Van Afval Naar Grondstof

Transcriptie

1 Van Afval Naar Grondstof Ins en outs Betrokkenheid gemeenten Gemeentelijk Afvalcongres Marc Pruijn, Directie Duurzaamheid, IenM

2 Circulaire economie? 2 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

3 3 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

4 4 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

5 5 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

6 Groene Groei en VANG 6 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

7 7 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

8 Beweging naar circulaire economie al in volle gang 79% recycling in Nederland Kwaliteit van de leefomgeving sterk verbeterd Veel energie in de maatschappij Bedrijven als Turntoo Ketenakkoord fosfaatkringloop Gerecyclede verf Ambitie bij gemeenten 8 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

9 Hoofddoel Van Afval naar Grondstof: Bevorderen transitie naar een circulaire economie Meer duurzame producten op de markt Duurzamer consumeren Meer en beter recyclen 9 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

10 Ambities programma Waar mogelijk belemmeringen wegnemen In 10 jaar de hoeveelheid materiaal naar afvalverbrandingsinstallaties en stort halveren Doel voor % van het huishoudelijk afval gescheiden inzamelen, 75% in 2020 en uiteindelijk 100% gescheiden inzameling Nederland wordt voorbeeld van de circulaire economie voor andere landen 10 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

11 Samen aan de slag! + Samen met maatschappelijke partners + Versterken van initiatieven uit de samenleving + Koplopers de ruimte geven en ondersteunen + Partijen bij elkaar brengen + Belemmeringen wegnemen = de overheid als faciliterende netwerkspeler 11 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

12 Van theorie naar praktijk VOORBEELDEN 12 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

13 Meer duurzame producten op de markt Inzet in Europa op verbreding van Ecodesign richtlijn Uitbereiden naar meer productgroepen Uitbereiden naar meerdere levensfases Uitbereiden naar niet-energie gerelateerde aspecten: Materiaalgebruik Watergebruik Etc. Ondersteunen circulaire koplopers 13 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

14 Duurzaam consumeren Consumenten inspireren tot: duurzamer consumeren duurzaam gebruik duurzaam afdanken Hiervoor werken we samen met veel partners, o.a. Green deal detailhandel Versterken reparatie, onderhoud en refurbish bedrijvigheid Kringloopbedrijven Schoenmakers Schilders etc. Daarnaast zelf het goede voorbeeld geven door duurzaam/circulair inkopen 14 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

15 Meer en beter recyclen Verhogen gescheiden inzameling met gemeenten Afvalscheiding in de openbare ruimte en kantoor, winkel en dienstensector: Nulmeting en opzetten pilots Ontwikkelen nationale einde afval criteria 15 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

16 Ketenaanpak Faciliteren keten samenwerking Oprichten Steunpunt ketensamenwerking Per keten knelpunten en kansen signaleren en oppakken Belemmeringen wegnemen Actief partijen samenbrengen Ketenproject water Duurzaam watergebruik in ziekenhuizen: Medicijnresten Gevaarlijk ziekenhuisafval 16 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

17 Mooie voorbeeld: verduurzamen verpakkingen Raamovereenkomst verpakkingen: structurele verduurzaming 2013: Kennisinstituut Duurzaam V Burgers betrokken bij verduurzaming via Meldpunt Verpakkingen Campagne: Mag het een tasje minder zijn? 17 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

18 Circulaire economie = samenwerken! 18 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

19 VANG en Huishoudelijk Afval Voortborduren op - Opening Han Noten - Publiek kader Koen de Snoo, Han Noten

20 Inleiding Waarom naar een publiek kader? Hoe komen we er toe? Hoe ziet het er uit? Wat doen we er mee? Discussie! Van Afval Naar Grondstof 20

21 Achtergrond gescheiden inzameling Kansen en wensen voor verbetering Meer scheiden, minder restafval Meerwaarde uit Afval 2011: in 2015 naar 60-65% o Werkgroep: hoe te halen (naar 2/3) o Advies bepleit stevige verandering o Nog geen bestuurlijk draagvlak Wel grote motivatie bij gemeenten, ook bij G4 De 60-65% doelstelling helpt daar bij Prachtige resultaten op lokaal niveau 21 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

22 Aanpak Mansveld Aan de Tweede Kamer: o Eerst in gesprek met gemeenten o Geen hogere kosten burger door hoger % recycling o Gezamenlijke Visie toekomst 2014-Q1 Opstellen met gemeenten Betrekken sector o Gezamenlijk Plan van Aanpak 2014-Q2 Belangrijk onderdeel programma Van Afval Naar Grondstof Van Afval Naar Grondstof 22

23 Aanpak gemeenten en IenM Uitgangspunt: o Van naar elkaar kijken naar samen aan de slag Begint met gedeelde visie o Keuze voor ontwikkelen visie publiek kader 2025 o Dat beeld is dan basis voor agenda naar 2025 toe o En partijen werken en denken samen En ondertussen versterken praktijk 1. Versterken contact tussen gemeenten en faciliteren leren van elkaar via benchmarken en netwerk 2. Plan van aanpak korte en (middel)lange termijn 3. Huishoudens inspireren 23

24 CONCEPT In Bewuste keuzes bij inrichten transparante ketens (EU-breed) Duurzame inkoop gemeenten en Rijk Nederland koploper (logistiek, recycling) Ketens sluiten vanzelf Uitvoerbaar Betaalbaar Bewuste consumenten 100 kg/inwoner in 2020, 30 kg/inwoner in 2025 Gemeenten faciliteren en stimuleren scheiding Zo lang mogelijk in keten 24

