Wat is je leeftijd (bv. 17)? Typ leeftijd over (enkel cijfers) jaar. In welke mate ga je akkoord met volgende stellingen?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Wat is je leeftijd (bv. 17)? Typ leeftijd over (enkel cijfers) jaar. In welke mate ga je akkoord met volgende stellingen?"

Transcriptie

1 Groepsnummer: Nummer respondent: Beste leerling, Hieronder vind je een aantal vragen. Lees de opdrachten aandachtig en probeer zo nauwkeurig mogelijk te antwoorden. Laat geen vragen open. Als je iets niet weet mag je altijd extra uitleg vragen aan de begeleiders of schrijf je gewoon op dat je het niet weet. Alvast bedankt voor je medewerking! Naam school: Hier vul je de naam van de school in Duid je gender aan: o Meisje (= 0) o Jongen (= 1) Welke richting volg je? Typ over maar standaardizeer voor deel van de groep of volledige klas. Stel dat de ene leerling EcWi opschrijft en de andere Economie- wiskude, maar dan dat er bij elke leerling Economie- wiskunde staat (best voluit dus) Wat is je leeftijd (bv. 17)? Typ leeftijd over (enkel cijfers) jaar In welke mate ga je akkoord met volgende stellingen? SK1 SK2 SK3 SK4 SK5 Subjectieve kennis genetisch gemodificeerde gewassen Ik heb al gehoord van genetisch gemodificeerde gewassen. Ik begrijp wat bedoeld wordt met genetisch gemodificeerde gewassen. Ik kan uitleggen wat genetisch gemodificeerde gewassen zijn. Ik heb interesse in genetisch gemodificeerde gewassen. Ik ben op de hoogte van het debat rond genetisch gemodificeerde gewassen /

2 Hieronder staan een aantal juist/fout vragen. Duid enkel de optie juist of fout aan als je zeker bent van je antwoord. Denk goed na! Als je het niet weet duid je de optie ik weet het niet aan. STAP 1: vul bij de juiste code het opgegeven antwoord in STAP 2: pas bij het verwerken van de data ga je verbeteren! CODE Ik weet Juist Fout het niet OK1 1. Als een gen uit een vis wordt ingebracht in een tomaat dan zal die tomaat naar vis smaken. (FOUT) OK2 2. Een fout in je DNA wordt automatisch doorgegeven aan je kinderen. (FOUT) OK3 3. Etiketten van voedingsproducten bevatten vaak E- nummers die aangeven welke smaak- en kleurstoffen en bewaarmiddelen in het product zitten. Ook ggo's worden met een E- nummer aangegeven. (FOUT) OK4 4. Bij genetische modificatie van gewassen of vee verandert het DNA van de plant of het dier. (JUIST) OK5 5. De helft van je DNA heb je van je moeder, de andere helft is van je vader. Als je dus uiterlijk erg op je moeder lijkt dan zal je intern systeem zoals bijvoorbeeld de werking van je organen heel waarschijnlijk r lijken op dat van je vader. (FOUT) OK6 6. De aardappel is oorspronkelijk afkomstig uit Zuid- Amerika. (JUIST) OK7 7. In Europa wordt genetisch gemodificeerde maïs commercieel geteeld. (JUIST) OK8 8. Genetisch gemodificeerde bacteriën worden op grote schaal ingezet om medicijnen zoals insuline te produceren. (JUIST) OK9 9. Het DNA van een plant kan enkel wijzigen via technisch ingrijpen van de mens. (FOUT) OK Het gen dat via genetische modificatie ingebracht werd in de aardappel die getest werd in Wetteren in 2011, is afkomstig van een bacterie. (FOUT) OK We eten DNA op dagelijkse basis (JUIST) OK12 OK Bij het klassiek kruisen van verschillende variëteiten gewassen of vee verandert het DNA van de plant of het dier. (JUIST) 13. Van de landen waarin genetisch gemodificeerde gewassen geteeld worden, is er geen enkel een ontwikkelingsland. (FOUT) Uitgewerkt voorbeeld Juist/fout vragen: Stel dat de volgende waarden omcirkeld zijn: Stap 1: je vult deze waarden in in de juiste kolom in Excel Stap 2 (mogelijkheid 1): je maakt 13 kolommen aan (bijvoorbeeld: correctieok1-2

3 13) 1= juist antwoord, 2= fout antwoord of ik weet het niet => Stap 3 (mogelijkheid 1): je maakt nog een extra kolom aan (Totaal Juist/fout vragen) en je maakt de som van correctieok1-13. Stap 2 (mogelijkheid 2): je maakt direct 1 extra kolom (Totaal juist/fout) aan en corrigeert handmatig de tests van de studenten en je vult direct de totaalscore in. (OK14) Waar situeer je de genen (stukjes DNA) in het menselijk lichaam? (Je mag maar 1 antwoord aanduiden) o In de geslachtscellen => 1 o In zo goed als alle cellen => 2 o In de hersencellen => 3 o In het bloed => 4 Welke van onderstaande organismen/producten bevatten DNA? (Meerdere antwoorden mogelijk) Codering: m = 0 = 1 OK15 Mensen (bevat DNA) m OK16 Dieren (bevat DNA) m OK17 Planten (bevat DNA) m OK18 Bacteriën (bevat DNA) m OK19 Een gewone appel (bevat DNA) m OK20 Water (bevat GEEN DNA) m OK21 Gist (bevat DNA) m OK22 Een biologische appel (bevat DNA) m OK23 Een genetisch gemodificeerde appel (bevat DNA) m OK24 Suiker (bevat GEEN DNA) m 3

4 In deze vragenlijst wordt gesproken over ggo. Deze afkorting staat voor genetisch gemodificeerde organismen. Anderen spreken liever over genetisch gemanipuleerde of gewijzigde organismen. Dit zijn organismen waarvan het genetisch materiaal kunstmatig veranderd is op een manier die verschilt van kruising of natuurlijke recombinatie In welke mate ga je akkoord met volgende stellingen? Attitude tegenover genetisch gemodificeerde gewassen Helemaal Eerder Noch, noch Eerder Helemaal / AT1 Ik ben er van overtuigd dat het gebruik van genetisch gemodificeerde gewassen positief is. AT2 Het gebruik van genetische gemodificeerde gewassen is fout. (R) AT3 Het gebruik van genetische modificatie in de voedselproductie moet aangemoedigd worden. AT4 Het gebruik van genetisch modificatie in de voedselproductie hoeft niet ten stelligste worden vermeden. AT5 Genetisch gemodificeerde gewassen zijn overbodig. (R) AT6 Ik zou zelf genetisch gemodificeerde gewassen eten. AT7 Ik zou genetisch gemodificeerde gewassen eten als ze goedkoper zouden zijn dan gewone gewassen. AT8 Ik zou genetisch gemodificeerde gewassen eten als de productie ervan minder schadelijk was voor het milieu dan de productie van gewone gewassen. (minder pesticiden) AT9 Ik denk eraan om in de toekomst genetisch gemodificeerde gewassen te kopen. AT10 Ik zou genetisch gemodificeerde gewassen kopen als ik wist dat arme boeren er een beter inkomen door zouden krijgen. AT11 Ik zou genetisch gemodificeerde gewassen kopen als ze gezonder zouden zijn dan gewone gewassen. PR1 Het eten van genetisch gemodificeerde gewassen is schadelijk voor mijn gezondheid en die van mijn familie. PR2 Het telen van genetisch gemodificeerde gewassen is schadelijk voor het milieu. PR3 Genetisch gemodificeerde gewassen bedreigen de natuurlijke gang van zaken. PR4 Voor grote zaadbedrijven zijn genetisch gemodificeerde organismen het ideale middel om hun monopolie op de landbouw te versterken. 4

