Burgerinitiatief Nijme!n!ntechv"j extra informatie



Vergelijkbare documenten
Genetisch gemodificeerde (GG) gewassen: maatschappelijke betekenis en regelgeving

Gezondheid & Voeding

Welke richting volg je? In welke mate ga je akkoord met volgende stellingen?

Wat is je leeftijd (bv. 17)? Typ leeftijd over (enkel cijfers) jaar. In welke mate ga je akkoord met volgende stellingen?

TRACTATENBLAD VAN HET

WAT IS GENETISCHE MODIFICATIE?

Totaal 2,0 11,0 27,8 33,9 44,2 52,6 59,2 67, ,4 102,1 114,3 125,0 134,0 7,2% LIS Consult, 24 februari /- t.o.v.

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU 25/2/2016. Biocide CLOSED CIRCUIT

Tarieven Europa: staffel 1

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate

Belang maar ook bedreiging van de diversiteit aan rassen en gewassen. De noodzaak van Agrobiodiversiteit. Michel Haring Hoogleraar Plantenfysiologie

(Slechts de teksten in de Nederlandse en de Franse taal zijn authentiek) (Voor de EER relevante tekst)

Volume: 0-49 zendingen per jaar Europa 0 2 kg 2-10 kg kg kg

o Tweede o Vierde o Zesde o Zevende Welke richting volg je?

Docentenvel opdracht 18 (De grote klimaat- en Europa- quiz)

Biologische voeding is natuurlijk gentechvrij

Het beheren van mijn Tungsten Network Portal account NL 1 Manage my Tungsten Network Portal account EN 14

Hoe Europeanen denken over biotechnologie en genetisch gemodificeerd voedsel in 2005

TRACTATENBLAD VAN HET. Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte; (met Protocollen, Bijlagen en Slotakte) Oporto, 2 mei 1992

Nutriënten en organische stof stromen en voorraden op wereld en Europese schaal. Jan Peter Lesschen. Kimo van Dijk en Oene Oenema

Datum 26 juli 2010 Betreft Antwoorden Kamervragen inzake de isolatieafstanden bij experimentele gentechaardappels.

General info on using shopping carts with Ingenico epayments

Tarieven Europa: staffel 1

GENETISCHE MODIFICATIE

Maart Gezondheidscertificaat voor de uitvoer van voedingsmiddelen en andere producten

TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 2009 Nr. 37

Gezondheid: uw Europese ziekteverzekeringskaart altijd mee op vakantie?

Bio. (s)maakt het verschil

BE Nanoregistry Annual Public Report

Mevrouw Dikkers (PvdA): Voorzitter. Ik heb helemaal geen twee minuten nodig. De PvdA heeft één motie.


CERTIFICATE for Staay-Hispa B.V.

Introductie 27/11/2015. Biologische Voeder Grondstoffen Visie Tom Wiegmans Category manager Organic Feed ingredients.

ALLES OVER GENVOEDSEL EN ARGUMENTEN TÉGEN CRISPR-CAS GEWAS

BESLUITEN. (Slechts de teksten in de Nederlandse en de Franse taal zijn authentiek) (Voor de EER relevante tekst)

Private Governance : Werkt het? Is het genoeg?

Introductie in flowcharts

Hoe voeden we 9 mrd mensen optimaal: lokaal of mondiaal? Aalt Dijkhuizen MVO

THE DEVELOPMENT OF PLANT PROTEINS IN THE EUROPEAN UNION

Besluitenlijst CCvD HACCP/ List of decisions National Board of Experts HACCP

DUURZAME LANDBOUW IS OOK TOOLKIT: TIPS & IDEEËN VOOR VRIJWILLIGERS

KRACHTENS ARTIKEL 29, LID 1 VAN VERORDENING (EG) NR. 834/2007 VAN DE RAAD AAN DE MARKTDEELNEMER TE VERSTREKKEN BEWIJSSTUKKEN. De marktdeelnemer:

Published in: Onderwijs Research Dagen 2013 (ORD2013), mei 2013, Brussel, Belgie

Vragen en antwoorden over het burgerinitiatief

Europese feestdagen 2019

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Voorstel voor een BESCHIKKING VAN DE RAAD

KRACHTENS ARTIKEL 29, LID 1 VAN VERORDENING (EG) NR. 834/2007 VAN DE RAAD AAN DE MARKTDEELNEMER TE VERSTREKKEN BEWIJSSTUKKEN. De marktdeelnemer:

