1 Checklist BCDE- model
2 Checklist: differentiatie model B Methodiek (Methoden gebruik) Instructies zoals bedoeld in de methode Basisstof voor alle kinderen Herhalingsstof voor de kinderen die dat nodig hebben Verrijkingsstof / extrastof voor de kinderen die dat aankunnen Toets / diagnose systeem van de methode gebruiken Weet hebben van doelen, achterliggende leerlijnen van de methode Verlengde instructie voor kinderen die dat nodig hebben Verkorte instructie voor kinderen die dat aankunnen Voorinstructie voor kinderen die er baat bij hebben Gelaagde instructie (kinderen kunnen zelf bepalen of ze instructie nodig hebben of niet) Begeleide verwerking voor kinderen die dat nodig hebben Gedifferentieerde dag / week taak (basisstof, extra stof, herhalingstof, apart werk, keuzewerk) Compacten volgens een vast model, indikken van de stof voor begaafde kinderen Er komen kinderen met handelingsplannen / eigen leerlijnen voor Basis van zelfstandig werken, uitgestelde aandacht Ronde lopen (vgl. GIP) Zelfstandige materiaalvoorziening (boeken, schriften, potloden ) Onderlinge hulp Routines (inleveren werk, toilet, materiaal problemen, hulp vragen en geven ) Instructie tafel Keuze kast Dag / week taak (de zelfde basis voor alle kinderen) Werkuur Sterke sturing door en initiatief van de leraar Samenwerkingsopdrachten Spieken toegestaan (behalve bij toetsen) Helpen moet Acceptatie van verschillen binnen grenzen Planning (klassenplan) voor de periode van een leseenheid Kinderen en stof Welke kinderen basisstof Welke kinderen herhalingsstof Welke kinderen verrijkingsstof Welke kinderen andere stof Kinderen en instructie Welke kinderen basisinstructie Welke kinderen verlengende instructie
3 Welke kinderen voorinstructie Welke kinderen verkorte instructie Welke kinderen begeleide verwerking Tijd en activiteiten Instructie momenten (wanneer, voor wie) Voldoende tijd voor verwerking Planning / rooster per klas
4 Checklist: differentiatie model C Methodiek Voor alle vakken zijn er uitgewerkte leerlijnen Leraren kennen de leerlijnen De leraren kennen de basismethodieken voor verschillende vakken De school heeft de beschikking over diverse materialen (methoden, werkboeken, computerprogramma s etc. Leraren beheersen het model van de directe instructie Toetsing door criterium gerichte toetsen Kinderen krijgen instructie in hun zone van naaste ontwikkeling Kinderen krijgen voor hen passende verwerkingsstof Aanpak voor kinderen wordt aangepast aan hun interesse en leerstijl (meervoudige intelligentie) De oefentijd verschilt per kind Kinderen kunnen zelfstandig werken (procedures en routines voor verschillende aspecten van het klassenleven) Kinderen weten wat ze wanneer moeten / kunnen doen (werkplanning, weektaak, contract ) Instructieplekken zijn goed ingericht Kinderen kunnen zelf (hulp) materialen pakken Individuele dag- en weektaken We werken klassen overstijgend met clusters, units, teamteaching Spieken mag Helpen moet Acceptatie van verschillen Verantwoordelijkheid geven en nemen Werksfeer Planning Er is en groepsplan voor ieder (lineair) vak of vormingsgebied Groepsplannen gelden maximaal 8 weken Groepsplannen zijn gebaseerd op recent vastgestelde onderwijsbehoeften In de groepsplannen zijn doelen voor (groepen) kinderen opgenomen In de groepsplannen zijn de in te zetten methodieken en materialen opgenomen In de groepsplannen zijn de evaluatiewijzen opgenomen Er is een weekplanning, waar voor iedere subgroep voldoende instructietijd is opgenomen
