Reizen op de MerwedeLingelijn 2014 Ervaren veiligheid en overlast en klanttevredenheid In het voorjaar van 2014 heeft het Onderzoekcentrum Drechtsteden in opdracht van het Platform Sociale Veiligheid onderzocht hoe tevreden de reizigers zijn over de Merwedelingelijn en hoe veilig zij zich voelen op de treinverbinding tussen Dordrecht en Geldermalsen. In deze factsheet leest u de uitkomsten en de ontwikkelingen ten opzichte van de laatste twee jaar. Op deze eerste pagina ziet u de belangrijkste conclusies in één oogopslag. Inhoud: 1. Conclusies 2. Rapportcijfers 3. Schoon, heel en veilig 4. Veiligheidsbeleving 5. Overlast 6. Klanttevredenheid 7. Reizigersinformatie 8. Per treinhalte 9. Omwonenden treinhaltes 1
In dit onderzoek kijken we vooral naar de ervaren veiligheid. Wij besteden daarnaast ook aandacht aan klanttevredenheid. Ook komt achtergrondinformatie over de reizigers, zoals reisfrequentie en reisdoel, aan bod. Tenslotte geven we in het laatste deel van de factsheet aan hoe de reizigers de afzonderlijke haltes van de lijn ervaren en hoe de omwonenden de haltes en omgeving zien. Het moment van onderzoeken is op het verzoek van het platform Sociale Veiligheid verplaatst van het najaar naar het voorjaar. Hierdoor ligt er nu éénmalig slechts een halfjaar tussen deze meting (voorjaar 2014) en de vorige (najaar 2013). In hoeverre het moment van meten effect heeft op de resultaten is niet met zekerheid te zeggen. U dient er bij het lezen van de conclusies rekening mee te houden dat ontwikkelingen mogelijk (mede) veroorzaakt kunnen zijn door de verschuiving van het meetmoment. Wanneer het volgende onderzoek weer in het voorjaar gehouden wordt, zijn de ontwikkelingen in de tijd weer duidelijker te interpreteren. 1 Conclusies Net als in 2013 scoort de veiligheid in de trein een rapportcijfer 7,7. En dus is wederom hoger dan het door het platform het gewenste rapportcijfer van een 7,5. Het rapportcijfer voor de MerwedeLingelijn in het algemeen (7,3) en dat van de veiligheid op de halte e.o. (7,1) blijven nog steeds achter op het gewenste rapportcijfer van een 7,5. De drie rapportcijfers zijn niet veranderd sinds 2013. Reizigers voelen zich in het voorjaar van 2014 iets veiliger dan in het najaar van 2013. Het gevoel van veiligheid ligt zowel overdag (+4 procentpunt) als s avonds (+6 procentpunt) iets hoger. Ook ervaren de reizigers over de gehele linie iets minder overlast dan in 2013. Dankzij deze daling ligt het niveau van ervaren overlast weer op hetzelfde niveau als in 2012 en lijkt 2013 een tijdelijke piek geweest te zijn. Dit geldt voor vrijwel alle bevraagde overlastvormen. Reizigers ervaren overigens het vaakst overlast van zwerfvuil en dit is juist niet afgenomen sinds 2013 (maar stabiel gebleven). Camera s leveren een positieve bijdrage aan het gevoel van veiligheid op de halte en dan met name s avonds. Vier op de tien reizigers hebben de camera s gezien op de halte. In de trein heeft de helft van de reizigers de camera s gezien. Hiermee zijn iets meer reizigers zich bewust van de camera s dan in de voorgaande jaren. Nog belangrijker voor het gevoel van veiligheid dan camera s zijn goede verlichting en de aanwezigheid van conducteurs en toezichthoudend personeel. De tevredenheid over het toezicht in de trein is toegenomen sinds 2013. Momenteel is drie kwart van de reizigers hier (erg) tevreden over. Reizigers die zich wel eens onveilig voelen door gebrek aan toezichthoudend personeel, hebben vooral behoefte aan extra toezicht in de avonduren (zowel in het weekend als door de week). Controle van het vervoersbewijs is ook een manier om toezichthoudend personeel in de trein te tonen. Duidelijk meer reizigers (73%) geven nu aan vaak gecontroleerd te worden dan in 2013 (52%). Dit is dus een gunstige ontwikkeling. 