1 2 PORTBETAALD PORT PAYE BERGEN OP ZOOM Opgericht 5 oktober 1990 Bergsche Bierbrouwers Gilde Bestuur: Willy Beirnaert voorzitter 0164 252225 Ad Huijgens secretaris 0164 614520 Rob Vissers penningmeester 0164 236061 Rob Verburg bestuurslid 0166 604171 Ger van Dijk bestuurslid 0164 266790 Secretariaat: Ad Huijgens Jan Vermeerstraat 4 4625 AW Bergen op Zoom 0164 614520 E-mail: bierbrouwersgilde@xs4all.nl KvK Breda: 40283785 Postbank: 0119635 Adres: Redactie Tussen Maisch & Bostel Wil Nelissen Dunantstraat 5 4624 XC Bergen op Zoom 0164 265102 E-mail : wilnelissen@home.nl Marc v.d. Steen Aak 37 4617 GA Bergen op Zoom 0164 211818 E-mail : stone@uni-one.nl Kopijdatum Tussen Maisch & Bostel 1: 25 februari 2005 Locatie Gilde-avonden Café Het Zwijnshoofd Moeregrebstraat 18 4611 HK Bergen op Zoom 0164 234301 www.bierbrouwersgilde.tk Agenda 2005 7 januari 2005 Algemene Leden Vergadering Afz.red. Tussen Maisch & Bostel Dunantstraat 5 4624 XC Bergen op Zoom
Van de redactie De feestdagen zijn voorbij. Het jaar 2004 is in mineur geëindigd met de ramp in Azië. Onze gedachten gaan uit naar de slachtoffers. Een nieuw jaar is begonnen. Een jaar waarin ons mooie gilde haar 15-jarige bestaan viert. Al 3 lustrums vol brouw- en bieractiviteiten! Ook een jaar waarin we meteen beginnen in de nieuwe gildelocatie: Café Het Zwijnshoofd. Voor veel leden was de gang naar de gilde-avond een gang naar De Kastanje. Sinds september 1994 zaten we in De Kastanje. Voor de leden van de eerste uren (lees: jaren) wordt het een weerzien met de binnenstad aangezien we de eerste jaren in t Spuihuis (toen nog een buurthuis) bijeenkwamen. Let dus bij je eerstvolgende gildebezoek dat je de juiste weg kiest en niet per abuis bij De Kastanje uitkomt. De redactie wenst je de beste brouwwensen voor 2005!. Aanvang: 20.00 uur Locatie: t Zwijnshoofd, Moeregrebstraat 18 in Bergen op Zoom Agenda 1. Opening De voorzitter opent de vergadering. 7 januari Algemene Leden Vergadering Uitnodiging 2. Mededelingen De secretaris brengt eventuele mededelingen in de vergadering. 3. Jaarverslag van de secretaris De secretaris presenteert het jaarverslag over 2004, waarmee het bestuur verantwoording aflegt aan de ALV. 4. Financieel Jaarverslag 2004 De penningmeester presenteert het financieel jaarverslag 2004. 5. Verslag van de kascontrolecommissie De kascontrolecommissie, bestaande uit Hannie Roosenboom en Piet Oosterhaven, doet verslag van haar bevindingen en stelt de ALV voor de penningmeester décharge te verlenen. Verkiezing van een nieuw lid van de kascontrolecommissie voor 2 jaar, welke in de plaats komt van Hannie Roosenboom. 6. Royering geschorste leden. De voorzitter vraagt de ALV om royering van de geschorste leden wegens niet voldoen contributie van 2004. 3 4 Een afgevaardigde van elke commissie vertelt over de activiteiten in 2004 en over de plannen voor 2005. a) Nieuwsbriefcommissie - Wil Nelissen b) Cursuscommissie - Rob Verburg c) Festival-/Wedstrijdcommissie Ria van Geel d) Excursiecommissie - Ger van Dijk 13. Verslag Landelijk Amateur Bierbrouwers Overleg (LABO) De voorzitter doet verslag van de activiteiten van het Landelijk Amateur Bierbrouwers Overleg (LABO), waarvan het Bergsche Bierbrouwers Gilde lid is. 14. Rondvraag De voorzitter doet de rondvraag. 