NEVI Jaarthemaboek 2013-2014 Deze uitgave is mede mogelijk gemaakt door
Duurzaam kantoor. Uw kantoorbenodigdheden CO 2 neutraal geleverd. Naast vele initiatieven om de CO 2 uitstoot van onze bedrijfsvoering terug te dringen, compenseert Staples Advantage Nederland de overgebleven uitstoot door investering in hoogwaardige milieuprojecten. Bovendien kunt u er nu voor kiezen de milieubelasting van het transport van uw kantoorbenodigdheden naar uw locaties te compenseren met een bijdrage van slechts 0,01 per ontvangen doos. Weer een voorbeeld van hoe Staples zijn klanten helpt bij het behalen van hun duurzaamheidsdoelstellingen. We bring easy to your office. 088 45 45 000 info@info.staples.nl www.staplesadvantage.nl
Inhoudsopgave Inkoop in verbinding.... 3 NEVI Connects!.... 5 Uw partner voor Inkoop... 8 NEVI Connects 2.0... 10 Inkopers zouden zich meer moeten engageren.... 13 Iedereen cpo!.... 17 Over Het NIC: uw kennis in Inkoop.... 20 Allianties organiseren kun je leren.... 24 Managers die anders gaan lopen, zijn losers... 29 NEVI-manager sluit aan bij marktbehoeften.... 33 Innovatie op kantoor... (daarbuiten én thuis).... 34 International Supply Management Congress 2012.... 37 Contractmanagement professionaliseert!.... 41 Contractmanagement ontgroeit de kinderschoenen.... 44 Grip op kosten en kwaliteit van inhuur.... 48 Vierde bijeenkomst Maatschappelijk Facilitair Contracteren.... 51 Inkopers zouden meer lef moeten tonen.... 55 Van wrijving komt glans.... 58 ICT-inkoop in de wolken.... 60 De praktijk van prestatiecontracten.... 64 Urgentie als basis van succes.... 67 Prestaties in zorginkoop.... 69 UMC ontworstelt zich aan klassiek inkoopparadigma...................................71 Aanbestedingswet eerlijk en transparant, maar ook ideaal?.... 75 Welke kansen biedt de Aanbestedingswet aan het MKB?................................78 Inkoop is veel politieker geworden.... 81 Duurzaamheid in de bouwketen: ketenintegratie essentieel voor het succes van duurzaamheidsinitiatieven........................................................87 Bouwen aan volwassen relaties... 89 De échte uitdaging is om van mijn mensen value in use-specialisten te maken.... 92 De Chinese keten is in ontwikkeling.... 96 NEVI Kalender 2013-2014.... 99 Adverteerdersindex.... 100 Colofon... 102 1
Efficiëntie, Verbinden? Controle? Wilt Bent u weten benieuwd hoe onze wat wij interimmers voor u kunnen u succesvol doen op helpen het gebied samenwerken van efficiëntie met uw en controle? klanten, leveranciers en collega s? Neem dan direct contact op met Liesbeth Grootenboer via 06 06465 92 92568 of of mail naar Liesbeth.Grootenboer@dpa.nl Kijk voor meer info op: www.dpasupplychain.nl DPA Supply Chain Gatwickstraat 11 1043 GL Amsterdam T +31 (0)20 515 15 55 info.sc@dpa.nl www.dpasupplychain.nl
Inkoop in verbinding De afgelopen jaren heeft NEVI steeds voor een tweejaarlijks thema gekozen dat als een rode draad liep door evenementen die zijn georganiseerd in het NEVI Netwerk. Van een regionale kringbijeenkomst, het NEVI Zorgcongres tot het Internationale Supply Management Congress. In 2008 en 2009 stond het thema Maatschappelijk Verantwoord Inkopen / Sustainability centraal en in 2010 en 2011 Waardecreatie door innovatie. NEVI heeft voor de periode 2012-2013 gekozen voor het thema NEVI Connects! De laatste jaren is het bewustzijn gegroeid dat NEVI zich meer extern moet gaan richten om lading te geven aan haar ambities van Thought Leader en Opinieleider. Door verbinding te zoeken met de business en een wezenlijke bijdrage te leveren aan de bedrijfsdoelstellingen. Ook in het opinieleiderschap wordt de verbinding gezocht met relevante stakeholders door het oppakken van thema s die breed het bedrijfsleven en de overheid raken, zoals, Integriteit (NEVI Gedragscode), Aanbestedingswet en Sustainability met stakeholders als MVO Nederland en VNO- NCW. Inkoop heeft veel te bieden en dat dragen wij als NEVI uit! In dit boekje is een weerslag te vinden van de activiteiten binnen NEVI en het NEVI Netwerk. Activiteiten die gericht zijn om de verbinding te zoeken met de omgeving van de inkoopfunctie en die laten zien dat NEVI een lerend netwerk is dat onmisbaar is voor de inkoopprofessional die zijn vak serieus neemt. Ik wens u veel inspiratie toe bij het lezen van dit boekje. Ton Trommelen, voorzitter 3