Europese feestdagen 2018

GOVERNMENT NOTICE. STAATSKOERANT, 18 AUGUSTUS 2017 No NATIONAL TREASURY. National Treasury/ Nasionale Tesourie NO AUGUST

adres

RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

Alcohol policy in Belgium: recent developments

Willemien Terpstra Vice President, Fuels and Styrene. Chemie is overal

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education

november 2014 Gezondheidscertificaat voor de uitvoer van voedingsmiddelen en andere producten

Productschap Margarine, Vetten en Oliën

DECLARATION FOR GAD approval

Tilburg University. Technieken van kwalitatief onderzoek 1 Verhallen, T.M.M.; Vogel, H. Published in: Tijdschrift voor Marketing

Standard Material Transfer Agreement (SMTA)

Toegang tot overheidsinformatie: de gevolgen van Europese ontwikkelingen voor Nederland

Safety Values in de context van Business Strategy.

o Tweede (=1) o Vierde (=2) o Zesde (=3) o Zevende (=4)

Koersnotitie genetisch gemodificeerde gewassen Gedeputeerde Staten 2013

Algemene informatie over de respondent

Enterprise Architectuur. een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente?

TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 2007 Nr. 130

2.2. EUROPESE UNIE Droogte remt groei melkaanvoer af. Melkaanvoer per lidstaat (kalenderjaren) (1.000 ton) % 18/17

Duurzaamheid in Agrologistiek; CO2 labeling

EU-Houtverordening vanuit de houthandel

Gezondheid & Voeding

AEG deel 3 Naam:. Klas:.

Academisch schrijven Inleiding

Script. The consumption of animal and fish protein is essential for the well-being of billions of people worldwide.

Impact en disseminatie. Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven

BESLUITEN. (Slechts de tekst in de Franse taal is authentiek) (Voor de EER relevante tekst)

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education

NWA WORKSHOP SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS. NWA Circulaire Economie en SDG Ardi Dortmans

CSRQ Center Rapport over onderwijsondersteunende organisaties: Samenvatting voor onderwijsgevenden

België in de Europese informatiemaatschappij. Een benchmark van het bezit en het gebruik van ICT in België t.o.v. 24 Europese landen in 2006

L.Net s88sd16-n aansluitingen en programmering.

Europese feestdagen 2017

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 16 June 2016

Gezondheid & Voeding

AANGENOMEN TEKSTEN. P8_TA(2016)0388 Verlenging van de vergunning voor zaden van genetisch gemodificeerde mais MON 810

FOR DUTCH STUDENTS! ENGLISH VERSION NEXT PAGE. Toets Inleiding Kansrekening 1 8 februari 2010

Script. Good health starts with good food. That s true for people as much as it is for animals.

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 15 June 2018

Quality of life in persons with profound intellectual and multiple disabilities. Marga Nieuwenhuijse maart 2016

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education

Toepassingen van Biotechnologie in de Agri & Food Sector

Quality requirements concerning the packaging of oak lumber of Houthandel Wijers vof ( )

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education

Tilburg University. Dienstenkeurmerken misbruikt Roest, Henk; Verhallen, T.M.M. Published in: Tijdschrift voor Marketing. Publication date: 1999

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education. Paper 4 Writing May/June hour

ZO GAAT DAT IN RUSLAND PDF

(Slechts de teksten in de Nederlandse en de Franse taal zijn authentiek) (Voor de EER relevante tekst)

Product Maximumformaat Maximumgewicht

Disclosure belangen spreker

Transcriptie:

