Woord vooraf / 11 Gebruikte afkortingen / 13 Inleiding / 15 1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 1.9 1.10 1.11 1.12 2 2.1 2.1.1 2.1.2 2.1.3 2.1.4 2.1.5 Specifieke aspecten van arbeidsconflicten / 21 Vrijwilligheid / 21 Partijen aan de mediationtafel / 23 Machtsongelijkheid / 24 Kosten van de mediation / 26 Vertrouwelijkheid in de praktijk / 28 Eindbericht en geheimhouding / 30 Caucus / 30 Exit-traject / 34 Interne mediator / 35 Monitoring / 36 Rol van advocaten en adviseurs / 37 Slotopmerkingen / 38 Oorzaken en achtergrond van conflicten in organisaties / 39 Systeemtheorie / 40 Wat is een systeem? / 40 Wederzijdse beïnvloeding / 41 Systemische ordeningsprincipes / 42 Problemen in een organisatie / 43 Acties bij problemen op het systemisch niveau / 46 5
2.1.6 2.2 2.2.1 2.2.2 2.2.3 2.2.4 2.2.5 2.3 3. Transformatieve aanpak / 47 Soorten geschillen in organisaties / 48 Zakelijke aspecten / 49 Relationele aspecten / 49 Intrapersoonlijke aspecten / 50 Combinaties / 51 Belangentegenstelling versus meningsverschillen / 52 Samenvatting / 53 Wettelijk kader / 55 3.1 Ontslagrecht en transitievergoeding met ingang van de Wet werk en zekerheid / 56 3.1.1 Ontslagroutes / 56 3.1.2 UWV-procedure / 57 3.1.3 Ontbindingsprocedure / 59 3.1.4 (Hoger) beroep tegen beslissing rechter en UWV / 60 3.1.5 Transitievergoeding / 61 3.1.6 Samenloop transitievergoeding met collectieve afspraken / 66 3.1.7 Billijke vergoeding / 67 3.1.8 Beëindiging met wederzijds goedvinden / 68 3.1.9 Concurrentiebeding / 68 3.2 Werkloosheidswet / 70 3.2.1 Recht op WW / 70 3.2.2 Stapsgewijze afbouw WW-recht / 71 3.2.3 Fictieve opzegtermijn / 74 3.2.4 Hoogte WW / 75 3.2.5 Accepteren van passend werk / 75 3.2.6 Verwijtbaar werkloos / 75 3.2.7 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers / 76 3.3 Wet verbetering poortwachter en Ziektewet / 76 3.4 Wettelijke normeringen vertrekregelingen / 79 3.4.1 Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector / 79 3.4.2 De Wet beloningsbeleid financiële ondernemingen / 80 3.5 Werkkostenregeling / 81 3.6 Gelijke behandelingswetgeving / 82 3.7 Arbeidsomstandighedenwet / 83 6 Mediation in arbeidsconflicten
3.8 3.9 4 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8 5 Wetsvoorstel bevordering van mediation in het burgerlijk recht / 84 Samenvatting / 84 Mediation en de zieke werknemer / 85 De bedrijfsarts als verwijzer / 86 Beoordeling door de bedrijfsarts / 90 Partijen aan de mediationtafel / 92 Gedrag aan de mediationtafel / 93 De rol van een vertrouwenspersoon en andere derden / 94 Mogelijke oplossingen in het kader van mediation / 95 Verslaglegging en geheimhouding / 98 Samenvatting / 100 Exit-mediation / 101 5.1 Inleiding / 101 5.1.1 Wat is exit-mediation? / 101 5.1.2 Is mediation geschikt bij exit? / 101 5.2 Procedurele aandachtspunten bij exit-mediation / 102 5.2.1 Strategisch inzetten van mediation / 102 5.2.2 Verschillende insteek / 103 5.2.3 Overeenkomsten exit-mediation en echtscheidingsmediation / 104 5.2.4 Mediation als instrument / 104 5.3 Exit-mediation en de zieke werknemer / 108 5.4 elijke aandachtspunten bij exit-mediation / 109 5.4.1 De beëindigingsovereenkomst / 109 5.4.2 Het tijdstip van beëindiging van de arbeidsovereenkomst / 110 5.4.3 De vergoeding / 111 5.4.4 Pro-formaontbinding / 113 5.4.5 Kosten voor opleiding, outplacement / 114 5.4.6 Kosten van rechtsbijstand / 115 5.4.7 Concurrentie- en relatiebedingen / 116 5.4.8 Afscheid en communicatie / 116 5.4.9 Pensioen / 117 5.4.10 Samenloop met andere regelingen zoals cao s en rechtspositieregelingen / 119 5.4.11 Afwikkeling arbeidscontract / 119 7