THE BETTER YOUR INFORMATION THE DEEPER YOUR INSIGHT TRACKING AVERAGE COMPLIANCE TO CONTRACTED RATES BY SPEND CATEGORY * 78% IT & TELECOM 73% FACILITIES 71% LOGISTICS 61% PROFESSIONAL SERVICES 55% MARKETING & ADVERTISING 55% INDUSTRIAL EQUIPMENT 54% OVERHEAD & GENERAL Als wereldwijd toonaangevend bedrijf, gespecialiseerd in betaaloplossingen voor bedrijven, beheren wij 110 miljard ** aan zakelijke uitgaven in 170 landen. Daardoor beschikken wij over een enorme hoeveelheid data die onze klanten helpt bij het volgen van hun aankopen en het controleren van het gebruik van preferred suppliers en prijsafspraken. Dit inzicht geeft een sterkere onderhandelingspositie met leveranciers. 70% van de Fortune 500-bedrijven vertrouwt inmiddels op onze expertise bij het beheer van hun indirecte kosten. americanexpress.nl/corporate of bel 020-504 8707 American Express Services Europe Limited. Handelsregister Amsterdam nr 33.272.246 Kantooradres: Gebouw Amerika, Hoogoorddreef 15, 1101 BA, Amsterdam Zuidoost. * Bron: American Express Indirect Spend Management Study 2011 door A.T. Kearney ** Bron: $ 150 miljard. American Express Investor Relations 2012
NEVI Connects! NEVI en de inkoopcommunity hebben de samenleving veel te bieden. Wij weten al lang hoe wij professioneel moeten inkopen, maar wij weten nog onvoldoende de decision makers te bereiken met onze boodschap dat inkoop meer is dan significante kostenreducties behalen. Want dat is het dominante beeld dat managers van ons beroep hebben: inkopers dienen vooral kosten te besparen. Het lijkt erop dat ons vak in de buitenwereld stil is blijven staan. Managers zijn helaas onvoldoende bekend met onze strategische op waarde-creatie gerichte inkoopconcepten. Daar moet verandering in komen. In deze tijd van crisis en roep om duurzaamheid moeten wij als inkoopprofessionals uit onze schulp kruipen en onze managers en stakeholders opzoeken. Het is zaak dit te doen in sectoren, zoals zorg, bouw en overheid waar de rol van inkoop verder kan en moet worden versterkt. Maar het is ook zaak dit te doen voor verschillende thema s, zoals schaarste, maatschappelijk verantwoord inkopen en best value procurement. Inkoop heeft de samenleving veel te bieden en dat moeten we uitdragen. De inkoopwetenschap heeft zich in Nederland de afgelopen jaren sterk ontwikkeld. Er zijn tal van inkoopmodellen ontwikkeld en inkoop heeft in Nederland maar ook internationaal academisch vorm gekregen. Dit mede dankzij de continue steun van de NEVI Research Stichting (NRS). Voor het eerst loopt de wetenschap nu voor de praktijk uit met betrekking tot thema s: als ketensamenwerking, het vroegtijdig betrekken van leveranciers bij product ontwikkeling en duurzaam inkopen. Enkele uitdagingen waar inkoop voor staat zijn: Business alignment: in veel organisaties worden nog te vaak inkoop strategieën ontwikkeld, los van de vigerende business strategieën. Interne en externe integratie van inkoop met andere bedrijfsactiviteiten laat nog veel te wensen over. Inkoopprofessionalisering heeft geleid tot enorme kosten druk. Als gevolg staat de winstgevendheid bij tal van leveranciers in tal van sectoren onder druk. Er is duidelijk sprake van uitval verschijnselen ( schoonmaak branche, thuiszorg) omdat er teveel onder de kostprijs wordt ingekocht. Met alle maatschappelijke effecten vandien! Goedkoop blijkt vaak duurkoop. 5
Slim www.proactive.nl Vraag via info@proactive.nl het e-procurement informatiepakket aan en ontvang gratis een leuke gadget. info@proactive.nl 023-5422299 Richard Holkade 9 Haarlem
Global Sourcing heeft geleid tot complexe toeleveringsketens met een enorme milieubelasting ( carbon footprint ). In een te groot aantal gevallen worden elementaire mensenrechten maar ook milieuvoorschriften door leveranciers niet nageleefd. Met als gevolg claims en reputatieschade voor de eigen organisatie. Deze voorbeelden laten zien dat een koerswijziging in ons vak nodig is. De maandelijkse NEVI Purchasing Managers Index (PMI) laat zien dat inkopers de aanjagers maar ook de remmers zijn van onze economische ontwikkeling. Inkopers hebben een grote invloed op de concurrentiepositie van hun organisaties maar ook op de toekomst van onze samenleving. Wij zullen ons als beroepsgroep meer moeten verbinden met stakeholders binnen en buiten onze organisaties om de negatieve effecten van traditioneel inkoopbeleid te ondervangen en nieuwe inkoopconcepten ruimte te geven. Dit is de achtergrond van het huidige NEVI jaarthema NEVI Connects!. In de verbinding met andere disciplines en werkvelden ligt onze uitdaging. Let s Connect.! prof dr Arjan van Weele NEVI Leerstoel Inkoopmanagement Technische Universiteit Eindhoven 7