2 Rapportcijfers In totaal ruim 1.500 reizigers vulden de vragenlijst in. Zie achterin deze factsheet voor de aantallen per instaphalte van de MerwedeLingelijn Figuur 1 toont drie gemiddelde rapportcijfers die reizigers geven voor de Merwede- Lingelijn. De reizigers geven een 7,3 voor de MerwedeLingelijn in het algemeen. Het gevoel van veiligheid in de trein waarderen ze duidelijk hoger, namelijk met een 7,7. Het rapportcijfer voor gevoel van veiligheid ligt lager en krijgt een 7,1. Net als in de vorige jaren geeft één op de tien reizigers een onvoldoende voor de veiligheid op de instaphalte (tabel 1). 2
Figuur 1 Gemiddelde rapportcijfers totaaloordeel gevoel van veiligheid in de trein 7,7 MerwedeLingelijn in het algemeen gevoel van veiligheid instapstation e.o. 7,3 7,1 2014 2013 2012 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Jongeren geven een lager cijfer voor de veiligheid op de instaphalte dan 55 plussers. Geen ontwikkeling sinds 2012 De gemiddelde rapportcijfers die de reiziger in het voorjaar 2014 gaven, wijken niet noemenswaardig af van die van 2012 en 2013. Dat wil zeggen, ze wijken niet significant af. Het gemiddelde is tot stand gekomen door een deel van de reizigers naar hun mening te vragen. Doordat we niet de mening van alle reizigers weten, bevindt zich rond het gemiddelde een onzekerheidsmarge. Tabel 1 Rapportcijfer totaaloordeel in categorieën (%) onderwerp 1 t/m 5 6, 7 8 t/m 10 gevoel van veiligheid in de trein 3 34 63 MerwedeLingelijn in het algemeen 7 46 47 gevoel van veiligheid instaphalte e.o. 11 49 40 Achtergrondvariabelen en reisomstandigheden Bekijken we de rapportcijfers naar achtergrondvariabele van de reiziger dan valt het volgende op (tabel 2): Vrouwen geven een lager rapportcijfer voor de veiligheid op en om de instaphalte dan mannen, maar hun algemeen oordeel over de MerwedeLingelijn is wel wat hoger dan dat van mannen. Alle leeftijdscategorieën waarderen de veiligheid in trein gelijk. maar de jongeren onder de 25 jaar waarderen de veiligheid op de haltes iets minder dan de reizigers van 55 jaar en ouder. De gebruikers van MerwedeLingelijn gedurende de uitgangsuren geven het laagste rapportcijfer voor ervaren veiligheid op de instaphalte (6,8). Dit cijfer is overigens wel iets hoger dan in 2013 (toen was het een 6,6). Reizigers die alleen reizen een hogere score geven voor veiligheid in de trein. Zij reizen dan ook minder vaak tijdens uitgangsuren. Reizigers tijdens uitgaansuren, dat wil zeggen vrijdag- en zaterdagavond, geven een lager rapportcijfer voor de veiligheid op de instaphalte en in de trein. Tabel 2 Rapportcijfers naar achtergrondvariabelen en reisomstandigheden (%) veiligheid in de trein veiligheid instaphalte algemeen oordeel geslacht man 7,8 7,3 7,2 vrouw 7,7 7,0 7,4 leeftijd jonger dan 25 7,8 7,0 7,1 25-39 jaar 7,8 7,2 7,5 40-54 jaar 7,8 7,1 7,6 55 en ouder 7,8 7,4 7,8 spits ja 7,7 7,2 7,3 nee 7,8 7,1 7,1 uitgaansuren ja 7,0 6,8 7,0 nee 7,3 7,1 7,3 alleen reizen ja 7,8 7,1 7,3 nee 7,6 7,1 7,1 Toelichting: vetgedrukte waarden liggen significant boven of onder het gemiddelde 3
3 Schoon, heel en veilig Vinden de reizigers de kernwaarden schoon, heel en veilig van op de Merwedelingelijn? De reiziger vindt deze waarden meer van op de situatie in de treinen dan op de haltes (figuur 2 en figuur 3). Zo zijn volgens acht op de tien de etiketten veilig en heel helemaal van op de trein, voor de halte is dat beperkt tot vijf op de tien. En vindt een derde van de reizigers de halte schoon, terwijl de helft de treinen schoon vindt. Ook voor klantvriendelijk en comfortabel geldt dat de reiziger dit meer van vindt op de situatie in de trein als op de situatie op en rond de halte. De opstaphalte vindt