15. Sluiting De voorzitter sluit de vergadering. Ad agendapunt 12c: Festival-/Wedstrijdcommissie. De Festival-/Wedstrijdcommissie is op zoek naar versterking, omdat Hélène Vertommen na 7 jaar stopt met haar werkzaamheden voor deze commissie. Hélène nam altijd de wedstrijd voor haar rekening. Om je een indruk te geven wat deze leuke job inhoudt, heeft ze hieronder het een en ander opgesomd: - ruim van te voren inleveradressen opbellen - als de wedstrijdboekjes klaar zijn, opsturen - keurmeesteruitzender Miel Neuraij aanschrijven om keurmeesters te bestellen - binnengekomen aanmeldingen inschrijven en wedstrijdetiketten opsturen - herinnering sturen naar zoveel mogelijk adressen - keurmeesters uitnodiging sturen - prijzen uitzoeken - ingekomen inzendingen sorteren - zorgen voor keuringformulieren - keuringsruimte in orde maken - keurmeesters ontvangen en de keuringen noteren - hand- en spandiensten voor het festival - alles van de afgelopen wedstrijden is digitaal beschikbaar (brieven, etiketten, uitslagenlijsten, adressen brouwers en gilden e.d.) - ongeveer 8 vergaderingen van de commissie op een jaar Hélène heeft aangegeven haar opvolger/opvolgster te willen inwerken. Wie neemt het wedstrijdstokje van haar over? Wil je meer informatie? Bel dan Hélène (0164-240677) of Ria van Geel (0164-243844). 7. Programma 2005 De voorzitter presenteert het programma voor 2005. 8. Begroting 2005 De penningmeester presenteert de begroting 2005, mede op basis van het jaarprogramma. 9. Bestuursverkiezing De voorzitter draagt kandidaten voor het bestuurslidmaatschap voor aan de ALV en brengt deze ter stemming. Volgens het rooster treden Rob Verburg en Ad Huijgens af als bestuurslid. Rob en Ad zijn beide herkiesbaar. Mogelijke tegenkandidaten voor bestuurslid kunnen zich melden bij voorzitter op uiterlijk donderdag 6 januari 2005. PAUZE 10. 15-Jarig jubileum De voorzitter draagt het programma t.b.v. het 15-jarig jubileum voor ter goedkeuring van de leden. 11. Oprichting Promotieteam Het bestuur zoekt mensen die zich in willen zetten om ons gilde te promoten. 12. Verslag commissies
9 januari 2004 Algemene Leden Vergadering Notulen Aanvang: 20.00 uur Locatie: Buurthuis De Kastanje, Kastanjelaan 164, Bergen op Zoom 1. Opening Willy opent om 20:20 uur de vergadering. 2. Mededelingen Er zijn 2 afmeldingen 1 geroyeerd lid heeft alsnog betaald. 3. Jaarverslag van de secretaris Ad presenteert het jaarverslag over 2003, waarmee het bestuur verantwoording aflegt aan de ALV. Dit verslag wordt door de vergadering goedgekeurd. 4. Financieel Jaarverslag 2003 Rob Vissers presenteert het financieel jaarverslag 2003 en geeft tekst en uitleg bij de gerezen vragen. 5. Verslag van de kascontrolecommissie De kascontrolecommissie, bestaande uit Hans Zoeter en Hannie Roosenboom, doet verslag van haar bevindingen. Zij spreken de zorg uit over de oplopende kosten. Met name de zaalhuur gaar aardig oplopen. Het bestuur krijgt de vrijheid om naar een andere lokatie uit te zien voor de Gildeavonden. De ALV verleent de penningmeester décharge. Verkiezing van een nieuw lid van de kascontrolecommissie voor 2 jaar, welke in de plaats komt van Hans Zoeter wordt Piet Oosterhaven. Hans wordt bedankt voor zijn bijdrage. 6. Royering geschorste leden. Er zijn geen leden welke voor royering in aanmerking komen. 7. Programma 2004 Willy presenteert het programma voor 2004. 13 februari; Gilde promoten via ABG-tv en de krant. 16 april; Jeroen heeft het boek klaar. De CD-rom is nog geen garantie. 8. Begroting 2004 Rob Vissers presenteert de begroting 2004. We draaien met verlies. Portokosten drukken zwaar op de begroting. Voorstel om de leden zoveel mogelijk de TM&B rond te brengen. Bij de rondvraag wordt de vraag gesteld om de TM&B op papier, per E-mail of via het web te ontvangen. 9. Bestuursverkiezing Volgens het rooster treedt Ger van Dijk af als bestuurslid. Ger van Dijk stelt zich herkiesbaar. Ger wordt met algemene stemmen herkozen. 