Uw partner voor Inkoop BravoSolution ondersteunt inkopers en inkoopafdelingen bij de verdere professionalisering van hun inkoopactiviteiten. Deze ondersteuning bestaat uit de inzet van geavanceerde software, gecombineerd met een professionele dienstverlening op basis van onze kennis en praktische ervaring met het inkoopvak. Het is onze missie om bij klanten waarde te creëren door een inhoudelijke en procesmatige stroomlijning van inkoopactiviteiten. Vanaf de oprichting in Juni 2000 levert BravoSolution deze diensten vanuit vestigingen in China, Frankrijk, Italië, Mexico, Nederland, Spanje, het Verenigd Koninkrijk en de VS. BravoSolution heeft ruim 400 medewerkers die meer dan 450 klanten bedienen in 20 landen. De software De diverse state-of-the-art software modules kunnen volledig losstaand worden gebruikt. Samen vormen ze een applicatie die het gehele inkoopproces naadloos ondersteunt. Onze software bestaat uit de volgende vijf onderdelen: Programma Management kan door de klant worden ingericht met de eigen diverse operationele en strategische inkoopprocessen. Bij de keuze van een bepaalde strategie leidt de applicatie de inkoper automatisch langs de gedefinieerde stappen, inclusief harde of zachte autorisaties en bijbehorende documentmodellen; Uitgaveanalyse is een snel, intelligent en repeteerbaar systeem waarmee uitgavenpatronen in kaart worden gebracht. Met deze informatie worden inefficiënties blootgelegd en inkoopkansen zichtbaar gemaakt; Negotiation Management is een instrument waarmee u het gehele proces van sourcing kunt organiseren en uitvoeren. Het structureert de online bouw, samenwerking, publicatie, onderhandeling en analyse van uw Pre-kwalificaties, RFx-en en eveilingen; Leveranciers Management stelt alle geautoriseerde betrokkenen in staat om leveranciersprestaties periodiek te beoordelen. De gebruikte scorecards zijn specifiek. Diverse scores kunnen worden vergeleken voor een gewogen gemiddelde; Contract Management ondersteunt de bouw, het beheer en de amendering/ vernieuwing van contracten. Alerts voorkomen dat contracttermijnen ongezien verlopen. Categorie oplossingen Inkoopprofessionals erkennen het grote belang van een zorgvuldig beheer van strategische inkoop uitgavencategorieën. Aspecten als leverancierssterkte en zekerheid van levering zijn van essentieel belang voor de bepaling van de juiste inkoopstrategie. BravoSolution biedt categorie specifieke ondersteuning op maat, waarmee klanten substantiële besparingen kunnen realiseren bij de inkoop van hun meest kritische en complexe inkoopcategorieën. Onze categorie oplossingen bieden: Full Service Inkoopprojecten: Een ervaren en deskundig team van BravoSolution professionals voert uw inkoopproject volledig uit. Uitgave Snapshots: Inkoopprofessionals van BravoSolution identificeren en prioriseren substantiële besparingsmogelijkheden door uitvoering van een gedetailleerde uitgavenanalyse. Collaborative Sourcing: Een BravoSolution team ondersteunt inkoopinitiatieven voor strategische categorieën zoals verpakking of transport. Door een klantspecifieke behoeftebepaling worden resultaten geboekt die naadloos aansluiten op uw inkoopstrategie. 8
Professionele Diensten Het BravoSolution team heeft veel ervaring met de ondersteuning van bedrijven op het gebied van inkoop management. Onze inzet leidt daardoor snel tot strategische initiatieven en waardecreatie binnen het gehele inkoopproces. Wat uw behoefte op het gebied van inkoopmanagement ook mag zijn, BravoSolution heeft de kennis en ervaring om uw inkoopproces te stroomlijnen en de uitvoering van uw strategische inkoopprojecten te begeleiden. BravoSolution ondersteunt uw inkoopactiviteiten met: Strategische sourcing Kostenreductie programma s Uitgavenanalyses Veranderingsmanagement Verantwoorde inkoop uit Lage Lonen Landen Begeleiding en trainingen Gebruik en implementatie van onze software Belangrijke feiten over BravoSolution: Rond de 550 klanten in 25 landen. Ruim 350 klantspecifieke esourcing platformen in gebruik. 40.000 inkopers en meer dan 250.000 leveranciers wereldwijd. Meer dan 60 Miljoen Euro aan omzet in 2012 met acht aaneengesloten jaren van winstgevende groei. 550+ Professionals actief in 14 vestigingen in 12 landen, verspreid over 3 continenten. www.bravosolution.nl 9