slechts een kwart comfortabel en slechts een derde schoon. Figuur 2 Algemeen beeld MerwedeLingelijn, in de trein veilig 80% 15% 5% heel 7 20% klantvriendelijk 69% 29% comfortabel 64% 32% 4% schoon 54% 43% helemaal van beetje van niet van Figuur 3 Algemeen beeld MerwedeLingelijn, opstaphalte en omgeving heel 4 47% 5% veilig 46% 44% 10% klantvriendelijk 41% 44% 15% schoon 34% 5 comfortabel 25% 47% 2 helemaal van beetje van niet van Tevredenheid over schoon, heel en veilig blijft gelijk. We zien hier vrijwel overal de dezelfde uitkomsten als vorig jaar. 4 Veiligheidsbeleving Figuur 4 toont de onveiligheidsbeleving in de trein en op de instaphalte en omgeving. Een op tien reizigers voelt zich overdag wel eens onveilig in de trein, tegenover een kwart in de avonduren. Voor beide dagdelen geldt dat 3% van de reizigers zich vaak onveilig voelt in de trein. De reiziger voelt zich op de instaphalte onveiliger dan in de trein. Op de halte voelt een op vier mensen zich overdag onveilig. s Avonds loopt dat op tot bijna de helft van de reizigers (46%): één op de tien () vaak en vier op de tien (3) soms. 4
Figuur 4 Aandeel dat zich wel eens onveilig voelt in de trein instapstation en omgeving 100% 100% 80% 80% 60% 40% 60% 40% soms vaak s Avonds voelt bijna de helft van de reizigers zich wel eens onveilig op en rond de halte, Overdag ligt dat op een kwart. 20% 0% 20% 6% 3% 3% overdag 's avonds 20% 0% 20% 3% overdag 3 's avonds Lichte daling van ervaren onveiligheid We zien in vergelijking met 2013 een lichte verbetering in de ervaren veiligheid in de trein overdag (van 12% in 2013 naar 9% in 2014). Ook zien we een lichte afname van het aantal mensen dat zich s avonds onveilig voelt op de opstaphalte en omgeving (van 49% in 2013 naar 46% in 2014). Onveiligheidsgevoelens in perspectief Op basis van de resultaten uit de integrale Veiligheidsmonitor die in 2012 in de Drechtsteden is gehouden kunnen we de veiligheidsgevoelens op de MerwedeLingelijn in perspectief plaatsen. In totaal voelt 17% van de mensen zich wel eens onveilig in de eigen buurt. Dit is dus redelijk vergelijkbaar met de gevoelens overdag op de instaphalte. Treinreizigers voelen zich s avonds echter vaker onveilig op de MerwedeLingelijn dan in de minst veilig ervaren wijk van Dordrecht. In Crabbehof/Zuidhoven voelt 36% van de bewoners zich wel eens onveilig (zowel overdag als s avonds). Redenen van onveiligheidsgevoelens In figuur 5 zien we de redenen waarom reizigers zich wel eens onveilig voelen. Ze voelen zich vooral onveilig door rondhangende personen/ jongeren. Een andere belangrijke reden voor onveiligheidsgevoelens is het gebrek aan toezichthoudend personeel op de opstaphaltes. Daarnaast voelen reizigers zich onveilig wanneer het te rustig is op de opstaphalte of omgeving. Tenslotte geven meerdere reizigers aan dat een slechte verlichting op de halte er voor zorgt dat zij zich onveilig voelen. 5
Figuur 5 Redenen van onveiligheidsgevoel rondhangende personen/jongeren 56% gebrek aan toezichthoudend personeel te rustig 41% 3 slechte verlichting agressie 15% 24% 2014 2013 2012 gebrek aan cameratoezicht te druk 11% 7% te veel struikgewas rond station anders 7% 4% Toelichting: gepercenteerd op degenen die zich wel eens onveilig voelen Meer toezicht ervaren in 2014 De vier belangrijkste redenen waarom reizigers zich onveilig voelen wijken niet af van de redenen die in 2013 werden gegeven. Echter het aandeel reizigers dat zich onveilig voelt wegens gebrek aan toezichthoudend personeel is wel iets afgenomen ten opzichte van 2013. Reizigers die aangeven zich wel eens onveilig te voelen door een gebrek aan toezichthoudend personeel, hebben vooral behoefte aan meer toezicht in de avonduren: zowel door de week (71%) als in het weekend (63%). De