Burgerinitiatief Nijme!n!ntechv"j extra informatie

-1-

- De produkten van Heinz zijn Gentech-vrij - Uit Good Agricultural Practices Manual van H.J. Heinz Company 2-12-2007 GAP 12, Page 14 GAP 12 GMO (Genetically Modified Organism) / GE (Genetically Engineered) Crop Controls Evidence to support IP (Identity Preserved) systems and how they are implemented should be available. The supplier shall provide a written declaration that the product is non GMO. Also, a clause should be included in the contract where the supplier will be the only responsible organization for damages to the Heinz brand. A flow chart for traceability (from seed to the finished product) must be established previously with a HACCP risk assessment. Consideration needs to be given as to where the inclusion of any GMO crops fit into the overall crop rotation of the farm and their possible impacts upon the non-gmo crops supply chain to Heinz. The risks to non-gmo crops following GMO crops in the rotation need to be evaluated and managed in relation to:! Seed purchase and on farm storage.! Seed planting equipment (owned & hired).! In field contamination from previous GMO crops (volunteer plants).! Harvesting equipment (owned & hired).! Haulage equipment from harvester(s) to farm store or external storage facilities (owned & hired).! Storage handling and segregation (on farm & external storage).! Any other potential cross contamina- tion areas. The grower should record and maintain a history of the field(s)(owned and rented) to identify whether any GMO crops have been included in the rotation. Seed must be certified and traceable back as from non-gm origin. Records must be kept of variety name, variety purity, batch number and seed vendor. Any seed certification must be retained for 3 years. Seller Invoice confirming where each lot of seed were bought, amount of seeds and variety and responsible for seed production. Genetically Modified Organisms (seeds and seedlings): Supported by written declaration of each seed lot by the seed obtainer company. Also the seed retailer and seed user (OP - Organization of Producers) must declare non GM/GM free in a formal way (written and signed by contract). The same for seedlings use. These records should be made available to official Heinz representatives upon request. Uit: McDonald s Europe Flagship Farms Benfica do Ribatejo Portugal 10 11 2008 HeinzSeed is recognised globally as a premier hybrid processing tomato seed company. The company develops hybrid tomato varieties that are adapted to various global climates to benefit growers, processors, and end-users everywhere. Heinzʼs success in hybrid tomato seeds is rooted in research that is dedicated to sustainable agriculture and continuous improvement in quality and safety, while avoiding the use of GM technology. - 2 -

Overzicht gentechvrije regioʼs en steden in Europa Regioʼs: 497 (districten, provincies, graafschappen, Bundesländer, cantons, departementen, streken) waaronder b.v. - 6 provincies in Spanje (o.a. Malaga en Mallorca) - 14 van de 20 provincies in Kroatië - alle 16 regioʼs in Polen - 21 streken in Frankrijk (o.a. Auvergne, Bourgogne, Bretagne, Normandië, Limousin, " Dordogne, Pyreneeën) - 198 gebieden in Duitsland - alle 9 Bundesländer in Oostenrijk - Wallonië in België" - Algarve en Madeira in Portugal - 74 gebieden in Letland Gemeenten: 4.713 Boeren: 31.357-29.836 in Duitsland - Luxemburg - Spanje - Polen - Estland - Finland Natuurparken: - 1 in Luxemburg - 1 in Frankrijk - in Bulgarije heeft men bufferzônes van 30 km ingesteld rond natuurgebieden Moratorium van Monsanto Maïs Mon 810: -Duitsland -Frankrijk -Luxemburg -Bulgarije -Hongarije In Bulgarije is in 2010 een moratorium afgekondigd voor 5 jaar voor alle GGOʼs. Vijf steden hadden zich al gentechvrij verklaard. Servië is geheel gentechvrij, zelfs de import van gentech-soja voor veevoer is verboden. Griekenland is geheel gentechvrij. Oostenrijk is geheel gentechvrij. Zwitserland moratorium voor gentech tot november 2013 In Letland is 95% van de bevolking tegen gentech. (Deze gegevens zijn afkomstig van GMO-Free-Europe: www.gmo-free-regions.org) - 3 -