NEVI Connects 2.0 Het jaarthema NEVI Connects laat aan duidelijkheid weinig te wensen over. Maar misschien is NEVI Connects 2.0 beter op z n plaats. Want het was NEVI die als één van de eerste beroepsverenigingen de netwerkgedachte omarmde. NEVI werd er groot mee. In de tussentijd veranderde de wereld echter. Inkopers moeten zich nu meer verbinden met de buitenwacht: NEVI Connects 2.0. Als het gaat om verbinden, heeft juist NEVI een reputatie te verliezen. Nederlands bekendste netwerkspecialist Annemieke Roobeek bevestigt dat nog eens in een interview in dit jaarboek. Ze houdt inkopers echter ook een spiegel voor, want inkopers zouden zich meer moeten engageren met de buitenwereld. Laat dat beroepsorganisatie NEVI nu niet zijn ontgaan, getuige het jaarthema NEVI Connects. Op de keper beschouwd zou het beter zijn om te spreken van NEVI Connects 2.0. Want NEVI koos als één van de eerste beroepsorganisaties expliciet voor een decentrale netwerkstructuur, met een grote rol voor de zogenoemde kringen. Zij organiseren activiteiten mét, vóór en vaak ook bíj leden. Kortom: NEVI Connects 1.0, met de nadruk op het interne netwerk in de beroepsgroep zelf. Bottom up De afgelopen decennia maakte inkoop niet alleen een indrukwekkende professionele ontwikkeling door, maar kwamen ook tal van grote maatschappelijke vraagstukken op het bord van de inkoper terecht. Denk maar aan globalisering, verduurzaming en de noodzaak tot efficiencyverhoging. NEVI besloot zich meer extern te richten en zich te profileren als thought leader en de banden met stakeholders in de buitenwereld aan te halen. Het International Supply Management Congress getuigt daar van, zowel qua inhoud als qua diversiteit aan deelnemers. Uit gesprekken met de voorzitters van de vijf NEVI-kringen blijkt duidelijk dat er niet alleen top down, maar ook bottom up sprake is van een omslag van vooral focus op het interne netwerk, naar nadruk op zowel het interne áls het externe netwerk. NEVI-kringen zoeken verbinding met: branches en sectoren (waaronder ook de overheid), opleiders en onderzoekers, andere disciplines, belangenorganisaties en maatschappelijke doelen. Een paar voorbeelden. Kring Zuid Nederland organiseerde voor de eerste keer een foodcongres en deed dat op locatie bij voedingsmiddelengroothandel Sligro in Veghel. Met groot succes en daarom krijgt het dit jaar een vervolg. De organisatoren spelen nu met het idee een congres voor de agrarische sector op te tuigen. Verbinden Ook opleiders en onderzoekers zijn een expliciete doelgroep in het kader van NEVI Connects. Dat blijkt wel uit het feit dat de vijf kringen een werkgroep in het leven hebben geroepen om de banden met het onderwijs aan te halen. Verder aan te halen wel te verstaan, want de afgelopen jaren zagen we al meer en meer contacten ontstaan tussen NEVI-kringen en universiteiten en hogescholen. Om maar eens twee frisse initiatieven te noemen. De kring Zuidwest Nederland organiseert een symposium voor inkopers, samen met zowel de hogescholen en mkb-belangenverenigingen van Rotterdam en Den Haag als NEVI-publiek, vertelt kringvoorzitter Jan van der Ploeg, tevens teamleider inkoop bij de Gemeente Rotterdam. Verbinden in het kwadraat dus. De kring Noord Nederland participeert in het Hanze Inkoopseminar van de Hanzehogeschool. De kring reikt namens NEVI voorts de Purchase Promise Award uit voor de beste scriptie. Ook worden contacten gelegd met Rijksuniversiteit Groningen. Het jonge inkooptalent vragen we vervolgens bij ons in het bestuur te komen, aldus inkoopadviseur en kringvoorzitter Marliese Gevers. Opvallend is dat er door de kringen ook bruggen worden geslagen naar maatschappelijke goede doelen. Kring Oost Nederland 10
organiseert een evenement in de strijd tegen kanker. Fundraising vindt plaats door de deelnemers te laten betalen voor een aantrekkelijk programma met sprekers die hun medewerking gratis verlenen. Mix Ook kring Noordwest Nederland spant zich in voor kankerpatiënten. Voor de totstandkoming van het Inloophuis Amsterdam zetten inkopers hun kennis en ervaring in. Door goed in te kopen ontstaat meer financiële ruimte, licht kringvoorzitter Marleen Baars toe, in het dagelijks leven category manager bij UWV. Kortom: NEVI Connects krijgt al volop gestalte. De manier waarop die verschillende doelgroepen in de externe omgeving worden betrokken verschilt van kring tot kring. Een aantal kringen heeft jaarlijks een groot evenement. Het Euregio-congres