Sectorrapport Bos- en haagplantsoen Najaar 2009
Inhoudsopgave Terugblik seizoen 2008/2009...................................................................................... 3 Najaar 2009 sector bos- en haagplantsoen................................................................... 4 Internationale handel... 6 Benchmark... 7 Van Oers Agro Hofdreef 24 4881 DR Zundert Postbus 88 4880 AB Zundert 2 T: +31 76 597 88 00 F: +31 76 597 88 99 E: agro@vanoers.nl www.vanoers.nl
Terugblik seizoen 2008/2009 In augustus 2009 hebben we het eerste sectorrapport bos- en haagplantsoen uitgebracht. Daarop volgt nu het tweede sectorrapport bos- en haagplantsoen over het najaar 2009. Van dit rapport leest u hieronder een korte samenvatting. Het totaal areaal aan boomkwekerijgewassen en vaste planten bedraagt in 2008 in de gemeente Zundert bijna 1.800 hectare. Daarvan is de sector bos- en haagplantsoen veruit de grootste sector met een areaal van 1.143 hectare. Als we naar het aantal hectares tellende oppervlakten bos- en haagplantsoen kijken, dan is de gemeente Zundert een grote speler. Ten opzichte van heel Nederland heeft Zundert een marktaandeel van 38%. Opvallend is het aantal dalingen van boomkwekerijbedrijven die de gemeente Zundert rijk is. In 2008 zien we daarin een afname van 4%, terwijl het aantal bedrijven in de sector bos- en haagplantsoen met 3% daalt. Het seizoen 2008/2009 kenmerkt zich door een aantal cijfers en trends. Zo groeit het gemiddelde areaal van de bos- en haagplantsoenteler met 0,7 hectare. De omzet neemt, ten opzichte van het vorige seizoen, toe met 8%. En de gemiddelde arbeidskosten per bedrijf dalen, in vergelijking met het jaar daarvoor, met 5%. Opmerkelijk is dat het aantal bedrijven licht daalt terwijl het areaal juist verder toeneemt. In de gemeente Zundert kunnen sommige bedrijven niet meer uitbreiden in de teeltcentra waardoor ze moeten gaan uitwijken naar andere gebieden. 3
Najaar 2009 sector bos- en haagplantsoen Hieronder vindt u enkele kenmerkende cijfers en trends voor het najaar 2009 in vergelijking met het najaar 2008. Omzet De omzet per hectare in de sector bos- en haagplantsoen is met bijna 2.500,- afgenomen. Dit is een omzetdaling van 24%. Bos- en haagplantsoen Najaar 2008 Najaar 2009 Percentage Omzet per hectare 10.072 7.640-24% Tabel: Omzet per hectare bos- en haagplantsoen Brutorendement Het brutorendement per hectare is in het najaar 2009 met bijna 2.500,- per hectare afgenomen ten opzichte van het najaar 2008. Een daling van 39%. Bos- en haagplantsoen Najaar 2008 Najaar 2009 Percentage Gemiddelde brutorendement per hectare 6.425 3.910-39% Tabel: Gemiddelde brutorendement per hectare Arbeidskosten De gemiddelde arbeidskosten bij een bos- en haagplantsoenkweker zijn per hectare in het najaar 2009 ten opzichte van het najaar 2008 met 100,- gestegen. De gemiddelde arbeidskosten per hectare zijn met 3% toegenomen. Bos- en haagplantsoen Najaar 2008 Najaar 2009 Percentage Gemiddelde arbeidskosten per hectare 3.164 3.258 3% Tabel: Gemiddelde arbeidskosten per hectare De arbeidskosten zijn inclusief een ondernemersbeloning van 20.000,- ( 40.000,- voor een volledig jaar per meewerkend gezinslid). Overig seizoen 2009/2010 De afzet van boomkwekerijgewassen wordt in het najaar van 2009 onder meer beïnvloed door de weerstemperaturen en de Oost-Aziatische boktor. Omdat in de eerste zes weken van het najaar het weer zeer zacht is, komt de afzet van boomkwekerijgewassen pas half oktober op gang. November is vaak de drukste maand als het gaat om de afzet van boomkwekerijgewassen. Begin december zien we dat de temperatuur flink gaat dalen. Die lage temperaturen houden aan tot februari 2010. Deze vorstperiode zorgt ervoor dat de vraag naar boomkwekerijgewassen stagneert en de handel nagenoeg stil komt te liggen. 4
