NVRD Noord Nederland 14 maart 2019, Resato, Assen De Groningen weg van Broem naar Zoem Gerrit Griffioen Hoofd Materieel gemeente Groningen 1 Brandstof gerelateerd equipment Gemeente Groningen heeft ongeveer 600 voertuigen en machines in beheer en onderhoud Hiervan is circa 85% diesel motor aangedreven Brandstof verbruik Diesel 1,3 milj. liter, Benzine 40.000 liter Heeft ongeveer 1500 handgereedschappen in beheer en onderhoud op MotoMix/Aspen Tweetact MotoMix 13.000 liter en 4 tact 4.500 liter 2 1
De weg naar emissievrij rijden/werk Diesel GTL/HVO LPG/CNG/Bio Dual Fuel, bijmengen Gas H2 Elektrisch Aspen/MM etc. 3 Diesel Vertrouwd product. Emissies beperken door Euro norm (Stage/Tier) Vervuilend en ongezond voor mens en milieu Prijstechnisch interessant Heel de wereld kent deze volledig genormeerde brandstof (EN 590) Veel trajecten met diesel aanpassing: Dual Fuel met gassen (lpg, cng, H2) PPO pure plantaardige olie Toevoeging van standaard biologische (HVO) toevoeging ca 8%, risico`s met Algen. (wordt 12 %) Zomer/winterdiesel 4 2
LPG/CNG/LNG LPG, Proeven in jaren 90, geen positieve oplossingen, te veel emissie, kosten. CNG, ombouw van Benzine naar CNG, niet altijd gelukkig CNG, ander voertuig mensen ervaren het niet als prettig CNG, Groengas??? Is dat wel Groen wat je tankt? CNG, Biogas, 100% biogas, mooie oplossing, minder emissie, maar toch? CNG, Investeringskosten voertuig hoger. CNG, nog steeds emissie / gebruik aardgas bij niet 100% biogas. LNG, Hoge investering, niet direct rendabel voor afval inzameling en nog steeds emissie. (toepassing met name rendabel te maken bij Transport) 5 GTL/HVO Voordelen GTL/HVO t.o.v. Diesel: Brandstof EN15940 Dicht aan EN 590 (Diesel) Roet, fijnstof sterk gereduceerd, minder sterke geur, schonere verbranding Lagere stikstof, zwavel uitstoot, iets (tot veel) lagere voetprint CO2 (theoretisch) GTL/HVO is met 80 dagen afgebroken in de natuur Lagere geluidsemissie 2 tot 5 dba Geen aromatische stoffen in GTL/HVO, minder ongezond voor bewoners, bezoekers en personeel. Oude en nieuwe diesel motoren worden direct verschoond, we houden gelijke techniek. (Risico zeer gering) Langere onderhoudsintervallen (Bij GTL ervaren, HVO nog onbekend) 6 3
GTL versus HVO GTL- Gas to Liquid. Gemaakt van aardgas in Middenoosten GTL, 100% diesel vervanger. GTL, schonere lucht kwaliteit en minder regenereren bij moderne motoren GTL, in bulk 3 a 4 cent duurder dan Diesel HVO, Hydrotreated Vegetable Oil (gemaakt van oude vetten) HVO, familie Blauwe diesel, BTL etc? verkrijgbaar in Blends HVO, CO2 voordeel is niet helder! Oude vetten? dierlijk?, waar vandaan? Afval?, bomen uit Scandinavië? HVO, 100% diesel vervanger. HVO, schonere lucht kwaliteit en minder regenereren bij moderne motoren HVO, 100% puur, in bulk 15 a 20 cent duurder dan Diesel Nog steeds emissie bij GTL/HVO. 7 Aspen/MotoMix/ etc Handgereedschap Twee en viertakt brandstof, vervangt benzine met mengsmering Aspen/MotoMix etc. is Alkylaat benzine Ruim 90 % gezonder dan mengsmering benzine De zonnige kant van Alkylaat benzine En dat zweeft de hele dag om je heen? 8 4
Elektrisch Emissie vrij in zijn uitstoot met werken Varianten: Grijze stroom Groene stroom Accu pakket Accu met range extender Waterstof H2 Waterstof H2 9 Elektrisch Batterij Opladen met stekker Beperkte actie radius/gebruik Hybride mogelijk, niet emissie vrij Opladen via stekker, kost tijd Hoeveelheid batterij(en) is gewicht (< lading) Wat gaat er gebeuren als we allemaal (tegelijk) gaan stekkeren Is uw/het netwerk wel geschikt Bij flinke vermogensvraag machine/voertuig veel batterij capaciteit nodig Hogere aanschaf kosten dan brandstof voertuig Hoe lang grondstof nog voor een batterij? Wat wordt het afval van een Batterij en de verwerking hiervan? Bij handgereedschap meerdere batterijen nodig. Centrale oplaadkast met schakelingen in laad fases batterijen 10 5
Elektrisch Waterstof (H2) Kip / ei discussie / uitdaging / oplossing Kleine elektrische centrale in het voertuig/machine Tank tijd van H2 ca. 3 tot 10 minuten Druk in tank 350 (vrachtwagen en rest) of 700 bar (alleen in tank!) Emissie is 100 % zuiverste water (Circulair) Minder eigen gewicht > meer lading Grijze, blauwe en Groene waterstof Geen of nauwelijks transport om energie (H2) in een voertuig te krijgen Toepasbaar voor alles, vrachtwagen tot handgereedschap toepassing Moet wel een vulpunt hebben of creëren. EEN oplossing van vandaag voor zero emissie. Kosten zijn nu nog hoog. Zon, wind, getijde energie en stabilisatie netwerk Kijken naar de horizon, wat wil ik! Op je doel af > 11 Proces productie H2 12 6
Gemeente Groningen 2025 Logistiek binnenstad emissie vrij 2025/2030 Inkoop alleen machines voertuigen emissie vrij Brug periode naar dit traject met GTL, wellicht HVO? Stimulering van Emissie vrij, geld vrij maken voor, door: Subsidies zoeken, MIA en Vamil regeling Afschrijftermijnen verlengen Onze horizon zoeken met 4 a 6 machines voertuigen per jaar Daar waar mogelijk Elektrisch met H2 voorkeur Alle beloftes niet direct geloven, realistisch blijven Gaan voor Groene waterstof, nu productie 95 kg, van deel zonnepark 43.500 panelen en wind energie Eind 2020 circa 20 voertuigen/machines op waterstof Acties: Met elkaar vraag in markt zetten, H2 vulpunten realiseren 13 Een toekomst Groene energie? 14 7
De horizon in Groningen 15 Wij gaan.. 16 8
Bedankt voor uw aandacht Vragen? 17 9