in Maastricht, het NEVI Nyenrode-congres en het Noord Nederlandse Inkoopcongres zijn inmiddels begrippen. In alle kringen wordt de verbinding gezocht door een mix van activiteiten. Informeel, bijvoorbeeld met een golfevenement, en formeel waarbij het bedrijfsbezoek de onbetwiste all time favorite is. Kring Noord Nederland startte onder het motto Kijkje in de keuken bij net een serie van dergelijke bedrijfsbezoeken. Minder evenementen dan vroeger, maar wel beter, aldus kringvoorzitter Gevers. Wat verder opvalt in de manier waarop de kringen verbinding proberen te zoeken met leden en externe netwerken is dat men probeert aan te sluiten bij de actualiteit en de eigenheid van de regio. Kring Zuid Nederland heeft bijvoorbeeld een evenement rond inkopen in tijden van laagconjunctuur en samen met PIANOo een congres rond Prinsjesdag. Omdat zowel de maakindustrie als de voedselverwerkende industrie goed zijn vertegenwoordigd in deze kringregio worden specifiek hiervoor activiteiten voor leden georganiseerd. Kring Zuidwest Nederland zoekt expliciet ook de connectie met de publieke sector, die per slot sterk aanwezig is in Den Haag. Slagvaardiger Een duidelijk teken dat NEVI als netwerkorganisatie een nieuwe fase is ingegaan is ook dat de banden tussen de kringen worden aangehaald. Waren er negen kringen, inmiddels zijn het er vijf. De voorzitters van de kringbesturen hebben de handen nu ineen geslagen. Met vijf kringen zijn we slagvaardiger, meent Marc Klaassen, group purchase manager bij Recticel en voorzitter van de kring Oost Nederland. Inmiddels zijn twee werkgroepen gestart. Eén om de contacten met hogescholen verder aan te halen, de ander buigt zich over planning - onder meer het afstemmen van de verschillende evenementen - en financiën. Het is van belang dat we onderzoekers en bedrijfsleven met elkaar verbinden. Want als bedrijven nog ergens voor willen betalen, is het wel kennis, meent John Veldhoen, voorzitter van de kring Zuid Nederland en directeur-eigenaar van een inkoopadviesbureau. Hij spreekt van een volgende stap in de professionalisering van de kringen. Droom Externe financiering door middel van bijvoorbeeld contractresearch stelt nieuwe eisen aan de kringbestuurders. Licht waren die eisen toch al niet: alle voorzitters van de kringen hebben een drukke full time baan in een tijd waarin door de structurele laagconjunctuur sowieso hoge eisen worden gesteld. De kring Oost Nederland is een samenvoeging van drie voormalige kringen. Voorzitter Marc Klaassen is daarom gestart met wat hij aanduid als re-connect-sessies. Eerst maar eens de peilstok erin bij de leden en vervolgens een op maar gesneden programma maken, vindt hij. Zijn droom: toegevoegde waarde leveren voor de leden door mooie bijeenkomsten, verrijking van de inkoopbagage en natuurlijk het opdoen van nieuwe contacten binnen- en buiten de inkoop-community. NEVI Connects is dan ook een droom die de kringbestuurders samen dromen. Een droom die al gestalte aan het krijgen is. Freek Andriesse, inkoopjournalist en adjunct-hoofdredacteur van inkoopmagazine Deal! 11
DolupitisÊnonessumÊ SeditÊparchilitÊetÊofficipici AsperisÊdismodÊÊ SimeverumÊvellor Voor raad in voorraad e-bin is een cloud-platform dat uw efficiëntie verbetert van bestelling tot betaling. Een complete integratie van software, hardware en logistiek van uw leverancier tot aan uw werkplek. Geschikt voor stand-alone gebruik met terugkoppelingen naar uw ERP of MRP. Toepasbaar in alle branches. U kunt eindelijk weer eens om vijf uur naar huis, net als uw logistieke en administratieve collega s. Vraag gestuurd bestellen door de werkvloer Voorraadwaarde verlaging met verhoogde beschikbaarheid Goederen direct aan de lijn door gebruik van retourverpakkingen Ketenintegratie, één punt van beheer Vrije leveranciers keus, geen logistieke dienstverlening meer vereist Managementinformatie beschikbaar, vrij in te richten notificaties Factuur controle, duidelijke boekingen en betalingsbestanden NEVI leden: stop met bestellen, u kunt gaan inkopen e-bin B.V. Campagneweg 11D 4761 RM Zevenbergen info@e-bin.nl www.e-bin.nl