10. Verslag commissies Een afgevaardigde van elke commissie vertelt over de activiteiten in 2003 en over de plannen voor 2004. Nieuwsbriefcommissie - Wil Nelissen Er zijn 6 uitgaven geweest van TM&B De brouwerspen is in de prullenbak verdwenen Piet Oosterhaven heeft zijn pen wel veel gebruikt om copij te leveren. Piet bedankt. Ga zo door. Wil en Marc worden bedankt voor hun inzet. Cursuscommissie - Rob Verburg Er is een goede cursus gedraaid met 17 starters. 2 Dames zijn afgehaakt. De overige 15 cursisten zijn doorgegaan. De komende cursus had te weinig aanmeldingen en kan daardoor niet doorgaan. Geen oorzaak kunnen vinden. Namen van de enkele belangstellenden zijn bekend en worden de volgende cursus weer aangeschreven. Suggesties voor promotiële acties zijn welkom bij Rob Festival- /Wedstrijdcommissie Ria van Geel Ria bedankt alle vrijwilligers voor hun tijd en inzet tijdens het festival. Het ONK kostte 917,00. Een low-budget festival kon de kosten niet opvangen. Festival draaide goed met een winst van 379,00. 5 6 Conclusie is dat een wedstrijd organiseren veel geld kost. Het experiment bij de Deltabrouwers is een flop geworden. De mensen willen een wedstrijd. Arthur Herweg en Piet Oosterhaven gaan als nieuw lid de commissie versterken. Frank van der Pol verlaat de Festivalcommissie en wordt door Ria bedankt voor zijn gezellige en tomeloze inzet. Hij krijgt hiervoor een biermand en de inmiddels bekende speld de gouden Roerstok. Excursiecommissie - Ger van Dijk Johan Tiegelaar is nieuw lid van de excursiecommissie. Afgelopen excursie; Heineken is groot maar nietszeggend. De Pelgrim viel tegen Voorstel 2004; 17 juni naar Roodenbach, Landsheer en het Pakhuis in Antwerpen. Er komen uit de vergadering nog enkele suggestie en zijn door de commissie genoteerd. 11. Verslag Landelijk Amateur Bierbrouwers Overleg (LABO) Willy meldt dat het LABO afgelopen jaar maar 1 maal bij elkaar is geweest. Verslag is bij Willy. 12. Rondvraag De aanwezigen wordt gevraagd hoe de TM&B te ontvangen. Johan Koevoets o Wil in eigen beheer het Festivalbier brouwen. 2000 l. Wil Nelissen o Vindt het jammer dat bij de proeve van bekwaamheid bier is afgekeurd. Mensen moeten de consequenties aanvaarden dat er wel eens bier wordt afgekeurd. Marc van der Steen o In 2005 bestaat het Gilde 15 jaar. Wordt er nog een feest gegeven? Marc heeft er wel ideeen over. Biedt samen met Bertus Renshof aan om de feestcommissie te vormen. Jac Roosenboom o Vindt het jammer dat er geen nieuwe leden zijn aangeworven. Renè Geilings o Vindt het jammer dat bij het overlijden van Don er geen advertentie in de krant is geplaatst. Er was geen enkele band met de nabestaanden. Zouden alleen maar plaatsen voor onszelf. Erik Nefs o Vindt het aantal vrijwilligers matig aanwezig op het Festival. Wordt door Ria weerlegd. Arie Geilings o Wil bij het niet reageren op de oproep Hoe de TM&B te ontvangen geen boekje meer sturen. Er wordt uitgelegd dat dat niet kan. Jeroen Free o Maakt de vergadering erop attent dat de ARBO ook op verenigingen van toepassing is. Bij het organiseren van activiteiten is er een plan van organisatie nodig. John Metaal bied aan om een risicoanalyse te maken. Arthur Herwig o Vond het aantal vrijwilligers op het Festival wel voldoende. Piet Oosterhaven o Piet wil wel als postbode optreden voor de TM&B. Vraagt ook of er introducés op de Gildeavond mogen komen. Ja. Ad Helmonds o Wordt de postbode voor Hoogerheide. Wil van Geel o Vraagt of een alternatief voor de Kastanje en de Stoelemat sneller kan dan een jaar. Ria van Geel o Wil het bestuur meer acte de pressante laten geven op het Festival. Rob Vissers o Print de TM&B zelf uit voor distributie op de Plaat. Ger van Dijk o Heeft schrootmolens in de verhuur. 1,00/brouw. 13. Sluiting Willy sluit om 23:10 de vergadering. Bieragenda Zaterdag 5 en zondag 6 maart 2 e Zythos Bierfestival (de oude 24 uur) Stadsfeestzaal St. Niklaas 50 brouwers 150 bieren, waaronder primeurs