5 PR5 PR6 PR7 PR8 PB1 PB2 PB3 PB4 PB5 PB6 PB7 PB8 PB9 Het telen van genetisch gemodificeerde gewassen zal andere landbouwvormen, zoals de biologische landbouw, onmogelijk maken. Het telen van genetisch gemodificeerde gewassen zal het moeilijk maken voor de kleine lokale boeren om te overleven. Het telen van genetisch gemodificeerde gewassen zal er voor zorgen dat lokale variëteiten verdwijnen (afname van de biodiversiteit). Door het telen van genetisch gemodificeerde gewassen zullen genen zich verspreiden en zullen er zo gevaarlijke nieuwe planten ontstaan. Het telen van genetisch gemodificeerde gewassen zal resulteren in lagere voedselprijzen Genetisch gemodificeerde gewassen zullen bijdragen aan de strijd tegen honger in ontwikkelingslanden. De consumptie van genetisch gemodificeerde gewassen zal de samenleving ten goede komen. Genetisch gemodificeerde gewassen zullen bijdrage aan duurzame landbouw. Genetisch gemodificeerde gewassen zullen bijdragen aan een verbeterde voedselkwaliteit. Boeren die genetisch gemodificeerde gewassen telen zullen lagere productiekosten hebben. Genetisch gemodificeerde gewassen zullen de volksgezondheid bevorderen. Genetisch gemodificeerde gewassen zullen de opbrengst per hectare verhogen. Het telen van genetisch gemodificeerde gewassen zal zorgen voor een daling in pesticidegebruik /

6 Indien ik informatie zou willen verkrijgen over genetisch gemodificeerde gewassen dan zou ik dit graag krijgen van volgende bronnen, Voorkeursinformatiebronnen Preferred source of information Helem aal Eerder Noch, noch Eerder PS1 Groene bewegingen zoals Greenpeace PS2 De ggo- industrie PS3 Wetenschappers die werken aan de universiteit PS4 Het Vlaams Instituut voor biotechnologie PS5 Leerkrachten PS6 Artsen PS7 Wetenschappers die verbonden zijn aan grote bedrijven PS8 De Belgische overheid PS9 De media (kranten, tv) Helem aal Ik vertrouw erop dat de volgende bedrijven of personen zich bewust zijn van hun verantwoordelijkheden op het gebied van voedselveiligheid tijdens het maken van genetisch gemodificeerde organismen en in hun omgang met genetisch gemodificeerde organismen. Vertrouwen voedselveiligheid (Trust safety) Helema al Eerder Noch, noch Eerder TS1 Wetenschappers/onderzoekers verbonden aan de universiteit TS2 Wetenschappers die werken in de ggo- industrie TS3 Farmaceutische bedrijven TS4 Zaadbedrijven TS5 Voedselverwerkingsbedrijven TS6 Landbouwers Helema al JE BENT KLAAR! 6

7 POSTTEST 1 OPGELET vanaf hier: er zijn kleine verschillen in design tussen groep1/2 en 3/4. Hieronder staan een aantal juist/fout vragen. Duid enkel de optie juist of fout aan als je zeker bent van je antwoord. Denk goed na! Als je het niet weet duid je de optie ik weet het niet aan. STAP 1: vul bij de juiste code het opgegeven antwoord in STAP 2: pas bij het verwerken van de data ga je verbeteren! Dit zijn identiek dezelfde vragen als bij de pre- test. Zie pre- test voor verbetering CODE Ik weet Juist Fout het niet OK1 1. Als een gen uit een vis wordt ingebracht in een tomaat dan zal die tomaat naar vis smaken. OK2 2. Een fout in je DNA wordt automatisch doorgegeven aan je kinderen. OK3 3. Etiketten van voedingsproducten bevatten vaak E- nummers die aangeven welke smaak- en kleurstoffen en bewaarmiddelen in het product zitten. Ook ggo's worden met een E- nummer aangegeven. OK4 4. Bij genetische modificatie van gewassen of vee verandert het DNA van de plant of het dier. OK5 5. De helft van je DNA heb je van je moeder, de andere helft is van je vader. Als je dus uiterlijk erg op je moeder lijkt dan zal je intern systeem zoals bijvoorbeeld de werking van je organen heel waarschijnlijk r lijken op dat van je vader. OK6 6. De aardappel is oorspronkelijk afkomstig uit Zuid- Amerika. OK7 7. In Europa wordt genetisch gemodificeerde maïs commercieel geteeld. OK8 8. Genetisch gemodificeerde bacteriën worden op grote schaal ingezet om medicijnen zoals insuline te produceren. OK9 9. Het DNA van een plant kan enkel wijzigen via technisch ingrijpen van de mens. OK Het gen dat via genetische modificatie ingebracht werd in de aardappel die getest werd in Wetteren in 2011, is afkomstig van een bacterie. OK We eten DNA op dagelijkse basis OK12 OK Bij het klassiek kruisen van verschillende variëteiten gewassen of vee verandert het DNA van de plant of het dier. 13. Van de landen waarin genetisch gemodificeerde gewassen geteeld worden, is er geen enkel een ontwikkelingsland. 7

8 (OK14) Waar situeer je de genen (stukjes DNA) in het menselijk lichaam? (Je mag maar 1 antwoord aanduiden) o In de geslachtscellen => 1 o In zo goed als alle cellen => 2 o In de hersencellen => 3 o In het bloed => 4 Welke van onderstaande organismen/producten bevatten DNA? (Meerdere antwoorden mogelijk) Codering: m = 0 = 1 OK15 Mensen m OK16 Dieren m OK17 Planten m OK18 Bacteriën m OK19 Een gewone appel m OK20 Water m OK21 Gist m OK22 Een biologische appel m OK23 Een genetisch gemodificeerde appel m OK24 Suiker m (UAT1A) Hoe sta jij tegenover genetisch gemodificeerde voeding? o Heel negatief (1) o Eerder negatief (2) o Noch positief, noch negatief (3) o Eerder positief (4) o Heel positief (5) (UA2) Geef 2 argumenten (eventueel uit de filmpjes) waar je jouw mening onderbouwt. Type letterlijk over Bij de eerste posttest van design3en4 staat hier een extra vraag => het antwoord daarvan typ je letterlijk over in de voorziene ruimte in jullie Excel- document, maar dit staat verderop in het bestand (onder posttest 2) UAT2A UAT3A Genetisch gemodificeerde gewassen bieden veel voordelen. Er zijn veel risico s verbonden aan genetisch gemodificeerde gewassen. Helemaal Eerder Noch, noch Eerder Helemaal 8