Eind januari wordt in particuliere tuinen in de gemeente Boskoop de Oost-Aziatische boktor ontdekt. Als gevolg hiervan wordt aan 500 handelskwekerijen een handelsverbod opgelegd. Daarbij maakt de constante sneeuwval het voor de onderzoeksinspectie moeilijk vast te stellen waar de Oost-Aziatische boktor zich bevindt. Op 12 februari 2010 wordt gemeld dat Nederland weer boktorvrij is, waarna de quarantaine dan ook officieel wordt opgeheven.¹ 1. bron: http://www.westonline.nl/oost-aziatische boktor 5
Internationale handel Een groot deel van de boomkwekerijgewassen die in Nederland worden geteeld, waaronder bosen haagplantsoen, is bestemd voor buitenlandse afzetmarkten. De belangrijkste afzetmarkten voor de Zundertse bos- en haagplantsoentelers zijn België, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. Meer dan de helft wordt geëxporteerd naar deze drie landen. Op buitenlandse afzetmarkten concurreren Nederlandse exporteurs met de binnenlandse productie en met importproducten uit andere landen. Om de concurrentiekracht voor de handel vanuit Nederland in kaart te kunnen brengen, is het belangrijk te kijken naar de ontwikkelingen in de internationale handelsstromen. De totale export van boomkwekerijproducten is in de tweede helft van 2009 licht gestegen. Dat blijkt uit recente cijfers van het Productschap Tuinbouw. Ten opzichte van dezelfde periode in 2008 steeg de export met 1%. Voor de sector bos- en haagplantsoen zijn de exportcijfers over het jaar 2009 nog niet bekend. In onderstaande tabel ziet u het verloop van de export van bos- en haagplantsoengewassen uit Nederland over de periode 1990 tot met 2008. Boomkwekerijproducten 1990 1995 2000 2005 2007 2008 Bos- en haagplantsoen 22.444 26.719 28.584 27.330 33.905 64.133 Tabel: Export van bos- en haagplantsoengewassen uit Nederland, 1990-2008, in 1.000,- De meeste concurrentie voor Nederland komt momenteel uit Italië en Duitsland. Maar ook Spanje zal de komende jaren, met name in Frankrijk, als concurrent sterker worden. Vooralsnog heeft Nederland echter een zeer goede uitgangspositie vanwege het brede assortiment, een sterke distributie en ondernemerschap in de sector. We verwachten dat Nederland zijn sterke positie kan behouden mits de bedrijven voldoende in staat zijn om verder uit te breiden.² 6 2. bron: LEI Wageningen UR/ concurrentiemonitor boomkwekerij
Benchmark Boomkwekerijbedrijven laten zich moeilijk vergelijken. Als we bijvoorbeeld kijken naar wat voor soort teelt, grootte, personeel en mechanisatie zien we dat geen enkel bedrijf hetzelfde is. Toch is het mogelijk om aan de hand van een aantal vaste gegevens een nauwkeurig beeld en inzicht te geven in opbrengsten, kosten en onttrekkingen, per hectare, per productgroep en per medewerker. Van Oers Agro kan bedrijven op verschillende punten met de branche vergelijken. Daarbij besteden we onder meer aandacht aan: solvabiliteit afschrijvingen financieringen personeelskosten kostenvergelijkingen brutorendement Wilt u voor uw bedrijf een benchmark laten uitvoeren, neem dan contact op met: Arno Zagers T: +31 76 597 88 00 E: agro@vanoers.nl 7
Van Oers Agro Hofdreef 24 4881 DR Zundert Postbus 88 4880 AB Zundert T: +31 76 597 88 00 F: +31 76 597 88 99 E: agro@vanoers.nl www.vanoers.nl