Friesland eerste gentechvrije provincie Zaterdag 29 januari 2011 Op 26 januari 2011 hebben de Friese Provinciale Staten besloten dat er nu geen ruimte is voor genetisch gemodificeerde landbouw in Fryslân. Het is voor het eerst in Nederland, dat een provincie zich uitspreekt tegen gentechlandbouw. Hiertoe werd besloten op initiatief van GrienLinks (de Friese Statenfractie van GroenLinks). Het voorstel werd mee ingediend door SP en PvdA. Het initiatief kon bij de stemmingen vandaag rekenen op een ruime meerderheid in de Friese staten. Het besluit om geen gentechlandbouw in Fryslân toe te staan is nog niet helemaal definitief. Er komt eerst een informatieronde met deskundigen, boeren en politici over de voors en tegens van gentechlandbouw. Deze informatieronde moet voldoende informatie opleveren voor de Friese Staten om een definitief standpunt in te nemen over de wenselijkheid van het verbouwen van genetisch gemodificeerde gewassen in Fryslân. Afgesproken is dat tot die tijd Fryslân zich zal verzetten tegen praktijkproeven en commerciële teelt met ggo's (genetisch gemodificeerde organismen). Irona Groeneveld (lijsttrekker van GrienLinks) is verheugd dat haar initiatief nu is overgenomen. "Er is nog veel te weinig bekend over de gevolgen van het verbouwen van genetisch voedsel, zowel voor de consumenten, de boeren en het milieu. Je wilt toch weten wat je eet? Een boer wil weten wat hij precies verbouwt en wat eventuele risico's voor zijn land zijn. Tot slot is er te weinig bekend over de gevolgen van gentech op het milieu. Dat zijn drie goede redenen om nu een pas op de plaats te maken. Landbouw is belangrijk voor Fryslân dus moet je met de belangen van huidige boeren en hun opvolgers zorgvuldig omgaan. Dat doen we nu." De teelt van genetisch gemodificeerde gewassen is omstreden. Zowel politieke partijen als maatschappelijke organisaties en boerenorganisaties spraken al eerder hun bezorgdheid uit over de mogelijke gevolgen van deze vorm van landbouw. Door dit besluit van de Friese Staten is uitgesproken dat er voorlopig geen gentechlandbouw in Fryslân gewenst is. "Hiermee is één van de wensen uit ons verkiezingsprogramma voor de komende verkiezingen een stap dichterbij gekomen. Maar daar gaat het niet alleen om. Belangrijk is dat Fryslan zo steeds duidelijker kiest voor een landbouw die toekomstbestendig en groen is. Dat is goed voor de boeren en dat is goed voor natuur en milieu. Typisch GrienLinks dus", reageert Groeneveld. Meer informatie op de website van GrienLinks Fryslãn. - 4 -

- 5 -

Eurobarometer 73.1 oktober 2010 The development of GM food should be encouraged! EU! BE! NL! Dtsl! Agree! 23%! 26%! 27%! 20%! Disagree! 61%! 65%! 63%! 76%! Kweenie! 16%! 9%! 10%! 4% - 6 -

Van www.gentechvrijezones.nl Argumenten tegen GGO s Bij genetische manipulatie worden natuurlijke barrières doorbroken, er worden eigenschappen van organismen gecombineerd die in de natuur nooit gecombineerd zouden kunnen worden. Genetische manipulatie is onvoldoende ontwikkeld en getest om in de voedselketen toegepast te worden en is gebaseerd op achterhaalde opvattingen over het functioneren van het DNA. Bovendien kost de ontwikkeling van slechts één soort gentechplant al miljoenen; geld dat ook in duurzamere alternatieven gestoken kan worden. De gevolgen op de lange termijn voor de gezondheid en de natuur zijn grotendeels onbekend en onvoldoende onderzocht. Niet alle onderzoeksresultaten die duiden op problemen met de voedselveiligheid worden openbaar gemaakt. Gentechnologie vormt een bedreiging voor de biodiversiteit. Het bevordert uitbreiding van monoculturen in de landbouw. Veel gewassen en dieren in de omgeving van de akkers kunnen hierdoor niet overleven. Ook neemt de diversiteit van landbouwgewassen af, waardoor vatbaarheid voor ziektes of plagen toeneemt. Door op grote schaal pesticide-resistente gentechgewassen te verbouwen, wordt er juist meer landbouwgif gebruikt. Onkruid, plagen en ziektes zijn er dan op den duur niet meer gevoelig voor, waardoor met nog heftiger gif gespoten zal moeten worden. Er is geen sprake van hogere opbrengsten op de langere termijn. Gentechzaaigoed is duurder. Bovendien putten (gentech)monoculturen de grond uit, wat leidt tot kleinere oogsten. Juist de verdwijnende lokale varieteiten geven een grotere oogst, omdat ze goed zijn aangepast aan de lokale teeltomstandigheden. Door de teelt van ggo s zal er vervuiling van conventionele gewassen met ggo s plaatsvinden. Dit betekent dat er geen garantie meer is dat er gentechvrij geproduceerd kan worden. Consument en boer hebben dan geen keuzevrijheid meer. Door patenten op genetisch gemanipuleerde planten wordt de greep van biotechmultinationals als Syngenta, Pioneer en Monsanto op de voedselproductie alleen maar groter. Zij kunnen boeren dwingen commissie te betalen als hun conventionele teelt vervuild wordt met genen uit gepatenteerde gentechgewassen. Verder zullen boeren niet meer zaadgoed uit eigen oogst kunnen gebruiken, terwijl 90% van de boeren wereldwijd hier wel op aangewezen zijn. Niemand wil het: consumenten en boeren schieten er weinig mee op. Het inkomen van boeren gaat er niet mee omhoog en het eten wordt er ook niet gezonder van. Gentechteelt dient vooral de belangen van het Nederlandse en internationale bedrijfsleven. Er zijn alternatieven voor ggo s die duurzamer zijn: die putten de grond niet uit en vervuilen het milieu minder omdat er minder met pesticiden en kunstmest gewerkt hoeft te worden. Dus zeker op de langere termijn is gentechvrij duurzamer. - 7 -