www.zythos.be Zondag 3 april 5 e Toer de Geuze De meeste lambiekbrouwers en geuzestekers houden open dag. Organisatie: HORAL (De Hoge Raad voor de Ambachtelijke Lambikbieren vzw) www.3fonteinen.be, link HORAL 7 8 12 november Koken met bier Het was smullen geblazen: koken met bier onder leiding van Bert Maessen. Bert is niet alleen bierkeurmeester, maar heeft na in de de horeca te hebben gewerkt ook 30 jaar les gegeven aan de koksopleiding (o.a. ROC in Middelburg). Bert vertelde over de parallellen tussen bierbrouwen en koken. Zo voeg je kruiden zo laat mogelijk toe bij het brouwen van bijvoorbeeld een witbier, maar ook bij het trekken van een bouillon. Hij verwees ook naar de website www.biercuisine.nl van Han Hidalgo. Bert gaf aan bij koken rekening te houden met het jaargetijde. In de winter koken we de zware gerechten van wild. In het voorjaar en zomer meer de lichtere bereidingen. Bert schotelde ons twee heerlijke recepten voor: * Zeeduivel met een saus van Rodenbach. * Konijnenbout in een dubbel abdijbier en mosterdsaus Hieronder volgt het recept van het konijn. De volgende keer staat het recept van de zeeduivel vermeld. Konijnenbout in een dubbel abdijbier en mosterdsaus (voor 4 personen) Receptuur: ½ liter runderfond ( is 2 maal zo sterk als bouillon) 1 fles dubbel abdijbier 1 potje Zaanse mosterd 60 gram bloem peper en zout 1 blaadje laurier 4 jeneverbessen 100 gram margarine 2 uien 4 konijnenachterbouten Bereidingswijze: Zet een pan op het vuur, die ook in de oven kan en smelt de margarine hierin. Peper en zout de konijnenbouten en bak ze in de margarine om en om mooi bruin. Haal de bouten er vervolgens uit. Snipper de uien en smoor ze in het bakvet. Voeg de mosterd en de bloem toe onder voortdurend roeren. Roer het bier door de saus en vul dit aan met de runderfond. Leg de konijnenbouten terug in de pan zodat ze goed onderstaan met de saus. Eventueel water toevoegen. Doe de laurier en de jeneverbes erbij en laat het geheel in de oven gedurende 3 uur gaar worden. Begeleidende gerechten (de bijlage): A. Gevulde appeltjes 1 kilo appelen (Elstar), 1 kaneelstokje, 100 gram suiker, 3 stuks kruidnagelen, 2 dl. witte wijn Snij van de appels de kapjes af. Boor met een appelboor de harde kern uit de appels. Zet een pan op het vuur en doe de wijn, kaneel, suiker en kruidnagel hierin, vervolgens de appels aan de kook brengen. Laat de appels niet te gaar worden. Vul de appels met de cranberry s compote. B. Cranberry s compote Kook de cranberry s met suiker en sap van een halve citroen tot een compote C. Franse boontjes D. Aardappelkroketten Eet smakelijk! Bergs succes op de Federatiekeuring 2004 Op 18 september bezocht Piet Oosterhaven in het Limburgse Velden de jaarlijkse Federatiekeuring. Hij deed zelf mee, en had ook van een aantal andere gildeleden inzendingen bij zich. Hieronder zijn ervaringen. 1. Dropbier van Ger van Dijk: 68 punten. Opmerking: voldoet niet aan de verwachting van het dropelement qua smaak. Als drop gebruikt is, komt het kruidig over. Verder gezond bier. 2. Oud Bergs Bier van John Metaal: helaas niet in keuring genomen. Opmerking: geen koolzuur, bierdoppen sluiten niet!! Op beide flessen verzuurd, infectie.