spitsuren worden ook genoemd, zij het wat minder vaak (avondspits 21%, ochtendspits 10%). Overdag (door de week en weekend) is er vrijwel geen behoefte aan extra toezicht. Bijdrage aan het gevoel van veiligheid Vrijwel alle reizigers (negen op de tien) vinden voor een veilig gevoel in de trein en op de halte en omgeving (figuur 6) goede verlichting en aanwezigheid van conducteurs en ander toezichthoudend personeel het belangrijkst. Ook cameratoezicht en overzichtelijkheid (weinig struikgewas) worden belangrijk gevonden door de reizigers, echter door wat minder reizigers, namelijk door zeven op de tien. Figuur 6 Belang van aspecten voor het gevoel van veiligheid verlichting 95% aanwezigheid conducteurs en toezichthoudend personeel 92% 6% cameratoezicht 72% 19% 9% overzichtelijkheid 70% 21% 9% (erg) belangrijk niet belangrijk/niet onbelangrijk (erg) onbelangrijk 6
Geen ontwikkeling door de tijd De aspecten die bijdragen aan het gevoel van veiligheid zijn niet veranderd sinds 2013. Cameratoezicht Camera s dragen alleen bij aan het van het gevoel van veiligheid als reizigers zich bewust zijn van de aanwezigheid ervan. De vraag is dan ook of de reizigers zich bewust zijn van de camera s die in de trein en op/rond de meeste haltes hangen? De helft van de reizigers is zich bewust van de camera s in de trein tegenover vier op de tien van de reizigers op en rond de instaphalte (figuur 7). Reizigers die de camera s op de halte hebben gezien, vinden cameratoezicht net zo belangrijk voor hun gevoel van veiligheid dan reizigers die deze niet gezien hebben. Iets meer reizigers dan in 2013 zijn zich bewust van de camera s. Zowel in de trein als op de instaphaltes. Figuur 7 Camera s opgevallen in de trein instaphalte en omgeving 1 39% ja nee 47% 53% 61% 1 gepercenteerd op alle reizigers exclusief de reizigers van instaphalte Sliedrecht en Arkel (waar geen camera s op de halte hangen) Iets meer bewustzijn van cameratoezicht We zien een lichte stijging in de mate waarin de camera s worden waargenomen. In 2013 had 33% van de reizigers de camera s gezien op het instaphalte, nu 39%. Ook in de trein wordt de camera iets meer opgemerkt (49% versus 53%). Dit is mogelijk mede te danken aan een neveneffect van de eerder gehouden metingen. De reizigers die in 2012 en 2013 ook een vragenlijst invulden kan zich daardoor bewust geworden zijn van de camera s. En zoals u verderop in deze factsheet kunt lezen, bestaat het reizigerspubliek van de MerwedeLingelijn voor een groot deel uit eenzelfde groep trouwe reizigers die meerdere keren per week met de trein reizen. Hierdoor is het optreden van dit neveneffect goed mogelijk. De camera draagt vooral s avonds bij aan het wegnemen van het gevoel van onveiligheid. Reizigers die de camera s op of rond de halte hebben zien hangen voelen zich daar vaker (bijna) nooit onveilig in de avonduren (57%) dan degenen die de camera s niet hebben gezien (42%). 5 Overlast In hoeverre ervaren reizigers overlast tijdens hun reis met de Merwedelingelijn? Hoe vaak komen bepaalde vormen van overlast volgens hen voor? Zwerfvuil, rondhangende jongeren, geluidsoverlast en graffiti komen het vaakst voor (figuur 8). Zeven op de tien reizigers geven aan vaak of soms last te hebben van zwerfvuil, de helft van rondhangende jongeren, 45% van geluidoverlast en 3 van graffiti. Andere vormen van overlast komen aanzienlijk minder vaak voor, maar zijn veelal wel ingrijpender voor de reiziger. Zo ervaart één op de tien reizigers (soms) overlast van diefstal, geweld, geweld, bedreiging en/of ongewenste intimiteiten. 7