9 POSTTEST2 (UAT1) Hoe sta jij tegenover genetisch gemodificeerde voeding? o Heel negatief (1) o Eerder negatief (2) o Noch positief, noch negatief (3) o Eerder positief (4) o Heel positief (5) (UA2) Geef 2 argumenten (eventueel uit de filmpjes) waar je jouw mening onderbouwt. (Typ letterlijk over) Dit staat enkel in de tweede post- test van Design1en2, bij de andere groepen stond dit in de eerste posttest. In welke mate ga je akkoord met volgende stellingen? Attitude tegenover genetisch gemodificeerde gewassen / AT1 Ik ben er van overtuigd dat het gebruik van genetisch gemodificeerde gewassen positief is. PR5 Het telen van genetisch gemodificeerde gewassen zal andere landbouwvormen, zoals de biologische landbouw, onmogelijk maken. PB3 De consumptie van genetisch gemodificeerde gewassen zal de samenleving ten goede komen. AT5 Genetisch gemodificeerde gewassen zijn overbodig. (R) AT2 Het gebruik van genetisch gemodificeerde gewassen is fout. (R) AT3 Het gebruik van genetische modificatie in de voedselproductie moet aangemoedigd worden. PB1 Het telen van genetisch gemodificeerde gewassen zal resulteren in lagere voedselprijzen. PR2 Het telen van genetisch gemodificeerde gewassen is schadelijk voor het milieu. AT6 Ik zou zelf genetisch gemodificeerde gewassen eten. AT7 Ik zou genetisch gemodificeerde gewassen eten als ze goedkoper zijn dan gewone gewassen. PR6 Het telen van genetisch gemodificeerde gewassen zal het moeilijk maken voor de kleine lokale boeren om te overleven. PB9 Het telen van genetisch gemodificeerde gewassen zal zorgen voor een daling in pesticidegebruik. AT9 Ik denk eraan om in de toekomst genetisch gemodificeerde gewassen te eten. PB5 Genetisch gemodificeerde gewassen zullen bijdragen aan een verbeterde voedselkwaliteit PR1 Het eten van genetisch gemodificeerde gewassen is schadelijk voor mijn gezondheid en die van mijn familie. PB7 Genetisch gemodificeerde gewassen zullen de volksgezondheid bevorderen. 9

10 PR4 PR7 PR3 AT4 PB2 AT10 PB4 AT11 PB6 AT8 PB8 PR8 Voor grote zaadbedrijven zijn genetisch gemodificeerde organismen het ideale middel om hun monopolie op de landbouw te versterken. Het telen van genetisch gemodificeerde gewassen zal er voor zorgen dat lokale variëteiten verdwijnen (afname van de biodiversiteit). Genetisch gemodificeerde gewassen bedreigen de natuurlijke gang van zaken. Het gebruik van genetische modificatie in de voedselproductie hoeft niet ten stelligste worden vermeden. Genetisch gemodificeerde gewassen zullen bijdragen aan de strijd tegen honger in ontwikkelingslanden. Ik zou genetisch gemodificeerde gewassen eten als ik wist dat arme boeren er een beter inkomen door zouden krijgen. Genetisch gemodificeerde gewassen zullen bijdrage aan duurzame landbouw. Ik zou genetisch gemodificeerde gewassen eten als ze gezonder zouden zijn dan gewone gewassen. Boeren die genetisch gemodificeerde gewassen telen zullen lagere productiekosten hebben. Ik zou genetisch gemodificeerde gewassen eten als de productie ervan minder schadelijk was voor het milieu dan de productie van gewone gewassen. (minder pesticiden) Genetisch gemodificeerde gewassen zullen de opbrengst per hectare verhogen. Door het telen van genetisch gemodificeerde gewassen zullen genen zich verspreiden en zullen er zo gevaarlijke nieuwe planten ontstaan. 10

Welke richting volg je? In welke mate ga je akkoord met volgende stellingen?

Welke richting volg je? In welke mate ga je akkoord met volgende stellingen? Groepsnummer: Nummer respondent: Beste leerling, Hieronder vind je een aantal vragen. Lees de opdrachten aandachtig en probeer zo nauwkeurig mogelijk te antwoorden. Laat geen vragen open. Als je iets niet

Nadere informatie

o Tweede o Vierde o Zesde o Zevende Welke richting volg je?

o Tweede o Vierde o Zesde o Zevende Welke richting volg je? Groepsnummer: Klasnummer: Nummer respondent: Beste leerling, Hieronder vind je een aantal vragen. Lees de opdrachten aandachtig en probeer zo nauwkeurig mogelijk te antwoorden. Laat geen vragen open. Als

Nadere informatie

Contactpersonen Drs. Jasmien Maes. Telefoon T T Datum Maandag 10 maart 2014

Contactpersonen Drs. Jasmien Maes. Telefoon T T Datum Maandag 10 maart 2014 FACULTEIT PSYCHOLOGIE EN PEDAGOGSICHE WETENSCHAPPEN Vakgroep Onderwijskunde Prof. Dr. M. Valcke Contactpersonen Drs. Jasmien Maes Prof. dr. Martin Valcke Emailadres Jasmien.Maes@Ugent.be Martin.Valcke@UGent.be

Nadere informatie

o Tweede (=1) o Vierde (=2) o Zesde (=3) o Zevende (=4)

o Tweede (=1) o Vierde (=2) o Zesde (=3) o Zevende (=4) Groepsnummer: (GRNR) Klasnummer: (KLASNR) Nummer respondent: (RSNR) Beste leerling, Hieronder vind je een aantal vragen. Lees de opdrachten aandachtig en probeer zo nauwkeurig mogelijk te antwoorden. Laat

Nadere informatie

adres

adres FACULTEIT PSYCHOLOGIE EN PEDAGOGSICHE WETENSCHAPPEN Vakgroep Onderwijskunde Prof. Dr. M. Valcke Uw referentie Contactpersoon Prof. dr. Martin Valcke Onze referentie MVA.UG13_JM Emailadres Martin.Valcke@UGent.be

Nadere informatie

adres

adres FACULTEIT PSYCHOLOGIE EN PEDAGOGSICHE WETENSCHAPPEN Vakgroep Onderwijskunde Prof. Dr. M. Valcke Uw referentie Contactpersoon Prof. dr. Martin Valcke Onze referentie MVA.UG13_JM Emailadres Martin.Valcke@UGent.be

Nadere informatie

WAT IS GENETISCHE MODIFICATIE?

WAT IS GENETISCHE MODIFICATIE? SPREEKBEURT OF WERKSTUK WAT IS GENETISCHE MODIFICATIE? Hier vind je informatie voor een spreekbeurt of werkstuk over genetische modificatie. De informatie is ingedeeld in stappen. Dit zijn de verschillende

Nadere informatie

Opstel door B woorden 6 maart keer beoordeeld. Inleiding. Wat is biotechnologie?

Opstel door B woorden 6 maart keer beoordeeld. Inleiding. Wat is biotechnologie? Opstel door B. 1149 woorden 6 maart 2013 8 2 keer beoordeeld Vak Methode ANW ANW Actief Inleiding Wat is biotechnologie? Het begrip biotechnologie omvat alle methodes waarbij organismen gebruikt worden

Nadere informatie

Bijlage VMBO-GL en TL 2004

Bijlage VMBO-GL en TL 2004 Bijlage VMBO-GL en TL 2004 tijdvak 1 BIOLOGIE CSE GL EN TL BIOLOGIE VBO-MAVO-D Deze bijlage bevat informatie. 400009-1-586-543b BIOTECHNOLOGIE INFORMATIE 1 OUDE TECHNIEKEN Al eeuwen gebruiken mensen organismen

Nadere informatie

Klik op de link hieronder voor embrace life video h"p://www.youtube.com/watch?v=h- 8PBx7isoM .maar ik ben toch geen grafisch ontwerper! (data)visualisame in onderzoek Joshua de Haseth Provincie Flevoland