3. Rozemarijn bier van Piet Oosterhaven: 69 punten. Opmerking: dennengeur (bij het proeven) duidelijk aanwezig; overheerst de overige kruiden. Geuren komen pas later los! Bier fris drinken. Mooi alternatief bier! in evenwicht. 4. Van mijn 6 bieren was er weer één eerste in de C-klasse (een lichte dubbelbock met 84 punten). Echter geen prijs hiermee verdient aangezien het wedstrijdreglement voorziet dat je minstens 3 bieren boven de 70 punten per klasse moet hebben om een prijs in die klasse te krijgen. Diegene met het hoogste gemiddelde van zijn 3 beste bieren in die klasse krijgt dan de prijs. M.a.w. we moeten om een prijs te bemachtigen, ons dan als brouwer specialiseren en zoveel mogelijk bieren in 1 klasse aanbieden. Dit gaat mij voor volgend jaar "te ver". 9 10 ONK 2005 - vooraankondiging Geachte Bierbrouwer/Bierliefhebber, Het Twents bierbrouwers gilde HAB is op dit moment druk bezig met de organisatie van het Open Nederlandse Kampioenschappen voor Amateur bierbrouwers 2005. Dit evenement zal gehouden worden op 28 Mei 2005 bij de nieuwe brouwerij van Grolsch, momenteel de modernste brouwerij van Europa. Alle deelnemers krijgen op deze dag de kans om een rondleiding door deze brouwerij te krijgen en kunnen dit bij inschrijving aangeven. Alle verdere ontwikkelingen worden bijgehouden op de officiële website van dit evenement: http://www.onk2005.brouwen.nl Via deze site zal het tzt ook mogelijk zijn om je online in te schrijven, of om een inschrijf formulier in wordformaat te downloaden!! Voor verdere vragen kunt u mailen naar info@hab.brouwen.nl Groeten en gezondheid Twents Bierbrouwers Gilde HAB Scheldebieren, unieke en traditioneel gebrouwen streekbieren van hoge gisting Daar mag u best even voor gaan zitten... Tel./Fax. 0113 312815
Trappist Rochefort De Rochefort-bieren spreken menig bierliefhebber aan. Het typische karakter doet velen watertanden. Zo ook bij Dirk Mantel van collega-gilde Triple-W uit Nijmegen. Hij heeft dit artikel geschreven wat in twee delen eind 2004 is verschenen. Bij een van mijn schuimpartijen kwam ik de complete set Rochfort bieren ( 6-8-10) tegen. En zoals in mijn herinnering gebrand was, is bleek het proeven weer een waar genoegen te zijn. Aangezien ik iets meer wilde weten over het hoe, wie, waar en wat van Rochefort ben ik eens her en der gaan snuffelen op het internet. Hieronder een impressie. Dirk Brouwerijgegevens Kloosterorde: Cisterciënzerorde der Strikte Observantie Adres: Rue de l'abbaye 8 Postcode+Plaats: 5580 Rochefort Deelgemeente van: Rochefort Provincie: Namur / Namen Streek: Lesse et l'homme Telefoon: +32 84/21 31 81 Fax: +32 84/22 10 75 Internet: - Email: - Oprichting: 1899 Bezoeken: Nee Eigenaar / brouwer: - Productie: 15.000 hl per jaar Historie klooster LIGGING De Abbaye Notre Dame de St. Rémy is gelegen in het zuidoosten van de provincie Namen. Vanuit Brussel rijdt men via Glemloux en dan door de rotsachtige bedding van de Maas naar Namen en vervolgens naar Dinant. Vandaar naar het oosten naar Rochefort. Vanuit Rochefort klimt men enkele kilometers om het klooster te bereiken. 11 12 Er volgt dan een periode van een eeuw van betrekkelijke rust, maar dan volgen moeilijke tijden: in 1568 wordt ze geplunderd door calvinistische soldaten; negen jaar later, in 1577, was het de beurt aan de krijgers van Don Juan van Oostenrijk, die in Marche hun kampement hadden opgeslagen en de streek afschuimden; 1595 is het jaartal waarin men de eerste brouwactiviteiten kan dateren. Er zijn documenten in de brouwerijarchieven die aangeven dat er een bescheiden brouwerij is die grondstoffen van eigen bodem (ook hop) gebruikt voor de bereiding van bier. Een van de hoofdmiddelen van bestaan is de exploitatie van de groeven met rood marmer. Men kan tegenwoordig nog een van deze marmerblokken zien in de omgeving van de parkeerplaats. In de zeventiende eeuw werd het land geteisterd door oorlog, hongersnood en pest. Op 30 april 1650 vielen troepen uit Lotharingen, onder leiding van baron Châtelet, de abdij binnen. Het jaar daarop konden de monniken niet anders dan zich terugtrekken