Netwerkspecialist Annemieke Roobeek: Inkopers zouden zich meer moeten engageren Inkopers zouden zich binnen de organisatie meer met de creatieve geesten moeten verbinden. Vooral moeten ze echter weten wat in de buitenwereld speelt. En in die wereld is een grote verschuiving aan de gang van global sourcing naar regional sourcing. Inkopers moeten zich meer engageren. NEVI is niet alleen één van de eerste beroepsorganisaties die voor een decentrale netwerkstructuur heeft gekozen, maar daar ook trouw aan is gebleven, zegt Annemieke Roobeek. Ze weet waar ze over praat, want ze is niet alleen Nederlands bekendste netwerkspecialist, maar adviseerde NEVI ook over het netwerk. Roobeek helpt met haar bedrijf MeetingMoreMinds ondernemingen te veranderen in netwerkorganisaties. Ze is daarnaast commissaris bij een aantal grote bedrijven en al bijna een kwart eeuw hoogleraar Strategie en Transformatiemanagement aan Nyenrode. Inkopers opereren meestal op de achtergrond, constateert ze, maar we zijn enorm afhankelijk van ze. Van hun kwaliteitsbegrip, maar ook van hun ethische principes. Inkoopstrateeg Gerco Rietveld betoogt dat inkopers zich meer met de business moeten verbinden. Wat vindt u daarvan? Mee eens, maar inkopers zouden zich ook juist met de creatieve geesten moeten verbinden. Denk aan de marketeers. Inkopers dienen intern de voelhorens te hebben uitstaan, maar vooral moeten ze weten wat in de buitenwereld speelt. Wat wensen klanten? Waar zijn de toeleveranciers mee bezig? Inkopers zouden zich veel meer moeten engageren. Hoe verbonden is de inkoopdiscipline? Een kleine club, die zich vooral op prijs focust en te weinig is verbonden met zowel de andere interne disciplines als met de buitenwereld. Tijdens een aantal ronde tafelsessies laatst op Nyenrode samen met inkoophoogleraar Jacques Reijniers over inkoop door gemeenten constateerde ik dat inkopers zich vooral op prijs richten. Innovaties en duurzaamheidseisen uit de buitenwereld dringen onvoldoende door. Door de eenzijdige blik op kosten worden de echt innovatieve en duurzame leveranciers nog veel te vaak buitenspel gezet. Gemeenten zeggen duurzaamheid hoog in het vaandel te hebben, maar als het puntje bij het paaltje komt wordt niet de meest duurzame afvalbak met de laagste total cost of ownership gekocht, maar de afvalbak met de laagste prijs in de aanbesteding. Wil de burger dat? Ik denk het niet. Het is jammer dat de inkoper zo op prijs is gefocust, want hij kan juist de hefboom zijn voor innovatie en verduurzaming. 13
Wanneer adviseert u een netwerkaanpak? Voor complexe vraagstukken met veel partijen en dus met meerdere belangen en afwegingen. Via de netwerkaanpak komt heel snel kennis uit verschillende hoeken op een gestructureerde manier op tafel. Je voorkomt een tunnelvisie. Als mensen zo netwerkend samenwerken worden de nieuwe constructies vaak al direct getekend. Dat zijn vaak creatieve en geïntegreerde oplossingen. Nederland is beroemd geworden met polderen. Dat lijkt toch veel op netwerken? De verschillen kunnen niet groter zijn! Netwerken is veel meer resultaatgericht en kan in korte tijd. Het is een racebaan vergeleken met polderen. Polderen gaat meestal vanuit ingenomen posities, terwijl het bij netwerken veeleer draait om oorspronkelijkheid en het loslaten van achtergrond en positie om direct samen te werken aan een gezamenlijke doelstelling. Als de voordelen van netwerken zo evident zijn, waarom wordt het dan niet meer toegepast? Er is sprake van een paradox. Het korte termijn eigenbelang van de manager die wordt aangestuurd door bonussen legt vaak meer gewicht in de schaal dan het lange termijn belang van de organisatie en de stakeholders. De afgelopen decennia zijn complexe mondiale toeleveringsnetwerken ontstaan. Naast global sourcing lijkt nu ook steeds meer sprake te zijn van local sourcing. Wat is uw indruk? Ik zou eerder willen spreken van regional sourcing, waarbij regionaal niet per se staat voor zoiets als de provincie Noord-Holland, maar voor een groter gebied. Er zijn tal van voorbeelden. Een Duits design label dat de kleding alleen nog maar in Duitsland laat ontwerpen en maken. De klanten waarderen dat en de ontwerpers hebben liever dat hun ontwerpen in Duitsland zelf worden gemaakt. Vanwege de kwaliteit en snelheid, maar ook vanwege de werkgelegenheid. Ik zie bijvoorbeeld ook de assemblage van scooters terugkomen naar Europa. De mooie maakindustrie in de EU is bezig aan een opmars. In het algemeen is sprake van een verschuiving van global sourcing naar regional sourcing. Dit heeft verschillende oorzaken. Er is steeds meer oog voor de footprint van het over de gehele wereld verslepen van spullen. Als je de spullen dichterbij koopt verklein je die footprint niet alleen, maar het is ook goedkoper