Nadere informatie

Inspiratie- en referentieprojecten ontwerpopdracht biotechniek

Inspiratie- en referentieprojecten ontwerpopdracht biotechniek Inspiratie- en referentieprojecten ontwerpopdracht biotechniek Biotechniek Biotechniek: een overzicht Biotechniek: een overzicht Biotechniek: een overzicht Biotechniek: een overzicht Biotechniek Life sciences

Nadere informatie

Voedsel en vertering. havo 5

Voedsel en vertering. havo 5 Voedsel en vertering havo 5 Bij onze spijsvertering, voedselproductie en voedselkweek spelen microben een belangrijke rol. Microben in onze darmen helpen met het verteren van voedsel. Veel van ons eten

Nadere informatie

Voedsel en vertering. vwo 5-6

Voedsel en vertering. vwo 5-6 Voedsel en vertering vwo 5-6 Kunnen wij eigenlijk zonder micro-organismen leven? Bij onze spijsvertering, voedselproductie en voedselkweek spelen microben een belangrijke rol. Microben in onze darmen helpen

Nadere informatie

Biotechnologie vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Biotechnologie vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 20 December 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/73574 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

Samenvattingen. Samenvatting Thema 4: Erfelijkheid. Basisstof 1. Basisstof 2. Erfelijke eigenschappen:

Samenvattingen. Samenvatting Thema 4: Erfelijkheid. Basisstof 1. Basisstof 2. Erfelijke eigenschappen: Samenvatting Thema 4: Erfelijkheid Basisstof 1 Erfelijke eigenschappen: - Genotype: o genen liggen op de chromosomen in kernen van alle cellen o wordt bepaald op moment van de bevruchting - Fenotype: o

Nadere informatie

s t u d i e Perceptie van GGO s Perceptie van GGO s Juli 2011

s t u d i e Perceptie van GGO s Perceptie van GGO s Juli 2011 s t u d i e Perceptie van GGO s Perceptie van GGO s Juli 2011 Inhoud 1. Doelstellingen 2. Methodologie 3. Voedselaankoop en genetisch gemodificeerde organismen (GGO s) 4. Het informeren van de consumenten

Nadere informatie

Biotechnologie. vwo 5-6

Biotechnologie. vwo 5-6 Biotechnologie vwo 5-6 In de biotechnologie wordt steeds vaker gebruikgemaakt van de unieke eigenschappen van microben. Producten en processen op basis van microben maken een groot deel uit van jouw dagelijks

Nadere informatie

Genen & embryo s. Wat kan, wat mag, wat willen we? René Fransen

Genen & embryo s. Wat kan, wat mag, wat willen we? René Fransen Genen & embryo s Wat kan, wat mag, wat willen we? René Fransen Genen en embryo s Deze lezing: Introductie genen en gentechnologie Meer gentechnologie: crispr/cas9 Genetische modificatie van embryo s Drie-ouder

Nadere informatie

Antwoorden ANW Hoofdstuk 5 t/m paragraaf 4 DNA

Antwoorden ANW Hoofdstuk 5 t/m paragraaf 4 DNA Antwoorden ANW Hoofdstuk 5 t/m paragraaf 4 DNA Antwoorden door een scholier 2234 woorden 9 maart 2012 5,8 14 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar Paragraaf 5.1 1. Kernvragen Vraag 1- Twee strengen moleculen

Nadere informatie

Klonen van dieren. Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie

Klonen van dieren. Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie Klonen van dieren Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 2 Klonen van dieren Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie I: Wat is klonen? Klonen is het ongeslachtelijk voortplanten

Nadere informatie

DE APPEL VALT NIET VER VAN DE BOOM

DE APPEL VALT NIET VER VAN DE BOOM BIG BANG EVOLUTIE ERFELIJKHEID DE APPEL VALT NIET VER VAN DE BOOM Erfelijkheid en evolutie DE APPEL VALT NIET VER VAN DE BOOM Doelstellingen Algemeen. Wetenschappelijk onderbouwde argumenten voor biologische

Nadere informatie

Het leven duurt niet eeuwig

Het leven duurt niet eeuwig Het leven duurt niet eeuwig Alle levende wezens verouderen en vroeg of laat sterven ze. Sterven kan door een natuurlijke dood, opgegeten worden of een andere gebeurtenis. Doorheen de evolutie hebben alle

Nadere informatie

Gezondheid & Voeding

Gezondheid & Voeding Gentech maïs tweede kamer is tegen, Europese Commissie is voor In het verleden stemde de Nederlandse regering altijd voor toelating van gentech in de EU, maar het tij lijkt te keren. Afgelopen week heeft

Nadere informatie

Moderne biotechnologie, kans of bedreiging voor een duurzame landbouw? Peter Besseling Frank Tillie Jan van Vliet

Moderne biotechnologie, kans of bedreiging voor een duurzame landbouw? Peter Besseling Frank Tillie Jan van Vliet Moderne biotechnologie, kans of bedreiging voor een duurzame landbouw? Peter Besseling Frank Tillie Jan van Vliet Informatie- en KennisCentrum Landbouw 1 Informatie- en KennisCentrum Landbouw/Ede, oktober

Nadere informatie

ZA4816. Flash Eurobarometer 238 (Europeans' Attitudes Towards Animal Cloning) Country Specific Questionnaire Netherlands

ZA4816. Flash Eurobarometer 238 (Europeans' Attitudes Towards Animal Cloning) Country Specific Questionnaire Netherlands ZA4816 Flash Eurobarometer 238 (Europeans' Attitudes Towards Animal Cloning) Country Specific Questionnaire Netherlands FLASH EUROBAROMETER ON CONSUMER ATTITUDES TOWARDS ANIMAL CLONING GENERAL BACKGROUND

Nadere informatie

Biotechnologie. havo 5

Biotechnologie. havo 5 Biotechnologie havo 5 In de biotechnologie wordt steeds vaker gebruikgemaakt van de unieke eigenschappen van microben. Producten en processen op basis van microben maken een groot deel uit van jouw dagelijks

Nadere informatie

Gezondheid & Voeding

Gezondheid & Voeding Biologische voeding tegen over de gangbare chemische voeding Ik wil graag een pleidooi houden voor gezonde biologische voeding. Het marktaandeel van biologisch voeding is de laatste jaren vertienvoudigd.

Nadere informatie

ZA4735. Flash Eurobarometer 219 (Biodiversity) Country Specific Questionnaire Belgium (Flemish)

ZA4735. Flash Eurobarometer 219 (Biodiversity) Country Specific Questionnaire Belgium (Flemish) ZA4735 Flash Eurobarometer 219 (Biodiversity) Country Specific Questionnaire Belgium (Flemish) Flash Eurobarometer on biodiversity Flash 219 questionnaire Q1. Kent u de term biodiversiteit? [SLECHTS ÉÉN

Nadere informatie

Eindexamen biologie compex vmbo gl/tl I

Eindexamen biologie compex vmbo gl/tl I OLIFANTEN Olifanten zijn dieren die in groepen leven. Elke groep bestaat uit een aantal mannetjes en vrouwtjes. Soms vertonen mannetjes van dezelfde groep een bepaald soort gedrag. Klik in het openingsscherm

Nadere informatie

Belang maar ook bedreiging van de diversiteit aan rassen en gewassen. De noodzaak van Agrobiodiversiteit. Michel Haring Hoogleraar Plantenfysiologie

