Digitale burgerbetrokkenheid #hoedan? Ira van Keulen Leer- en Expertisepunt Open Overheid 20 maart 2018
Rathenau Instituut in het kort Onderzoeks- en debatinstituut op snijvlak van technologie, wetenschap, innovatie en samenleving Missie: ondersteunen politieke besluitvorming en stimuleren publiek debat Werkwijze: onafhankelijk, trendsettend, empirisch onderzoek, publieke waarden, burgerperspectief, beleidsopties 2
Digitale democratie: waarom een onderwerp voor het Rathenau Instituut? Ideologisch geladen debat Technologie component 2015 2018 Veel politieke aandacht 2018 (in voorbereiding) Belangrijke publieke (democratische) waarden in het spel: inclusiviteit, legitimiteit, responsiviteit Eigen ervaring met burgerbetrokkenheid 3
Meer burgerbetrokkenheid gewenst Eurobarometer 2015: My concerns are not taken into consideration by the European parliament 54% van de EU burgers SCP 2016: Het zou goed zijn als burgers meer konden meebeslissen over belangrijke politieke kwesties 65% mee eens, 11% niet mee eens Legitimiteitsmonitor 2015: stemmingendemocratie, niet per se meer deliberatieve democratie Noodzaak wordt ook gevoeld vanuit de politieke praktijk 4
Wat is digitale democratie? Het gebruik van ICT om democratische structuren en processen te verbeteren. E-democratie is zowel een top down als een bottom up proces; het gaat over formele geïnstitutionaliseerde mechanismen en informele burger betrokkenheid. Council of Europe 2009 5
Manieren om burgers digitaal te betrekken Informatieve betrokkenheid (monitoren) Grotere vlucht door digitalisering Beleidbeïnvloedende betrokkenheid (consulteren, adviseren) Geen grote schommelingen Zelfredzame betrokkenheid (cocreatie, zelfbeheer) Geen grote schommelingen Directe betrokkenheid (beslissen) Veel animo Informeel vs formeel Bindend vs adviserend 6
Websites that monitor 1. TheyWorkForYou politics 2. Abgeordnetenwatch.de Informal agenda setting 3. Petities.nl tools 4. Open Ministry and the Finnish Citizen Initiative Formal agenda setting tools 5. Constitution Iceland 6. Future Melbourne Wiki 7. Predlagam.vladi.si 8. European Citizens Initiative 9. Participatory budgeting in Berlin-Lichtenberg 10. Internetconsultatie.nl 11. Futurium 12. Your Voice in Europe 13. European Citizens Consultation 09 Non-binding decisionmaking tools 14. Pirate Party Germany 15. Five Star Movement 16. Podemos 17. Participatory Budgeting Belo Horizonte 18. Participatory Budgeting Paris 19. Betri Reykjavik Binding decision-making 20. E-voting in Switzerland 21. E-voting in Estonia 22. E-voting for Spitzenkandidaten within the Green Party De 22 case studies Digital democracy: making our voice stronger through technology Ira van Keulen 7
E-democracy tools are successful as a civic instrument but not a convincing policy instrument Belangrijkste uitdaging: gebrek aan impact op politieke agenda- en besluitvorming 8
Digitale burgerparticipatie met impact op agendaen besluitvorming Verbinding met concrete formele agenda of besluit Helderheid over participatieproces en doel Feedback aan deelnemers Kwantificeren via stemmen of prioritering Actieve en gedifferentiëerde mobilisatiestrategie Leerproces: herhaal en verbeter 9
Conditie 1: Verbinding met concrete formele agenda of besluit 10
Conditie 2: Helderheid over participatieproces en doel 11
Conditie 3: feedback aan de deelnemers 12
Conditie 4: Kwantificeren via stemmen of prioritering 13
Conditie 5: Actieve en gedifferentieerde mobilisatiestrategie 14
Conditie 6: Leerproces: herhaal en verbeter 15
Take home message Online burgerbetrokkenheid heeft zeker meerwaarde, maar is geen quick fix 16
Ira van Keulen (@IravK) Iris Korthagen (@IrisKorthagen) i.vankeulen@rathenau.nl i.korthagen@rathenau.nl Pieter van Boheemen (@Pietervboheemen) p.vanboheemen@rathenau.nl Paul Diederen (@Paul_Diederen) p.diederen@rathenau.nl https://www.rathenau.nl/nl/publicatie/online-meebeslissen En volg onze nieuwsbrief voor het aankomend rapport over de digitalisering van de nieuwsvoorziening 17