qua logistiek. Een tweede aanjager is de behoefte aan oorspronkelijkheid. In de voedingswereld zien we dit duidelijk. Tal van streekproducten beleven een revival. Een derde kracht achter regionalisatie is dat het principe meer is beter plaats maakt voor liever iets minder, maar wel goed. Bij deze verschuiving horen andere sourcing-strategieën. Omdat het steeds belangrijker wordt het hele verhaal van je product te kunnen vertellen, moet je ook precies weten wie de toeleveranciers zijn. Consumenten willen weten waar de spullen vandaan komen. Dat brengt Apple ook in zo n lastige positie. Het heeft vooralsnog het imago van een hip, Amerikaans merk, maar de spullen worden onder slechte arbeidsomstandigheden in China gemaakt. Apple, maar ook heel wat andere bedrijven, moeten hier iets mee. Want de nieuwe trend is nabij, dichtbij en zelf invloed kunnen uitoefenen. 14
Wat kun je als inkoper uit sociale netwerken halen? Je moet er voor oppassen niet te worden bedolven onder de mode-fads, de rages, de kleine ontwikkelingen. Het wordt pas interessant als je de data in netwerken gaat analyseren. Daarom moeten inkopers zich met Big Data gaan bezighouden. Het zijn de abnormaliteiten in de data waarop je zou moeten letten. Juist die geven de geheimen prijs. Werken in netwerken, leidt dat ook tot een ander soort mens? Beslist. De oude oriëntatie is er een van niet delen, alles voor jezelf houden. Dat is nu precies de bonuscultuur. Bij netwerken geldt daarentegen het uitgangspunt dat je samen door te delen verder komt. In netwerken leggen mensen hun vrees af. Je stapt makkelijker op iemand toe. Geheimen zijn geen geheimen. Het stellen van vragen helpt om verder te komen. Ja: netwerken leiden tot ander gedrag. Het past ook beter bij de jonge generatie die meer met delen is grootgebracht. Inkopers werken meer en meer in multidisciplinaire teams. Heeft u een tip hoe je zo n team het beste samenstelt? Laat ook jonge mensen deelnemen. Zie ze niet als hulpjes, maar neem ze heel serieus. Ze zijn vaak hoog opgeleid, hebben veel gereisd en ze hebben via de social media goede voelhorens. Freek Andriesse, inkoopjournalist en adjunct-hoofdredacteur van inkoopmagazine Deal! 15
Een gespecialiseerde opleiding Aanbestedingsrecht voor de inkooppraktijk aan de Universiteit Utrecht (met casuïstiek, theorie, interactie, afsluitend examen en mogelijkheid om universitaire afschrift te verkrijgen; 9 bijeenkomsten op de maandag van 15.30 tot 19.00 uur) Inschrijven voor de volgende lichting in 2014, die start op 3 maart 2014, is reeds mogelijk. De opleiding is onder leiding van hoogleraar aanbestedingsrecht, prof. mr. Elisabetta Manunza en NEVIhoogleraar inkoopmanagement, prof. dr. Jan Telgen. Hierdoor wordt een heldere vertaalslag gemaakt van het recht naar de inkooppraktijk. Uit diverse evaluaties is gebleken dat inkopers moeite hebben met een correcte toepassing van het aanbestedingsrecht, met negatieve resultaten als gevolg. Dat de aanbesteding naast doelmatigheidsook rechtmatigheidsaspecten in zich draagt, wordt nog in onvoldoende mate onderkend; en dit terwijl kennis van het aanbestedingsrecht noodzakelijk is om op de meest doelmatige en correcte wijze te kunnen inkopen. In de opleiding behandelen topdocenten uit advocatuur, bedrijfsleven en universiteit gedurende 9 dagdelen het aanbestedingsrecht aan de hand van de cruciale aspecten/ vragen van het inkoopproces. De opleiding wordt afgerond met een examen dat mits een voldoende is behaald recht geeft op toekenning van een certificaat van deelname. Zie voor de brochure www.jpao.nl (onder cursusaanbod open pao) of het LinkedIn profiel Aanbestedingsrecht cursussen en opleidingen (http://www.linkedin.com/ profile/view?id=210099531&trk=tab_pro). Inkopen kan nog efficiënter! Gestructureerd en efficiënt inkopen met Negometrix, dankzij: Online inzicht in inkooptrajecten en contracten Inkoopbeleid vertaald naar een concrete workflow Veilig en toch altijd en overal beschikbaar Inkopen van de beste kwaliteit tegen de beste prijs Kennisrijke en state of the art inkoopsoftware Templates die veel tijd besparen Dashboard met relevante managementinformatie Een professionele en snelle servicedesk Negometrix de eerste keus van inkoopprofessionals www.negometrix.com tel. 030 666 18 10
