassadeur
Nadere informatieCONCLUSIES EN AANBEVELNGEN n.a.v. rapport The Dutch WEEE Flows
CONCLUSIES EN AANBEVELNGEN n.a.v. rapport The Dutch WEEE Flows INLEIDING: de Recast In 1999 startte in Nederland het eerste landelijke systeem voor inzameling en recycling van afgedankte elektrische apparaten
Nadere informatieTEGEN VOEDSELVERLIES! EEN ACTUELE UITDAGING VOOR DE GROOTKEUKENSECTOR
SAMEN TEGEN VOEDSELVERLIES! EEN ACTUELE UITDAGING VOOR DE GROOTKEUKENSECTOR Kris Roels - Interdepartementale Werkgroep Voedselverlies @ Grootkeukencolloquium 2015 WAT IS VOEDSELVERLIES? Voedselverlies
Nadere informatie105,⁵ INLEVEREN. 42,⁵ mln. kilo. Zakelijk. Totale inzameling inzamelpunten. Niet-zakelijk inzamelpunten. 40% zakelijk (42,5 mln.
Feiten & Cijfers 2018 INLEVEREN Zakelijk We werken onder meer samen met de detailhandel, groothandel, installateurs, reparatie- en sloopbedrijven. 23% overig Totale inzameling 60% niet-zakelijk (63 mln.
Nadere informatieActualisering van de studie van Dirk Carrez 22/03/2017
Duurzaam gebruik van en waardecreatie uit hernieuwbare grondstoffen voor de biogebaseerde industriële productie zoals biomaterialen en groene chemicaliën in Vlaanderen Actualisering van de studie van 2012
Nadere informatieEEN DUIM VOOR DELEN. ik deel INFOFICHE. daar wordt iedereen beter van
daar wordt iedereen beter van EEN DUIM VOOR DELEN INFOFICHE 1 1.1 DEFINITIE Delen is een vorm van consuminderen (minder verbruiken) en consumanderen (anders verbruiken). Bij delen ligt het accent op gebruiken
Nadere informatieDr. Daantje Derks Associate Professor Erasmus University Rotterdam. WERKEN IN DE TOEKOMST Performance Management 3.0
Dr. Daantje Derks Associate Professor Erasmus University Rotterdam WERKEN IN DE TOEKOMST Performance Management 3.0 INTRODUCTIE Competitief voordeel Werknemers maken het verschil Innovatie Creativiteit
Nadere informatie