Figuur 8 Ervaren overlast zwerfvuil 13% 53% rondhangende jongeren 42% geluid, herrie 7% 3 graffiti dronken mensen, drugsdealers, junks, zwervers, bedelaars vernielingen 6% 24% 23% 32% diefstal 9% geweld 7% bedreiging 5% ongewenste intimiteiten vaak soms Ontwikkeling in de tijd Het soort overlast waarvan de meeste overlast wordt ervaren komt overeen met 2013. Ook toen stonden zwerfvuil, rondhangende jongeren, geluid en graffiti bovenaan. We zien over de gehele linie wel dat iets minder reizigers wel eens overlast ervaren dan in 2013 en dat de ervaren overlast hiermee weer meer terug is op het niveau van 2012. Alleen overlast van zwerfvuil ligt nu nog even hoog als in 2013 en ook overlast van ongewenste intimiteiten is stabiel gebleven sinds 2013. 6 Klanttevredenheid Figuur 9 toont de klanttevredenheid van de Merwedelingelijn. De reiziger is over het algemeen tevreden over het gemak waarmee een zitplaats te vinden is in de trein (83%) en de klantvriendelijkheid van het personeel (79%). De tevredenheid over informatie over vertragingen in de trein en op de haltes en stallingsmogelijkheden van de fiets en parkeermogelijkheden voor de auto is minder groot. Hierover is één op de vijf (erg) ontevreden. 8
Figuur 9 Klanttevredenheid gemak vinden zitplaats 83% 12% klantvriendelijkheid personeel 79% 15% toezicht in de trein 75% 20% fietsenstallingen op instapstation 70% 1 12% wachtruimte instapstation 63% 24% 13% op tijd rijden 63% 22% 15% De klantvriendelijkheid van het personeel scoort hoog. Meer dan drie kwart van de reizigers is er (erg) tevreden over. Ook is men erg tevreden over het gemak waarmee een zitplaats kan worden geworden. parkeergelegenheid auto's instapstation 57% 24% 19% informatie over vertragingen in trein 55% 2 17% informatie over vertragingen op instapstation 54% 26% 20% stallingsruimte voor fietsen in de trein 53% 30% 17% (erg) tevreden niet tevreden, niet ontevreden (erg) ontevreden Tevredenheid over schoon, heel en veilig blijft gelijk. De klanttevredenheid is redelijk stabiel gebleven sinds 2013. Alleen de tevredenheid over het toezicht in de trein is iets toegenomen (van 70% in 2013, naar 75% in 2014). Tevredenheid binnen en buiten de spits Reizigers die in de spits zijn geënquêteerd, zijn in het algemeen minder tevreden over de informatie over vertragingen in de trein en op de instaphalte, over de stallingsruimte voor fietsen in de trein en het op tijd rijden. Dit was in 2013 ook het geval. Tabel 3 Tevredenheid op verschillende tijdstippen (% (erg) tevreden) onderwerp in de spits buiten de spits op tijd rijden 55 68 informatie over vertragingen in de trein 51 58 informatie over vertragingen op halte 49 68 stallingsruimte voor fietsen in de trein 68 71 Toelichting: vetgedrukte waarden liggen significant onder het gemiddelde 7 Reizigersinformatie Het reizigerspubliek van de MerwedeLingelijn bestaat grotendeels uit eenzelfde groep trouwe reizigers; meer van 60% reist meer dan twee keer per week met de Merwedelingelijn. Hoe vaak maakt het reizigerspubliek van de MerwedeLingelijn gebruik van deze trein? Met welk doel? En hoe komen zij naar de halte toe? Reisfrequentie Het zijn voor een groot deel steeds dezelfde reizigers die gebruik maken de Merwedelingelijn. Tweederde reist 2 keer per week of vaker met de lijn (figuur 10). Figuur 10 Reisfrequentie 2014 41% 24% 6% 13% 2013 44% 19% 9% 5% 15% 2012 47% 20% 10% 4% 11% 4x of vaker per week 2-4 keer per week 1 keer per week 2-3 keer per maand 1 keer per maand minder 9