CISGENESE Mening van prof. Paul Struik (WUR): 14 DECEMBER 2006, Willem Koert in Resource, weekblad WUR CISGENESE IS GEWOON GENTECHNOLOGIE Goedbedoeld maar contra-productief. Dat vindt een groep kritische plantenwetenschappers van het Wageningse voorstel om cisgene planten te laten vallen in de categorie reguliere gewassen, en niet meer te zien als transgene gewassen. Cisgenese is en blijft biotechnologie, zegt prof. Paul Struik van de leerstoelgroep Gewas- en onkruidecologie. Struik is co-auteur van een opiniebijdrage in Nature Biotechnology die is bedoeld als reactie op de ideeën van Wageningse kopstukken als Evert Jacobsen en Henk Schouten over cisgene planten. Dat zijn planten die via biotechnologie nieuwe genen hebben gekregen die niet van een andere soort afkomstig zijn, maar van de plantensoort zelf. Volgens de voorstanders van cisgenese hoeven de restricties die er zijn voor transgene gewassen niet te gelden voor cisgene planten, zegt Struik. Maar daarbij gaan ze voorbij aan het gegeven dat cisgene planten ontstaan in processen die niet wezenlijk verschillen van de processen waarin transgene planten ontstaan. Ook het knutselen met soorteigen genen kan gevaren opleveren, zegt Struik. Door het inbrengen van zo n gen kun je de expressie van andere genen veranderen. In theorie is het bijvoorbeeld mogelijk dat zo n cisgene plant een natuurlijk toxine in verhoogde mate gaat aanmaken. Net als bij transgenese is ook bij cisgenese niet te voorspellen wat het uiteindelijke effect van de ingreep zal zijn. Struik vindt de poging van zijn Wageningse collega s om cisgenese geaccepteerd te krijgen nobel. De manier waarop ze dat proberen te bewerkstelligen vindt Struik echter te kort door de bocht. Wij denken dat lang niet alle consumenten cisgene producten beschouwen als reguliere producten. Ga je die twee groepen planten toch aan elkaar gelijkstellen, dan ontneem je een waarschijnlijk aanzienlijke groep consumenten hun keuzevrijheid. Zij zullen niet meer op het label kunnen zien of hun product cisgeen is of niet. Daarom vinden wij dat, als je acceptatie voor cisgene gewassen wilt, je die moet gaan bestempelen als een aparte categorie. Consumenten kunnen dan kiezen tussen regulier, cisgeen of transgeen. vr 27 aug 2010, 12:27 Gentech-appel verleidt publiek nog niet AMSTERDAM - De genetisch gemodificeerde appel krijgt de handen van het Nederlandse publiek nog niet echt op elkaar. Consumenten willen wel appels eten die extra goed zijn voor de gezondheid, maar geven er de voorkeur aan dat zo n appel wordt ontwikkeld via kruisingen van bestaande rassen. Dat blijkt uit een onderzoek van wetenschappers van de Wageningen Universiteit, dat zij binnenkort publiceren in het wetenschappelijke vakblad Food Quality and Preference. - 8 -

Allergie Mensen die een appelallergie hebben, een aandoening die veel in Europa voorkomt, zijn positiever over gentech-appels dan anderen, maar eten ook liever een hypoallergene appel die door een kruising is gekweekt. Als ze toch een gentech-appel zouden eten, hebben ze liever een gemodificeerde appel die extra appelgenen heeft gekregen dan een appel die met genen van andere planten hypoallergeen is gemaakt. - 9 -