in hun vluchthuis te Marche. Eenzelfde beproeving volgde in 1652 en 1653. Maar wat vernield was, werd met taaie moed weer opgebouwd. In de 18e eeuw volgde een verslapping ten opzichte van het naleven van de kloosterregels. Dit werd zonder twijfel ook gestimuleerd door de overvloedige welvaart. Abt Henri de Villegia vaardigde in 1755 een strenge verordening uit waarvan men echter niet weet of zij ook werkelijk nagevolgd is. In dat jaar liet de discipline erg te wensen over ook al moet men toegeven dat het, mede door genoemde welvaart, erg moeilijk was om onthouding en zelfzucht en kloosterdieet te volgen. Men kan lezen dat de religieuzen "er op los kletsen, thee, koffie, likeuren en wijn dronken, rookten, vloekten en met kaarten speelden als huurlingen". Eind 18e eeuw trokken de Franse revolutionairen hun verwoestend spoor door het land. In een poging om de gebouwen, goederen en bezittingen van de abdij te redden, lieten de monniken in 1792 hun abdij seculariseren. Dit alles tervergeefs en Saint-Rémy werd voor de zoveelste maal geplunderd en wel met hulp van de omwonenden. De toenmalige abt schreef het volgende over de plundering van 28 mei 1794: "De gezinnen, die het meeste geholpen geweest waren door de abdij, werklieden, handlangers, aan wie we voedsel hadden verstrekt van vader op zoon, behoorden tot de ijverigste plunderaars; diegenen, die onderhouden en gevoed waren uit naastenliefde, stonden vooraan, niet om te helpen, maar om ons te bestelen. Wat een dankbaarheid!" En tot slot van die woelige tijden, werd de abdij in 1797 verkocht als nationaal goed. De overblijvende monniken verdwenen naar alle windrichtingen. GESCHIEDENIS VAN DE ABDIJ Wie zich wat verder verdiept in de geschiedenis van de Belgische abdijen, komt tot de ontdekking dat de periode van de Franse Revolutie (± 1790-1796) op zijn zachts gezegd "rampzalig" is geweest voor deze abdijen en kloosters. Zij worden zonder uitzondering geplunderd, leeggeroofd, in brand gestoken en tenslotte wordt hetgeen resteert verkocht als nationaal goed. Zo ook Rochefort, want Rochefort is evenals Orval en in tegenstelling tot Chimay, Westmalle en Westvleteren, een abdij die reeds ver voor 1800 door Cisterciënzer-monniken en in eerste instantie zelfs door Cisterciënzer-zusters werd bewoond. Periode 1797-1887 Omstreeks 1805 werden klooster en kerk - na verkoop van het meubilair afgebroken door Lucien-Joseph Poncelet, een revolutionair die de abdij voor een prikje had gekocht, Saint-Rémy werd een hoeve, maar bracht de elkaar opvolgende huurders en eigenaars blijkbaar weinig geluk. Omstreeks 1230 sticht Gilles de Walcourt, Heer of Graaf van Rochefort, een klooster in zijn leen Saint-Rémy. Als patroonheilige kreeg het Onze-Lieve-Vrouw van Bijstand (Secours de Notre-Dame) en werd het bevolkt door Cisterciënzerinnen. De Heer van Rochefort, "leenplichtig en trouw vazal van de bisschop van Luik", schonk in volledig vrij erfleen "gronden, gebouwen, bossen, velden en visvangst". Er waren nog zekere andere belangrijke voordelen zoals de jacht in de bossen van de Famenne maar daar tegenover ook de plichten om te laten malen op de molen van de abdij. De kloosterzusters leefden zo twee eeuwen in vroomheid en vrede in Saint-Rémy. In 1452 moesten zij echter op last van Louis de la Marck de gebouwen verlaten omdat deze ernstig in verval geraakt waren. Van de laatste abdis is alleen de naam, Marguerite van Spandau, bekend. Er zijn twee hoofdredenen op te geven waarom de kloosterzusters Rochefort verlaten: a. Er was geen rekening gehouden met het ruwe klimaat en de schraalheid van de grond in de omgeving; b. De gebouwen waren in ernstig verval geraakt en konden door de zusters niet worden gerestaureerd. De periode tussen 1452 en 1454 wordt door een zekere Arnould de Maison Neuve gebruikt om met een aantal monniken te werken aan de restauratie. Deze is in 1464 gedeeltelijk voltooid. Men komt dan tot een merkwaardige ruil. De zusters verhuizen naar het cisterciënzerklooster van Pelipré, bij Givet net over de Franse grens, en de monniken van Pelipré komen naar Rochefort waar