Belang maar ook bedreiging van de diversiteit aan rassen en gewassen. De noodzaak van Agrobiodiversiteit. Michel Haring Hoogleraar Plantenfysiologie Een deel van de biodiversiteit van de Aardappel Belang maar ook bedreiging van de diversiteit aan rassen en gewassen De noodzaak van Agrobiodiversiteit Michel Haring Hoogleraar Plantenfysiologie Agro-biodiversiteit:

Nadere informatie

BIO: ETEN & WETEN INTROLES VOOR DE

BIO: ETEN & WETEN INTROLES VOOR DE BIO: ETEN & WETEN INTROLES VOOR DE 1 e GRAAD 1 LESUUR FICHES VOOR DE LEERLINGEN FICHE 1 - A WORTELEN Biowortelen van een bioboer die kiest voor natuur en milieu. Bio kiest voor natuur en milieu! De biowortelboer(in)

Nadere informatie

Eindexamen biologie vmbo gl/tl I

Eindexamen biologie vmbo gl/tl I BEOORDELINGSMODEL Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 punt toegekend. HARINGKAKEN 1 C 2 A NIEREN EN NADORST 3 maimumscore 2 urineleider: letter S 1 nierbekken: letter R 1 4 D 5 maimumscore

Nadere informatie

WERKBLADEN VOOR DE LEERLINGEN

WERKBLADEN VOOR DE LEERLINGEN BIO? DA S LOGISCH! INTROLES VOOR DE 2 e GRAAD 1 LESUUR WERKBLADEN VOOR DE LEERLINGEN 2 BIO? DA S LOGISCH? - WERKBLADEN VIDEO: GEERT HOSTE Wat is biologische voeding? Schrijf zoveel mogelijk termen op die

Nadere informatie

Lesbrief voor het basisonderwijs Bovenbouw

Lesbrief voor het basisonderwijs Bovenbouw Lesbrief voor het basisonderwijs INFORMATIE VOOR LEERKRACHTEN Deze lesbrief hoort bij de Dorcas Voedselactie. Tijdens de Dorcas Voedselactie zamelt Dorcas in heel Nederland producten in voor de allerarmsten

Nadere informatie

Inhoudstafel. Over VIB 4. Schoolproject Wetenschap op Stap 6. Wetenschapper in de klas 8. Test jouw brein 12

Inhoudstafel. Over VIB 4. Schoolproject Wetenschap op Stap 6. Wetenschapper in de klas 8. Test jouw brein 12 WETENSCHAP OP STAP Inhoudstafel Over VIB 4 Schoolproject Wetenschap op Stap 6 Wetenschapper in de klas 8 Test jouw brein 12 Over VIB De wetenschappers van VIB (Vlaams Instituut voor Biotechnologie werken

Nadere informatie

GENETISCHE MODIFICATIE

GENETISCHE MODIFICATIE GENETISCHE MODIFICATIE KORTE BESCHRIJVING: GENETISCHE MODIFICATIE Bedoeld voor VO onderbouw Doelgroep Vmbo/Havo/VWO Thema Biotechnologie, genetisch gemodificeerd voedsel Soort lesmateriaal Praktische opdracht,

Nadere informatie

Antwoorden ANW Paragraaf 9.2 t/m 9.4

Antwoorden ANW Paragraaf 9.2 t/m 9.4 Antwoorden ANW Paragraaf 9.2 t/m 9.4 Antwoorden door een scholier 1916 woorden 30 december 2002 43 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar 9.2 1 Een voordeel zou kunnen zijn dat je in je kortere leven alleen

Nadere informatie

WERKBLADEN VOOR DE LEERLINGEN

WERKBLADEN VOOR DE LEERLINGEN BIO: ETEN & WETEN INTROLES VOOR DE 1 e GRAAD 2 LESUREN WERKBLADEN VOOR DE LEERLINGEN AAN TAFEL! OPDRACHT Tafelindeling Trek een etiketje met daarop de naam van een artikel en de prijs. Zoek het juiste

Nadere informatie

Schooljaar Wetenschap op Stap

Schooljaar Wetenschap op Stap Schooljaar 2016-2017 Wetenschap op Stap Inhoudstafel Over VIB 7 Schoolproject Wetenschap op Stap 10 Wetenschapper in de klas 14 Test jouw brein 20 OVER R VIB Vlaams Instituut voor Biotechnologie De wetenschappers

Nadere informatie

CRISPR in de krantenkoppen

CRISPR in de krantenkoppen CRISPR in de krantenkoppen Een nieuwe superkracht voor biotechnologen CRISPR op het landbouwveld en in het ziekenhuis 21 februari 2019 Elisabeth Stes, Liesbeth Aerts en Ruben Vanholme VIB Vlaams Instituut

Nadere informatie

Hoe Europeanen denken over biotechnologie en genetisch gemodificeerd voedsel in 2005

Hoe Europeanen denken over biotechnologie en genetisch gemodificeerd voedsel in 2005 Eens in de drie jaar wordt in de Europese Unie onderzoek verricht naar de publieksopvattingen over biotechnologie. Eind 05 zijn in totaal 25.000 respondenten in de 25 lidstaten van de EU ondervraagd. Hier

Nadere informatie

Goalkeeper: jouw sport, jouw leefstijl, jouw doel! Naam:.

Goalkeeper: jouw sport, jouw leefstijl, jouw doel! Naam:. Naam:. 1 Les 1 Kies een buddy! Mijn buddy is.. Bepaal je startkleur! Bekijk de filmpjes, en kijk wat elke kleur betekent. Probeer het uit, kijk wat je al kan! Overleg met je buddy. Kruis dan in de tabel

Nadere informatie

Fact sheet GGO 08/07/2019

Fact sheet GGO 08/07/2019 Fact sheet GGO 08/07/2019 Wat is een GGO? GGO staat voor Genetisch Gemodificeerd Organisme. Een organisme dat aangepast wordt met de gentechnologie krijgt de naam GGO. Gentechnologie is een moderne vorm

Nadere informatie

Landbouwgewassen: geen genetische modificatie zonder een uitgebreide evaluatie

Landbouwgewassen: geen genetische modificatie zonder een uitgebreide evaluatie Landbouwgewassen: geen genetische modificatie zonder een uitgebreide evaluatie Tekst van het ggo-platform, ondertekend door Bond Beter leefmilieu, Greenpeace, Natuurpunt, Oxfam Wereldwinkels, Velt, Vredesleilanden

Nadere informatie

Surf naar en vul jouw gebruikersnaam en wachtwoord in.