5.4.12 Openbaarheid beëindigingsovereenkomst / 120 5.4.13 Juridische consequenties / 120 5.4.14 Wettelijke bedenktermijn / 121 5.5 Fiscaliteit / 121 5.5.1 Ontslagvergoeding / 122 5.5.2 Suppletie / 124 5.5.3 Kosten van outplacement / 124 5.5.4 Auto van de zaak / 124 5.5.5 Immateriële schadevergoeding / 125 5.6 De rol van advocaten / 126 5.7 Samenvatting / 128 6 Collectieve geschillen / 129 6.1 Specifieke aandachtspunten bij mediation van collectieve geschillen / 130 6.1.1 Partijen aan de mediationtafel en mandaat / 130 6.1.2 Locatie / 131 6.1.3 Omgaan met de achterban/managen van verwachtingen / 131 6.1.4 Individuele gesprekken/caucus / 132 6.1.5 Emoties en blokvorming / 133 6.1.6 Communicatie en informatie tussen centrale en lokale ondernemingsraden / 133 6.1.7 Eéndagsmediation / 134 6.2 Wet op de ondernemingsraden / 134 6.2.1 Art. 25 WOR / 135 6.2.2 Beroep bij de Ondernemingskamer / 136 6.2.3 Art. 27 WOR / 137 6.2.4 Beroep bij de kantonrechter / 137 6.2.5 Art. 30 WOR / 138 6.2.6 Geschillenregeling / 138 6.3 Collectief arbeidsrecht / 139 6.3.1 Wet op de collectieve arbeidsovereenkomst / 139 6.3.2 Collectieve acties / 140 6.4 Samenvatting / 140 7 7.1 7.2 Meerpartijenmediation / 141 Wanneer is er sprake van meerpartijenmediation? / 141 Inzicht in groepsprocessen / 141 8 Mediation in arbeidsconflicten
7.3 Fasen in groepsontwikkelingsproces / 142 7.3.1 De voorfase / 142 7.3.2 De oriëntatiefase / 143 7.3.3 De machts- en affectiefase / 144 7.3.4 De fase van de autonome groep / 144 7.3.5 De afsluitingsfase / 144 7.3.6 Verhouding tussen de verschillende fasen / 145 7.4 Model voor sociale verandering / 146 7.5 Teamrollen / 146 7.6 Specifieke aandachtspunten bij meerpartijenmediation of groepsmediation / 147 7.6.1 De voorbereiding / 147 7.6.2 Partijen aan de mediationtafel / 148 7.6.3 Individuele gesprekken / 149 7.6.4 Huiswerk / 151 7.6.5 Werken in subgroepen / 152 7.6.6 Omgaan met de achterban / 154 7.6.7 Vaardigheden en technieken bij meerpartijenmediation / 154 7.6.8 Verslaglegging / 155 7.6.9 Nazorg / 155 7.7 Valkuilen / 156 7.8 Comediation / 156 7.9 Samenvatting / 157 8 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 9 9.1 9.2 9.2.1 9.3 9.4 9.5 Werken met instrumenten / 159 Hoe instrumenten in te zetten? / 160 Bar-On Emotionele Intelligentie Inventory (EQ-i 2.0 ) / 161 Kernkwaliteiten / 162 Belbin-teamrollen voor mediators / 164 Samenvatting / 165 Gepubliceerde arbeidsrechtelijke jurisprudentie / 167 Te laat of niet (onvoorwaardelijk) meewerken aan mediation / 167 Gevolgen mislukte mediation / 171 Pel-vuistregels nog van toepassing? / 172 Interne of externe mediation / 172 Mediationclausule in de arbeidsovereenkomst / 173 Vertrouwelijke karakter van mediation / 174 9
9.6 Nakoming vaststellingsovereenkomst / 176 9.7 Samenvatting Wwz Jurisprudentie in ontbindingszaken / 177 9.7.1 Ontbindingsverzoeken worden vaker afgewezen / 177 9.7.2 Billijke vergoeding / 178 9.7.3 Geregelde ontbindingen / 181 Bijlage 1. Belangrijke wettelijke bepalingen / 183 Bijlage 2. Checklist intake / 219 Bijlage 3. Checklist exit / 221 Bijlage 4. Beëindigingsovereenkomst / 223 Literatuurlijst / 229 Over de auteurs / 233 Trefwoordenregister / 235 10 Mediation in arbeidsconflicten