zij verder werken aan de restauratie en uitbreiding van het klooster. Het klooster, in vergelijking met andere van die tijd niet erg groot, wordt onder de hoede gesteld van de abt van Cîteaux en wordt de 28e en tevens laatste "dochter" van deze beroemde abdij. Arnould de Maison Neuve wordt de eerste abt van het klooster. De wedergeboorte En wat niemand nog voor mogelijk hield gebeurde toch: op 11 oktober 1887 verscheen pater Anselmus Judong, van de cisterciënzerabdij van Achel, vóór het oude portaal van Saint-Rémy. Hij was door zijn overste opgedragen om na te gaan of het kloosterleven nog hernomen kon worden in de oude abdij. Aanvankelijk bleef alles nog eindeloos aanslepen, tot het complex eindelijk teruggekocht kon worden op 21 december 1887. In de loop van de daaropvolgende jaren werd alles hersteld en wederopgebouwd. Bieren Naam sinds type alcohol gisting Rochefort 6 (rood) - massieve ale 7,5 vol.% boven (groen) 1954 massieve ale 9,2 vol.% boven Rochefort 10 (blauw) ±1950 massieve ale 11,3 vol.% boven Trappistes Rochefort 6 Alcohol (%) 7,5 Soort Edelbier Bijzonderheden Zoetig Trappistes
Alcohol (%) 9,2 Soort Massive Ale Bijzonderheden Zoetig en bitterig Trappistes Rochefort 10 Alcohol (%) 11,3 Soort Massive Ale Bijzonderheden Krachtig, zoet en bitterig De Rochefortbieren zijn net als alle andere zware bieren van hoge gisting met nagisting op fles, uitstekend te bewaren. De houdbaarheidsdatum is slechts een wettelijk verplichte aanduiding die niet relevant is, in principe is het bier onbeperkt houdbaar. Een houdbaarheidsdatum is natuurlijk in die zin interessant, dat de botteldatum steeds bekend is. De smaak van het bier blijft in de fles evolueren door de werking van de toegevoegde gist en een reeks chemische processen, ons onbekend, en nog niet helemaal wetenschappelijk onderzocht. Wat wel voor iedereen toegankelijk is, is de prachtige ontwikkeling die het bier in de fles ondergaat. We geven een uitgebreid verslag van de door ons genoteerde impressies van de verschillende bieren die we proefden tussen een maand en twee jaar na de botteling. We concentreerden ons op de smaak en de geur, omdat daarin de sterkste evolutie te merken is; het mondgevoel wordt niet afzonderlijk vermeld, verschuivingen hebben we opgenomen in de smaakbeschrijving. 1-2 maand schuim: heel regelmatig, trekt snel weg, dun laagje blijft, crèmekleurig geur: scherpe fruitigheid kleur: zeer donkerrood smaak: gebrand, mokka, overheersende bitterheid van begin tot einde, weinig structuur, vrij eendimensionaal beoordeling: niet vlot drinkbaar, heeft nog tijd nodig om zich te ontplooien. Rochefort 10 schuim: heel regelmatig, maar verdwijnt snel; een dunne schuimlaag blijft behouden. kleur: zeer donkerrood, vrijwel ondoorzichtig smaak: absolute bitterheid, doet soms denken aan stout, sterke mokka- en chocoladetoetsen, misschien reeds een beetje fruitigheid: peren; stroperig mondgevoel beoordeling: reeds beter in evenwicht dan een 8 van dezelfde ouderdom, maar heeft ook nog tijd nodig 2-4 maand geur: grond, evolueert naar scherpe fruitigheid, een vleugje banaan smaak: bitter, bitterzoete fruitigheid in het begin, beetje banaan, evolueert naar bittere gistsmaak die lang blijft hangen en ook de nasmaak overheerst beoordeling: vrij vlot drinkbaar maar is nog niet op punt en heeft nog veel potentieel Rochefort 10 geur: op weg naar volle fruitigheid: banaan, peer, druif,...een volledige fruitkorf smaak: nog een lichte chocoladetoets, vermengd met tongstrelende zoetheid van opgelegde peren, met voldoende bitterheid beoordeling: goed drinkbaar, uitstekend evenwicht van alle smaakcomponenten 4-6 maand aroma: volle fruitigheid, vooral banaan, ook versgekapt dennenhout, hars, alcohol, gist, alles samen in een harmonisch boeket smaak: complex: zoet en fruitig, banaan en rijpe peer, ook een beetje kruidigheid: een vleugje rode peper beoordeling: bier op zijn best, verder uitgegist en helemaal in evenwicht: geen storende elementen die geregeld opduiken bij donkere bieren met gelijke densiteit, zoals overdreven alcohol of zoetigheid; soms wel een beetje