Surf naar  en vul jouw gebruikersnaam en wachtwoord in. Surf naar www.sgrein.be en vul jouw gebruikersnaam en wachtwoord in. Hier zie je de cursussen waartoe jij toegang hebt. Voorlopig zijn dit cursussen die door Tuur zijn aangemaakt en die toegankelijk zijn

Nadere informatie

Nieuwe ggo s nog erger dan de oude

Nieuwe ggo s nog erger dan de oude DNA van een plant of dier gewijzigd DNA van een plant of dier 99,9% van de planten zijn ofwel herbicide-resistent of produceren zelf een pesticide Evaluatie van de impact op gezondheid en milieu, traceerbaarheid,

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Erfelijkheid

Werkstuk Biologie Erfelijkheid Werkstuk Biologie Erfelijkheid Werkstuk door een scholier 1743 woorden 3 mei 2000 5,1 126 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding Informatie over het onderwerp: Het onderwerp is erfelijkheid. Er is weinig

Nadere informatie

Werkblad Meander Thema 4: Platteland

Werkblad Meander Thema 4: Platteland Werkblad Meander Thema 4: Platteland 4.1 Volop voedsel Schrijf op wat er in Nederland groeit, kies uit: sinaasappel / olijf / tomaat / komkommer / mais Schrijf de naam Wat groeit er in Nederland, Zet een

Nadere informatie

Schooljaar 2015-2016. Wetenschap op Stap

Schooljaar 2015-2016. Wetenschap op Stap Schooljaar 2015-2016 Wetenschap op Stap Inhoudstafel Over VIB 7 Schoolproject Wetenschap op Stap 10 Wetenschapper in de klas 14 Test jouw brein 20 OVER VIB Vlaams Instituut voor Biotechnologie De wetenschappers

Nadere informatie

En de boerin uit Namibië? (Uit: RECHT-vaardig, menswaardig)

En de boerin uit Namibië? (Uit: RECHT-vaardig, menswaardig) En de boerin uit Namibië? (Uit: RECHT-vaardig, menswaardig) In een rollenspel ervaren de deelnemers de invloed van beleidsbeslissingen in het ene land op het leven van mensen in een ander land. De meerderheid

Nadere informatie

Wat is natuurinclusieve landbouw?

Wat is natuurinclusieve landbouw? Wat is natuurinclusieve landbouw? Jan Willem Erisman 's-hertogenbosch, 3 april 2018 Louis Bolk instituut Natuurinclusief: denken, ontwerpen en doen J.P. Thysse Waar wij wonen RV www.louisbolk.org Consumentenprijs

Nadere informatie

Lespakket: De spijsvertering

Lespakket: De spijsvertering Lespakket: De spijsvertering Werkbundel Naam:... Klas:... 1 Inhoudsopgave 1 Inhoudsopgave... 1 1. Over het lespakket... 2 1.1. Leerinhoud... 2 1.2. Werkvorm en werkwijze... 2 1.2.1. Werkvorm... 2 1.2.2.

Nadere informatie

2. Vetten in je voeding

2. Vetten in je voeding 2. Vetten in je voeding Regelmatig kun je lezen dat veel mensen te dik zijn en dat dik zijn slecht is voor je gezondheid. In de basisstof heb je geleerd dat je dagelijks wel vet moet binnenkrijgen, maar

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Genetische modificatie

Werkstuk Biologie Genetische modificatie Werkstuk Biologie Genetische modificatie Werkstuk door een scholier 2014 woorden 13 april 2007 5,8 41 keer beoordeeld Vak Biologie Genetische modificatie Inhoud 1. Inleiding 2. Wat is DNA 3. Wat is genetische

Nadere informatie

Werkboekje. Natuur en milieu educatie. Groep 7. Naam: Fruit in de mix. Dit is een product van Stichting Vogelpark Avifauna

Werkboekje. Natuur en milieu educatie. Groep 7. Naam: Fruit in de mix. Dit is een product van Stichting Vogelpark Avifauna Werkboekje Natuur en milieu educatie Naam: Groep 7 Fruit in de mix Dit is een product van Stichting Vogelpark Avifauna Werkblad 1 Waar komt ons fruit vandaan? Vul 1. Teken het klassikale woordenweb die

Nadere informatie

Commerciële landbouw in de VS en Noord-Amerika

Commerciële landbouw in de VS en Noord-Amerika Commerciële landbouw in de VS en Noord-Amerika AKKERS COMMERCIEEL DEVELOPMENT EXPORT GEWASSEN HELIKOPTER KAPITAAL KLIMAAT LANDBOUWSYSTEEM MAÏS MODERN NOORDAMERIKA OPBRENGST PIKDORSER PLATEAU RELIEF RENDEMENT

Nadere informatie

LESBRIEF LES 2 DE THT-LES SAMENVATTING LES 2 BENODIGDHEDEN DUUR LESDOELEN WERKVORMEN LINK ZAAKVAKKENINHOUD VOORBEREIDING

LESBRIEF LES 2 DE THT-LES SAMENVATTING LES 2 BENODIGDHEDEN DUUR LESDOELEN WERKVORMEN LINK ZAAKVAKKENINHOUD VOORBEREIDING SAMENVATTING In deze les wordt het onderwerp uitgediept en komen de leerlingen meer te weten over de verschillende redenen van verspilling. Eén reden van wordt uitgediept, namelijk de manier waarop de

Nadere informatie

SCHRIJVEN. Instructiekaart voor de leerling nr. 5. A-vragen. Korte vragen die beginnen met Wie...? Wat...? Waar...? Wanneer...? Hoeveel...?

SCHRIJVEN. Instructiekaart voor de leerling nr. 5. A-vragen. Korte vragen die beginnen met Wie...? Wat...? Waar...? Wanneer...? Hoeveel...? Instructiekaart voor de leerling nr. 5 A-vragen Formulering van de vraag Formulering van het antwoord Korte vragen die beginnen met Wie...? Wat...? Waar...? Wanneer...? Hoeveel...? Antwoord met één volledige

Nadere informatie

Genetisch gewijzigde aardappelen ter bestrijding van de aardappelziekte. met de medewerking van

Genetisch gewijzigde aardappelen ter bestrijding van de aardappelziekte. met de medewerking van Genetisch gewijzigde aardappelen ter bestrijding van de aardappelziekte met de medewerking van De aardappelziekte De aardappelziekte wordt veroorzaakt door Phytophthora infestans, een schimmelachtig organisme.

Nadere informatie

Genetisch gemodificeerde (GG) gewassen: maatschappelijke betekenis en regelgeving

Genetisch gemodificeerde (GG) gewassen: maatschappelijke betekenis en regelgeving Genetisch gemodificeerde (GG) gewassen: maatschappelijke betekenis en regelgeving Presentatie voor Commissie Fysiek Domein gemeente Stichtse Vecht Dirk Stemerding 16 juni 2015 www.rathenau.nl info@rathenau.nl

Nadere informatie

Dialogen voor conceptcartoons. Verband genotype/fenotype, dominant/recessief

Dialogen voor conceptcartoons. Verband genotype/fenotype, dominant/recessief Dialogen voor conceptcartoons Verband genotype/fenotype, dominant/recessief 1 Is dit ons kind? (Zie conceptcartoon Horst Wolter op deze site.) Leermoeilijkheid (misconcept): Uiterlijke eigenschappen weerspiegelen

Nadere informatie

Welkom! Loopbaan-ID 2. Wie ben ik 4

Welkom! Loopbaan-ID 2. Wie ben ik 4 Loopbaan-ID 2 Wie ben ik 4 Hoe ben ik 6 Je familie 7 Hoe kies ik 8 Kiezen 9 Mijn 11 conclusies Welkom! Dit boekje is speciaal voor leerlingen van het ASHV gemaakt, omdat we willen dat je goede keuzes maakt

Nadere informatie

ALVAST HEEL ERG BEDANKT VOOR UW MEDEWERKING!