25 CONCEPT Kern van de visie Circulaire economie: ketens sluiten 1. De vervuiler betaalt 2. Dynamiek van bedrijven en burgers de ruimte 3. Marktfalen aanpakken Focus op rol overheid Kern: Gemeenten en IenM gaan vanuit hetzelfde kader werken aan het sluiten van ketens 25

26 CONCEPT Sluiten van alle ketens Materiaal blijft zonder lasten in de keten Geen afwenteling Financieel rendabel Nodig: stabiele markten met voldoende volume 26 Ministerie van Infrastructuur en Milieu 26

27 CONCEPT Vervuiler betaalt Gaat om: o Vervuiler: consument en producent (niet de burger) o Elke keten is anders: wel/niet/nooit rendabel? Kader: o Reductie afwenteling op maatschappij door financiële en andere prikkels o Permanent onrendabel: prikkel volledig bij producent o Duurzaam inkoopbeleid stimuleren o Kaders stellen: juiste regels, handhaven, monitoren, actualiseren minimumstandaarden, aanscherpen 27 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

28 CONCEPT Dynamiek ruimte geven o Koplopers (gemeenten/bedrijven) stimuleren, faciliteren: Prestaties koplopers en achterblijvers openbaar, gebenchmarkt, goede prestaties etaleren, gebruiken voor (onafhankelijk) stellen wettelijke norm o Peloton aan laten sluiten bij koplopers o Afspraken maken over gebruik recyclaat o Innovatie stimuleren door meedenken o Onnodige belemmerende regels wegnemen (grensoverschrijding, stoffenbeleid) o Importeren afval binnen bestaande kaders werkbare tussenoplossing in de transitie voor verbrandingsovens 28 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

29 CONCEPT Marktfalen aanpakken Gaat om: o Basiskwaliteit gezondheid, milieu, openbare ruimte, infrastructuur/logistiek o Te hoge tarieven door marktverhoudingen Kader: o Toegankelijkheid markt in een keten borgen o Markten maken door samenwerking en regie o Schaalvergroting geeft kostenverlaging o Afwenteling lasten op collectief door te weinig opname in prijs producten o Transparantie verzorgen o Stimuleren goede keuzes producenten/consumenten o Verplichtende maatregelen als stok achter de deur 29 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

30 CONCEPT Samenwerking Goede resultaten alleen in samenwerking: o Elke partij eigen rol en verantwoordelijkheid o Erkenning gezamenlijk doel o Partijen stellen in ketens vast wat ze van andere partijen nodig hebben Partijen naast Rijk en Gemeenten: o Producenten/Retail/Consumenten/Inzamelaars/ o Recyclaars/Inkopers van grondstoffen/ o Distributeurs: stromen met elkaar verbinden 30 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

31

32 Versterken praktijk: benchmarks o Prachtige reeds bestaande structuur, we weten zo veel! o Betrokken deelnemers, sterk netwerk o Integratie en verstevigen Cyclus, NVRD, RWS o Intenties uitgesproken, hopelijk verbreden ook naar G4 Bestaand netwerk benchlearning uitbouwen en verder faciliteren o Samenwerking intensiveren o Faciliteren met kennis (capaciteit), uitvoering pilots o Met elkaar uitwerken, kabinet bereid mede te investeren o Hoe? Afhankelijk van Plan van Aanpak 32 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

33 Versterken praktijk: plan van aanpak door netwerk Visie publiek kader 2025 (basis) Advies werkgroep 2012 Veel gemeenten weten wat ze willen en kunnen G4 gemeenten overleggen met elkaar en tonen ambitie Goed functionerende benchmark systematiek + netwerk Analyse verbetermogelijkheden door RWS, NVRD (en anderen) Stappenplan (NVRD, IenM/RWS, VNG): 1. Gezamenlijke probleemanalyse en concrete acties (maart) 2. Concrete acties uitwerken, vaststellen en prioriteren (april) 3. Uitvoeringsplan = Plan van aanpak (juni) Gezamenlijke uitvoering, IenM investeert hierin (VANG) Van Afval Naar Grondstof 33

34 Versterken praktijk: inspireren Van Afval Naar Grondstof 34

35 Versterken praktijk: inspireren Informeren, transparantie Samenwerken Landelijk Afval Communicatiewerkgroep (Albert van Winden) Van Afval Naar Grondstof 35

36 Duurzaam Doen: achtergrond Bewust gedrag Ruim driekwart van de mensen is bewust Meer dan de helft wil duurzamer leven Een op de drie consumeert duurzaam = KANSEN! Aanpak Focus Consistent Makkelijk Handelingsperspectieven Leuk Beloon Persoonlijk/ dichtbij Kijk-Want-Dus Ministerie van Infrastructuur en Milieu

37 LAC: Van Afval Naar Grondstof 26 februari

38 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

39 39 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

40 40 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

41 Van Afval Naar Grondstof 41

42 Recycle manager 42 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

43 Samen met supporters Ministerie van Infrastructuur en Milieu

44 Aanpak gemeenten en IenM Uitgangspunt: o Van naar elkaar kijken naar samen aan de slag Begint met gedeelde visie o Keuze voor ontwikkelen visie publiek kader 2025 vaststellen Q1 o Dat beeld is dan basis voor agenda naar 2025 toe beleidskader o En partijen werken en denken samen NVRD zorgt voor continuiteit En ondertussen versterken praktijk 1. Versterken contact tussen gemeenten en faciliteren leren van elkaar via benchmarken en netwerk samen in netwerk 2. Plan van aanpak korte en (middel)lange termijn Q2 vaststellen 3. Huishoudens inspireren, versterken met Duurzaam Doen! 44

45 Van Afval Naar Grondstof Ins en outs Betrokkenheid gemeenten Gemeentelijk Afvalcongres Marc Pruijn, directie Duurzaamheid, IenM