Reisdoel Woon-werkverkeer en woon-onderwijsverkeer zijn de belangrijkste reisdoelen (figuur 11). Het belang van het woon werkverkeer is ten opzichte van 2013 toegenomen, terwijl het gebruik voor onderwijs is afgenomen (ongeveer gelijk van 2012). Winkelen (gelijk aan 2012) en stappen zijn als reisdoel wat afgenomen. Figuur 11 Reisdoelen woon-werk 33% woon-onderwijs 29% bezoek 17% Reizigers geven aan dat ze niet altijd worden gecontroleerd op de MerwedeLingelijn. overig recreatie stappen 6% 2% winkelen 4% 2013 2014 Toelichting: in % van het aantal reizigers, niet van het aantal reizen Vervoer naar het treinhalte De helft van de reizigers komt met de fiets naar de halte; 16% neemt de fiets mee in de trein en 37% parkeert zijn fiets op de halte. Figuur 12 Manier van naar halte reizen fiets, bij station geparkeerd 37% fiets, meegenomen in de trein auto, bij station geparkeerd 6% 16% anders 44% Reizigers geven aan dat ze niet altijd worden gecontroleerd op de MerwedeLingelijn. Wel zien we een toename in het aandeel reizigers dat vaak gecontroleerd zegt te worden. Toelichting: in % van het aantal reizigers, niet van het aantal reizen Controle vervoersbewijs Reizigers vinden aanwezigheid van toezichthoudend personeel in de trein belangrijk voor hun gevoel van veiligheid. Controle van het vervoersbewijs is een manier om aanwezigheid van toezichthoudend personeel in de trein te tonen. In 2014 geven meer reizigers dan in 2013 aan vaak gecontroleerd te worden. 10
Figuur 13 Gecontroleerd op geldig vervoersbewijs in de trein 2014 73% 1 3% 6% 2013 52% 33% 10% 5% vaak soms (bijna) nooit weet niet Toelichting: in % van het aantal reizigers, niet van het aantal reizen. Deze vraag stelden we in 2013 voor het eerst. 8 Per treinhalte We gaan hier in op het rapportcijfer dat is gegeven voor de veiligheid op de instaphalte, in hoeverre de haltes worden ervaren als schoon, heel en veilig, of reizigers zich er wel eens onveilig voelen en of ze de camera s hebben gezien. Veiligheid instaphalte De halte Hardinxveld-Giessendam krijgt van de reizigers het hoogste gemiddelde rapportcijfer voor het gevoel van veiligheid, een 7,7. De overige haltes scoren allemaal rond het gemiddelde van een 7,1. Figuur 14 Gevoel van veiligheid instaphalte e.o. (gemiddeld rapportcijfer) Dordrecht Centraal Dordrecht Stadspolders Sliedrecht Baanhoek Sliedrecht Centraal Hardinxveld Blauwe Zoom 7,1 7 7,2 7,1 7,1 Hardinxveld- Giessendam Boven-Hardinxveld Gorinchem Arkel Leerdam Beesd Geldermalsen 7,7 7,1 7,3 6,9 6,9 7 6,9 2014 2013 2012 totaal 7,1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Ontwikkelingen in de tijd. Op de halte Hardinxveld-Giessendam is het gevoel van veiligheid verbeterd sinds 2013. Op Sliedrecht Baanhoek en Hardinxveld Blauwe Zoom zien we juist een geleidelijke verslechtering sinds 2012. Op de overige haltes is het gevoel van veiligheid redelijk stabiel te noemen. Vanwege het beperkte aantal respondenten zijn kleine veranderingen in de rapportcijfers niet betekenisvol. Een verschil van 0,5 punt beschouwen we als een noemenswaardig verschil. Toelichting tabel 4 t/m 8: Gekleurde waarden liggen significant boven of onder het gemiddelde. Vanwege het verschil in het aantal respondenten per halte, kan het zo zijn dat eenzelfde percentage bij het ene halte wel significant is en bij een ander niet. Schoon, heel en veilig In hoeverre vinden reizigers de haltes (en omgeving) schoon, heel, veilig, comfortabel en klantvriendelijk (tabel 4 tot en met 8)? Bij de voorgaande metingen scoorden de haltes Leerdam, Geldermalsen en Beesd op meerdere aspecten ongunstiger dan gemiddeld. Dit zien we nu nog steeds voor Leerdam (niet zo comfortabel en klantvriendelijk) en Geldermalsen (niet zo heel en comfortabel). In positieve zin vallen de stations Sliedrecht Baanhoek (schoon en heel) en Dordrecht Centraal (veilig en klantvriendelijk) op. Tabel 4 Van op instaphalte e.o.: schoon (%) helemaal van beetje van niet van Dordrecht Centraal 31 62 6 Dordrecht Stadspolders 38 57 5 Sliedrecht Baanhoek 63 37 0 Sliedrecht Centraal 36 60 4 Hardinxveld Blauwe Zoom 40 47 13 Hardinxveld-Giessendam 33 55 12 Boven-Hardinxveld 50 46 4 Gorinchem 31 57 13 Arkel 57 35 8 Leerdam 32 60 8 Beesd 30 64 6 Geldermalsen 27 63 9 totaal 36 56 8 Tabel 5 Van op instaphalte e.o.: heel (%) helemaal van beetje van niet van Dordrecht Centraal 47 52 2 Dordrecht Stadspolders 68 27 5 Sliedrecht Baanhoek 57 39 4 Sliedrecht Centraal 51 46 3 Hardinxveld Blauwe Zoom 59 41 0 Hardinxveld-Giessendam 42 50 8 Boven-Hardinxveld 66 32 2 Gorinchem 48 48 4 Arkel 57 37 6 Leerdam 39 52 9 Beesd 35 47 18 Geldermalsen 38 48 14 totaal 48 46 7 12