ALVAST HEEL ERG BEDANKT VOOR UW MEDEWERKING! OVER HET ONDERZOEK Beste leraar, Dit onderzoek gaat in op de die u bij de leerlingen ontwikkelt tijdens de geschiedenisles, en het beslissingsproces dat daaraan voorafgaat. Met die informatie kan toekomstig

Nadere informatie

Basisstof 7 Genetische variatie

Basisstof 7 Genetische variatie Afbeelding 33. RNA-interferentie.1 RNA bevat 2 complementaire sequenties die aan elkaar plakken, zodat er een haarspeld structuur ontstaat (1 van afbeelding 33). Het enzym Dicer knipt het dubbele RNA in

Nadere informatie

Examenopgaven VMBO-KB 2004

Examenopgaven VMBO-KB 2004 Examenopgaven VMBO-KB 2004 tijdvak 2 woensdag 23 juni 13.30-15.30 uur NEDERLANDS LEESVAARDIGHEID-SCHRIJFVAARDIGHEID CSE KB Bij dit examen horen een uitwerkbijlage en een tekstboekje. Beantwoord alle vragen

Nadere informatie

FAVV ENQUÊTE: DE MENING VAN DE CONSUMENTEN

FAVV ENQUÊTE: DE MENING VAN DE CONSUMENTEN Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen FAVV ENQUÊTE: DE MENING VAN DE CONSUMENTEN BEDANKT DAT U WILT DEELNEMEN AAN ONZE ENQUÊTE. WIJ VRAGEN U SLECHTS ENKELE MINUTEN VAN UW TIJD. UW

Nadere informatie

Waarom hebben rijkere mensen minder kinderen?

Waarom hebben rijkere mensen minder kinderen? Waarom hebben rijkere mensen minder kinderen? Voordat je aan de opdrachten begint is het de bedoeling dat je eerst het filmpje bekijkt over Acatsya uit Kirgizië (bron 1). Kirgizië is een land in Centraal-Azië.

Nadere informatie

146

146 145 146 Bij genetische modificatie door middel van transgenese worden met behulp van biotechnologische technieken erfelijke eigenschappen veranderd of van het ene naar het andere organisme overgebracht.

Nadere informatie

Rapport samengesteld door: Jolanda van Essen. Tom Vansteenkiste. Januari 2016. Tervurenlaan 168 bus 2. 1150 Brussel

Rapport samengesteld door: Jolanda van Essen. Tom Vansteenkiste. Januari 2016. Tervurenlaan 168 bus 2. 1150 Brussel De Belgische Voedingsindustrie 2016 Rapport samengesteld door: Jolanda van Essen Tom Vansteenkiste Januari 2016 Nederlandse Kamer van Koophandel voor België en Luxemburg Tervurenlaan 168 bus 2 1150 Brussel

Nadere informatie

Eetgewoonten van schoolkinderen Vragenlijst voor kinderen

Eetgewoonten van schoolkinderen Vragenlijst voor kinderen september 2003 Eetgewoonten van schoolkinderen Vragenlijst voor kinderen 630101 Hoe vul je de vragenlijst in? Beste leerling, Deze vragenlijst gaat over voeding. We willen graag weten hoe je daarover denkt.

Nadere informatie

Concept cartoons zijn meerkeuzevragen in de vorm van een dialoog met plaatje. Dat ziet er bijvoorbeeld zo uit:

Concept cartoons zijn meerkeuzevragen in de vorm van een dialoog met plaatje. Dat ziet er bijvoorbeeld zo uit: Concept cartoons Concept cartoons zijn meerkeuzevragen in de vorm van een dialoog met plaatje. Dat ziet er bijvoorbeeld zo uit: Over de dialoog De uitspraken die de figuren doen, zijn gebaseerd op wetenschappelijk

Nadere informatie

Datum 26 juli 2010 Betreft Antwoorden Kamervragen inzake de isolatieafstanden bij experimentele gentechaardappels.

Datum 26 juli 2010 Betreft Antwoorden Kamervragen inzake de isolatieafstanden bij experimentele gentechaardappels. > Retouradres Postbus 30945 2500 GX Den Haag de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Rijnstraat 8 Postbus 30945 2500 GX Den Haag www.vrom.nl Betreft en Kamervragen

Nadere informatie

Werkbladen Voortgezet onderwijs. Naam leerling:

Werkbladen Voortgezet onderwijs. Naam leerling: Werkbladen Voortgezet onderwijs Naam leerling: Inhoud: Uitleg werkblad Dit werkblad hoort bij de film Giganten uit de IJstijd. Een film die je meeneemt naar de laatste ijstijd, zo n 116.000 tot 10.000

Nadere informatie

Deze vragenlijst bestaat uit 17 vragen. Het invullen daarvan duurt ongeveer twintig minuten.

Deze vragenlijst bestaat uit 17 vragen. Het invullen daarvan duurt ongeveer twintig minuten. Bedankt dat je mee wilt doen aan dit onderzoek! Deze vragenlijst bestaat uit 17 vragen. Het invullen daarvan duurt ongeveer twintig minuten. Het zou mij erg helpen als je zo veel mogelijk van de open vragen

Nadere informatie

Peiling Kerntechnologie

Peiling Kerntechnologie Augustus 2013 TNS Augustus 2013 J032 Contents 1 Het onderzoek 3 2 Introductie/Context 6 3 Kernenergie: een kritische maar 9 genuanceerde blik 4 Onbekend maakt onbemind 18 TNS Augustus 2013 J032 2 1 Het

Nadere informatie

NL In verscheidenheid verenigd NL B8-1042/3. Amendement

NL In verscheidenheid verenigd NL B8-1042/3. Amendement 3.10.2016 B8-1042/3 3 Overweging C bis (nieuw) C bis. overwegende dat vrijhandelsovereenkomsten de soevereiniteit van landen ondermijnen, waaronder voedselsoevereiniteit, en lokale landbouwers uitsluiten

Nadere informatie

4.4 Opdracht: de boer

4.4 Opdracht: de boer 4.4 Opdracht: de boer Deze opdracht is verdeeld in vier delen. Namelijk de volgende: opdracht 1: milieubelasting opdracht 2: de appel opdracht 3: ziektes bij de appel opdracht 4: Beleid, boeren, bedrijven

Nadere informatie

Instructies Vragenlijst leerlingen: algemeen

Instructies Vragenlijst leerlingen: algemeen Instructies Vragenlijst leerlingen: algemeen Het doel van deze vragenlijst is om de leerlingen over verschillende leersituaties heen te laten oordelen in welke mate ze zelfregulerend gedrag vertonen. Het

Nadere informatie

ALLES OVER GENVOEDSEL EN ARGUMENTEN TÉGEN CRISPR-CAS GEWAS

ALLES OVER GENVOEDSEL EN ARGUMENTEN TÉGEN CRISPR-CAS GEWAS Next economy GEPLAATST DOOR: BERTUS BUIZER DIRECTEUR BUIZER ADVIES DUURZAME LANDBOUW EN ENERGIE VR 3 AUG ALLES OVER GENVOEDSEL EN ARGUMENTEN TÉGEN CRISPR-CAS GEWAS door Bertus Buizer (Buizer Advies) 25

Nadere informatie

Inleiding. September Wij, de auteurs van dit boek, hebben net de Landbouwuniversiteit

Inleiding. September Wij, de auteurs van dit boek, hebben net de Landbouwuniversiteit Inleiding September 1985. Wij, de auteurs van dit boek, hebben net de Landbouwuniversiteit in Wageningen verlaten. Het is een periode met biotechnologie als toverwoord. Biotechnologie, zo doen de krantenartikelen

Nadere informatie

Coderen Vragenlijsten leerlingen

Coderen Vragenlijsten leerlingen Coderen Vragenlijsten leerlingen Naast elke vraag staat de benaming van de vraag zoals je deze zal terugvinden in het Excel-bestand LLN_Instrumenten_GroepXX, blad Vragenlijst. Bij de vragen over jezelf