5 Checklist: differentiatie model D Methodiek De inhoud van het onderwijs wordt bepaald door het inzicht van de leraren (leerlijnen en kernconcepten) Voorbereide leeromgeving als basis voor leren, ingericht door de leraar op grond van leerlijnen (zinvol) en belangstelling van kinderen (betekenisvol) In de leeromgeving zijn suggesties voor activiteiten opgenomen (onderzoeksvragen, opdrachten, projectvoorstellen, workshops) Leraar observeert en praat met kinderen, baseert hierop aanbod, leeromgeving en activiteiten Leraar praat met leerlingen over leerervaringen. Coacht inhoudelijk en procesmatig Leraar soms leermeester (coach) soms werkmeester (inhoudelijk deskundig, naar affiniteit) Leren wordt geregistreerd en geëvalueerd aan de hand van concrete producten. In een portfolio wordt de link tussen product en leerlijnen en werkproces gelegd. Authentieke evaluatie) Kinderen werken op basis van individuele werkplannen Kinderen kiezen in overleg met de leraar eigen activiteiten, en maken hiervoor een plan. Cursussen en workshops voor leerlingen worden georganiseerd rond hun onderwijsbehoeften. Kinderen kiezen ervoor of worden ervoor uitgenodigd Balans tussen invloed van leerlingen en leraren. Dit blijkt uit de kwaliteit van de interactie: dialoog Leerlingen kiezen ervoor of alleen of in groepjes te werken Leerlingen kiezen zelf volgorde van werken en de plaats om te werken Routines voor soepel samenleven en samenwerken Gesprekken tussen leerlingen over hun werk en hun leren (reflectie) Gesprekken tussen leraar en leerling over hun werk en hun leren (functioneringsgesprek) Ruimte voor eigen keuzes; Kind is eigenaar van eigen leren en leven (eigenaarschap) Ruimte voor elkaar Ontmoeting, dialoog Werkplaatssfeer Vieren van verschillen in talenten Ouderbetrokkenheid: afstemming over het leren en leven van het kind tussen leraar, ouders en kind Planning Functioneringsgesprek met leerlingen, Individuele planning Overleg tussen leraren over het inrichten van de voorbereide leeromgeving, opzetten van workshops etc.
6 Overzicht van leren en ontwikkeling van kinderen door middel van portfolio (producten, leerlijnen, processen) Aanpassen van aanbod voor kinderen op grond van observatie (interesse, leerstijl) en de plaats op de leerlijnen
Checklist: differentiatie model E Methodiek Inhoud van het onderwijs is ondergebracht in onderwerpen, die voldoende diepgang hebben. Inhouden worden gekozen door de leraar, in discussie met collega s en ouders Inhouden worden gekozen vanuit maatschappelijke betrokkenheid en relevantie Inhouden gekozen op grond van betekenis voor kinderen, kinderen hebben invloed op de inhoud van het onderwijs Inhouden gekozen op grond van conceptuele samenhang Inhouden zijn geordend in concentrisch geformuleerde leerlijnen (groei, toenemende..) Leraren kennen de leerlijnen Onderwijs gaat ook over verstand krijgen van je zelf (reflectie) Vaardigheden om te leren, samenwerken etc. zijn onderwerp van onderwijs Methoden als bron Authentieke evaluatie: bewijsstukken door het werk zelf, port folio 7 tijdens gesprekken: door verschillende vragen en criteria voor de bijdrage van verschillende kinderen tijdens activiteiten door verschillende taken en criteria voor de uitvoering tijdens evaluatie door verschillende producten en verschillende criteria tijdens evaluatie door verschillende eisen aan het werkproces De ruimte is ingericht als rijke leeromgeving Kinderen worden betrokken bij het inrichten van de leeromgeving, regels, manier van werken Onderwijs gericht op met en van elkaar leren, dus samenwerking en ontmoeting (community of learners) Groepsbinding. Onderwijs op grond van een bewust dagritme (afwisseling van verschillende soorten activiteiten) Rituelen om dag, week en jaar te ordenen Kringgesprek als belangrijke werkvorm Betrokkenheid mede-eigenaarschap van kinderen, waardering voor initiatief van kinderen Vieren van verschillen Betrokkenheid op elkaar en elkaars werk Planning Planning van onderwerpen en thema s op grond van voorafgaande ervaringen Planning van interventies naar de groep en naar kinderen op grond van observatie (interesse, leerstijl) en de plaats op de leerlijnen Inhouden actueel (tijd van het jaar, gebeurtenissen in de omgeving, nieuws )