Tabel 6 Van op instaphalte e.o.: veilig (%) helemaal van beetje van niet van Dordrecht Centraal 55 37 8 Dordrecht Stadspolders 32 62 6 Sliedrecht Baanhoek 52 44 4 Sliedrecht Centraal 48 43 9 Hardinxveld Blauwe Zoom 50 47 3 Hardinxveld-Giessendam 42 48 10 Boven-Hardinxveld 47 44 9 Gorinchem 43 47 9 Arkel 49 34 17 Leerdam 45 39 17 Beesd 46 42 12 Geldermalsen 38 50 12 totaal 45 44 11 Tabel 7 Van op instaphalte e.o.: comfortabel (%) helemaal van beetje van niet van Dordrecht Centraal 29 45 26 Dordrecht Stadspolders 25 57 18 Sliedrecht Baanhoek 33 46 21 Sliedrecht Centraal 20 55 25 Hardinxveld Blauwe Zoom 32 42 26 Hardinxveld-Giessendam 19 45 36 Boven-Hardinxveld 33 46 21 Gorinchem 33 47 18 Arkel 19 47 34 Leerdam 19 42 39 Beesd 25 39 36 Geldermalsen 15 50 35 Totaal 24 47 29 Tabel 8 Van op instaphalte e.o.: klantvriendelijk (%) helemaal van beetje van niet van Dordrecht Centraal 48 43 9 Dordrecht Stadspolders 34 50 16 Sliedrecht Baanhoek 46 41 13 Sliedrecht Centraal 39 39 22 Hardinxveld Blauwe Zoom 35 52 13 Hardinxveld-Giessendam 32 43 25 Boven-Hardinxveld 44 54 2 Gorinchem 41 47 12 Arkel 42 37 22 Leerdam 30 44 26 Beesd 22 51 27 Geldermalsen 36 47 17 Totaal 37 45 18 Ontwikkelingen door de tijd Op Dordrecht Centraal, Gorinchem, Leerdam, Beesd en Geldermalsen zien we op elk twee van de vijf kenmerken een gunstige ontwikkeling. Dordrecht Centraal en Geldermalsen worden meer schoon en veilig gevonden dan voorheen, Gorinchem meer heel en comfortabel, Leerdam meer schoon en heel en Beesd meer veilig en comfortabel. Op vijf (deels) andere instaphaltes zien we een ongunstige ontwikkeling. Dordrecht Stadspolders en Leerdam worden minder vaak gekenmerkt als veilig dan in 2013, Sliedrecht Baanhoek en Hardinxveld Blauwe Zoom minder vaak als heel en Arkel minder vaak als comfortabel. Verder doen zich geen significante ontwikkelingen in de tijd voor op de kenmerken per halte. 13
Wel eens onveilig voelen De mate waarin reizigers zich overdag wel eens onveilig voelen op of rond de instaphalte komt voor ae stations van de MerwedeLingelijn redelijk met elkaar overeen. De verschillen die in figuur 15 en 16 te zien zijn, zijn niet groot genoeg om statistisch significant te zijn. Figuur 15 Onveilig voelen op instaphalte en omgeving: overdag Dordrecht Centraal Dordrecht Stadspolders 14% 17% Sliedrecht Baanhoek 14% Sliedrecht Centraal 17% Hardinxveld Blauwe Zoom Hardinxveld-Giessendam 14% Boven-Hardinxveld 15% Gorinchem 1 Arkel 5% 19% Leerdam 19% Beesd 17% Geldermalsen 21% totaal 20% vaak soms De mate waarin reizigers zich wel eens onveilig voelen op of rond de instaphalte verschilt overdag niet significant tussen de haltes. 14
Figuur 16 Onveilig voelen op instaphalte en omgeving: s avonds Dordrecht Centraal 36% Dordrecht Stadspolders 5% 60% Sliedrecht Baanhoek 6% 30% Sliedrecht Centraal Hardinxveld Blauwe Zoom Hardinxveld- Giessendam Boven-Hardinxveld 4% 4% 47% 29% 47% 32% Gorinchem 9% 36% Arkel 11% 37% Leerdam 11% 37% Beesd 7% 36% Geldermalsen 14% totaal 3 vaak soms Ontwikkelingen door de tijd Het aandeel reizigers dat zich wel eens onveilig voelt verschilt in 2014 op de meeste instaphaltes niet significant met 2013. Wel zien we een verbetering op Dordrecht Stadspolders (aandeel wel eens onveillig overdag gedaald van 35% in 2013 naar 16% in 2014) en Geldermalsen (aandeel wel eens onveilig s avonds gedaald van 53% in 2013 naar 22% in 2014). In Arkel zien we juist een toename van het aandeel reizigers dat zich er (overdag) wel eens onveilig voelt (van 10% in 2013 naar 24% in 2014). 