Menno Lanting (auteur Connect!, Managementboek van het jaar 2011): Iedereen cpo! Inkopers zitten op een cruciaal interface, namelijk daar waar veel kennis binnenkomt. Ze gebruiken de interne en externe sociale netwerken echter nog te weinig voor het vergaren van die kennis. En om kennis draait het meer dan ooit. Inkopers zouden zich daarom beter moeten verbinden. Ook zouden ze zich ondernemender moeten opstellen: iedereen cpo. Laatst kreeg Menno Lanting een digitale factuur binnen anderhalf uur betaald. Hij was naar eigen zeggen stomverbaasd en het maakte een onuitwisbare indruk op de auteur van Connect!, Managementboek van het jaar 2011. Zulke uitzonderingen vallen op. Hoe kun je als inkoper meer van dit soort wow-effecten bewerkstelligen bij je toeleveranciers?, vraagt Lanting aan Inkopend Nederland. Want juist dit soort acties bieden kansen. Inkopers zouden meer oog moeten hebben voor de belangen van de verkopende partij. Dat leidt tot goodwill en is de opmaat tot winwin-situaties. Lanting is auteur, adviseur en veel gevraagd spreker. Van zijn hand verschenen ook De slimme organisatie en Iedereen CEO. Centraal in zijn gedachtegoed staat de impact van sociale netwerken op organisatie en leiderschap. Organisaties moeten volgens u een omslag maken van gesloten, hiërarchisch en onpersoonlijk naar open, authentiek en verbonden. Waarom? Het is een even logische als puur noodzakelijke beweging. De omgeving maakt die ontwikkeling namelijk ook door en je zult daarin mee moeten om te overleven. Inmiddels is in de buitenwereld vaak meer kennis aanwezig dan bij de eigen mensen. Die kennis klotst over de plinten, maar wordt veel te weinig gebruikt. De grenzen van de organisatie vervagen langzaam maar zeker. Door internet zijn we meer dan ooit verbonden. Communicatie wordt authentieker en ook directer, want tussen actie en gevolg zit minder tijd. En door sociale netwerken zijn mensen op alle niveaus benaderbaar. Filters zijn er steeds minder, je zit direct in de belevingswereld van de ander. Verbinding maken is zeer laagdrempelig geworden. Hoe kun je als inkoper het beste bijdragen aan die noodzakelijke omslag naar open en verbonden? Begin met je te realiseren dat kennis macht is, maar dat kennis steeds sneller veroudert. Hou je kennis daarom niet bij je, maar deel het. Door kennis te delen, vermenigvuldig je het. Sta als inkoper maximaal in contact met de buitenwereld. Natuurlijk met toeleveranciers, maar ook met collegainkopers bij andere bedrijven. Hoe verbind je je als inkoper het beste met die buitenwereld? Als inkoper is het essentieel je voortdurend te begeven in de relevante netwerken. Mijn indruk is dat inkopers sociale netwerken nog te eenzijdig gebruiken voor zelfcommunicatie, en te weinig als bron van informatie. Inkopers zitten op een cruciaal interface tussen organisatie en buitenwereld. Het is steeds belangrijker precies te weten wat buiten de eigen muren aan kennis is te halen is. 17
Deal A4 Schoen.indd 1 2/6/13 9:15 AM Wij implementeren Corporate Academies, de snelste en meest effectieve weg naar een krachtig inkoopteam. Trainingsprogramma s, knowledge portal, online assessments en... High-Impact E-Learning, in lijn met workshops van Nevi. Right for the job Inkopen is meer dan prijs alleen. Het is kennis van uw sector. Fit met het team. Ervaring met uw leveranciers. Het juiste Right netwerk. for De the juiste job man op de juiste plek. Die vind je bij INSINC. Ook als dat een vrouw is. Inkopen is meer dan prijs alleen. Het is kennis van uw sector. Fit met het team. Ervaring met uw leveranciers. Deze inkoper vindt u bij INSINC. Ook Bel 035 5288 110 of ga naar www.insinc.nl als dat een vrouw is. Bel 035 5288 110 of ga naar www.insinc.nl Bel +32 11 77 14 12 www.procurement-academy.com Deal A4 Schoen.indd 1 2/4/13 1:04 PM Australiëlaan 3 5691 JK Son OVEREENKOMST.nl Voor Juridisch Verantwoord Ondernemen T: +31 (0)499 479 177 F: +31 (0)499 476 171 E: info@purchasedynamics.com I: www.purchasedynamics.com Juridisch verantwoord ondernemen op betaalbare wijze! Overeenkomst.nl biedt u een complete verzameling professionele juridische documenten voor slechts 9,95 per stuk. Deze documenten zijn in de praktijk gebruikt en opgesteld door professionele advocaten. Ook kunt u uw documenten laten screenen, juridische documenten laten opstellen door onze tekst-op-maat service en contact opnemen met onze servicedesk van advocaten. Dit alles uiteraard tegen bodemprijzen! CONNECTING Overeenkomst.nl is een initiatief van Elma Multimedia. BUSINESS MANAGEMENT CONSULTANCY EXECUTIVE SEARCH RECRUITMENT DETACHERING 88x132.indd 1 11-02-13 09:10