plakkerig, nasmaak duurt ook iets minder lang dan de vorige 13 14 Rochefort 10 aroma: fruit zoals de 8, in overweldigende mate, ondoorgrondlijke complexiteit smaak: nog steeds fruitig toppunt, dat wel in stevigheid vermindert naar 6 maand toe 6-12 maand Rochefort 6 schuim: trekt snel weg, niet wandklevend, crèmekleurig kleur: donker amber geur: drop, vleugje zuurkool, honing, confituren, kaneel smaak: begint neutraal met bitterige uitvloei aroma: hars: soms vluchtig, soms pregnant, verminderde fruitigheid, typerende banaangeur verzacht langzaamaan kleur: donkerrood, herfstbladeren, misschien iets doorzichtiger dan verse exemplaren smaak: de complexe fruitigheid maakt plaats voor een effen, ongecompliceerde zoete smaak die dominant wordt, die retronasaal eerder aan bloemen dan aan fruit herinnert, verder een aanzet tot anijsachtige smaken, misschien een beetje vanille of zelfs kaneel, lichte bitterheid Rochefort 10 schuim: verdwijnt snel, soms zelfs moeilijke schuimvorming aroma: minder sterk en minder complex, hars kleur: donkerrode herfstbladeren misschien iets doorzichtiger dan voorgaande smaak: reeds verder verzacht en verder geëvolueerd dan de 8 rond dezelfde tijd, soms al bijna plat en geen schuim meer, in dit stadium vrijwel dezelfde evolutie als de 8 alleen iets sneller, en misschien met een langere bewaring van de typische fruitigheid; misschien, voor sommigen, iets meer bitterheid dan de 8 12 maand en verder De bovenstaande kenmerken blijven min of meer behouden, maar er komen in geur en smaak toetsen van drop, peperkoek en mout naar voor; het bier begint nu aan een jarenlange evolutie die langzaamaan zal uitmonden in de typische belegen trappistsmaak. Mening Samengevat: de bieren evolueren het snelst tijdens de eerste maanden. Ze evolueren allemaal van wilde en complexe bouwsels in het begin, naar veel zachtere bieren die na verloop van tijd vrijwel alle raakvlakken met jonge brouwsels zullen verliezen. Na 6 maand, als de toegevoegde gist niet meer actief is, en de complexiteit een hoogtepunt bereikt heeft, begint het bier in zekere zin alle klassieke smaakkenmerken te verliezen, in plaats daarvan verschijnen er in de loop van vele jaren toetsen die doen denken aan porto, madera of, bij heel oude bieren, bepaalde likeuren. Soms is er na ongeveer een jaar een duidelijke brutsmaak te onderscheiden. Deze evolutie is gebonden aan chemische processen die ook terug te vinden zijn in andere bieren, zeker als ze op een gelijkaardige manier gemaakt zijn, denk hierbij in de eerste plaats aan andere donkere trappisten of abdijbieren, dikwijls 'dubbel'genoemd. In grote lijnen zal ook de hierboven opgetekende smaakevolutie parallel lopen met die van dergelijke bieren. Wat maakt juist deze trappist zo bijzonder? In de eerste plaats de smaak, die elders op deze pagina uitgebreid aan bod komt, waarover iedereen zijn mening heeft en waarover dus eigenlijk niet veel meer te zeggen valt. En ten tweede: de mogelijkheid om zelf in beperkte mate controle te hebben over het bier: aangezien de smaak sterk evolueert in de loop der jaren en maanden, kan je een voorraad aanleggen en onderzoeken hoe oud het bier moet zijn vooraleer je vindt dat het op smaak is. Dit onderzoek moet vergezeld gaan van regelmatige en grondige proeverijen, op zich ook niet onaangenaam. In de zoektocht naar de ultieme fles kan je dus zelf je kansen vergroten. Om af te sluiten toch nog dit: maak geen misbruik van dit godsgeschenk. Laat uw Rochefort-moment ook een moment van bezinning zijn. Geniet er van, drink een tweede glas, en een derde bij speciale gelegenheden, maar nooit meer. Wees de levenswijze van de monniken indachtig, die hun leven opdragen aan God, en met eerbied en respect voor de grondstoffen die de natuur ons biedt, kwaliteitsproducten leveren. Laat hun stilte en soberheid tot u doordringen, en wees telkens weer verwonderd, welke mooie resultaten liefde en overtuiging kunnen opleveren.
(ledenlijst verwijderd i.v.m. publicatie TM&B op internet) Ledenlijst eind 2004 15 16 Ruimte voor aantekeningen bij de Algemene Leden Vergadering
17