9 Omwonenden treinhaltes Omwonenden oordelen in grote lijnen hetzelfde over veiligheid op het treinstation als andere treinreizigers Treinreizigers van de MerwedeLingelijn vormen de belangrijkste groep gebruikers van de aanliggende treinhaltes. Zij kunnen ervaringen opdoen over hun treinhalte op het moment als reiziger, maar ook op andere momenten wanneer zij in de buurt van de treinhalte zijn. Daarom hebben we ook gekeken naar de reizigers die in de buurt van een treinhalte van de MerwedeLingelijn wonen. Kijken deze omwonenden anders aan tegen de veiligheid op en rond de halte dan de overige treinreizigers? Omwonenden geven hetzelfde rapportcijfer voor de veiligheid op de halte en omgeving als overige reizigers (tabel 9). s Avonds geven echter iets meer omwonenden dan overige reizigers aan zich onveiliger te voelen, maar het verschil blijft beperkt. Tabel 9 Omwonenden en overige reizigers omwonenden overige reizigers rapportcijfer veiligheid treinhalte en omgeving 7,1 7,1 wel eens onveilig overdag 24% 23% wel eens onveilig s avonds 50% 45% 15
Schoon, heel en veilig De omwonenden vinden de treinhalte vaker helemaal heel (62% versus 45%) dan de reizigers die niet nabij een treinhalte wonen. Onderzoeksmethode en respons In maart 2014 reisden onze enquêteurs gedurende twee weken op verschillende dagen en tijden mee met de MerwedeLingelijn en hebben treinreizigers verzocht om aan het onderzoek mee te werken door ter plekke een vragenlijst in te vullen. In totaal deden 1.566 reizigers van 12 jaar en ouder mee. Het aantal ingevulde vragenlijsten verschilt per instaphalte. Tijdens het veldwerk gedurende de metingen in 2012 en 2013 bleek dat er op sommige kleinere haltes weinig (verschillende) reizigers in de trein stapten die onze enquêteurs konden benaderen met een vragenlijst. Daarom hebben we dit jaar extra mensen een vragenlijst over de kleinere haltes laten invullen (niet alleen de mensen die op een kleine halte instapten, maar ook degenen die daar uitstapten). Dit heeft voor 2014 geleid tot een betere spreiding van het aantal ingevulde vragenlijsten per halte. Om de totaalcijfers voor de MerwedeLingelijn als geheel representatief te houden, hebben we de resultaten net als in 2012 en 2013 gewogen op basis van het werkelijke aantal reizigers per instaphalte. Respons per instaphalte instaphalte aantal ingevulde vragenlijsten Dordrecht Centraal 145 Dordrecht Stadspolders 74 Sliedrecht Baanhoek 68 Sliedrecht Centraal 126 Hardinxveld Blauwe Zoom 31 Hardinxveld-Giessendam 124 Boven-Hardinxveld 57 Gorinchem 237 Arkel 84 Leerdam 198 Beesd 87 Geldermalsen 155 onbekend 180 totaal 1.566 Ervaren veiligheid personeel MerwedeLingelijn In 2013 heeft Arriva een medewerkerstevredenheidsonderzoek laten uitvoeren. Hieruit valt informatie te halen over het gevoel van veiligheid van het personeel (machinisten en stewards). Negen op de tien personeelsleden voelen zich veilig tijdens hun werk. Acht op de tien vinden dat Arriva haar best doet voor een veilige werkomgeving. De stewards denken hier hetzelfde over als de machinisten. Deze cijfers komen overeen met die van het jaar daarvoor. drs. I.A.C. Soffers drs. W.V.E. Verboom juni 2014 Oordeel van het personeel over veiligheidsaspecten (% (zeer) mee eens) Postbus 619 3300 AP Dordrecht (078) 770 39 05 Ik voel me veilig tijdens mijn werk 92% 8 ocd@drechtsteden.nl www.onderzoekscentrum.drechtsteden.nl Arriva doet haar best voor een veilige werkomgeving 84% 80% Bron: Rapportage medewerkertevredenheidsonderzoek Treindav (Dordrecht) direct personeel 2013. 16