Nadere informatie

Tomaten in de puree. dag 1. Hallo,

Tomaten in de puree. dag 1. Hallo, Tomaten in de puree dag 1 Mijn naam is Valérie en ik woon in Togo, één van de kleinste landen in Afrika. Veel mensen in mijn land zijn arm. Vroeger teelden mijn mama en papa katoen. Maar toen zij het katoen

Nadere informatie

Stikstofproblematiek: kader voor duurzame voedselproductie

Stikstofproblematiek: kader voor duurzame voedselproductie Stikstofproblematiek: kader voor duurzame voedselproductie Jan Willem Erisman Arnhem, 24 januari 2018 Louis Bolk (1866-1930) Hoe ruimer zou onze opvatting van het leven zijn, indien het ons gegeven was

Nadere informatie

Wereldoriëntatie - Natuur Wereldoriëntatie - Techniek Geschatte lesduur Hoofdstuk 1.2. Nuttige microben benadrukt dat niet alle

Wereldoriëntatie - Natuur Wereldoriëntatie - Techniek Geschatte lesduur Hoofdstuk 1.2. Nuttige microben benadrukt dat niet alle Wereldoriëntatie - Natuur Algemene vaardigheden: 1.1 & 1.2 Levende en niet-levende natuur: 1.3 & 1.5 Wereldoriëntatie - Techniek 2.16* Geschatte lesduur 50 minuten Hoofdstuk 1.2. Nuttige microben benadrukt

Nadere informatie

Synthetische biologie in de maatschappij. igem TU Eindhoven 2016

Synthetische biologie in de maatschappij. igem TU Eindhoven 2016 Synthetische biologie in de maatschappij Doelgroep: Vakgebied: Tijdsduur: HAVO/VWO onderbouw Biologie/Maatschappijleer ± 40 minuten Inleiding Synthetische biologie is het (her)programmeren van een biologisch

Nadere informatie

Pedagogische ACTIVITEITEN

Pedagogische ACTIVITEITEN Pedagogische ACTIVITEITEN WAAR KOMEN ONS FRUIT EN ONZE GROENTEN VANDAAN? REIS OM DE WERELD ONDER VRIENDEN Doe een onderzoek naar de herkomst van onze producten en stel uw ideale menu samen: het moet tegelijk

Nadere informatie

Het grote debat in de wetenschappen

Het grote debat in de wetenschappen Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Medicijn verbetert de symptomen van de ziekte van Huntington in

Nadere informatie

Virussen: een goed alternatief voor antibiotica?

Virussen: een goed alternatief voor antibiotica? Virussen: een goed alternatief voor antibiotica? Steeds meer bacteriën zijn ongevoelig voor bestaande antibiotica. De ontwikkeling van nieuwe medicijnen gaat moeizaam. Daarom zoeken wetenschappers naar

Nadere informatie

DE NATIONALE WETENSCHAPSAGENDA VOOR SCHOLIEREN - DEEL 1 VMBO

DE NATIONALE WETENSCHAPSAGENDA VOOR SCHOLIEREN - DEEL 1 VMBO DEEL 1 DE NATIONALE WETENSCHAPSAGENDA VOOR SCHOLIEREN - DEEL 1 In Nederland wordt veel wetenschappelijk onderzoek gedaan. Maar wie bepaalt wat er onderzocht wordt? In het voorjaar van 2015 hebben Nederlanders

Nadere informatie

BIOLOGIE VMBO BB VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0

BIOLOGIE VMBO BB VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 BIOLOGIE VMBO BB VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van

Nadere informatie

Praktische-opdracht door Een scholier 3165 woorden 7 april keer beoordeeld. Mijn hoofdvraag over biotechnologie is:

Praktische-opdracht door Een scholier 3165 woorden 7 april keer beoordeeld. Mijn hoofdvraag over biotechnologie is: Praktische-opdracht door Een scholier 3165 woorden 7 april 2003 5 24 keer beoordeeld Vak ANW Mijn hoofdvraag over biotechnologie is: Wat is er met biotechnologie mogelijk en wat vinden mensen daarvan?

Nadere informatie

BIOLOGIE VMBO KB VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.10.1

BIOLOGIE VMBO KB VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.10.1 BIOLOGIE VMBO KB VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2016 V15.10.1 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van

Nadere informatie

ZA5223. Flash Eurobarometer 290 (Attitudes of Europeans Towards the Issue of Biodiversity, wave 2) Country Specific Questionnaire Netherlands

ZA5223. Flash Eurobarometer 290 (Attitudes of Europeans Towards the Issue of Biodiversity, wave 2) Country Specific Questionnaire Netherlands ZA5223 Flash Eurobarometer 290 (Attitudes of Europeans Towards the Issue of Biodiversity, wave 2) Country Specific Questionnaire Netherlands FLASH 290 BIODIVERSITY Q1. Hebt u ooit gehoord van de term biodiversiteit?

Nadere informatie

Sollicitatie voor een functie bij de Vlaamse overheid

Sollicitatie voor een functie bij de Vlaamse overheid Sollicitatie voor een functie bij de Vlaamse overheid ago-01-160111 /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Nadere informatie

BOER IN DE BUURT DIT IS HET WERKBOEK VAN:...

BOER IN DE BUURT DIT IS HET WERKBOEK VAN:... BOER IN DE BUURT DIT IS HET WERKBOEK VAN:..................... INLEIDING Dit werkboek hoort bij de website Boer in de buurt (www.boerindebuurt.nl). Op deze website vind je filmpjes, illustraties en opdrachten

Nadere informatie

BIOLOGIE VMBO TL/GL VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0

BIOLOGIE VMBO TL/GL VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 BIOLOGIE VMBO TL/GL VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname

Nadere informatie

Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts. Biologie: evolutieleer 6/29/2013. dr. Brenda Casteleyn

Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts. Biologie: evolutieleer 6/29/2013. dr. Brenda Casteleyn Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts Biologie: evolutieleer 6/29/2013 dr. Brenda Casteleyn Met dank aan: Leen Goyens (http://users.telenet.be/toelating) en studenten van forum http://www.toelatingsexamen-geneeskunde.be

Nadere informatie

Arm en Rijk. Hoofdstuk 2: Arm en rijk in de Verenigde Staten

Arm en Rijk. Hoofdstuk 2: Arm en rijk in de Verenigde Staten Arm en Rijk Hoofdstuk 2: Arm en rijk in de Verenigde Staten 2.1 Rijk en arm in de Verenigde Staten De rijke Verenigde Staten Je kunt op verschillende manieren aantonen dat de VS een rijk land is. Het BNP

Nadere informatie

De oprukkende maïsstengelboorder: is gentech een oplossing?

De oprukkende maïsstengelboorder: is gentech een oplossing? De oprukkende maïsstengelboorder: is gentech een oplossing? Bert Lotz, Clemens van de Wiel Wageningen UR Doelgroep: MBO en HBO Groen Onderwijs. In aangepaste versie ook bruikbaar in WO. Ontwikkeld binnen

Nadere informatie

Chocomelk. van eerlijke handel, biologische landbouw en lokale boeren! www.oww.be. Handel, uit respect.

Chocomelk. van eerlijke handel, biologische landbouw en lokale boeren! www.oww.be. Handel, uit respect. Chocomelk van eerlijke handel, biologische landbouw en lokale boeren! > Handel, uit respect. We slaan de brug tussen boeren uit Noord & Zuid! www.oww.be > Kiezen Kiezen voor nóg meer duurzaamheid Oxfam

Nadere informatie